Kazachstan

2
Kazachski elementarz
Republika Kazachstanu znajduje się w Centralnej Azji i zajmuje dziewiąte miejsce na
świecie pod względem wielkości - 2.717.300 km kw. Graniczy z Chinami (1460 km), z
Kirgistanem (980 km), z Turkmenistanem (380 km), z Uzbekistanem (230 km) i Federacją
Rosyjską (6467 km). Łączna długość granic kraju wynosi 12.187 km. Klimat ostry
kontynentalny. Średnia temperatura stycznia wynosi od -19 °C do -4 °C, w lipcu od +19 °C
do +26 °C, najniższa temperatura dochodzi do -45 °C, a najwyższa do +30 °C. Terytorium
kraju rozciąga się od dolnego biegu Wołgi na zachodzie do podnóży gór Ałtajskich na
wschodzie (3000 km) i od Niziny Zachodnio-syberyjskiej na północy do pustyni Kyzyłkum i
górnego biegu rzeki Tien-szan (2000 km) na południu. Ukształtowanie terenu jest
urozmaicone: od obszarów depresyjnych - z najniższym punktem Vpadina Kaundy -
leżącym 132 m poniżej p.m., po góry, których wysokość przekracza 5000 m (najwyższym
punktem - jest szczyt Zhengis Shingy leżący na wysokości 7439 m n.p.m.).
Geografia

3
W Kazachstanie znajduje się 8,5 tysiące rzek i 48 tysięcy jezior. Główne rzeki: Ural,
Emba, Syr-daria, Irtysz, Iszym, Nura, Sarysu, Tugaj. Największym jeziorem jest Morze
Aralskie, pozostałe: Bałchasz, Zajsan, Ałakoł, Tengiz, Seletytengi. Terytorium Kazachstanu
składa się w 55 proc. z obszaru stepowego i półpustynnego, 24 proc. to góry i pustynie,
15 proc. ziemie uprawne i 5 proc. lasy.
Oficjalną walutą jest tenge (KZT); oficjalny kurs (początek września 2014 r.): 1 dol. to
182,01 tenge, a 1 euro - 239,8 tenge.
Republika Kazachstanu leży w Azji Centralnej. Pod względem powierzchni kraj zajmuje
dziewiąte miejsce na świecie, mierzy 2.724,9 tys. km kw. Graniczy z Chinami (1460 km),
Republiką Kirgiską (980 km), Turkmenistanem (380 km), Uzbekistanem (2300 km) i
Federacją Rosyjską (6467 km), a przez Morze Kaspijskie (600 km) także z
Azerbejdżanem. Łączna długość granic kraju wynosi 12.187 km.

4
Stolicą Kazachstanu od 1998 roku jest 750-tys. Astana, wcześniej była nią Ałmata.
„Astana” w języku kazachskim to "stolica". Ponad 2-mln Ałmata pozostaje nadal
największym centrum biznesowym i gospodarczym Kazachstanu. Inne duże ośrodki to
Karaganda (600 tys. mieszkańców), Szymkient (566 tys.) W nowej stolicy kraju mieszczą
się obecnie wszystkie centralne urzędy państwowe,
działa Specjalna Strefa Ekonomiczna „Astana nowe miasto".
Ponad połowę terytorium Kazachstanu zajmują stepy i półpustynie, 24 proc. góry i
pustynie, 15 proc. ziemie uprawne, a 5 proc. lasy. Terytorium kraju rozciąga się od
dolnego biegu Wołgi na zachodzie do podnóży gór Ałtajskich na wschodzie (3000 km) i od
Niziny Zachodnio-syberyjskiej na północy do pustyni Kyzyłkum i górnego biegu rzeki Tien-
szan (2000 km) na południu.

5
Ukształtowanie terenu jest urozmaicone: od obszarów depresyjnych - z najniższym
punktem Vpadina Kaundy - leżącym 132 m poniżej p.m., po góry, których wysokość
przekracza 5000 m (najwyższym punktem - jest szczyt Zhengis Shingy leżący na
wysokości 7439 m n.p.m.). W Kazachstanie znajduje się 8,5 tysiące rzek i 48 tysięcy
jezior. Główne rzeki: Ural, Emba, Syr-daria, Irtysz, Iszym, Nura, Sarysu, Tugaj.
Największym jeziorem jest Morze Aralskie, pozostałe: Bałchasz, Zajsan, Ałakoł, Tengiz,
Seletytengi.
Kazachstan, w którym mieszka 16,9 mln osób, zalicza się do najrzadziej zaludnionych
państw na świecie, gęstość zaludnienia wynosi 6 osób na km kw. Kazachowie stanowi
63% ludności, Rosjanie 24%, pozostałe 13% to przede wszystkim Uzbecy, Ukraińcy,
Tatarzy, Niemcy, Ujgurzy, Koreańczycy. Liczbę osób pochodzenia polskiego szacuje się na
45 - 65 tysięcy.

6
Język kazachski należy do grupy języków kipczackich, ałtajsko-tureckiej rodziny
językowej. Kazachski jest w Kazachstanie językiem urzędowym. Status języka
urzędowego
ma także język rosyjski. W praktyce jednak, język rosyjski jest częściej używany.
Wśród wierzących są wyznawcy wszystkich światowych religii: islamu - 70,2%,
chrześcijaństwa (prawosławni, katolicy, protestanci) - 26, 2%, pozostałe religie - 3,6%.

7
Kazachstan jest republiką konstytucyjną typu prezydenckiego. Ostatnie wybory
prezydenckie odbyły się w kwietniu 2011 r. a ich zwycięzcą został ponownie Nursułtan
Nazarbajew, sprawujący tę funkcję nieprzerwanie od 1991 roku. Zgodnie z przyjętymi w
roku 2007 poprawkami do Konstytucji, może on być wybrany na kadencję prezydencką
nieokreśloną ilość razy. Według konstytucji, formalne i faktyczne centrum dyspozycji
politycznej pozostaje w rękach prezydenta. Wybierany jest w wyborach powszechnych,
równych i bezpośrednich, na siedmioletnią kadencję. Prezydent jako gwarant stabilności
państwa jest najwyższą instancją w strukturach władzy wykonawczej. Mianuje on i
odwołuje premiera, stoi na czele sił zbrojnych, dysponuje inicjatywą ustawodawczą i
prawem wetowania projektów ustaw.
Funkcję premiera rządu RK pełni Karim Masimow (od kwietnia 2014 r.).
Ustrój polityczny

8
Władzę ustawodawczą w Kazachstanie sprawuje dwuizbowy parlament, składający się z
izby przedstawicielskiej Mażylisu oraz Senatu, reprezentującego także interesy
samorządów. Mażylis jest wybierany na pięcioletnią kadencję, w jego skład wchodzi 107
posłów, z których 98 wybieranych jest w wyborach powszechnych, równych,
bezpośrednich, tajnych i większościowych w jednomandatowych okręgach, 9
deputowanych jest mianowanych przez prezydenta (spośród różnych narodowości).
Członkowie Senatu wybierani są na sześcioletnią kadencję (16 co trzy lata). Wybiera się
po dwóch przedstawicieli z każdego obwodu, miasta o znaczeniu republikańskim i stolicy
kraju w głosowaniach tajnych i pośrednich na wspólnym posiedzeniu wszystkich
maslichatów (organów ustawodawczych na szczeblu lokalnym) danej jednostki
administracyjnej. Senat liczy 47 osób, 32 wybranych w województwach i 15 mianowanych
przez prezydenta.

9
30 sierpnia 1995 roku w RK przyjęto nową Konstytucję. Zasady dotyczące
konstytucyjnych podstaw ustroju państwa określone zostały w Postanowieniach Ogólnych
Konstytucji. W konstytucji deklarowana jest zasada suwerenności narodu, pluralizmu i
podziału władzy. Stwierdza ona, że Kazachstan jest demokratycznym państwem prawa,
państwem świeckim, kierującym się troską o obywateli i cechującym się prezydencką
formą sprawowania władzy. Nowa konstytucja Kazachstanu wprowadziła prywatną
własność ziemi i zachowała kontrolę rządu nad bogactwami naturalnymi.
Kazachstan jest republiką konstytucyjną typu prezydenckiego. Prezydent jako gwarant
stabilności państwa jest najwyższą instancją w strukturach władzy wykonawczej. Mianuje i
odwołuje premiera, stoi na czele sił zbrojnych, dysponuje inicjatywą ustawodawczą i
prawem wetowania projektów ustaw. Natomiast władzę ustawodawczą sprawuje
dwuizbowy parlament, składający się z izby przedstawicielskiej Mażylisu oraz Senatu,
reprezentującego także interesy samorządów.

10
Władzę ustawodawczą w Kazachstanie sprawuje dwuizbowy parlament, składający się z
izby przedstawicielskiej Mażylisu oraz Senatu, reprezentującego także interesy
samorządów. Mażylis jest wybierany na pięcioletnią kadencję, w jego skład wchodzi 107
posłów, z których 98 wybieranych jest w wyborach powszechnych, równych,
bezpośrednich, tajnych i większościowych w jednomandatowych okręgach, 9
deputowanych jest mianowanych przez prezydenta (spośród różnych narodowości).
Członkowie Senatu wybierani są na sześcioletnią kadencję (16 co 3 lata). Wybiera się po
dwóch przedstawicieli z każdego obwodu, miasta o znaczeniu republikańskim i stolicy
kraju w głosowaniach tajnych i pośrednich na wspólnym posiedzeniu wszystkich
maslichatów (organów ustawodawczych na szczeblu lokalnym) danej jednostki
administracyjnej. Senat liczy 47 osób, 32 wybranych w województwach i 15 mianowanych
przez prezydenta.

11
Kraj administracyjnie podzielony jest na 14 województw (obłasti): Akmolińskie,
Aktiubińskie, Ałmatyńskie, Atyrauskie, Wschodnio - Kazachstańskie, Żambulskie,
Zachodnio-Kazachstańskie, Karagandyńskie, Kustanajskie, Kyzyłordyńskie,
Mangistauskie, Pawłodarskie, Północno - Kazachstańskie, Południowo - Kazachstańskie
oraz dwa miasta wydzielone Ałmaty i Astana. Na podstawie dekretu prezydenta RK, w
1998 roku stolicę kraju przeniesiono z Ałmaty do Astany ("astana" znaczy w języku
kazachskim "stolica"). Ałmaty pozostaje nadal największym centrum finansowym i
gospodarczym Kazachstanu. Miasto liczy ok. 2 mln mieszkańców, kolejnym jest Astana
(ok. 750 tys. mieszkańców), Karaganda (600 tys.), Szymkient (566 tys.) W nowej stolicy
kraju mieszczą się obecnie wszystkie centralne urzędy państwowe, działa Specjalna
Strefa Ekonomiczna „Astana nowe miasto".
W Kazachstanie są 84 miasta, w tym 40 ze statutem miast republikańskich i obwodowych.
Kraj podzielony jest na 160 rejonów, 10 rejonów miejskich, 195 mniejszych miast i 2150
okręgów wiejskich (aułów).
Podział administracyjny

12
Na władze lokalne składają się organy ustawodawcze obwodów i miast republikańskich -
maslichaty oraz organy wykonawcze - akimaty, stanowiące jednolity zhierarchizowany
system terenowej administracji państwowej. Zgodnie z przepisami, maslichaty są
wybierane w wyborach bezpośrednich, tajnych, równych i powszechnych na czteroletnią
kadencję.
Do ich kompetencji należy:
• uchwalanie planów i programów społeczno-gospodarczego rozwoju odpowiedniej
jednostki terytorialnej, budżetu lokalnego i sprawozdania o jego wykonaniu
• rozwiązywanie problemów lokalnej administracji nie zastrzeżonych dla innych władz
publicznych
• rozpatrywanie sprawozdań akimów w dziedzinach nie zastrzeżonych dla prezydenta i
rządu
• dbanie o prawa i ustawowe interesy obywateli w dziedzinach nie zastrzeżonych dla
innych władz publicznych
Władza lokalna

13
Akimaty w myśl przepisów czuwają nad realizacją ogólnopaństwowej polityki władzy
wykonawczej w połączeniu z interesami i potrzebami rozwoju danej jednostki terytorialnej.
Na czele lokalnych organów wykonawczych stoją akimowie, będący przedstawicielami
prezydenta i rządu. Akimów obwodów (województw), akimów miast o znaczeniu
ogólnokrajowym i akima stolicy kraju mianuje prezydent na wniosek premiera. Sposób
mianowania lub wyboru niższych rangą urzędników określa prezydent.
Do kompetencji akimatów należy:
• opracowywanie planów i programów społeczno-gospodarczego rozwoju danej jednostki
terytorialnej oraz budżetu i czuwanie nad ich wykonywaniem
• zarządzanie własnością komunalną
• mianowanie i odwoływanie kierowników lokalnych organów wykonawczych
• organizacja działalności własnych struktur

14
Wymiarem sprawiedliwości w Kazachstanie zajmują się niezawisłe sądy z Sądem
Najwyższym na czele. Rolę sądu konstytucyjnego pełni Rada Konstytucyjna, która składa
się z siedmiu członków mianowanych na sześcioletnią kadencję; po dwóch członków
wybierają przewodniczący izb, zaś trzech w tym przewodniczącego - prezydent. Wymiar
sprawiedliwości to Sąd Najwyższy i sądy lokalne. W myśl dekretu prezydenta sądy lokalne
to sądy obwodowe oraz równe im w mieście Ałmaty, Sąd Miejski i Wojskowy, Sąd Armii
Kazachstanu oraz sądy rejonowe, miejskie i wojskowe. Prokuratura jest strukturą
działającą na zasadzie hierarchicznego podporządkowania. Na jej czele stoi prokurator
generalny mianowany przez prezydenta za zgodą senatu na pięcioletnią kadencję.
Organy prokuratury podporządkowane są wyłącznie prezydentowi.
Sądownictwo

15
Święta państwowe w Republice Kazachstanu:
• 1-2 stycznia - Nowy Rok
• 8 marca - Międzynarodowy dzień kobiet
• 22 marca - Nauryz - Święto wiosny
• 1 maja - Święto jedności narodu kazachskiego
• 7 maja - Dzień Obrońcy Ojczyzny
• 9 maja - Dzień Zwycięstwa
• 6 lipca - Dzień Stolicy RK
• 30 sierpnia - Dzień Konstytucji
• 1 grudnia – Dzień Prezydenta Republiki Kazachstanu
• 16 grudnia - Dzień Niepodległości

16
Ważniejsze porozumienia integracyjne i preferencyjne zawarte przez Kazachstan:
• WNP - Wspólnota Niepodległych Państw,
• Unia Celna (Białoruś, Kazachstan, Rosja) od 1 stycznia 2010 r.,
• Euroazjatycka Wspólnota Gospodarcza (Białoruś, Kazachstan, Kirgizja, Rosja,
Tadżykistan),
• Środkowoazjatycka Wspólnota Gospodarcza (Kirgizja, Kazachstan, Tadżykistan,
Uzbekistan),
• Szanghajska Organizacja Współpracy (Chiny, Kazachstan, Kirgizja, Rosja, Tadżykistan,
Uzbekistan),
• WPG – Wspólna Przestrzeń Gospodarcza (Białoruś, Kazachstan, Rosja) – od 1 stycznia
2012 r.,
• Strefa Wolnego Handlu WNP (Rosja, Ukraina, Białoruś, Kazachstan, Armenia, Kirgizja,
Mołdawia, Tadżykistan).

17
Członkostwo w ważniejszych organizacjach międzynarodowych:
• ONZ,
• MFW - Międzynarodowy Fundusz Walutowy,
• Bank Światowy.
Aktualnie Kazachstan prowadzi negocjacje w sprawie akcesji do Światowej Organizacji
Handlu (WTO). Kazachstan prowadzi negocjacje w sprawie akcesji do Światowej
Organizacji Handlu (WTO).

18
Co warto wiedzieć
o gospodarce

19
Co warto wiedzieć o gospodarce
Kazachstan posiada bogate zasoby surowców naturalnych. Znajduje się tu wiele ważnych,
wykorzystywanych w przemyśle minerałów. Ze 111 pierwiastków chemicznych Tablicy
Mendelejewa (11 pierwiastków to gazy, dwa to ciecze, a pozostałe to metale) w
Kazachstanie obecnych jest 99 pierwiastków, spośród których zbadano złoża 70
pierwiastków, a zasoby 60 wykorzystywane są w przemyśle. Kazachstan dysponuje
znacznymi zasobami ropy naftowej i gazu ziemnego, które znajdują się na zachodzie i
południu kraju. Obecnie kraj ten jest zaliczany do grona państw będących największymi
producentami ropy naftowej i gazu ziemnego.

20
W Kazachstanie aktualnie wiele Specjalnych Stref Ekonomicznych. Obszary działalności
specjalnych stref ekonomicznych Kazachstanu można podzielić na trzy grupy:
1. Przemysłowo-produkcyjne strefy - „Morport Aktau” (obwód Mangistauski), „Ontustyk”
(obwód Południowo - Kazachstański), „Narodowy przemysłowy petrochemiczny park
technologiczny” (obwód Atyrauski), „Pawłodar” (miasto Pawłodar), „Saryarka” (miasto
Karaganda), „Astana – nowe miasto” (miasto Astana);
2. Usługowe - „Burabaj” (obwód Akmoliński), „Astana - nowe miasto” (miasto Astana),
„Chorgos - Wschodnia Brama” (obwód Ałmatyński);
3. Techniczno-innowacyjne - „Park technologii informacyjnych” (miasto Ałmaty).

21
Na terenie SSE Republiki Kazachstanu obowiązują ulgi:
• Zwolnienie z korporacyjnego podatku dochodowego;
• Zwolnienie z podatku od nieruchomości;
• Zwolnienie z podatku gruntowego;
• Zwolnienie z podatku VAT w przypadku sprzedaży towarów na terytorium SSE,
wykorzystywanych w całości na działalność zgodną z celami SSE, wymienionych w
wykazie towarów, zatwierdzonym przez rząd RK;
• Stawce zerowej podlega dzierżawa gruntów do 10 lat;
• Wydawanie zezwoleń na pracę dla zagranicznych pracowników wg. uproszczonej
procedury, zgodnie z ustawodawstwem Republiki Kazachstanu.

22
Za najbardziej syntetyczny miernik rozwoju gospodarczego danego kraju można uznać
wielkość PKB na głowę mieszkańca. W 2012 roku wynosiła ona odpowiednio wg. parytetu
siły nabywczej:
Republika Kazachstanu 14.100 USD
Republika Kirgiska 2.400 USD
Federacja Rosyjska 18.000 USD
Rzeczpospolita Polska 20.900 USD
Źródło: wg danych CIA World Factbook 2012
Republika Kazachstanu ma najwyższy po Federacji Rosyjskiej poziom PKB na głowę
mieszkańca wśród państw WNP.
Prognozy rozwoju gospodarczego Kazachstanu w najbliższych latach przewidują
systematyczny wzrost PKB, co podkreśla się zwłaszcza w podejmowanych działaniach
zmierzających do wejścia tego kraju do grupy 50 najbardziej konkurencyjnych gospodarek
świata.

23
Główną i najdynamiczniej rozwijającą się gałęzią przemysłu Kazachstanu jest przemysł
naftowy i gazowy. Kazachstan zajmuje trzecie miejsce pod względem wielkości rezerw
ropy naftowej na świecie, po Arabii Saudyjskiej i Iraku. Potwierdzone morskie i lądowe
rezerwy węglowodorów w Kazachstanie szacuje się na około 30 mld baryłek. Szacowane
potencjalne rezerwy ropy naftowej w Kazachstanie wynoszą około 60 mld baryłek.
Większość rezerw skupiona jest w okolicach ropo- i gazonośnych obszarów Kaszagan,
Tengiz i Karaczaganak. Odkrycie złóż w rejonie Kaszagan w 2000 roku uważane jest za
największe odkrycie złóż ropy naftowej na przestrzeni ostatnich dekad. Wielkość złoża
szacuje się na 38 mln baryłek ropy naftowej.
W Kazachstanie znajdują się cztery rafinerie: w Atyrau - do 4,6 mln ton rocznie, w
Szymkencie („PetroKazakhstan Oil Products”) do 4,3 mln ton rocznie, w Pawlodarze - 4,6
mln ton i mała rafineria w Aktobe - 120 tys. ton rocznie.
Główne sektory gospodarki

24
Rezerwy gazu na terytorium Kazachstanu wynoszą 3.000 mld m sześc., a przewidywane
rezerwy gazu 5.000 mld m sześc. Większość złóż gazu położona jest na zachodzie kraju
w pobliżu Morza Kaspijskiego. Do najważniejszych pól gazowych zaliczyć należy
Amangeldy, położone na południu kraju, oraz Zhanazhol, położone na zachodzie
Kazachstanu.
Także elektroenergetyka stanowi w Kazachstanie jedną z najbardziej rozwojowych gałęzi
gospodarki. Dzięki prywatyzacji było możliwe zaangażowanie się inwestorów
zagranicznych w ten sektor. W wyniku przeprowadzonej prywatyzacji, firmy amerykańskie
i koncerny międzynarodowe stały się udziałowcami kluczowych zakładów energetycznych
w Kazachstanie. Wartość rynku maszyn i urządzeń sektora elektroenergetycznego jest
szacowana na około 500 mln dol. Od 1997 roku wszystkimi poziomami sieci zarządza
Kazachstański Operator Sieci Energetycznych.

25
Większość energii elektrycznej produkowana jest w elektrowniach cieplnych, opalanych
węglem kamiennym, dostarczanym z Ekibastuzu i Karagandy, natomiast 17 proc.
zasilanych gazem ziemnym. W elektrowniach wodnych wytwarza się 12 proc. energii.
Znaczna część majątku trwałego jest użytkowana co najmniej 20 lat. Straty energii
podczas przesyłu i dystrybucji szacuje się na około 15 proc. Ministerstwo Energetyki i
Surowców Mineralnych szacuje wartość nakładów inwestycyjnych potrzebnych do
zmodernizowania do 2015 roku istniejącej obecnie infrastruktury na poziomie 11 mld dol.
Jednym z ważniejszych sektorów gospodarki Kazachstanu jest także przemysł węglowy.
Kazachstan znajduje się na ósmym miejscu na świecie pod względem wydobycia węgla,
posiadając 4 proc. światowych zapasów tego surowca.

26
Największymi producentami węgla w Kazachstanie są przedsiębiorstwa obwodu
Pawłodarskiego: "Bogatyr Akces Komir" S.A. (42,8 proc. wydobycia), odkrywka
"Wschodni" O.S.A. "Euroazjatyjska Kompania Energetyczna" (20,7 proc.), "Majkuben
West" Z.S.A. (3,3 proc., w tym 96,6 proc. wydobycia stanowi węgiel brunatny) oraz
obwodu Karagandyńskiego: „Ispat Karmet" O.S.A. (12,3 proc.) oraz zakład „Borły"
koncernu „Kazachmys" (8,7 proc.). Wyżej wymienieni producenci wydobywają 87,7 proc.
kazachstańskiego węgla.

27
Rolnictwo w Kazachstanie charakteryzuje się dużym potencjałem, na eksport produkuje w
znacznych ilościach zboże, mięso, wełnę, bawełnę oraz szereg innych towarów. Rolnictwo
jest drugim, po górnictwie nafty i gazu, najważniejszym sektorem gospodarki
kazachstańskiej. W sektorze tym zatrudnionych jest około 9 proc. ludności. Pola uprawne
rozciągają się na 223 mln ha, w tym uprawy zbóż na 27 mln ha, a obszary nawadniane
2,3 mln ha. Na północy i na północnym-wschodzie uprawia się głównie pszenicę i żyto.
Zdolności eksportowe Kazachstanu sięgają około 6 mln ton zbóż rocznie.
Na sztucznie nawadnianych terenach południa i południowego-wschodu dominują
plantacje bawełny (141 tys. ha), tytoniu i ryżu (70 tys. ha). Na żyznych stepach północy i
na południowym zachodzie kraju hoduje się bydło. Całkowite pogłowie bydła szacuje się
na ponad 5 mln sztuk. Rok 2011 był rekordowy pod względem urodzaju, średnia
wydajność pszenicy z ha wyniosła 16 kwintali, w 2012 r. - 9,3 kwintali z ha.
Rolnictwo

28
W Kazachstanie znajduje się wiele użytecznych minerałów. Ze 105 pierwiastków
chemicznych znajdujących się na Tablicy Mendelejewa w Kazachstanie znajduje się 99,
zbadanych jest 70 a 60 jest wykorzystywanych w przemyśle.
W chwili obecnej znane są 493 złoża, w których znajduje się 1225 rodzajów rud
minerałów. Kazachstan znajduje się na pierwszym miejscu na świecie pod względem
znanych złóż cynku, wolframu i barytu; drugie miejsce pod względem srebra, ołowiu i
chromitów; trzecie miejsce na świecie pod względem miedzi i fluorytu; czwarte pod
względem molibdenu oraz szóste pod względem złota.
Zasoby naturalne - surowce
energetyczne

29
Pod względem ilości użytecznych rud minerałów, Kazachstan zajmuje wiodące miejsce
wśród państw WNP: pierwsze miejsce pod względem rud chromu i ołowiu, drugie pod
względem zapasów ropy naftowej, srebra, miedzi, manganu, cynku, niklu i złóż fosforytów
oraz trzecie pod względem gazu ziemnego, węgla, złota i cyny. Pod względem wydobycia
srebra, chromitów, ołowiu i cynku Kazachstan zajmuje pierwsze miejsce, drugie miejsce
pod względem wydobycia ropy naftowej, węgla, miedzi, niklu i fosforytów, trzecie pod
względem wydobycia złota. Kazachstan ma do dyspozycji znaczne złoża ropy naftowej i
gazu ziemnego, które znajdują się na zachodzie kraju. Dzięki tym złożom, Kazachstan
można zaliczyć do grona państw stanowiących największych producentów ropy naftowej i
gazu ziemnego. W chwili obecnej znanych jest 14 potencjalnych złóż rozłożonych
praktycznie na całym terytorium Kazachstanu, gdzie na razie znanych jest 160 pól
naftowych i gazu, a zapasy ropy naftowej wynoszą 2,7 miliarda ton. Jednak w żadnym
wypadku wszystkie te zagłębia, nie mówiąc już o całych złożach, są eksploatowane. W
przypadku umiejętnego korzystania i eksploatacji złóż, Kazachstan pod względem
swojego potencjału naftowego nie ustępowałby miejsca Arabii Saudyjskiej, Kuwejtowi ani
Zjednoczonym Emiratom Arabskim.

30
Zdjęcia z ostatnich lat zrobione z kosmosu, jak i naziemne badania pozwalają
przypuszczać, że główne, działające w Zachodnim Kazachstanie złoża ropy naftowej przy
brzegu Morza Kaspijskiego – Tengiz, Prorva, Kalamkaz i Karażanbas (ang.: Kalamkas,
Karazhambas) – stanowią jedynie przedpole potężnych pokładów, których jądro znajduje
się w północnej części Morza Kaspijskiego. Te zapasy są bardzo ostrożnie szacowane na
3 do 3,5 miliardów ton ropy naftowej i na 2 do 2,5 trylionów metrów sześciennych gazu
ziemnego. Zdaniem ekspertów zapasy ropy naftowej, łącznie z odkrytymi i potencjalnymi
złożami na stałym lądzie, stanowią ponad 6,1 miliardów to, a zapasy gazu 6 trylionów
metrów sześciennych. Natomiast największe wydobycie roczne wynosi ok. 90 milionów
ton ropy naftowej i 11,5 miliardów metrów sześciennych gazu. Roczne potrzeby
Kazachstanu są szacowane jedynie na 18 do 20 mln ton ropy naftowej, 500 tysięcy olejów
smarowniczych i 16 do 18 miliardów metrów sześciennych gazu.

31
Zdjęcia z ostatnich lat zrobione z kosmosu, jak i naziemne badania pozwalają
przypuszczać, że główne, działające w Zachodnim Kazachstanie złoża ropy naftowej przy
brzegu Morza Kaspijskiego – Tengiz, Prorva, Kalamkaz i Karażanbas (ang.: Kalamkas,
Karazhambas) – stanowią jedynie przedpole potężnych pokładów, których jądro znajduje
się w północnej części Morza Kaspijskiego. Te zapasy są bardzo ostrożnie szacowane na
3 do 3,5 miliardów ton ropy naftowej i na 2 do 2,5 trylionów metrów sześciennych gazu
ziemnego. Zdaniem ekspertów zapasy ropy naftowej, łącznie z odkrytymi i potencjalnymi
złożami na stałym lądzie, stanowią ponad 6,1 miliardów to, a zapasy gazu 6 trylionów
metrów sześciennych. Natomiast największe wydobycie roczne wynosi ok. 90 milionów
ton ropy naftowej i 11,5 miliardów metrów sześciennych gazu. Roczne potrzeby
Kazachstanu są szacowane jedynie na 18 do 20 mln ton ropy naftowej, 500 tysięcy olejów
smarowniczych i 16 do 18 miliardów metrów sześciennych gazu.

32
W Kazachstanie znajduje się znaczna część światowych zapasów rud miedzi i
polimetalicznych, niklu, wolframu, molibdenu i wielu innych rzadkich metali oraz metali
ziem rzadkich. Wyjątkowo ważne znaczenie na świecie mają złoża rud żelaza, manganu i
chromitu znajdujące się w Kazachstanie, których to złoża plasują go w czołówce
światowej. Dzisiaj w Kazachstanie prognozuje się, że jest około 300 znaczących pokładów
złota, z których zbadano dokładnie 173 miejsca. Wśród nich są takie, w których znajdują
się diamenty o dużym znaczeniu dla przemysłu jubilerskiego. Przy poważnych
inwestycjach Kazachstan dosłownie za kilka lat jest w stanie wydobywać rocznie 100 ton
złota w porównaniu do obecnego poziomu wydobycia 11,515 ton, które już teraz dają mu
szóste miejsce na świecie ze względu na wydobycie złota.

33
Republika Kazachstanu posiada najlepiej rozwinięty system finansowy wśród krajów
Centralnej Azji. Państwo realizuje swoją politykę finansową poprzez Bank Narodowy,
Ministerstwo Finansów oraz Agencję ds. Kontroli i Nadzoru Rynku Finansowego, a także
inne instytucje finansowe Republiki Kazachstanu. Istnieje również Kazachstańska Giełda
Papierów Wartościowych, Fundusze Emerytalne, Towarzystwa Ubezpieczeniowe oraz
Firmy Leasingowe. Obok komercyjnych banków kazachstańskich działają też banki
zagraniczne, m.in. Uni Credit Group jest właścicielem Banku ATF, a bank HSBC prowadzi
działalność pod własną marką. Tym niemniej, należy stwierdzić, iż zakres i standard usług
bankowych w Kazachstanie odbiega jeszcze od poziomu oferowanego przez banki w
Polsce.
Rynek finansowy

34
Od 23 września 2012 r. płatności z tytułu transakcji między osobami prawnymi w
Kazachstanie powinny być dokonywane drogą bankową. Zgodnie z najnowszymi
regulacjami prawnymi, transakcje na sumę ponad 1,6 mln tenge (ok. 9000 euro) powinny
być wykonywane tylko przelewem bankowym. Za złamanie tego przepisu, grozi kara w
wysokości do 5 proc. kwoty płatności.
Na rynku finansowym funkcjonuje kazachstańska Giełda Papierów Wartościowych (KASE
- Kazakhstan Stock Exchange). Teraz na kazachstańskiej giełdzie obecnych jest ponad 60
firm, głównie banków i funduszy emerytalnych.

35
ABC biznesu
Inwestorzy zagraniczni mogą prowadzić działalność
gospodarczą na terenie Kazachstanu w formie
przedstawicielstwa, filii przedsiębiorstwa bądź w postaci spółki z
ograniczoną odpowiedzialnością lub spółki akcyjnej.

36
ABC biznesu
Przedstawicielstwa i filie zagranicznej firmy nie mają w Republice Kazachstanu
osobowości prawnej. Przedstawicielstwo jest oddziałem zagranicznej osoby prawnej
niemającym prawa do prowadzenia na terytorium Kazachstanu działalności gospodarczej
przynoszącej dochody. Filia jest oddziałem zagranicznej osoby prawnej i może prowadzić
działalność gospodarczą w takim samym zakresie jak firma macierzysta, w tym także
działalność przynoszącą dochód. Kierownik przedstawicielstwa lub filii działa na podstawie
indywidualnego pełnomocnictwa udzielanego przez firmę macierzystą.
Przedstawicielstwa i filie

37
Do rejestracji wymagane są:
• podanie o rejestrację według ustalonego wzoru
• informację o osobie prawnej zamierzającej otworzyć filię (przedstawicielstwo)
zatwierdzona przez jej odpowiedni organ, która musi zawierać: nazwę i adres filii
(przedstawicielstwa), nazwę i adres osoby prawnej tworzącej filię (przedstawicielstwo);
okres działania i cel; przedmiot działalności; zarząd i kompetencje osoby kierującej filią
(przedstawicielstwem); warunki zakończenia działalności; przedmiot działalności osoby
prawnej tworzącej filię (przedstawicielstwo)
• pełnomocnictwo wydane przez osobę prawną kierownikowi filii (przedstawicielstwa),
notarialnie poświadczone z tłumaczeniem na język kazachski i rosyjski
• wypis z decyzji odpowiedniego organu osoby prawnej o utworzeniu filii
(przedstawicielstwa) poświadczone notarialnie z tłumaczeniem na język kazachski i
rosyjski
ABC biznesu

38
• wypis z KRS-u lub inny dokument potwierdzający, że założyciel filii (przedstawicielstwa)
jest zarejestrowany w swym macierzystym kraju z notarialnie poświadczonym
tłumaczeniem na język kazachski i rosyjski
• kopię dokumentów założycielskich osoby prawnej z notarialnie poświadczonym
tłumaczeniem na język kazachski i rosyjski
• kopię potwierdzenia dokonania opłaty rejestracyjnej
Aby zarejestrować filię (przedstawicielstwo) banku niezbędna jest zgoda Narodowego
Banku Republiki Kazachstan.
ABC biznesu

39
Spółka z o.o. ma osobowość prawną a jej udziałowcami może być jedna lub więcej osób
fizycznych lub prawnych zaś kapitał statutowy jest podzielony na udziały. Udziałowcy
ponoszą ryzyko strat związanych z działalnością spółki tylko do wysokości wniesionych
przez nich udziałów, którymi mogą być środki pieniężne, papiery wartościowe, przedmioty,
prawa własności, w tym związane z ziemią i własnością intelektualną. Spółka musi mieć
organ wykonawczy w postaci jednej osoby lub ciała kolektywnego oraz może posiadać
radę nadzorczą i komisję rewizyjną.
Spółka z ograniczoną
odpowiedzialnością
ABC biznesu

40
Do głównych dokumentów spółki należy umowa założycielska (forma pisemna
poświadczona notarialnie i podpisana przez każdego udziałowca lub jego pełnomocnika),
która zawiera: decyzję o utworzeniu spółki, nazwę i adres siedziby, spis udziałowców a
także ich prawa i zobowiązania, rozmiar kapitału założycielskiego i spis poszczególnych
udziałów, zaświadczenie o rozmiarze i terminie wniesienia wkładu pieniężnego przez
każdego udziałowca lub o wartości wniesionego wkładu naturalnego, zatwierdzony statut,
warunki reorganizacji lub zakończenia działalności - statut jest dokumentem określającym
stan prawny spółki i zawiera się w umowie założycielskiej.
W związku z realizowaną przez władze Republiki Kazachstanu liberalizacją przepisów
gospodarczych, kwota minimalnego kapitału zakładowego Sp. z o.o. w przypadku małych
przedsiębiorstw wynosi 100 tenge - ok. 2 zł. W przypadku średnich i dużych
przedsiębiorstw - 173 100 tenge - ok. 3500 zł.
ABC biznesu

41
Spółka Akcyjna
W Kazachstanie istnieją dwa rodzaje spółek akcyjnych:
1. zamknięta - emisja akcji ograniczona jest tylko do akcjonariuszy, których liczba nie
może być większa niż 100 i nie mogą być one przedmiotem obrotu na giełdzie
2. otwarta - nieograniczona liczba akcjonariuszy, którzy dowolnie dysponują swoimi
akcjami i jej akcje są notowane na giełdzie papierów wartościowych. Spółka Akcyjna
otwarta powinna mieć co najmniej 500 akcjonariuszy
Podobnie jak w innych porządkach prawnych spółka akcyjna uważana jest za korzystną
formę dla prowadzenia dużych przedsięwzięć gospodarczych.
ABC biznesu

42
Minimalna wysokość kapitału założycielskiego to 86 550 000 tenge (1.731.000 zł). Akcje
emitowane przez spółkę mogą być zwykłe (upoważniają do udziału w walnym
zgromadzeniu, otrzymania dywidendy i części aktywów w przypadku jej likwidacji) i
uprzywilejowane (posiadacze otrzymują dywidendę w określonej zagwarantowanej
wysokości i są do niej uprawnieni w pierwszej kolejności przed posiadaczami akcji
zwykłych, ich udział nie może przekraczać 25 proc. kapitału statutowego). Założyciele
mogą też wyemitować tzw. "złotą akcję", której posiadacz nie uczestniczy w tworzeniu
kapitału statutowego ani nie otrzymuje dywidendy, ale może zgłaszać sprzeciw w
sprawach wymienionych w statucie spółki. Procedura założenia spółki akcyjnej jest taka
sama jak spółki z o.o., tzn. po podpisaniu dokumentów u notariusza składa się je w
organie rejestracyjnym i w ciągu dziesięciu dni wydawana jest decyzja.
ABC biznesu

43
W dalszym ciągu większość firm zagranicznych łączą z kazachskimi spółkami wyłącznie
stosunki handlowe. W tych przypadkach najważniejsze jest poprawne konstruowanie
umów oraz zabezpieczenie własnych należności, ewentualnie za pomocą odpowiednich
gwarancji państwowych. W przypadku transakcji handlu zagranicznego możliwy jest co
prawda wybór prawa niemieckiego, jednak zawsze znajdą zastosowanie przepisy
bezwzględnie obowiązujące prawa kazachskiego (prawo dewizowe, podatkowe, celne
itd.). W szczególności zlecenia dostaw obejmujące pewien udział usług lokalnych mogą
pociągać za sobą obowiązek rejestracji na miejscu. Więcej informacji w tym zakresie
zawiera nasz przewodnik dotyczący konstruowania umów w Kazachstanie, który z chęcią
Państwu prześlemy. W wielu przypadkach obecność na miejscu jest jednak konieczna lub
wskazana.
Normy prawne dotyczące działalności
przedsiębiorstwa
ABC biznesu

44
Część niemieckich firm kieruje z Kazachstanu swoimi inwestycjami w sąsiednich krajach
Azji Środkowej. Oznacza to, że niemieckie przedsiębiorstwo powinno zadać sobie pytanie,
w jakiej formie prawnej powinno być obecne w Kazachstanie. Podobnie jak większość
systemów prawnych byłego Związku Radzieckiego, prawo kazachskie oferuje możliwość
założenia niesamodzielnych oddziałów, takich takich jak filie czy przedstawicielstwa,
utworzenia albo nabycia osób prawnych bądź też utworzenia joint venture z lokalnymi
partnerami.
ABC biznesu

45
• Kwestie wizowe: Konieczność posiadania wiz we wzajemnym ruchu osobowym
zniechęca część przedsiębiorców do nawiązywania kontaktów handlowych. W przypadku
planowanej wizyty pracownika polskiego podmiotu gospodarczego do Kazachstanu
konieczne jest uzyskanie tzw. poparcia wizowego w Ministerstwie Spraw Zagranicznych
RK. O takie poparcie występuje kazachstański podmiot gospodarczy, w tym również
kazachstańska spółka-córka polskiego podmiotu gospodarczego.
• Kontrola: częste kontrole podmiotów gospodarczych, w tym także firm z udziałem
kapitału zagranicznego
Bariery zgłaszane przez polskich
przedsiębiorców
ABC biznesu

46
Na kazachstańskim rynku szanse mają przede wszystkim firmy duże, z potencjałem
realizacji znaczących projektów. Z tego powodu zainteresowane realizacją zleceń w
Kazachstanie powinny być firmy zajmujące się infrastrukturą drogową i kolejową,
budujące elektrownie, rafinerie i zakłady przemysłowe. Wejście w ten segment rynku nie
jest łatwe, gdyż Kazachstan prowadzi duże inwestycje od wielu lat. Zlecenia w tym
obszarze w znacznym stopniu opanowały duże korporacje międzynarodowe, włoskie czy
tureckie. Plan rozwoju jest jednak ambitny – inwestycje infrastrukturalne wiążą się
zarówno z zamiarem budowy szlaków tranzytowych między Europą a Chinami, jak i z
rozwojem usług publicznych w Kazachstanie. Istotny potencjał istnieje również w
dziedzinie technologii informacyjnej oraz informatyzacji.
Możliwości na tym polu są otwarte głównie dla firm, które uczestniczyły w dużych
projektach w Polsce oraz mają produkty i doświadczenie, by realizować wdrożenia w
instytucjach centralnych i sferze publicznej.
ABC biznesu

47
Nowe możliwości mogą wiązać się z rosnącą współpracą Kazachstanu i Unii Europejskiej
w zakresie transportu i energetyki, a także z udziałem Kazachstanu w Unii Celnej z Rosją i
Białorusią, co oznacza dostęp także do rynku rosyjskiego.
Do strategicznych obszarów współpracy z Kazachstanem, w opinii Wydziału zaliczyć
należy:
• produkcję materiałów budowlanych oraz maszyn budowlanych
• modernizację i rozbudowę infrastruktury drogowej
• budownictwo mieszkaniowe i przemysłowe, modernizację już istniejących obiektów
• modernizację i rozbudowę sieci energetycznej
• modernizację i rozbudowę sieci kolejowej w RK oraz miejskich sieci tramwajowych
• budowę pojazdów szynowych
ABC biznesu

48
• modernizację i rozbudowę sieci wodno-kanalizacyjnej
• budowę maszyn i urządzeń dla branży górniczej i naftowo-gazowej oraz metalurgię
• przemysł obronny
• przemysł spożywczy, w tym maszyn dla przetwórstwa rolno-spożywczego
• przemysł tekstylny
• ochronę środowiska
• turystykę
Dla Kazachstanu priorytetowym jest nadal rozwój przemysłu petrochemicznego,
chemicznego i wydobywczego. W tych gałęziach lokowana jest większość napływających
do
Kazachstanu inwestycji zagranicznych.
ABC biznesu

49
Przedstawicielstwa i filie
Przedstawicielstwa i filie nie są osobami prawnymi, ale stanowią prawnie niesamodzielne
oddziały zagranicznych osób prawnych w Kazachstanie. Możliwe jest jednak wniesienie
powództwa zarówno przeciwko przedstawicielstwu jak i filii w miejscu ich rejestracji w
Kazachstanie. Odpowiedzialność nie jest ograniczona do majątku przedstawicielstwa lub
filii, zasadniczo ponosi ją spółka zagraniczna. Filie różnią się od przedstawicielstw głównie
celem swojej działalności. Przedstawicielstwa mogą, mówiąc w skrócie, jedynie
reprezentować interesy spółki-matki i prowadzić działalność marketingową, ale nie mogą
podejmować jakiejkolwiek działalności gospodarczej celem osiągnięcia zysku. Jeżeli
inwestor chciałby najpierw ostrożnie rozpoznać rynek, zebrać informacje o możliwych
obszarach aktywności gospodarczej i związanych z tym perspektywach oraz pozyskać
konkretnych klientów dla swojej firmy lub nawiązać kontakty, wtedy przedstawicielstwo jest
najlepszym rozwiązaniem.
ABC biznesu

50
Filie mogą natomiast prowadzić działalność gospodarczą i samodzielnie wystawiać
faktury. Jednakże istnieje szereg ograniczeń praktycznych i prawnych, które powodują, że
w pewnych warunkach filia nie może działać w takim samym zakresie, jak prawnie
samodzielna spółka-córka. Przy wyborze między filią a spółką-córką z reguły ważną
kwestię stanowi odpowiedzialność: odpowiedzialność nie jest ograniczona do majątku filii,
a zatem możliwe jest zgłoszenie roszczeń do majątku spółki zagranicznej. Stąd też wiele
firm raczej organizuje swoją działalność gospodarczą poprzez własne spółki krajowe.
Przedstawicielstwa i filie działają na podstawie określonego przez daną spółkę-matkę
regulaminu zarządu i są kierowane przed kierowników p r zedstawicielstw lub filii, którzy
winni otrzymać stosowne pełnomocnictwa do podejmowania czynności prawnych.
Zagraniczni kierownicy nie muszą posiadać pozwolenia na pracę w celu prowadzenia tej
działalności, nie dotyczy to jednak pracowników będących obcokrajowcami.
ABC biznesu

51
W rozumieniu kazachskiego prawa dewizowego zarówno przedstawicielstwa jak i filie są
„nierezydentami”; stąd mogą posiadać konta bankowe za granicą, ale również konta w
walucie lokalnej i zagranicznej w Kazachstanie. Sytuacja ta jest bardzo korzystna w
porównaniu do sytuacji lokalnych spółek krajowych, gdyż zapewnienie finansowania
przedstawicielstwa za pomocą przelewów środków pieniężnych na konta
przedstawicielstwa nie stanowi żadnego problemu. W przypadku spółek krajowych jest do
tego niezbędna podstawa prawna (umowa, uchwała wspólników itd.). Niemałą rolę
odgrywają w tym przypadku także kwestie podatkowe.
ABC biznesu

52
Procedura rejestracyjna
Osoby prawne
Przedstawicielstwa i filie należy rejestrować w kazachskim Ministerstwie Sprawiedliwości.
W celu
rejestracji należy do właściwego wniosku dołączyć następujące dokumenty:
• wyciąg z rejestru handlowego lub potwierdzenie rejestracji spółki-matki w państwie
siedziby;
• kopię statutu spółki-matki;
• uchwałę spółki-matki o utworzeniu przedstawicielstwa lub filii;
• regulamin pracy zarządu zakładanego przedstawicielstwa lub zakładanej filii;
• pełnomocnictwo dla kierownika przedstawicielstwa lub filii;
• kazachski numer identyfikacji podatkowej kierownika;
• dokument potwierdzający przyszłą siedzibę;
• dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej
ABC biznesu

53
Wszelkie składane dokumenty powinny być uwierzytelnione notarialnie i opatrzone
apostille. Dokumenty, które nie zostały sporządzone w języku kazachskim lub rosyjskim,
muszą zostać przetłumaczone przez tłumacza przysięgłego i połączone z oryginałem tak,
aby tworzyły z nim jeden dokument. Urząd dokonujący rejestracji jest zobowiązany do
wystawienia w ciągu dziesięciu dni roboczych od złożenia wszystkich niezbędnych
dokumentów świadectwa rejestracji i nadania numeru identyfikacji podatkowej. Termin ten
w praktyce często nie jest dotrzymywany. Po właściwej rejestracji mogą być konieczne
inne, częściowo obowiązkowe zgłoszenia lub działania. Procedura rejestracyjna trwa w
sumie od czterech do sześciu tygodni. Prawu kazachskiemu znane są typowe formy
prawne. W praktyce istotne są obecnie jedynie spółka z ograniczoną odpowiedzialnością i
spółka akcyjna W związku z tym poniżej zostaną omówione tylko te formy prawne.
ABC biznesu

54
Dokumenty założycielskie i kapitał zakładowy
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością jest najczęściej spotykaną formą prawną w
Kazachstanie. Jest ona uregulowana zarówno w kazachskim Kodeksie cywilnym z 27
grudnia 1994 r. i 1 lipca 1999 r. („k.c.“) jak i w Ustawie o spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością z 22 kwietnia 1998 r. („Ustawa o spółce z ograniczoną
odpowiedzialnością“). Kazachska spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może zostać
założona przez jednego wspólnika. Wspólnik ten musi mieć jednak co najmniej dwóch
wspólników (tzw. „Enkelverbot” – zakaz tworzenia dalszych spółek jednoosobowych). W
przeciwnym wypadku niezbędny jest drugi wspólnik, przy czym jego udział może być
niewielki (np. 1proc.). Wspólnicy co do zasady ponoszą odpowiedzialność wyłącznie do
wysokości swoich wkładów. Specjalne regulacje obowiązują wtedy, gdy wkłady nie zostały
wniesione.
Spółka z ograniczoną
ABC biznesu

55
Spółka ponosi odpowiedzialność jedynie za własne zobowiązania, a nie za zobowiązania
swoich wspólników. Zasadniczomajątek spółki jest niezależny od majątku wspólników.
Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może prowadzić każdą dozwoloną działalność
gospodarczą, jeżeli prawo kazachskie nie przewiduje wyraźnych ograniczeń w tym
zakresie (np. w ustawie o licencjach). Dokumentami założycielskimi spółki z ograniczoną
odpowiedzialnością są umowa założycielska i statut. Do założenia spółki niezbędna jest
też uchwała założycielska wspólników. Umowa założycielska musi zawierać określoną
minimalną treść. Należy w niej określić przedmiot działalności,
podać wspólników, wysokość kapitału statutowego i udziałów wspólników, terminy
wniesienia wkładów itd. W statucie należy podać podobne dane, a ponadto m.in. firmę,
siedzibę spółki, określić kompetencje organów zarządzających. Minimalny kapitał
zakładowy wynosi obecnie w przeliczeniu około euro 750.
ABC biznesu

56
Wspólnicy nie są zobowiązani do wnoszenia kapitału statutowego przed rejestracją
kazachskiej spółki-córki. Kapitał zakładowy należy wpłacić najpóźniej w ciągu roku od
utworzenia spółki. Wkłady rzeczowe są możliwe, jednakże ich wartość musi zostać
potwierdzona przez wspólników lub zgromadzenie wspólników.
W przypadku sprzedaży udziałów w spółce z ograniczoną odpowiedzialnością każdemu
wspólnikowi
przysługuje ustawowe prawo pierwokupu. Prawo to upoważnia go do nabycia udziałów,
których kupno inny wspólnik oferuje osobom trzecim.
ABC biznesu

57
Prawa i obowiązki wspólników
Struktura zarządzania
Prawa i obowiązku wspólników regulują w szczególności art. 11 i 12 Ustawy o spółce z
ograniczoną
odpowiedzialnością Zgodnie z nimi wspólnicy uprawnieni są do:
• uczestnictwa w zarządzaniu spółką, o ile jest to przewidziane w ustawie o spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością lub w statucie
• informacji o działalności spółki, o księgowości oraz do wglądu w inne dokumenty zgodnie
ze statutem
• udziału w zyskach
• podziału przychodów z likwidacji w stosunku do ich udziałów
• wystąpienia ze spółki w drodze sprzedaży udziałów
• zaskarżania przed sądem decyzji organów zarządzających
ABC biznesu

58
W umowie założycielskiej mogą zostać uzgodnione również inne prawa wspólników.
Wspólnicy są w szczególności zobowiązani:
• przestrzegać postanowień umowy założycielskiej
• terminowo wnosić wkłady
• zachować w tajemnicy informacje poufne
Organami spółki z ograniczoną odpowiedzialnością są zazwyczaj zgromadzenie
wspólników i jedno-lub wieloosobowy zarząd. Zgromadzenie wspólników to najwyższy
organ spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, którego kompetencje obejmują:
• zmianę statutu
• powoływanie i odwoływanie zarządu, rady nadzorczej i komisji rewizyjnej
• zatwierdzanie sprawozdania finansowego i wypłatę zysku
ABC biznesu

59
• ustalanie wewnętrznych regulacji spółki
• podejmowanie decyzji o udziale w innych spółkach
• podejmowanie decyzji o przymusowym zakupie udziałów wspólnika
• podejmowanie decyzji o likwidacji spółki, powoływanie komisji likwidacyjnej i
zatwierdzanie bilansu likwidacyjnego
• podejmowanie decyzji o zastawieniu majątku spółki
• podejmowanie decyzji o podwyższeniu kapitału
Zarząd jest odpowiedzialny za bieżące zarządzanie spółką. Zakres umocowania zarządu
do reprezentacji może zostać ograniczony przez zgromadzenie wspólników. W spółce z
ograniczoną odpowiedzialnością może zostać również powołana rada nadzorcza, która
jest odpowiedzialna za kontrolę działań zarządu i – o ile nie powołano komisji rewizyjnej –
za kontrolę działalności gospodarczej tego organu.
ABC biznesu

60
Rejestracja
Spółka akcyjna
Sp. z. o.o. podlega rejestracji w wydziale rejestrowym Ministerstwa Sprawiedliwości.
Oprócz wniosku o rejestrację należy złożyć następujące dokumenty:
• statut spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• jeżeli spółka z ograniczoną odpowiedzialnością ma tylko jednego wspólnika, niezbędna
jest uchwała o utworzeniu spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• jeżeli założycielem jest osoba prawna (dotyczy to zarówno krajowych jak i zagranicznych
osób prawnych), należy przedłożyć zaświadczenie kazachskiego organu podatkowego o
niezaleganiu w podatkach
ABC biznesu

61
• jeżeli założycielem jest zagraniczna osoba prawna, należy przedłożyć wyciąg z rejestru
handlowego lub dokument zarejestrowania założyciela w kraju pochodzenia
• jeżeli wspólnikiem jest zagraniczna osoba fizyczna, należy złożyć kopię jej dowodu
osobistego lub dokumentu potwierdzającego jej tożsamość
• kazachski numer identyfikacji podatkowej dyrektora spółki z ograniczoną
• dokument potwierdzający siedzibę zakładanej spółki z ograniczoną odpowiedzialnością
• dowód uiszczenia opłaty rejestracyjnej
Wszelkie składane dokumenty zagranicznej osoby prawnej powinny być poświadczone
notarialnie i opatrzone apostille. Odnośnie tłumaczeń obowiązują te same regulacje, jak w
przypadku przedstawicielstwa.
ABC biznesu

62
Rejestracja winna nastąpić w ciągu dziesięciu dni roboczych od złożenia wszystkich
niezbędnych dokumentów i zakończyć się wydaniem świadectwa rejestracji i nadaniem
numeru identyfikacji podatkowej. Po właściwym założeniu spółki należy złożyć wniosek o
pieczęć firmową i otworzyć konta bankowe, ewentualnie należy zarejestrować się do
celów podatku VAT. Cały proces rejestracji trwa od trzech do pięciu tygodni.
Spółka akcyjna jest osobą prawną, której kapitał zakładowy jest podzielony na akcje.
Posiada ona własny majątek, który należy oddzielić od majątku akcjonariuszy, i
odpowiada jedynie za swoje zobowiązania. Akcjonariusze nie odpowiadają za
zobowiązania spółki akcyjnej i ponoszą ryzyko straty do wysokości swoich wkładów.
Liczba akcjonariuszy nie jest ograniczona. Po zmianie ustawy o spółkach akcyjnych
istnieją już tylko „otwarte spółki akcyjne” (OSA), nie ma natomiast „zamkniętych
spółek akcyjnych”.
ABC biznesu

63
Prawa i obowiązki akcjonariuszy
Dokumentami założycielskimi spółki akcyjnej są umowa założycielska i statut. Umowa
założycielska traci swoją moc prawną po rejestracji emisji akcji. Kapitał statutowy wynosi
w przeliczeniu około 280 000 euro. Spółka akcyjna może emitować akcje zwykłe i
uprzywilejowane. Wartość emisja akcji uprzywilejowanych nie może przekraczać 25 proc.
kapitału zakładowego. Akcja zwykła zapewnia akcjonariuszowi w szczególności prawo
głosu i roszczenie o udział w dywidendzie. Właścicielom
akcji uprzywilejowanych przysługuje uprzywilejowane prawo do dywidendy i wypłaty
udziału w przychodzie z likwidacji, jednakże nie przysługuje im prawo głosu lub jest ono
ograniczone. Poza tym przez założycieli spółki akcyjnej lub na mocy decyzji zgromadzenia
akcjonariuszy może zostać wydana „złota akcja”, która w przypadku tworzenia kapitału
zakładowego nie jest uwzględniana i nie daje właścicielowi prawa do udziału w
dywidendzie.
Dokumenty założycielskie i kapitał
zakładowy
ABC biznesu

64
Właściciel „złotej akcji“ ma prawo weta wobec decyzji zgromadzenia akcjonariuszy, rady
nadzorczej i zarządu w odniesieniu do kwestii określonych w statucie.
Do praw i obowiązków akcjonariuszy należy m.in.:
• udział w zarządzaniu spółką, o ile jest to przewidziane w ustawie o spółkach akcyjnych
lub w statucie
• prawo do informacji o działalności spółki, o księgowości oraz wgląd w inne dokumenty
zgodnie ze statutem
• prawo do udziału w dywidendzie
• prawo do przychodu z likwidacji w przypadku likwidacji
• prawo pierwokupu, o ile jest ono przewidziane przepisami prawa
• prawo do zaskarżania przed sądem decyzji organów zarządzających
ABC biznesu

65
Główni akcjonariusze są ponadto uprawnieni do żądania zwołania nadzwyczajnego
walnego zgromadzenia, rady nadzorczej i przeprowadzenia badania przez biegłych
rewidentów na koszt spółki akcyjnej. Akcjonariusze są w szczególności zobowiązani do:
• terminowej zapłaty za nabyte akcje
• terminowego powiadamiania o zmianach informacji niezbędnych dla rejestru
akcjonariuszy
• zachowania w tajemnicy informacji poufnych
ABC biznesu

66
Struktura zarządzania
Rejestracja akcji
Obowiązki w zakresie sprawozdawczości i publikacji
Najwyższym organem spółki akcyjnej jest walne zgromadzenie; do jego wyłącznych
kompetencji należy m.in.:
• zmiana statutu
• rozwiązanie spółki
• powzięcie uchwały o podwyższeniu liczby wyemitowanych akcji
• określenie liczby członków rady nadzorczej i zarządu, ich powoływanie i odwoływanie
• powołanie biegłego rewidenta
• zatwierdzenie sprawozdania finansowego
• decyzja o wykorzystaniu zysku bilansowego
ABC biznesu

67
Do działania w charakterze organu wykonawczego może zostać wyznaczony zarząd
wieloosobowy lub dyrektor generalny. Kompetencje zarządu są ograniczone do zwykłej
bieżącej działalności gospodarczej. Zarząd jest obowiązany składać sprawozdania
walnemu zgromadzeniu i radzie nadzorczej. Spółka akcyjna posiada ponadto radę
nadzorczą („board of directors“) odpowiedzialną za ogólne kierowanie spółką, jednakże
nie należy jej porównywać z radą nadzorczą w rozumieniu prawa niemieckiego. Raz w
roku winno się odbyć zwykłe walne zgromadzenie, najpóźniej przed upływem piątego
miesiąca po zakończeniu roku obrotowego.
Spółkę akcyjną należy zarejestrować w urzędzie rejestracyjnym Ministerstwa
Sprawiedliwości. Proces rejestracji w większości pokrywa się z postępowaniem w tym
zakresie dotyczącym spółek z o.o. Kolejnym krokiem po rejestracji jest rejestracja emisji
akcji w urzędzie ds. regulacji i nadzoru nad rynkami i organizacjami finansowymi (AAFF).
ABC biznesu

68
Decyzję o emisji akcji podejmuje walne zgromadzenie. Po podjęciu uchwały przez walne
zgromadzenie o emisji akcji, należy złożyć wniosek do AAFF celem rejestracji emisji akcji,
do którego to wniosku należy załączyć szereg dokumentów. Ustawa o spółkach akcyjnych
nakłada pewne obowiązki w zakresie sprawozdawczości i publikacji ogłoszeń. Spółka
akcyjna jest przede wszystkim zobowiązana do publikowania dla swoich akcjonariuszy
niektórych informacji dotyczących zawarcia ważnych transakcji, emisji akcji, udziału w
innych osobach prawnych. Ponadto winna publikować coroczne sprawozdanie finansowe i
każdą powziętą uchwałę walnego zgromadzenia wspólników. W przypadku Spółki
Akcyjnej należy dodatkowo zarejestrować akcje w Agencji ds. Kontroli i Nadzoru Rynku
Finansowego oraz Instytucjach Finansowych Republiki Kazachstanu.
ABC biznesu

Kazachstan

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Plus de PortalPromocjiEksportu

Plus de PortalPromocjiEksportu (20)

Kazachstan