3. Ang Asya ang pinakamalaki at ang pinakamataong lupain sa daigdig.
Sa sakop nitong 87 porsiyentong lupain sa daigdig
, naninirahan dito ang higit-kumulang
4.3 bilyong katao na bumubuo
sa may 60 porsiyento sa kabuuang populasyon ng daigdig.
Sa takbo ng paglaki ng populasyon sa kontinente, Ang asya ang inaasahang
magkaroon ng sulirnin sa panustos ng pagkain at sa pandaigdigang kalagayan ng
kapaligiran. Higit kailanman, kailangan ang masusuing pagtuon ng pansin as kung
paano haharapin ang mabilis na paglaki ng bilang ng popuasyon sa kontinente.
4. Mga Salik na Sanhi ng Mabilis
na Paglaki ng Populasyon
Population Explosion ang tawag sa mabilis at biglaang paglaki ng populasyon.
Ayon sa mga demographer, mga siyentisyang nag-aaral ng paglaki at
distribusyon ng populasyon pati na iba pang estadiskang may kinalaman dito,
kailangang balanse ang bilang ng tao at ang antas ng likas na yaman. Subalit sa
patuloy na paglaki ng populasyon, mabilis na nauubos ang atig likas na yaman.
Ang kaganapang ito ay bunga ng sumusunod na salik :
5. Mga Salik na Sanhi ng Mabilis
na Paglaki ng Populasyon
• Pag-unlad ng Medisina
Ang mga makabagong tuklas sa larangan
ng medisina ay nagbigay daan upang higit
na maraming bilang ng bagong panganak
ng ina ang makaligtas sa mga
kinatatakutang sakit na dati ay walang
lunas tulad ng smallpox, cholera, chicken
pox at iba pa. Bukod sa maraming bata
ang nabubuhay, humahaba rin ang life
expectancy ng tao.
• Pag-unlad ng Teknolohiya
Maliban sa mga pagbabagong nagawa ng
medisina pinaunlad din ng teknolohiya
ang produksyon na nakabubuhay at
nakapagbibigay ng suporta ng pagkain sa
higit na maraming bilang ng populasyon.
7. Ang Dami at Paglaki ng
Populasyon sa Asya
Ang paglaki ng populasyon ay itinakda ng birth rate at death rate. Ang kabuuang
bilang ng tao matapos maibawas ang death rate sa birth rate ang tinutukoy
population growth. Kapag nakahihigit ang bilang ng mga taong ipinanganganak sa
bilang ng mga taong namamatay sa isang bansa sa loob ng isang taon,
Masasabing mataas ang growth rate sa lupaing ito. Kung nakahihigit naman ang
dami ng mga namamatay kaysa sa ipinanganganak sa loob ng isang taon,
negatibo naman ang growth rate sa bahaging ito ng daigdig.
9. Ang Distribusyon ng Populasyon
Hindi pantay ang pagkakabahagi ng populasyon sa asya. Ito ay maaring makapal
o manipis batay sa bilang ng mga taong nabubuhay sa isang teritoryo, bansa, o
rehiyon. Ang Distribusyon ng populasyon sa isang teritoryo ay nasusukat sa
pamamagitan ng population density.
Ang klima, vegetation cover at topograpiya ay nakaaapekto sa kakapalan ng tao
sa isang lupain. Karaniwan nang kakaunti ang mga taong naninirahan sa mga
lupaing mataas ang elevation, tulad ng mga talampas at bundok. Sa kabilang
dako, higit na marami naman ang naninirahan sa matatabang lupain ng mga
lambak at ilog-lambak.
10. Ang Komposisyon ng Populasyon
Ang komposisyon ng populasyon ay tumutukoy sa takdang bilang o bahagdan
ng mga tao sa loob ng isang bansa ay gulang, kasarian, literasiya, at iba pang
element ng populasyon. Ang komposisyon ng populsayon ay may mahalagang
implekasyon sa pag-unlad ng ekonomiya at antas ng kabuhayan ng isang bansa
ito ang nagsisilbing batayan ng mga progamang kinakailangang pagtuunan ng
pansin ng pamahalaan.
11. Komposisyon ng Gulang
ng Populasyon
Ang komposisyon ng gulang ng populasyon ng isang bansa ay
nagpapakita ng takbo at pagbabago ng fertility rate, migration rate,
at mortality rate ng mga nagdaang taon. Ang fertility rate ang tawag sa ratio o
katumbas na buhay ng ipinanganganak sa isang bansa sa bawat 1,000
kababaihang may kapasidad na manganak. Ang mortality rate naman ay
tumutukoy sa bilang ng namamatay sa batang ipinanganganak kada 1,000 bilang
ng populasyon sa loob ng isang taon.
12. Implikasyon ng Mataas na
Dependency Ratio sa Bansa
Ang mataas na Dependency ratio ay nangangailangan ng higit na
panustos para sa serbisyong panlipunan tulad ng serbisyong pangkalusugan,
pang-edukasyon, at pangkabuhayan. Ang pagkakaloob ng mga serbisyong ito ay
kinakailangan upang maging malakas, malusog, at produktibo ang mga
mamamayan at lakas-manggagawa ng isang bansa.
13. Komposisyon ng Kasarian
ng Populasyon
Ang komposisyon ng kasarian ng populasyon ay tumutukoy sa
bilang ng kalalakihang ipinapanganak nang buhay kada bilang ng kababaihang
ipinapanganak ng buhay sa loob ng isang bansa. Kapuna-puna sa mga bansang
asyano ang mataas na bahagdan ng kalalakihan kaysa kababaihan. Ito ay bunsod
ng ilang tradisyong maaaring nakaapekto sa higit na maraming kalalakihan kaysa
kababaihan sa kontinente.
14. Inaasahang haba ng buhay
Kapansin-pansin ang pagtaas ng porsiyentong itinagal ng buhay sa
kontinente mula sa pag pasok ng ika-20 siglo. Ang mabilis na kaganapang ito ay
higit na mapapansin sa silangang Asya. Karaniwan na ang edad 74 (average) sa
kasalukuyan na nagsimula lamang sa edad 45 lamang mula noong 1950. Ang
kalagayang ito ay pinangungunahan ng Japan kung saan lumalagpas na sa edad
83 ang itinatagalng buhay at 81 naman sa ibang bansa
15. Bilang ng may hanapbuhay
Mahalaga rin para sa isang bansa na bigyang-pansin ang bilang ng mga
walang hanapbuhay. Ang maga mamamayang walang hanapbuhay ay
nakararanas ng kawalan, hindi lamang ng regular na kita, kundi pati na mga
benepisyo ng isang naghahanapbuhay tulad ng pagkakaroon ng pagkakataong
mamuhay ng maginhawa, respeto mula sa kapwa, at pagkakaroon ng maayos na
pamumuhay.
16. Migrasyon at kita ng bawat tao
Migration rate ang tawag sa bilang ng mga taong nandarayuhan
palabas ng isang bansa matapos maibawas dito ang bilang ng mga taong
qnandarayuhan panloob ng nabanggit ding bansa. Mula taong 2000,
nagsimulang mangibang bansa ang napakaraming Asyano. Ang bagay na ito ay
ibinunsod ng malaking pangangailangan ng lakas-manggagawa ng mga bansang
maunlad at papaunlad pa lamang. Ayon sa ilang mga pag-aaral, noong taong
2000 ay may 175 milyong tao o 3% ng pandaigdigang populasyon ang
naninirahan na sa labas ng kani-kanilang bansa.
17. Bahagdan ng Literasiya
Mahalaga ring mabigyang-pansin ang literacy rate ng
isang populasyon. Ang bahagdan ng literasiya ay tumutukoy
sa bilang ng populasyong marunong bumas at sumulat sa
isang bansa
18. YAN PO ANG ARALIN 3
CREDITS:
THE MEMBERS OF THE ARALIN 3 GROUP
