Qt047
- 1. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Më ®Çu
1. Sù cÇn thiÕt cña kho¸ luËn
ViÖt Nam chuyÓn tõ c¬ chÕ kinh tÕ kÕ ho¹ch hãa tËp trung sang
nÒn kinh tÕ thÞ trêng theo ®Þnh híng XHCN tõ n¨m 1986. C¬ chÕ míi
®· më ra nhiÒu c¬ héi vμ nh÷ng th¸ch thøc míi ®èi víi nÒn kinh tÕ ViÖt
Nam nãi chung vμ víi tõng doanh nghiÖp nãi riªng. §Æc biÖt trong nÒn
kinh tÕ thÞ trêng nμy, ®Ó tiÕn hμnh bÊt kú ho¹t ®éng SXKD, chñ thÓ
kinh tÕ nμo còng cÇn ph¶i chñ ®éng vÒ vèn, vèn lμ yÕu tèt cùc kú quan
träng trong mäi ho¹t ®éng thuéc lÜnh vùc kinh tÕ cña bÊt kú mét quèc
gia nμo.
Tríc kia trong c¬ chÕ bao cÊp, c¸c doanh nghiÖp ®îc Nhμ níc cÊp
ph¸t vèn, l·i Nhμ níc thu, lç Nhμ níc bï. Do ®ã c¸c doanh nghiÖp kh«ng
quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ SXKD còng nh hiÖu qu¶ sö dông vèn. Ngμy
nay khi tham gia vμo nÒn kinh tÕ thÞ trêng, c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù
®èi mÆt víi sù biÕn ®éng cña thÞ trêng, víi sù c¹nh tranh khèc liÖt cña
c¸c doanh nghiÖp trong vμ ngoμi níc. Muèn cã ®îc hiÖu qu¶ cao trong
SXKD, t¨ng søc c¹nh tranh cña m×nh c¸c doanh nghiÖp ph¶i t×m mäi
biÖn ph¸p ®Ó huy ®éng vμ sö dông vèn sao cho hîp lý. §©y lμ viÖc lμm
cÇn thiÕt, cÊp b¸ch vμ cã ý nghÜa sèng cßn ®èi víi c¸c doanh nghiÖp
còng nh nÒn kinh tÕ quèc gia.
XuÊt ph¸t tõ nh÷ng vÊn ®Ò bøc xóc nªu trªn vμ qua thêi gian thùc
tËp t¹i C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt
Nam. T«i quyÕt ®Þnh lùa chän ®Ò tμi: "Qu¶n trÞ vμ n©ng cao hiÖu qu¶
sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng " lμm
kho¸ luËn tèt nghiÖp cña m×nh.
2. KÕt cÊu cña kho¸ luËn
KÕt cÊu cña kho¸ luËn ngoμi phÇn më ®Çu vμ kÕt luËn, kho¸ luËn
gåm 3 ch¬ng.
Ch ¬ng 1 : Vèn lu ®éng vμ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp.
Ch ¬ng 2 : T×nh h×nh sö dông VL§ vμ hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¹i
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam.
1
- 2. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C h ¬ng 3 : Mét sè gi¶i ph¸p nh»m t¨ng cêng qu¶n lý vμ n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¹i C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng
NN0 & PTNT ViÖt Nam.
Ch¬ng 1
vèn lu ®éng vμ sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng
trong c¸c doanh nghiÖp
1.1. Vèn lu ®éng vμ c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi kÕt cÊu vèn lu ®éng
trong doanh nghiÖp.
1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm, ph©n lo¹i vèn lu ®éng.
1.1.1.1. Kh¸i niÖm, ®Æc ®iÓm.
Trong nÒn kinh tÕ quèc d©n, mçi doanh nghiÖp ®îc coi nh mét tÕ
bμo cña nÒn kinh tÕ víi nhiÖm vô chñ yÕu lμ thùc hiÖn c¸c ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh nh»m t¹o ra c¸c s¶n phÈm hμng ho¸, lao vô, dÞch
vô cung cÊp cho x· héi. Doanh nghiÖp cã thÓ thùc hiÖn mét sè hoÆc
tÊt c¶ c¸c c«ng ®o¹n cña qu¸ tr×nh ®Çu t tõ s¶n xuÊt ®Õn tiªu thô s¶n
phÈm lao vô, dÞch vô trªn thÞ trêng nh»m môc tiªu tèi ®a ho¸ lîi nhuËn.
§Ó tiÕn hμnh c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh doanh nghiÖp
cÇn ph¶i cã t liÖu s¶n xuÊt, ®èi tîng lao ®éng, t liÖu lao ®éng vμ søc lao
®éng. Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lμ qu¸ tr×nh kÕt hîp c¸c yÕu tè ®ã
®Ó t¹o ra s¶n phÈm hμng ho¸, dÞch vô. Kh¸c víi t liÖu lao ®éng, ®èi tîng
lao ®éng khi tham gia vμo qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh lu«n thay ®æi
h×nh th¸i vËt chÊt ban ®Çu, gi¸ trÞ cña nã ®îc chuyÓn dÞch toμn bé mét
lÇn vμo gi¸ trÞ s¶n phÈm vμ ®îc bï ®¾p khi gi¸ trÞ s¶n phÈm ®îc thùc
hiÖn. BiÓu hiÖn díi h×nh th¸i vËt chÊt cña ®èi tîng lao ®éng gäi lμ tμi
s¶n lu ®éng, TSL§ cña doanh nghiÖp gåm TSL§ s¶n xuÊt vμ TSL§ lu
th«ng.
TSL§ s¶n xuÊt gåm nh÷ng vËt t dù tr÷ ®Ó chuÈn bÞ cho qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt ®îc liªn tôc, vËt t ®ang n»m trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt chÕ biÕn
vμ nh÷ng t liÖu lao ®éng kh«ng ®ñ tiªu chuÈn lμ tμi s¶n cè ®Þnh. Thuéc
vÒ TSL§ s¶n xuÊt gåm: Nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu,
phô tïng thay thÕ, s¶n phÈm dë dang, c«ng cô lao ®éng nhá.
2
- 3. LuËn v¨n tèt nghiÖp
TSL§ lu th«ng gåm: s¶n phÈm hμng ho¸ cha tiªu thô, vèn b»ng
tiÒn, vèn trong thanh to¸n.
Qu¸ tr×nh s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp lu«n g¾n liÒn víi qu¸ tr×nh l-u
th«ng. Trong qu¸ tr×nh tham gia vμo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh
doanh tμi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt vμ tμi s¶n lu ®éng lu th«ng lu«n chuyÓn
ho¸ lÉn nhau, vËn ®éng kh«ng ngõng lμm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh ®îc liªn tôc trong ®iÒu kiÖn nÒn kinh tÕ hμng ho¸ - tiÒn tÖ. §Ó
h×nh thμnh nªn tμi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt vμ tμi s¶n lu ®éng lu th«ng,
doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã mét sè vèn thÝch øng ®Ó ®Çu t vμo c¸c tμi
s¶n Êy, sè tiÒn øng tríc vÒ nh÷ng tμi s¶n Êy ®îc gäi lμ vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp.
Nh vËy, vèn lu ®éng cña c¸c doanh nghiÖp s¶n xuÊt lμ sè tiÒn
øng tríc vÒ tμi s¶n lu ®éng s¶n xuÊt vμ tμi s¶n lu ®éng lu th«ng nh»m
®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Qu¸
tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp diÔn ra liªn tôc nªn vèn lu
®éng còng vËn ®éng liªn tôc, chuyÓn ho¸ tõ h×nh th¸i nμy qua h×nh th¸i
kh¸c. Sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng qua c¸c giai ®o¹n cã thÓ m« t¶ b»ng
s¬ ®å sau:
T
T-H-SX-H’- T’
Δ T
§èi víi doanh nghiÖp thuéc lÜnh vùc lu th«ng, qu¸ tr×nh vËn ®éng
cña vèn lu ®éng theo tr×nh tù sau:
T
T – H – T’
Δ T
Sù vËn ®éng cña vèn lu ®éng tr¶i qua c¸c giai ®o¹n vμ chuyÓn ho¸
tõ h×nh th¸i ban ®Çu lμ tiÒn tÖ sang c¸c h×nh th¸i vËt t hμng ho¸ vμ cuèi
cïng quay trë l¹i h×nh th¸i tiÒn tÖ ban ®Çu gäi lμ sù tuÇn hoμn cña vèn l-u
®éng. Cô thÓ lμ sù tuÇn hoμn cña vèn lu ®éng ®îc chia thμnh c¸c giai
®o¹n nh sau:
3
- 4. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Giai ®o¹n 1(T-H): khëi ®Çu vßng tuÇn hoμn, vèn lu ®éng díi
h×nh th¸i tiÒn tÖ ®îc dïng ®Ó mua s¾m c¸c ®èi tîng lao ®éng ®Ó dù tr÷
cho s¶n xuÊt. Nh vËy ë giai ®o¹n nμy vèn lu ®éng ®· tõ h×nh th¸i tiÒn tÖ
chuyÓn sang h×nh th¸i vèn vËt t hμng ho¸.
- Giai ®o¹n 2(H-SX-H’): ë giai ®o¹n nay doanh nghiÖp tiÕn hμnh
s¶n xuÊt ra s¶n phÈm, c¸c vËt t dù tr÷ ®îc ®a dÇn vμo s¶n xuÊt. Tr¶i
qua qu¸ tr×nh s¶n xuÊt c¸c s¶n phÈm hμng ho¸ ®îc chÕ t¹o ra. Nh vËy ë
giai ®o¹n nμy vèn lu ®éng ®· tõ h×nh th¸i vèn vËt t hμng ho¸ chuyÓn
sang h×nh th¸i vèn s¶n phÈm dë dang vμ sau ®ã chuyÓn sang h×nh th¸i
vèn thμnh phÈm.
- Giai ®o¹n 3:(H’-T’): doanh nghiÖp tiÕn hμnh tiªu thô s¶n phÈm vμ
thu ®îc tiÒn vÒ vμ vèn lu ®éng ®· tõ h×nh th¸i vèn thμnh phÈm chuyÓn
sang h×nh th¸i vèn tiÒn tÖ trë vÒ ®iÓm xuÊt ph¸t cña vßng tuÇn hoμn
vèn. Vßng tuÇn hoμn kÕt thóc. So s¸nh gia T vμ T’, nÕu T’ >T cã nghÜa
doanh nghiÖp kinh doanh thμnh c«ng v× ®ång vèn lu ®éng ®a vμo s¶n
xuÊt ®· sinh s«i n¶y në, doanh nghiÖp b¶o toμn vμ ph¸t triÓn ®îc VL§ vμ
ngù¬c l¹i. §©y lμ mét nh©n tè quan träng ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông
®ång VL§ cña doanh nghiÖp.
Do qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp ®îc tiÕn hμnh
thêng xuyªn liªn tôc nªn vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp còng tuÇn hoμn
kh«ng ngõng, lÆp ®i lÆp l¹i cã tÝnh chÊt chu kú gäi lμ sù chu chuyÓn
cña vèn lu ®éng. Do sù chu chuyÓn cña vèn lu ®éng diÔn ra kh«ng
ngõng nªn trong cïng mét lóc thêng xuyªn tån t¹i c¸c bé phËn kh¸c nhau
trªn c¸c giai ®o¹n vËn ®éng kh¸c nhau cña vèn lu ®éng. Kh¸c víi vèn cè
®Þnh, khi tham gia vμo c¸c ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh, vèn lu ®éng
lu«n thay ®æi h×nh th¸i biÓu hiÖn, chu chuyÓn gi¸ trÞ toμn bé mét lÇn
vμo gi¸ trÞ s¶n phÈm vμ hoμn thμnh mét vßng tuÇn hoμn sau mçi chu kú
s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n phÈm.
1.1.1.2. Ph©n lo¹i vèn lu ®éng.
§Ó qu¶n lý, sö dông vèn lu ®éng cã hiÖu qu¶ cÇn ph¶i tiÕn hμnh
ph©n lo¹i vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp theo c¸c tiªu thøc kh¸c nhau.
Th«ng thêng cã nh÷ng c¸ch ph©n lo¹i sau ®©y:
* Ph©n lo¹i theo vai trß tõng lo¹i vèn lu ®éng trong qu¸ tr×nh s¶n
xuÊt kinh doanh.
4
- 5. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Theo c¸ch ph©n lo¹i nμy vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp cã thÓ
chia thμnh 3 lo¹i:
- Vèn lu ®éng trong kh©u dù tr÷ s¶n xuÊt: bao gåm gi¸ trÞ c¸c
kho¶n nguyªn vËt liÖu chÝnh, vËt liÖu phô, nhiªn liÖu, ®éng lùc, phô
tïng thay thÕ, c«ng cô dông cô.
- Vèn lu ®éng trong kh©u s¶n xuÊt: bao gåm c¸c kho¶n gi¸ trÞ s¶n
phÈm dë dang, b¸n thμnh phÈm, c¸c kho¶n chi phÝ chê kÕt chuyÓn.
- Vèn lu ®éng trong kh©u lu th«ng: bao gåm c¸c kho¶n gi¸ trÞ
thμnh phÈm, vèn b»ng tiÒn (kÓ c¶ vμng b¹c, ®¸ quý...); c¸c kho¶n vèn
®Çu t ng¾n h¹n(®Çu t chøng kho¸n ng¾n h¹n, cho vay ng¾n h¹n...) c¸c
kho¶n thÕ chÊp, ký cîc, ký quü ng¾n h¹n; c¸c kho¶n vèn trong thanh
to¸n(c¸c kho¶n ph¶i thu, c¸c kho¶n t¹m øng...).
C¸ch ph©n lo¹i nμy cho thÊy vai trß vμ sù ph©n bè cña vèn lu ®éng
trong tõng kh©u cña qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh. Tõ ®ã cã biÖn ph¸p
®iÒu chØnh c¬ cÊu vèn lu ®éng hîp lý sao cho cã hiÖu qu¶ sö dông cao
nhÊt.
* Ph©n lo¹i theo h×nh th¸i biÓu hiÖn.
Theo c¸ch nμy vèn lu ®éng cã thÓ chia thμnh hai lo¹i:
- Vèn vËt t, hμng ho¸: lμ c¸c kho¶n vèn lu ®éng cã h×nh th¸i biÓu
hiÖn b»ng hiÖn vËt cô thÓ nh nguyªn, nhiªn, vËt liÖu, s¶n phÈm dë
dang, b¸n thμnh phÈm, thμnh phÈm....
- Vèn b»ng tiÒn: bao gåm c¸c kho¶n vèn tiÒn tÖ nh tiÒn mÆt tån
quü, tiÒn göi ng©n hμng, c¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n, c¸c kho¶n ®Çu
t chøng kho¸n ng¾n h¹n....
C¸ch ph©n lo¹i nμy gióp cho c¸c doanh nghiÖp xem xÐt, ®¸nh gi¸
møc tån kho dù tr÷ vμ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp.
* Ph©n lo¹i theo quan hÖ së h÷u.
Theo c¸ch nμy ngêi ta chia vèn lu ®éng thμnh 2 lo¹i:
- Vèn chñ së h÷u: lμ sè vèn lu ®éng thuéc quyÒn së h÷u cña
doanh nghiÖp, doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ c¸c quyÒn chiÕm h÷u, sö
dông, chi phèi vμ ®Þnh ®o¹t. Tuú theo lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c
5
- 6. LuËn v¨n tèt nghiÖp
thμnh phÇn kinh tÕ kh¸c nhau mμ vèn chñ së h÷u cã néi dung cô thÓ
riªng nh: vèn ®Çu t tõ ng©n s¸ch nhμ níc; vèn do chñ doanh nghiÖp t
nh©n tù bá ra; vèn gãp cæ phÇn trong c«ng ty cæ phÇn; vèn gãp tõ c¸c
thμnh viªn trong doanh nghiÖp liªn doanh; vèn tù bæ sung tõ lîi nhuËn
doanh nghiÖp.....
- C¸c kho¶n nî: lμ c¸c kho¶n vèn lu ®éng ®îc h×nh thμnh tõ vèn vay
c¸c nh©n hμng th¬ng m¹i hoÆc c¸c tæ chøc tμi chÝnh kh¸c; vèn vay
th«ng qua ph¸t hμnh tr¸i phiÕu; c¸c kho¶n nî kh¸ch hμng cha thanh to¸n.
Doanh nghiÖp chØ cã quyÒn sö dông trong mét thêi h¹n nhÊt ®Þnh.
C¸ch ph©n lo¹i nμy cho thÊy kÕt cÊu vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp ®îc h×nh thμnh b»ng vèn cña b¶n th©n doanh nghiÖp hay c¸c
kho¶n nî. Tõ ®ã cã c¸c quyÕt ®Þnh trong huy ®éng vμ qu¶n lý, sö dông
vèn lu ®éng hîp lý h¬n, ®¶m b¶o an ninh tμi chÝnh trong sö dông vèn
cña doanh nghiÖp.
* Ph©n lo¹i theo nguån h×nh thμnh.
NÕu xÐt theo nguån h×nh thμnh vèn lu ®éng cã thÓ chia thμnh c¸c
nguån nh sau:
- Nguån vèn ®iÒu lÖ: lμ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thμnh tõ nguån
vèn ®iÒu lÖ ban ®Çu khi thμnh lËp hoÆc nguån vèn ®iªï lÖ bæ sung
trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp. Nguån vèn nμy
còng cã sù kh¸c biÖt gi÷a c¸c lo¹i h×nh doanh nghiÖp thuéc c¸c thμnh
phÇn kinh tÕ kh¸c nhau.
- Nguån vèn tù bæ sung: lμ nguån vèn do doanh nghiÖp tù bæ
sung trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh nh tõ lîi nhuËn cña doanh
nghiÖp ®îc t¸i ®Çu t.
- Nguån vèn liªn doanh, liªn kÕt; lμ sè vèn lu ®éng ®îc h×nh thμnh
tõ vèn gãp liªn doanh cña c¸c bªn tham gia doanh nghiÖp liªn doanh. Vèn
gãp liªn doanh cã thÓ b»ng tiÒn mÆt hoÆc b»ng hiÖn vËt lμ vËt t, hμng
ho¸....theo tho¶ thuËn cña c¸c bªn liªn doanh.
6
- 7. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Nguån vèn ®i vay: vèn vay cña c¸c ng©n hμng th¬ng m¹i hoÆc
tæ chøc tÝn dông, vèn vay cña ngêi lao ®éng trong doanh nghiÖp, vay
c¸c doanh nghiÖp kh¸c.
- Nguån vèn huy ®éng tõ thÞ trêng vèn b»ng viÖc ph¸t hμnh cæ
phiÕu, tr¸i phiÕu.
ViÖc ph©n chia vèn lu ®éng theo nguån h×nh thμnh gióp cho
doanh nghiÖp thÊy ®îc c¬ cÊu nguån vèn tμi trî cho nhu cÇu vèn lu
®éng trong kinh doanh cña m×nh. Tõ gãc ®é qu¶n lý tμi chÝnh mäi
nguån tμi trî ®Òu cã chi phÝ sö dông cña nã. Do ®ã doanh nghiÖp cÇn
xem xÐt c¬ cÊu nguån tμi trî tèi u ®Ó gi¶m thÊp chi phÝ sö dông vèn
cña m×nh.
* Ph©n lo¹i theo thêi gian huy ®éng vμ sö dông vèn.
Theo c¸ch nμy nguån vèn lu ®éng ®îc chia thμnh nguån vèn lu
®éng t¹m thêi vμ nguån vèn lu ®éng thêng xuyªn.
- Nguån vèn lu ®éng t¹m thêi lμ nguån vèn cã tÝnh chÊt ng¾n h¹n
chñ yÕu ®Ó ®¸p øng c¸c nhu cÇu cã tÝnh chÊt t¹m thêi vÒ vèn lu ®éng
ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña c¸c doanh nghiÖp.
Nguån vèn nμy bao gåm c¸c kho¶n vay ng¾n h¹n ng©n hμng, c¸c tæ
chøc tÝn dông vμ c¸c kho¶n nî ng¾n h¹n kh¸c.
- Nguån vèn lu ®éng thêng xuyªn lμ nguån vèn cã tÝnh chÊt æn
®Þnh nh»m h×nh thμnh nªn TSL§ thêng xuyªn cÇn thiÕt.
Chóng ta cã thÓ kh¸i qu¸t nh sau:
TSL§ t¹m thêi Nguån t¹m thêi
-TSL§ thêng xuyªn cÇn
thiÕt
-TSC§
Nguån thêng xuyªn
ViÖc ph©n lo¹i nguån vèn lu ®éng nh trªn gióp cho ngêi qu¶n lý
xem xÐt huy ®éng c¸c nguån vèn lu ®éng mét c¸ch phï hîp víi thêi gian
sö dông ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc vμ sö dông VL§ trong doanh
nghiÖp m×nh. Ngoμi ra nã cßn gióp cho nhμ qu¶n lý lËp c¸c kÕ ho¹ch tμi
chÝnh h×nh thμnh nªn nh÷ng dù ®Þnh vÒ tæ chøc nguån vèn lu ®éng
7
- 8. LuËn v¨n tèt nghiÖp
trong t¬ng lai, trªn c¬ së x¸c ®Þnh quy m«, sè lîng VL§ cÇn thiÕt ®Ó lùa
chän nguån vèn lu ®éng nμy mang l¹i hiÖu qu¶ cao nhÊt cho doanh
nghiÖp.
1.1.2. KÕt cÊu vèn lu ®éng vμ c¸c nh©n tè ¶nh hëng tíi kÕt cÊu vèn lu
®éng.
* KÕt cÊu vèn lu ®éng.
KÕt cÊu VL§ ph¶n ¸nh quan hÖ tû lÖ gi÷a c¸c thμnh phÇn vèn lu
®éng trong tæng sè vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
VL§ lμ mét bé phËn cña vèn s¶n xuÊt kinh doanh, vÊn ®Ò tæ
chøc qu¶n lý, sö dông vèn lu ®éng cã hiÖu qu¶ sÏ quyÕt ®Þnh ®Õn sù
t¨ng trëng vμ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp, nhÊt lμ trong ®iÒu kiÖn nÒn
kinh tÕ thÞ trêng hiÖn nay. Doanh nghiÖp sö dông vèn lu ®éng cã hiÖu
qu¶, ®iÒu nμy ®ång nghÜa víi viÖc doanh nghiÖp tæ chøc ®îc tèt qu¸
tr×nh mua s¾m dù tr÷ vËt t, s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n phÈm, ph©n bæ hîp
lý vèn trªn c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn ®Ó vèn lu©n chuyÓn tõ lo¹i nμy
thμnh lo¹i kh¸c, tõ h×nh th¸i nμy sang h×nh th¸i kh¸c, rót ng¾n vßng quay
cña vèn.
§Ó qu¶n lý vèn lu ®éng ®îc tèt cÇn ph¶i ph©n lo¹i vèn lu ®éng. Cã
nhiÒu c¸ch ph©n lo¹i vèn, mçi c¸ch ph©n lo¹i cã t¸c dông riªng phï hîp víi
yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n lý. Th«ng qua c¸c ph¬ng ph¸p ph©n lo¹i gióp
cho nhμ qu¶n trÞ tμi chÝnh doanh nghiÖp ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý vμ
sö dông vèn cña nh÷ng kú tríc, rót ra nh÷ng bμi häc kinh nghiÖm trong
c«ng t¸c qu¶n lý kú nμy ®Ó ngμy cμng sö dông hiÖu qu¶ h¬n vèn lu
®éng. Còng nh tõ c¸c c¸ch ph©n lo¹i trªn doanh nghiÖp cã thÓ x¸c ®Þnh
®îc kÕt cÊu vèn lu ®éng cña m×nh theo nh÷ng tiªu thøc kh¸c nhau.
Trong c¸c doanh nghiÖp kh¸c nhau th× kÕt cÊu vèn lu ®éng còng
kh«ng gièng nhau. ViÖc ph©n tÝch kÕt cÊu vèn lu ®éng cña doanh
nghiÖp theo c¸c tiªu thøc ph©n lo¹i kh¸c nhau sÏ gióp doanh nghiÖp hiÓu
râ h¬n nh÷ng ®Æc ®iÓm riªng vÒ sè vèn lu ®éng mμ m×nh ®ang qu¶n
lý vμ sö dông. Tõ ®ã x¸c ®Þnh ®óng c¸c träng ®iÓm vμ biÖn ph¸p qu¶n
lý vèn lu ®éng cã hiÖu qu¶ h¬n phï hîp víi ®iÒu kiÖn cô thÓ cña doanh
nghiÖp.
8
- 9. LuËn v¨n tèt nghiÖp
* C¸c nh©n tè ¶nh hëng ®Õn kÕt cÊu vèn lu ®éng.
Cã ba nhãm nh©n tè chÝnh ¶nh hëng tíi kÕt cÊu VL§ cña doanh
nghiÖp.
- C¸c nh©n tè vÒ mÆt cung øng vËt t nh: kho¶ng c¸ch gi÷a doanh
nghiÖp víi n¬i cung cÊp; kh¶ n¨ng cung cÊp cña thÞ trêng; kú h¹n giao
hμng vμ khèi lîng vËt t ®îc cung cÊp mçi lÇn giao hμng; ®Æc ®iÓm thêi
vô cña chñng lo¹i vËt t cung cÊp.
- C¸c nh©n tè vÒ mÆt s¶n xuÊt nh: ®Æc ®iÓm, kü thuËt, c«ng
nghÖ s¶n xuÊt cña doanh nghiÖp; møc ®é phøc t¹p cña s¶n phÈm chÕ
t¹o; ®é dμi cña chu kú s¶n xuÊt; tr×nh ®é tæ chøc qu¸ tr×nh s¶n xuÊt.
_ C¸c nh©n tè vÒ mÆt thanh to¸n nh: ph¬ng thøc thanh to¸n ®îc
lùa chän theo c¸c hîp ®ång b¸n hμng; thñ tôc thanh to¸n; viÖc chÊp hμnh
kû luËt thanh to¸n gi÷a c¸c doanh nghiÖp.
1.2. Sù cÇn thiÕt ph¶i t¨ng cêng qu¶n lý vμ n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng ë c¸c doanh nghiÖp.
1.2.1. Kh¸i niÖm hiÖu qu¶ sö dông VL§.
Trong ®iÒu kiÖn hiÖn nay, ®Ó tån t¹i vμ ph¸t triÓn ho¹t ®éng
SXKD cña m×nh, c¸c doanh nghiÖp ph¶i ®¹t ®îc hiÖu qu¶, ®iÒu nμy
phô thuéc rÊt lín vμo viÖc tæ chøc qu¶n lý vμ sö dông nguån vèn nãi
chung vμ VL§ nãi riªng. HiÖu qu¶ sö dông VL§ lμ mét ph¹m trï kinh tÕ
ph¶n ¸nh qu¸ tr×nh sö dông c¸c tμi s¶n lu ®éng, nguån vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp sao cho ®¶m b¶o mang l¹i kÕt qu¶ XSKD lμ cao nhÊt víi
chi phÝ sö dông vèn lμ thÊp nhÊt.
§Ó ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong SXKD ®åi hái c¸c doanh nghiÖp
ph¶i sö dông cã hiÖu qu¶ c¸c yÕu tè cña qu¸ tr×nh SXKD trong ®ã cã
VL§. HiÖu qu¶ sö dông VL§ lμ nh÷ng ®¹i lîng ph¶n ¸nh mèi quan hÖ so
s¸nh gi÷a cÊc chØ tiªu kÕt qu¶ kinh doanh víi chØ tiªu VL§ cña doanh
nghiÖp.
ViÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cã ý nghÜa rÊt quan träng
®èi víi sù tån t¹i vμ ph¸t triÓn cña doanh nghiÖp.
N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ lμ ®iÒu kiÖn c¬ b¶n ®Ó cã ®îc
mét nguån VL§ m¹nh, cã thÓ ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh SXKD ®îc tiÕn
9
- 10. LuËn v¨n tèt nghiÖp
hμnh b×nh thêng, më réng quy m« s¶n xuÊt, ®Çu t c¶i tiÕn c«ng nghÖ,
kü thuËt trong kinh doanh vμ qu¶n lý kinh tÕ, n©ng cao søc c¹nh tranh
cña doanh nghiÖp trªn thÞ trêng.
Ph©n tÝch hiÖu qu¶ sö dông VL§ nh»m môc ®Ých nhËn thøc vμ
®¸nh gi¸ t×nh h×nh biÕn ®éng t¨ng gi¶m cña c¸c chØ tiªu hiÖu qu¶ sö
dông VL§, qua ®ã t×m hiÓu, ph©n tÝch nh÷ng nguyªn nh©n lμm tang,
gi¶m. Tõ ®ã ®a ra c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý, sö dông VL§ thÝch hîp cho
doanh nghiÖp, ®em l¹i hiÖu qu¶ cao trong SXKD.
1.2.2. C¸c chØ tiªu ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông VL§.
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh c¸c doanh nghiÖp
®· sö dông VL§ ®Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n
phÈm ®îc b×nh thêng vμ liªn tôc. Lîi Ých kinh doanh ®ßi hái c¸c doanh
nghiÖp ph¶i sö dông hiÖu qu¶ tõng ®ång vèn lu ®éng. ViÖc sö dông hîp
lý, cã hiÖu qu¶ VL§ ®îc ®¸nh gi¸ th«ng qua c¸c chØ tiªu sau:
* Tèc ®é lu©n chuyÓn VL§.
ViÖc sö dông hîp lý tiÕt kiÖm vèn lu ®éng ®îc biÓu hiÖn tríc hÕt ë
tèc ®é lu©n chuyÓn vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp nhanh hay chËm.
Vèn lu ®éng lu©n chuyÓn cμng nhanh th× hiÖu suÊt sö dông vèn lu
®éng cμng cao vμ ngîc l¹i.
Tèc ®é lu©n chuyÓn VL§ cã thÓ ®o b»ng hai chØ tiªu lμ sè lÇn
lu©n chuyÓn(sè vßng quay vèn) vμ kú lu©n chuyÓn vèn(sè ngμy cña
mét vßng quay vèn). Sè lÇn lu©n chuyÓn VL§ ph¶n ¸nh sè vßng quay
vèn ®îc thùc hiÖn trong thêi kú nhÊt ®Þnh, thêng tÝnh trong 1 n¨m.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
M
VL§
Trong ®ã:
L: sè lÇn lu©n chuyÓn(sè vßng quay) cña VL§ trong kú.
M: tæng møc lu©n chuyÓn vèn trong kú.
VL§; vèn lu ®éng b×nh qu©n trong kú.
10
L =
- 11. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Kú lu©n chuyÓn VL§ ph¶n ¸nh sè ngμy ®Ó thùc hiÖn mét vßng quay
VL§.
C«ng thøc ®îc x¸c ®Þnh nh sau:
360 (VL§ x 360)
L M
Trong ®ã:
K = Hay K =
K: Kú lu©n chuyÓn VL§.
M,VL§: Nh c«ng thøc trªn.
Vßng quay VL§ cμng nhanh th× kú lu©n chuyÓn vèn cμng ®îc rót
ng¾n vμ chøng tá VL§ cμng ®îc sö dông cã hiÖu qu¶.
* Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn.
Møc tiÕt kiÖm vèn lu ®éng do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn ®îc
biÓu hiÖn b»ng hai chØ tiªu lμ møc tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi vμ møc tiÕt
kiÖm t¬ng ®èi.
- Møc tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi lμ do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nªn
doanh nghiÖp cã thÓ tiÕt kiÖm ®îc mét sè vèn lu ®éng ®Ó sö dông vμo
c«ng viÖc kh¸c. Nãi mét c¸ch kh¸c víi møc lu©n chuyÓn vèn kh«ng thay
®æi(hoÆc lín h¬n b¸o c¸o) song do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn nªn doanh
nghiÖp cÇn sè vèn Ýt h¬n. C«ng thøc tÝnh nh sau:
M1
Vtkt® = ( x K1 ) - VL§0 = VL§1 – VL§0
360
Trong ®ã: Vtkt® : Vèn lu ®éng tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi.
VL§0, VL§1: Vèn lu ®éng b×nh qu©n n¨m b¸o c¸o vμ n¨m kÕ ho¹ch.
M1 : Tæng møc lu©n chuyÓn n¨m kÕ ho¹ch
K1 : Kú lu©n chuyÓn vèn lu ®éng n¨m kÕ ho¹ch
§iÒu kiÖn ®Ó cã VL§ tiÕt kiÖm tuyÖt ®èi lμ tæng møc lu©n
chuyÓn vèn kú kÕ ho¹ch ph¶i kh«ng nhá h¬n tæng møc lu©n chuyÓn
vèn kú b¸o c¸o vμ vèn lu ®éng kú kÕ ho¹ch ph¶i nhá h¬n vèn lu ®éng kú
b¸o c¸o.
11
- 12. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Møc tiÕt kiÖm t¬ng ®èi lμ do t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn nªn
doanh nghiÖp cã thÓ t¨ng thªm tæng møc lu©n chuyÓn vèn song kh«ng
cÇn t¨ng thªm hoÆc t¨ng kh«ng ®¸ng kÓ quy m« VL§. C«ng thøc x¸c
®Þnh sè VL§ tiÕt kiÖm t¬ng ®èi nh sau:
M1
Vtktg® = x (K1 – K0)
360
Trong ®ã:
Vtktg® : Vèn lu ®éng tiÕt kiÖm t¬ng ®èi.
M1 : Tæng møc lu©n chuyÓn vèn n¨m kÕ ho¹ch.
K0, K1: Kú lu©n chuyÓn vèn n¨m b¸o c¸o vμ n¨m kÕ ho¹ch.
§iÒu kiÖn ®Ó cã vèn lu ®éng tiÕt kiÖm t¬ng ®èi lμ tæng møc
lu©n chuyÓn vèn kú kÕ ho¹ch ph¶i lín h¬n kú b¸o c¸o vμ VL§ kú kÕ
ho¹ch ph¶i lín h¬n VL§ kú b¸o c¸o.
* HiÖu suÊt cña VL§: ChØ tiªu nμy ph¶n ¸nh mét ®ång VL§ cã thÓ
lμm ra bao nhiªu ®ång doanh thu
DT
HiÖu suÊt cña VL§ =
(H) VL§
Sè DT t¹o ra trªn 1 ®ång VL§ cμng lín th× hiÖu suÊt cña VL§
cμng cao.
* Hμm lîng VL§(hay cßn gäi lμ møc ®¶m nhËn VL§).
Hμm lîng VL§ lμ sè vèn lu ®éng cÇn cã ®Ó ®¹t ®îc mét ®ång
doanh thu. §©y lμ chØ tiªu nghÞch ®¶o cña chØ tiªu hiÖu qu¶ sö dông
VL§, chØ tiªu nμy ®îc tÝnh nh sau:
Hμm lîng : 1
H
Trong ®ã:
H:hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp.
* Møc doanh lîi VL§(tû suÊt lîi nhuËn VL§)
12
VL§ =
- 13. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Ph¶n ¸nh mét ®ång VL§ cã thÓ t¹o ra bao nhiªu ®ång LNTT hoÆc
sau thuÕ TN, TSL§ vèn lu ®éng cμng cao th× chøng tá hiÖu qu¶ cña
VL§ cμng cao.
- Tû suÊt lîi nhuËn VL§ tríc thuÕ vμ l·i vay: chØ tiªu nμy ph¶n ¸nh
møc sinh lêi cña VL§ cha cã sù t¸c ®éng cña thuÕ TNDN vμ cha tÝnh
®Õn VL§ ®îc h×nh thμnh tõ nguån nμo.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
LN tríc thuÕ vμ l·i vay
Tû suÊt VL§ tríc thuÕ vμ l·i vay = x
100%
VL§
Trong ®ã:
VL§: vèn lu ®éng b×nh qu©n trong kú.
- Tû suÊt lîi nhuËn vèn lu ®éng tÝnh víi lîi nhuËn tríc thuÕ.
ChØ tiªu nμy ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña VL§ cha cã sù t¸c ®éng
cña thuÕ TNDN.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
LN tríc thuÕ
Tû suÊt VL§ tríc thuÕ = x 100%
VL§
- Tû suÊt lîi nhuËn thuÇn: chØ tiªu nμy ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña
VL§, mét ®ång vèn lu ®éng cã thÓ ®¹t ®îc bao nhiªu ®ång lîi nhuËn
thuÇn. ChØ tiªu nμy ph¶n ¸nh møc sinh lêi cña VL§ ®· chÞu sù t¸c ®éng
cña c¶ thuÕ TNDN vμ l·i vay.
C«ng thøc tÝnh nh sau:
LN sau thuÕ
Tû suÊt VL§ sau thuÕ = x 100%
VL§
Trªn ®©y lμ mét sè chØ tiªu tμi chÝnh nh»m ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ tæ
chøc vμ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp gióp cho nhμ qu¶n lý tμi chÝnh
®¸nh gi¸ ®óng ®¾n t×nh h×nh cña kú tríc, tõ ®ã cã nhËn xÐt vμ nªu ra
nh÷ng biÖn ph¸p n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc qu¶n lý vèn cho kú tiÕp
theo.
13
- 14. LuËn v¨n tèt nghiÖp
1.2.3. Vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ tæ chøc qu¶n lý vμ sö
dông vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp.
VL§ ®ãng mét vai trß rÊt quan träng trong hîp ®ång s¶n xuÊt kinh
doanh cña doanh nghiÖp. Trong cïng mét lóc, VL§ ®îc ph©n bæ trªn
kh¾p c¸c giai ®o¹n lu©n chuyÓn vμ biÓu hiÖn díi nhiÒu h×nh th¸i kh¸c
nhau. §Ó ®¶m b¶o cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hμnh thêng xuyªn liªn
tôc, ®ßi hái doanh nghiÖp ph¶i cã ®ñ VL§ vμo c¸c h×nh th¸i ®ã, ®Ó cho
h×nh th¸i ®ã cã ®îc møc tån t¹i tèi u vμ ®ång bé víi nhau nh»m t¹o ®iÒu
kiÖn cho viÖc chuyÓn ho¸ h×nh th¸i cña vèn trong qu¸ tr×nh lu©n
chuyÓn ®îc thuËn lîi. Do sù chu chuyÓn cña VL§ diÔn ra kh«ng ngõng
nªn thiÕu vèn th× viÖc chuyÓn ho¸ h×nh th¸i sÏ gÆp khã kh¨n, VL§
kh«ng lu©n chuyÓn ®îc vμ qu¸ tr×nh s¶n xuÊt do ®ã bÞ gi¸n ®o¹n.
Qu¶n lý VL§ lμ mét bé phËn träng yÕu cña c«ng ty qu¶n lý tμi
chÝnh doanh nghiÖp, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ còng chÝnh lμ
n©ng cao hiÖu qu¶ cña ho¹t ®«ng s¶n xuÊt kinh doanh. Qu¶n lý VL§
kh«ng nh÷ng ®¶m b¶o sö dông VL§ hîp lý, tiÕt kiÖm mμ cßn cã ý nghÜa
quan träng trong viÖc tiÕt kiÖm chi phÝ, thóc ®Èy tiªu thô s¶n phÈm vμ
thanh to¸n c«ng nî mét c¸ch kÞp thêi. Do ®Æc ®iÓm cña VL§ lμ lu©n
chuyÓn nhanh, sö dông linh ho¹t nªn nã gãp phÇn quan träng ®Èm b¶o
s¶n xuÊt vμ lu©n chuyÓn mét khèi lîng lín s¶n phÈm. V× vËy kÕt qu¶
ho¹t ®éng cña doanh nghiÖp lμ tèt hay xÊu phÇn lín lμ do chÊt lîng cña
c«ng t¸c qu¶n lý VL§ quyÕt ®Þnh.
Quan niÖm vÒ tÝnh hiÖu qu¶ cña viÖc sö dông VL§ ph¶i ®îc hiÓu
trªn hai khÝa c¹nh:
+ Mét lμ, víi sè vèn hiÖn cã cã thÓ cung cÊp thªm mét sè lîng s¶n
phÈm víi chÊt lîng tèt, chi phÝ h¹ nh»m t¨ng thªm lîi nhuËn doanh
ntghiÖp.
+ Hai lμ, ®Çu t thªm vèn mét c¸ch hîp lý nh»m më réng quy m« s¶n
xuÊt kinh doanh nh»m t¨ng doanh sè tiªu thô víi yªu cÇu b¶o ®¶m tèc ®é
t¨ng lîi nhuËn ph¶i lín h¬n tèc ®é t¨ng vèn.
Hai khÝa c¹nh ®ã còng chÝnh lμ môc tiªu cÇn ®¹t tíi trong c«ng t¸c
qu¶n lý vμ sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vμ VL§ nãi riªng.
Mçi doanh nghiÖp nh mét tÕ bμo cña nÒn kinh tÕ, v× vËy nÒn
kinh tÕ muèn ph¸t triÓn th× doanh nghiÖp ho¹t ®éng ph¶i cã hiÖu qu¶.
14
- 15. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nh ®· ph©n tÝch ë trªn, sö dông hiÖu qu¶ VL§ lμ mét nh©n tè tÝch cùc
n©ng cao hiÖu qu¶ ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp.
Do ®ã, kh«ng thÓ phñ nhËn vai trß cña viÖc n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông VL§ ®èi víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
Trªn thùc tÕ nh÷ng n¨m võa qua, hiÖu qña sö dông vèn nãi chung
vμ VL§ nãi riªng cña c¸c doanh nghiÖp, ®Æc biÖt lμ c¸c doanh nghiÖp
Nhμ níc ®¹t thÊp. Nguyªn nh©n chÝnh lμ c¸c doanh nghiÖp cha b¾t kÞp
víi c¬ chÕ thÞ trêng nªn cßn nhiÒu bÊt cËp trong c«ng t¸c qu¶n lý vμ sö
dông vèn.
MÆt kh¸c, hiÖu qu¶ sö dông VL§ lμ chØ tiªu chÊt lîng ph¶n ¸nh
tæng hîp nh÷ng cè g¾ng, nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu vÒ kÜ thuËt, vÒ tæ
chøc s¶n xuÊt, tæ chøc thóc ®Èy s¶n xuÊt ph¸t triÓn. N©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông VL§ lμ ®¶m b¶o víi sè vèn hiÖn cã, b»ng c¸c biÖn ph¸p
qu¶n lý vμ tæng hîp nh»m khai th¸c ®Ó kh¶ n¨ng vèn cã thÓ mang l¹i
nhiÒu lîi nhuËn h¬n cho doanh nghiÖp.
Lîi Ých kinh doanh ®ßi hái c¸c doanh nghiÖp ph¶i sö dông mét
c¸ch hîp lý, hØÖu qu¶ tõng ®ång VL§ nh»m lμm cho VL§ ®îc thu håi sau
mçi chu kú s¶n xuÊt. ViÖc t¨ng tèc ®é lu©n chuyÓn vèn cho phÐp rót
ng¾n thêi gian chu chuyÓn cña vèn, qua ®ã, vèn ®îc thu håi nhanh h¬n,
cã thÓ gi¶m bít ®îc sè VL§ cÇn thiÕt mμ vÉn hoμn thμnh ®îc khèi lîng
s¶n phÈm hμng ho¸ b»ng hoÆc lín h¬n tríc. N©ng cao hiÖu qu¶ sö dông
VL§ cßn cã ý nghÜa quan träng trong viÖc gi¶m chi phÝ s¶n xuÊt, chi
phÝ lu th«ng vμ h¹ gi¸ thμnh s¶n phÈm.
H¬n n÷a, môc tiªu ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh
nghiÖp lμ thu ®îc lîi nhuËn vμ lîi Ých x· héi chung nhng bªn c¹nh ®ã mét
vÊn ®Ò quan träng ®Æt ra tèi thiÓu cho c¸c doanh nghiÖp lμ cÇn ph¶i
b¶o toμn VL§. Do ®Æc ®iÓm VL§ lu chuyÓn toμn bé mét lÇn vμo gi¸
thμnh s¶n phÈm vμ h×nh th¸i VL§ thêng xuyªn biÕn ®æi v× vËy vÊn ®Ò
b¶o toμn VL§ chØ xÐt trªn mÆt gi¸ trÞ . B¶o toμn VL§ thùc chÊt lμ ®¶m
b¶o cho sè vèn cuèi kú ®îc ®ñ mua mét lîng vËt t, hμng ho¸ t¬ng ®¬ng
víi ®Çu kú khi gi¸ c¶ hμng ho¸ t¨ng lªn, thÓ hiÖn ë kh¶ n¨ng mua s¾m
vËt t cho kh©u dù tr÷ vμ tμi s¶n lu ®éng ®Þnh møc nãi chung, duy tr×
kh¶ n¨ng thanh to¸n cña doanh nghiÖp. Bªn c¹nh ®ã, t¨ng cêng qu¶n lý
15
- 16. LuËn v¨n tèt nghiÖp
vμ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ cßn gióp cho doanh nghiÖp lu«n cã
®îc tr×nh ®é s¶n xuÊt kinh doanh ph¸t triÓn, trang thiÕt bÞ, kü thuËt ®îc
c¶i tiÕn. ViÖc ¸p dông kü thuËt tiªn tiÕn c«ng nghÖ hiÖn ®¹i sÏ t¹o ra kh¶
n¨ng réng lín ®Ó n©ng cao n¨ng suÊt lao ®éng, n©ng cao chÊt lîng s¶n
phÈm, t¹o ra søc c¹nh tranh cho s¶n phÈm trªn thÞ trêng. §Æc biÖt khi
khai th¸c ®îc c¸c nguån vèn, sö dông tèt nguån vèn lu ®éng, nhÊt lμ viÖc
sö dông tiÕt kiÖm hiÖu qu¶ VL§ trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
®Ó gi¶m bít nhu cÇu vay vèn còng nh viÖc gi¶m chi phÝ vÒ l·i vay.
Tõ nh÷ng lý do trªn, cho thÊy sù cÇn thiÕt ph¶i n©ng cao hiÖu qu¶
c«ng t¸c qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng trong c¸c doanh nghiÖp. §ã lμ
mét trong nh÷ng nh©n tè quyÕt ®Þnh cho sù thμnh c«ng cña mét doanh
nghiÖp, xa h¬n n÷a lμ sù t¨ng trëng vμ ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ.
1.3. Mét sè biÖn ph¸p t¨ng cêng qu¶n lý vμ n©ng cao hiÖu qu¶ tæ
chøc qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng.
ViÖc tæ chøc qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng chÞu ¶nh hëng bëi
rÊt nhiÒu nh©n tè kh¸c nhau. §Ó ph¸t huy nh÷ng nh©n tè tÝch cùc ®ßi
hái nhμ qu¶n trÞ ph¶i n¾m b¾t ®îc nh÷ng nh©n tè chñ yÕu t¸c ®éng
®Õn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng.
1.3.1. Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn viÖc tæ chøc qu¶n lý vμ hiÖu
qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
* Nh÷ng nh©n tè ¶nh hëng ®Õn c«ng t¸c tæ chøc qu¶n lý vèn lu
®éng.
Nguån vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp bao gåm nguån vèn chñ së
h÷u vμ nî ph¶i tr¶. Do ®ã viÖc tæ chøc qu¶n lý vèn lu ®éng còng chÞu
¶nh hëng cña hai nguån nμy.
- Nguån vèn chñ së h÷u: lμ sè VL§ thuéc quyÒn së h÷u cña doanh
nghiÖp, doanh nghiÖp cã ®Çy ®ñ quyÒn chiÕm h÷u, chi phèi vμ ®Þnh
®o¹t. Nguån vèn nμy cã lîi thÕ rÊt lín v× doanh nghiÖp ®îc quyÒn chñ
®éng sö dông mét c¸ch linh ho¹t vμ kh«ng chÞu chi phÝ sö dông vèn. V×
thÕ, nÕu doanh nghiÖp tæ chøc khai th¸c triÖt ®Ó nguån vèn nμy sÏ võa
t¹o ra ®îc mét lîng vèn cung øng cho nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh, l¹i
16
- 17. LuËn v¨n tèt nghiÖp
võa gi¶m ®îc mét kho¶n chi phÝ sö dông vèn kh«ng cÇn thiÕt do ph¶i ®i
vay tõ bªn ngoμi, ®ång thêi n©ng cao ®îc hiÖu qu¶ ®ång vèn hiÖn cã.
- Nî ph¶i tr¶: lμ c¸c kho¶n VL§ ®îc h×nh thμnh tõ vèn vay c¸c ng©n
hμng th¬ng m¹i vμ c¸c tæ chøc tμi chÝnh kh¸c, vèn vay th«ng qua ph¸t
hμnh tr¸i phiÕu, c¸c kho¶n nî kh¸ch hμng cha thanh to¸n. Trong nÒn kinh
tÕ thÞ trêng, ngoμi vèn chñ së h÷u doanh nghiÖp cßn huy ®éng c¸c
kho¶n nî ph¶i tr¶ ®Ó ®¸p øng nhu cÇu vèn lu ®éng cña m×nh. ViÖc huy
®éng c¸c kho¶n nî ph¶i tr¶ kh«ng nh÷ng ®¸p øng kÞp thêi VL§ cho s¶n
xuÊt kinh doanh mμ cßn t¹o cho doanh nghiÖp mét c¬ cÊu vèn linh ho¹t.
Tuy nhiªn, viÖc c©n nh¾c lùa chän h×nh thøc thu hót VL§ tÝch cùc l¹i lμ
nh©n tè quyÕt ®Þnh trùc tiÕp ®Õn hiÖu qu¶ cña c«ng t¸c tæ chøc VL§.
NÕu doanh nghiÖp x¸c ®Þnh chÝnh x¸c nhu cÇu VL§, lùa chän ph¬ng ¸n
®Çu t vèn cã hiÖu qu¶, t×m ®îc nguån tμi trî thÝch øng sÏ ®em l¹i thμnh
c«ng cho doanh nghiÖp. Ngîc l¹i nî vay sÏ trë thμnh g¸nh nÆng rñi ro ®èi
víi doanh nghiÖp.
* Nh÷ng nh©n tè chñ yÕu ¶nh hëng tíi hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng.
Vèn lu ®éng ®îc vËn ®éng chuyÓn ho¸ kh«ng ngõng. Trong qu¸
tr×nh vËn ®éng ®ã, vèn lu ®éng chÞu t¸c ®éng bëi nhiÒu nh©n tè lμm
¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
* C¸c nh©n tè kh¸ch quan: hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña
doanh nghiÖp chÞu ¶nh hëng cña mét sè nh©n tè:
+ Tèc ®é t¨ng trëng cña nÒn kinh tÕ: Do t¸c ®éng cña nÒn kinh tÕ
t¨ng trëng chËm nªn søc mua cña thÞ trêng bÞ gi¶m sót. §iÒu nμy lμm
¶nh hëng ®Õn t×nh h×nh tiªu thô cña doanh nghiÖp, s¶n phÈm cña
doanh nghiÖp sÏ khã tiªu thô h¬n, doanh thu sÏ Ýt h¬n, lîi nhuËn gi¶m sót
vμ nh thÕ sÏ lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vμ vèn lu ®éng
nãi riªng.
+ Rñi ro: do nh÷ng rñi ro bÊt thêng trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh
doanh mμ c¸c doanh nghiÖp thêng gÆp ph¶i trong ®iÒu kiÖn kinh
doanh cña c¬ chÕ thÞ trêng cã nhiÒu thμnh phÇn kinh tÕ tham gia cïng
c¹nh tranh víi nhau. Ngoμi ra doanh nghiÖp cßn gÆp ph¶i nh÷ng rñi ro
do thiªn tai g©y ra nh ho¶ ho¹n, lò lôt...mμ c¸c doanh nghiÖp khã cã thÓ
lêng tríc ®îc.
17
- 18. LuËn v¨n tèt nghiÖp
+ Do t¸c ®éng cña cuéc c¸ch m¹ng khoa häc c«ng nghÖ nªn sÏ lμm
gi¶m gi¸ trÞ tμi s¶n, vËt t...v× vËy, nÕu doanh nghiÖp kh«ng b¾t kÞp
®iÒu nμy ®Ó ®iÒu chØnh kÞp thêi gi¸ trÞ cña s¶n phÈm th× hμng ho¸
b¸n ra sÏ thiÕu tÝnh c¹nh tranh lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi
chung vμ vèn lu ®éng nãi riªng.
+ Ngoμi ra, do chÝnh s¸ch vÜ m« cña Nhμ níc cã sù thay ®æi vÒ
chÝnh s¸ch chÕ ®é, hÖ thèng ph¸p luËt, thuÕ... còng t¸c ®éng ®Õn
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp.
* C¸c nh©n tè chñ quan:
Ngoμi c¸c nh©n tè kh¸ch quan nªu trªn cßn rÊt nhiÒu nh©n tè chñ
quan cña chÝnh b¶n th©n doanh nghiÖp lμm ¶nh hëng ®Õn hiÖu qu¶
sö dông VL§ còng nh toμn bé qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong doanh nghiÖp.
+ X¸c ®Þnh nhu cÇu vèn lu ®éng: do x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ thiÕu
chÝnh x¸c dÉn ®Õn t×nh tr¹ng thõa hoÆc thiÕu vèn trong s¶n xuÊt kinh
doanh, ®iÒu nμy sÏ ¶nh hëng kh«ng tèt ®Õn qu¸ tr×nh ho¹t ®éng s¶n
xuÊt kinh doanh còng nh hiÖu qu¶ sö dông vèn cña doanh nghiÖp.
NÕu Doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ qu¸ cao sÏ kh«ng
khuyÕn khÝch Doanh nghiÖp khai th¸c c¸c kh¶ n¨ng tiÒm tμng t×m mäi
biÖn ph¸p c¶i tiÕn ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®Ó n©ng cao hiÖu
qu¶ cña VL§; g©y nªn t×nh tr¹ng ø ®äng vËt t hμng hãa; vèn chËm lu©n
chuyÓn vμ ph¸t sinh c¸c chi phÝ kh«ng cÇn thiÕt lμm t¨ng gi¸ thμnh s¶n
phÈm . Ngîc l¹i, nÕu Doanh nghiÖp x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ qu¸ thÊp sÏ
g©y nhiÒu khã kh¨n cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh
nghiÖp, Doanh nghiÖp thiÕu vèn sÏ kh«ng ®¶m b¶o s¶n xuÊt liªn tôc
g©y ra nh÷ng thiÖt h¹i do ngõng s¶n xuÊt, kh«ng cã kh¶ nang thanh to¸n
vμ thùc hiÖn c¸c hîp ®ång ®· ký kÕt víi kh¸ch hμng.
+ ViÖc lùa chän ph¬ng ¸n ®Çu t: lμ mét nh©n tè c¬ b¶n ¶nh hëng
rÊt lín ®Õn hiÖu qu¶ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. NÕu doanh
nghiÖp ®Çu t s¶n xuÊt ra nh÷ng s¶n phÈm lao vô dÞch vô chÊt lîng cao,
mÉu m· phï hîp víi thÞ hiÕu ngêi tiªu dïng, ®ång thêi gi¸ thμnh h¹ th×
doanh nghiÖp thùc hiÖn ®îc qu¸ tr×nh tiªu thô nhanh, t¨ng vßng quay
cña vèn lu ®éng, n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§ vμ ngîc l¹i.
+ Do tr×nh ®é qu¶n lý: tr×nh ®é qu¶n lý cña doanh nghiÖp mμ
yÕu kÐm sÏ dÉn ®Õn thÊt tho¸t vËt t hμng ho¸ trong qu¸ tr×nh mua s¾m,
18
- 19. LuËn v¨n tèt nghiÖp
dù tr÷, s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n phÈm, dÉn ®Õn sö dông l·ng phÝ VL§,
hiÖu qu¶ sö dông vèn thÊp.
+ Do kinh doanh thua lç kÐo dμi, do lîi dông s¬ hë cña c¸c chÝnh
s¸ch g©y thÊt tho¸t VL§, ®iÒu nμy trùc tiÕp lμm gi¶m hiÖu qu¶ sö dông
VL§.
Trªn ®©y lμ nh÷ng nh©n tè chñ yÕu lμm ¶nh hëng tíi c«ng t¸c tæ
chøc vμ sö dông VL§ cña doanh nghiÖp. §Ó h¹n chÕ nh÷ng tiªu cùc ¶nh
hëng kh«ng tèt tíi hiÖu qu¶ tæ chøc vμ sö dung VL§, c¸c doanh nghiÖp
cÇn nghiªn cøu xem xÐt mét c¸ch kü lìng sù ¶nh hëng cña tõng nh©n tè,
t×m ra nguyªn nh©n cña nh÷ng mÆt tån t¹i trong viÖc tæ chøc sö dông
VL§, nh»m ®a ra nh÷ng biÖn ph¸p h÷u hiÖu nhÊt, ®Ó hiÖu qu¶ cña
®ång vèn lu ®éng mang l¹i lμ cao nhÊt.
1.3.2. Mét sè biÖn ph¸p chñ yÕu nh»m ®Èy m¹nh viÖc tæ chøc qu¶n
lý vμ n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng trong doanh nghiÖp.
Trong c¬ chÕ thÞ trêng, doanh nghiÖp nhμ níc còng nh mäi doanh
nghiÖp kh¸c ®Òu b×nh ®¼ng tríc ph¸p luËt, ph¶i ®èi mÆt víi c¹nh tranh,
ho¹t ®éng v× môc tiªu lîi nhuËn, tù chñ vÒ vèn. Do ®ã, viÖc n©ng cao
sö dông vèn s¶n xuÊt kinh doanh nãi chung vμ vèn lu ®éng nãi riªng lμ
vÊn ®Ò quan träng vμ cÇn thiÕt. §Ó sö dông vèn lu ®éng cã hiÖu qu¶,
c¸c doanh nghiÖp cÇn ph¶i thùc hiÖn tèt mét sè biÖn ph¸p sau:
-Thø nhÊt, ph¶i x¸c ®Þnh chÝnh x¸c sè VL§ cÇn thiÕt cho ho¹t
®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña doanh nghiÖp, tõ ®ã ®a ra kÕ ho¹ch tæ
chøc huy ®éng VL§ ®¸p øng cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña
doanh nghiÖp, gióp cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh ®îc thuËn lîi,
®ång thêi tr¸nh t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, thóc ®Èy VL§ lu©n chuyÓn
nhanh nh»m n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn.
X¸c ®Þnh ®óng ®¾n nhu cÇu VL§ thêng xuyªn, cÇn thiÕt ®Ó
®¶m b¶o cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp ®îc
tiÕn hμnh liªn tôc, tiÕt kiÖm vμ cã hiÖu qu¶ kinh tÕ cao. Trong ®iÒu
kiÖn c¸c Doanh nghiÖp chuyÓn sang thùc hiÖn h¹ch to¸n kinh tÕ theo c¬
chÕ thÞ trêng, mäi nhu cÇu vÒ VL§ cho s¶n xuÊt kinh doanh c¸c Doanh
nghiÖp ®Òu ph¶i tù tμi trî th× viÖc x¸c ®Þnh ®óng nhu cÇu VL§ sÏ gióp
Doanh nghiÖp:
19
- 20. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Tr¸nh ®îc t×nh tr¹ng ø ®äng vèn, sö dông vèn hîp lý vμ tiÕt kiÖm,
n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§.
- §¸p øng yªu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña Doanh nghiÖp ®îc tiÕn
hμnh b×nh thêng vμ liªn tôc.
- Kh«ng g©y nªn sù c¨ng th¼ng gi¶ t¹o vÒ nhu cÇu VKD cña
Doanh nghiÖp
- Lμ c¨n cø quan träng cho viÖc x¸c ®Þnh c¸c nguån tμi trî nhu cÇu
VL§ cña Doanh nghiÖp.
Tuy nhiªn nhu cÇu VL§ cña Doanh nghiÖp lμ mét ®¹i lîng kh«ng cè
®Þnh vμ chÞu ¶nh hëng cña nhiÒu nh©n tè nh:
- Quy m« s¶n xuÊt kinh doanh trong tõng thêi kú
- Sù ph¸t triÓn cña gi¸ c¶ c¸c vËt t, hμng hãa mμ Doanh nghiÖp sö
dông trong s¶n xuÊt.
- ChÝnh s¸ch, chÕ ®é vÒ lao ®éng vμ tiÒn l¬ng ®îc ngêi lao ®éng
trong Doanh nghiÖp.
- Tr×nh ®é tæ chøc, qu¶n lý sö dông VL§ cña Doanh nghiÖp trong
qu¸ tr×nh dù tr÷ s¶n xuÊt, s¶n xuÊt vμ tiªu thô s¶n phÈm.
V× vËy ®Ó n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông VL§, gi¶m thÊp t¬ng ®èi,
nhu cÇu VL§ kh«ng cÇn thiÕt Doanh nghiÖp cÇn t×m c¸c biÖn ph¸p phï
hîp t¸c ®«ng j®Õn c¸c nh©n tè ¶nh hëng trªn sao cho cã hiÖu qu¶ nhÊt.
-Thø hai, lùa chän h×nh thøc thu hót VL§. TÝch cùc tæ chøc khai
th¸c triÖt ®Ó c¸c nguån VL§ bªn trong doanh nghiÖp, võa ®¸p øng kÞp
thêi vèn cho nhu cÇu VL§ tèi thiÓu cÇn thiÕt mét c¸ch chñ ®éng, võa
gi¶m ®îc mét kho¶n chi phÝ sö dông vèn cho doanh nghiÖp. Tr¸nh t×nh
tr¹ng vèn tån t¹i díi h×nh th¸i tμi s¶n kh«ng cÇn sö dông, vËt t hμng ho¸
kÐm phÈm chÊt... mμ doanh nghiÖp l¹i ph¶i ®i vay ®Ó duy tr× s¶n xuÊt
víi l·i suÊt cao, chÞu sù gi¸m s¸t cña chñ nî lμm gi¶m hiÖu qu¶ SXKD.
Ch¬ng 2
T×nh h×nh sö dông VL§ vμ hiÖu qu¶ sö dông VL§ t¹i C«ng ty
In - Th¬ng m¹i - DÞch vô NH NN0 & PTNT ViÖt Nam
2.1. Vμi nÐt vÒ C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng NN0
& PTNT ViÖt Nam .
20
- 21. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña C«ng ty In - Th¬ng
m¹i - DÞch vô Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam.
2.1.1.1. Qu¸ tr×nh h×nh thμnh vμ ph¸t triÓn cña C«ng ty
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt
Nam. C«ng ty cã trô së chÝnh t¹i tÇng 5 toμ nhμ C3, phêng Ph¬ng LiÖt -
QuËn Thanh Xu©n - Thμnh phè Hμ Néi. C«ng ty ®îc h×nh thμnh trªn c¬
së sù s¸p nhËp vμ hîp nhÊt ba ®¬n vÞ lμ: Nhμ In Ng©n hμng I, Nhμ In
Ng©n hμng II vμ C«ng ty §Çu t Th¬ng m¹i DÞch vô Ng©n hμng.
- Nhμ In Ng©n hμng I ®îc thμnh lËp ngμy 15/11/1945, thμnh lËp l¹i
theo quyÕt ®Þnh sè 08/Q§-NHNN ngμy 20/01/1993 cña Thèng ®èc
Ng©n hμng Nhμ níc. Cã trô së chÝnh t¹i sè 10 Chïa Béc - QuËn §èng §a
- Thμnh phè Hμ Néi.
- Nhμ In Ng©n hμng II ®îc thμnh lËp ngμy 25/05/1976, thμnh lËp l¹i
ngμy 20/01/1993 theo QuyÕt ®Þnh sè 07/Q§-NHNN cña Thèng ®èc
Ng©n hμng Nhμ níc ViÖt Nam. Cã trô së chÝnh t¹i sè 422 ®êng TrÇn H-ng
§¹o - QuËn 5 - Thμnh phè Hå ChÝ Minh.
Nhμ In Ng©n hμng I vμ Nhμ In Ng©n hμng II ®· ®îc s¸p nhËp vμo
Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam theo QuyÕt ®Þnh sè 1309/Q§-
NHNN ngμy 15/10/2001 cña Thèng ®èc Ng©n hμng Nhμ níc.
- C«ng ty §Çu t - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng ®îc thμnh lËp
ngμy 20/06/1994 theo QuyÕt ®Þnh sè 1206/Q§-UB cña UBND thμnh
phè Hμ Néi. C«ng ty ®îc chuyÓn giao nguyªn tr¹ng vÒ Ng©n hμng NN0 &
PTNT ViÖt Nam theo QuyÕt ®Þnh sè 94/2001/Q§-UB ngμy 25/10/2001
cña UBND thμnh phè Hμ Néi.
§Õn ngμy 16/11/2001 theo QuyÕt ®Þnh sè 1431/Q§-NHNN cña
Thèng ®èc Ng©n hμng Nhμ níc ba ®¬n vÞ kinh tÕ trªn ®· ®Òu ®îc s¸p
nhËp vμo Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam.
§Ó cã thÓ ®¸p øng tèt vμ phôc vô nhu cÇu cho ngμnh Ng©n hμng
ngμy 18/03/2002 theo QuyÕt ®Þnh sè 53/Q§/H§QT-TCCB cña Chñ tÞch
Héi ®ång qu¶n trÞ, Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam ®· hîp nhÊt Nhμ
In Ng©n hμng I víi C«ng ty §Çu t - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng; Nhμ
In Ng©n hμng II còng ®îc chuyÓn thμnh ®¬n vÞ trùc thuéc C«ng ty §Çu
21
- 22. LuËn v¨n tèt nghiÖp
t - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng theo QuyÕt ®Þnh sè 115/Q§-H§QT
ngμy 23/05/2002. Nh vËy ba ®¬n vÞ kinh tÕ ®éc lËp ®· ®îc hîp nhÊt trë
thμnh mét ®¬n vÞ kinh tÕ v÷ng m¹nh víi mét c¬ së vËt chÊt kü thuËt tiªn
tiÕn hiÖn ®¹i, ®éi ngò c¸n bé c«ng nh©n viªn t¬ng ®èi lín giμu kinh
nghiÖm, kinh doanh nhiÒu ngμnh nghÒ nh in Ên, kh¸ch s¹n, du lÞch,
x©y dùng c¬ b¶n. V× vËy ®Ó cã thÓ khai th¸c triÖt ®Ó cã hiÖu qu¶ c¬
së vËt chÊt s½n cã, sö dông hÕt c«ng suÊt cña m¸y mãc thiÕt bÞ, t¹o ra
nhiÒu c«ng ¨n viÖc lμm cho c¸n bé c«ng nh©n viªn, ngμy 29/01/2004
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng ®· ®îc thμnh lËp theo
QuyÕt ®Þnh sè 50/Q§/H§QT-TCCB cña Héi ®ång qu¶n trÞ Ng©n hμng
NN0 vμ PTNT ViÖt Nam. KÓ tõ ®ã C«ng ty trë thμnh mét ®¬n vÞ kinh tÕ
víi ®ñ t c¸ch ph¸p nh©n, h¹ch to¸n ®éc lËp b»ng vèn tù cã, ®îc Ng©n
hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam cÊp 100% vèn ®iÒu lÖ lμ 80tû VND. HiÖn
nay C«ng ty ®ang tõng bíc kh¼ng ®Þnh vÞ trÝ cña m×nh, ho¹t ®éng
SXKD ngμy cμng më réng ®¸p øng tèt nhu cÇu cña ngμnh Ng©n hμng
ngoμi ra cßn ®¸p øng ®îc nhu cÇu cña c¸c ®¬n vÞ tæ chøc kinh tÕ kh¸c
ngoμi ngμnh.
HiÖn nay C«ng ty ®· vμ ®ang ngμy mét trëng thμnh, lín m¹nh gåm
4 ®¬n vÞ kinh tÕ trùc thuéc lμ:
- Nhμ In Ng©n hμng I; Nhμ In Ng©n hμng II; Trung t©m Qu¶ng c¸o;
C«ng ty X©y dùng vμ DÞch vô Ng©n hμng.
Ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty kh«ng ngõng ®îc më réng trªn
ph¹m vi toμn quèc.
2.1.1.2. Chøc n¨ng vμ nhiÖm vô cña C«ng ty.
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng lμ mét doanh nghiÖp
Nhμ níc, h¹ch to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tù chñ vμ tù chÞu tr¸ch nhiÖm vÒ
ho¹t ®éng kinh doanh vμ tμi chÝnh cña m×nh, chÞu sù rμng buéc vÒ
quyÒn lîi vμ nghÜa vô ®èi víi Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam. Ph¶i
tù bï ®¾p chi phÝ vμ ®¶m b¶o kinh doanh cã l·i trªn c¬ së tu©n theo
nh÷ng nguyªn t¾c cña chÕ ®é h¹ch to¸n kinh tÕ.
* NhiÖm vô c¬ b¶n cña C«ng ty lμ: Phôc vô c¸c nhu cÇu vÒ dÞch
vô, th¬ng m¹i cho ho¹t ®éng cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam. Bªn
c¹nh ®ã tiÕn hμnh SXKD, th¬ng m¹i, dÞch vô kh¸c nh»m thu nhiÒu lîi
nhuËn ®Ó duy tr×, ph¸t triÓn, vμ më réng C«ng ty. Liªn doanh, liªn kÕt
víi c¸c tæ chøc c¸ nh©n trong ngoμi níc ®Ó më réng ph¹m vi ho¹t ®éng.
22
- 23. LuËn v¨n tèt nghiÖp
* Chøc n¨ng cña C«ng ty: Do nhiÖm vô, tÝnh chÊt vμ ®Æc ®iÓm
cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng nh trªn lμm cho C«ng
ty cã nhiÒu chøc n¨ng nh lμ: Chøc n¨ng th¬ng m¹i, chøc n¨ng s¶n xuÊt,
chøc n¨ng dÞch vô. C¸c chøc n¨ng nμy ®îc thÓ hiÖn râ qua c¸c ngμnh
nghÒ kinh doanh cña C«ng ty.
C¸c ngμnh nghÒ kinh doanh chñ yÕu:
- In c¸c Ên phÈm phôc vô cho ho¹t ®éng cña Ng©n hμng NN0 &
PTNT ViÖt Nam, cña c¸c tæ chøc tÝn dông kh¸c vμ kh¸ch hμng cña tæ
chøc tÝn dông.
- Thùc hiÖn c¸c lo¹i h×nh dÞch vô qu¶ng c¸o phôc vô cho ho¹t
®éng cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam, cña c¸c tæ chøc tÝn dông
vμ kh¸ch hμng cña tæ chøc tÝn dông.
- Kinh doanh kh¸ch s¹n, nhμ hμng, du lÞch vμ dÞch vô, ho¹t ®éng
du lÞch l÷ hμnh hiÖn cã cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam.
- NhËp khÈu, kinh doanh vËt t, thiÕt bÞ, ph¬ng tiÖn vËn t¶i chuyªn
dïng, thiÕt bÞ in cho ngμnh Ng©n hμng.
- ThiÕt kÕ, thi c«ng c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n phôc vô cho
ho¹t ®éng cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam.
- NhËn lμm dÞch vô uû th¸c vÒ huy ®éng, tiÕt kiÖm, uû th¸c ph¸t
hμnh tr¸i phiÕu cho Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam vμ ®¹i lý ph¸t
hμnh c¸c s¶n phÈm Ng©n hμng.
- Thùc hiÖn c¸c nghiÖp vô kh¸c theo uû quyÒn cña Ng©n hμng
NN0 & PTNT ViÖt Nam vμ theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
2.1.1.3. C¬ cÊu bé m¸y tæ chøc qu¶n lý cña C«ng ty
Lμ mét ®¬n vÞ kinh tÕ h¹ch to¸n ®éc lËp víi nhiÒu chøc n¨ng trªn
c¸c lÜnh vùc th¬ng m¹i, du lÞch, dÞch vô, x©y dùng h¬n n÷a l¹i tiÕn
hμnh SXKD trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng cã sù qu¶n lý vÜ m« cña Nhμ n-íc
theo ®Þnh híng XHCN, C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng
®· vμ ®ang cã nh÷ng bíc thay ®æi ®¸ng kÓ trong viÖc tæ chøc c¬ cÊu
bé m¸y qu¶n lý, ®iÒu hμnh, s¾p xÕp l¹i lao ®éng. C¬ cÊu qu¶n lý cña
C«ng ty ®îc tæ chøc theo kiÓu mét cÊp, ®îc chia thμnh c¸c phßng ban
chøc n¨ng gän nhÑ, phï hîp víi yªu cÇu qu¶n lý cña C«ng ty.
§øng ®Çu C«ng ty lμ Gi¸m ®èc C«ng ty, gióp viÖc cho Gi¸m ®èc lμ
c¸c Phã Gi¸m ®èc, KÕ to¸n trëng vμ bé m¸y chuyªn m«n nghiÖp vô.
23
- 24. LuËn v¨n tèt nghiÖp
- Gi¸m ®èc C«ng ty lμ ngêi chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Ng©n hμng NN0
& PTNT ViÖt Nam vμ ph¸p luËt vÒ viÖc ®iÒu hμnh ho¹t ®éng cña C«ng
ty. Gi¸m ®èc lμ ngêi phô tr¸ch chung vμ trùc tiÕp chØ ®¹o c¸c phßng ban
chøc n¨ng.
- Phã Gi¸m ®èc: Lμ ngêi trî lý, tham mu, gióp Gi¸m ®èc ®iÒu hμnh
mét sè lÜnh vùc ho¹t ®éng cña C«ng ty theo sù ph©n c«ng cña Gi¸m
®èc nh: Gi¶i quyÕt vÊn ®Ò ®Çu vμo, ®Çu ra, lËp kÕ ho¹ch SXKD, kÕ
ho¹ch tiªu thô s¶n phÈm, x©y dùng chiÕn lîc kinh doanh vμ c¬ cÊu lao
®éng ...Phã Gi¸m ®èc C«ng ty chÞu tr¸ch nhiÖm tríc Gi¸m ®èc vμ ph¸p
luËt vÒ nhiÖm vô ®îc Gi¸m ®èc ph©n c«ng.
- Trëng phßng kÕ to¸n C«ng ty: Gióp Gi¸m ®èc chØ ®¹o viÖc thùc
hiÖn c«ng t¸c kÕ to¸n thèng kª cña C«ng ty cã c¸c quyÒn vμ nghÜa vô
theo quy ®Þnh cña ph¸p luËt.
- Tæ trëng tæ kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé gióp Gi¸m ®èc ®iÒu hμnh
th«ng suèt, an toμn vμ ®óng ph¸p luËt mäi ho¹t ®éng cña C«ng ty.
- Bé m¸y chuyªn m«n vμ nghiÖp vô t¹i trô së chÝnh cña C«ng ty
gióp Gi¸m ®èc C«ng ty qu¶n lý vμ ®iÒu hμnh tõng phÇn c«ng viÖc cô
thÓ cña C«ng ty.
C¬ cÊu tæ chøc tæ chøc bé m¸y cña C«ng ty cã thÓ kh¸i qu¸t theo
s¬ ®å 1.
S¬ ®å 1: M« h×nh tæ chøc cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n
hμng.
Trëng
phßng KT C¸c PG§ Tæ kiÓm tra néi
P
Gi¸m ®èc
24
bé
Phßng
tæ chøc c¸n
bé vμ ®μo
t¹o
Phßng
hμnh
chÝnh
Phßng
kÕ to¸n
Phßng
kÕ ho¹ch
Phßng
kinh doanh
Phßng
tæng hîp
- Chi nh¸nh, C«ng ty
- V¨n phßng ®¹i diÖn
- Trung t©m
- 25. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C¸c phßng ban chøc n¨ng trong C«ng ty ®Òu trùc thuéc Gi¸m ®èc
C«ng ty cã nhiÖm vô thu thËp, xö lý vμ cung cÊp th«ng tin vÒ t×nh h×nh
ho¹t ®éng cña C«ng ty trªn c¸c lÜnh vùc nh©n sù, tμi chÝnh, s¶n xuÊt,
kinh doanh... cho Gi¸m ®èc, nh»m gióp Gi¸m ®èc n¾m ®îc t×nh h×nh
thùc tÕ cña C«ng ty tõ ®ã cã híng ®iÒu chØnh kÞp thêi, lμm c¬ së ra
nh÷ng quyÕt ®Þnh qu¶n trÞ ®óng ®¾n, hîp lý phôc vô tèt cho c«ng t¸c
qu¶n lý kinh tÕ.
Ngoμi c¸c phßng ban chøc n¨ng trªn, trùc thuéc Gi¸m ®èc cßn cã
tæ kiÓm tra kiÓm to¸n néi bé cã nhiÖm vô ®Æc biÖt lμ ®îc quyÒn kiÓm
to¸n c¸c ®¬n vÞ thμnh viªn trùc thuéc C«ng ty theo yªu cÇu cña Gi¸m
®èc. Bªn c¹nh ®ã chøc n¨ng kiÓm tra kiÓm so¸t lu«n gi÷ vai trß quan
träng trong qu¸ tr×nh qu¶n lý vμ ®îc thùc hiÖn bëi hÖ thèng kiÓm so¸t
néi bé cña C«ng ty. HÖ thèng kiÓm so¸t néi bé gióp n©ng cao hiÖu qu¶
qu¶n lý, ®iÒu hμnh cña bé m¸y qu¶n lý C«ng ty.
Mçi phßng ban ®Òu cã mét chøc n¨ng, nhiÖm vô riªng, cô thÓ,
kh¸c nhau nhng ®Òu cã mçi quan hÖ mËt thiÕt hç trî lÉn nhau v× môc
tiªu chung lμ ®a C«ng ty ngμy cμng ph¸t triÓn v÷ng m¹nh.
2.1.1.4. C¬ cÊu tæ chøc bé m¸y kinh tÕ tμi chÝnh cña C«ng ty.
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng lμ mét ®¬n vÞ h¹ch
to¸n kinh tÕ ®éc lËp, tiÕn hμnh SXKD trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng. V×
vËy ®Ó phï hîp víi nÒn kinh tÕ thÞ trêng, víi quy m«, ®Æc ®iÓm SXKD,
phï hîp víi kh¶ n¨ng vμ tr×nh ®é cña nh©n viªn kÕ to¸n bé m¸y kÕ to¸n tμi
chÝnh cña C«ng ty ®îc s¾p xÕp mét c¸ch gän nhÑ, khoa häc phï hîp víi
thùc tÕ cña C«ng ty hiÖn nay. Mçi c¸n bé kÕ to¸n ®îc ph©n c«ng ®¶m
nhiÖm mét hoÆc mét sè phÇn hμnh kÕ to¸n phï hîp víi kh¶ n¨ng chuyªn
m«n cña m×nh. Theo QuyÕt ®Þnh sè 24/Q§-KTTC cña Gi¸m ®èc C«ng
ty th× bé m¸y kÕ to¸n tμi chÝnh cña C«ng ty ®îc tæ chøc theo m« h×nh
sau:
25
- 26. LuËn v¨n tèt nghiÖp
S¬ ®å 2: M« h×nh tæ chøc bé m¸y KÕ to¸n - Tμi chÝnh
Phßng KTTC C«ng ty
Phßng KTTC
C«ng ty
- Trëng phßng kÕ to¸n tμi chÝnh C«ng ty cã nhiÖm vô tæ chøc,
®iÒu hμnh kÕ to¸n tμi chÝnh vμ hÖ thèng kÕ to¸n trong C«ng ty, phô
tr¸ch toμn bé c¸c kh©u c«ng t¸c, tæng hîp b¸o c¸o, lËp kÕ ho¹ch tμi
chÝnh cho ®¬n vÞ; Tæ chøc hå s¬ tμi liÖu theo ®óng chÕ ®é; Híng dÉn
26
Phßng KTTC
C«ng ty
Phßng KTTC
C«ng ty
KT Ng©n
hμng vμ
Thanh
to¸n néi
bé
KT tμi s¶n
vμ thanh
to¸n víi
kh¸ch
hμng
KÕ to¸n
thanh to¸n
- KÕ to¸n
thuÕ
- KÕ to¸n
tæng hîp
Thñ quü
Phßng KTTC
nhμ In NH I
Phßng KTTC
Nhμ In NH II
Phßng KTTC
Trung t©m
qu¶ng c¸o
Phßng KTTC
C«ng ty X©y
dùng
- 27. LuËn v¨n tèt nghiÖp
chØ ®¹o thùc hiÖn tèt chÕ ®é kÕ to¸n hiÖn hμnh cho c¸c kÕ to¸n viªn
trong C«ng ty.
- Phã phßng kÕ to¸n ngoμi viÖc cã tr¸ch nhiÖm vÒ c¸c phÇn hμnh
kÕ to¸n t¸c nghiÖp trùc tiÕp cßn ph¶i chÞu tr¸ch nhiÖm ®èi víi c¸c m¶ng
c«ng viÖc ®îc ph©n c«ng qu¶n lý. ChÞu tr¸ch nhiÖm tríc trëng phßng kÕ
to¸n vμ Gi¸m ®èc vÒ c«ng viÖc ®îc giao.
Bªn díi lμ c¸c kÕ to¸n viªn phô tr¸ch nh÷ng m¶ng c«ng viÖc cô thÓ:
- KÕ to¸n ng©n hμng vμ thanh to¸n néi bé.
- KÕ to¸n tμi s¶n vμ thanh to¸n víi kh¸ch hμng.
- KÕ to¸n thanh to¸n .
- KÕ to¸n thuÕ vμ kÕ to¸n tæng hîp.
- Thñ quü.
Mçi mét bé phËn kÕ to¸n trªn ®Òu cã nhiÖm vô vμ chøc n¨ng riªng
cña m×nh, song gi÷a c¸c bé phËn nμy lu«n cã mèi liªn hÖ kh¨ng khÝt, hç
trî cho nhau gióp cho c¶ bé m¸y kÕ to¸n cã thÓ vËn hμnh mét c¸ch nhÞp
nhμng, ®Òu ®Æn vμ hiÖu qu¶, ®¸p øng tèt yªu cÇu cña c«ng t¸c qu¶n
lý.
Lμ mét C«ng ty cã nhiÒu ®¬n vÞ trùc thuéc v× vËy t¹i mçi ®¬n vÞ
trùc thuéc ®Òu tæ chøc mét phßng kÕ to¸n riªng. Mçi phßng kÕ to¸n nμy
®Òu trùc thuéc trëng phßng kÕ to¸n, cã nhiÖm vô tæ chøc h¹ch to¸n kÕ
to¸n t¹i ®¬n vÞ m×nh, b¸o c¸o t×nh h×nh tμi chÝnh cña ®¬n vÞ cho trëng
phßng kÕ to¸n C«ng ty ®Ó tæng hîp. C¸c phßng kÕ to¸n t¹i c¸c ®¬n vÞ
trùc thuéc lμ mét bé phËn quan träng trong bé m¸y qu¶n lý tμi chÝnh cña
C«ng ty.
2.1.2. §Æc ®iÓm ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i -
DÞch vô Ng©n hμng.
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng lμ mét doanh nghiÖp
nhμ níc trùc thuéc Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam v× vËy trong ho¹t
®éng cña m×nh C«ng ty ph¶i chÞu sù qu¶n trÞ, ®iÒu hμnh, kiÓm tra,
gi¸m s¸t cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam. Mäi ho¹t ®éng kinh
doanh cña C«ng ty ®Òu ph¶i phï hîp víi môc tiªu vμ lîi Ých chung cña
27
- 28. LuËn v¨n tèt nghiÖp
toμn hÖ thèng Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam. C¸c s¶n phÈm in, th-
¬ng m¹i, dÞch vô cña C«ng ty s¶n xuÊt ra tríc hÕt ph¶i nh»m ®¸p øng
®ñ, tèt nhu cÇu cña Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam. C«ng ty cã c¸c
mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ kh¸c thuéc Ng©n hμng NN0 & PTNT
ViÖt Nam, c¸c mèi quan hÖ ®ã ph¶i dùa trªn c¬ së hîp ®ång kinh tÕ,
theo nguyªn t¾c hîp t¸c, tù nguyÖn, b×nh ®¼ng, cïng cã lîi. Tuy nhiªn
C«ng ty còng lμ mét ®¬n vÞ kinh tÕ tù chñ vÒ kinh doanh vμ tμi chÝnh
ho¹t ®éng trong lÜnh vùc s¶n xuÊt th¬ng m¹i vμ dÞch vô. V× vËy bªn
c¹nh c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ víi c¸c ®¬n vÞ trong ngμnh ng©n hμng
C«ng ty cßn më réng ph¹m vi kinh doanh, cã nh÷ng ®èi t¸c, b¹n hμng bªn
ngoμi ngμnh trong vμ ngoμi níc.
S¶n phÈm mμ C«ng ty cung cÊp rÊt ®a d¹ng vμ phong phó cô thÓ:
- C¸c s¶n phÈm in Ên: In s¸ch b¸o, t¹p chÝ, v¨n ho¸ phÈm, tem nh·n,
giÊy tê qu¶n lý kinh tÕ x· héi, c¸c tμi liÖu phôc vô néi bé ngμnh ng©n
hμng, c¸c s¶n phÈm kinh doanh do c¸c kh¸ch hμng thuéc c¸c ®¬n vÞ, tæ
chøc kinh tÕ kh¸ch cã nhu cÇu. §Æc biÖt cßn cã mét bé phËn in "§Æc
biÖt" lμ in tiÒn theo yªu cÇu vμ quy ®Þnh cña ng©n hμng.
- C¸c s¶n phÈm th¬ng m¹i - dÞch vô:
+ Cung cÊp c¸c s¶n phÈm dÞch vô, kinh doanh nhμ hμng kh¸ch
s¹n, du lÞch, ho¹t ®éng l÷ hμnh.
+ Cung cÊp dÞch vô qu¶ng c¸o víi tÊt c¶ c¸c néi dung, nghiÖp vô
qu¶ng c¸o.
+ Cung cÊp c¸c thiÕt bÞ vËt t, ph¬ng tiÖn vËn t¶i, thiÕt bÞ in.
+ Cung cÊp c¸c c«ng tr×nh x©y dùng c¬ b¶n.
Bªn c¹nh viÖc kinh doanh nhiÒu s¶n phÈm, C«ng ty cßn tham gia
vμo lÜnh vùc kinh doanh xuÊt nhËp khÈu vËt t ®Æc thï, ®ßi hái ph¶i cã
mét lîng vèn kinh doanh kh¸ lín.
Víi ®Æc trng kinh doanh, c¸c mèi quan hÖ kinh tÕ phøc t¹p nh ®·
nªu trªn, ®Ó duy tr× ho¹t ®éng vμ ph¸t triÓn C«ng ty ®ßi hái ph¶i cã mét
nguån tμi chÝnh v÷ng m¹nh. V× vËy vÊn ®Ò n©ng cao hiÖu qu¶ sö
dông vèn kinh doanh nãi chung vμ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng nãi
riªng lμ ®Æc biÖt quan träng vμ cÇn thiÕt trong qu¶n trÞ kinh doanh vμ
qu¶n trÞ tμi chÝnh t¹i C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng.
28
- 29. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.1.3. KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y.
KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty trong nh÷ng n¨m gÇn
®©y ®îc thÓ hiÖn qua b¶ng sau:
B¶ng 1: KÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh n¨m 2003 - 2004 cña C«ng
ty.
§¬n vÞ tÝnh:
®ång
ChØ tiªu N¨m 2003 N¨m 2004
So s¸nh
Sè tiÒn Tû lÖ %
1. Doanh thu 82.819.291.13
8
53.209.826.59
6
-
29.609.464.542
- 35,75
2. Lîi nhuËn tríc thuÕ 4.577.483.169 5.519.313.696 941.830.527 20,575
3. Nép ng©n s¸ch 2.143.305.850 3.057.257.323 913.951.473 42,64
4. Chi phÝ kinh
79.017.064.71
45.480.412.96
-
-42,48
doanh
4
5
33.566.651.749
5. Thu nhËp b×nh
qu©n
2.270.898 2.979.654 708.756 31,21
(Sè liÖu ®îc trÝch tõ BCTC cña C«ng ty n¨m 2003 - 2004)
Tuy míi thμnh lËp nhng trong nh÷ng n¨m qua C«ng ty ®· cã nh÷ng
bíc ph¸t triÓn ®¸ng kÓ, kh«ng ngõng më réng quy m« SXKD. §iÒu nμy
®îc thÓ hiÖn râ qua t×nh h×nh doanh thu, lîi nhuËn, nép ng©n s¸ch cña
C«ng ty trong 2 n¨m 2003 - 2004.
Qua sè liÖu (B¶ng 1) ta cã thÓ thÊy r»ng trong c¶ hai n¨m 2003 -
2004 ho¹t ®éng SXKD cña C«ng ty ®Òu mang l¹i hiÖu qu¶ ®iÒu nμy ®îc
ph¶n ¸nh th«ng qua chØ tiªu doanh thu vμ lîi nhuËn.
MÆc dï doanh thu n¨m 2004 gi¶m so víi 2003 lμ 29.609.464.542®
víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng lμ 35,75% nhng lîi nhuËn n¨m 2004 vÉn t¨ng
941.830.527® víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng 20,575% so víi n¨m 2003. Doanh
thu n¨m 2003 gi¶m ®i kh«ng thÓ ®¸nh gi¸ ngay r»ng søc s¶n xuÊt, cung
øng hay tiªu thô cña C«ng ty ®· bÞ gi¶m sót. Bëi nh chóng ta ®· biÕt
C«ng ty lμ ®¬n vÞ trùc thuéc Ng©n hμng NN0 & PTNT ViÖt Nam, ®èi t-îng
lín nhÊt mμ C«ng ty ph¶i phôc vô vμ ®¸p øng nhu cÇu lμ Ng©n hμng
29
- 30. LuËn v¨n tèt nghiÖp
NN0 & PTNT ViÖt Nam vμ c¸c ®¬n vÞ thuéc ngμnh ng©n hμng, cung
cÊp c¸c s¶n phÈm cña ngμnh ng©n hμng. ChÝnh v× vËy doanh thu tiªu
thô cña c«ng ty phô thuéc nhiÒu vμo nhu cÇu cña ngμnh ng©n hμng.
Trªn thùc tÕ trong n¨m 2004 nhu cÇu vÒ s¶n phÈm in ®Æc biÖt lμ 15tû
®ång gi¶m so víi n¨m 2003 lμ 37 tû ®ång. Do ®ã ®Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶
kinh doanh cña C«ng ty mét c¸ch chÝnh x¸c ta cÇn ph©n tÝch chØ tiªu lîi
nhuËn vμ chi phÝ. N¨m 2003 ®Ó thu ®îc mét ®ång lîi nhuËn C«ng ty
ph¶i bá ra 17,26®ång chi phÝ nhng n¨m 2004 ®Ó thu ®îc mét ®ång lîi
nhuËn chØ cÇn bá ra 8,24®ång chi phÝ. §iÒu ®ã cho thÊy C«ng ty cã
nhiÒu nç lùc trong viÖc sö dông tiÕt kiÖm chi phÝ. MÆt kh¸c xÐt tû suÊt
lîi nhuËn tríc thuÕ doanh thu theo c«ng thøc sau:
Tû suÊt lîi nhuËn
Doanh thu
Lîi nhuËn tríc thuÕ
Doanh thu
Tû suÊt lîi nhuËn
Doanh thu 2003
3.640.000.000
82.819.291.138
Tû suÊt lîi nhuËn
Doanh thu 2003
5.519.313.696
53.209.826.596
Ta thÊy tû suÊt lîi nhuËn tríc thuÕ doanh thu n¨m 2004 lμ: 0,104
nghÜa lμ cø mét ®ång doanh thu thu vÒ C«ng ty thu ®îc 0,104 ®ång lîi
nhuËn; Cßn n¨m 2003 mét ®ång doanh thu thu vÒ chØ mang l¹i 0,055
®ång lîi nhuËn thÊp h¬n n¨m 2003 lμ: 0,049 ®ång.
MÆt kh¸c tèc ®é t¨ng lîi nhuËn cña C«ng ty trong 2 n¨m qua ®¹t
120,6% lμ kh¸ cao.
KÕt qu¶ nμy chøng tá r»ng hiÖu qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
n¨m 2004 tèt h¬n n¨m 2003.
XÐt t×nh h×nh thùc hiÖn nghÜa vô víi Nhμ níc trong hai n¨m qua ta
thÊy C«ng ty lu«n thùc hiÖn ®Çy ®ñ nghÜa vô cña m×nh víi Nhμ níc,
thuÕ nép cho ng©n s¸ch Nhμ níc t¨ng n¨m sau cao h¬n n¨m tríc cô thÓ lμ
n¨m 2004 ®· t¨ng 913.951.473®ång so víi n¨m 2003 t¬ng øng víi tû lÖ
t¨ng 42,64%.
30
=
= = 0,055
= = 0,104
- 31. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Thu nhËp b×nh qu©n ®Çu ngêi còng t¨ng, n¨m 2004 t¨ng 708.756
®ång so víi n¨m 2003 víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ: 31,21%. §iÒu nμy cho
thÊy cïng víi sù ph¸t triÓn cña C«ng ty ®êi sèng cña c¸n bé c«ng nh©n
viªn ®ang ngμy ®îc c¶i thiÖn vμ n©ng cao.
Qua nh÷ng ph©n tÝch trªn vÒ kÕt qu¶ ho¹t ®éng kinh doanh cña
C«ng ty n¨m 2003 - 2004 cho thÊy nh×n chung ho¹t ®éng SXKD cña
C«ng ty lμ cã hiÖu qu¶, t¬ng ®èi tèt. Tuy nhiªn C«ng ty cÇn ph¶i t×m
c¸ch më réng h¬n n÷a thÞ trêng tiªu thô ®Ó cã thÓ t¨ng doanh thu ®em
l¹i hiÖu qu¶ cao h¬n n÷a trong thêi gian tíi.
2.2. Thùc tr¹ng qu¸ tr×nh tæ chøc qu¶n lý vμ sö dông VL§ t¹i C«ng
ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng.
2.2.1. KÕt cÊu vèn kinh doanh cña C«ng ty vμ nguån h×nh thμnh vèn
kinh doanh.
2.2.1.1. KÕt cÊu vèn kinh doanh
Trong nÒn kinh tÕ thÞ trêng c¸c doanh nghiÖp ph¶i tù h¹ch to¸n
mét c¸ch ®éc lËp, lÊy thu bï chi. V× vËy hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh
doanh nãi chung vμ VL§ nãi riªng ®îc C«ng ty quan t©m vμ coi ®©y lμ
mét trong nh÷ng vÊn hμng ®Çu cña c«ng t¸c qu¶n lý tμi chÝnh doanh
nghiÖp.
TÝnh ®Õn ngμy 31/12/2004 tæng sè vèn kinh doanh cña C«ng ty
lμ: 174.905.634.520®ång, trong ®ã:
- Vèn cè ®Þnh lμ: 133.936.507.904®ång, chiÕm tû träng 76,58%
trong tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty.
- Vèn lu ®éng lμ: 40.969.126.616®ång, chiÕm tû träng 23.42%
trong tæng vèn kinh doanh cña C«ng ty.
2.2.1.2. Nguån h×nh thμnh vèn kinh doanh.
Qua xem xÐt t×nh h×nh ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty In - Th-
¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng n¨m 2003 - 2004 cho thÊy tæng sè vèn
®Çu t vμo ho¹t ®éng SXKD lμ 174.905.634.520®ång, trong ®ã vèn cè
®Þnh lμ 133.936.507.904®; vèn lu ®éng lμ 40.969.126.616®ång. Sè
vèn nμy ®îc h×nh thμnh tõ hai nguån:
- Nguån vèn chñ së h÷u: 143.178.179.795®ång.
- Nî ph¶i tr¶: 31.727.454.725®ång.
31
- 32. LuËn v¨n tèt nghiÖp
§Ó cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¸i qu¸t t×nh h×nh tæ chøc vèn kinh doanh nãi
chung, vèn lu ®éng nãi riªng vμ nguån h×nh thμnh vèn cña C«ng ty ta
xem xÐt sè liÖu BiÓu 2 ( Nguån h×nh thμnh vèn kinh doanh cña C«ng
ty)
Qua b¶ng sè liÖu ta thÊy nguån vèn kinh doanh n¨m 2004 cña
C«ng ty t¨ng nhiÒu so víi n¨m 2003, t¨ng tuyÖt ®èi lμ
98.540.358.172®ång, víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ 129%. Nguån vèn kinh
doanh t¨ng lμ do c¶ hai nguån "Nî ph¶i tr¶" vμ "Nguån vèn chñ së h÷u "
®Òu t¨ng. Cô thÓ lμ:
- Nî ph¶i tr¶ n¨m 2004 t¨ng so víi 2003 lμ: 21.642.302.533®ång, víi
tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ: 214,6%.
- Nguån vèn chñ së h÷u n¨m 2004 t¨ng so víi 2003 lμ:
76.898.055.639®, víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ: 116%.
Nguån h×nh thμnh vèn kinh doanh ®îc thÓ hiÖn râ qua b¶ng 2
(Nguån h×nh thμnh vèn kinh doanh cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch
vô Ng©n hμng).
32
- 33. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nh vËy cã thÓ thÊy r»ng nguån vèn kinh doanh cña C«ng ty trong
n¨m 2004 t¨ng chñ yÕu lμ do nguån vèn chñ së h÷u t¨ng. Së dÜ trong
n¨m 2004 vèn chñ së h÷u t¨ng nhiÒu nh vËy lμ do ®îc Ng©n hμng NN0 &
PTNT ViÖt Nam cÊp vèn ®iÒu lÖ ®Ó thμnh lËp C«ng ty (nh ®· tr×nh
bμy trong phÇn 2.1.1) lμ: 80 tû ®ång.
33
- 34. LuËn v¨n tèt nghiÖp
MÆc dï xÐt vÒ tuyÖt ®èi vèn chñ së h÷u t¨ng nhiÒu so víi nî ph¶i
tr¶ nhng vÒ t¬ng ®èi tû lÖ t¨ng nî ph¶i tr¶ lμ: 214,6%; tû lÖ t¨ng vèn chñ
së h÷u lμ: 116%, chøng tá tèc ®é t¨ng nî ph¶i tr¶ nhanh h¬n tèc ®é t¨ng
vèn chñ së h÷u.
Trong kÕt cÊu nguån vèn kinh doanh ta l¹i thÊy nî ph¶i tr¶ chiÕm
tû träng thÊp h¬n nhiÒu so víi vèn chñ së h÷u:
- N¨m 2003 nî ph¶i tr¶ chiÕm 13,2% trong khi vèn chñ së h÷u
chiÕm 86,8%.
- N¨m 2004 nî ph¶i tr¶ chiÕm 18,14% trong khi vèn chñ së h÷u
chiÕm 81,86%.
Tuy nhiªn trong n¨m 2004 nî ph¶i tr¶ ®· cã xu híng t¨ng c¶ vÒ sè
tuyÖt ®èi vμ t¬ng ®èi. Trong c¬ cÊu nguån nî ph¶i tr¶, nî ng¾n h¹n mμ
chñ yÕu lμ vay ng¾n h¹n lu«n chiÕm mét tû träng cao:
- N¨m 2003 lμ 9.615.152.192® víi tû lÖ lμ 95,34% trong tæng nî
ph¶i tr¶.
- N¨m 2004 lμ: 31.727.454.725® víi tû lÖ lμ 100% trong tæng nî
ph¶i tr¶.
Nî ph¶i tr¶ n¨m 2004 ®· t¨ng so víi n¨m 2003 lμ: 22.112.302.533®,
víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng kh¸ lín lμ 230%. Riªng vay ng¾n h¹n t¨ng
19.679.662.087® víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ: 397,6%.
Bªn c¹nh ®ã c¸c nguån vèn chiÕm dông kh¸c nh: Ph¶i tr¶ ngêi b¸n,
thuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép nhμ níc, ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn, ph¶i tr¶
ph¶i nép kh¸c lμ c¸c nguån mμ C«ng ty ®îc sö dông nhng kh«ng ph¶i tr¶
bÊt kú mét chi phÝ nμo l¹i chiÕm mét tû träng t¬ng ®èi nhá nªn mÆc dï
trong n¨m 2004 møc t¨ng t¬ng ®èi còng cao nhng møc t¨ng tuyÖt ®èi
kh«ng ®¸ng kÓ. Cô thÓ lμ:
- Ph¶i tr¶ ngêi b¸n t¨ng: 63.388.398® víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng:
23,84%
- ThuÕ vμ c¸c kho¶n ph¶i nép nhμ níc t¨ng: 326.672.510® víi tû lÖ
t¨ng t¬ng øng lμ: 36,7%
- Ph¶i tr¶ c«ng nh©n viªn t¨ng 524.301.122® víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng
lμ 70,34%.
- C¸c kho¶n ph¶i tr¶ ph¶i nép kh¸c t¨ng 1.826.072.249® víi tû lÖ
t¨ng t¬ng øng lμ 57,04%.
34
- 35. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Qua ph©n tÝch trªn cã thÓ thÊy nguån vèn mμ C«ng ty chiÕm
dông ®îc chñ yÕu lμ vèn vay ng¾n h¹n.
XÐt vÒ c¬ cÊu nguån vèn chñ së h÷u ta thÊy nguån vμ vμ quü
chiÕm tû träng chñ yÕu cô thÓ lμ:
- N¨m 2003 nguån vèn vμ quü chiÕm 98,2%; nguån kinh phÝ vμ
quü kh¸c chiÕm 1,8%.
- N¨m 2004 nguån vèn vμ quü chiÕm 99,5%; nguån kinh phÝ vμ
quü kh¸c chiÕm 0,5%.
Trong ®ã: C¸c quü ®Çu t ph¸t triÓn, dù phßng tμi chÝnh, ®Çu t
XDCB, quü khen thëng tuy cã t¨ng nhng kh«ng ®¸ng kÓ.
Trong c¬ cÊu nguån vèn cña doanh nghiÖp th× vèn chñ së h÷u
chiÕm tû träng cao h¬n nhiÒu nî ph¶i tr¶, chøng tá kh¶ n¨ng tù chñ vÒ
tμi chÝnh cña C«ng ty lμ rÊt lín. §Ó ®¸nh gi¸ ®îc cô thÓ ta h·y xem xÐt
mét hÖ sè tμi chÝnh sau:
* HÖ sè nî: TÝnh theo c«ng thøc
Nî ph¶i tr¶
Tæng nguån vèn
10.085.152.192
76.365.276.348
21.642.302.533
98.540.358.172
HÖ sè nî =
2003
HÖ sè nî n¨m 2003 lμ: 0,132; N¨m 2004 lμ: 0,1814
KÕt qu¶ trªn cho thÊy hÖ sè nî cña C«ng ty n¨m 2004 t¨ng so víi
n¨m 2003 nhng kh«ng ®¸ng kÓ. Víi hÖ sè nî n¨m 2003 lμ 0,132, n¨m
2004 lμ 0,1814 cho thÊy ®©y lμ møc thÊp so víi c¸c doanh nghiÖp cïng
ngμnh. ViÖc hÖ sè nî thÊp mÆc dï gióp cho C«ng ty kh«ng ph¶i chÞu
søc Ðp cña c¸c kho¶n nî vay, tuy nhiªn l¹i kh«ng ph¸t huy ®îc t¸c dông
cña ®ßn bÈy tμi chÝnh, møc gia t¨ng lîi nhuËn cña C«ng ty sÏ bÞ h¹n
chÕ.
* HÖ sè vèn chñ së h÷u: TÝnh theo c«ng thøc
Vèn chñ së h÷u
Tæng nguån vèn
35
HÖ sè nî =
Vèn chñ së h÷u =
= 0,132
HÖ sè nî =
2004
= 0,1814
- 36. LuËn v¨n tèt nghiÖp
66.280.124.156
76.365.276.348
143.178.179.795
98.540.358.172
Vèn chñ së h÷u =
2003
HÖ sè vèn chñ së h÷u cña C«ng ty n¨m 2003 lμ 0,868; N¨m 2004
lμ 0,8186. Nh vËy hÖ sè vèn chñ së h÷u cña C«ng ty lμ kh¸ cao cho thÊy
vèn tù cã cña C«ng ty lín, kh¶ n¨ng tù tμi trî vèn kinh doanh cao.
* HÖ sè ®¶m b¶o nî
HÖ sè nμy thÓ hiÖn mèi quan hÖ gi÷a nî ph¶i tr¶ vμ nguån vèn
chñ së h÷u. §îc tÝnh theo c«ng thøc:
Vèn chñ së h÷u
Nî ph¶i tr¶
66.280.124.156
10.085.152.129
143.178.179.795
21.642.302.533
HÖ sè ®¶m b¶o nî n¨m 2003 lμ: 6,572; N¨m 2004 lμ 4,513.
HÖ sè nμy cho thÊy kh¶ n¨ng ®¶m b¶o trî nî vay cña C«ng ty lμ rÊt
lín, gióp cho C«ng ty t¹o ®îc lßng tin víi c¸c chñ nî, ngêi ®Çu t vμ c¸c ®èi
t¸c kh¸c trong kinh doanh.
Qua tÝnh to¸n vμ c¸c ph©n tÝch trªn, ®Ó cã thÓ ®¶m b¶o kinh
doanh an toμn mang l¹i hiÖu qu¶ cao trong thêi gian tíi C«ng ty cÇn ph¶i
lùa chän, x©y dùng ®îc mét c¬ cÊu nguån vèn tèi u. C¬ cÊu ®ã ph¶i
®¶m b¶o sao cho ®¹t ®îc møc t¨ng lîi nhuËn tèi u, vμ h¹n chÕ ®îc nh÷ng
rñi ro tμi chÝnh. §©y lμ mét nhiÖm vô quan träng gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn kinh doanh nãi chung vμ hiÖu qu¶ sö dông vèn lu
®éng nãi riªng.
2.2.2. KÕt cÊu vèn lu ®éng cña C«ng ty vμ nguån h×nh thμnh vèn lu
®éng.
2.2.2.1. KÕt cÊu vèn lu ®éng.
KÕt cÊu vèn lu ®éng lμ tû träng cña tõng bé phËn trong tæng møc
vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp trong mét thêi kú hay t¹i mét thêi ®iÓm
nμo ®ã. ViÖc nghiªn cøu kÕt cÊu vèn lu ®éng cã ý nghÜa quan träng
36
HÖ sè ®¶m b¶o nî =
= 0,868
Vèn chñ së h÷u =
2004
= 0,8186
HÖ sè ®¶m b¶o nî =
2003
= 6,572
HÖ sè ®¶m b¶o nî =
2004
= 4,513
- 37. LuËn v¨n tèt nghiÖp
trong c«ng t¸c qu¶n lý tμi chÝnh cña doanh nghiÖp bëi ®Ó tiÕn hμnh
s¶n xuÊt kinh doanh bÊt kú doanh nghiÖp nμo còng cÇn cã vèn song
trªn thùc tÕ mçi doanh nghiÖp kh¸c nhau, kinh doanh trªn c¸c lÜnh vùc
kh¸c nhau l¹i cã c¬ cÊu vèn riªng, kh¸c nhau. ViÖc ph©n bæ vèn Êy nh
thÕ nμo cho hîp lý cã tÝnh chÊt quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu qu¶ sö dông vèn
nãi chung, vèn lu ®éng nãi riªng. NhiÒu nhμ qu¶n trÞ doanh nghiÖp
hiÖn nay cho r»ng viÖc huy ®éng vèn lμ rÊt khã vμ quan träng nhng ®Ó
qu¶n lý vμ sö dông ®ång vèn huy ®éng ®îc sao cho cã hiÖu qu¶ vμ
®em l¹i lîi nhuËn cao nhÊt cßn khã h¬n.
ChÝnh v× vËy trong qu¶n trÞ vèn lu ®éng cÇn nghiªn cøu kÕt cÊu
tõng phÇn cña vèn lu ®éng ®Ó cã thÓ x©y dùng mét kÕt cÊu vèn lu
®éng hîp lý vμ cã nh÷ng biÖn ph¸p sö dông cã hiÖu qu¶ tõng thμnh
phÇn vèn ®ã gãp phÇn n©ng cao hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng.
TÝnh ®Õn 31/12/2004 tæng sè vèn lu ®éng cña C«ng ty lμ:
40.969.126.616®. Víi kÕt cÊu ®îc thÓ hiÖn qua BiÓu 3 (KÕt cÊu vèn lu
®éng cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng).
Qua b¶ng sè liÖu tríc hÕt ta thÊy vèn lu ®éng n¨m 2004 gi¶m so
víi n¨m 003 lμ: 9.654.905.307®ång, víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng lμ 19,07%.
Ta h·y ®i vμo ph©n tÝch cô thÓ vèn lu ®éng trong hai n¨m qua ®Ó hiÓu
râ nguyªn nh©n t¹i sao l¹i cã sù gi¶m vèn lu ®éng nh trªn.
* Vèn b»ng tiÒn: Qua sè liÖu (B¶ng 3) ta thÊy vèn b»ng tiÒn n¨m
2004 lμ 14.707.609.243®ång gi¶m 10.292.735.711®ång, so víi cïng kú
n¨m 2003 víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng lμ 41,17%. Trong ®ã:
- TiÒn mÆt t¹i quü n¨m 2004 lμ: 462.378.886®, t¨ng so víi n¨m
2003 lμ: 113.026.957®ång, víi tû lÖ t¨ng lμ: 32,35%.
- TiÒn göi ng©n hμng gi¶m 10.405.762.668®ång, víi tû lÖ gi¶m t-
¬ng øng lμ 42,21%.
Nh vËy vèn b»ng tiÒn cña C«ng ty gi¶m chñ yÕu lμ do tiÒn göi
ng©n hμng gi¶m. Lμm cho vèn lu ®éng cña C«ng ty n¨m 2004 gi¶m so
víi n¨m 2003 lμ: 10.292.735.711®ång.
* C¸c kho¶n ®Çu t tμi chÝnh ng¾n h¹n.
N¨m 2004 so víi n¨m 2003 ®Çu t tμi chÝnh ng¾n h¹n cña C«ng ty
gi¶m 400.000.000®ång víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng lμ: 11,76%. ViÖc C«ng ty
37
- 38. LuËn v¨n tèt nghiÖp
gi¶m bít ®Çu t tμi chÝnh ng¾n h¹n còng ®· lμm cho vèn lu ®éng n¨m
2004 gi¶m so víi n¨m 2003 lμ 400.000.000®ång.
38
- 40. LuËn v¨n tèt nghiÖp
* C¸c kho¶n vèn trong thanh to¸n n¨m 2004 t¨ng so víi 2003 lμ:
708.685.276®ång, víi tû lÖ t¨ng lμ 15,7% trong ®ã:
- Ph¶i thu cña kh¸ch hμng t¨ng 5.723.827.323® víi tû lÖ t¨ng lμ
164,32%.
- Tr¶ tríc cho ngêi b¸n t¨ng 7.946.515® víi tû lÖ t¨ng lμ 100%.
- Ph¶i thu néi bé gi¶m 5.008.042.856® víi tû lÖ gi¶m lμ - 617,3%.
- ThuÕ GTGT ®îc khÊu trõ t¨ng 12.217.347® víi tû lÖ t¨ng 100%.
- C¸c kho¶n ph¶i thu kh¸c lμ: 27.263.043® víi tû lÖ gi¶m 12,37%.
Qua ph©n tÝch ta thÊy kho¶n vèn trong thanh to¸n t¨ng chñ yÕu lμ
do cac kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hμng t¨ng ®iÒu nμy cho thÊy sè lîng
vèn mμ C«ng ty bÞ kh¸ch hμng chiÕm dông n¨m 2004 t¨ng nhiÒu so víi
n¨m 2003 ¶nh hëng ®Õn kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty.
* Hμng tån kho lμ c¸c kho¶n vèn trong kh©u dù tr÷. N¨m 2004 lμ
14.357.036.214® gi¶m kh«ng ®¸ng kÓ so víi n¨m 2003 lμ 302.322.468®,
víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng lμ: 20,6%. Trong ®ã:
- Hμng mua ®ang ®i ®êng gi¶m 295.144.286®, t¬ng øng 16,87%.
- Nguyªn vËt liÖu tån kho t¨ng 1.664.486.628®ång t¬ng øng
32,6%.
- C«ng cô dông cô trong kho t¨ng 46.937.824® t¬ng øng 443,23%.
- Chi phÝ SXKD dë dang gi¶m 252.013.319® t¬ng øng 4,72%.
- Thμnh phÈm tån kho t¨ng 27.641.321® t¬ng øng 4%
- Hμng ho¸ tån kho gi¶m 404.424.736® t¬ng øng 60%.
N¨m 2004 kh«ng cã hμng göi b¸n trong khi n¨m 2003 lμ
1.089.806.000®.
Vèn trong kh©u dù tr÷ gi¶m ®i chñ yÕu lμ do chi phÝ SXKD dë
dang n¨m 2004 gi¶m so víi 2003. §iÒu nμy chøng tá C«ng ty ®· cã nhiÒu
cè g¾ng trong viÖc tiªu thô s¶n phÈm, dÞch vô ®Ó ®Èy nhanh qu¸ tr×nh
s¶n xuÊt lμm cho qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc diÔn ra thêng xuyªn vμ liªn tôc.
* C¸c tμi s¶n lu ®éng kh¸c cña C«ng ty n¨m 2004 t¨ng so víi 2003 lμ
631.467.596®ång víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ: 20,7%.
40
- 41. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Nh vËy cã thÓ thÊy nguyªn nh©n chñ yÕu lμm cho vèn lu ®éng
n¨m 2004 gi¶m ®i lμ do viÖc gi¶m vèn b»ng tiÒn. Nhng ®Ó cã thÓ thÊy
râ t×nh h×nh qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng cña C«ng ty lμ cã hiÖu qu¶
hay kh«ng chóng ta cÇn ®i s©u vμo t×m hiÓu tõng vÊn ®Ò, tõng bé
phËn vμ kÕt cÊu cña tõng bé phËn cña vèn lu ®éng.
a. Vèn tiÒn mÆt:
Trong ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh vèn tiÒn mÆt lμ mét yÕu tè
hÕt søc quan träng vμ cÇn thiÕt, nã cã thÓ ®¸p øng kÞp thêi nhu cÇu
giao dÞch hμng ngμy cña doanh nghiÖp nh: Mua s¾m hμng ho¸, nguyªn
vËt liÖu, thanh to¸n nh÷ng chi phÝ cÇn thiÕt kh¸c. Ngoμi ra cßn xuÊt
ph¸t tõ nhu cÇu dù phßng ®Ó cã thÓ øng phã víi nh÷ng nhu cÇu vèn bÊt
thêng cha dù ®o¸n ®îc vμ ®éng lùc "®Çu c¬ " trong viÖc dù tr÷ tiÒn
mÆt ®Ó s½n sμng sö dông khi xuÊt hiÖn c¬ héi kinh doanh cã tû suÊt
lîi nhuËn cao. ViÖc duy tr× mét møc dù tr÷ vèn tiÒn mÆt ®ñ lín cßn t¹o
®iÒu kiÖn cho doanh nghiÖp cã c¬ héi thu ®îc triÕt khÊu thanh to¸n trªn
hμng mua tr¶ ®óng kú h¹n, lμm t¨ng hÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh
cña doanh nghiÖp. V× vËy trong viÖc qu¶n lý, sö dông vèn lu ®éng nãi
chung muèn ®em l¹i hiÖu qu¶ kh«ng thÓ kh«ng chó ý tíi viÖc qu¶n lý vμ
sö dông vèn b»ng tiÒn. Qu¶n trÞ vèn b»ng tiÒn tèt sÏ gióp cho doanh
nghiÖp cã ®Çy ®ñ lîng vèn tiÒn mÆt cÇn thiÕt ®Ó ®¸p øng kÞp thêi
nhu cÇu thanh to¸n mμ quan träng n÷a lμ tèi u sè vèn tiÒn mÆt hiÖn cã,
gi¶m tèi ®a c¸c rñi ro vÒ l·i suÊt hoÆc tû gi¸ hèi ®o¸i vμ tèi u ho¸ viÖc ®i
vay ng¾n h¹n hoÆc ®Çu t kiÕm lêi. ViÖc dù tr÷ tiÒn mÆt ph¶i lu«n chñ
®éng vμ linh ho¹t.
Tõ sè liÖu (B¶ng 3) ta thÊy vèn tiÒn mÆt lu«n chiÕm tû träng cao
trong c¬ cÊu VL§ cña C«ng ty. Cô thÓ lμ:
- N¨m 2003 vèn tiÒn mÆt lμ 25.000.344.959® chiÕm tû träng
49,4% tæng vèn lu ®éng.
- N¨m 2004 vèn tiÒn mÆt lμ 14.707.609.243® chiÕm tû träng
35,9% tæng vèn lu ®éng.
Trong kÕt cÊu vèn tiÒn mÆt, tiÒn göi Ng©n hμng chiÕm tû träng
chñ yÕu. N¨m 2003 tiÒn göi Ng©n hμng chiÕm 98,6%; N¨m 2004 chiÕm
96,85%. ViÖc tiÒn göi Ng©n hμng lu«n chiÕm tû träng cao lμ mét ®iÒu
cã lîi cho C«ng ty v× khi ®ã ta kh«ng chØ ®îc hëng l·i mμ cßn cã thÓ
gióp cho viÖc thanh to¸n qua Ng©n hμng kh¸ thuËn tiÖn, nhanh gän, an
41
- 42. LuËn v¨n tèt nghiÖp
toμn tr¸nh ®îc nh÷ng rñi ro trong thanh to¸n. ViÖc dù tr÷ ®îc tiÒn mÆt t¹i
quü thÊp sÏ gióp C«ng ty gi¶m ®îc chi phÝ c¬ héi cña viÖc gi÷ tiÒn,
chèng thÊt tho¸t. Tuy nhiªn C«ng ty còng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh mét lîng
tiÒn mÆt t¹i quü ®ñ, hîp lý ®Ó cã thÓ ®¸p øng nhanh, kÞp thêi c¸c
kho¶n chi tiªu cÇn thiÕt ph¸t sinh ®ét ngét. Vμ C«ng ty còng lu«n ph¶i
xem xÐt, nghiªn cøu ®Ó cã mét tû träng vèn b»ng tiÒn, mét c¬ cÊu vèn
b»ng tiÒn hîp lý phï hîp víi tõng thêi kú, tõng giai ®o¹n s¶n xuÊt kinh
doanh sao cho viÖc sö dông vèn b»ng tiÒn sÏ gãp phÇn n©ng cao hiÖu
qu¶ sö dông VL§ cña C«ng ty.
b. T×nh h×nh c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña C«ng ty:
Trong qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh do nhiÒu nguyªn nh©n kh¸c
nhau thêng tån t¹i mét kho¶n vèn trong qu¸ tr×nh thanh to¸n ®ã lμ c¸c
kho¶n: Ph¶i thu, ph¶i tr¶. Tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ trong c¸c
doanh nghiÖp kh¸c nhau lμ kh¸c nhau.
§Ó cã thÓ ph©n tÝch, ®¸nh gi¸ ®óng t×nh h×nh qu¶n lý c¸c kho¶n
ph¶i thu, ph¶i tr¶ ta cã thÓ th«ng qua sè liÖu B¶ng 4 (C¸c kho¶n ph¶i thu,
ph¶i tr¶ cña C«ng ty)
* C¸c kho¶n ph¶i thu:
Qua sè liÖu (B¶ng 4) ta ®· biÕt c¸c kho¶n ph¶i thu n¨m 2004 t¨ng
708.685.276 ® so víi n¨m 2003 víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ 15,7%.
- N¨m 2003 c¸c kho¶n ph¶i thu lμ: 4.515.067.173® chiÕm 8,29%
tæng vèn lu ®éng.
- N¨m 2004 c¸c kho¶n ph¶i thu lμ: 5.223.754.449® chiÕm 12,75%
tæng vèn lu ®éng.
Kho¶n ph¶i thu n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng5.568.748.425® víi tû
lÖ t¨ng t¬ng øng 24%. Nguyªn nh©n lμm cho c¸c kho¶n ph¶i thu n¨m
2004 t¨ng cã thÓ kh¸i qu¸t nh sau:
- Kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hμng n¨m 2004 so víi n¨m 2003 t¨ng
nhiÒu víi sè tiÒn lμ: 5.595.351.619® víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng lμ 155%.
Kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hμng l¹i chiÕm tû träng cao trong tæng sè ph¶i
thu. Cô thÓ n¨m 2004 ph¶i thu cña kh¸ch hμng chiÕm 91,5%, 2003
chiÕm 80,4%. Sè liÖu nμy cho thÊy kho¶n vèn mμ C«ng ty bÞ kh¸ch
hμng chiÕm dông ë c¶ hai n¨m lμ kh¸ lín, ®Æc biÖt lμ n¨m 2004 ®· vît
42
- 43. LuËn v¨n tèt nghiÖp
nhiÒu so víi n¨m 2003. §iÒu nμy cã ¶nh hëng kh«ng tèt lμm gi¶m hiÖu
qu¶ sö dông VL§.
43
- 44. LuËn v¨n tèt nghiÖp
§Ó ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i thu ta xem xÐt th«ng
qua mét sè chØ tiªu sau:
Doanh thu thuÇn
Sè d b×nh qu©n kho¶n ph¶i thu
53.209.826.596
5.030.542.7
Vßng quay kho¶n ph¶i thu =
2004
KÕt qu¶ nμy cho thÊy tèc ®é thu håi vèn cña C«ng ty lμ cha
tèt. C«ng ty ph¶i Êp tÝn dông nhiÒu cho kh¸ch hμng. §iÒu nμy g©y
¶nh hëng tíi s¶n xuÊt kinh doanh, dÔ x¶y ra t×nh tr¹ng thiÕu hôt
vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt, lu th«ng vμ më réng ho¹t ®éng kinh
doanh cña C«ng ty.
360
Vßng quay kho¶n ph¶i thu
360
10,6
Kú thu tiÒn trung b×nh n¨m 2004 lμ 34 ngμy.
Nh vËy h¬n mét th¸ng C«ng ty cã thÓ thu håi ®îc c¸c kho¶n tÝn
dông. Trong khi ®ã c¸c kho¶n ph¶i thu l¹i cã xu híng t¨ng víi tèc ®é cao.
§©y lμ mét biÓu hiÖn kh«ng tèt trong c«ng t¸c qu¶n lý c¸c kho¶n ph¶i
thu. Thêi gian tíi C«ng ty cÇn ph¶i chó träng t×m biÖn ph¸p thu håi
nhanh c¸c kho¶n bÞ chiÕm dông nh»m ®Èy nhanh vßng quay c¸c kho¶n
44
Vßng quay kho¶n ph¶i thu =
Kú thu tiÒn trung b×nh =
= 10,6
Kú thu tiÒn trung b×nh =
2004
= 34
- 45. LuËn v¨n tèt nghiÖp
ph¶i thu, gi¶m sè ngμy cña kú thu tiÒn. Cã nh vËy míi ®¸p øng kÞp thêi
vμ hiÖu qu¶ nhu cÇu vÒ VL§.
- C¸c kho¶n t¹m øng n¨m 2004 còng cã xu híng t¨ng ®¸ng kÓ so víi
n¨m 2003 lμ: 266.216.849® t¬ng øng 68,87% ®· lμm t¨ng tæng sè ph¶i
thu cña C«ng ty. Tuy nhiªn trong n¨m 2004 sè ph¶i tr¶ tríc cho ngêi b¸n
®· gi¶m nhiÒu so víi n¨m 2003 lμ 265.557.000® víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng
lμ 97%; KÕt qu¶ nμy lμ do C«ng ty ®· cã nhiÒu nç lùc trong viÖc t×m
kiÕm nguån cung cÊp nguyªn vËt liÖu cho s¶n xuÊt kinh doanh, t¹o ®îc
uy tÝn ®èi víi nhμ cung cÊp.
* C¸c kho¶n ph¶i tr¶.
Trong qu¸ tr×nh ph©n tÝch ta thÊy r»ng so víi c¸c kho¶n vèn bÞ
chiÕm dông cña C«ng ty th× c¸c kho¶n vèn C«ng ty chiÕm dông ®îc
còng kh¸ lín vμ t¨ng lªn víi tû lÖ cao h¬n tû lÖ t¨ng vèn bÞ chiÕm dông.
Cô thÓ lμ n¨m 2004 so víi 2003 sè vèn chiÕm dông ®îc t¨ng:
2.030.661.237®ång víi tû lÖ t¨ng t¬ng øng 40%. MÆc dï vËy trong n¨m
2004 tæng sè ph¶i thu vÉn lín h¬n sè ph¶i tr¶ lμ: 2.963.292.846®ång.
Nguyªn nh©n chñ yÕu lμ do c¸c kho¶n ph¶i thu cña kh¸ch hμng qu¸ lín.
Së dÜ nh vËy lμ do kh¸ch hμng cña C«ng ty chñ yÕu lμ c¸c doanh
nghiÖp Nhμ níc, c¸c tæ chøc tÝn dông, ng©n hμng do ®ã cã sù u ®·i
trong thanh to¸n. H¬n n÷a bªn c¹nh c¸c s¶n phÈm dÞch vô C«ng ty cßn
cung cÊp c¸c s¶n phÈm x©y dùng cã gi¸ trÞ lín v× vËy kh¸ch hμng kh«ng
thÓ thanh to¸n ngay.
§Ó ®¸nh gi¸ s©u h¬n, x¸c thùc h¬n t×nh h×nh qu¶n lý c¸c kho¶n
ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña C«ng ty ta so s¸nh tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu ph¶i tr¶
theo c«ng thøc sau.
Tæng sè ph¶i thu
Tæng sè ph¶i tr¶
4.492.337.059
5.067.131.401
10.061.085.484
7.097.792.638
Tû lÖ ph¶i thu so víi ph¶i tr¶ =
Tû lÖ ph¶i thu so víi ph¶i tr¶ =
45
2003
= 88,66%
Tû lÖ ph¶i thu so víi ph¶i tr¶ =
2004
= 141,75%
- 46. LuËn v¨n tèt nghiÖp
KÕt qu¶ thu ®îc: Tû lÖ ph¶i thu so víi ph¶i tr¶ n¨m 2003 lμ:
88,66%; N¨m 2004 lμ 141,75%.
Nh vËy n¨m 2004 tû lÖ c¸c kho¶n ph¶i thu t¨ng 53,09% so víi 2003,
®©y lμ mét tèc ®é t¨ng kh¸ cao, nã cho thÊy t×nh h×nh qu¶n lý c¸c
kho¶n ph¶i thu, ph¶i tr¶ cña C«ng ty cha tèt. C«ng ty cßn h¹n chÕ trong
viÖc thu håi c¸c kho¶n nî cña kh¸ch hμng, vèn bÞ chiÕm dông lín. VÊn
®Ò ®Æt ra lμ trong thêi gian tíi C«ng ty cÇn cã nh÷ng chÝnh s¸ch, biÖn
ph¸p thu håi vèn, ®«n ®èc kh¸ch hμng tr¶ tiÒn nh»m ®¶m b¶o cho t×nh
h×nh ho¹t ®éng cña C«ng ty ®îc tèt.
c. T×nh h×nh qu¶n lý hμng tån kho cña C«ng ty.
C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng lμ doanh nghiÖp s¶n
xuÊt kinh doanh trong nhiÒu lÜnh vùc, nªn hμng tån kho cña C«ng ty rÊt
®a d¹ng vμ phong phó. Cô thÓ ®ã lμ: C¸c s¶n phÈm, hμng ho¸ chê tiªu
thô, c¸c c«ng tr×nh x©y dùng chê nghiÖm thu, s¶n phÈm dë dang, c¸c
c«ng tr×nh XDCB dë dang; C¸c vËt t m¸y mãc thiÕt bÞ nhËp khÈu...
§Ó xem xÐt ®¸nh gi¸ t×nh h×nh qu¶n lý hμng tån kho ta dùa vμo sè
liÖu b¶ng 2. Sè liÖu ®ã cho thÊy trong c¬ cÊu vèn lu ®éng th× hμng tån
kho chiÕm tû träng kh¸ lín. Cô thÓ :
- N¨m 2003 hμng tån kho lμ 14.659.358.682®ång chiÕm tû träng
29%.
- N¨m 2004 hμng tån kho lμ 14.357.036.214®ång chiÕm tû träng
35%.
Hμng tån kho n¨m 2004 gi¶m so víi 2003 lμ 302.322.468®ång víi tû
lÖ gi¶m t¬ng øng 20,6% ®©y lμ mét biÓu hiÖn tèt. Song xÐt vÒ tû träng
trong tæng vèn lu ®éng th× tû träng hμng tån kho n¨m 2004 cã xu híng
t¨ng so víi 2003 lμ 6%.
Trong c¬ cÊu hμng tån kho, nguyªn liÖu vËt t vμ chi phÝ s¶n xuÊt
kinh doanh dë dang lu«n chiÕm tû träng cao; hμng ho¸ vμ thμnh phÈm
tån kho chØ chiÕm mét tû träng nhá. Cô thÓ:
- Nguyªn vËt liÖu, vËt t tån kho n¨m 2004 lμ 6.769.814.897®ång
chiÕm 47,15%.
46
- 47. LuËn v¨n tèt nghiÖp
Lμ doanh nghiÖp s¶n xuÊt nªn lîng nguyªn vËt liÖu tån kho chiÕm
tû träng lín sÏ gióp cho doanh nghiÖp cã ®ñ nguyªn vËt liÖu cung øng
kÞp thêi cho s¶n xuÊt, qu¸ tr×nh s¶n xuÊt ®îc tiÕn hμnh liªn tôc kh«ng
bÞ gi¸n ®o¹n, gi¶m ®îc c¸c chi phÝ thiÖt h¹i ngõng s¶n xuÊt do thiÕu
nguyªn vËt liÖu. Tuy nhiªn ph¶i x¸c ®Þnh mét tû lÖ nguyªn vËt liÖu cho
phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt kinh doanh cña m×nh, gi¶m tíi møc thÊp
nhÊt c¸c chi phÝ ph¸t sinh trong dù tr÷ tån kho.
- Chi phÝ s¶n xuÊt kinh doanh dë dang n¨m 2004 lμ:
5.087.899.590®ång chiÕm 35,44%.
- Hμng ho¸, thμnh phÈm tån kho lμ: 987.388.136®ång chiÕm tû
träng 6,88%.
Hμng ho¸ tån kho n¨m 2004 nh vËy ®· gi¶m so víi 2003 lμ
404.424.736® víi tû lÖ gi¶m t¬ng øng 60%. §iÒu nμy lμ do C«ng ty ®· cã
nh÷ng biÖn ph¸p tèt trong viÖc tæ chøc tiªu thô gãp phÇn n©ng cao
hiÖu qu¶ sö dông vèn lu ®éng gi¶m ®îc chi phÝ kinh doanh do tiÕt kiÖm
®îc c¸c chi phÝ lu kho.
Qu¶n trÞ hμng tån kho còng lμ mét yÕu tè quyÕt ®Þnh ®Õn hiÖu
qu¶ sö dông vèn lu ®éng. NÕu x¸c ®Þnh vμ duy tr× ®îc mét møc tån kho
hîp lý sÏ tèi thiÓu ho¸ ®îc chi phÝ dù tr÷ hμng tån kho mμ vÉn ®¶m b¶o
cho ho¹t ®éng SXKD diÔn ra b×nh thêng. Nhng nÕu x¸c ®Þnh kh«ng
®óng lμm møc tån kho qu¸ lín sÏ lμm t¨ng chi phÝ b¶o qu¶n, chi phÝ b¶o
hiÓm, c¸c rñi ro do gi¶m chÊt lîng nguyªn vËt liÖu, s¶n phÈm, hμng ho¸.
V× vËy C«ng ty cÇn duy tr× tèt thμnh tÝch ®¹t ®îc trong viÖc tiªu thô,
qu¶n lý hμng ho¸, s¶n phÈm tån kho ®ång thêi sö dông c¸c ph¬ng ph¸p
x¸c ®Þnh hμng tån kho thÝch hîp ®Ó dù ®o¸n ®óng sè nguyªn vËt liÖu
cÇn cung cÊp, sè lÇn cung cÊp trong kú tõ ®ã cã quyÕt ®Þnh dù tr÷
hμng tån kho hîp lý. Bªn c¹nh ®ã duy tr× mét møc s¶n phÈm hμng ho¸,
tån kho hîp lý còng rÊt quan träng lμm sao cho cã ®ñ s¶n phÈm hμng
ho¸ ®¸p øng nhu cÇu cña thÞ trêng nhng kh«ng lμm ø ®äng vèn gãp
phÇn sö dông tiÕt kiÖm vèn lu ®éng, n©ng cao h¬n n÷a hiÖu qu¶ sö
dông vèn lu ®éng.
47
- 48. LuËn v¨n tèt nghiÖp
2.2.2.2. Nguån vèn lu ®éng cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô
Ng©n hμng .
Nhu cÇu vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp trong kú chia lμm 2 lo¹i:
Nhu cÇu vèn lu ®éng thêng xuyªn cÇn thiÕt vμ nhu cÇu vèn lu ®éng t¹m
thêi. Nhu cÇu vèn lu ®éng cña doanh nghiÖp ®îc chñ yÕu tμi trî b»ng
c¸c nguån vèn ng¾n h¹n vμ mét phÇn vèn dμi h¹n. Qua t×m hiÓu ph©n
tÝch ta thÊy nguån vèn lu ®éng cña C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô
Ng©n hμng gåm nguån vèn lu ®éng thêng xuyªn vμ nguån vèn lu ®éng
t¹m thêi.
* Nguån vèn lu ®éng thêng xuyªn gióp ®¶m b¶o t×nh h×nh ho¹t
®éng SXKD cña doanh nghiÖp ®îc liªn tôc.
Nguån vèn lu ®éng thêng xuyªn = TSL§ - Nî ng¾n h¹n.
Th«ng qua sè liÖu b¶ng 2 vμ b¶ng 3 ta cã:
- Nguån VL§ thêng xuyªn n¨m 2003 = 41.008.879.731 ®ång chiÕm
tû träng 81% trong tæng tμi s¶n lu ®éng.
- Nguån VL§ thêng xuyªn n¨m 2004 = 9.241.671.891®ång chiÕm
tû träng 22,56% trong tæng TSL§.
B¶ng 5 : Nguån VL§ cña C«ng ty.
§¬n vÞ tÝnh:
§ång
ChØ tiªu
N¨m 2003 N¨m 2004 So s¸nh
Sè tiÒn
Tû lÖ
(%)
Sè tiÒn
Tû lÖ
(%)
Sè tiÒn
Tû lÖ
(%)
Nguån VL§ 50.624.031.9
23
100
40.969.126.6
16
100
-
9.654.905.307
19,0
7
1. Nguån VL§
thêng xuyªn
41.008.879.7
31
81 9.241.671.89
1
22,5
6
-
31.767.207.84
-7,46
48
- 49. LuËn v¨n tèt nghiÖp
0
2. Nguån VL§
t¹m thêi
9.615.152.19
2
19
31.727.454.7
25
77,4
4
22.112.302.53
3
230
Nguån VL§ n¨m 2004 gi¶m so víi 2003 lμ: 9.654.905.307® víi tû lÖ
t¬ng øng lμ 19,07%.
KÕt cÊu nguån h×nh thμnh VL§ gi÷a hai n¨m 2003 vμ n¨m 2004 cã
sù thay ®æi ®¸ng kÓ. N¨m 2003 nguån h×nh thμnh VL§ chñ yÕu lμ VL§
thêng xuyªn cÇn thiÕt víi 41.008.879.731®ång chiÕm tû träng 81% trong
khi nguån VL§ t¹m thêi lμ 9.615.152.192®ång chiÕm 19%.
N¨m 2004 VL§ thêng xuyªn víi 9.241.671.891®ång chØ chiÕm tû
träng 22,56% trong khi nguån VL§ t¹m thêi lμ 31.727.454.725®ång
chiÕm tû träng 77,44%.
Nguån VL§ thêng xuyªn n¨m 2004 gi¶m 31.767.207.840®ång víi tû
lÖ 77,46% sÏ ¶nh hëng ®Õn sù chñ ®éng vÒ VL§ cña C«ng ty. Tõ ®ã cã
thÓ g©y nhiÒu khã kh¨n cho C«ng ty khi thùc hiÖn c¸c chiÕn lîc kinh
doanh nhÊt lμ chiÕn lîc kinh doanh l©u dμi, cã thÓ lμm mÊt ®i nh÷ng c¬
héi kinh doanh mang l¹i lîi nhuËn cao do thiÕu VL§ ®Æc biÖt lμ VL§ th-êng
xuyªn. MÆc dï trong hai n¨m qua C«ng ty ®· ®¹t ®îc nh÷ng kÕt qu¶
tèt, s¶n xuÊt kinh doanh cã hiÖu qu¶ chøng tá viÖc sö dông vèn, khai
th¸c nguån vèn, ®¶m b¶o vèn lu ®éng cho s¶n xuÊt kinh doanh ®· cã
hiÖu qu¶. Song ®Ó cã thÓ duy tr×, ph¸t triÓn më réng s¶n xuÊt kinh
doanh l©u dμi, hiÖu qu¶ C«ng ty cÇn ph¶i x©y dùng ®îc mét m« h×nh
tμi trî VL§ hîp lý h¬n.
2.2.2.3. C¨n cø vμ ph¬ng ph¸p x¸c ®Þnh nhu cÇu VL§ cña C«ng ty.
a. C¨n cø.
Mçi quy m« s¶n xuÊt kinh doanh nhÊt ®Þnh ®ßi hái doanh nghiÖp
ph¶i cã mét lîng vèn nhÊt ®Þnh, lîng vèn nμy thÓ hiÖn nhu cÇu vèn th-êng
xuyªn mμ doanh nghiÖp cÇn ph¶i cã ®Ó ®¶m b¶o cho ho¹t ®éng
s¶n xuÊt kinh doanh ®îc diÔn ra mét c¸ch thêng xuyªn liªn tôc. ViÖc tæ
chøc ®¶m b¶o ®¸p øng nhu cÇu vèn cho ho¹t ®éng s¶n xuÊt kinh doanh
trong tõng thêi kú lμ mét vÊn ®Ò v« cïng quan träng. Doanh nghiÖp nμo
49
- 50. LuËn v¨n tèt nghiÖp
còng cÇn ph¶i x¸c ®Þnh ®îc nhu cÇu vèn cÇn thiÕt tèi thiÓu ®Ó cã
nh÷ng huy ®éng vμ sö dông vèn, tr¸nh ø ®äng vèn g©y l·ng phÝ, thiÕu
vèn lμm gi¸n ®o¹n qu¸ tr×nh s¶n xuÊt kinh doanh.
- ThÞ trêng: §©y lμ ®iÒu hÕt søc quan träng bëi trong nÒn kinh tÕ
thÞ trêng thÞ trêng lμ nh©n tè quyÕt ®Þnh cho ta biÕt ba vÊn ®Ò c¬
b¶n lμ: S¶n xuÊt kinh doanh c¸i g×, s¶n xuÊt cho ai vμ s¶n xuÊt kinh
doanh nh thÕ nμo. C«ng ty ®· c¨n cø vμo ®ã ®Ó lùa chän ra mÆt hμng
kinh doanh, t×m kiÕm kh¸ch hμng vμ x©y dùng chiÕn lîc huy ®éng vèn
®Ó mua trang thiÕt bÞ, nguyªn vËt liÖu, x©y dùng c¬ së h¹ tÇng.
- Thùc tr¹ng ho¹t ®éng kinh doanh cña C«ng ty: C«ng ty ®· c¨n cø
vμo doanh thu, chi phÝ, lîi nhuËn ®¹t ®îc trong mét thêi kú x¸c ®Þnh ®Ó
lμm c¬ së x¸c ®Þnh nhu cÇu vÒ VL§ tõ ®ã t×m ra c¸c nguån tμi trî VL§
thÝch hîp.
- KÕ ho¹ch s¶n xuÊt kinh doanh. §©y lμ c¨n cø quan träng ®Ó
C«ng ty x©y dùng ®îc chiÕn lîc vÒ vèn mét c¸ch hîp lý, phï hîp víi môc
tiªu ph¸t triÓn cña C«ng ty.
b. Ph¬ng ph¸p
Cã rÊt nhiÒu ph¬ng ph¸p ®Ó dù ®o¸n nhu cÇu VL§. Song trªn thùc
tÕ C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng thêng ¸p dông ph¬ng
ph¸p dù ®o¸n nhu cÇu vèn b»ng c¸c chØ tiªu tμi chÝnh.
Khi ®¸nh gi¸ t×nh h×nh tμi chÝnh cña doanh nghiÖp, ngêi ta thêng
dïng hÖ thèng c¸c chØ tiªu tμi chÝnh vμ lu«n mong muèn hÖ thèng chØ
tiªu tμi chÝnh nμy ®îc hoμn thiÖn. Do vËy ®Ó dù ®o¸n nhu cÇu vÒ vèn
lu ®éng C«ng ty ®· dùa vμo mét hÖ thèng chØ tiªu tμi chÝnh ®îc coi lμ
chuÈn vμ dïng nã ®Ó íc lîng nhu cÇu vèn lu ®éng cÇn ph¶i cã cho tõng
giai ®o¹n SXKD t¬ng øng víi møc doanh thu nhÊt ®Þnh. Së dÜ C«ng ty
sö dông ph¬ng thøc nμy v× C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n
hμng lμ mét doanh nghiÖp míi ®îc thμnh lËp quy m« s¶n xuÊt kinh
doanh ®îc ®o lêng b»ng møc doanh thu dù kiÕn hμng n¨m. Muèn ®a ra
®îc møc doanh thu dù kiÕn hμng n¨m phï hîp víi t×nh h×nh cña C«ng ty
trong tõng giai ®o¹n, cÇn ph¶i c¨n cø vμo rÊt nhiÒu c¸c yÕu tè nh: chi
phÝ, møc tiªu thô, c¸c yÕu tè liªn quan trùc tiÕp hoÆc gi¸n tiÕp kh¸c. Tõ
50
- 51. LuËn v¨n tèt nghiÖp
®ã tÝnh to¸n ra mét tû lÖ t¨ng, gi¶m doanh thu trong t¬ng lai. V× vËy
c«ng ty quyÕt ®Þnh sö dông hÖ thèng chØ tiªu tμi chÝnh lμm c¨n cø x¸c
®Þnh nhu cÇu VL§. C¸c chØ tiªu tμi chÝnh ®îc sö dông ë ®©y cã thÓ lμ
c¸c chØ sè trung b×nh cña ngμnh hoÆc cña c¸c doanh nghiÖp cïng
ngμnh (Doanh nghiÖp cïng tuæi, cïng quy m«, trong cïng mét vïng ®Þa
lý víi cïng mét thÞ trêng). Ph¬ng ph¸p nμy lμ t¬ng ®èi phï hîp víi thùc tÕ
cña C«ng ty hiÖn nay.
2.2.3. HiÖu qu¶ tæ chøc qu¶n lý vμ sö dông vèn lu ®éng t¹i C«ng ty
In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng.
2.2.3.1. Kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng ty.
§Ó ®¸nh gi¸ hiÖu qu¶ sö dông vèn nãi chung vμ sö dông vèn lu
®éng nãi riªng ta h·y ph©n tÝch ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng thanh to¸n cña C«ng
ty.
C¨n cø vμo sè liÖu b¶ng 1 vμ b¶ng 2. Ta cã thÓ ®¸nh gi¸ kh¶ n¨ng
thanh to¸n cña C«ng ty qua mét sè chØ tiªu sau.
* HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t .
C«ng thøc:
Tæng tμi s¶n
Nî ng¾n h¹n vμ dμi h¹n
76.365.276.348
9.615.152.192
98.540.358.172
31.727.454.725
HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t n¨m 2003 lμ 7,94; N¨m 2004 lμ 5,51.
HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t nh trªn lμ rÊt cao, chøng tá tÊt c¶ c¸c kho¶n
huy ®éng bªn ngoμi ®Òu cã tμi s¶n vμ ®¶m b¶o rÊt tèt. HÖ sè TTTQ
n¨m 2004 gi¶m ®i so víi 2003 lμ 4,84 tuy nhiªn vÉn cao. Nguyªn nh©n lμ
do trong n¨m C«ng ty ®· huy ®éng thªm vèn tõ bªn ngoμi qua c¸c kho¶n
nî ng¾n h¹n lμ:
31.727.454.725 - 9.615.152.192 = 22.112.302.533®ång
* HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n.
51
HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t =
HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t =
2003
= 7,94
HÖ sè thanh to¸n tæng qu¸t =
2004
= 3,1
- 52. LuËn v¨n tèt nghiÖp
C«ng thøc:
TSL§ vμ ®Çu t ng¾n h¹n
Tæng nî ng¾n h¹n
50.624.031.923
9.615.152.192
40.969.126.616
31.727.454.725
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n =
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n =
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n n¨m 2003 lμ 5,265; N¨m 2004 lμ
1,29.
Nh vËy kh¶ n¨ng thanh to¸n nî ng¾n h¹n n¨m 2004 ®· thÊp h¬n rÊt
nhiÒu so víi n¨m 2003. HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n tuy gi¶m ®i nhng
vÉn ë møc tèt vμ an toμn, trong n¨m C«ng ty chØ cÇn gi¶i phãng 1/ 1,29
= 0,775% sè TSL§ vμ ®Çu t ng¾n h¹n lμ cã ®ñ kh¶ n¨ng thanh to¸n nî
ng¾n h¹n. H¬n n÷a tuy n¨m 2003 hÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n rÊt cao
nhng kh«ng ph¶i lóc nμo hÖ sè nμy cμng lín th× cμng tèt bëi v× cã thÓ
khi hÖ sè nμy lín chøng tá cã mét lîng tμi s¶n lu ®éng tån tr÷ lín, ph¶n
¸nh viÖc sö dông vèn kh«ng hiÖu qu¶, bé phËn tån tr÷ ®ã kh«ng vËn
®éng, kh«ng sinh lêi. NhÊt lμ víi mét doanh nghiÖp kinh doanh trªn lÜnh
vùc th¬ng m¹i, dÞch vô nh C«ng ty In - Th¬ng m¹i - DÞch vô Ng©n hμng
th× viÖc duy tr× mét hÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n ®¶m b¶o an toμn lμ
rÊt cã ý nghÜa.
* HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh.
C«ng thøc:
TSL§ vμ §TNH - Hμng tån kho
Tæng nî ng¾n h¹n
HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh
=
50.624.031.923 - 14.659.358.682
9.615.152.192
40.969.126.616-14.357.036.214
31.727.454.725
52
2003
= 5,265
HÖ sè thanh to¸n nî ng¾n h¹n =
2004
= 1,29
HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh
=
2003
= 3,74
HÖ sè kh¶ n¨ng thanh to¸n nhanh
=
2004
= 0,839