2. SANAYSAY
Ang sanaysay ay isang piraso ng sulatin na
kadalasang naglalaman ng punto de vista
(pananaw) ng may akda. Ang mga sanaysay ay
maaaring magkaroon ng mga elemento ng
pagpuna, opinyon, impormasyon, obserbasyon,
kuru-kuro, pang-araw-araw na pangyayari, ala-ala
ng nakaraan at pagmumuni-muni ng isang tao.
3. Ipinakakahulugan na ang sanaysay ay
isang komposisyon na prosa na may iisang diwa at
pananaw. Ito rin ay nangangahulugan ng isang
sistematikong paraan upang maipaliwanag ang
isang bagay o pangyayari. Sa anu’t anuman, ang
depenisyon ng sanaysay ay nagangahulugan
lamang na isang paraan upang maipahayag ang
damdamin ng isang tao sa kanyang mga
mambabasa. Ito ay isang uri ng
pakikipagkomunikasyon sa pamamagitan ng
lathalain na may layuning maihatid ang nais na
maipabatid sa kapwa tao.
4. MGA URI NG SANAYSAY
Sulating Pormal o Maanyo
Sulating Di-pormal o Impormal
5. SULATING PORMAL O MAANYO
Mga sanaysay na nagbibigay ng impormasyon ukol
sa isang tao, bagay, lugar, hayop o pangyayari. Ito
ay naglalaman ng mahahalagang kaisipan at nasa
isang mabisang ayos ng pagkakasunud-sunod
upang lubos na maunawaan ng bumabasa. Ang
mga pormal na sanaysay at komposisyon sa
Filipino ay nagtataglay ng pananaliksik at pinag-
aralang mabuti ng sumulat. Ang mga salita’y
umaakma sa piniling isyu at kadalasang may mga
terminong ginagamit na kaugnay ng tungkol sa
asignaturang ginawan ng pananaliksik.
6. SULATING DI-PORMAL O IMPORMAL
Ang mga sanaysay na impormal o sulating di-
pormal ay karaniwang nagtataglay ng opinyon,
kuru-kuro at paglalarawan ng isang may akda.
Ito ay maaaring nanggaling sa kanyang
obserbasyon sa kanyang kapaligirang
ginagalawan, mga isyung sangkot ang kanyang
sarili o mga bagay na tungkol sa kanyang
pagkatao. Karaniwan na ang mga sanaysay na
di pormal ay naglalaman ng nasasaloob at
kaisipan tungkol sa iba’t ibang bagay at mga
pangyayari na nakikita at nararanasan ng may
akda.
8. PAMAGAT
Ang unang salita ng pamagat ay laging nagsisimula
sa malaking titik,
Halimbawa:
Ang Pangarap Ko Sa Buhay
Ang Aking Pamilya
Ito rin ay nilalagay sa gitna
9. PANIMULA
Nararapat na nababagay sa paksa at layunin ng
akda.
Maari itong isang katanungan, isang diyagalogo,
pangungusap na nakakatawag pansin,isang sipi,
pagsasaad ng punong diwa at matuwid na
pagpapaliwanag, paglalahad ng suliranin,
pambungad na salaysay
Ito ay dapat nakakakuhang atensyon ng bumabasa
para basahin ang natitirang bahagi ng sanaysay
10. PWEDE ITONG ISULAT SA PARAANG…
Pasaklaw na Pahayag
Inuunang pinakamahalagang impormasyon
hanggang sa mga maliliit na detalye nito
Tanong na Retorikal
Isang tanong na tinatanong ng nagbabasa para
hanapin ang sagot sa sanaysay at para isipin niya.
Paglalarawan
Pagbibigay linaw at “descriptions” sa paksa
11. Sipi
Isang kopya o copy galing sa ibang literaturang gawa
gaya ng libro, artikulo, at iba pang sanaysay
Makatawag pansing Pangungusap
Isang pangungusap na makakakuha ng atensyon ng
mambabasa
Kasabihan
Isang kasabihan o salawikain na makapagbibigay ng
maikling eksplanasyon ng iyong sanaysay
13. KATAWAN
Dito nakalagay ang iyong mga ideya at pahayag
Nagsasaad at nagpapaliwanag ng mga kaisipan o
ideyang sumusuporta sa pangunahing paksa
14. PWEDE ITONG ISULAT SA PARAANG…..
Pakronolohikal
Nakaayos sa panahon ng pangyayari
Paangulo
Pinapakita ang bawat angulo o “side” ng paksa
Paghahambing
Pagkukumpara ng dalawang problema, anggulo at sa
iba pang paksa.
Papayak o Pasalimuot
Nakaayos sa paraang simple hanggang komplikado
at vice versa
15. WAKAS O KONKLUSYON
Binibigyang-diin dito ang kaisipan, pagbibigay
solusyon sa isyung tinatalakay
Dapat maitanim sa isipan ng mambabasa ang
mensahe ng buong sanaysay
Dapat nababagay sa haba ng buong talata at dapat
makapag-iwan ng kakintalang di agad malilimutan
Dito nakalagay ang iyong pangwakas na salita o
ang buod sa sanaysay
16. PWEDE ITONG ISULAT SA PARAANG….
Tuwirang sinasabi
Mensahe ng sanaysay
Panlahatang Pahayag
Pinakaimportanteng detalye ng sanaysay
Pagtatanong
Winawakasan ang sanaysay sa pamamagitan ng
isang tanong.
Pagbubuod
Ang “summary” ng iyong sanaysay
17. Sumulat ng isang essay na ang pamagat ay
“Ang Pangarap Ko Sa Buhay”
Sa Panimula-3 hanggang 4 na pangungusap
Sa Katawan- 10 hanggang12 pangungusap
Sa Wakas- 3 hanggang 4 na pangungusap
18. ANG PANGARAP KO SA BUHAY
Ika-13 ng Marso,2015
PANIMULA
Lahat ng tao ay may kanya-kanyang pangrap
sa buhay. Mithiin na gustong makamit. Ano nga ba
ang pangarap ko? Bakit nga ba ko nangangarap?
Ang pangarap ay isang bagay na gusto mong
matupad.
19. Ang pangarap ang nagsilbeng gabay ng
aking mga pagsisikap.Ito nalang ang inspirasyon ko
na magpatuloy kahit sa mga kabiguan.Ang aking
pangarap ay makapunta sana sa ibang bansa.
Gusto ko doon magtrabaho dahil
malaking tulong ito sa aming pamilya at maiahon sa
kahirapan. Sa kabilang dako naman,alam ko na
hindi ito matupad kapag hindi ako makatapos ng
high school ganoon din sa kolehiyo.
Kaya,pagbutihin ko na ang pananaw ko ngayon sa
buhay.Mag- aral ako sa ALS habang nagtatrabaho
ng kahit ano nakakabuti sa aming pamilya at
makatulong sa pag-aalaga sa aking mga bunsong
kapatid.Sana makapasa na ako ngayon sa pasulit
dahil magpatuloy ako sa kolehiyo upang makatapos
ng kurso.
20. Sa ngayon ako po ay patuloy na
umaasang maisakatuparan ang tanging
pangarap.Alam kong ang aking mga pangarap ay
kayang abutin sa tulong ng Poong Maykapal at sa
mga taong nakapaligid sa akin para
maisakatuparan ko ang matagal ko nang
pinapangarap na pumasa sa pasulit.
21. ANG AKING PANGARAP
Akala mo lang wala, pero
meron..meron..meron.. Meron akong pangarap na
gusto makamit at matupad. Ang aking pangarap ay
aking inspirasyon upang makamtam ko ang
tagumpay sa aking buhay.
Bawat tao ay may iba’t ibang pangarap.
Katulad ko, ang nais kong makamit sa aking buhay
ay makatapos ng pag-aaral sa sekondarya at
kolehiyo. Sa gayon, makakahanap ako ng
marangal at magandang trabaho. Pangarap ko din
na makatulong sa aking mga magulang. Gusto ko
silang maiahon sa kahirapan, at patayuan sila ng
lupa at bahay.
22. Nais kong suklian ang kanilang paghihirap upang ako
ay bigyan ng magandang buhay. Ayoko masayang
ang kanilang sakripisyo sa wala.
Gagawin ko ang lahat upang matupad ko ang
aking pangarap. Hindi ako susuko kahit maraming
pagsubok ang humadlang upang makamit ito.
Mananalig ako sa Diyos upang ako’y kanyang
gabayan sa pagkamit ng aking minimithi.
