1. LIPUNANG POLITIKAL:
PRINSIPYO NG SUBSIDIARITY
AT PRINSIPYO NG PAGKAKAISA

2. Panimula: • Isa sa pinakamasayang
bahagi ng buhay high-
school ang paghahanap
ng mga matatalik at
tunay na kaibigan.
• nagsasama-sama ang
mga magkakatulad ang
mga INTERES, HILIG,
o PANGARAP.

3. Panimula:
• Ang pamayanan ay hawig sa isang
BARKADAHAN. Sama-sama silang
bumubuo ng mga sistema kung paano
haharapin ang mga hamon sa buhay. May
mga kwento silang pinagdadaanan at
nabubuo ang kanilang kultura.

4. Ano ang kultura?
• Kultura ang tawag sa mga
nabuong gawi ng pamayanan.
• Ito ang mga tradisyon,
nakasanayan, mga
pamamaraan ng pagpapasya,
at mga hangarin na kanilang
pinagbahaginan sa paglipas
ng panahon.
• Gabay ang mga tradisyong ito
sa mga hamon sa
kinabukasan.

5. PAMPOLITIKA
• paraan ng
pagsasaayos ng
lipunan upang
masiguro na ang
bawat isa ay
malayang magkaroon
ng maayos na
pamumuhay at
makamit ang
pansariling mithiin
sabay ang
kabutihang panlahat
• pinangungunahan
ng pamahalaan

6. PAMAHALAAN
• Tungkuling isatitik ang
pagpapahalaga at
adhikain ng mga
mamamayan
• Mukha ng estado sa
international na larangan
• Nagpapatupad ng batas
upang matiyak ang
soberanya at mapanatili
ang seguridad at
kapayapaan

7. Lipunang Pampolitikal
• Habang lumalaki ang mga grupo, nagiging
mas mahirap na pakinggan ang lahat at
panatilihin ang dating nakukuha lamang sa
bigayan at pasensiyahan.
• Sa dami ng interes at nagkakaiba-ibang
pananaw, mas masalimuot na ang sitwasyon.
Hindi na lamang iisang kultura ang mayroon,
maraming kultura ang umiiral na pare-
parehong nagnanasa ng pagyabong.

8. Lipunang Pampolitikal
• Pampolitika ang tawag sa paraan ng
pagsasaayos ng lipunan upang masiguro
na ang mga bawat isa ay malayang
magkaroon nang maayos na
pamumuhay, makamit ang pansariling
mithiin sabay ang kabutihang panlahat.
• Pinangungunahan ito ng pamahalaan.

9. Tungkulin ng pamahalaan sa lipunan
1. Gumawa ng mga batas na naglalaman sa mga
pagpapahalaga at adhikain ng mga mamamayan.
2. Magtatatag ng mga estruktura na
maninigurong nakakamit ng mga tao ang
kanilang batayang pangangailangan.
3. Mag-iipon, mag-iingat, at magbabahagi ng yaman sa
pamamagitan ng pagbubuwis at pagbibigay-serbisyo.
4. Magpapatupad ng batas upang matiyak ang
soberanya at mapanatili ang seguridad at
kapayapaan sa loob ng bansa na kailangan sa
pagiging produktibo ng lipunan.

10. Isang Kaloob ng Tiwala
• Ang pamamahala ay usapin ng pagkakaloob ng
tiwala. Nagiging pinuno ang isang tao dahil sa
tiwala ng mga nasasakupan.
• Ang mga pinuno ay may matatayog na
pangarap na maaaring maabot sa
pakikipagtulungan sa iba. May talas sila ng
paningin upang makita ang potensiyal ng grupo
o pamayanan. Mulat sila sa mga katutubong
yaman ng grupo at ang mga potensyal sa pag-
unlad nila nang sama-sama.

12. Ang lipunan ay hindi pinapatakbo
ng iilan. Kailangan pa ring
makilahok ng taumbayan, gawin
ang kayang gawin ng bawat isa, at
ibahagi ang bunga ng paggawa sa
bayan.

13. Ang proyekto ng pinuno ay
hindi proyektong para sa
kanyang sarili. Ito ay proyekto
para sa kanya at para sa
kaniyang pinamumunuan.

14. PRINSIPYO NG
PAKIKIPAGTULUNGAN
(SUBSIDIARITY)
• Tumutulong sa pamahalaan ang
mga mamayan na magawa nila ang
makakapag paunlad sa kanila na
walang makakahadlang sa kalayaan
ng mga mamayan mula sa pinuno
sa pamamagitan ng pag –aambag
sa estado ng kanilang buwis, lakas

15. PRINSIPYO NG PAGKAKAISA
(SOLIDARITY)
• Tungkulin ng mga mamayan ang
magtulungan at ng pamahalaan ang
magtayo ng mga estruktura upang
makapagtulungan ang mga
mamayan.

16. NINOY
AQUINO
• Isang tinig
lamang
noong
diktatura ni
Marcos

17. MALALA
YOUSAFZAI
• Isang tinig ng
musmos na
nanindigan
para sa
karapatan ng
mga
kababaihan na
makapag-aral
sa Pakistan sa
kabila ng
pagtatangka sa
kaniyang buhay

18. MARTIN LUTHERKING JR.
• Isang tinig
lamang ng
African-
American na
sumisigaw ng
pagkilala sa
tao lagpas sa
kulay ng balat

20. LIPUNANGPAMPOLITIKA
• Proseso ng paghahanap
sa kabutihang panlahat,
at pagsasaayos ng sarili
at ng pamayanan
upanghigit na matupad
anglayuning ito.

21. Ang LIPUNANG PAMPOLITIKA ay isang ugnayang
nakaangkla sa pananagutan ng pinuno na
pangalagaan ang nabubuong kasaysayan ng
pamayanan. Ang pag-unlad ng isang lipunan ay
hindi gawa ng pinuno, gawa ito ng pag-ambag ng
talino at lakas ng mga kasapi sa kabuuang
pagsisikipa ng lipunan.

22. Ang pag-unlad ng
lipunan ay hindi
gawa ng pinuno.
Gawa ito ng talino
at lakas ng mga
kasapi sa
kabuuang
pagsisikap ng
lipunan.

23. Ang namumuno ay hindi espesyal
na nilalang na hiwalay sa
kasaysayan ng tao at bayan.
Nangunguna lamang sila sa grupo,
hindi nasa itaas ng iba. Utang na
loob nila sa taumbayan na
ipinaubaya sa kanila ang
pangunguna sa bayan.

24. Kapwa “boss”
ang pangulo at
ang
mamamayan.
Tulad ng isang
barkada, walang
sinuman ang
nangunguna.

25. “Boss” ng bayan ang pangulo –
magtiwala ang bayan sa
pangunguna ng pinuno dahil
may makikitang higit at dakila
ang pinuno para sa kasaysayan
at kabutihang panlahat.

26. “Boss” naman ng pinuno ang
taumbayan – walang gagawin
ang pinuno kundi ingatan,
payabungin, at paunlarin ang
mga karapatan at kalayaan
ng mga tao sa bayan.

27. Ang tunay na “Boss” ay ang
KABUTIHANG PANLAHAT –
ang pag-iingat sa ugnayang
pamayanan at ang
pagpapalawig ng mga tagumpay
ng lipunan.

28. PANGKATANG
GAWAIN

29. 1. Bumuo ng maikling dayalogo/dramatization
bawat pangkat na nagpapakita ng isang
halimbawa ng subsidiarity at solidarity na
prinsipyo.
2. Bibigyan ang pangkat ng 4 na minuto upang
magsagawa ng pagpaplano at pagtatalaga sa
mga kasapi sa pangkat na magtatanghal.
3. Magkakaroon ng pagtatanghal ang bawat
pangkat at paliwanag sa mga halimbawang
binuo sa loob ng 4 minuto kada grupo.

30. Ang pagtatanghal ay mamarkahan
ayon sa mga sumusunod:
Kahusayan sa pagbibigay ng bawat halimbawa: 20
Kaisahan at partisipasyon ng mga kasapi 10
Katahimikan sa oras ng pagpaplano 10
Kabuuang pagtatanghal sa klase at kaayusan 10
Kabuuang Puntos: 50 puntos

31. • Bakit mahalaga ang prinsipyo ng
pakikipagtulungan at pakikipagbukluran
sa loob ng lipunan?
• Bakit mahalagang makita ang
pagpapatakbo sa lipunan bilang kapwa-
pananagutan ng pinuno at mamamayan
PAGPAPAHALAGA
TAKDA:

32. Isulat kung ano ang tinutukoy sa pangungusap.
NO ERASURES. Wrong SpellingWrong.
1. Ang tawag sa mga nabuong gawi ng
pamayanan.
2. Tawag sa paraan ng pagsasaayos ng lipunan
upang masiguro na ang mga bawat isa ay
malayang magkaroon ng maayos na
pamumuhay.
3. Tumutulong sa pamahalaan ang mga
mamayan na magawa nila ang makakapag
paunlad sa kanila na walang makakahadlang
sa kalayaan ng mga mamayan.

33. Isulat kung ano ang tinutukoy sa pangungusap.
NO ERASURES. Wrong SpellingWrong.
4. Tungkulin ng mga mamayan ang
magtulungan at ng pamahalaan ang magtayo
ng mga estruktura upang makapagtulungan
ang mga mamayan.
5. Ang tunay na “Boss” ay ang .

34. SAGOT:
1. Kultura
2. Pampolitika
3. PRINSIPYO NG PAKIKIPAGTULUNGAN
(SUBSIDIARITY)
4. PRINSIPYO NG PAGKAKAISA
(SOLIDARITY)
5. Kabutihang Panlahat

35. PAGSUSULIT
MODYUL 1

36. 1. Binubuo ng tao ang
lipunan at binubuo ng
lipunan ang tao.
2. Ang kabutihang
panlahat ay binubuo
ng 4 na elemento.

37. 3. Isa sa mga hadlang ang
indibidwalismo sa pagkamit
ng kabutihang panlahat.
4. Ang pangunahing
karapatan ng tao ay dapat
na mapangalagaan.

38. 5. Hindi namimili ng edad
o antas sa buhay ang
pagtiyak na manaig ang
kabutihang panlahat.
6. Ang bawat indibidwal ay
nararapat mapaunlad tungo
Sa kanyang kaganapan.

39. 7. Kinakailangan ng sama-
samang pagkilos ng mga
tao sa kabutihang panlahat.
8. Ayon kay Dr. Dy, hindi
gawa ng tao ang wika,
galing ito sa pamahalaan.

40. 9. Si Santo Tomas Aquinas
ang may akda ng Summa
Teologica kung saan
sinasabing sa
pamamagitan ng lipunan,
nakakamit ng tao ang
paglikha.

41. 10. Ayon kay Jacques
Maritian, gugustuhin ng
tao na mabuhay sa lipunan
dahil nilikha siyang ‘di
perpekto at dahil marami
siyang pangangailangang
materyal sa kalikasan.

42. PAGSUSULIT
MODYUL 2

43. 1. Ang pananagutan ng
pinuno ay pangalagaan ang
nabubuong kasaysayan ng
pamayanan.
2. Ang pag-unlad ng isang
lipunan ay gawa ng isang
pinuno.

44. 3. Ang pamamahala ay
usapin ng pagkakaloob ng
tiwala sa pinuno.
4. Pamumulitika ang tawag
sa paraan ng pagsasaayos
ng lipunan.

45. 5. Mula sa “itaas”
patungo sa “ibaba” ang
prinsipyo ng mahusay
na pamamahala.

46. 6. Ang pag-unlad ng
lipunan ay hindi gawa ng
pinuno. Gawa ito ng
pag-aambag ng talino at
lakas sa mga kasapi sa
kabuuang pagsisikap.

47. 7. Sa lipunang
pampolitika, ang ideya
ay mabigyang
prayoridad at
pagpapahalaga ang
ugnayan sa loob nito.

48. 8. Ang modelo ng
lipunan ay ang relasyon
ng magbabarkada kung
saan “walang boss” sa
barkadahan.

49. 9. Si Corazon Aquino
ang tinig na
nagpasimula para sa
maraming sinisikil ng
diktaturyang Marcos.

50. 10. Ang kapangyarihan
ay ipinagkatiwala
lamang sa mga
namumuno.

51. 11. Sa isang lipunang
pampulitika, sino/alin
ang kinikilalang boss?
a) Mamamayan
b) Pangulo
c) Pinuno sa simbahan

52. 12. Tawag sa nabubuong
gawi, tradisyon, at
paraan ng pagpapasya at
hangarin ng pamayanan.
a) Batas
b) Kultura
c) Relihiyon

53. 13. Alin sa mga sumusunod
ang hindi nagpapakita ng
Solidarity?
a) Bayanihan ng kapit-bahay
b) Pagkakaroon ng pulong
c) Pagkakaroon ng kaalitan

54. 14. Maaaring ihambing
ang lipunan sa isang____?
a) Pamilya
b) Magkasintahan
c) Barkadahan

55. 15. Nagsilbing halimbawa sa
lipunan dahil sa adbokasiya
niya na pagkilala sa tao
lagpas sa kulay ng balat.
a) Malala Yousafzai
b) Ninoy Aquino
c) Martin Luther King

56. 16. Mukha ng estado sa
internasyunal na larangan
ang _________.
a) Pamahalaan
b) Politika
c) Kultura

57. 17. Sa prinsipyo ng _____, tumutulong
ang pamahalaan sa mamamayan na
magawa ang makapagpapaunlad sa
kanila sa pamamagitan ng pag-aambag
ng estado ng buwis at lakas.
a) Solidarity
b) Subsidiarity
c) Pamamahala

58. 18. Ang pamamahala ay
usapin ng pagkakaloob
ng __________.
a) Boto
b) Buwis
c) Tiwala

59. 19. Tawag sa paraan ng
pagsasaayos ng lipunan upang
masiguro na ang bawat isa ay
malayang magkaroon ng maayos
na pamumuhay.
a) Lipunan
b) Pamahalaan
c) Pampolitika

60. 20. Sa prinsipyo ng ___, tungkulin
ng mamamayan na magtulungan
kasama ng pamahalaan upang
magtayo ng estruktura.
a) Solidarity
b) Subsidiarity
c) Pamamahala

61. 1. T
2. M
3. T
4. M
5. M
6. T
7. T
8. T
9. M
10.T
1. A
2. B
3. C
4. C
5. C
6. A
7. B
8. C
9. C
10.A