5. Анхны тусламж гэж юу бэ ? Аливаа осол гэмтэл гэнэтийн биеийн хямрал, өвчин эмгэгийн үед эмнэлэгийн тусламж иртэл гарын доорх материалыг ашиглан өөртөө болон нөхөртөө үзүүлэх тусламжийг хэлдэг.

6. Анхны тусламж үзүүлснээр - Амь нас аварна. -Осол гэмтлээс шалтгаалсан бусад хүндрэлүүдээс сэргийлнэ. -Эдгэрэлтийг түргэсгэнэ. -Эмчилгээний зардлыг бууруулна.

7. Түлэгдэлт Галын дөл, хэт халуун шингэн, халуун уур химийн бодис цахилгаан гүйдэл, цацраг туяа гэх мэт хүчин зүйлсийн нөлөөгөөр арьс болон арьсан доорх өөхөн эд эрхтэн гэмтэхийг түлэгдэлт гэнэ.

8. Түлэгдэлтийн ангилал Түлэгдэлтийн зэрэг Арьсыг гэмтээсэн байдал Илрэх шинж тэмдэг 1-р зэрэг буюу өнгөц түлэгдэлт Арьсны өнгөц давхарга гэмтэнэ -Улайна бага хавдана хорсоно 2-р зэрэг буюу хэсэгчилсэн түлэгдэлт Арьсны өнгөц болон өнгөц арьс гэмтэнэ Улайж хавдана цэврүү үүснэ өвдөнө 3-р зэрэг буюу гүн түлэгдэлт Арьсны бүх давхарга гэмтэнэ Улайж хавдана өвдөлтгүй арьсны өнгө өөрчлөгдөнө

9. Түлэгдэлтийн үед

11. Зөгийд хатгуулсан үед: -Хатгуулсан хүнээ тайвшруулж ямар аюул тулгараад байгааг тайлбарлана -Хатгуулсан даруйд хумс болон хатуу хуванцар зүйлээр хатгагдсан газраас нэг чигт хусах маягаар шахаж болно.

12. -Хатгуулсан хэсэгт маш их хавдсан байдаг учир хүйтэн жинг 15 минут тутам шахаж болно -Их хэмжээгээр шингэн юм уулгана.-Амьсгал, судасны цохилтыг шалгана. -Хатгуулсан хэсгийг хөдөлгөөнгүй болгож чиг тавьж бооно.

13. Могойд хатгуулсан үед: -Өөрийгөө цусаар дамжих халдвараас сэргийлж резин бээлий өмс - Хатгуулсан хүнээ тайвшруулж ямар тусламж үзүүлэх гэж байгаагаа тайлбарлах

14. -Хорыг цааш тархахыг сааруулж даралттай боолт хийх,цусыг шахаж болохгүй.Ил гарсан цусыг цэвэрлэж боолт хийнэ -Хазуулсан мөчийг хөдөлгөөнгүй чиг тавьж боогоод эмнэлэгт яаралтайхүргэх -Их хэмжээгээр шингэн уулгах -Хазуулж хавдсан хэсэгт жин тавих, амьсгал судасны цохилтыг шалгах

15. Анхаар ! Цусыг хэзээ ч амаар сорж болохгүй.Учир нь цусыг сорсноор тусламж үзүүлэгч та өөрөө хордохоос гадна ямар нэгэн халдвар дамжиж болзошгүй.

16. Цус алдалт гэдэг нь арьс салст эд эрхтний бүрэн бүтэн байдал алдагдсанаас судасны хана гэмтэж судаснаас цус гарахыг хэлнэ. Цус алдалтыг хэлбэрээр нь: -Гадуур -Дотуур гэж ангилдаг

17. Цус алдалтын ангилал, шинж тэмдэг Цус алдалтын ангилал Өнгө Хэмжээ Илрэл Тараагуур судасны Час улаан Их Олгойдоно Хураагуур судасны улаан хүрэн Дунд зэрэг Урсана Хялгасан судасны улаан хүрэн Бага Шүүрнэ

18. Бага зэргийн цус алдалттай үед: -Гараа угаана -Шархан дээр цэвэр даавуу, самбай тавина -Гэмтсэн судасны ханыг шахаж хатуу биет тавина -Боолт хийнэ -Мөчийг өргүүлэн сойлт хийнэ. Энэ цусны урсгалыг удаашруулах зорилготой

19. Цус ихээр алдаж байгаа үед: -Том судасны цэгүүд дээр дарах цус алдаж байгаа газрын дээд талд байрлах судасны (эгэмний, гүрээний, шууны) цэгүүд дээр ясан тултал дарна.

20. - Даралттай чангалуур боолт хийх цус алдаж буй газар ариун жийргэвч тавьж гэмтсэн судсанд даралт үзүүлэх хатуу биетийг тавьж цусыг тогттол эрчилж боох эмнэлэгт очтол 10-15минут тутам суллах ёстой ба эс тэгвээс чангалуур тавьсан газраас урагш эрхтэнд үхжил үүснэ.

21. 1. Тусламж үзүүлэгч гэмтсэн хүний цээжин дээр эхлээд нэг гараа байрлуулна -Үүний тулд эхлээд өвчнүүний дээд доод өнцгийг олно

22. -Энэ 2 цэгээс өвчүүний гол руу ижил хэмжээний зайд орших цэг буюу өвчүүний голыг олно. -Энэ цэгт нэг гарын алганы ирмэгийг байрлуулна 2. Нөгөө гараа давхарлан байрлуулж атгана 3. Хоёр гараа нугалахгүй босоо босоо чиглэлээр цээжийг 4-5см хотолзтол дарна. 4.Ийм маягаар зүрхний даралтыг нийтдээ 15 удаа хийнэ. #Слайд 17

23. 1. Цус алдаж байгаа хүнд үзүүлэх анхны тусламж 2.Түлэгдсэн хүнд үзүүлэх анхны тусламж 3.Зүрхэнд иллэг хийх 4.Могойд хатгуулсан хүнд үзүүлэх анхны тусламж 5.Зөгийд хатгуулсан хүнд үзүүлэх анхны тусламж Бататгал

24. Гэрийн даалгавар Монголчуудын эрт дээр үеэс хэрэглэж ирсэн эмгүй эмчилгээнүүдийг бичиж ир (5-аас дээш)