1. R D A
Resource Description & Access
Rosa Matthys ,oktober 2010
“The goal is not producing a perfect catalog, but rather a useful and usable
one“ (Robert Ellett)

2. Wat
• Vervanger voor AACR2 (2005) en ISBD CE(2007-)?
• Internationale catalogiseerstandaard
• Set van richtlijnen voor creëren (description) én
toegankelijk maken (access) van bronnen
• Alle soorten bronnen (fysiek en digitaal)
(“Bibliographic universe”)
• Brede doelgroep: bibliotheken, archieven,
musea, uitgevers…
• Bibliotheekcatalogus voor het web (los van
steekkaartencatalogus)

3. Wie
• Auteurs: Joint Steering Committee for the
Development of RDA (JSC)
>bibliotheekorganisaties uit VS, Canada,
Engeland en Australië
• Feedback van bibliotheekorganisaties over de
hele wereld
• European RDA Interest Group (EURIG)

4. Kader
• Internet
– Webcatalogi moeten bibliotheken zichtbaar
maken op het web
– Uitwisselen, linken en hergebruik van metadata is
cruciaal
– Semantisch web
• IFLA-publicaties
FRBR (1995), FRAD (2005), ICP (2009), FRSAD (2010)
• AACR2 en ISBD

5. ICP
Statement of International Cataloguing Principles
• Vervangen de Paris Principles uit 1961 als basis voor
catalogiseerregels
• Gebruiker staat centraal
• Metadata moeten de gebruiker helpen om
informatiebronnen te
Vinden
Identificeren
Selecteren
Verkrijgen
Navigeren

6. FRBR
Functional Requirements of Bibliographic Records

7. FRBR
• Het gaat om de “inhoud” = “het werk”
• Conceptueel entiteiten-relatiemodel
• Drie groepen entiteiten
– Groep 1: werk-expressie-manifestatie-item
– Groep 2: personen, families en corporaties
– Groep 3: onderwerpen (object, evenement, plaats en
concept) + groep 1 en 2
• RDA bepaalt per entiteitengroep
– wat en hoe te beschrijven
– relaties

8. Implementatie van FRBR
• Staat los van datamodel
• Drie – mogelijke - implementatiemodellen
• Relationele database
• Database met linking
• Flat file structuur
• Model 4: FRBR op indexeerplatform
• groeperen van werken volgens algoritme
• expressies , manifestaties en items in verfijningsfacetten
Zoeken.bibliotheek.be
Worldcat

9. Principes RDA
• Gebruiker staat centraal
• “Take what you see” > representatieprincipe
• “Accept what you get” > hergebruik van
metadata
• “It’s all about relationships, relationships,
relationships”
• Core en Core-if elements
• Keuzes mogelijk (in relatie tot gebruiker)

10. Documentatie

11. RDA toolkit
• Online
– Gratis tot 30/08/10
– $ 195 (single user) $ 325 (multi-users)
– Engelstalig (aangekondigde vertalingen: Frans, Duits,
Zweeds)
• Printversie ($ 150)
• Structuur toolkit
– Regelgeving RDA
– Tools > mappings en workflows
– Resources: AACR, Library of Congress Policy
Statements (LCPS),…

12. Wijzigingen Marc 21
• 040$$e catalogiseerstandaard RDA
• 336 content type (core)
• 337 media type
• 338 carrier type (core)
• Geen 245|h materiaalaanduiding meer

13. Wijzigingen regelgeving
• Representatieprincipe: neem alles letterlijk
over
• Interpunctie, afkortingen, fouten, symbolen,
nummeringen
• Geen Latijnse afkortingen meer
• Geen gebruik van rechte haken behalve voor
gegevens van buiten de publicatie
• …

14. Auteur
• Geen regel van drie
• Verantwoordelijkheidsvermelding is ‘core’
element en wordt letterlijk overgenomen
• Corporatie kan hoofdingang zijn (110)
RDA Open Vlacc
245|a Kindergeneeskunde |c onder
redactie van prof. dr. J.L. van den
Brande [en 2 anderen]
245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L.
Van den Brande … [et al.]
245|a Kindergeneeskunde|c onder
redactie van prof. dr. J.L. van den
Brande, H.H. van Gelderent en L.A.H.
Monnens
245|a Kindergeneeskunde | c red. J.L.
Van den Brande … [et al.]

15. Titel
• Titel letterlijk overnemen: geen verbeteringen voor
monografieën = geen “[sic]” of “[i.e.]”
• Zie RDA 2.2.1
RDA Open Vlacc
245 |a Teusday’s tasks
246 |i Corrected title: |a
Tuesday’s tasks
245|a Tuesday’s tasks
599|a Titel in publicatie:
Teusday’s tasks

16. 336 content type expressie Text
Core element Spoken word
Music
Sheet music …
337 media type manifestatie Unmediated
Geen core element Audio
Computer
Projected …
338 carrier type manifestatie Volume
Core element Audio disc
Audiocassette
Videodisc …
Titel
•Geen 245|h Materiaalaanduiding
• Drie nieuwe velden

17. Letterlijk overnemen: geen afkortingen of
omzettingen
RDA Open Vlacc
260|a Derde herziene druk 260|a 3de herz. dr.
260|a 4e
geactualiseerde
druk
260|a 4de
geactualiseerde dr.
260|a Version IV 260|a Version 4
Editie

18. Plaats van uitgave
• Plaats onbekend: “[Plaats van uitgave onbekend]” – niet
“[S.l.]”
• Voeg geen informatie toe aan de gevonden plaats
• Verbeter geen verzonnen of foute informatie; maak een
annotatie
RDA Open Vlacc
260|a [Plaats van uitgave
onbekend] |b [Uitgever
onbekend] |c 1999
260|a [S.l.]|b [S.n.] |c 1999
260|a Rotterdam |b De Bezige
Bij |c 2000
500 |aUitgegeven in
Amsterdam
260| a Amsterdam |b De
Bezige Bij |c 2000
(Vlacc neemt plaats van
uitgave over uit index
Uitgever)

19. Collatieveld
• Geen afkortingen
RDA Open Vlacc
300|a xxiii, 554 pagina’s 300|a xxiii, 554 p.
300|a xv, 453 pagina’s, 16
ongenummerde pagina’s met
platen |b illustraties
300|a xv, 453 p., [16] p. pl.|b
ill.
300|a 1 audio disc 300|a 1 cd

20. Reeksveld
• Geen afkortingen “take what you see”
RDA Open Vlacc
440|a Dictionary of literary
biography |v volume 68
In bron: Volume Sixty-eight
440|aDictionary of literary
biography |v. 68
In bron: Volume Sixty-eight
440|a Geographical series |v
number 51
In bron: NUMBER 51
440|a Geographical series |v
51
In bron: NUMBER 51

21. Testing RDA
• http://www.loc.gov/catdir/cpso/RDAtest/rdatest.html
• Wat: Impact RDA op catalogiseren, export en
webcatalogus
• Doel: verzekeren dat RDA technisch, operationeel en
economisch haalbaar is
• Coördinatie LOC, NLM, NAL + 20-tal Amerikaanse
instellingen (w.o. OCLC) + British Library
• Test: September-december 2010
• Evaluatie: jan-maart 2011
• Beslissingen: april-juni 2011

22. RDA buiten VS
• Australië kiest voor RDA
• Europa
– EURIG-JSC Seminar on RDA (Royal Library, Copenhagen,
Denmark, 8th August 2010)
– http://www.slainte.org.uk/eurig/index.htm
– Afwachtende houding
– Zweden en Duitsland engageren zich het meest
– Enthousiasme getemperd door vertaalproblemen,
implementatie in ILS, nationale gewoontes

23. FOBID
• Opdracht: waken over Nederlandse aansluiting op
internationale standaarden
• Fobid zegt JA voor RDA, geen alternatief
• Besluitvorming afwachten en beïnvloeden?
• Keuzes maken (landelijk ? + Vlaanderen?)
• Evenwicht tussen belang uitwisseling metadata en
bedienen lokaal publiek
• Invoeren van RDA moet technisch, financieel en
organisatorisch mogelijk zijn

24. Mogelijke volgende stappen
• Keuzes bepalen
• Verschillen tussen RDA en huidige werkwijze
oplijsten
• Promotie en informatie voor de sector
• Vertaling RDA ?
• Documentatie, voorbeeldenboek
• Training
• …

25. Vlaanderen
• 1ste
informatiesessie voor vlacc-catalografen
2011
• Overleg met Fobid
• Overleg met andere betrokken instellingen?
• Overleg met Nationale bibliotheek?