RexhinoKovaci
Deyrat e portofolit te Informatikes
Semestri i I
Afati Kohor: 22/tetor/2018
Objektivat:Te mesojme – Njesia Qendrore e procesimit dhe arkitektura e saj, Karateristikat kryesore te
CPU-se. Kujtesa chache dhe paralelizmi, Njesia e perpunimit GPU, Pajisjet ruajtese Optike, Sistemet
operative. Llojet, karateristikat dhe krahasimet midis tyre, Software-t me burim te hapur dhe te mbyllur.
Perdorimi i utiliteve si domosdoshmeri ne PC, Cikli jetesor I nje programi nga gjuha makine, ne
kompilues deri ne interpretues.
Kompetencat:
Ne kete tematike,Une mesova:
● kuptova qellimin e CPU-s, elementeve te tij dhe funksionet e tyre perfshire elementet kyç te
arkitektures se Von Neumann, funksionet dhe nderlidhjet midis tyre; ciklin fetch-execute;
karakteristikattipike te CPU-sqe ndikojneneperformancen etij dhe faktoretqe kaneçuar ne rritjen
performances se CPU-ve moderne si kujtesa “cache” apo paralelizmi; konceptova qe njesia e
perpunimit grafik (GPU) eshte projektuar per te kryer veprime qe permiresojne rezultatin grafik;
Detyrat
1. Ushtrimet 1-2 faqe 8;
2. Ushtrimet 1- 2 faqe 25;
3. Hulumtim: Informacione shtese per CPU (Control Processing Unit), GPU (Graphics Proccesing
Unit) dhe Roli/Evolimi i Grafikeve te video-lojrave.
4. Projekt: Krijimi i nje baze te dhenash dhe veprime te ndryshme me Select
5. Punimet Personale ne Python (Gjuhe Programimi)

RexhinoKovaci
Ushtrimi 1 – 2 faqe 8
1. Cilet jane funksionet kryesore te CPU-SE?
Njesia qendrore e perpunimit (CPU) eshte pjese e nje sistemi kompjuterik i cili kryen udhezimet e nje
programi kompjuterik, dhe eshte nje element paresor ne ushtrimin e funksioneve kompjuterike.
Funksionet kryesore te CPU-se jane:
1. Deshifirmi dhe ekzekutimi i instruksioneve te marra nga programi (software).
2. Kontrollon dhe mbeshtet Kohen e operacionit ose instruksionit.
3. Ruatja, CPU-ja duhet te japi reagime pas ekzekutimit ten je instruksioni dhe te dhenat e daljes
te shkruhen ne kujtese.
4. Udhezime per Dekodim.
5. Kryerja e llogaritjeve aritmetike dhe logjike.
6. Ekzekutimi I programeve te ruajtura ne kujtese.

RexhinoKovaci
2. Cfare permban cikli i ekzekutimit? Tregoni hapat e tij,
Te gjithe CPU-te kryejne nje cikel ekzekutimi baze te ngjashem qe kalon ne tre faza: Fetch – Dekodim –
Ekzekutim.. Faza e pare nis me Fetch leximin e instruksionit, CPU-ja merr udhezimet e hyrjes ose
kamndat nga njesia e kujteses, kryen operacione aritmetike dhe logjike dhe I ruan keto te dhena te
perpunuara ne kujtese.
Hapat e ciklit te ekzekutimit jane:
1. CU (Control Unit) realzion adresimin e kujteses qendore per fetch (leximin) e nje instruksionit
2. Instruksioni lexohet ne njesine e kontrollit (CU)
3. Dekodon instruksionin e lexuar
4. Ekzekuton instruksionet e tij

RexhinoKovaci
Ushtrimet 1 faqe 25
1.Cfare jane software me kod burimte hapur dhe te mbyllur?
Programet jane bere te nevojshme ne jeten e njeriut ne kohet e sotme. Perhapja e tyre me shpejesi te
madhe te internetit ka bere qe te krijohen programe software-ike te ndryshme. Perdorueshmeria e
programeve varet nga lloji I software-ve. Software ndahen ne: kod me burim te hapur dhe kod me burim
te mbyllur.
Karateristikat e Software-ve:Kod me burim te hapur eshte software me kodin burim qe kushdo munde ta
modifikpje dhe permisoje ate. Software me kod te hapur eshte I disponueshem per pjesen me te madhe te
publikun per te perdorur dhe modifikuar ate. Eshte I lire (falas) per ta perdorur kete software dhe
modifikuar.
Karateristikat e Software-ve:Kod me burim te mbyllur ndryshe njihet si software I cili ka nje pronar I cili
eshte I lincesuar dhe ka mundesi te autorizoje perdoruesit e autorizuar qe I lejon modifikime, kopjime dhe
kufizime te ripublikimit privat. Burimi I kodit nuk ndahet me te tjeret qe deshirojne ta shikojne ose
modifikojne ate.

RexhinoKovaci
Ushtrimi 2 faqe 25
2.Cilet jane faktoret kryesore qe ndikojne ne zgjedhjen e nje software-i
Faktoret kryesore ne perzgjdhjen e nje software me kod burimte hapur ose te mbyllurjane:
1. Kostoja
2. Sherbimi
3. Risia
4. Perdorueshmeria
5. Siguria
6. Utilities
Nese ndahemi nga cdo faktore te ndryshemato tregojne anet pozitive dhe negative nese nismi nga
kostoja.
Kostoja:Nje nder avantazhet kryesore te kodit me burim te hapur eshte kostoja pasi ata jane pa pagese.
Mjafton te dime dhe te perdorim dhe kostoja e pergjitshme do te jete me e lire ne krahasim me burimet e
mbylluara
Sherbimi: Mbeshtetja e software-ve te lire ofrohet nga me te besuarat dhe te angazhuarat nepermjet
blogeve dhe forumeve, por perserinuk arrin te jape nivelin e larte te pergjigjes qe shume konsumatore
kerkojne. Duke qene se software nuk kane pronare, sherbii qe ofrohet ne open source NUK eshte 100% I
plote
Risia: Software-iburimeve te hapur ofrojne nje sasi te madhe te fleksibilitetit dhe lirise per ta ndryshuar
software-in pa kufizime. Kjo sjell nje risi ne ndryshimin e nje produkti te ri. Software me burim te
mbyllur e ka te pamundur per ta pare ose ndyshuar kodin e burimit, pra ka kufizime ne fleksibilitet,
mirepo ky kufizim ofron siguri dhe besueshmerine e plote per perdoruesin.
Perdorueshmeria:Software-et me kod burim te mbyllur jane shume me te perdorura per developers
(zhvilluesit) se sa per perdoruesit e thjeshte pasi ata jane me pake kompleks ne perdorim. Manualet e
perdorimit ofrohen gjithashtu per reference te menjehershme dhe tranjime te shpejta, ndersa sherbimet
ndihmese ndihojne ne maksimizmin e perdorimit te software-it
Siguria: Siguria e burimit te hapur shpesh eshte nje shqetesi I madh per kompanite e medha, sepse
software-I nuk eshte gjithmone I zhvilluar ne nje mjedis te kontrolluar. Software-I me kod burim te
mbyllur eshte me I sigurte sepse eshte I zhvilluar ne nje mjedis te kontrolluar nga nje ekip ekspertesh
programuesish te AUTORIZUAR. Ky ekip eshte I vetmi qe mund te shikoje ose modifikoje kodin e
burimit, prandaj rreziku I sulmeve eshte I vogel.
Utilities:Utilities eshte sistemi I software-it qe ka si qellim ofrimin e ndihmes ne analizimin,
konfigurimin, optimizimin dhe mirembatjen e nje kompjuterit. Ai perdoret per te mbeshtetur
infrastrukturen kompjuterike ne contrast me software-in e aplikimit, I cili ka per qellim kryerjen e
detyrave te drejteperdrejta qe perfitojne perdoruesit e zakoneshem.

RexhinoKovaci
Detyra 3: Hulumtim:
Informacione shtese per CPU (Control Processing Unit).
Nje procesor qendror, ose CPU,eshte padyshim komponenta me e rendesishme e çdo pajisje
kompjuterike. Ai trajton udhezimet baze dhe cakton detyrat me te komplikuara per procesoret te tjera
specifike per t'i bere ata te bejne ate qe bejne me mire. Eshte thelbi i PC tuaj, smartphone ose tablete. dhe
kjo eshte ajo qe e ben te gjithe pajisjen te kandidoje ashtu siç duhet.
Vete CPU eshte nje komponent thelbesor i asajqe e ben nje kompjuter nje kompjuter, por nuk eshte vete
kompjuteri - eshte vetem truri i operacionit. Eshte nje çip i vogel kompjuteri qe gjendet ne maje te
berthames kryesore te kompjuterit, nese ky eshte nje kompjuter desktop, laptop apo tablet. Eshte dukshem
e ndare nga memoria, e cila eshte ajo ku ruhet informacioni, dhe kartela grafike ose grafiku, i cili merret
me te gjitha shfaqjet e video dhe grafika 3D ne monitorin ose ekranin tuaj.
CPU-te jane ndertuar duke vendosur miliarda transistore mikroskopike ne nje çip te vetem kompjuteri.
Ata tranzistore e lejojne ate te beje llogaritjet qe i nevojiten per te drejtuar programet qe ruhen ne kujtesen
e sistemit tuaj.
Nje nga avancimet me te zakonshme te teknologjise se CPU eshte qe keto transistore te behen me te vogla
dhe me te vogla. Kjo ka rezultuar ne permiresimin e shpejtesise se CPU-se gjate dekadave,shpesh te
referuara siLigji i Moore-s.
Ne kontekstin e pajisjeve moderne, nje desktop apo laptop do te kete nje CPU te dedikuar qe kryen nje
numer funksionesh perpunimi per sistemin. Pajisjet celulare dhe disa tableta ne vend te kesaj perdorin nje
"Sistem ne Chip" (SoC), i cili eshte nje çip qe permban CPU e saj se bashku me komponentet e tjere. Intel
dhe AMD ofrojne CPU me grafika dhe kujtesa te ruajtura ne to, qe do te thote se mund te bejne me shume
se vetem funksionet standarde te CPU.
Ne thelbin e saj, nje CPU merr udhezime nga nje program ose aplikacion dhe kryen nje llogaritje. Ky
proces mund te ndahet ne tri faza kryesore: Merrni, dekodoni dhe ekzekutoni. Nje CPU e merr
instruksionin nga RAM-ja e nje sistemi, atehere ajo decodes ate qe instruksioni ne te vertete eshte,para se
te ekzekutohet nga pjeset perkatese te CPU-se.
Udhezimi i ekzekutuar ose llogaritja mund te perfshije aritmetike baze, krahasimin e numrave te caktuar
se bashku, ose levizjen e tyre ne kujtese. Meqenese çdo gje ne nje kompjuter perfaqesohet nga numrat, ato
lloj detyrave te thjeshta perputhen me ate qe nje CPU ben. Eshte ajo qe lehteson çdo gje qe nga fillimi i
Windows-it, per te shikuar nje video ne YouTube.
Ne sistemet moderne, CPU nuk ben gjithçka, por ende ka per te ushqyer hardware te specializuar numrat
qe ata kane nevoje per te bere punen e tyre. Ajo duhet te tregoje karten grafike per te treguar ate
shperthim, sepse keni klikuar ne ate fuçi te karburantit, ose rrembeni permbajtjen e dokumentit tuaj nga
memoria locale.
Fillimisht, perpunuesit kishin nje baze te vetme te perpunimit. Procesoret moderne sot jane te perbere nga
cores te shumta qe lejojne ate te kryeje udhezime te shumta ne te njejten kohe. Ata jane efektivisht disa
CPU ne nje çip te vetem. Pothuajse te gjitha CPU-te e shitura sot jane te pakten dual core,por ne fund te
larte, ju do te shihni kater (quad) core CPUs,dhe madje edhe gjashte, tete dhe 12 core CPUs ne disa raste.
Disa procesore gjithashtu perdorin nje teknologji te quajtur multi-threading, e cila krijon cores virtuale te
procesorit. Ata nuk jane aq te fuqishem sa berthamat fizike, por ato mund te ndihmojne ne permiresimin e
performances se CPU-se.

RexhinoKovaci
Shpejtesia e ores eshte nje numer tjeter i hedhur shume rreth CPU-ve. Kjo eshte shifra "gigahertz" (GHz)
qe do te shihni cituar ne listat e produkteve te CPU. Ajo ne menyre efektive tregon se sa instruksione
mund te trajtoje nje CPU per sekonde, por kjo nuk eshte e tere pamja kur eshte fjala per performancen.
Shpejtesia e ores me se shumti hyn ne loje kur krahasohet CPU-te nga e njejta familje produkti ose brezi.
Kur gjithçka tjeter eshte e njejte, nje shpejtesi me e shpejte e ores do te thote nje procesor me te shpejte,
por nje procesor 3GHz nga 2010 nuk do te jete aq i shpejte sa nje procesor 2GHz nga 2018.
Pra,sa duhet te paguani per CPU tuaj? Ne kemi nje numer udhezuesish per t'ju dhene disa sugjerime per
CPU-te me te mira qe mund te blini, por per nje skice te pergjithshme, nese nuk jeni nje lojtar hardcore
ose dikush qe kerkon te beje redaktimin e fotove ose videove, nuk keni nevoje te shpenzoni me shume se
200 dollare. Rrini ne nje brez te koheve te fundit. Per cipe Intel qe do te thote socket te cipeve 6th, 7th ose
8th brezi, dhe per AMD, Ryzen 1000 ose 2000 CPUs saj.
Megjithese CPU nuk eshte aq e rendesishme per performancen e pergjithshme te sistemit ashtu siç dikur
ishte, ajo ende luan nje rol te madh ne berjen e nje pajisje te drejtuar shpejt. Meqenese eshte vetem
pergjegjes per ekzekutimin e komandave brenda programeve, aq me shpejt CPU juaj eshte,aplikacionet
me te shpejta do te kandidohen.
Kjo tha, nje CPU e shpejte nuk eshte gjithçka. Nje procesor, pa marre parasysh se sa i fuqishem, nuk
mund te beje lehtesisht lojrat me te fundit 3D, as nuk mund te ruaje informacione. Ketu perfshihen
komponente te tjere, si kartat grafike dhe kujtesa.
Me pak fjale, CPU nuk eshte gjithçka, por eshte e rendesishme. Ne pergjithesi, nje CPU me e shpejte do
te thote se sistemi apo pajisja juaj do te funksionoje me shpejt. Te pakten kjo nuk do te jete nje ngushtim i
ngushte ne te drejten e tij. Berthama dhe temat e shumta mund t'ju ndihmojne te beni me shume gjera ne
te njejten kohe.
Do te donit pak me shume ndihme per te blere CPU-ne tuaj te ardhshem? Ketu eshte udhezuesi yne per
cipe me te mira nga AMD dhe Intel.1
1
http://academic.brooklyn.cuny.edu/education/jlemke/cpu-basic.htm
Perkthyer nga Rexhino Kovaci

RexhinoKovaci
Hulumtim:
Informacione shtese GPU (GraphicsProccesing Unit)
Nje njesi grafike grafike (GPU) eshte nje çip kompjuteresh qe kryen llogaritjet e shpejta matematikore,
kryesisht per qellimin e paraqitjes se imazheve.
Ne ditet e para te llogaritjes, njesia qendrore e perpunimit (CPU) ka kryer keto llogaritje. Ndersa u
zhvilluan aplikacione me intensive grafike te tilla si AutoCAD; megjithate, kerkesat e tyre shtrengohej
ne CPU dhe performanca e degraduar. GPU-te erdhen si nje menyre per te shkarkuar ato detyra nga
CPU,duke çliruar fuqine e tyre te perpunimit.
Nje GPU mund te gjendet e integruar me nje CPU ne te njejtin qark, ne nje karte grafike ose ne
motherboard te nje kompjuteri personal ose nje serveri.
NVIDIA,AMD, Intel dhe ARM jane disa nga lojtaret kryesore ne tregun e GPU-ve.
GPU vs CPU
Nje njesi perpunimi grafike eshte ne gjendje te beje imazhe me shpejt se nje njesi qendrore perpunuese
per shkak te arkitektures paralele te perpunimit, e cila lejon qe te kryeje llogaritjet e shumta ne te njejten
kohe.
Nje CPU e vetme nuk e ka kete aftesi, megjithese procesoret me shume korore mund te kryejne
llogaritjet paralelisht duke kombinuar me shume se nje CPU ne te njejtin çip. Nje CPU gjithashtu ka nje
shpejtesi me te larte te ores, qe do te thote se mund te kryeje nje llogaritje individuale me shpejt se nje
GPU. Prandaj, nje CPU eshte shpesh me mire i pajisur per te trajtuar detyrat themelore te informatikes.
Procesorette specializuara per perpunimin e grafikut kane ekzistuar qe nga agimi i videove ne vitet
1970. Njesite e perpunimit grafik erdhen ne kompjutere te ndermarrjeve me performance te larte ne fund
te viteve 1990, dhe NVIDIA prezantoi GPU-ne e pare per kompjutere personale, GeForce 256, ne vitin
1999.
Me kalimin e kohes, fuqia e perpunimit te GPU-ve beri procesoret te jenenje zgjedhje popullore per
detyrat e tjera te burimeve intensive qe nuk lidhen me grafike. Aplikimet e hershme perfshinin llogaritjet
shkencore dhe modelimin; nga mesi i vitit 2010, GPU-ja gjithashtu ka mundesuar te mesuarit e makines
dhe softuerin e inteligjences artificiale.
Ne vitin 2012, NVIDIA leshoi nje GPU virtualizuar, e cila shkarkon fuqine e perpunimit te grafikut nga
CPU-ja e serverit ne nje infrastrukture virtuale desktop. Performanca e grafikut ka qene tradicionalisht
nje nga ankesat me te zakonshme te perdoruesve te desktop dhe aplikacioneve virtuale dhe GPU-te e
virtualizuara synojne te adresojne kete problem.2
2
https://searchvirtualdesktop.techtarget.com/definition/GPU-graphics-processing-unit
Perkthyer nga Rexhino Kovaci

RexhinoKovaci
Karakteristikat e GPU perfshijne:
1. Grafika 2-D ose 3-D
2. Prodhimi dixhital per monitoret e ekranit te sheshte
3. Hartimi i struktures
4. Mbeshtetje aplikacioni per softuer grafik me intensitet te larte si AutoCAD
5. Shfaq poligone
6. Mbeshtetje per hapesiren me ngjyra YUV
7. Mbingarkesat e pajisjeve
8. Dekodimi MPEG
Keto karakteristika jane te dizajnuara per te zvogeluar punen e CPU dhe per te prodhuar video dhe grafike
me te shpejte.
GPU nuk perdoret vetem ne nje PC ne nje karte video ose motherboard; perdoret gjithashtu edhe ne
telefona celulare, pershtates te ekranit, workstations dhe lojera konsolesh.
Ky term njihet edhe si njesi e perpunimit vizual (VPU).
Techopedia shpjegon njesine e perpunimit te grafikes (GPU)
GPU e pare u zhvillua nga NVidia ne vitin 1999 dhe e quajti GeForce 256. Ky model GPU mund te
perpunoje 10 milione poligone per sekonde dhe kishte me shume se 22 milione transistore. GeForce 256
ishte nje procesor me nje procesor te integruar me transformim te integruar, vizatim dhe mbeshtetje
BitBLT, efektet e ndriçimit, motoret e konfigurimit te trekendeshit / prere dhe renditjen.
GPU-te u bene me te njohura, ndersa kerkesa per aplikacione grafike u rrit. Perfundimisht, ato u bene jo
vetem nje zgjerim, por nje domosdoshmeri per performancen optimale te nje PC. Procesoretlogjike te
specializuara tani lejojne implementim te shpejte grafik dhe video. Ne pergjithesi GPU eshte i lidhur me
CPU dhe eshte plotesisht i ndare nga motherboard. Memoria e qasjes se rastesishme (RAM) lidhet permes
portes grafike te pershpejtuar (AGP) ose komponentit periferik te nderlidhjes express (PCI-Express). Disa
GPU jane te integruar ne Northbridge ne motherboard dhe perdorin memorien kryesore si nje zone
dixhitale te ruajtjes, por keto GPU jane me te ngadalshme dhe kane performance me te dobet.
Shumica e GPU perdorin transistoret e tyre per grafike kompjuterike 3-D. Megjithate, disa kane
pershpejtuar kujtesen per hartimin e vertices, siç jane aplikacionet e sistemit te informacionit gjeografik
(GIS). Disa nga teknologjite me moderne te GPU-se mbeshtesin shaders programueshem duke zbatuar
textures, vertices matematikore dhe formate te sakta ngjyrash. Aplikacionet si dizajni kompjuterik (CAD)
mund te perpunojne mbi 200 miliarde operacione per sekonde dhe te shperndajne deri ne 17 milione
poligone per sekonde. Shume shkencetare dhe inxhiniere perdorin GPU per studime me te thella te
llogaritura duke perdorur veçorite vektoriale dhe matrices.3
3
https://www.techopedia.com/definition/24862/graphics-processing-unit-gpu
Perkthyer nga Rexhino Kovaci

RexhinoKovaci
Hulumtim:
Kerkoni ne internet informacione shtese per GPU-ne dhe tregoni rolin kryesor ne lojrat kompjuterike me
video.
Historiku:
Grafika e Arcade Games se Hershme
Lojrat Arcade ne vitet 1970 dhe 80 perdoren grafike te thjeshta per shkak te mungeses se fuqise
perpunuese te kompjutereve ne ate kohe. Ka pasur menyra qe zhvilluesit mund t'i mashtrojne lojtaret te
mendonin se po shihnin "3D" grafike, por keto akoma nuk mbanin nje qiri ne grafikat e sotme.
Duke menduar perseri per lojerat grafike vektoriale "3D", shembulli me i mire qe mund te mendoj eshte
loja Arcade e Star Wars 1983. Ndersa loja paraqiste linjat e ngjyrave te ndryshme, nuk kishte textures,
edhe pse loja ishte ende mbreselenese per kohen e saj.
Lojera te tjera, si Space Invaders klasike, perdoren sprites te thjeshta per te perfaqesuar karakteret ne
ekran. Ky ishte nje prirje qe do te çonte ne tregun e lojrave ne shtepi qe do te zhvillohej se shpejti.
Atari 2600
Sistemet me te hershme te lojes ne shtepi si Atari 2600 paraqiten grafike qe nuk ishin mjaft ne te njejtin
nivel me ato te lojrave arcade,por ende arriten te benin pershtypje megjithate. Grafika ne loje nuk dukej
gjithnje si ajo qe ata perfaqesonin, keshtu qe ndonjehere ju duhet te perdorni imagjinaten tuaj.
Nje loje si Pac-Man dukej e bukur ne arcade. Loja ishte plot me sprites te bukur dhe me ngjyra te
pasura. Versioni Atari 2600 i lojes ishte pa dyshim me pak i bukur, me nje palete me te kufizuar te
ngjyrave dhe nje animacion me te vogel. Duke pare te dy versionet e lojes me te vertete tregon ndarjen
midis asaj ku grafika ishte ne shtepi kundrejt vendit ku ishin ne arcade.
Historia e lojrave video shkon si qysh fillim te viteve 1950, kur akademike filloi dizajnimin lojera te
thjeshta, simulimet, dhe programe te inteligjences artificiale, si pjese e hulumtimit te tyre shkenca
kompjuterike. Video lojrave nuk do te arrije popullaritet rrjedhe derisa viteve 1970 dhe 1980, kur
Arcade video lojerat, lojrave dhe lojra kompjuterike ne shtepi jane futur per publikun e gjere. Qe
atehere,video lojrave eshte bere nje forme popullore e argetuese dhe nje pjese e kultures moderne ne
pjesen me te madhe te botes. Qe nga 2014, ka tete breza te video game consoles.
Origjina e lojes kompjuterike (1940-1970) Video games me te hershme, nga perkufizimit te
popullarizuar dhe me te gjithe-perfshire e nje programi interaktive duke inkorporuar dy elektronike dhe
nje ekran, te zhvilluar si dore e zgjatur e hulumtimeve kompjuterike ne fusha te tilla si inteligjences
artificiale. Si teknologji kompjuter evoluar neper 1940 nga Z3 elektromekanike (1941) per elektronik
Atanasoff-Berry Kompjuterike (1942) deri ENIAC Turing-e plote (1945), dhe me ne fund te ruajtura-
programit EDSAC (1949), kompjutera u be edhe i fuqishem dhe mjaft fleksibile per te sherbyer nje
shumellojshmeri te funksioneve shkencore dhe te biznesit.
Ne 1951, kompjuteri eshte komercializuar ne Shtetet e Bashkuara nga te Divizionit Univac e kompanise
makine shkrimi Remington Rand, duke hapur rrugen per miratimin e mainframe nga institucionet
akademike, organizatat kerkimore, dhe korporatat ne te gjithe boten e zhvilluar. Adoptimi i teknologjise
kompjuterike fillimisht ishte i kufizuar vetem ne organizatat me te medha te tilla, megjithate, me kosto

RexhinoKovaci
penguese, kerkesat hapesire shtrire, konsumit te madh te energjise, dhe nevojen per te punesuar nje staf
te trajnuar per te ruajtur dhe per te operuar makina.4
Roli i GPU ne Video lojra
Roli i GPU ka dy komponente kryesore brenda tij; VRAM dhe nje procesor. Ky dallim eshte i rendesishem
per te pershkruar siç duhet nje GPU. Gjithashtu vlen te permendet se kjo pergjigje eshte nje pasqyre
e pergjithshme, nuk do te perfshije koncepte si PhysX, qe do te komplikonte marredhenien e
harduerit.
Pra,kur shkarkoni nje loje, ajo loje ruhet ne hard drive. Kur ngarkoni nje loje, asetet e lojrave ngarkohen ne
RAM. Tani, kushdo qe ka luajtur nje loje si GTA V e di se nuk ka asnje menyre qe te gjitha pasurite
e nje loje te ngarkohen ne kujtese ne te njejten kohe, ato jane shume te medha, por ne po
thjeshtojme. Çdo gje qe shihni ne ekran eshte ngarkuar ne RAM.
RAM eshte vetem ruajtje, keshtu qe natyrisht qe pasurite e nje lojeje ne kujtese nuk jane te mjaftueshme per
te luajtur nje loje. Kjo eshte ajo ku CPU vjen ne loje. CPU eshte pergjegjes per perpunimin e
udhezimeve te lojes dhe perpunimin e inputeve nga lojtari. Gjera te tilla si trajtimi i NPCs,mjedisit
dhe simulimet behet nga CPU. Kjo eshte arsyeja pse lojera qe kane nje fokus me te rende ne
simulimet fizike, si Programi KerbalSpace, kerkojne nje CPU me te fuqishme. Nje nga rolet me
kritike per CPU ne shumicen e lojerave eshte gjithashtu qe te kaloje informacionin ne GPU.
Kjo ndodh ne dy faza. Se pari, mjetet grafike te tilla si modele dhe textures duhet te ngarkohen ne VRAM.
GPU nuk mund te hyje direkt ne kujtesen e nje kompjuteri, keshtu qe duhet te kete kujtesen e vet
per te ruajtur asetet qe i nevojiten. Kjo eshte arsyeja pse lojera te hapura boterore me me shume
pasuri kerkojne me shume VRAM, si dhe pse tekstet me rezolucion me te larte kerkojne me shume
VRAM.
CPU eshte gjithashtu pergjegjes per te treguar GPU çfare te beje. GPU eshte pergjegjes per dhenien e asaj
qe shihni ne ekran. CPU pershkruan GPU objektet e ndryshme ne ekran, ku ato jane, dhe
informacione te tjera. Natyrisht eshte me komplekse sesa kjo, por ne po thjeshtojme. GPU merr
informacionin qe i eshte dhene nga CPU dhe e kthen ne nje imazh.
GPU: Kjo pjese e harduerit e ben imazhin aktual ne ekran. Ajo qe shihet nga ju eshte llogaritur nga GPU.
Te gjitha efektet e mbrojtjes nga drita dhe ripples jane llogaritur ne chipin PhysX, i cili zakonisht
integrohet ne karten grafike, por sistemet e vjetra kane nje karte te dedikuar PhysX. Vetem shikimet
llogariten ne GPU. Te gjitha logjika aktuale ndodh ne CPU.5
Detyra 4
4
https://www.gamespot.com/forums/pc-mac-linux-society-1000004/whats-the-role-of-the-cpu-and-gpu-in-
gaming-27445077/
5
https://www.quora.com/What-role-does-the-CPU-GPU-and-RAM-play-during-gaming-I-know-their-functions-
and-what-they-do-but-what-are-they-responsible-for
Perktheu Rexhino Kovaci

RexhinoKovaci
Projekt: Krijimi i nje baze te dhenash dhe veprime te ndryshme me Select
Faza e pare
Planifikimi I punes:Mbledhja e njohurive
Njohurite e marra:
“Ju perdorni nje buton komandimi ne nje forme Access perte nisur nje veprimose nje grup veprimesh.
Per shembull, mund te krijoni nje buton komande qe hap nje forme tjeter. Per te bere nje buton komande
te kryer nje veprim, shkruani nje procedure makro ose ngjarjeje dhe lidheni ate ne pronen On Click te
butonit te komandes. Ju gjithashtu mund te futni nje makro direkt ne pronen On Click te butonit te
komandes.Kjo ben te mundur kopjen e butonit te komandesne forma te tjera pa humbur funksionalitetin
e butonit”
Queries jane mjete shume te dobishme kur behet fjale per bazat e te dhenave dhe shpesh thirren nga
perdoruesi permes nje formulari. Ato mund te perdoren per te kerkuar dhe grumbulluar te dhena nga nje
ose me shume nga tabelat tuaja, per te kryer veprime te caktuara ne bazen e te dhenave dhe madje edhe
per kryerjen e nje shumellojshmeri llogaritjeje ne varesi te nevojave tuaja.
Fatmiresisht per ne, Microsoft Access lejon shume lloje pyetjesh, disa nga ato kryesore qe perzgjidhen,
veprimet, parametrat dhe pyetjet e grumbulluara. Ato mund te mendohet si vetem nje pjese tjeter e bazes
se te dhenave tuaja - ne thelb nje objekt si nje tabele ose nje makro.
● Kur vjen koha per te ndertuar nje pyetje per bazen tuaj te te dhenave, ju keni dy menyra per te
shkuar ne lidhje me krijimin e saj.
● Ose perdorni Wizard Query qe Microsoft Access ju ofron,
Detyra 5:

RexhinoKovaci
Punim1 Personal ne Python
import os
import time
WIDTH = 79
#mesazhi qe duam te shfaqim:
message = "HELLO!".upper()
printedMessage = [ "","","","","","","" ]
#karaktere te cilat na ndihmojne te kemi hapsiren e duhurdhe ne ekzekutim te jete perfekte
characters = { " " : [ " ",
" ",
" ",
" ",
" ",
" ",
" " ],
"H" : [ "* *",
"* *",
"* *",
"*****",
"* *",
"* *",
"* *" ],
"E" : [ "*****",

RexhinoKovaci
"* ",
"* ",
"*****",
"* ",
"* ",
"*****" ],
"L" : [ "* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"*****" ],
"L" : [ "* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"* ",
"*****" ],
"O" : [ "*****",
"* *",
"* *",
"* *",
"* *",
"* *",
"*****" ],

RexhinoKovaci
"!" : [ " * ",
" * ",
" * ",
" * ",
" * ",
" ",
" * " ]
}
#pasie ndertuameshte rradha te levizim banner-in
for row in range(7):
for char in message:
printedMessage[row]+= (str(characters[char][row]) + " ")
offset = WIDTH
while True:
os.system("cls")
for row in range(7):
print(" " * offset + printedMessage[row][max(0,offset*-1):WIDTH - offset])
offset -=1
if offset <= ((len(message)+2)*6) * -1:
offset = WIDTH
#mqs: disa programe e gjejne kohen shume te "rendomte" 0.10 un do ta pergjysmoje ate ne 0.05
#ne menyre qe kompjuterat te ekzekutojne programin qe kam kryer
time.sleep(0.05)

RexhinoKovaci
Punim2 Personal ne Python
>>>def fib (n):
a = 0
b = 1
for I in range (0, n) :
tmp = a
a = b
b = tmp + b
return a
>>> for c in range (0, 15) :
Print (fib(c))
#Afishimi I programimit do te jete:
0
1
1
2
3
5
8
13
21
34
55
89
144
233
377

RexhinoKovaci
Konkluzioni – Bota e kompjuterit
Ne kete tematike, Bota e kompjuterit, Une mesova:
● Qellimin e CPU-s, elementeve te tij dhe funksionet e tyre perfshire elementet kyç te
arkitektures se Von Neumann, funksionet dhe nderlidhjet midis tyre; ciklin fetch-execute;
karakteristikat tipike te CPU-s qe ndikojne ne performancen e tij dhe faktoret qe kane çuar ne
rritjen performances se CPU-ve moderne si kujtesa “cache” apo paralelizmi; konceptova qe
njesia e perpunimit grafik (GPU) eshte projektuar per te kryer veprime qe permiresojne
rezultatin grafik; identifikon perdorimet, perparesite dhe mangesite e pajisjeve ruajtese
optike, magnetike apo “flash”; kuptova sistemet operative, karakteristikat kryesore te tyre
dhe karakteristikat qe perbejne dallimet kryesore midis tyre; kuptova qe mjeti i domosdoshem
(ndryshe ne anglisht “utility”) eshte thjesht nje pjese software-i i cili ka vetem nje qellim;
kuptova dallimin midis bashkuesve, kompiluesve dhe interpretuesve; kuptova dallimin midis
software-ve me burim te hapur dhe te mbyllur (open and close source). Mesuam per historine
dhe roli I GPU-se ne video – game, Mesuam per kodin me burim te hapur dhe ate te mbullur
folem edhe per faktoret e ndryshem qe ndikonin ne zgjedhjen e ketyre kodeve te burimit.
Morem informacione ne klase dhe interpretuam ato ne kompjutera dhe mesimet rezultuan
efektive ne jeten e perditshme, gjithashtu mesuam edhe ne veprimtarine praktike ne mesimin
1.9 Instalimin e nje sistemi operimi ne makinen virtuale. Ne daten 22/Tetor/2018 u konkludua
afati I fundit per dorezimin e puneve dhe detyrave te caktuara nga vete nxenesit ne
basshkepunim edhe me mesues/en.