5. ΣΧΟΛΙΚΟΣ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΣ
εκφοβισμός (bullying)
Η επαναλαμβανόμενη άσκηση βίας από κάποιο άτομο
ή ομάδα ατόμων σε κάποιο άλλο συνομήλικο,
συνήθως, αλλά λιγότερο ισχυρό άτομο με στόχο την
πρόκληση σωματικού πόνου ή φόβου ή ψυχικής,
γενικά, αναστάτωσης
[Olweus, 1993, Smith et al. 2004, Σπυρόπουλος, 2008]
6. ΣΥΧΝΟΤΗΤΑ ΕΜΦΑΝΙΣΗΣ
Η.Π.Α
30% των μαθητών είναι θύματα εκφοβισμού
(13% θύτες, 10,6% θύματα, 6,3% θύτες και θύματα)
Ελλάδα
25% των μαθητών έχουν υποστεί κάποια μορφή
εκφοβισμού
8. ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 2
• Λεκτική (βρίσιμο, προσβολή, ειρωνικά σχόλια,
σαρκασμός, διαπόμπευση, «παρατσούκλια»
κτλ.)
• σαρκασμός =λόγια ιδιαίτερα ειρωνικά και πικρόχολα που έχουν πρόθεση να πληγώσουν.
9. ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 3
• Συναισθηματική-κοινωνική
(ψυχολογικός εκβιασμός, τρομοκράτηση, κοινωνική
απομόνωση, πρόκληση φόβου, εκβιασμοί για
απόσπαση χρημάτων ή άλλων αντικειμένων)
10. ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 4
• Σεξουαλική (σεξουαλικά υπονοούμενα, χυδαία
πειράγματα, προβολή χυδαίων εικόνων, ανεπιθύμητο
άγγισμα στο στήθος των κοριτσιών ή σε άλλες
περιοχές του σώματος κτλ.)
11. ΜΟΡΦΕΣ ΣΧΟΛΙΚΟΥ ΕΚΦΟΒΙΣΜΟΥ 5
Ηλεκτρονική (αποστολή προσβλητικών ή απειλητικών
ηλεκτρονικών μηνυμάτων, λήψη φωτογραφιών με
κινητά τηλέφωνα στις τουαλέτες κ.ά.) (Ross, 1998)
Μπορεί να συνοδεύονται και από διάφορες απαιτήσεις
(π.χ. καταβολή χρημάτων, παράδοση ή αφαίρεση
κινητών τηλεφώνων, διάπραξη αξιόποινων πράξεων
κτλ.)
12. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 1
• στη σχολική φοίτηση
• στην επίδοση των θυμάτων
Μπορεί να οδηγήσει :
σε διακοπή της φοίτησης στο σχολείο λόγω φόβου ή σε
παραμέληση των μαθημάτων
13. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 2
• στην εμφάνιση παραβατικής συμπεριφοράς
(βανδαλισμούς, χρήση ναρκωτικών κ.ά.)
14. ΣΥΝΕΠΕΙΕΣ 3
• στην ψυχική τους υγεία
• Προκαλούν αγχώδεις καταστάσεις και φοβίες,
αφήνοντας συνήθως σοβαρά ψυχικά τραύματα που
μπορούν να υποσκάψουν την ψυχική υγεία των
ατόμων αυτών
(Williams et al., 2005)
15. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 1
• Δεν φταις εσύ! Μην πιστεύεις αυτά που λένε. Πολλά
αξιόλογα παιδιά πέφτουν θύματα των συμμαθητών
τους και όταν μεγαλώνουν πετυχαίνουν στη ζωή
τους. Κανένα από αυτά δεν έφταιγε.
• Η βία είναι ευθύνη του εκφοβιστή
16. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 2
• Μην απαντάς στις κοροϊδίες, μη στεναχωριέσαι για
αυτά που λένε, μη δίνεις καμιά σημασία.
• Μπορείς απλώς να πεις
«πίστευε ότι θέλεις» ή
«άποψή σου» και να
αγνοήσεις οποιαδήποτε
άλλη κουβέντα.
17. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 3
• Αν επιμένουν, κοίταξέ τους στα μάτια
και πες τους καθαρά και σταθερά
ΣΤΑΜΑΤΑ ή ΠΑΡΑΤΑ ΜΕ ΗΣΥΧΟ
και φύγε
• Αν σου πήραν κάτι, επέμενε να επαναλαμβάνεις
αυτό που θες να πεις (όπως ένας δίσκος που έχει
κολλήσει) ανεξάρτητα από τις αντιδράσεις του άλλου.
π.χ. «Δώσε μου το μολύβι μου πίσω».
18. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 4
• Πες αυτό που συνέβη στο δάσκαλό σου, στην
οικογένειά σου, σε κάποιον άλλον ενήλικα που θα σε
βοηθήσει.
Δεν είναι ντροπή να το πεις και δεν είναι «κάρφωμα».
Αν δε μιλάς, εξυπηρετείς τον εκφοβιστή.
Να αναφέρεις ξεκάθαρα τι ακριβώς συνέβη, πότε, πού
και από ποιους, προσπάθησε να κρατάς αποδείξεις.
19. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 5
• Αν φοβάσαι μη σε χτυπήσουν, φρόντιζε να είσαι
πάντα με κάποιο φίλο, είτε μέσα είτε έξω από στο
σχολείο.
• Αν σε εκφοβίζει ολόκληρη παρέα, πιάσε το πιο
αδύναμο μέλος της και πες του ότι αυτό δεν
είναι σωστό και αν θα του άρεσε να του φέρονταν
εκείνου έτσι.
20. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 6
• Έχεις το δικαίωμα να λες όχι, χωρίς να απολογείσαι
και χωρίς να χαμογελάς.
• Έχεις το δικαίωμα να σου φέρονται με σεβασμό.
• Έχεις το δικαίωμα να κάνεις λάθη και να
επανορθώνεις.
• Έχεις το δικαίωμα να αρνείσαι αυτό που σου ζητούν οι
άλλοι, χωρίς να νιώθεις ένοχος ή εγωιστής.
21. Τι να κάνει το παιδί-θύμα 7
• Έχεις το δικαίωμα να ζητάς αυτό που θες κι άλλος να
σου αρνηθεί.
• Έχεις το δικαίωμα να λες «δεν ξέρω», να σε ακούν, να
σε παίρνουν στα σοβαρά, να ρωτάς τις απορίες σου.
• Έχεις το δικαίωμα να αλλάξεις σχολείο-ζήτησε
από τους γονείς σου να βρουν ένα σχολείο όπου
νιώθεις ασφαλής.
22. Οι άπραγοι παρατηρητές δεν είναι αθώοι. Κανείς δεν
πρέπει να ανέχεται τον εκφοβισμό, αλλά να τον
αναφέρει.
23. Το παιδί - θύτης 1
• Αρκετοί θύτες υπήρξαν οι ίδιοι θύματα εκφοβισμού
• Πρέπει να καταλάβει ότι η συμπεριφορά του δεν είναι
αποδεκτή και έχει σοβαρό αντίκτυπο στα άλλα παιδιά.
• Τρόποι συμπεριφοράς για
επίλυση συγκρούσεων που
δεν περιλαμβάνουν βία.
• Να σέβεται τις διαφορές
μεταξύ τους.
24. Το παιδί - θύτης 2
• Να γνωρίζει πως αυτή η συμπεριφορά του θα έχει
συνέπειες αν συνεχίσει.
• Δεν πιστεύει κανείς ψευτο-δικαιολογίες, ότι απλά
παίζαμε και γελάγαμε: Αν ήταν παιχνίδι
θα διασκέδαζαν και θα γέλαγαν όλοι.
• Γονείς – σύλλογος διδασκόντων - αστυνομία
25. Ο ρόλος του σχολείου
• Οι εκπαιδευτικοί έχουν ευθύνη για την ασφάλεια των
παιδιών και τη δημιουργία πολιτισμένου κλίματος στο
σχολείο.
• Κάθε φαινόμενο εκφοβισμού θα πρέπει να
αντιμετωπίζεται με σοβαρότητα και από τη ρίζα του.
• Παροχή βοήθειας σε θύτη και θύμα
