เรื่องเล่าของครูสุ โรงเรียนเพลินพัฒนา

1. เรืองเล่าจากห้องเรียนโดยครูสุภาพร กฤตยากรนุพงศ์ (ครูสุ)
โรงเรียนเพลินพัฒนา
เรืองเล่ากระบวนการเรียนการสอนทีสอดคล้องกับหนังสือครูเพือศิษย์ สร้างการเรียนรู้สู่ระดับเชือมโยงสอดคล้องกับ
“เคลือนจากการเรียนรู้ระดับผิวสู่การเรียนรู้ระดับลึก รับรู้และทําความเข้าใจระดับลึก การอภิปรายและตังคําถาม ”
ในบทที เรียนรู้ระดับลึก (หน้าที33-36) การจัดการเรียนการสอนหน่วยวิชาคณิตศาสตร์ของโรงเรียนเพลินพัฒนา
ระดับชัน ๓ ปีการศึกษา ๒๕๕๙
เรื่องที่ ๒ CQI1
ไม่มีความสมบูรณ์บนความสมดุลทีลงตัว ไม่มีคุณภาพทีดีหากไม่ได้รับการปรับปรุงและพัฒนาอย่างต่อเนืองและไม่มี
การเรียนรู้ทีดีสุดหากเราขาดการทบทวน ไตร่ตรอง และมองย้อนประเมินการเรียนรู้ของตนเองอย่างสมําเสมอ
ถ้าไม่มีงาน“ชืนใจ...ได้เรียนรู้”(ภาคครูเพลิน)ครังที๑๐ ก็จะไม่มีงาน “ชืนใจ...ได้เรียนรู้”(ภาคครูเพลิน)ครังที
๑๑ และถ้าในวันนันครูสุไม่มีโอกาสได้ทําการปฏิบัติวิภาคบทเรียน จากตัวอย่างบทเรียนคณิตศาสตร์ของญีปุ่น ก็จะไม่มี
ครูสุในปัจจุบัน ขอบคุณประสบการณ์การปฏิบัติวิภาคบทเรียนจากตัวอย่างบทเรียนคณิตศาสตร์ของญีปุ่น ในงาน KM
ครังนัน ทีนําพาให้ครูสุได้เข้าใจกระบวนการเรียนรู้ได้ชัดเจนมากขึนไปอีก และประสบการณ์ในวันนันเอง ทีสร้างให้เกิด
แผนการเรียนรู้ในบันทึกนี
สัปดาห์ที ๔ ภาคเรียนวิมังสา ๒๕๕๙ ครูสุ pre แผนการสอนร่วมกับครูนกและครูขวัญ ประโยคหนึงทีฟังและสะดุดหู
คือครูขวัญถามขึนระหว่างทีคิดแผนว่า “เรืองเศษส่วนเป็นเรืองทีสอนยาก เด็กๆเรียนจะเข้าใจเหรอคะ” ครูสุตอบ “ไม่ยากหรอกค่ะ
เรืองนีเด็กเรียนรู้ผ่านกิจกรรมด้วยการสังเกต ลงมือทํา และพีคิดว่าพีจะปรับแผนเพิมให้เด็กได้เคลือนไหวร่างกายด้วยนะ” ครูนก
ตอบ “น่าจะสนุกดีแต่จะทําอย่างไรคะ” ก็แผนครังที ๑-๓ Concept รู้จักเศษส่วน ความหมายเศษส่วน อ่านค่าเศษส่วน แรเงาค่า
เศษส่วน ใช้แผนปี ๒๕๕๘ แผนโอเคอยู่ค่ะ ส่วนแผนครังที ๔ Concept เปรียบเทียบเศษส่วนทีตัวส่วนเท่ากัน และเปรียบเทียบ
เศษส่วนทีตัวเศษเท่ากัน พีขอปรับกิจกรรมแรงบันดาลใจค่ะ ครูสุนิงไปสักครู่และมองเข้าไปทีตู้สือพบไข่พลาสติกได้การ ครูสุตอบ
น้องๆว่า “ใช้แผงไข่ค่ะ” ครูนกและครูขวัญทําหน้างงๆ ครูสุเห็นเช่นนันก็บอกกับครูนกและครูขวัญว่า ถ้าเรียงไข่ใส่แผงไม่เต็มจะเกิด
เศษส่วนนะ ครูนกบอกว่าจะลองกลับไปหาแผงไข่ดูก่อน เช้าวันรุ่งขึนได้แผงไข่มาแล้ว ครูสุให้ครูนกและครูขวัญลองวางไข่ใส่แผง ครู
นกมองว่าแผงไข่มี 5 แถวแต่ละแถวใส่ไข่ได้6 ฟอง จากนันครูนกใส่ไข่ลง 1 แถว และครูนกก็บอกว่า คือ ของแผงไข่ ส่วนครูขวัญ
มองว่าแผงไข่มี 6 แถวแต่ละแถวใส่ไข่ได้5 ฟอง จากนันครูขวัญใส่ไข่ลง 1 แถว และครูขวัญก็บอกว่า คือ ของแผงไข่ครูขวัญบอก
ว่า น่าสนใจแผงไข่มีวิธีคิดทีหลากหลายสนุกดี ครูสุได้สังเกตว่าขณะทีครูทังสองใส่ไข่ลงแผงครูมีสีหน้าและแววตาทีสนุกทํา
ให้ครูสุเริมเรียนรู้ว่าหากครูสนุกแผนก็จะสนุกด้วย
1
Continuous Quality Improvement

2. เช้าวันพฤหัสบดีที ๑๖ กุมภาพันธ์ พ.ศ. ๒๕๖๐ เวลา ๘.๕๐ น. ครูสุเดินเข้าห้องเรียนชัน๓ห้อง๒ พร้อมถือแผงไข่เข้า
ห้อง ครูสุวางแผงไข่ลงตีระฆังหัวหน้าห้องบอกทําความเคารพ ทุกคนทําความเคารพเสร็จ เกรทเตอร์ถามขึน ครูสุครับ “เอาแผงไข่มา
ทําอะไรครับ” ครูสุตอบ “ลองทายดูซิคะวันนีเราจะมีกิจกรรมอะไร” เด็กตอบกันใหญ่ เรียงไข่ใส่แผง “ใช่ค่ะวันนีเราจะแข่งกันตักไข่ใส่
แผงตามเศษส่วนทีครูกําหนด” แต่ว่าลองสังเกตแผงไข่ก่อนนะว่าจะเรียงไข่ตามเศษส่วนได้อย่างไร พีเบิมบอก “แผงไข่มีแนวตัง
แนวนอน” ไม่เท่ากันครับ พีเบิมกําลังเรียนรู้ผ่านการสังเกต เด็กหญิงคนหนึงบอกว่าลองนับดูมีกีแถวกันนะ เกรทเตอร์รีบนับแล้ว
ตอบว่า “มี 6 แถวครับ” นํามนบอก “ไม่ใช่มี 5 แถวค่ะ” (ครูสุนึกในใจว่าโอ...แค่นับแผงไข่เด็กยังตืนเต้น กระตือรือร้นตอบกันใหญ่
แผนนีน่าจะโอเคนะ) เพือนทีนังหน้าสุดบอกว่า “ก็มีทัง 5 แถวและ 6 แถวแหละดูดีๆซิ” “เออใช่แค่หันแผงไข่คนละด้านเอง” แป้นบอก
เด็กกลุ่มนีกําลังเรียนรู้ผ่านการสัมผัสโดยการนับ และเชือมโยงการเรียนรู้ว่าแผงไข่มีแนวตัง แนวนอน หากหันแผงไข่คนละด้านก็จะ
เห็นแถวของแผงไข่ต่างกัน
เมือเด็กส่วนใหญ่สังเกตแผงไข่แล้ว ครูสุทดสอบดูว่าความรู้สะสมเดิมของเด็กๆ คือรู้จักเศษส่วน ความหมายของ
เศษส่วนและการอ่านค่าของเศษส่วน เด็กๆมีความรู้เดิมอยู่มากน้อยแค่ไหน โดยครูสุถาม “ต้องการ ของแผงไข่จะเรียงไข่
อย่างไรคะ” เด็กๆรีบยกมือกันใหญ่ จังหวะนีสําคัญครูจะเลือกเด็กคนไหนขึนตอบครูต้องคํานึงก่อนว่าคําตอบของเด็กจะทําให้เพือน
เกิดการเรียนรู้ทีเห็นภาพชัดและเข้าใจง่าย ครูสุเลือกพีเบิมขึนตอบเพราะครูสุรู้ว่าคําตอบของพีเบิมจะทําให้เพือนๆเห็นภาพชัดและ
เข้าใจได้อย่างง่าย และเพือนยังต่อยอดแนวความคิดออกไปได้อีกด้วย
พีเบิมตอบ “ต้องแบ่งแผงไข่เป็น 5 ส่วนแล้วใส่ไข่เต็ม1แถวจาก 5 แถวครับ” เพือนๆทีคิดได้เช่นเดียวกับพีเบิมตอบว่า
ใช่ๆครับ ใช่ค่ะ จังหวะเดียวกันนันเอง “มีเสียงเสียงหนึงพูดขึนว่าครูใส่ไข่ลงไป 6 ฟอง ครับ” ต้นไผ่พูดขึน ต้นไผ่ไม่ได้หาแค่เศษหนึง
ส่วนห้าแต่ต้นไผ่กําลังคิดต่อยอดไปว่า แผงไข่ทังแผงแบ่งเป็น ส่วน แล้วส่วนหนึงจะใส่ไข่กีฟอง และคําตอบของต้นไผ่ก็ทําให้ พีคบ
อกว่า “นันแสดงว่า 1 แผง มีไข่ 30 ฟองครับ” ซึงคําตอบของพีคสามารถเชือมโยงกลับไปทีความรู้เรืองการคูณคือหาจํานวนไข่ทังแผง
(5 แถวแถวละ 6 ฟองคือ 6x5) เด็กๆหลายคนบอกว่า งันถ้าเราใส่ไข่ แถวจาก แถวก็ได้ ฟอง สิงทีครูสุคาดเดาเป็นเช่นนัน
จริงๆ โอ้คําตอบเริมต้นของพีเบิมได้สร้างการเรียนรู้ทีสนุกกับเพือนๆ ในห้องเรียนแล้ว เมือครูสุเช็คความรู้สะสมของเด็กๆ
แล้ว กิจกรรมทีท้าทายกําลังรออยู่ ครูสุแบ่งกลุ่มเด็ก 4 กลุ่ม กลุ่มละ 7 คน ครูสุพานักเรียนออกมาทํากิจกรรมทีโถง ครูสุอธิบายการ
ทํากิจกรรมให้เด็กๆฟังเงือนไข โจทย์ที1 ครูสุ “ตักให้ไว ตักไข่ให้ได้ ของแผงไข่” ครูสุเดินเช็คแผงไข่ทีเด็กๆตัก เด็กทุกกลุ่มตักถูก
หมด
โจทย์ต่อมา ตักให้ได้ ของแผงไข่ ครูสุเดินตรวจพบว่ามีเด็กตักถูก 3 กลุ่มมี กลุ่มหนึงงงและตักไม่ถูกครูสุหยิบถาดไข่
ของกลุ่มทีถูกขึนมาและมีเด็กในกลุ่มทีงงพูดขึนว่า “กลุ่มเราแบ่งถาดไข่ผิดต้องแบ่งถาดไข่ออกเป็น5แถวแต่เราแบ่งเป็น 6 แถว”
คําตอบของเพือนทําให้แป้งซึงกําลังถามเพือนว่าทําไมของตนไม่ถูกได้เข้าใจและพูดขึนว่า แสดงว่าเราแบ่งไม่ถูกซิ” ใช่เพือนในกลุ่ม
บอกว่า เหตุการณ์นีครูสุรู้ว่าเด็กกลุ่มนีอาจจะไม่ได้ฟังเพือนแลกเปลียนอย่างต่อเนืองในห้องก่อนทีจะออกมาทํากิจกรรม การทีครูสุ
ได้ยกแผงไข่ของเพือนกลุ่มทีถูกขึนมาส่งผลให้เด็กกลุ่มนีทบทวนสิงทีตนเองคิดและการเรียนรู้จากภาพทีสัมผัสได้ทําให้การเรียนรู้
ของเด็กไม่สะดุดและเด็กก็พิสูจน์ได้ว่าตนเองเข้าใจผิดอย่างไร หากครูไม่ได้ประเมินและสังเกตการเรียนรู้ของเด็กทุกกลุ่มเด็กกลุ่มนี
อาจจะสับสนเมือต้องไปแก้ปัญหาต่อก็ได้

3. โจทย์ต่อมา ตักให้ได้ครึงแผงครูสุตรวจเช็คว่าเด็กแต่ละกลุ่มตักได้ถูกต้องหรือไม่ เด็กตักถูกทุกกลุ่มรวมทังกลุ่มทีตักไม่
ถูกในโจทย์ที1ก็ตักถูกแล้ว
โจทย์สุดท้ายคือโจทย์ทีเพิมความท้าทายของนักเรียน โดยครูสุเรียงไข่ใส่แผงไว้ ของแผงไข่ จากนันครูสุบอกโจทย์
“ให้เด็กๆตักไข่ใส่แผงให้ได้มากกว่าแผงไข่ของครูสุ” เด็กๆช่วยกันคิดใหญ่ พีเบิมบอก “แบ่งแผงไข่เป็น 6 ส่วนตักเพิมอีกแถวก็
มากกว่าของครูแล้ว” ส่วนอีกกลุ่ม “บูเก้บอกตักให้ได้ 10 ฟองใส่แถวละ 5 ฟอง” และแต่ละกลุ่มก็ช่วยกันตัก ครูสุตรวจเช็คคําตอบ
ทุกกลุ่มตักไข่ได้มากกว่าไม่มีกลุ่มไหนผิดเลย เด็กๆสนุกกันมากและเด็กๆเกิดการเรียนรู้ ร่วมกันแก้ปัญหาจากโจทย์ทีง่ายไปสู่โจทย์
ทีท้าทาย เด็กได้สัมผัสได้ลงมือทํา ครูสุทําโจทย์เช่นนีอีก 2 ข้อปรับเป็นน้อยกว่าบ้าง มีเด็กทีสังเกตได้ว่าจะเปรียบเทียบเศษส่วนที
ตัวส่วนเท่ากันทําอย่างไรและเด็กๆก็แลกเปลียนเรียนรู้กับเพือนกันเอง ปุณวัตบอกว่าตังแต่เรียนมาเรืองนีเข้าใจสุดเลย
ก่อนพาเด็กกลับเข้าห้องครูสุปรบมือเป็นจังหวะขึนลงเพือกํากับ
สมาธิเด็กๆก่อนกลับเข้าห้องเรียน เมือกลับเข้าห้องครูสุยังไม่ได้ถามแต่
พีเบิมบอกขึนทันทีว่า“จะเปรียบเทียบเศษส่วนหากส่วนเท่ากันให้ดูทีเศษ”
เพือนบอกจริงๆด้วย เนียเมือกีทีตักไข่เห็นชัดเลย ครูสุแจกโจทย์สถานการณ์
เด็กๆส่วนใหญ่ลงมือแก้ปัญหาด้วยตนเองและตอบได้ทันทีว่า
A > C > B และเด็กๆช่วยกันแลกเปลียนวิธีคิดตามกระดาน
และร่วมกันสรุปการเรียนรู้การเปรียบเทียบเศษส่วน
-ถ้าเศษเท่ากันดูทีส่วน
-ถ้าส่วนเท่ากันดูทีเศษ
การสร้างแผนการสอนนอกจาก Met before การร้อยเรียง Concept ต่อเนืองสิงทีสําคัญไม่น้อยไปกว่ากันก็คือ เมือ
กิจกรรมทีก่อให้เกิดการเรียนรู้มีความสนุก เด็กๆได้สังเกต สัมผัส ลงมือทํา และก็ได้เคลือนไหวร่างกายทํากิจกรรมต่างๆอย่างผ่อน
คลาย โจทย์มีความท้าทายกับ Learning ability ของเด็กอย่างเหมาะสม เด็กจะสามารถสร้างการเรียนรู้ของตนเองได้ เมือครูสุ
ประมวลการเรียนรู้ของตนเองอย่างต่อเนืองจนเกิดความเข้าใจ ทําให้พบว่าการปรับแผนการสอนจะส่งไปถึงการปรับหลักสูตร(O)
และทุกครังทีปรับแผนครูสุจะได้ทบทวนการเรียนรู้ของตนเอง ตัวเราจะละเอียด ประณีตและรอบคอบในการคิดมากขึน รวมถึงมี
สายตาและความแม่นแม่นยําในสิงทีเราลงมือปฏิบัติ มากขึนเสมอ การ Post หลังสอน ร่วมกับบัดดี จะช่วยปรับแผนการสอนให้เอือ
กับการเรียนรู้ของเด็กในห้องเรียนต่อไปได้ดี

4. ครูสุได้เรียนรู้ว่าการสร้างแผนทีมีคุณภาพคือการสร้างหลักสูตรทีดี ครูควรมีความประณีตและรอบคอบในทุกๆ
รายละเอียด ทบทวน ตรวจสอบเสมอ เมือเราละเอียดต่อการคิดมากขึนเท่าไร เราจะมีสายตาในการซึมซับ รับรู้รับฟัง และพร้อมจะ
แก้ปัญหาได้มากขึน นอกจากนีเราเองยังแม่นยําในการอ่านเด็กและสังเกตการเรียนรู้ของเด็กได้ดีขึน สามารถแก้ปัญหาการเรียนรู้
ของเด็กได้ทันเวลาเช่นกัน เมือเราสนุกในสิงทีทํา เปิดใจ เราก็จะพบว่าการเรียนรู้ไม่มีคําว่าเก่ง มีแต่พัฒนาตามศักยภาพทีถูกร้อย
เรียงมาอย่างงดงามด้วยความละเอียดลออ
เพียงแค่โอกาส คงไม่ทําให้เราเติบโตอย่างมีคุณภาพได้เท่านี หากปราศจากผู้ทีคอยแนะนําขัดเกลานันก็คือ
พีปาด(ศีลวัต ศุษิลวรณ์)และพีใหม่(วิมลศรี ศุษิลวรณ์) ครูสุขอบพระคุณทุกคําสอนจากครูทีคอยเปิดประเด็นและเติม
เต็มให้ครูสุได้พัฒนาศักยภาพอยู่เสมอ