2. •Η ψυχοκινητική ανάπτυξη καθορίζεται ως η στενή συνεργασία μεταξύ της ανάπτυξης της κίνησης της νόησης (γνωστικό επίπεδο) και του συναισθήματος.
•Στο υγιές παιδί κάτω των 3 ετών υπάρχει αναλογία – αντιστοιχία μεταξύ της κινητικής ανάπτυξης και της ψυχικής, συναισθηματικής και γνωστικής ανάπτυξης.
•Όταν μια από τις πτυχές της προσωπικότητας : φυσική (οργανική), γνωστική (διανοητική) ή συναισθηματική (ψυχική), μειονεκτεί, τότε παρατηρούμε μια παθολογική ψυχοκινητική ανάπτυξη η οποία απαιτεί ψυχοκινητική επανεκπαίδευση.
3. Έχει διαπιστωθεί ερευνητικά:
•Η κινητική εξέλιξη των παιδιών και εφήβων με ΝΥ καθυστερεί 2 έως 4 χρόνια σε σχέση με την ανάλογη εξέλιξη των παιδιών με τυπική ανάπτυξη.
•Τα παιδιά ε ΝΥ αποτυγχάνουν και στα κινητικά τεστ στα οποία υποβάλλονται.
•Η αιτία αυτής της αποτυχίας είναι κυρίως η συμμετοχή της νοημοσύνης σε μερικά από αυτά τα τεστ.
4. •Η εκτέλεση μιας κίνησης από παιδιά με ΝΥ παρουσιάζει σημαντική ποιοτική υστέρηση, που οφείλεται:
•α) στο ελαττωμένο μυϊκό τόνο-λιγότερη μυϊκή δύναμη-
•β) στον αργό ρυθμό εκτέλεσης-δυσκολίες στη νευρομυϊκή συνέργια
•γ) στην έλλειψη της αίσθησης της ισορροπίας-δυσκολίες στη διατήρηση των θέσεων
6. Ψυχοκινητική αγωγή-εκπαίδευση
•Ορίζεται σαν μια αλληλεπίδραση μεταξύ διαφορετικών κινητικών και ψυχικών λειτουργιών.
• Είναι η αλληλεπίδραση ανάμεσα στην κίνηση και στην σκέψη. Είναι μια προσπάθεια να αντιληφθούμε την ανθρώπινη ύπαρξη στην ενότητά της και στο σύνολό της.
7. Ο σκοπός της ψυχοκινητικής αγωγής είναι :
•να κάνουμε το παιδί να αισθανθεί καλύτερα τον εαυτό του και έτσι, μέσα από μια καλύτερη συναίσθηση του σώματός του, να τοποθετηθεί στο χώρο, στο χρόνο, στον κόσμο των αντικειμένων και να έρθει σε μια αρμονία με τους τρόπους που διαθέτει για να σχετίζεται με τους ανθρώπους.
8. •Η ψυχοκινητική αγωγή/ αφορά οποιοδήποτε παιδί υγιές ή ανάπηρο.
•Πρόκειται για μια τεχνική η οποία ξεκινώντας από την διέγερση του σώματος και της κίνησης απευθύνεται στην ολότητα της κίνησης.
• Ήδη από το 1942 ο Wallon επισήμανε την σημασία της κίνησης στην ανάπτυξη της προσωπικότητας του νεαρού παιδιού.
9. ποιούς αφορά η ψυχοκινητικής?
1.Το αδέξιο παιδί με ψυχοκινητική καθυστέρηση.
2.Το υπερκινητικό παιδί, ή το παιδί με ψυχοκινητική αστάθεια.
3.Το παιδί που παρουσιάζει ειδικά μαθησιακά προβλήματα.
4.Το βρέφος με ψυχοκινητική καθυστέρηση λόγω διαφόρων μειονεξιών (αναπηριών).
5.Το παιδί με νοητική υστέρηση.
6.Το παιδί που παρουσιάζει αισθητηριακή ανεπάρκεια.
7.Τους ψυχιατρικούς ασθενείς, π.χ. καταθλιπτικούς, νευρωσικούς, ψυχωτικούς, ανορεκτικούς.
8.Τα ηλικιωμένα άτομα στα οποία προτείνονται δραστηριότητες κινητικές, καλλιτεχνικές και γνωστικές με στόχο τη μάχη απέναντι σε ορισμένα φαινόμενα των γήρατος.
10. οι θεωρητικοί που βασίστηκαν στον Piaget προσανατόλισαν τις έρευνές τους προς τη γνωστική και νοητική ανάπτυξη και κατέληξαν στη δημιουργία
•«οργανική (λειτουργική)ψυχοκινητική»
•Όσοι βασίστηκαν στις Φροϋδικές θεωρίες σ οδήγησαν την ψυχοκινητική προς τον ψυχικό – συναισθηματικό τομέα , αυτό που ονομάζουμε “ψυχοκινητική των σχέσεων” η οποία βασίζεται ουσιαστικά στην θεώρηση του σώματος ως συναισθηματικό και ως μέσο για την δημιουργία σχέσεων.
11. •στην οργανική ψυχοκινητική, ο θεραπευτής οργανώνει μια δομημένη συνεδρία , με συγκεκριμένες δραστηριότητες, που στοχεύουν στην ανάπτυξη ή βελτίωση βασικών δεξιοτήτων του παιδιού. Οι δεξιότητες αυτές αφορούν συνήθως την αδρή και λεπτή κινητικότητα και δευτερογενώς τη συναισθηματική, γνωστική και κοινωνική πτυχή της προσωπικότητάς τους
•την περίπτωση αυτή ο θεραπευτής έχει ένα ρόλο αρκετά κατευθυντικό. Είναι αυτός που δομεί τη συνεδρία και θέτει τους στόχους, σεβόμενος όμως τις ανάγκες και δυνατότητες του παιδιού και υποστηρίζοντάς το.
12. •Η ψυχοκινητική των σχέσεων βασίζεται στο ελεύθερο παιχνίδι και στη σχέση με τον ενήλικα. Σ’ αυτή την περίπτωση ο ρόλος του θεραπευτή στη συνεδρία είναι λιγότερο κατευθυντικός, ο οποίος αποτελεί «παρτενέρ» στο παιχνίδι του παιδιού και οι στόχοι αφορούν την κοινωνική και συναισθηματική πτυχή της προσωπικότητας του παιδιού, μέσα όμως από τη χρήση του σώματος.
•Αυτή η εκπαίδευση απευθύνεται σε παιδιά με παθολογικές περιπτώσεις όπως π.χ. ψύχωση αυτιστμός κ.λ.π.
13. •Τα βασικά στοιχεία της ψυχοκινητικής προσέγγισης είναι :
•α) η γνώση του σώματος,
• β) η χωρική οργάνωση
• γ) η δόμηση του χρόνου.
Αυτές οι τρεις έννοιες είναι απόλυτα συνδεδεμένες.
14. •Μεθοδολογία της αυτογνωσίας
1.Γνωριμία με το κεφάλι
2.Γνωριμία με τα υπόλοιπα μέρη του σώματος
3.Γνωριμία του σώματος με το χώρο
4.Ισορροπία
5.Πλευρίωση
6.Προσανατολισμός του σώματος στο χώρο
7.Γνωριμία και έλεγχος της αναπνοής
15. 1.Γνωριμία με το κεφάλι
να μάθει το παιδί να αναγνωρίζει:
• το κεφάλι
•τα διάφορα όργανα αισθήσεων που βρίσκονται σε αυτό ( μάτια, αυτιά, στόμα, μύτη )
•Μέσα προς χρήση : καθρέπτης, πίνακας, φωτογραφίες, παζλ.
το παιδί απέναντι στο φυσικοθεραπευτή
το παιδί απέναντι στον καθρέπτη
το παιδί απέναντι στα υπόλοιπα παιδιά ( σε περίπτωση ομαδικής θεραπείας)
έλεγχος της εμπέδωσης της αυτογνωσίας
16. 2.Γνωριμία με τα υπόλοιπα μέρη του σώματος
•Ασκήσεις άνω άκρων
•(Λύγισε τον αγκώνα -Τέντωσε τον αγκώνα - Σήκωσε τα χέρια .Κράτησε τα χέρια τεντωμένα - Κατέβασε τα χέρια )
•Σημείωση :
•Εφόσον το παιδί συνειδητοποιήσει τα άνω άκρα και τις κινήσεις αυτών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διάφορα αντικείμενα για καλύτερη εμπέδωση. (Ρίξε την μπάλα- Πιάσε το μολύβι-Άνοιξε την πόρτα-Σήκωσε την τσάντα σου)
17. ……………………………………………….ΣΥΝΕΧΕΙΑ
•Κάθε κίνηση που εκτελείται με το ένα χέρι επαναλαμβάνεται και με το άλλο.
•Η κίνηση εκτελείται και με τα δύο χέρια ταυτόχρονα. Οι κινήσεις μπορούν να εκτελεστούν και με κλειστά μάτια.
•Εφόσον το παιδί συνειδητοποιήσει τα άνω άκρα και τις κινήσεις αυτών, μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε διάφορα αντικείμενα για καλύτερη εμπέδωση:
•Ρίξε την μπάλα.
•Πιάσε το μολύβι.
•Άνοιξε την πόρτα.
•Σήκωσε την τσάντα σου.
18. 2. Γνωριμία με τα υπόλοιπα μέρη του σώματος
Ασκήσεις για τον κορμό
•μέθοδο του Clapp
Σημείωση :
Κατά την διάρκεια των ασκήσεων αυτών, η αναπνοή να είναι ελεύθερη και το κεφάλι να ακολουθεί την κίνηση. Οι ασκήσεις επαναλαμβάνονται με τα μάτια κλειστά.
19. 2.Γνωριμία με τα υπόλοιπα μέρη του σώματος
•Ασκήσεις για τα κάτω άκρα
•το παιδί κάθεται σε καρέκλα
•Σήκωσε το πόδι σου - Λύγισε το γόνατό σου - Λύγισε τα δάκτυλά σου – επανάληψη με το άλλο πόδι -επανάληψη με τα δυο πόδια ταυτόχρονα - Άνοιξε τα πόδια σου - Κλείσε τα πόδια σου - Χτύπησε τα πόδια σου στο πάτωμα - Κλώτσησε την μπάλα με το πόδι σου
20. .3.Γνωριμία του σώματος με το χώρο
•Το παιδί περνάει από τις βασικές θέσεις για να τις χρησιμοποιήσει στη συνέχεια σε σχέση με τα αντικείμενα που υπάρχουν στον χώρο, καθώς και με τις διαστάσεις του χώρου.
•Μέσα : Καθρέφτες, μπάρα, καρέκλα, στρώματα,μπάλλα, πάγκος.
τομείς:
•Όρθια θέση
•Καθιστή θέση
•Ύπτια κατάκλιση
•Στήριξη στα τέσσερα
21. 4. Ισορροπία
•η ψυχοκινητική αγωγή αποβλέπει στην καλλιέργεια της έμφυτης ικανότητας της ισορροπίας σε επιδεξιότητα. Οι ασκήσεις είναι στην αρχή απλές , πιο σύνθετο στη συνέχεια.
•Μέσα : Δοκός ισορροπίας, σχοινί,μπάλλα, σχήματα από χαρτόνι (πατούσες, κύκλο, τετράγωνο).
Τομείς:
•Τεστ σταθερότητας του παιδιού στην όρθια θέση
•Ασκήσεις στατικής ισορροπίας
•Ασκήσεις δυναμικής ισορροπίας
22. 5.Πλευρίωση
Βασικοί στόχοι της ψυχοκινητικής αγωγής είναι :
να μάθει το παιδί να ξεχωρίζει
το δ & α Α.Α & Κ.Α
τη δ & α πλευρά
Μέσα : Καθρέπτης, θρανίο, τραπέζι, καρέκλα, μπαλάκι του πινγκ-πονγκ, μπαλόνια, μπαλάκια του τένις.
23. ………..5.Πλευρίωση
•Το παιδί πίσω/μπροστά/ δίπλα/απέναντι από τον φυσικοθεραπευτή
•Ασκήσεις υπό μορφή παιχνιδιού.
•Το παιδί εκτελεί κινήσεις της καθημερινής ζωής
•Ασκήσεις με σύνθετη μορφή.
24. 6. Προσανατολισμός του σώματος στο χώρο
Η ψυχοκινητική αγωγή στο στάδιο αυτό έχει ως στόχο να αντιληφθεί το παιδί το σώμα του, σε σχέση με το χώρο και τα αντικείμενα που υπάρχουν σε αυτόν.
Έχει στόχο να αυξήσει τις εμπειρίες του παιδιού, ξεκινώντας από ασκήσεις στο φυσικοθεραπευτήριο ,στη συνέχεια στον κήπο ώστε να βοηθήσει να αποκτήσει σωστό προσανατολισμό στην καθημερινή του ζωή, καθώς επίσης και στον αθλητισμό αργότερα.
25. ……………………………6. Προσανατολισμός του σώματος στο χώρο
• Ο στόχος στο στάδιο αυτό είναι η εξοικείωση του παιδιού με έννοιες δεξιά – αριστερά, μπροστά – πίσω στο χώρο.
• Η πορεία ασκήσεων που μπορεί να ακολουθηθεί για κάθε ζεύγος εννοιών είναι η παρακάτω :
1.Το παιδί σε σχέση με το αντικείμενο.
2.Το παιδί σε σχέση με 1 συμμαθητή.
3.Σύνθετες ασκήσεις με τους συμμαθητές.
26. 7. «Γνωριμία» και έλεγχος της αναπνοής
Βοηθάει το παιδί να γνωρίσει τον εαυτό του, να μιλάει σωστά, να αυτοσυγκεντρώνεται και να χαλαρώνει
•Κατά τη γνωριμία και τον έλεγχο της αναπνοής πρέπει:
Η διαδικασία των ασκήσεων να αρχίζουν από την μικρή ηλικία.
•Ο ρυθμός εφαρμογής των ασκήσεων να είναι αργός αλλά σταθερός.
•Ο αριθμός των ασκήσεων να αυξάνεται προοδευτικά.
•Οι ασκήσεις να είναι σαφείς.
•Η εκπαίδευση να ξεκινάει από την εκπνοή.
•Η εκπαίδευση να ξεκινάει πρώτα από την εκπνοή από το στόμα και μετά
27. …………«Γνωριμία» και έλεγχος της αναπνοής
Ασκήσεις για εκπνοή και εισπνοή
•Ο φυσικοθεραπευτής εκπνέει μέσα στην παλάμη του παιδιού λέγοντάς του: “νοιώσε και άκουσε τον αέρα και κάνε και εσύ το ίδιο”.
•Το παιδί εκπνέει μέσα στην δική του παλάμη (νοιώθει τον ζεστό αέρα).
•Το παιδί εκπνέει πάνω σε καθρέφτη.
•Το παιδί σβήνει κεριά.
•Το παιδί φυσάει ένα μπαλόνι.
•Το παιδί μυρίζει ένα λουλούδι, πορτοκάλι, μήλο.
•Ο φυσικοθεραπευτής ζητά από το παιδί να ρουφήξει την μύτη του.
•Ο φυσικοθεραπευτής ζητά από το παιδί να κρατήσει ένα κομμάτι χαρτί, χωρίς να το αφήσει να πέσει.
•Το παιδί εκτελεί βαθιά εισπνοή από το στόμα και εκπνοή με μισόκλειστα χείλη.
28. •όργανο εκπαίδευσης, τον αναπνευστήρα του Plent.
•Ο αναπνευστήρας αποτελείται από ένα γυάλινο δοχείο το οποίο έχει ένα πώμα από φελλό. Στον φελλό υπάρχει μια υποδοχή που συνδέεται με ένα φυσητήρα.
•Οι ασκήσεις που εφαρμόζουμε για την εξάσκηση της αναπνοής με τον αναπνευστήρα του Plent (Respiratore Plent) ονομάζονται ασκήσεις σπειροσκοπίας.
29. •Το παιδί φυσάει από τον φυσητήρα με το στόμα (ελεύθερη εκπνοή). Βλέπει και ακούει τις φυσαλίδες.
•Επαναλαμβάνει με κλειστά μάτια.
•Για τον έλεγχο της αναπνοής :
ο μαθητής φυσάει δυνατά και κάνει έτσι πολλές και μεγάλες φυσαλίδες. Ο μαθητής φυσάει αργά και κάνει λίγες και μικρές φυσαλίδες.
Φυσάει σε κάθε χτύπημα των χεριών ή στο άκουσμα κάποιου ηχητικού ερεθίσματος
•Σημείωση : Χρησιμοποιούμε διαφορετικά χρώματα στο νερό του αναπνευστήρα, για να κινούμε το ενδιαφέρον του παιδιού. Προτείνονται έντονα χρώματα (κόκκινο, κίτρινο, γαλάζιο). Αν δεν υπάρχει στη διάθεσή μας ο αναπνευστήρας του Plent, μπορούμε να τον αντικαταστήσουμε με λίγη φαντασία
•με μια λεκάνη νερό και ένα καλαμάκι , τοποθετούμε
στην λεκάνη, κομμάτι φελλό ή χρωματιστό κομμάτι φελιζόλ ή μπαλάκι του πινγκ - πονγκ τα οποία θα μετακινούνται πάνω στην επιφάνεια του νερού ανάλογα με την ένταση της εκπνοής του.
30. ………… «Γνωριμία» και έλεγχος της αναπνοής
Γενικές ασκήσεις με πιο σύνθετη μορφή
•Το παιδί με την εκπνοή του πρέπει
• να κάνει ένα μπαλάκι του πινγκ - πονγκ να κυλήσει πάνω στο τραπέζι.
•Εκπνέοντας να κυλήσει το μπαλάκι πάνω στο τραπέζι, μέχρις ότου να πέσει από το τραπέζι.
•Με δύο εκπνοές να ρίξει το μπαλάκι από το τραπέζι.
•με την εκπνοή του πρέπει να μετακινήσει μακριά ένα κομμάτι χαρτί πάνω στο τραπέζι.
•να φουσκώσει ένα μπαλόνι.
• να κρατήσει το μπαλόνι στον αέρα, χωρίς να το αφήσει να πέσει κάτω, χρησιμοποιώντας μόνο την εκπνοή του.
•Σημείωση : Χρησιμοποιούμε μπαλάκια, μπαλόνια, κομμάτι από χαρτί σε διάφορα σχέδια. Όταν το παιδί μάθει την εκπνοή από το στόμα, να γνωρίσει την εκπνοή από ην μύτη.
31. •Το κάθε μοντέλο ψυχοκινητικής αγωγής διαθέτει τις δικές του, ξεχωριστές μεθόδους.
•όλα πρέπει να συγκλίνουν στην εφαρμογή κινητικών δραστηριοτήτων δια μέσου των οποίων το παιδί έρχεται σε στενότερη και αμεσότερη επαφή με τα πρόσωπα και πράγματα που συνθέτουν το ευρύτερο περιβάλλον του.
•Όσο πιο πολλά ερεθίσματα, ανάλογα προσαρμοσμένα στο βαθμό νοητικής υστέρησής του, δίνονται στο κάθε παιδί, τόσο πιο γρήγορη θα είναι η πρόοδός του όχι μόνο στον κινητικό αλλά και στον κοινωνικό, γνωστικό και ψυχικό τομέα, ώστε να το βοηθήσουν να αντιμετωπίσει την κοινωνική απομόνωση που είναι απόρροια των νοητικών ελλειμμάτων
