AS611. 158
گرمایی تنش تحت گوشتی های جوجه خون الکترولیتهای میسان بر زردچوبه و دارچین پودر تاثیر
کىعاوی باغبان پیام1
داوشیار محسه ،2*
وجفی رامیه ،2
1
داوشجًیکارشىاسیارشدٌگريعلًمٌداوشگا دامیٍاريمی
2
استادیارٌگريعلًمٌداوشگا دامیٍاريمی
m.daneshyar@urmia.ac.irormohsen_daneshyar@yahoo.commail:-E*
چکیٌد
ّبی ِجَج الىتزٍلیتی تؼبدل ثز گَؽتی ّبی ِجَج ُجیز در دارچیي ٍ ِسردچَث گیبّبى پَدر تبثیز ثزرعی هٌظَر ِث تحمیك ایي
گزفت صَرت گزهبیی تٌؼ ؽزایط تحت گَؽتی.250( راط ًضاد ُرٍس یه ًز ِجَج ِلطؼ308ثب تصبدفی وبهال طزح لبلت در )5
ٍ تیوبر5تیوبر ّز اسای ِث تىزار10،تٌؼ تحت ،ؽبّذ ُجیز ؽبهل آسهبیؾی تیوبرّبی .ؽذ ُاعتفبد تىزار ّز در ِجَج5/0درصذ
،ِسردچَث5/0ٍ دارچیي درصذ5/0د( پبیبًی ُدٍر در آسهبیؾی ّبی ُجیز .ثَدًذ دارچیي ٍ ِسردچَث رصذ24-42ؽزایط در ٍ )
( حزارتی تٌؼ32(ای ُدٍر صَرت ِث ِدرج8تب صجح5.ؽذ ِاضبف گَؽتی ّبی ِجَج ُجیز ِث )ػصزافشایؼ هَجت گزهبیی تٌؼ
ثزگؾت ثبػث ّن ثب ٍ تٌْبیی ِث دارچیي ٍ ِسردچَث هصزف ٍ گزدیذ خَى ولز عطح.گزدیذ ػبدی حبلت ِث آىّوبتَوزیت هیشاى
تحت ٍُگز ِث ًغجت ّوبتَوزیت افشایؼ ثبػث آسهبیؾی ّبی ُجیز توبم ٍ ثَد همذار ووتزیي گزهبیی تٌؼ تحت ّبی ِجَج در
.ؽذًذ تٌؼٌػ ایي طح تغییز هَجت ولز ثیؾتز اثمبی ٍ پتبعین ٍ عذین الىتزٍلیتْبی دفغ طزیك اس گزهبیی تٌؼ ،طَرولی ِثبصز
وبّؼ ػبدی حبل ِث را ولز عطح ِولی ٍ ُرٍد َّهَعتبس ثز تبثیز طزیك اس احتوبال ِسردچَث ٍ دارچیي هصزف ٍ گزدد هی خَى در
.دّذ هی
کلماتکلیدی:،تٌفغی آلىبلَس،پتبعیندهبی،روتبلّوبتَوزیت ،ولز
ٍمقدم
گزهب تٌؼیییىیهْوتز اسیيتَل وبّؼ ػَاهلیذطیَرگز هٌبطك درٍ مافشا هَجت ٍ اعت خؾهیؼراًذهبى وبّؼ ،تلفبت
تٌفغ آلىبلَس ثزٍس ،رؽذ وبّؼ ،خَرانیع عزوَة ٍیغتنایٌویّب ِجَج دریگَؽتیهیؽَدهی ُجیز ٍ دهبیی ُهحذٍد .-
اعیذ تؼبدل ثز تَاًذ-تٌظین ِث هجْش پزًذگبى اهب ثگذارد تبثیز پزًذگبى در ثبسpHهی هتبثَلیغن طی ثذى هبیؼبت( ثبؽٌذBorges
et al., 2004ّب ِجَج رؽذ ًزخ افشایؼ .ّغتٌذ ِهَاج حزارتی تٌؼ ًبم ِث هؾىلی ثب وًٌَی الزؽذ عزیغ گَؽتی ّبی ِجَج .)
( گزدد هی ثذى در حزارت تَلیذ افشایؼ ثبػثAhmad and Sarwar 2006وبّؼ ٍ ُؽذ ّبیپَتزهیب ِث هٌجز هحیط دهبی افشایؼ .)
افشایؼ ثب ّبیپَتزهیب( ؽَد هی هوىي غیزتجخیزی ُوٌٌذ خٌه عیغتن طزیك اس حزارت تَلیذ وبّؼ ٍ حزارت دفغAhmad and
Sarwar 2006وبّؼ هَجت ِو اعت تٌفظ عزػت افشایؼ گزهبیی تٌؼ ؽزایط در پزًذگبى فیشیَلَصیه هْن تغییزات اس یىی .)
اعیذ تؼبدل ثٌبثزایي ٍ ؽَد هی خَى وزثي اوغیذ دی حذ اس ثیؼ-خ ثبسهی ثزٍس تٌفغی آلىبلَس ًبم ِث حبلتی ٍ ُوزد تغییز َىوٌذ
(Sherwood et al., 2005ػبهل ٍد الىتزٍلیت تؼبدل ٍ آة گزهبیی تٌؼ طی در .ؽَد هی ّب الىتزٍلیت اتالف ثبػث تٌفغی آلىبلَس .)
( ثبؽذ هی طیَر تَلیذ ٍ هبًی ُسًذ ثزای هْنBorges et al., 2004ًغ رطَثت ٍ دهب افشایؼ .)افشایؼ ٍ ثذى دهبی افشایؼ ثبػث جی
( گذارد هی ّب ِجَج هبًی ُسًذ ٍ خَران تجذیل ضزیت ،رؽذ ًزخ ثز هضزی اثزات ِو گزدد هی تٌفظ عزػتBorges et al.,
2. 158
2004.اعت ُؽذ اًجبم ّب ِجَج ّوبتَوزیت هیشاى ثز هحیط دهبی تبثیز ثب ِراثط در هتؼذدی تحمیمبت .)گزهب تٌؼییثبػث
ّوب وبّؼتَوزیتُؽذوٌذ هی هؾخص را اعت ُؽذ تؾىیل لزهش گلجَل اس ِو خًَی ول حجن ّوبتَوزیت گیزی ُاًذاس ٍ
(Sugiharto et al., 2011.)ّوبتَوزیت ّوچٌیي ٍ الىتزٍلیتی ثبالًظ ثز گزهبیی تٌؼ تبثیز ثزرعی اخیز آسهبیؼ ّذف ثٌبثزایي
.اعت ُثَد خَى
مًادريشها ي
ثزایا اًجبمیيآسهبیؼاس250ًز ِجَج ِلطؼیه( راط ُرٍس308ِث عبلي ِث ٍرٍد اس پظ ّب ِجَج .ؽذ ُاعتفبد )5تیوبرٍ5
تمغ تىزارینٍ ؽذًذ10ه .گزفت لزار تىزار ّز داخل ِجَجیبًگیيًٍسیآسهب ؽزٍع در ّب ِجَجیؼ2±38گزمثَد.ِجَجّبدر
طَل42رٍسثزرٍیپَؽبل ثغتزیپزٍرػیبفتٌذٍآسهب هذت توبم دریؼدعتزعیِث آسادًَر ِثزًبه .داؽتٌذ خَران ٍ آةیِث
صَرت23رٍؽٌب عبػتییٍیهخبهَؽ عبػتیؽزا ٍ ثَدیطاعتبًذاردَْت ،ًَر ،(دهب عبليیٍِاوغٌبع ٍیَىرػب )یتتٌؼ .ؽذ
گزهبیی1±32ِدرجعبًتیا ُدٍر صَرت ِث گزادی(8عبػتؽجب درًِعبػت اس ٍ رٍس8تب صجح5عي اس )ظْز اس ثؼذ25رٍسگی
تب42رٍسگیگزد اػوبلیذّب ِجَج .یگزٍّْبیآسهب هختلفیؾیجیُزّبیآغبس ِهؾبثیي(1-10رٍسگی( رؽذ ٍ )11-
24رٍسگیّ ثذٍى را )یچًافشٍدی(دارچیيدر )ِسردچَث ٍیبفتت .وزدًذیوبرّبیآسهب هختلفیؾیعي اس25رٍسگیُدٍر در ٍ
پبیًبیگزد هصزفیذ.تیوبرّبیآسهبیؾی(پزٍرػ ؽبّذ ؽبهلیِبفتدهب دریػبدیگزهب تٌؼ ،)ییؽزا تحت (پزٍرػیطتٌؼ
گزهبییتحت ،)گزهب تٌؼییتغذیِثب ُؽذ5/0،ِسردچَث پَدر درصذ5/0دارچ پَدر درصذیيهخلَط ٍیدارچ پَدر اسیيِسردچَث ٍ
(25/0ِدرصذسردچَثٍ25/0دارچ درصذیيج توبم .ثَدًذ )یُزّبیآسهبیؾیاًزص ًظز اسی،پزٍتئیيعب ٍیزهَادهغذییىغبى
ٌّوچ .ثَدًذیيجیُزّبیً اعبط ثز فَقیبسهٌذیْبیَعیِتٌظ راطینافشا ،خَران هصزف .ؽذًذیؼضز ٍ ٍسىیتتجذیل
ّب ِجَج خَرانیتیوبرّبیآسهبیؾی( ُدٍر ول در1-42رٍسگیا )ًذاُسگیزیهحبعج ٍ.ؽذًذ ِپب دریبىآسهب ُدٍریؼ(رٍس42)
یهآسهب ٍاحذ ّز اس ِجَجیؾیتصبدف طَر ِثیوؾ ٍسى اس پظ ٍ اًتخبةیوؾتبرگزدیذّب ًًَِو ٍیًَخیآٍر جوغیٍ ؽذ
عزیؼبّب ِلَل ِثیٍحبیاًؼمبد ضذ هَادی((EDTA.ؽذًذ ُداد اًتمبلپالعوبیایيّب ًًَِویَخًیٍع ِثیِلُدعتگب
عبًتزیَفیَصدٍر در5000هذت ِث5دلیِمثزا ٍ ؽذ جذایاًجبمآًبلیشّبیدهب در ِهزثَطی20-عبًت ِدرجیًگْذار گزادی
ؽذًذفَتَهتز فلین ُدعتگب ٍ اعپىتَفَتَهتزی رٍػ اس ُاعتفبد ثب خَى ولز ٍ پتبعین ،عذین هیشاى .Tushiba.ؽذ گیزی ُاًذاسُداد
ّبیایيآسهبیؼدتصبدف وبهال طزح لبلت ریثب5تیوبرٍ5اسا ِث تىزاریت ّزیوبرٍ10ثب تىزار ّز در ِجَجٍر اس ُاعتفبدیِ
خط هذلی(GLMافشار ًزم )SAS(1998)آًبل هَردیشثزرع ٍیهمب .گزفتٌذ لزاریِغٌهؼ اختالفبتیعطح در دار5ثب درصذ
آسه اس ُاعتفبدَى.گزفت صَرت داًىي
يبحث وتایج
ثزگؾت ثبػث ّن ثب یب تٌْبیی ِث ِسردچَث ٍ دارچیي عبسی هىول ٍ ؽذ گَؽتی ّبی ِجَج خَى ولز وبّؼ ثبػث گزهبیی تٌؼ
( گزدیذ ػبدی حبلت ِث آى05/0˂P( گزدیذ خَى پتبعین ٍ عذین وبّؼ ِث هٌجز گزهبیی تٌؼ ٍُثؼال .)05/0˂Pهصزف ٍ )
داری هؼٌی تغییز آسهبیؾی تیوبرّبی(جذٍل ًىزد ایجبد ػٌصز ٍد ایي غلظت در1.)هیشاىالىتزٍل دفغیتّب ِجَج ادرار ُرا اس ّبی
گَؽتی،دهب ِثیهحیطٍثغتگ خَران در آًْب غلظتیگزهب تٌؼ .داردییث اتالف هَجتیىزثٌبتوبت ٍیَىَث ّبیُضپتبعیندر
3. 158
ه ادراریه .ؽَدیشاىعذینٍپتبعینثب خَىافشایؼدهبیهحیطوپ بّؼیذاهیوٌذحبل دریافشا ولز ِویؼیبثذ هی(Borges et
al., 2007).ًِتیج درعذ وبّؼینپتبع ٍینخَىّب ِجَجیگَؽتیاس ًبؽیگزهب تٌؼیی.اعتاهبافشایؼط ولزیتٌؼ
گزهبثبػث ییتٌفغ آلىبلَسی(افشایؼpHه )خَىیؽَد(Borges et al., 2004)الىتزٍلیتْب اتالف .تٌؼ طی آلی اعیذّبی ٍ
ته یًَْبی جذة ٍ ؽَد هی تٌظین ٍِولی ُرٍد َّهَعتبس تبثیز تحت الىتزٍلیتْب دعتزعی لبثلیت ّزچٌذ .دّذ هی رخ گزهبیی
گیزد هی صَرت )گَگزد ٍ فغفز ،(وغین دٍلطجی یًَْبی اس ثیؾتز )پتبعین،ولز ،(عذین لطجیپتبعین ثبالی دفغ ٍ ون اثمبی ٍلی
ی ایي ِث ًیبس( دّذ هی افشایؼ گزهبیی تٌؼ تحت را َىAhmad and Sarwar 2006ٍ پتبعین وبّؼ ،هحممیي اس تؼذادی ِالجت .)
( داًٌذ هی آة ثبالی هصزف اثز در خَى ؽذى رلیك ًِتیج را گزهبیی تٌؼ ًِتیج در پالعوب عذینBorges et al., 2004ّوچٌجي .)
سردچ ٍ دارچیي هصزف ثب خَى ولز ،اخیز تحمیك درهصزف احتوبال ٍلی ًیغت هؾخص ُپذیذ ایي دلیل ِاگزچ .یبفت وبّؼ َِث
.گزداًذ هی ثز ػبدی حبلت ِث را خَى ولز عطح طزیك ایي اس ٍ گزدد هی ِولی ٍ ُرٍد َّهَعتبس تغییز هَجت دارچیي ٍ ِسردچَث
( اعت گزهبیی تٌؼ دیگز ًتبیج اس تٌفظ تؼذاد ٍ ثذى دهبی افشایؼ ّوچٌیيMenten et al., 2006وبّؼ هحممیي اس ثغیبری .)
( اًذ ُوزد گشارػ دهب افشایؼ ثب را ّوبتَوزیتMenten et al., 2006.)
هی خَى در ػٌبصز ایي طح تغییز هَجت ولز ثیؾتز اثمبی ٍ پتبعین ٍ عذین الىتزٍلیتْبی دفغ طزیك اس گزهبیی تٌؼ ،طَرولی ِث
تب طزیك اس احتوبال ِسردچَث ٍ دارچیي هصزف ٍ گزدد.دّذ هی وبّؼ ػبدی حبل ِث را ولز عطح ِولی ٍ ُرٍد َّهَعتبس ثز ثیز
جذٍل1تبث .یزدارچ پَدریيثز ٍِسردچَثگزهبیی تٌؼ تحت گَؽتی ّبی ِجَج روتبل دهبی ٍ ّوبتَوزیت ،الىتزٍلیتی تؼبدل
تیوبرولز
هَل (هیلی
)لیتز ثز
عذین
(هیلیثز هَل
لیتز)
پتبعین
(هیلیثز هَل
لیتز)
ّوبتَوزیت
)(درصذ
روتبل دهبی
عبًتی ِ(درج
)گزاد
ؽبّذ40/122 b
80/149a
75/3a
60/43b
20/40
گزهبیی تٌؼa
18/14080/133b
24/2b
30ab
52/41
( ِسردچَث5/0)71/123 b
80/143ab
92/2ab
20/38ab
34/41
( دارچیي5/0)33/122 b
20/143ab
13/3ab
37ab
30/41
( ِسردچَث ٍ دارچیي25/0+25/0)28/120 b
80/140ab
02/3ab
60/37b
54/40
اعتبًذارد خطبی51/279/115/049/115/0
احتوبل درصذ05/006/002/005/0007/0
مىابع
Ahmad, T., Sarwar, M. 2006. Dietary electrolyte balance: implications in heat stressed broilers. World’s Poultry
Science Journal. 62: 638- 653.
Borges, S. A., Fischerdasilva, A. V., Maiorka, A., Hooge, D. M. and Cummings, K.R. 2004. Physiological responses
of broiler chickens to heat stress and dietary electrolyte. balance (sodium plus potassium minus chloride,
milliequivalent per kilogram). Poultry Science. 83: 1551-1558.
4. 158
Borges, S. A., Fischerdasilva, A. V., Maiorka, A., Hooge, D. M. and Cummings, K.R. 2004. Effects of Diet and
Cyclic Daily Heat Stress on Electrolyte, Nitrogen and Water Intake, Excretion and Retention by
Colostomized Male Broiler Chickens. International Journal of Poultry Science. 3: 313-321.
Borges, S. A., Fischer, A. V., Silva, D. and Maiorka. A. 2007. Acid-base balance in broilers. World Poultry Science.
63:73-81.
Menten, J. F. M., BarbosaFilho, J. A. D., Silva, M. A. N., Silva, L. J. O., Racanicci, A. M. C., Coelho, A. A. D. and
Savino, V. J. M. 2006. Physiological responses of broiler chickens to preslaughter heat stress. World’s
Poultry Science Journal. 62: 254.
Sherwood, L., Klandorf, H. and Yancey, P. H. 2005. Animal Physiology. First Edition. Thomson Brooks/Cole
Publishing, Belmont. CA.
Sugiharto, I., Widiastuti, E. and Prabowo, N. S. 2011. Effect of Turmeric Extract on Blood Parameters, Feed
Efficiency and Abdominal fat Content in Broilers. Journal of Indonisian Tropical Animal Agricalture.36:
21-26.