1. Duhani,Droga,AlkoliDuhani,Droga,Alkoli
Drogat e PaligjshmeObjektivat :Te tregojë dëmet eDrogat e PaligjshmeObjektivat :Te tregojë dëmet e
duhanit , alkolit ,drogave tepaligjshme ne shendetin eduhanit , alkolit ,drogave tepaligjshme ne shendetin e
njeriutTe tregohet si punojne bashkëmoshatarëtnjeriutTe tregohet si punojne bashkëmoshatarët
,familjaret në ndihmë te përdoruesve të tyre.,familjaret në ndihmë te përdoruesve të tyre.

2.  2. 2. Demet e duhanit ne shendetin e njeriutMOTIVIMI PËR DUHAN Pirja e duhanitDemet e duhanit ne shendetin e njeriutMOTIVIMI PËR DUHAN Pirja e duhanit
nuk ështëvetëm një shprehi (ves) e thjeshtë,por paraqet njëkompleks të tërë shprehishnuk ështëvetëm një shprehi (ves) e thjeshtë,por paraqet njëkompleks të tërë shprehish
dhe situatash shoqërore tëduhanxhiut në jetën e përditshme. Ja vetëm disa ngaarsyetdhe situatash shoqërore tëduhanxhiut në jetën e përditshme. Ja vetëm disa ngaarsyet
më të rëndësishme të pirjes së duhanit: përshkak të nervozizmit, për shkak tëmë të rëndësishme të pirjes së duhanit: përshkak të nervozizmit, për shkak të
relaksimit, për shkaktë vetmisë, për shkak të mosaktivitetit, për shkak tëdietës, përrelaksimit, për shkaktë vetmisë, për shkak të mosaktivitetit, për shkak tëdietës, për
shkak të shoqërisë, për fitimin evetëbesimit, për rritjen e kënaqësisë, për zbutjenshkak të shoqërisë, për fitimin evetëbesimit, për rritjen e kënaqësisë, për zbutjen
emoskënaqësisë, nga shprehia, për stimulim, si dëshirëpër identifikim, si një dëshmi eemoskënaqësisë, nga shprehia, për stimulim, si dëshirëpër identifikim, si një dëshmi e
forcës dhe pozitës sëlartë në shoqëri (pirja e cigareve të shtrenjta), si njëformë eforcës dhe pozitës sëlartë në shoqëri (pirja e cigareve të shtrenjta), si njëformë e
lajkatimit, mashtrimit, ikje nga problemetpersonale, si mjet për pagjumësi (portierët,lajkatimit, mashtrimit, ikje nga problemetpersonale, si mjet për pagjumësi (portierët,
rojat, etj.).Duhani, një ves me pasoja për jetën Çdo 10 sekondashuhet një jetë ngarojat, etj.).Duhani, një ves me pasoja për jetën Çdo 10 sekondashuhet një jetë nga
pasojat e konsumit të cigareve. Nëfillim të viteve 90 kanë vdekur 3 milionë njerëz nëpasojat e konsumit të cigareve. Nëfillim të viteve 90 kanë vdekur 3 milionë njerëz në
vitdhe mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të vdesin10 milionë njerëz nga demet evitdhe mendohet që në vitin 2020 deri 2030 do të vdesin10 milionë njerëz nga demet e
duhanit. Lista esëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanitështë shumë e gjatë,duhanit. Lista esëmundjeve që vijnë si pasojë e konsumit të duhanitështë shumë e gjatë,
duke filluar nga sëmundjet etraktit të frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer nëfyt,duke filluar nga sëmundjet etraktit të frymëmarrjes (kanceri i bronkeve, kancer nëfyt,
laringjit kronik), të sistemit kardio - vaskular(infarktit në zemër, pika në tru,laringjit kronik), të sistemit kardio - vaskular(infarktit në zemër, pika në tru,
arteriosklerozë), atyretë sistemit të organeve të tretjes (kancer në buzë, gojë, ezofag,arteriosklerozë), atyretë sistemit të organeve të tretjes (kancer në buzë, gojë, ezofag,
lukth, zorrëdymbëdhjetëgishtore dhe pankreas), duke vazhduar tek ato të traktitlukth, zorrëdymbëdhjetëgishtore dhe pankreas), duke vazhduar tek ato të traktit
urogjenital (kancerii fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës),Tymi i cigareve përmbanurogjenital (kancerii fëshikzës së urinës dhe kanceri i mitrës),Tymi i cigareve përmban
mbi 40 substancakancerogjene dhe për këtë arsye është e vështirë tëcaktohet se cila prejmbi 40 substancakancerogjene dhe për këtë arsye është e vështirë tëcaktohet se cila prej
tyre është më e rrezikshme.tyre është më e rrezikshme.

3.  3. 3. cigare përmban 6 deri më 15 miligram nikotinë. Sasiacigare përmban 6 deri më 15 miligram nikotinë. Sasia
vdekjeprurëse gjatë thithjes është1 mg për 1 kg peshë trupore,vdekjeprurëse gjatë thithjes është1 mg për 1 kg peshë trupore,
kjo sasi gjendet në 3 deri në 5 cigare. Vetëm nikotinaështëkjo sasi gjendet në 3 deri në 5 cigare. Vetëm nikotinaështë
përgjegjëse për varësinë nga duhani. Përbërësit e tymit tëpërgjegjëse për varësinë nga duhani. Përbërësit e tymit të
duhanitPASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETINPirja eduhanitPASOJAT E DUHANIT PËR SHËNDETINPirja e
duhanit është shkaktar kryesor dhe iveçantë i sëmundjeve dhe iduhanit është shkaktar kryesor dhe iveçantë i sëmundjeve dhe i
vdekjeve tëparakohshme. Duhanxhinjtë vdesin 5-8 vjetmë herëtvdekjeve tëparakohshme. Duhanxhinjtë vdesin 5-8 vjetmë herët
se ata që nuk pinë duhan dhe janë tërrezikuar dy herë më shumëse ata që nuk pinë duhan dhe janë tërrezikuar dy herë më shumë
nga sëmundjetfatale të zemrës, dhjetë herë më shumë ngatumoringa sëmundjetfatale të zemrës, dhjetë herë më shumë ngatumori
në mushkëri, gojë, fyt, kapërcell,pankreas, veshkë, fshikë urinare,në mushkëri, gojë, fyt, kapërcell,pankreas, veshkë, fshikë urinare,
mitër, dy deritri herë më shumë nga ulçeri. Fëmijët eprindërve qëmitër, dy deritri herë më shumë nga ulçeri. Fëmijët eprindërve që
pinë duhan lindin me peshë tëvogël, shpesh me infeksione tëpinë duhan lindin me peshë tëvogël, shpesh me infeksione të
mushkërive,më shumë infeksione kronike të veshit dhe meshumëmushkërive,më shumë infeksione kronike të veshit dhe meshumë
mundësi për tu bërë duhanxhinj mëvonë. Gjithashtu veprimet emundësi për tu bërë duhanxhinj mëvonë. Gjithashtu veprimet e
dëmshme të tymittë duhanit vërehen në gjëndrat endokrine dhedëmshme të tymittë duhanit vërehen në gjëndrat endokrine dhe
sistemin nervor që janë rregullatorë tëjetës sonë.sistemin nervor që janë rregullatorë tëjetës sonë.

4.  4. 4. shkatërruese. Dhe së fundi vetëm dëshira dhe vullneti i fortëshkatërruese. Dhe së fundi vetëm dëshira dhe vullneti i fortë
mund ta fitojnë luftënkundër duhanit.Duhani eshte shkaktarmund ta fitojnë luftënkundër duhanit.Duhani eshte shkaktar
edhe i:Halitosis: gjeresisht era e keqe ndikonnegativisht needhe i:Halitosis: gjeresisht era e keqe ndikonnegativisht ne
gjendjen psikologjike te cdoindividi. Duhani shkakton tharjengjendjen psikologjike te cdoindividi. Duhani shkakton tharjen
ehapsires gojore ose kserostomise e cila kalidhshmeri edhe meehapsires gojore ose kserostomise e cila kalidhshmeri edhe me
paradontozen kuparaqitja e xhepave ne hapesiratinterdentaleparadontozen kuparaqitja e xhepave ne hapesiratinterdentale
eshte vend adekuat i mbetjeveushqimore me cka fermentimi ieshte vend adekuat i mbetjeveushqimore me cka fermentimi i
ushqimitsjell gjere en eren e pakendeshme.Karcinomi oral: iushqimitsjell gjere en eren e pakendeshme.Karcinomi oral: i
shkaktuar nga kemikaletdhe mbetjet toksike qe mpermbanshkaktuar nga kemikaletdhe mbetjet toksike qe mpermban
duhani,shkaktojne ndryshime ne mukozen orale,duke bereduhani,shkaktojne ndryshime ne mukozen orale,duke bere
ndryshime ne indet e buta.Studimet tregojne se duhanpiresit janendryshime ne indet e buta.Studimet tregojne se duhanpiresit jane
6here me shume ne rrezik te zhvillimit tekancerit oral se sa ata qe6here me shume ne rrezik te zhvillimit tekancerit oral se sa ata qe
nuk ekonsumojne. Keqperdorim i alkoolit sebashku me pirjen enuk ekonsumojne. Keqperdorim i alkoolit sebashku me pirjen e
duhanit e rrisin rrezikune zhvillimit te kancerit teduhanit e rrisin rrezikune zhvillimit te kancerit te
gojes.Paradontoza: eshte semundje e mishrave te dhembeve qe sigojes.Paradontoza: eshte semundje e mishrave te dhembeve qe si
faktore kryesort ndikon aigjenetik por edhe duhani me perqindjefaktore kryesort ndikon aigjenetik por edhe duhani me perqindje
te larte e shkakton ate duke demtuar mishrat edhembeve,te larte e shkakton ate duke demtuar mishrat edhembeve,
gjeresisht terheqjen e mishrave dhe gjakosjen e tyre.Pirja egjeresisht terheqjen e mishrave dhe gjakosjen e tyre.Pirja e
duhanit krijon njolla te zeza ose ngjyre kafe ne siperfaqen eduhanit krijon njolla te zeza ose ngjyre kafe ne siperfaqen e
dhembeve.dhembeve.

5.  5. 5. lindjen e një fëmije të pazhvilluar.3. Një zhvillim i vonuar i intrauterit:lindjen e një fëmije të pazhvilluar.3. Një zhvillim i vonuar i intrauterit:
Cigarja jo vetëm qëpakëson oksigjenin dhe substancat ushqyeseCigarja jo vetëm qëpakëson oksigjenin dhe substancat ushqyese
qëshkojnë tek fëmija nëpërmjet gjakut por është dheshkaktare e njëqëshkojnë tek fëmija nëpërmjet gjakut por është dheshkaktare e një
zhvillimi të vonë të fëmijës në barkun enënës.4. Intrauerin exitus: quhetzhvillimi të vonë të fëmijës në barkun enënës.4. Intrauerin exitus: quhet
vdekja e papritur e fëmijësnë barkun e nënës.5. Preaklampsi: njëvdekja e papritur e fëmijësnë barkun e nënës.5. Preaklampsi: një
shtatzani e shoqëruar me rritje tëtensionit, shfaqje të proteinave në urinë,shtatzani e shoqëruar me rritje tëtensionit, shfaqje të proteinave në urinë,
edemë tëtepërt në trup, shikim të turbullt është treguese e njëhelmimi.edemë tëtepërt në trup, shikim të turbullt është treguese e njëhelmimi.
Paraqitet rrezik jete si për nënën ashtu dhe për fëmijën.6. Hipertension:Paraqitet rrezik jete si për nënën ashtu dhe për fëmijën.6. Hipertension:
është ngritja e tensionit nën efektin e nikotinës e cila ngushton enëtështë ngritja e tensionit nën efektin e nikotinës e cila ngushton enët
egjakut. Për këtë arsye edhe të ushqyerit e fëmijës do tëndikohetegjakut. Për këtë arsye edhe të ushqyerit e fëmijës do tëndikohet
negativisht.7. Dekolman plasenta: Është shkëputja parakohe eplacentës.negativisht.7. Dekolman plasenta: Është shkëputja parakohe eplacentës.
Në kushte normale placenta shkëputet oseulet poshtë pas lindjes sëNë kushte normale placenta shkëputet oseulet poshtë pas lindjes së
fëmijës. Ndërsa Dekolmanplasenta është shkëputja e placentës kurfëmijës. Ndërsa Dekolmanplasenta është shkëputja e placentës kur
fëmija ështënë barkun e nënës , gjë që shoqërohet me hemoragjifëmija ështënë barkun e nënës , gjë që shoqërohet me hemoragji
tërrezikshme.8. Sindroma Respiratuar distres: është problemi itërrezikshme.8. Sindroma Respiratuar distres: është problemi i
cilishoqërohet me vështirësi në frymëmarrje të fëmijës paslindjes.cilishoqërohet me vështirësi në frymëmarrje të fëmijës paslindjes.
Problemi respirator vdekjeprurës tek fëmijët tëcilët lindin parakoheProblemi respirator vdekjeprurës tek fëmijët tëcilët lindin parakohe
(premature) shihet më shpesh tekshtatzënitë gjatë të cilave konsumohet(premature) shihet më shpesh tekshtatzënitë gjatë të cilave konsumohet
duhan.9. Pakësimi i qumështit: bëhet shkak për pakësimin e sasisë sëduhan.9. Pakësimi i qumështit: bëhet shkak për pakësimin e sasisë së
qumështit tek lehona.10. Ndikon në nivelin e vitaminës C të qumështitqumështit tek lehona.10. Ndikon në nivelin e vitaminës C të qumështit
dhe në pakësimin e veçorisë së sajushqyese gjatë periudhës së lehonisë.dhe në pakësimin e veçorisë së sajushqyese gjatë periudhës së lehonisë.

6.  7. 7. Alkooliste quhen ata individ,te cilet perdorin tej masedhe rregullishteAlkooliste quhen ata individ,te cilet perdorin tej masedhe rregullishte
pijet alkoolike,qe jane te varur prejtyre ne nje shkalle te tille,sa qepijet alkoolike,qe jane te varur prejtyre ne nje shkalle te tille,sa qe
manifestojnecrregullime te theksuar mendore,fizike dhe nemardhenietmanifestojnecrregullime te theksuar mendore,fizike dhe nemardheniet
me njerezit tjere.Resorbimi i alkoolitpraktikishte fillon ne goje,por me seme njerezit tjere.Resorbimi i alkoolitpraktikishte fillon ne goje,por me se
tepermi nelukth.Shkencetaret amerikane konfirmoje se qelizattepermi nelukth.Shkencetaret amerikane konfirmoje se qelizat
eorganizmit te njeriut,fiziologjikishte nuk jane tepergaditura per duhaneorganizmit te njeriut,fiziologjikishte nuk jane tepergaditura per duhan
dhe alkool.Demet e alkoolit ne organizemAlkooli duke depertuar nedhe alkool.Demet e alkoolit ne organizemAlkooli duke depertuar ne
organizem nga goja,se paridemton buzet,gjuhen dhe fytin dukeorganizem nga goja,se paridemton buzet,gjuhen dhe fytin duke
shkaktuarinflamime gjegjese te organeve te permendura.Alkoolishkaktuarinflamime gjegjese te organeve te permendura.Alkooli
gjithashtu zgjeron enet e gjakutne zgavren e barkut,te organeve tegjithashtu zgjeron enet e gjakutne zgavren e barkut,te organeve te
brendeshme dhe lekures.Me se tepermi demtonqelizat nervore,crregulonbrendeshme dhe lekures.Me se tepermi demtonqelizat nervore,crregulon
metabolizmin e tyre dhe si rrezultat eshte degjenerimi i tyre.“alkooli imetabolizmin e tyre dhe si rrezultat eshte degjenerimi i tyre.“alkooli i
dhuron shoqerise anetarmargjinal,vagabonde,psikopatedhuron shoqerise anetarmargjinal,vagabonde,psikopate
antisocial,ndersapjesemarrja e tyre ne aktivitetin kriminal eshte tejetantisocial,ndersapjesemarrja e tyre ne aktivitetin kriminal eshte tejet
eimpozante”Alkoolistet ne gjendje te dehur,zbulojne gjeratprofesionaleeimpozante”Alkoolistet ne gjendje te dehur,zbulojne gjeratprofesionale
intime,sekrete ushtarake dhediplomatike,kane aftesi te pakufizuar,por teintime,sekrete ushtarake dhediplomatike,kane aftesi te pakufizuar,por te
gjithangecin vetem ne premtime.Ne fund mund te themise alkooli nukgjithangecin vetem ne premtime.Ne fund mund te themise alkooli nuk
krijon gjeni,perkundrazi shkaterrongjenit.Familja e alkoolokut perngjanekrijon gjeni,perkundrazi shkaterrongjenit.Familja e alkoolokut perngjane
ne teater,kuparaqiten vetem tragjedite.ne teater,kuparaqiten vetem tragjedite.

7.  8. 8. burrave thanë se kanë pirë 8 unite ne ditë . 23% e grave thanë se kanë pirë 3 unitenëburrave thanë se kanë pirë 8 unite ne ditë . 23% e grave thanë se kanë pirë 3 unitenë
një ditë dhe 9% e grave thanë se kanë pirë më thumë se 6 unite në ditë . 26%e burravenjë ditë dhe 9% e grave thanë se kanë pirë më thumë se 6 unite në ditë . 26%e burrave
dhe 41% e grave nuk kishin pirë alkol.Efektet pozitiveAlkoli mund të ketë efektedhe 41% e grave nuk kishin pirë alkol.Efektet pozitiveAlkoli mund të ketë efekte
positive mbi shendet. Friedman dhe Kimball gjetën sepersonat që pinë alkol nëpositive mbi shendet. Friedman dhe Kimball gjetën sepersonat që pinë alkol në
moderacion kanë vdekshmëri dhe sëmundshmëri më tëulur se ata që nuk pinë fare dhemoderacion kanë vdekshmëri dhe sëmundshmëri më tëulur se ata që nuk pinë fare dhe
ata që pinë me shumicë . Mendohet se alkoliredukton sëmundjet koronare të zemrësata që pinë me shumicë . Mendohet se alkoliredukton sëmundjet koronare të zemrës
sepse 1) redukton prodhimin ekatekolaminave në kohë stresi, 2) mbron vazat e gjakutsepse 1) redukton prodhimin ekatekolaminave në kohë stresi, 2) mbron vazat e gjakut
nga kolesteroli, 3) reduktontensionin e gjakut, 4)mund të merret pa recetë , 5) ështënga kolesteroli, 3) reduktontensionin e gjakut, 4)mund të merret pa recetë , 5) është
strategji afatshkurtërpërballimi.Në përpjekje për të kuptuar pse njerëzit pijnë duhan dhestrategji afatshkurtërpërballimi.Në përpjekje për të kuptuar pse njerëzit pijnë duhan dhe
alkol kerkuesit e psikologjisësë shëndetit përqëndrohen në modelet sociale tëalkol kerkuesit e psikologjisësë shëndetit përqëndrohen në modelet sociale të
koshiencës. Megjithatë ka literaturërreth adictionit që aplikohet për personat që pinëkoshiencës. Megjithatë ka literaturërreth adictionit që aplikohet për personat që pinë
duhan dhe alkol.Demtimet e drogave te paligjshme ne shendetin e njeriutPse fillojnëduhan dhe alkol.Demtimet e drogave te paligjshme ne shendetin e njeriutPse fillojnë
njerëzit të përdorin drogën?Një pjesë e madhe, për të mos thënë shumica e përdorimitnjerëzit të përdorin drogën?Një pjesë e madhe, për të mos thënë shumica e përdorimit
të drogës,motivohet (tëpaktën në fillim) ngakërkimi i kënaqësisë.Motivuesit kyç dhetë drogës,motivohet (tëpaktën në fillim) ngakërkimi i kënaqësisë.Motivuesit kyç dhe
faktorët kushtëzuesHarresa (lehtësim i stresit / dhimbjes)Funksional (ifaktorët kushtëzuesHarresa (lehtësim i stresit / dhimbjes)Funksional (i
qëllimshëm)Zbavitja (kënaqësi)Çrregullimet mendoreDisavantazhet sociale /qëllimshëm)Zbavitja (kënaqësi)Çrregullimet mendoreDisavantazhet sociale /
arsimorePërdorimi i drogës fillon gjithashtu nëpërmjet:PërdorimitarsimorePërdorimi i drogës fillon gjithashtu nëpërmjet:Përdorimit
eksperimentalPresionit të moshatarëvePas një përdorimi të përsëritur tëeksperimentalPresionit të moshatarëvePas një përdorimi të përsëritur të
drogës,”vendimi” për të përdorur drogën nukështë më i vullnetshëm, sepse DROGAdrogës,”vendimi” për të përdorur drogën nukështë më i vullnetshëm, sepse DROGA
TË NDRYSHON TRURINTË NDRYSHON TRURIN

8. 1.1. 9. 9. Karakteristikat e varësisë nga drogaSjellje eKarakteristikat e varësisë nga drogaSjellje e
detyruarSjellja është nxitëse (ndjesi e këndshme ose edetyruarSjellja është nxitëse (ndjesi e këndshme ose e
kënaqshmeHumbje e kontrollit në rast kufizimi tëkënaqshmeHumbje e kontrollit në rast kufizimi të
dozësDëshira psikologjikeDëshira psikologjike është njëdozësDëshira psikologjikeDëshira psikologjike është një
dëshirë ose nevojë e fortë për të përdorur drogë.dëshirë ose nevojë e fortë për të përdorur drogë.
Këtodëshira janë më të dukshme gjatëKëtodëshira janë më të dukshme gjatë
tërheqjes.TolerancaToleranca është gjendja në të cilën njëtërheqjes.TolerancaToleranca është gjendja në të cilën një
person nuk reagon më ndaj drogës si më parëdhe kërkohetperson nuk reagon më ndaj drogës si më parëdhe kërkohet
një dozë më e madhe për të arritur të njëjtinnjë dozë më e madhe për të arritur të njëjtin
efekt.TërheqjaSimptomat e mëposhtme mund të shfaqenefekt.TërheqjaSimptomat e mëposhtme mund të shfaqen
kur përdorimi i drogës pakësohet osendërpritet:Tëkur përdorimi i drogës pakësohet osendërpritet:Të
dridhura,ethe NgërçProbleme emocionaleHumbje edridhura,ethe NgërçProbleme emocionaleHumbje e
vëmendjes dhe e aftësisëvëmendjes dhe e aftësisë
njohëseHalucinacioneKonvulsioneVdekjeKategoritë enjohëseHalucinacioneKonvulsioneVdekjeKategoritë e
trajtimit. Përbërësit e trajtimit kërkimortrajtimit. Përbërësit e trajtimit kërkimor
përfshijnë:DetoksikiminTrajtimin farmakologjikTrajtiminpërfshijnë:DetoksikiminTrajtimin farmakologjikTrajtimin
rezidencialTrajtimin ambulatoryTipet erezidencialTrajtimin ambulatoryTipet e
drogaveKanabisKokainaEkstaziaHeroinaHaluçinogjenët:drogaveKanabisKokainaEkstaziaHeroinaHaluçinogjenët:
LSDMetamfetaminaMorfinaNikotinaKafeinaLSDMetamfetaminaMorfinaNikotinaKafeina

9.  10. 10. Kanabis]Çfarë është ?Kanabisi është një lëndë si duhani, me ngjyrëKanabis]Çfarë është ?Kanabisi është një lëndë si duhani, me ngjyrë
mestë gjelbrës dhe kafesë, e cila përbëhet nga lulet dhegjethet e sipërmemestë gjelbrës dhe kafesë, e cila përbëhet nga lulet dhegjethet e sipërme
të thara të bimës së kërpit.Rrëshira e kanabisit apo, siç quhettë thara të bimës së kërpit.Rrëshira e kanabisit apo, siç quhet
ndryshe,hashashi, është mbetja e tharë e një lënde që nxirretnga pjesa endryshe,hashashi, është mbetja e tharë e një lënde që nxirretnga pjesa e
sipërme e lulëzuar e bimës së kërpit, ecila kthehet në pluhur ose presohetsipërme e lulëzuar e bimës së kërpit, ecila kthehet në pluhur ose presohet
në forma. Vaji ikanabisit ose, siç quhet ndryshe, vaji i hashashit,është njënë forma. Vaji ikanabisit ose, siç quhet ndryshe, vaji i hashashit,është një
lëng i cili nxirret ose nga bima e tharë osenga rrëshira.]Si merret ?lëng i cili nxirret ose nga bima e tharë osenga rrëshira.]Si merret ?
Zakonisht, të gjitha format e kanabisit merren përmes tymosjes, siZakonisht, të gjitha format e kanabisit merren përmes tymosjes, si
duhani. Rrëshira dhevaji i kanabisit mund edhe të hahen ose të pihen nëduhani. Rrëshira dhevaji i kanabisit mund edhe të hahen ose të pihen në
formën e çajit.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Kanabisi i jep përdoruesitformën e çajit.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Kanabisi i jep përdoruesit
një ndjesi relaksimi dhekënaqësie dhe ndonjëherë I vendos në njënjë ndjesi relaksimi dhekënaqësie dhe ndonjëherë I vendos në një
gjendjeeuforie. Përdoruesi mund të provojë edhe një ndjesi mëtë forte tëgjendjeeuforie. Përdoruesi mund të provojë edhe një ndjesi mëtë forte të
shqisave të shikimit, nuhatjes, shijes dhedëgjimit.]Cilat janë rreziqet qëshqisave të shikimit, nuhatjes, shijes dhedëgjimit.]Cilat janë rreziqet që
lidhen me përdorimin ekanabisit ?Në periudhën afatshkurtër, përdoruesitlidhen me përdorimin ekanabisit ?Në periudhën afatshkurtër, përdoruesit
i rritet oreksi dhepulsi. Përdoruesi ka probleme edhe me kryerjen ei rritet oreksi dhepulsi. Përdoruesi ka probleme edhe me kryerjen e
akteve fizike dhe intelektuale, si përshembull e ka të vështirë të ngasëakteve fizike dhe intelektuale, si përshembull e ka të vështirë të ngasë
makinën apo të mendojë në mënyrë logjike. Nësemerret në doza tëmakinën apo të mendojë në mënyrë logjike. Nësemerret në doza të
mëdha, kanabisi mund të mprehë perceptimin e tingujve dhe tëngjyravemëdha, kanabisi mund të mprehë perceptimin e tingujve dhe tëngjyrave
nga ana e përdoruesit, ndërkohë që ia bën të ngadaltë dhe të paqartënga ana e përdoruesit, ndërkohë që ia bën të ngadaltë dhe të paqartë
tëmenduarit. Nëse doza është shumë e madhe, efekti ikanabisit është itëmenduarit. Nëse doza është shumë e madhe, efekti ikanabisit është i
ngjashëm me efektin e drogavehaluçinogjene dhe mund të shkaktojëngjashëm me efektin e drogavehaluçinogjene dhe mund të shkaktojë
ankth, panikdhe, madje, episode psikopatike.ankth, panikdhe, madje, episode psikopatike.

10.  11. 11. ]Rreziqe të tjeraTymi i kanabisit përmban 50 për qind shumë katran se cigaret me]Rreziqe të tjeraTymi i kanabisit përmban 50 për qind shumë katran se cigaret me
përmbajtjen më tëlartë të katrani, gjë që i vendos përdoruesit në një rrezik më të madhpërmbajtjen më tëlartë të katrani, gjë që i vendos përdoruesit në një rrezik më të madh
të kancerit tëmushkërive dhe të sëmundjeve të tjera të sistemit tëtë kancerit tëmushkërive dhe të sëmundjeve të tjera të sistemit të
frymëmarrjes.]Kokaina]Çfarë është ?Kokaina është një pluhur i bardhë ose ngjyrëfrymëmarrjes.]Kokaina]Çfarë është ?Kokaina është një pluhur i bardhë ose ngjyrë
qumështi, i cili vepron si stimulues ifuqishëm. Kokaina nxirret nga gjethet e bimës sëqumështi, i cili vepron si stimulues ifuqishëm. Kokaina nxirret nga gjethet e bimës së
kokës.Gjatë rrugës, mund të tretet osetë “pritet” me lëndë të tjera me qëllim që të rritetkokës.Gjatë rrugës, mund të tretet osetë “pritet” me lëndë të tjera me qëllim që të rritet
sasia.Droga “crack” është një kokainë ecila është përpunuar më tej me amoniak osesasia.Droga “crack” është një kokainë ecila është përpunuar më tej me amoniak ose
bikarbonat natriumi (sodë buke) dhe ngjansi flokëza ose kokrriza të vogla.]Si merret ?bikarbonat natriumi (sodë buke) dhe ngjansi flokëza ose kokrriza të vogla.]Si merret ?
Zakonisht, kokaina thithet me hundë ose injektohet,ndërsa droga “crack” tymoset siZakonisht, kokaina thithet me hundë ose injektohet,ndërsa droga “crack” tymoset si
duhani.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Kokaina i jep përdoruesit një ndjesiduhani.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Kokaina i jep përdoruesit një ndjesi
gjallërieshpirtërore dhe e vendos në një gjendje euforie.Gjithashtu, shpesh përdoruesigjallërieshpirtërore dhe e vendos në një gjendje euforie.Gjithashtu, shpesh përdoruesi
provon një rritje tëpërkohshme të niveleve të gatishmërisë nervore dhetë energjisë dheprovon një rritje tëpërkohshme të niveleve të gatishmërisë nervore dhetë energjisë dhe
një shtyrje në kohë të urisë dhe tëlodhjes.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin enjë shtyrje në kohë të urisë dhe tëlodhjes.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e
kokainës ?Efektet afatshkurtra përfshijnë humbjen e oreksit, shpejtimin efrymëmarrjeskokainës ?Efektet afatshkurtra përfshijnë humbjen e oreksit, shpejtimin efrymëmarrjes
dhe rritjen e temperaturës së trupit dhe tërrahjeve të zemrës. Përdoruesit mund të sillendhe rritjen e temperaturës së trupit dhe tërrahjeve të zemrës. Përdoruesit mund të sillen
nëmënyrë shumë të çuditshme dhe të parregullt dhe,ndonjëherë edhe në mënyrë tënëmënyrë shumë të çuditshme dhe të parregullt dhe,ndonjëherë edhe në mënyrë të
dhunshme. Doza tëtepërta të kokainës mund të shkaktojnë edhekonvulsione, krizëdhunshme. Doza tëtepërta të kokainës mund të shkaktojnë edhekonvulsione, krizë
epilepsie, hemorragji cerebrale osemosfunksionim të zemrës. Përdoruesit afatgjatëepilepsie, hemorragji cerebrale osemosfunksionim të zemrës. Përdoruesit afatgjatë
tëkokainës rrezikojnë të kenë një mori problemeshshëndetësore, disa prej të cilëvetëkokainës rrezikojnë të kenë një mori problemeshshëndetësore, disa prej të cilëve
varen nga mënyrase si e marrin këtë drogë. Thithja me hundë ekokainës dëmton shumëvaren nga mënyrase si e marrin këtë drogë. Thithja me hundë ekokainës dëmton shumë
rëndë indet e hundës;tymosja mund të shkaktojë probleme të aparatit tëfrymëmarrjes;rëndë indet e hundës;tymosja mund të shkaktojë probleme të aparatit tëfrymëmarrjes;
ndërsa injeksioni mund të shkaktojëabscese ose sëmundje infektive.ndërsa injeksioni mund të shkaktojëabscese ose sëmundje infektive.

11.  12. gjendje që ngjan me psikozën pananojake.]Rreziqe të tjeraPërzierja e12. gjendje që ngjan me psikozën pananojake.]Rreziqe të tjeraPërzierja e
kokainës me alkoolin është një kokteijl i rrezikshëm dhe mund tëkokainës me alkoolin është një kokteijl i rrezikshëm dhe mund të
rrisëndjeshëm mundësinë e vdekjes së papritur.]Ekstaza]Çfarë është ?rrisëndjeshëm mundësinë e vdekjes së papritur.]Ekstaza]Çfarë është ?
Ekstaza është një stimulues psikoaktiv, i cilizakonisht prodhohet nëEkstaza është një stimulues psikoaktiv, i cilizakonisht prodhohet në
laboratorë tëpaligjshëm. Në të vërtetë, termi “ekstazë” kaevoluar dhelaboratorë tëpaligjshëm. Në të vërtetë, termi “ekstazë” kaevoluar dhe
nuk përdoret për të quajturvetëm një lëndë kimike por në të vërtetënuk përdoret për të quajturvetëm një lëndë kimike por në të vërtetë
njëgamë lëndësh të tilla të cilat kanë një efekttë ngjashëm te përdoruesi.njëgamë lëndësh të tilla të cilat kanë një efekttë ngjashëm te përdoruesi.
Shpesh, çfarëdotablete me stemë tani quhet “ekstazë”pavarësishtShpesh, çfarëdotablete me stemë tani quhet “ekstazë”pavarësisht
përbërjes së vet kimike. Edhepse kjo drogë zakonisht shpërndahet nëpërbërjes së vet kimike. Edhepse kjo drogë zakonisht shpërndahet në
formën e një tablete, ajo mund të jetë edhe nëformë pluhuri ose kapsule.formën e një tablete, ajo mund të jetë edhe nëformë pluhuri ose kapsule.
Tabletat mund të kenëforma dhe madhësi të ndryshme.]Si merret ?Tabletat mund të kenëforma dhe madhësi të ndryshme.]Si merret ?
Zakonisht gëlltitet por mund edhe të thithet me hundëose tëZakonisht gëlltitet por mund edhe të thithet me hundëose të
injektohet.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Ekstaza mund të rrisë niveletinjektohet.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Ekstaza mund të rrisë nivelet
e ndjeshmërisë të përdoruesve dhe të shkaktojë një ndjesiafërsie mee ndjeshmërisë të përdoruesve dhe të shkaktojë një ndjesiafërsie me
njerëzit që i rrethojnë. Kjo drogë mund ta bëjë përdoruesin mënjerëzit që i rrethojnë. Kjo drogë mund ta bëjë përdoruesin më
shoqëruesdhe energjik.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin eshoqëruesdhe energjik.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e
ekstazës ?Në periudhën afatshkurtër, ekstaza mund të bëjë që trupi tëekstazës ?Në periudhën afatshkurtër, ekstaza mund të bëjë që trupi të
mos i përfillë sinjalet eproblemeve siç janë dehidratimi, vilania dhemos i përfillë sinjalet eproblemeve siç janë dehidratimi, vilania dhe
rraskapitja dhe mund të pengojë aftësinë etrupit për të rregulluarrraskapitja dhe mund të pengojë aftësinë etrupit për të rregulluar
temperaturën. Për më tepër, ekstaza mund të dëmtojë rëndëorgane tëtemperaturën. Për më tepër, ekstaza mund të dëmtojë rëndëorgane të
tilla si mëlçia dhe veshkat.tilla si mëlçia dhe veshkat.

12.  Rreziqe të tjeraTabletat ose pilulat që shiten për ekstazë mund tëRreziqe të tjeraTabletat ose pilulat që shiten për ekstazë mund të
përmbajnë edhe lëndë të tjera qëmund të jenë të rrezikshme dhe qëpërmbajnë edhe lëndë të tjera qëmund të jenë të rrezikshme dhe që
mund të jenë të ndryshme për sa i takon fuqisë dhepasojave tëmund të jenë të ndryshme për sa i takon fuqisë dhepasojave të
tyre]HeroinaArtikull kryesor :tyre]HeroinaArtikull kryesor :
HeroinaSmack/H/Horse/Junk/Harry/White lady]Çfarë është ?HeroinaHeroinaSmack/H/Horse/Junk/Harry/White lady]Çfarë është ?Heroina
ose sic quhet ne zhargonin e rruges ekuqja është një drogë që shkaktonose sic quhet ne zhargonin e rruges ekuqja është një drogë që shkakton
varësi te fortedhe që ka veti kundra dhimbjes dhe e cilaprodhohetvarësi te fortedhe që ka veti kundra dhimbjes dhe e cilaprodhohet
përmes përpunimit të morfinës, njëlëndë natyrore e cila nxirret nga bimapërmes përpunimit të morfinës, njëlëndë natyrore e cila nxirret nga bima
eopiumit.Kjo është droga qe me se shumti merretme shiringe. Heroina eeopiumit.Kjo është droga qe me se shumti merretme shiringe. Heroina e
pastër është një pluhur i bardhë. Heroina e rrugës ështëzakonisht epastër është një pluhur i bardhë. Heroina e rrugës ështëzakonisht e
bardhë në ngjyrë kafe sepsepërzihet me lëndë të papastra, çka do tëbardhë në ngjyrë kafe sepsepërzihet me lëndë të papastra, çka do të
thotëqë çdo dozë ndryshon nga tjetra. Shkaktonvaresine fizike ndryshethotëqë çdo dozë ndryshon nga tjetra. Shkaktonvaresine fizike ndryshe
nga drogat e tjera.]Si merret ?Zakonisht injektohet por mund edhe tënga drogat e tjera.]Si merret ?Zakonisht injektohet por mund edhe të
thithetme hundë ose të tymoset. ]Çfarë ndikimi ka tepërdoruesi ?Heroinathithetme hundë ose të tymoset. ]Çfarë ndikimi ka tepërdoruesi ?Heroina
mund t’u heqë përdoruesve tensionin, ankthin dhedepresionin.mund t’u heqë përdoruesve tensionin, ankthin dhedepresionin.
Përdoruesi ndjehet i shkëputur nga lodhjaose dhimbja emocionale osePërdoruesi ndjehet i shkëputur nga lodhjaose dhimbja emocionale ose
fizike. Në doza të mëdha,përdoruesi mund të provojë gjendjefizike. Në doza të mëdha,përdoruesi mund të provojë gjendje
euforie.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin eheroinës ?Pasojateuforie.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin eheroinës ?Pasojat
afatshkurtra përfshijnë zvogëlimin ebebes së syrit, të përzier, të vjella,afatshkurtra përfshijnë zvogëlimin ebebes së syrit, të përzier, të vjella,
përgjumje,paaftësi për t’u përqendruar dhe apati.Heroinashkakton varësipërgjumje,paaftësi për t’u përqendruar dhe apati.Heroinashkakton varësi
të madhe fizike dhepsikologjike te përdoruesi.të madhe fizike dhepsikologjike te përdoruesi.

13.  14. rënie të shpejtë në peshë, kequshqyerje dhe kapsllëk.Heroina mund14. rënie të shpejtë në peshë, kequshqyerje dhe kapsllëk.Heroina mund
të shkaktojë edheçrregullim të ciklit mujor te femrat, përgjumje dheapatitë shkaktojë edheçrregullim të ciklit mujor te femrat, përgjumje dheapati
kronike. Lënia e menjëhershme e heroinësshkakton simptomat ekronike. Lënia e menjëhershme e heroinësshkakton simptomat e
tërheqjes nga ky ves, të cilatmund të jenë të rënda dhe përfshijnë ngërç,tërheqjes nga ky ves, të cilatmund të jenë të rënda dhe përfshijnë ngërç,
diarre,dridhje, panik, sekrecione të hundës, të ngjethuradiarre,dridhje, panik, sekrecione të hundës, të ngjethura
dhedjersitje.]Rreziqe të tjeraPërdoruesit rrezikojnë të marrin mbidozë tëdhedjersitje.]Rreziqe të tjeraPërdoruesit rrezikojnë të marrin mbidozë të
heroinëse cila mund të shkaktojë gjendje kome dhe vdekje përshkak tëheroinëse cila mund të shkaktojë gjendje kome dhe vdekje përshkak të
bllokimit të aparatit të frymëmarrjes.Haluçinogjenët]Çfarë janë ?bllokimit të aparatit të frymëmarrjes.Haluçinogjenët]Çfarë janë ?
Haluçinogjenët, ose drogat psikopatike, janë droga të cilat ia ndryshojnëHaluçinogjenët, ose drogat psikopatike, janë droga të cilat ia ndryshojnë
gjendjen endërgjegjes përdoruesit si edhe shkaktojnë lloje të ndryshmegjendjen endërgjegjes përdoruesit si edhe shkaktojnë lloje të ndryshme
halucinacionesh.Llojetkryesore të halucinogjenëve janë dietilamidi i acidithalucinacionesh.Llojetkryesore të halucinogjenëve janë dietilamidi i acidit
dilisergjik (LSD), fenociklinida(PCP), amfetaminat, meskalina dhedilisergjik (LSD), fenociklinida(PCP), amfetaminat, meskalina dhe
psilocibina.]LSDDietilamidi i acidit dilisergjikAcid/Hippie (PCP)]Çfarëpsilocibina.]LSDDietilamidi i acidit dilisergjikAcid/Hippie (PCP)]Çfarë
është ?LSD-ja është një drogë gjysmë-sintetike eprodhuar nga acidiështë ?LSD-ja është një drogë gjysmë-sintetike eprodhuar nga acidi
lisergjik, i cili gjendet në njëkërpudhë që rritet në bimën e thekrëslisergjik, i cili gjendet në njëkërpudhë që rritet në bimën e thekrës
dhedrithëra të tjera. LSD-ja, e cila zakonisht quhetedhe “acidi”, është njëdhedrithëra të tjera. LSD-ja, e cila zakonisht quhetedhe “acidi”, është një
prej drogave halucinogjenemë të fuqishme. Në rrugë zakonisht shitetprej drogave halucinogjenemë të fuqishme. Në rrugë zakonisht shitet
nëformën e katrorëve të vegjël prej letre me flluskame kokrra ku brendanëformën e katrorëve të vegjël prej letre me flluskame kokrra ku brenda
përmbahet droga, por shitetedhe në formën e tabletave, kapsulave sipërmbahet droga, por shitetedhe në formën e tabletave, kapsulave si
edhe nëformë të lëngshme. Është një lëndë pa ngjyrë dhepa erë, me njëedhe nëformë të lëngshme. Është një lëndë pa ngjyrë dhepa erë, me një
shije paksa të hidhurshije paksa të hidhur

14. 1.1. 15. ]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e LSD-së ?Në periudhën15. ]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e LSD-së ?Në periudhën
afatshkurtër, LSD-ja shkakton zhgënjimdhe perceptime të shtrembëruara. Ndryshonafatshkurtër, LSD-ja shkakton zhgënjimdhe perceptime të shtrembëruara. Ndryshon
sensi ithellësisë dhe kohës i përdoruesit, ndërsa bëhen më tëmprehta ngjyrat, tingujtsensi ithellësisë dhe kohës i përdoruesit, ndërsa bëhen më tëmprehta ngjyrat, tingujt
dhe prekja. Disa përdorues tëLSD-së provojnë mendime dhe ndjenja të forta dhedhe prekja. Disa përdorues tëLSD-së provojnë mendime dhe ndjenja të forta dhe
tëfrikshme si për shembull frika se mos humbasinkontrollin, frika nga çmenduriatëfrikshme si për shembull frika se mos humbasinkontrollin, frika nga çmenduria
dhe vdekja dhedëshpërim. Pasojat fizike janë të vogla në krahasim me pasojatdhe vdekja dhedëshpërim. Pasojat fizike janë të vogla në krahasim me pasojat
psikologjike dheemocionale. Në të përfshihet zmadhimi i bebes së syrit, shpeshtimi ipsikologjike dheemocionale. Në të përfshihet zmadhimi i bebes së syrit, shpeshtimi i
rrahjeve të zemrësdhe rritja e tensionit të gjakut, humbja e oreksit, pagjumësia,rrahjeve të zemrësdhe rritja e tensionit të gjakut, humbja e oreksit, pagjumësia,
thatësirë në gojë dhe tëdridhura.]Metamfetamina]Çfarë është ?Metamfetamina bënthatësirë në gojë dhe tëdridhura.]Metamfetamina]Çfarë është ?Metamfetamina bën
pjesë në atë grup drogash që quhen stimulues të llojit tëamfetaminës (ATS). Ështëpjesë në atë grup drogash që quhen stimulues të llojit tëamfetaminës (ATS). Është
drogë sintetike e cila zakonisht prodhohet në laboratorëdrogë sintetike e cila zakonisht prodhohet në laboratorë
tëpaligjshëm.Metamfetamina është në formën e pluhurit, të tabletave ose kristalevetëpaligjshëm.Metamfetamina është në formën e pluhurit, të tabletave ose kristaleve
qëngjajnë me copëza qelqi të thyer.]Si merret ?Mund të gëlltitet, të thithet me hundë,qëngjajnë me copëza qelqi të thyer.]Si merret ?Mund të gëlltitet, të thithet me hundë,
të tymoset ose të injektohet.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Metamfetaminatë tymoset ose të injektohet.]Çfarë ndikimi ka te përdoruesi ?Metamfetamina
stimulon një ndjesi mirëqenieje fizike dhe mendore, si edhe një valëeuforie dhestimulon një ndjesi mirëqenieje fizike dhe mendore, si edhe një valëeuforie dhe
gjendje të gëzueshme shpirtërore. Përdoruesi provon një rritje tëpërkohshme tëgjendje të gëzueshme shpirtërore. Përdoruesi provon një rritje tëpërkohshme të
energjisë, e cila e bën përdoruesin të mendojë se mund t’i kryejë mëmira aktet fizikeenergjisë, e cila e bën përdoruesin të mendojë se mund t’i kryejë mëmira aktet fizike
ose intelektuale. Përdoruesi ndjen edhe një shtyrje në kohë të urisë dhetëose intelektuale. Përdoruesi ndjen edhe një shtyrje në kohë të urisë dhetë
lodhjes.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e metamfetaminës ?Nëlodhjes.]Cilat janë rreziqet që lidhen me përdorimin e metamfetaminës ?Në
periudhën afatshkurtër, përdoruesit humbasin oreksin dhe fillojnë të marrin frymëperiudhën afatshkurtër, përdoruesit humbasin oreksin dhe fillojnë të marrin frymë
mëshpejt. Mund t’u shpeshtohen rrahjet e zemrës dhe mund t’u rritet tensioni imëshpejt. Mund t’u shpeshtohen rrahjet e zemrës dhe mund t’u rritet tensioni i
gjakut siedhe mund t’u rritet temperatura e trupit dhe të djersijnë. Në doza tëgjakut siedhe mund t’u rritet temperatura e trupit dhe të djersijnë. Në doza të
mëdha, përdoruesitmund të ndjehen të paqetë dhe të acaruar dhe mund të provojnëmëdha, përdoruesitmund të ndjehen të paqetë dhe të acaruar dhe mund të provojnë
goditje paniku. Dozatë tepërta të metamfetaminës mund të shkaktojnë edhegoditje paniku. Dozatë tepërta të metamfetaminës mund të shkaktojnë edhe
konvulsione dhe vdekje përshkak të mosfunksionimit të aparatit të frymëmarrjes,konvulsione dhe vdekje përshkak të mosfunksionimit të aparatit të frymëmarrjes,
hemorragji cerebrale osemosfunksionim të zemrës.Përdorimi afatgjatë ihemorragji cerebrale osemosfunksionim të zemrës.Përdorimi afatgjatë i
metamfetamnës mund të shkaktojnëkequshqyerje, rënie në peshë dhe zhvillim tëmetamfetamnës mund të shkaktojnëkequshqyerje, rënie në peshë dhe zhvillim të
varësisë psikologjike.Kur ndërpritetpërdorimi i metamfetaminës, përdoruesi fle përvarësisë psikologjike.Kur ndërpritetpërdorimi i metamfetaminës, përdoruesi fle për