บทที่ 1 ศาสนาคืออะไร
•
6 likes•3,972 views
ดาวน์โหลดไฟล์นี้ได้ที่ www.philosophychicchic.com สื่อการเรียนการสอนวิชาปรัชญาศาสนา ศาสนาคืออะไร? ศาสนา คือ คำสั่งสอนของศาสดาผู้ประกาศศาสนา ประกอบด้วยหลักธรรมเกี่ยวกับบุญ-บาป รวมทั้งแนวความเชื่อ และลัทธิพิธีเพื่อเป็นแนวทางให้ผู้ปฏิบัติเกิดความเจริญในชีวิต ศาสนาเป็นสิ่งที่ยึดเหนี่ยวจิตใจของคน และศาสนาทุกศาสนามีจุดมุ่งหมายเดียวกัน คือ สอนให้ทุกคนทำความดี และละเว้นจากการทำความชั่ว สอน แนวทางการใช้ชีวิตที่ดีงาม การแก้ปัญหาและความทุกข์ของชีวิต รวมทั้งหนทางที่จะประสบความสุขอันสูงสุด
Recommended
More Related Content
What's hot
What's hot (20)
Viewers also liked
Viewers also liked (6)
Similar to บทที่ 1 ศาสนาคืออะไร
Similar to บทที่ 1 ศาสนาคืออะไร (20)
More from Padvee Academy
More from Padvee Academy (20)
บทที่ 1 ศาสนาคืออะไร
- 2. วัตถุประสงค์ประจาบท ศึกษาความหมาย จุดกาเนิด และพัฒนาการสืบทอดความคิดทางศาสนา ตั้งแต่ยุคปฐมกาลจนถึงปัจจุบัน
- 9. ความหมายของศาสนา (Religion) ภาษาอังกฤษ คาว่า “Religion” มาจากภาษาลาติน ว่า “Religare” หรือ “Religio” แปลว่า ผูกพัน, สัมพันธ์ รวมเข้าด้วยกัน ซึ่งหมายถึงความสัมพันธ์ ระหว่างมนุษย์กับพระเจ้า หรือ การรวมตัวเป็นหนึ่งเดียวกับพระเจ้า ภาษาบาลี คาว่า “สาสน” แปลว่า คาสั่งสอน
- 10. ศาสนาคืออะไร ?? Saint Augustine กล่าวว่า ศาสนา คือ ความดีอันเกิดจาการถวายความ บริสุทธิ์ซึ่งได้มาจากพระเจ้ากลับคืนไปยังพระเจ้า D.R. Bali กล่าวว่า ศาสนา คือ ความเชื่อและศรัทธาในสิ่งที่อยู่เหนือ ปรากฏการณ์ของโลก ได้แก่เรื่องพระเจ้า ศาสตราจารย์เสฐียร พันธรังสี กล่าวว่า ศาสนาต้องเป็นเรื่องเชื่อถือได้โดยมี ความศักดิ์สิทธิ์ มีคาสอนทางจรรยา มีศาสดา และมีผู้สืบทอด พุทธทาสภิกขุ กล่าวว่า ศาสนา คือระบบการปฏิบัติที่ทาให้เกิดการผูกพันและ เข้าถึงกันระหว่างมนุษย์กับสิ่งสูงสุด
- 12. ๑) เกิดจากความกลัว ต่อธรรมชาติ ( Fear of Nature) บ่อเกิดศาสนา
- 14. บ่อเกิดศาสนา ๒) เกิดจากความไม่รู้ (Lack of Knowledge) ได้ แก่ ความไม่รู้ต่อสิ่ง ที่อยู่รอบตัวของเรา ความไม่รู้ (อวิชชา) นี้ย่อมสร้างโนภาพให้กับมนุย์ จนเกิดเป็นศาสนาได้
- 15. บ่อเกิดศาสนา ๓) เกิดจากความต้องการผสมสนองตอบแทน (Need of Recompens) ได้แก่ การที่มนุษย์มีศาสนาหรือศรัทธาต่อสิ่งใดสิ่งหนึ่งก็เพื่อต้องการ ให้ได้สิ่งตอบแทน เช่น นับถือผี ต้องการให้ผีช่วย เพื่อความปลอดภัย บ้าง หรือเชื่อพระเจ้า ก็ต้องการให้ชีวิตดีขึ้น
- 16. องค์ประกอบของศาสนา มีอยู่ ๕ ประการดังนี้ ๑. ผู้ก่อตั้ง
- 21. ลักษณะเด่นของศาสนา ๑. เน้นศรัทธาในความศักดิ์สิทธิ์ของคัมภีร์ ๒. เน้นการปฏิบัติตามคัมภีร์ด้วยความศรัทธาผ่านพิธีกรรมต่างๆ ๓. เน้นการเข้าถึงจุดหมายสูงสุดในชีวิตเบื้องหลังความตายเป็นส่วนใหญ่ ๔. เน้นรูปแบบชุมชนหรือสังคมของบุคคลในศาสนา ในรูปแบบที่แตกต่างกัน เช่น พระ นักพรต ฤาษี เป็นต้น
- 22. ศาสนาที่คนส่วนใหญ่นับถือ แบ่งย่อยออกเป็น ๒ ประเภท ได้แก่ ๑) ศาสนาที่เชื่อในพระผู้สร้าง (God) ผู้สร้างเป็นความจริง สูงสุดเป็นผู้สร้าง สรรพสิ่งได้แก่ศาสนาคริสต์ อิสลาม และ พราหมณ์ - ฮินดู ๒) ศาสนาไม่เชื่อในพระผู้สร้าง ความจริง สูงสุดเป็นสภาวะที่ไม่มีใครกาหนด ศาสนา เหล่านี้ได้แก่ ศาสนาพุทธและศาสนาเชน
- 24. 1. ในการดาเนินชีวิตประจาวัน มนุษย์มีความจาเป็นต้องมีเกณฑ์ตัดสิน ที่จะวัดหรือจาแนกแยกแยะว่าอะไรดีอะไรชั่ว อะไรถูก อะไรผิด อะไรควร อะไรไม่ควร 2. มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่มิได้มีความต้องการทางด้านวัตถุแต่เพียงอย่าง เดียว แต่มนุษย์ยังมีความคิดและจิตใจที่จาเป็นจะต้องได้รับการ สนองตอบความต้องการอีกด้วย
- 25. 3. ยิ่งมนุษย์อยู่ร่วมกันเป็นสังคมใหญ่เท่าใด มนุษย์ก็ยิ่งมีความต้องการ ศาสนามากขึ้นเท่านั้น 4. มนุษย์เป็นสิ่งมีชีวิตที่ต้องการที่พึ่งพิงทางจิตใจและต้องการหลักประกัน ในการกระทาของตนเอง 5. ที่สาคัญที่สุดก็คือ ศาสนาเป็นสิ่งหนึ่งที่ทาให้มนุษย์แตกต่างไปจากสัตว์
- 28. สาเหตุของการเปลี่ยนแปลง 1. การเกิดความคิดใหม่ๆ ของมนุษย์ 2. การนาความคิดใหม่ๆ มาปรับปรุง เพิ่มเติม และ ผสมผสาน เข้ากับความคิดเดิม 3. อิทธิพลของความรู้ใหม่ๆ ที่สามารถลบล้างความเชื่อแบบเดิมๆได้
- 31. วิวัฒนาการของศาสนา • วิญญาณนิยม • ธรรมชาติเทวนิยม • เทวนิยม • อเทวนิยม
- 32. วิญญาณนิยม สิ่งลี้ลับ : มนะ (อานาจที่ไม่มีตัวตน แต่มีชีวิตจิตใจ มีพลัง วิเศษ) - ยุคหมอผี (Shaman) - มนะคือวิญญาณที่สิง สถิตย์อยู่ทั่วไป - เกิดรูปแกะสลักซึ่งเป็น สัญลักษณ์ประจาเผ่า (Totemism) Totem ข้อห้ามเรียกว่า “ตาบู” (Taboo)
- 34. แม่น้ำคงคำ
- 35. ธรรมชาติเทวนิยม • เรียก วิญญาณว่า เทวดา หรือ เทพเจ้า • เจ้าที่เจ้าทาง • ผีบ้านผี เรือน เทพวรุณทรงช้าง 5 เศียร พระสุริยเทพ
- 36. เทวนิยม • เทพเจ้าสูงสุด เหนือกว่าเทพเจ้า ทั้งหลาย • ทรงสร้างโลกและ สรรพสิ่ง • กาหนดชะตา กรรมของมนุษย์
- 39. สรุปวิวัฒนาการของความเชื่อทางศาสนา (เสฐียร พันธรังษี) การนับถือธรรมชาติ (Nature Worship) การนับถือผีสางเทวดา (Animal Worship) การนับถือบรรพบุรุษ (Ancestor Worship) การนับถือพระเจ้าหลายองค์ (Poly-theism) การนับถือพระเจ้าองค์เดียว (Heno-theism) ขั้นการนับถือเทพเจ้าองค์หนึ่งของชนกลุ่มหนึ่ง (Heno-theism) ขั้นการนับถือเทพเจ้าองค์เดียว (Meno-theism) ขั้นเหตุผล (พระพุทธศาสนา)
- 40. ลักษณะเด่นของศำสนำแต่ละยุค ๑. ศำสนำดึกดำบรรพ์ - เน้นผลประโยชน์ในโลกนี้ (กลัวมำกๆ + ระคนดวยควำมหวัง) ๒. ศำสนำโบรำณ - เน้นสัญลักษณ์หรือปรัมปรวิทยำ (กลัวน้อยลง หวังมำกขึ้น) ๓. ศำสนำยิว - เน้นประวัติศำสตร์และกฎหมำย (หวังมำกขึ้น)
- 41. ๔. ศำสนำคริสต์ - เน้นประวัติศำสตร์และควำมเชื่อเพื่อภพหน้ำ (หวังมำกๆ) ๕. ศำสนำอิสลำม - เน้นกฎหมำยหรือระเบียบ ประเพณี ๖. ศำสนำฮินดู - เน้นพิธีกรรม ๗. ศำสนำเชน - เน้นภำคปฏิบัติเพื่อภพหน้ำ ๘. ศำสนำพุทธ - เน้นกำรวิเครำะห์ด้วยสติปัญญำเพื่อภพหน้ำ
- 42. ๙. ศำสนำเต๋ำ - เน้นควำมสันโดษและกลมกลืนกับธรรมชำติ ๑๐. ศำสนำขงจื๊อ - เน้นกำรเมืองเชิงจริยธรรม ๑๑. ศำสนำซิกส์ - เน้นควำมเคำรพระหว่ำงครูกับ ศิษย์ ๑๒. ศำสนำชินโต - เน้นประวัติศำสตร์ (ควำมเชื่อ + รำชสำนัก)
- 43. ทฤษฎีต่ำงๆ จิตวิทยำ: ทฤษฎีเอกภำพทำงจิตของ มนุษย์ (Psychic Unity of Mankind) มนุษย์ยุคบุพพกำลมีควำมเชื่อทำงศำสนำคล้ำยคลึงกัน ทั้งๆ ที่มิได้ติดต่อกัน เพรำะ :- - เกิดจำกประสบกำรณ์ขั้นพื้นฐำนที่คล้ำยคลึงกัน - เกิดจำกควำมจำเป็นเพื่อดำรงชีวิตที่คล้ำยคลึงกัน - บทสรุปจึงตั้งอยู่บนพื้นฐำนทำงควำมเชื่อที่เร้นลับหรือ วิญญำณ
- 44. ทฤษฎีบ่อเกิดของศาสนา สามารถสรุปทฤษฎีบ่อเกิดของศาสนา ออกเป็น 3 กลุ่มคือ 1. ทฤษฎีจิตวิทยา 2. ทฤษฏีมานุษยวิทยา 3. ทฤษฎีสังคมวิทยา
- 45. ทฤษฏีจิตวิทยา Religious Instinct ศาสนาเกิดจากสัญชาตญาณพิเศษทางศาสนาของมนุษย์ ถือว่ามนุษย์มีสัญชาตญาณทางศาสนามาแต่กาเนิด Fear ศาสนาก่อตัวมาจากความกลัว ได้รับการสนับสนุนมาก
- 46. ทฤษฎีมานุษยวิทยา ศาสนาและอารยธรรมของโลกมีจุดกาเนิดมาจากแหล่งเดียวกัน หรือมีจุดร่วมกัน อูราอัลไต, ซีไมท์ และอารยันทูราเนียเป็นต้นกาเนิดทางภาษา ศาสนาและเชื้อชาติต่างๆ จึงได้บทสรุปว่า แนวความคิดทางศาสนาเดิมของมนุษย์ทั่วโลกมี ลักษณะคล้ายคลึงกัน เพราะมีจุดกาเนิดร่วมกันมาแต่เดิม
- 47. ทฤษฎีมานุษยวิทยาที่สาคัญ John Lubbock ในยุคแรกวิวัฒนาการทาง ความคิดของมนุษย์เริ่ม ตั้งแต่ไม่มีแนวความคิด ทางศาสนา ต่อมามนุษย์ จึงเริ่มนับถือธรรมชาติว่า เป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ศาสนา (บุพกาล) จึงปรากฏขึ้น
- 48. ทฤษฎีมานุษยวิทยาที่สาคัญ (ต่อ) E.B. Tyler จุดเริ่มต้นของการเกิด ศาสนาทั่วโลก มาจาก ความเชื่อของมนุษย์ที่ว่า วิญญาณมีอยู่จริง ซึ่งเป็น ความเชื่อรูปแบบเก่าแก่ ที่สุดและสาคัญที่สุด เป็น ความเชื่อที่สร้างอารย ธรรมให้กับสังคมมนุษย์
- 49. ทฤษฎีมานุษยวิทยาที่สาคัญ (ต่อ) Herbert Spencer ลัทธิบูชาบรรพบุรุษคือ รูปแบบที่เก่าแก่ที่สุดใน แนวความคิดทางความ เชื่อหรือศาสนาของมนุษย์ ความคิดนี้ ไม่ได้รับ สนับสนุนเหมือนความคิด ของ E.B. Tylor
- 50. ทฤษฎีสังคมวิทยา Joachim Wech ถือว่าศาสนาเป็นสถาบันทางสังคม จัดบ่อเกิดทางศาสนาเป็น 2 ประเภท 1. เกิดขึ้นเองตามธรรมชาติ (Natural Religion) 2. เกิดจากระบบของสังคม (Associative Religion)
- 51. Natural Religion เกิดจากการที่มนุษย์ไม่เข้าใจในธรรมชาติ ยกย่องปรากฏการณ์ธรรมชาติเป็นสิ่งศักดิ์สิทธิ์ บางครั้งเรียกว่าศาสนาสากล ลักษณะที่สาคัญ 1. ยึดมั่นกับความเชื่อที่แสดงออกด้านพื้นฐานของสังคม เดิม 2. เน้นหนักด้นพฤติกรรมทางศาสนาที่ในสังคมต่างๆ 3. ระบบความเชื่อ ผูกพันกับสภาวะเหนือธรรมชาติ
- 52. Associative Religion มีองค์พิธีการ (Rites) เป็นส่วนควบคุมกากับ เป็นไปตามกระแสแห่งพฤติกรรมของมนุษย์ในสังคมนั้นๆ มีวิวัฒนาการมาเป็นลาดับ มีรูปแบบ ระบบที่ตอบสนองสังคมนั้นๆ เป็นศาสนาประเภทที่มีความมั่นคงถาวร