2. Skënderbeu lindi në 6 Maj në vitin 1405 dhe vdiq më 17 janar të vitit 1468.
Është Heroi Kombëtar I shqiptarëve, figura më e shquar në historinë e
shqiptarëve. Gjergj Kastrioti ishte djali më i vogël i Gjon Kastriotit dhe i
princeshës Vojsava, fëmija i fundit midis 4 djemve dhe 5 vajzave.
. U mor peng si nizamë pas thyerjes së të atit nga Sulltan Murati më 1421
dhe u dërgua në oborrin e Sulltanit në Adrianopojë. Atje, zgjuarsia dhe
shkathtësia e çuan Gjergjin në shkollën e sulltanit që përgatiste
komandantë e nëpunës.
Atje mori emrin Iskënder . Pas mbarimit të shkollës, Gjergj Kastrioti
"(Skënderi)" kreu detyra ushtarake në Ballkan e në Azinë e Vogël, duke u
dalluar për trimëri dhe për këtë arsye iu dha titulli "bej" që do të thotë
princ ose fisnik pra Skënderbeg. Ai nuk e harroi vendin e tij të dashur
dhe priste me padurim rastin të kthehej në tokën që e lindi. Me vdekjen
e të atit, ai shpresonte t'i zinte vendin, por në fakt sulltani e emëroi
sanxhakbej jashtë tokave shqiptare. Skënderbeu nuk hoqi dorë nga
ideja për t'u kthyer në Shqipëri në fronin e të atit, deri në vitin 1443 kur ai
u nis kundër Janosh Huniadit nën komandën e bejlerbeut të Rumelisë.
3. Se bashku me 300 kalorës shqiptarë e me të nipin Hamza Kastrioti, u kthye në
Dibër, ku populli e priti si çlirimtar. Mori masa për përforcimin e rrugëve nga
mund të vinin osmanët, dhe prej andej iu drejtua Krujës. Me një ferman të
rremë shtiu në dorë qytetin e garnizonin dhe kështu më 28 nëntor 1443 u shpall
rimëkëmbja e principatës së Kastriotëve. Mbi kështjellën e Krujës u ngrit
flamuri me shkabën e zezë dykrenare te Kastriotëve.
Kryengritja u përhap shpejt në viset e tjera dhe feudalët e tjerë u ngritën
gjithashtu. Gjatë dhjetorit, Shqipëria e Mesme dhe e Veriut u spastruan nga
forcat osmane, u çliruan njëra pas tjetrës kështjellat e kësaj zone. Skënderbeu
ishte organizatori i Kuvendit të Arbërit, në të cilin u zgjodh si prijës i Lidhjes
Shqiptare të Lezhës. Ai u martua me të bijën e Gjergj Arianitit me Donika
Arianitin për të forcuar lidhjet e tij me principatat e tjera.
4. Personaliteti i Skënderbeut si burrë
shteti, strateg e mjeshtër i artit ushtarak
dallonte me mbretërit e me princët
evropianë të kohës. Ndryshe nga
veprimtaria ushtarake e tyre, që bazohej
mbi trupat mercenare të armatosura
rëndë, Skënderbeu u mbështet mbi një
ushtri të armatosur lehtë, me lëvizshmëri të
madhe e aftësi të lartë goditëse, të formuar
kryesisht nga vullnetarë që kishin
gatishmëri luftarake dhe shpirt vetëmohimi.
Edhe ai vetë luftonte i pangarkuar me
armatime të rënda e me krah të shpërvjelur
si një ushtar i zakonshëm. Në betejë ai
ishte, në të njëjtën kohë, komandant i
talentuar dhe ushtar i guximshëm, që me
shembullin e tij bëhej burim frymëzimi për
luftëtarët shqiptarë. Edhe në jetën e
përditshme Skënderbeu ishte i thjeshtë dhe
kohën e kalonte kryesisht me
bashkëluftëtarët e tij, duke bërë jetë ushtari.
5. Gjergj Kastrioti-Skënderbeu (1405-17 janar 1468) personifikon një epokë të tërë
të historisë kombëtare të shqiptarëve, që mori emrin e tij: luftën më se
njëshekullore të tyre kundër vërshimit osman (fundi i shek. XIV - fillimi i shek.
XVI) për mbrojtjen e tokës, të pasurisë e të lirisë. Nën udhëheqjen e tij lufta e
shqiptarëve u ngrit në një shkallë të lartë e të organizuar, shënoi një kthesë
vendimtare në zhvillimin politik të vendit dhe në forcimin e vetëdijes
kombëtare të tyre.
Figura e tij paraqet një nga ato raste, jo të shpeshta në histori, kur shtresat e
ndryshme shoqërore të një kombi takohen me një personalitet të shquar, në të
cilën gjejnë shprehjen e vet aspiratat e vetitë e tyre më të mira dhe që për këtë
arsye bëhet simbol i bashkimit kombëtar dhe i luftës së tyre të përbashkët
Ai e kuptoi, më qartë se kushdo tjetër, detyrën që shtronte çasti historik:
nevojën e bashkimit politik si kusht kryesor për të realizuar mbrojtjen e
interesave të të gjitha shtresave shoqërore, të pasura e të varfra, të kërcënuara
tashmë prej pushtuesve osmanë në çështjet jetike.
6. Pa dyshim qe Gjergj Kastriot Skenderbeu eshte nje nga figurat kryesore
te historise sone. Si figure e tille, ai ka frymezuar dhe eshte bere
personazh kryesor i shume krijimeve folklorike si kenge, legjenda e
mite te ndryshme. Shume autore shqiptare dhe te huaj e kane trajtuar
figuren e Skenderbeut ne veprat e tyre, por persa i perket krijimeve
folklorike te kohes se Skenderbeut, numri i tyre qe ka arritur deri ne
ditet tona, fatkeqsisht eshte i paket. Kane mbetur vetem tre kenge dhe
kenga e Gjorg Golemit, ku permendet emri i Skenderbeut.
Megjithate, vete fakti se elemente te kengeve te vjetra rreth
Skenderbeut gjenden ne folklorin arberesh te Italise, deshmon
ekzistencen e tyre. Shkaku nuk eshte vetem koha e larget e krijimit te
tyre, por perpjekjet gjate pushtimit te gjate otoman per ta fshire nga
historia kete figure te shquar. Mungesen e kengeve e kane mbushur
tregimet e shumta qe kane kaluar brez pas brezi, dhe flasin per kete
periudhe te lavdishme te historise. Nderkohe, autor te ndryshem i kane
perdorur keto krijime. Nje nder to, eshte Jeronim De Rada me
“Rapsodia di un poema albanese.Nje shkrimtar eshte Marin Barleti me
vepren e tij
7.
8. Rëndësia e epokës së Skënderbeut në rrafsh ndërkombëtar qëndron në
atë që lufta e shqiptarëve për liri rreth një çerek shekulli, pengoi
vërshimin osman drejt Evropës Perëndimore, shpëtoi Perëndimin nga
një kërcënim serioz. Kjo është arsyeja që figura e heroit shqiptar është
nderuar e nderohet aq shumë në të gjithë botën e qytetëruar.
Skënderbeu u shndërrua në simbol të luftës për liri e pavarësi. Ai mbeti
një figurë e dashur për shqiptarët edhe pas vdekjes së tij. Kujtimi i tij
mbeti gjithnjë i gjallë nëpër këngët, gojëdhënat e tregimet e shumta
popullore dhe historike që i dhanë atij tiparet e një figure legjendare.
Vepra dhe figura e Skënderbeut kishte përmasa dhe rëndësi evropiane.
Ai u vlerësua lart nga personalitetet e shquara evropiane të kohës.
9. Në janar të vitit 1468 Skënderbeu u sëmur gjatë zhvillimit të një Kuvendi të
thirrur nga ai, në të cilin ishin të ftuar të gjithë princat shqiptarë. Vdiq me 17
Janar 1468 në Lezhë. I mbuluar me lavdi, ai u varros në Lezhë. Shqiptarët
humbën prijësin e lavdishëm që i udhëhoqi për 25 vjet rresht. E shoqja me të
birin emigruan, sikurse edhe një pjesë e parisë shqiptare, për në Itali. Rreth
përkrenares ekziston ideja se e ka mbajtur për nder të Pirros së Epirit, pasi edhe
ai ka mbajtur po të njëjtën përkrenare