SlideShare a Scribd company logo
1 of 15
Download to read offline
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 1
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!‫آهن؟‬ ‫جواب‬ ‫جا‬ ‫سوچن‬ ‫۽‬ ‫سوالن‬ ‫هنن‬ ‫وٽ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬
‫ت‬‫حرير‬‫تحقيق‬ ‫۽‬:‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬
‫نامون‬ ‫وال‬ُ‫س‬
‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬ ‫۽‬ ‫شاعرن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬
‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ليکڪن‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻيڪارن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬
‫پن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬‫اچو‬ ‫پيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫آگاهي‬ ‫کان‬ ‫افڪار‬ ‫۽‬ ‫خيالن‬ ‫هنجي‬.‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫مشاعرن‬ ‫اوهان‬
‫به‬ ‫۾‬ ‫ملهائڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫خاص‬ ‫توڙي‬ ‫شامون‬ ،‫سانجهيون‬ ‫رهيون‬ُ‫س‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڇڏي‬ ‫نه‬ ‫ڪسر‬ ‫ڪا‬
‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪفيل‬ ‫خود‬.‫به‬ ‫سيمينار‬ ‫۽‬ َ‫ٿو‬
َ
‫ا‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫رهڻ‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کوٽ‬ ‫جي‬ ‫ڪانفرنسن‬
‫آهن‬ ‫آيا‬ ‫رهندا‬ ‫کيل‬ ‫جو‬ ‫هٿ‬ ‫کٻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬.‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اوهان‬‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫سنڌو‬ ‫۽‬ ‫دڙي‬
‫نئين‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاري‬ ‫به‬ ‫ڪارگذاري‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سج‬ ‫ويندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬
‫آهن‬ ‫ڀريون‬ ‫به‬ ‫سالميون‬ ‫جون‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جو‬ ‫صبح‬ ‫پهرئين‬ ‫جي‬ ‫سال‬.‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫هميشه‬ ‫به‬ ‫گونج‬ ‫جي‬ ‫گڏجاڻين‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫ٿيا‬ ‫به‬ ‫ڳاهٽ‬.
‫باوجود‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫ايترو‬:
‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬‫ڏٺو‬ ‫ڪونه‬ ‫عروج‬ ‫ڪو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫۽‬ ‫علم‬.‫آبياري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫قدرن‬ ‫اخالقي‬
‫ٿي‬ ‫ڪانه‬.‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫ترقي‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫مهارتن‬.‫جڙي‬ ‫ڪانه‬ ‫نرسري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬.
‫ملي‬ ‫ڪانه‬ ‫واٽ‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫سرگردان‬ ‫الِء‬ ‫سک‬.‫سگهارن‬ ‫ڪي‬ ‫نه‬
‫ٿيون‬ ‫نروار‬ ‫وٿون‬ ‫جون‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬‫ويڳاڻپ‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،
‫نه‬ ،‫آيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫ڪلفتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫صحتمند‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿي‬ ‫ختم‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 2
‫ٿيو‬ ‫آغاز‬ ‫جو‬ ‫عمل‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫سگهاري‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫نه‬ ،‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫محبتن‬ ‫ڪو‬.
‫ها‬!‫البت‬‫ه‬:
‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫ڪاروبار‬ ‫جي‬ ‫نڊاپٽ‬
ُ
‫ڄ‬.‫ٿيو‬ ‫متعارف‬ ‫ڪلچر‬ ‫نرالو‬ ‫جو‬ ‫تعريف‬ ‫۽‬ ‫تنقيد‬.
‫پٽڪ‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬،‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫بندي‬ ‫گروپ‬ ،‫ٿي‬ ‫آبياري‬ ‫جي‬ ‫رسم‬ ‫واري‬ ‫الهڻ‬ ‫ي‬
‫لٿا‬ ‫فصل‬ ‫جا‬ ‫جڳاڙين‬.‫مليا‬ ‫رستا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬.‫پيئڻ‬ ‫تي‬ ‫اختتام‬ ‫جي‬ ‫نشستن‬
‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫مڃڻ‬ ‫مهانتائن‬ ‫هروڀرو‬ ‫الِء‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫۽‬ ‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫پيئارڻ‬
‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫وارو‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫رويو‬ ‫جو‬ ‫رياست‬ ‫سان‬ ‫اسان‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬.‫صورت‬ ‫ان‬‫اسان‬ ‫۾‬
‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جوڙي‬ ‫ادارا‬ ‫سان‬ ‫تنظيم‬ ‫۽‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬
‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫تربيت‬.‫پاسداري‬ ‫جي‬ ‫روايتن‬ ‫جٽادار‬ ‫۽‬ ‫ڪلچر‬ ‫مهذب‬ ،‫فڪر‬ ‫سگهاري‬
‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬.‫ميالپ‬ ‫کي‬ ‫عمل‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬
‫ا‬ ‫سان‬ ‫بدقسمتيَء‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫بنائڻو‬ ‫شاندار‬ ‫ڏياري‬‫به‬ ‫ڪم‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫مان‬ ‫نهن‬
‫ٿيو‬ ‫ڪونه‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫مشنري‬ ‫۽‬ ‫تحريڪي‬.
‫اديب‬ ‫اي‬‫ئ‬‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫و‬
‫ڪرڻو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫اهم‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫قائم‬ ‫توازن‬ ‫جو‬ ‫عقليت‬ ‫۽‬ ‫جذبن‬ ‫۾‬ ‫مزاج‬ ‫قومي‬
‫شعور‬ ‫جي‬ ‫توازن‬ ‫ان‬ ‫ئي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ،‫سگهيو‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ممڪن‬ ‫ائين‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬
‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬‫قوم‬ ‫بلڪه‬ ‫رهيا‬ ‫وهندا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫جي‬ ‫جذباتيت‬ ‫ٺلهي‬ ‫پاڻ‬ ‫رڳو‬ ‫نه‬ ‫۽‬
‫رهيا‬ ‫کارائيندا‬ ‫غوطا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬.‫اوهان‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ل‬
ُ
‫ڪ‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫هيون‬ ‫لکڻيون‬ ‫پنهنجون‬ ‫۽‬ ‫شاعري‬ ‫مبني‬ ‫تي‬ ‫محرومين‬ ‫داخلي‬ ،‫ذات‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬.‫اوهان‬
‫م‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫پيو‬ ‫گهرجي‬ ‫به‬ ‫رنگ‬ ‫راڳ‬ ‫۾‬ ‫تقريب‬ ‫سنجيده‬ ‫جي‬ ‫قسم‬ ‫هر‬ ‫کي‬‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫تصور‬ ‫هذب‬
‫پيو‬ ‫کپي‬ ‫به‬ ‫تماشو‬ ‫کيل‬ ‫۽‬ ‫پيالو‬ ‫پيگ‬.‫سال‬ ‫ايندڙ‬ ‫۽‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سال‬ ‫ويندڙ‬ ‫ٻاري‬ ‫ڏيئا‬
‫وڏي‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫الِء‬ ‫اوهان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫تي‬ ‫هنڌ‬ ‫خاص‬ ‫ڪنهن‬ ‫سالمي‬ ‫جي‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جي‬
‫هئي‬ ‫سرگرمي‬ ‫اجتماعي‬.‫۽‬ ‫ائپروچ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جهد‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫طريقا‬ ‫علمي‬ ،‫رويا‬ ‫علمي‬‫ا‬‫ڻ‬
‫هئا‬ ‫نه‬ ‫شامل‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫تڻ‬.
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 3
‫و‬‫نه‬ ‫ديوانگي‬ ‫ڪابه‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫علمن‬ ‫جي‬ ‫سائنس‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫بدقسمتي‬ ‫ڏي‬
‫ڪو‬ ‫الِء‬ ‫بنائڻ‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬ ‫۽‬ ‫مهارتن‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬.‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫جي‬ ‫زندگي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫فلسفي‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫ه‬ ‫نه‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫منظم‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫ترتيب‬‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ئي‬
‫عمل‬ ‫۽‬ ‫ادراڪ‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫۽‬ ‫حسن‬ ،‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫مان‬ ‫نوجوانن‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬.‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬
‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬ ‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫رياضياتي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬ ‫کي‬ ‫حقيقتن‬
‫جوئيَء‬ ‫مهم‬ ‫۽‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬‫سگهو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫ميدانن‬ ‫جي‬.‫وقت‬ ‫هر‬ ‫اوهان‬
‫محبتن‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫نعرن‬ ‫اجاين‬ ‫۽‬ ‫راڳ‬ ‫غيرمعياري‬ ،‫شاعري‬ ‫مقصد‬ ‫بي‬ ‫رڳو‬
‫ڏنا‬ ‫يڪي‬ِ‫ل‬ ‫پئي‬ ‫پيچرا‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫جا‬ ‫نفرتن‬ ‫۽‬.‫تي‬ ‫پيچرن‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫محبتن‬ ‫انڌين‬
‫و‬ ‫بڻجي‬ ‫پتلو‬ ‫جو‬ ‫نباهڻ‬ ‫عقيدتون‬ ‫سان‬ ‫رهبرن‬ ‫حصو‬ ‫وڏو‬ ‫جو‬ ‫نوجوانن‬ ‫رهي‬ ‫روان‬‫يو‬.
‫هر‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫حرام‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫استعمال‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫راِء‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫ڪڏهن‬
‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫باشي‬ ‫ياري‬ ‫۽‬ ‫وابستگيون‬ ‫شخصي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫شرڪت‬ ‫۾‬ ‫عمل‬ ‫اجتماعي‬.‫وري‬
‫بڻجي‬ ‫ورشپ‬ ‫هيرو‬ ‫سندن‬ ‫ئي‬ ‫نفرتون‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫ويا‬ ‫چڙهي‬ ‫ور‬ ‫جي‬ ‫نفرتن‬ ‫انڌين‬ ‫نوجوان‬ ‫جڏهن‬
‫ويون‬.‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫دليل‬ ‫۽‬ ‫عقل‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫دستڪ‬ ‫تي‬ ‫دل‬ ‫پنهنجي‬ ‫ڳالهه‬
‫دماغن‬ ‫پنهنجن‬ ‫الِء‬ ‫سوچڻ‬ ‫سان‬ ‫جانبداريَء‬ ‫غير‬ ‫تي‬ ‫مسئلي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫۽‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫پهچڻ‬
‫ڇڏي‬ ‫ڪري‬ ‫تاالبندي‬ ‫جي‬.
‫ور‬ ‫ديده‬ ‫اي‬‫ئ‬‫دانشور‬ ‫اي‬ ،‫و‬‫ئ‬‫و‬
‫ڪري‬ ‫مسلط‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫کي‬ ‫روايتن‬ ‫فضول‬ ‫جي‬ ‫پرستيَء‬ ‫ماضي‬ ‫اوهان‬
‫ڇڏيو‬:‫وارث‬ ‫جا‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اسين‬!‫ا‬‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ،‫عظيم‬ ‫وٺي‬ ‫کان‬ ‫دور‬ ‫جي‬ ‫پٿر‬ ‫سين‬
‫عظيم‬ ‫کان‬ ‫قومن‬!‫۾‬ ‫ڊگهي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫تنظيم‬ ‫ادبي‬ ‫وڏي‬ ‫کان‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬
‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اسانجي‬ ‫به‬ ‫قبرستان‬ ‫وڏو‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫ماڻهو‬ ‫ڊگهو‬...،‫عظيم‬ ‫اسين‬
‫قديم‬ ‫اسين‬ ،‫عظيم‬ ‫اسين‬!‫م‬ ‫اهڙي‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬‫اوهان‬ ‫جوئيَء‬ ‫هم‬
‫کان‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬ ‫ته‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سوچڻ‬ ‫هيُء‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کي‬
‫آهن‬ ‫ٿيون‬ ‫به‬ ‫غلطيون‬ ‫ڪي‬.‫جيڪي‬ ‫آهن‬ ‫به‬ ‫ڪوتاهيون‬ ‫اجتماعي‬ ‫ڪي‬ ‫جون‬ ‫اسان‬
‫آهن‬ ‫بڻيون‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬ ‫مرحليوار‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫بڻجي‬ ‫.روڳ‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 4
‫۽‬ ‫سلوگن‬ ،‫ڳالهيون‬ ‫ڪيتريون‬ ‫ته‬ ‫سوچيو‬ ‫اهو‬ ‫ڪڏهن‬ ‫توهان‬‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫فيصال‬
‫تائيدن‬ ‫۽‬ ‫تجويزن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫بيان‬ ‫انداز‬ ‫دونهيندار‬ ،‫ويڙهي‬ ‫۾‬ ‫لفظن‬ ‫خوبصورت‬
‫عقلي‬ ‫غير‬ ‫انهن‬ ‫ليڪن‬ ‫رهيا‬ ‫ٿيندا‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫پٺيان‬ ‫ليڊرن‬ ‫۾‬ ‫سحر‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ماڻهو‬ ‫۽‬ ‫مليا‬ ‫الِء‬
‫ويا‬ ‫پئجي‬ ‫لوڙڻا‬ ‫ڪيتا‬ ‫کي‬ ‫نسلن‬ ‫ڪيترن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫جا‬ ‫فيصلن‬.
‫پنهنجي‬‫جي‬ ‫قوم‬‫تذڪر‬ ‫به‬ ‫جڏهن‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬‫ته‬ ‫نڪتو‬ ‫و‬:
‫سين‬ ‫لڳايو‬ ‫تي‬ ‫طاقتن‬ ‫ڌارين‬ ‫۽‬ ‫قومن‬ ‫ٻين‬ ‫رڳو‬ ‫الزام‬ ‫جو‬ ‫ان‬.‫اندروني‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬
‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫نه‬ ‫محسوس‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ويچار‬ ‫تي‬ ‫سببن‬.‫اخالقي‬ ‫نه‬ ،‫تي‬ ‫سببن‬ ‫سياسي‬ ‫نه‬
‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫غور‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫سببن‬ ‫فڪري‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫تي‬ ‫ڪارڻن‬ ‫معاشي‬ ‫۽‬.‫۽‬ ‫بگڙڻ‬ ‫جو‬ ‫قومن‬
‫تي‬ ‫سفر‬ ‫جي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫ڏهاڪن‬ ‫بنجڻ‬‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫ذميداري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڦهليل‬
‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫نه‬ ‫تي‬ ‫ذميدار‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫يا‬ ‫ڌارئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ،‫واقعي‬.‫کي‬ ‫ڌارئي‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬
‫بدحال‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫اندروني‬ ‫قوم‬ ‫اها‬ ‫جڏهن‬ ‫آهي‬ ‫ملندو‬ ‫تڏهن‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫تسلط‬
‫ئي‬ ‫تڪليف‬ ‫ڪڏهن‬ ‫جي‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بدحالي‬ ‫۽‬ ‫ڪمزوري‬ ‫اها‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬
‫گوا‬‫ڪئي‬ ‫ڪونه‬ ‫را‬.‫ته‬ ‫هو‬ ‫کان‬ ‫خيال‬ ‫هن‬ ‫جيڪڏهن‬ ‫ڪرڻ‬ ‫نه‬ ‫گوارا‬ ‫تڪليف‬ ‫اها‬
‫۽‬ ‫آهي‬ ‫مسئلو‬ ‫ذاتي‬ ‫پنهنجو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ماڻڻ‬ ‫شعور‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫بابت‬ ‫بدحاليَء‬
‫پنهنجي‬ ‫پاڻ‬ ،‫آهن‬ ‫بالغ‬ ‫عاقل‬ ‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ،‫آهي‬ ‫دور‬ ‫جو‬ ‫معلومات‬ ‫هيُء‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬
‫وٺندا‬ ‫ڄاڻي‬ ‫سبب‬ ‫جا‬ ‫بدحالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫معلومات‬...‫ته‬‫جي‬ ‫درجي‬ ‫حد‬ ‫اوهانجي‬ ‫اها‬
‫هئي‬ ‫سادگي‬ ‫ذهني‬.‫کي‬ ‫سببن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫واڻي‬ ‫ڄاڻي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫ممڪن‬ ‫به‬ ‫اهو‬
‫خالصي‬ ‫جان‬ ‫پنهنجي‬ ‫ٿي‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫کڻڻ‬ ‫ي‬ ‫ذميوار‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫هڻي‬ ‫۾‬ ‫کاتي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬
‫گهري‬ ‫ٿي‬ ‫ڪرائڻ‬.‫سببن‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫قومي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬
‫ن‬ ‫جي‬ ‫نشاندهيَء‬ ‫جي‬‫۽‬ ‫پيو‬ ‫پئي‬ ‫گذرڻو‬ ‫مان‬ ‫مشقتن‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫تيجي‬
‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫تشڪيل‬ ‫جي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬
‫هئا‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫گذرڻ‬ ‫تان‬ ‫پلصراط‬.
‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫رڙيون‬ ‫اوهان‬:‫جيڪڏهن‬ ‫ته‬ َ‫ٻڌايو‬ ‫نه‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫آهن‬ ‫غدار‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬
‫پ‬ ‫غدار‬ ‫ڪي‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬‫رستو‬ ‫جو‬ ‫ڇوٽڪاري‬ ‫کان‬ ‫غدارن‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ٿيا؟‬ ‫ڇو‬ ‫ته‬ ‫ٿيا‬ ‫يدا‬
‫پلئه‬ ‫ناڪاميون‬ ‫جيڪي‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫قومي‬ ‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫اوهان‬ ‫آهي؟‬ ‫ڪهڙو‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 5
‫هئا‬ ‫ڪهڙا‬ ‫ڪارڻ‬ ‫حقيقي‬ ‫جا‬ ‫انهن‬ ،‫پيون‬.‫جي‬ ‫ناڪاميَء‬ ‫هر‬ ‫پنهنجي‬ ‫قومون‬ ‫زندهه‬
‫بقا‬ ‫جي‬ ‫وجود‬ ‫قومي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫سنڌي‬ ‫هتي‬ ‫ليڪن‬ ‫آهن‬ ‫ڪنديون‬ ‫مرتب‬ ‫رپورٽ‬
‫ال‬‫دانشور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫رپورٽ‬ ‫تفصيلي‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ‫سببن‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫مزاحمتي‬ ‫ٿيندڙ‬ ‫ِء‬
‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫نه‬ ‫پاران‬ ‫جي‬!‫ٺهرائي‬ ‫يادگار‬ ‫جو‬ ‫شڪست‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫ويٽنام‬ ‫وارن‬ ‫آمريڪا‬
‫ڏياري‬ ‫يادگيري‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫هنن‬ ‫يادگار‬ ‫اهو‬ ‫ته‬ ‫ڇڏيو‬ ‫سجائي‬ ‫تي‬ ‫چوڪ‬
‫ليڪ‬ ،‫رهي‬ ‫بڻيو‬ ‫عالمت‬ ‫جي‬ ‫بچڻ‬ ‫کان‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫آئنده‬‫جي‬ ‫غلطين‬ ‫هتي‬ ‫اوهان‬ ‫ن‬
‫رهيا‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫به‬ ‫جا‬ ‫اعتراف‬ ‫سادي‬.
‫هئا‬ ‫پڙهيل‬ ‫وڌيڪ‬ ‫اکر‬ ‫چار‬ ‫ٻه‬ ‫جيڪي‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬:
‫سڻڀين‬ ‫بجاِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ارپي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫قومي‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪن‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫انهن‬
‫۽‬ ‫رکيو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫رڃ‬ ‫جي‬ ‫خواهشن‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نوڪرين‬ ‫سرڪاري‬
‫سڻڀيون‬ ‫اهي‬ ‫جيستائين‬‫واري‬ ‫ماڻڻ‬ ‫مرتبي‬ ‫واري‬ ‫اشرافيه‬ ‫شهري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نوڪريون‬
‫ايئرڪنڊيشنڊ‬ ‫آرامده‬ ‫۽‬ ‫ڪرسين‬ ‫ڦرڻين‬ ‫اوهان‬ ،‫آيون‬ ‫پئي‬ ‫ڪنديون‬ ‫پورائو‬ ‫جو‬ ‫حسرت‬
‫تان‬ ‫پوسٽن‬ ‫سڻڀين‬ ‫انهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ئي‬ ‫جيئن‬ ‫پر‬ ‫رهيا‬ ‫پئي‬ ‫غلطان‬ ‫۾‬ ‫نشي‬ ‫جي‬ ‫آفيسن‬
‫خط‬ ‫الِء‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫ڪنن‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫ويندو‬ ‫ڪيو‬ ‫پاسيرو‬‫جون‬ ‫ري‬
‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫ڪنڊيشنڊ‬ ‫ايئر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫هيون‬ ‫ٿينديون‬ ‫شروع‬ ‫وڄڻ‬ ‫گهنٽيون‬
‫۾‬”‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬“‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫گڏجاڻيون‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬‫و‬‫ينديون‬‫هيون‬.
‫لکڻ‬ ‫وٽن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جي‬ ‫ڪمال‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫۽‬ ‫اديبن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫به‬ ‫ڏانُء‬ ‫جو‬:
‫ماڻ‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬‫جي‬ ‫لکتن‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫ڪيس‬ ‫جو‬ ‫هن‬
‫ڏيکاري‬ ‫ڪانه‬ ‫جوئي‬ ‫مهم‬ ‫ڪا‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫پڄائڻ‬ ‫تائين‬ ‫دنيا‬ ‫ذريعي‬.‫جڏهن‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬
‫آباد‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫هتي‬ ‫سان‬ ‫دانش‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫صوبو‬ ‫النسل‬ ‫مخلوط‬ ‫سنڌ‬
‫سگهيو‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫ديوانو‬ ‫جو‬ ‫خوشبوِء‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬.
‫جي‬ ‫ڌڻين‬ ‫ڌرتي‬ ‫اوهان‬‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬ ‫جو‬ ‫ڪيس‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫موت‬ ‫۽‬ ‫زندگي‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 6
‫مختلف‬ ‫۽‬ ‫ذريعن‬ ‫ابالغي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫جتان‬ ،َ‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫مرڪز‬ ‫معلوماتي‬ ‫هڪڙو‬
‫سگهجي‬ ‫ڪري‬ ‫فيڊنگ‬ ‫انفارميشن‬ ‫کي‬ ‫ڪردارن‬ ‫عملي‬ ‫وڙهندڙ‬ ‫تي‬ ‫محاذن‬.
‫تي‬ ‫صفحن‬ ‫اندرين‬ ‫جي‬ ‫اخبارن‬ ‫سنڌي‬ ‫جڏهن‬ ‫ڪالم‬ ‫جا‬ ‫جن‬ ‫هئا‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫سا‬ ‫فوٽوئن‬‫ته‬ ‫لڳا‬ ‫ڇپجڻ‬ ‫ن‬:
‫ڪرائي‬ ‫شمار‬ ‫۾‬ ‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫اهي‬”‫لسٽ‬ ‫استحقاقي‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬“‫۾‬
‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬.،‫قيام‬ ‫جي‬ ‫مرڪزن‬ ‫تربيتي‬ ،‫آغاز‬ ‫جي‬ ‫مڪالمن‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کانپوِء‬ ‫ان‬
‫جي‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ،‫جوڙجڪ‬ ‫جي‬ ‫سينٽرن‬ ‫معلوماتي‬
‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫ڄڻ‬ ‫اوهانکي‬!‫ها‬‫جون‬ ‫صدارت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫اهڙن‬ ‫ڻي‬
‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫ٻنهي‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻجي‬ ‫ضرورت‬ ‫قومي‬ ‫تمغا‬ ‫جا‬ ‫مهمان‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫ڪرسيون‬
‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫سمان‬ ‫جو‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫الِء‬.
‫هئا‬ ‫ماڻهو‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬:
‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫باشيَء‬ ‫ياري‬ ‫۾‬ ‫رسالي‬ ‫ڪنهن‬ ‫يا‬ ‫ڪڍيو‬ ‫رسالو‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬ ‫جن‬
‫هئا‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫شريڪ‬.‫ڪ‬‫ڪن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪڍيو‬ ‫بيان‬ ‫ڪندڙ‬ ‫متاثر‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬ ‫ن‬
‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫هاڻي‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪئي‬ ‫شرڪت‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫جلوس‬ ‫احتجاجي‬ ‫هڪڙي‬ ‫ڪنهن‬
‫انهي‬ ‫پنهنجي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫پيو‬ ‫بڻجي‬ ‫استحقاق‬”‫عظيم‬“‫کٽيو‬ ‫ڄمار‬ ‫سڄي‬ ‫جو‬ ‫ڪارڪردگيَء‬
‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬ ‫غم‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫بظاهر‬ ‫ته‬ ‫ڇو‬ ،‫وڃن‬ ‫ليکيا‬ ‫سڄڻ‬ ‫مهان‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫رهن‬ ‫کائيندا‬
‫هان‬ ‫سندن‬‫ٿو‬ ‫ڦاٽي‬ ‫ُء‬.‫۽‬ ‫ڪهاڻي‬ ،‫رسالي‬ ،‫بيان‬ ‫هڪڙي‬ ‫ان‬ ‫ڪيل‬ ‫جاري‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬
‫سامهون‬ ‫ڪردار‬ ‫ساز‬ ‫شخصيت‬ ‫۽‬ ‫ساز‬ ‫اداره‬ ‫ڪوبه‬ ‫اهڙو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫جلوس‬
‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫اهي‬ ‫ڪري‬ ‫ويهڻ‬ ‫ٿڻ‬
ُ
‫ا‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬ ‫۽‬ ‫لکڻ‬ ‫لکڻيون‬ ‫رسمي‬ ‫پر‬ ‫آيو‬ ‫نه‬”‫مهان‬
‫ماڻهو‬“‫ويا‬ ‫بڻجي‬.‫پ‬ ‫جون‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬‫۽‬ ‫ڪئمپون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫نهنجيون‬
‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ،‫هيون‬ ‫البيون‬”‫حاجي‬ ‫۽‬ ‫قاضي‬“‫سان‬ ‫خوبيَء‬ ‫ريت‬ ‫جي‬ ‫چوڻ‬
‫نڀائجندي‬‫رهي‬.
‫اهڙن‬”‫حاجين‬“‫۽‬”‫قاضين‬“‫ڏسو‬ ‫کولي‬ ‫پروفائيل‬ ‫پورو‬ ‫جو‬:‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬”‫شانتي‬
‫نڪيتن‬“‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬.‫جو‬ ‫مڪالمي‬ ‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬”‫ڪولوزيم‬“‫ڪونه‬ ‫برپا‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 7
‫انهن‬ ،‫ڪيو‬‫ڪوبه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬”‫ندوه‬“‫۽‬”‫عليگڙهه‬“‫آندو‬ ‫نه‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫مان‬ ‫انهن‬
‫به‬ ‫تحرڪ‬ ‫بابت‬ ‫حقن‬ ‫زائفاڻن‬ ‫جيترو‬ ‫راِء‬ ‫ڌتي‬ ‫ارون‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ڪم‬ ‫جيترو‬ ‫سعيد‬ ‫ائڊورڊ‬
‫ڏيکاريو‬ ‫.ڪونه‬
‫اعتماد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫جنم‬ ‫کي‬ ‫تحريڪ‬ ‫۽‬ ‫تحرڪ‬
‫ناڪا‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ،‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫حاصل‬‫رهيا‬ ‫م‬.‫به‬ ‫دانشور‬ ‫ذهين‬ ‫وڌ‬ ‫۾‬ ‫وڌ‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫فڪرمندي‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫جوڙي‬ ‫چوياري‬ ‫جي‬ ‫يارن‬ ‫چئن‬
‫سگهيا‬ ‫وڌي‬ ‫ڪونه‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پاس‬ ‫قراردادن‬ ‫عمر‬ ‫سڄي‬ ‫ڪندي‬.‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ناڪام‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫سان‬ ‫روح‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫عوام‬ ‫کي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬
‫ال‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫وجود‬ ‫کي‬ ‫سگهه‬ ‫فڪري‬ ‫موثر‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ِء‬.‫جڏهن‬
‫غالمن‬ ‫جي‬ ‫غرضن‬ ‫۽‬ ‫مفاد‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫اهو‬
‫وڄايو‬ ‫وارو‬ ‫پنهنجو‬.‫لڳنديون‬ ‫۾‬ ‫مٿي‬ ‫هچائون‬ ‫ڀٽڪائيندڙ‬ ‫کي‬ ‫ويچارن‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬ ‫هتي‬ ‫ايئن‬
‫رهيو‬ ‫ٿيندو‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫ڏينهون‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬.
‫ا‬‫اديبو‬ ‫۽‬ ‫دانشورو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫ي‬!
‫تي‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫الحق‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫درد‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هميشه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫ڪونهن‬ ‫رايا‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬.‫جي‬ ‫ٻارڻ‬ ‫ٻوٽو‬ ‫ڪجهه‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫۾‬ ‫پر‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫ڪونهي‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫سان‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫ڪوشش‬.‫وکريل‬ ‫اهڙين‬ ‫پر‬
‫اوه‬ ‫فائدو‬ ‫گهڻو‬ ‫ٿورو‬ ‫جو‬ ‫ڪوششن‬‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫معرفت‬ ‫دنيا‬ ‫ادبي‬ ‫موجود‬ ‫چوڌاري‬ ‫جي‬ ‫ان‬
‫عمليت‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جيتري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫ملندو‬ ‫ته‬
‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫قاصر‬ ‫کان‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫اعتراف‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ،‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬.
‫و‬ ‫اهو‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫حساب‬ ‫ان‬ ،‫ٿيون‬ ‫بڻجن‬ ‫ذميداريون‬ ‫جيتريون‬ ‫جون‬ ‫اوهان‬‫اها‬ ‫۽‬ ‫لولو‬
‫آهي‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫پيدا‬ ‫مستعدي‬.‫رڪاوٽ‬ ‫۾‬ ‫ادائيگيَء‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫آهي‬ ‫بحران‬ ‫فڪري‬ ‫جو‬ ‫اوهان‬.‫ٽڪرن‬ ‫۽‬ ‫ڪانهي‬ ‫وحدت‬ ‫فڪري‬ ‫ڪابه‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬
‫آهيو‬ ‫ورهايل‬ ‫۾‬ ‫ٽڪرن‬.‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ڪنهن‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ‫ادبي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫ادبي‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫قابليت‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫بجاِء‬ ‫اوسر‬‫رهي‬ ‫ٿي‬ ‫استعمال‬ ‫تي‬ ‫ڄمائڻ‬ ‫ڌاڪي‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 8
‫آهي‬.،‫هيگل‬ ،‫افالطون‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫دانشور‬ ‫مهان‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬
‫تحريرن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫باور‬ ‫۽‬ ‫بنائڻ‬ ‫وارث‬ ‫علمي‬ ‫جو‬ ‫فرائيڊ‬ ‫۽‬ ‫ڊيڪارٽ‬
‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫هٿيار‬ ‫جو‬ ‫وجهڻ‬ ‫رعب‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫خواص‬ ‫کي‬.‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫اوهان‬
‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬‫جي‬ ‫رهنمائن‬ ‫آڻيندڙ‬ ‫تبديليون‬ ‫بنيادي‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫۽‬ ‫بانين‬
‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫ڪونه‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫طريقن‬ ‫طور‬ ‫۽‬ ‫ذميدارين‬.‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫ذميداري‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫عطا‬ ‫فڪري‬ ‫روشن‬ ‫کي‬ ‫روحن‬
‫ڪر‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫سماجي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫۽‬ ‫پئي‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫پيدا‬ ‫به‬ ‫شعور‬ ‫۽‬‫ي‬
‫پئي‬ ‫سگهيا‬.
‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫پوي‬ ‫ٿو‬ ‫چوڻو‬ ‫سان‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ‫آهيو‬ ‫دعويدار‬ ‫جا‬ ‫هجڻ‬ ‫تخليقڪار‬ ‫سڀئي‬ ‫اوهان‬
‫آهي‬ ‫تقليدي‬ ‫رڳو‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اڪثريت‬ ‫مان‬.‫رکي‬ ‫سوچ‬ ‫جيڪا‬ ‫گرو‬ ‫جو‬ ‫گروپ‬
‫ٿا‬ ‫وتن‬ ‫هلندا‬ ‫۾‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫چيال‬ ،‫ٿو‬.‫گهٽ‬ ‫بنهه‬ ‫تعداد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫اهڙن‬
‫ج‬ ‫۽فهم‬ ‫فڪر‬ ‫جيڪي‬ ‫آهي‬‫حقيقتن‬ ‫زميني‬ ‫ٿي‬ ‫هٿياربند‬ ‫سان‬ ‫حجت‬ ‫۽‬ ‫دليل‬ ،‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫ي‬
‫هجن‬ ‫ڪندا‬ ‫متعين‬ ‫قبلو‬ ‫پنهنجو‬ ‫تي‬ ‫سگهه‬ ‫جي‬ ‫افڪار‬ ‫سماجي‬ ‫۾‬ ‫ماحول‬ ‫ميسر‬ ‫پٽاندڙ‬.
‫ئي‬ ‫اندران‬ ‫وانگر‬ ‫اڏوهي‬ ‫کي‬ ‫صالحيتن‬ ‫سمورين‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پسندي‬ ‫انفراديت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫ڪ‬ ‫ئي‬ ‫شعور‬ ‫جو‬ ‫انهيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫وڃي‬ ‫ٿي‬ ‫ڪندي‬ ‫ناس‬ ‫کائي‬ ‫اندران‬‫رهي‬ ‫ٿو‬ ‫ونه‬.
‫اجتماعيت‬ ‫ڪمال‬ ‫اها‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫جيڪا‬ ‫۾‬ ‫اديب‬ ‫باضمير‬ ‫هڪ‬
‫جي‬ ‫گريزي‬ ‫اجتماعيت‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ٿيندي‬ ‫حاصل‬ ‫سان‬ ‫رجحانن‬ ‫جي‬ ‫پسنديَء‬
‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫وڏن‬ ‫ڪري‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫جوهر‬ ‫جي‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫رحجانن‬
‫ڇڏي‬ ‫ڪري‬ ‫بيگانو‬ ‫۽‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫سرانجاميَء‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬‫آهي‬ ‫و‬.
‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڀرڻ‬ ‫کي‬ ‫خال‬ ‫واري‬ ‫اڻهوند‬ ‫جي‬ ‫چينيَء‬ ‫بي‬ ‫اٿندڙ‬ ‫مان‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬
‫گروهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پرستيَء‬ ‫تقليد‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫پئي‬ ‫گهرجي‬ ‫هوند‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫ڪابه‬ ‫کي‬
‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫مجاور‬ ‫جو‬.‫جي‬ ‫مغرب‬ ‫۾‬ ‫ڳالهه‬ ‫هر‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫گروهن‬ ‫انهن‬ ‫جڏهن‬ ‫پوِء‬
‫اخ‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫پوئواريَء‬‫ويوئ‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬ ‫قطار‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڪئي‬ ‫تيار‬.‫۾‬ ‫مغرب‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 9
‫وئي‬ ‫نڪري‬ ‫هوا‬ ‫سڄي‬ ‫جي‬ ‫ڏاهن‬ ‫سماجي‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ته‬ ‫ٿيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫يونين‬ ‫سوويت‬.‫فرائيڊ‬
‫سرمائيداراڻي‬ ‫۾‬ ‫نتيجن‬ ‫۽‬ ‫حالتن‬ ‫مخصوص‬ ،‫جي‬ ‫سوسائٽيَء‬ ‫سرمائيدارانه‬ ‫جي‬ ‫تان‬
ُ
‫ا‬ ‫سارتر‬ ‫۽‬
‫هئي‬ ‫ڏني‬ ‫ڪڍي‬ ‫واٽ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬‫به‬ ‫۾‬ ‫نقل‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬
‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڪڻ‬
ُ
‫ڊ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫پاڻ‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫پائي‬ ‫ڊوڙون‬ ‫بدران‬ ‫وٺڻ‬ ‫ڪم‬ ‫کان‬ ‫عقل‬
‫کي‬ ‫اڻڄاڻن‬ ‫ٻين‬ ‫جي‬ ‫سوسائٽي‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫غريب‬ ‫انتهائي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬
‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڊوڙائڻ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫به‬.‫ڪانه‬ ‫خبر‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫جي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬
‫جديد‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫هئي‬‫هو‬ ‫الزم‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫طور‬ ‫فيشن‬ ‫جي‬ ‫يت‬.‫کي‬ ‫توهان‬ ‫جيڪي‬ ‫پر‬
‫سهڪائي‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬ ،‫ڊوڙيا‬ ‫پويان‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫سمجهي‬ ‫معتبر‬
‫وڌو‬ ‫نه‬ ‫پلئه‬ ‫کين‬ ‫به‬ ‫ڪجهه‬ ‫کانسواِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ڪري‬ ‫بيحال‬ ‫.سهڪائي‬
‫هئي‬ ‫پڙهي‬ ‫جدليات‬ ‫جي‬ ‫هيگل‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬.‫جي‬ ‫جدليات‬ ‫ان‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬
‫ر‬‫پنهنجي‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫نسبت‬ ‫يا‬ ‫حد‬ ‫هڪ‬ ‫تصور‬ ‫هر‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫حاصل‬ ‫شعور‬ ‫هي‬ ‫۾‬ ‫وشنيَء‬
‫ليڪن‬ ،‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئون‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫ٽڪراَء‬ ‫جي‬ ‫تصورن‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڪندو‬ ‫نفي‬
‫رهي‬ ‫نه‬ ‫جاري‬ ‫خودبخود‬ ‫عمل‬ ‫اهو‬ ‫جو‬ ‫جدليات‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬ ‫شعور‬ ‫انهيَء‬ ‫اوهان‬
‫شعو‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫جاري‬ ‫کي‬ ‫انهيَء‬ ‫بلڪه‬ ،‫آهي‬ ‫سگهندو‬‫هوندي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ارادي‬ ‫۽‬ ‫فڪر‬ ،‫ر‬
‫آهي‬.‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئين‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫تصادم‬ ‫جي‬ ‫تصورات‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
‫امام‬ ‫۾‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫ڌريون‬ ‫مذهبي‬ ‫جيئن‬ ،‫رهيا‬ ‫۾‬ ‫انتظار‬ ‫جي‬ ‫ڏسڻ‬ ‫ڪرشمو‬
‫روس‬ ‫الِء‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫هڪڙا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫تيئن‬ ،‫رهيون‬ ‫ڪنديون‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫مهديَء‬
‫سوشلسٽ‬ ‫ٻيهر‬ ‫۾‬‫عالمي‬ ‫بدلجندڙ‬ ‫وري‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫تڪيندا‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫جي‬ ‫انقالب‬
‫دلداريون‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫قسمت‬ ‫خودبخود‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫تي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ‫ڊيموگرافڪ‬
‫رهيا‬ ‫ڏيندا‬.‫اهو‬ ‫کي‬ ‫حواس‬ ‫هوش‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫کائڻ‬ ‫شڪست‬ ‫جي‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬
‫محي‬ ‫تي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫مڪان‬ ‫۽‬ ‫زمان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫سگهيو‬ ‫ڪرائي‬ ‫نه‬ ‫باور‬‫پنهنجي‬ ‫ط‬
‫وڃو‬ ‫سامهون‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫کڻي‬ ‫ارادو‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫روايتن‬ ‫فڪري‬.
‫اي‬‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬
‫جي‬ ‫شعور‬ ‫۽‬ ‫ڏاهپ‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫هئي‬ ‫ويئي‬ ‫کسجي‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ‫مت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫بڻايو‬ ‫نه‬ ‫شريڪ‬ ‫۽‬ ‫ساڻي‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫بنيادن‬.‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 10
‫ب‬ ‫جي‬‫تڙپندڙ‬ ‫پنهنجي‬ ‫هن‬ ‫جيڪا‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫کان‬ ‫عطا‬ ‫۽‬ ‫سمجهه‬ ‫انهيَء‬ ‫خشيل‬
‫آهي‬ ‫رکي‬ ‫محفوظ‬ ‫۾‬ ‫الشعور‬ ‫تحت‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫جي‬ ‫۽عظمت‬ ‫همت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بندن‬.
‫انهيَء‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ،‫وابستگي‬ ‫سان‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫سماج‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫رسي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تي‬ ‫منزل‬‫جي‬ ‫هئڻ‬ ‫سڌارڪ‬ ‫۽‬ ‫سڄڻ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬
‫پوي‬ ‫ٿي‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬.‫۽‬ ‫سڄڻن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫جيڪا‬ ‫ارپنا‬ ‫۽‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫مرڪ‬ ‫جو‬ ‫سڌارڪن‬.‫انهن‬ ‫الِء‬ ‫ڪمن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫جيڪا‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬
‫هئي‬ ‫رکندي‬ ‫بڻائي‬ ‫بيخود‬ ‫کي‬.‫کان‬ ‫سقراط‬ ‫الِء‬ ‫ساٿ‬ ‫جي‬ ‫سچ‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫جنهن‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬
‫پ‬ ‫پيالو‬ ‫جو‬ ‫زهر‬‫يارايو‬.‫حضرت‬ ‫الِء‬ ‫تڪميل‬ ‫جي‬ ‫مشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جنهن‬ ‫بيتابي‬ ‫اهڙي‬
‫عيسي‬ٰ‫اعلي‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬ ‫جنهن‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ،‫ڇڏيو‬ ‫پهچائي‬ ‫تي‬ ‫صليب‬ ‫کي‬ ‫عه‬ٰ‫قدرن‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫۾‬ ‫ذميداريَء‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫سرفراز‬ ‫کان‬ ‫معاشري‬ ‫فالحي‬ ‫۽‬ٰ‫جي‬ ‫طائف‬ ‫کي‬
‫کارايا‬ ‫پٿر‬ ‫۾‬ ‫بازارين‬.‫چئلين‬ ‫کي‬ ‫آمريت‬ ‫۽‬ ‫ملوڪيت‬ ‫جنهن‬ ‫حوالگي‬ ‫اهڙي‬‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫ج‬
‫هو‬ ‫پڄايو‬ ‫تي‬ ‫دار‬ ‫تخته‬ ‫کي‬ ‫حالج‬ ‫بن‬ ‫منصور‬ ‫الِء‬ ‫تحفظ‬ ‫جي‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫جي‬ ‫عوام‬.‫اهڙي‬
‫پيسرايو‬ ‫۾‬ ‫گهاڻي‬ ‫کي‬ ‫بالول‬ ‫مخدوم‬ ‫بڻجي‬ ‫للڪار‬ ‫الِء‬ ‫تسلط‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫جنهن‬ ‫وابستگي‬
‫هو‬.‫الِء‬ ‫ڏيارڻ‬ ‫حق‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫هارين‬ ‫پيڙهيل‬ ‫۽‬ ‫مظلوم‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫جنهن‬ ‫قرباني‬ ‫اهڙي‬
‫شهاد‬ ‫کي‬ ‫عنايت‬ ‫شاهه‬‫ڪرايو‬ ‫فائز‬ ‫تي‬ ‫مرتبي‬ ‫جي‬ ‫ت‬ .
‫پنهنجي‬ ‫انسان‬ ‫بحيثيت‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫اهو‬ ‫ڪارڻ‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫بحران‬ ‫شخصي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫ڏني‬ ‫ڇڏي‬ ‫تالش‬ ‫جي‬ ‫شناخت‬.”‫منهنجي‬ ‫آهيان؟‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫پيدا‬ ‫ڇو‬ ‫آهيان؟‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬
‫آهي؟‬ ‫ڇا‬ ‫مقصد‬ ‫جو‬ ‫زندگيَء‬“‫نه‬ ‫جي‬ ‫جواب‬ ‫جي‬ ‫سوالن‬ ‫بنيادي‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬
‫نه‬ ،‫رهي‬ ‫تالش‬ ‫ڪا‬‫رهي‬ ‫اهميت‬ ‫ڪا‬.‫حقيقتن‬ ‫۽‬ ‫روين‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫ويا‬ ‫ايندا‬ ‫تي‬ ‫منظر‬ ‫تضاد‬ ‫بوقت‬ ‫وقت‬ ‫۾‬.‫تصور‬ ‫جو‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫جڏهن‬
‫۾‬ ‫جنهن‬ ،‫ويٺئو‬ ‫وڃائي‬ ‫لقاُء‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ،‫استعداد‬ ،‫جوهر‬ ‫اهو‬ ‫مان‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬
‫خاص‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫قبول‬ ‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫۽‬ ‫چٽاين‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫يت‬.‫اهو‬ ‫جڏهن‬
‫ساري‬ ‫هيڏي‬ ‫۽‬ ‫پسمنظر‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫تهذيبي‬ ‫ڊگهو‬ ‫هيڏو‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫چڪو‬ ‫وڃائجي‬ ‫ئي‬ ‫استعداد‬
‫بقا‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫الئق‬ ‫ن‬ِ‫ا‬ ‫بچائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫زرخيزي‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫صوفي‬
‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫فعال‬ ‫الِء‬ ‫.جي‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 11
‫ڀٽائي‬ ‫عبداللطيف‬ ‫شاهه‬ ‫جوهر‬ ‫جو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫محسن‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬‫جي‬ ‫غنيمن‬ ‫ڌارين‬ ‫تي‬ ‫اسان‬
‫الِء‬ ‫سڌاري‬ ‫جي‬ ‫خرابين‬ ‫ٿيل‬ ‫پيدا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نظام‬ ‫ڪمزور‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫يلغارن‬ ‫مسلسل‬
‫اڀريو‬ ‫بڻجي‬ ‫گونجار‬.‫الِء‬ ‫عمل‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫انتها‬ ‫جي‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫پرواز‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫جي‬ ‫هن‬
‫سڄي‬ ،‫ڏسي‬ ‫شناسي‬ ‫نبض‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫وڪوڙيل‬ ‫۾‬ ‫آزارن‬ ‫انيڪ‬ ‫۽‬ ‫گهرائي‬ ‫جي‬ ‫اتساهيت‬
‫ج‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ‫سنڌ‬‫ويٺي‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫و‬.‫پنهنجو‬ ‫کيس‬ ‫ته‬ ‫ماتر‬ ‫نالي‬ ‫به‬ ‫اوهان‬
‫ٿيو‬ ‫ثابت‬ ‫عاشق‬ ‫سڌڙيا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ،‫ورتو‬ ‫ڪري‬ ‫رهبر‬.‫کي‬ ‫ڀٽائي‬ ‫اوهان‬
‫اوهان‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫مڃي‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫اوتري‬ ‫لڌو‬ ‫پورو‬ ‫تي‬ ‫پيمانن‬ ‫جي‬ ‫سوچ‬ ‫پنهنجي‬ ‫جيترو‬
‫قب‬ ‫جي‬ ‫پيغام‬ ‫آفاقي‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬ ‫خواهشن‬ ‫نفسي‬ ‫جي‬‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مطالبو‬ ‫جو‬ ‫وليت‬
‫طرفان‬ ‫اوهانجي‬ ‫اتي‬ ،‫هئي‬ ‫مرڻي‬ ‫کي‬ ‫سوڀ‬ ‫سورهيائپ‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جهد‬ ‫جتي‬ ،‫هئي‬ ‫لوچ‬
‫هيون‬ ‫تاويلون‬ ‫۽‬ ‫بهانا‬ ‫حيال‬.‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫مسلمان‬ ‫واري‬ ‫عقيدي‬ ‫پختي‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬
‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫ڪري‬ ‫تفصيل‬ ‫جو‬ ‫آيتن‬ ‫االهي‬ ‫کي‬ ‫رسالي‬ ‫پنهنجي‬
‫پا‬ ‫۾‬ ‫شعبن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫پابنديَء‬ ‫جي‬ ‫ضابطن‬ ‫جي‬ ‫لڻهار‬.‫پالڻهار‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫مجيد‬ ‫قرآن‬ ‫ايڊيشن‬ ‫آخري‬ ‫جو‬ ‫ضابطن‬ ‫آفاقي‬ ‫پنهنجي‬ٰ‫ذريعي‬ ‫جي‬
‫جوڙي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫نسبت‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫وابستگيَء‬ ‫سان‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ،‫ڪيو‬ ‫عطا‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬.
‫فالح‬ ‫۽‬ ‫ڪامراني‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫ڀنڊار‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬
‫فطري‬ ‫جي‬‫جو‬ ‫منزل‬ ‫۽‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫اصولن‬
‫ڏنو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫پوڻ‬ ‫پاڇو‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ،‫هو‬ ‫ڪندڙ‬ ‫.تعين‬
‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫وچ‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫پنهنجي‬ ‫وانگر‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫سڄي‬ ‫ڀٽائي‬
‫هميشه‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫بڻايو‬ ‫ٽڪنڊو‬ ‫جو‬ ‫اتساهيت‬ ‫۽‬ ‫عمل‬ ‫بڻائي‬ ‫شاهد‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬
‫لڪيرن‬‫سگهي‬ ‫ڪانه‬ ‫ٿي‬ ‫ڪابه‬ ‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫تشڪيل‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ڊوڙندا‬ ‫تي‬.‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫به‬ ‫توقع‬ ‫جي‬ ‫ڪارگذاريَء‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫ادائيگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کان‬
‫رهي‬ ‫ڪونه‬.
‫الوجودي‬ ‫وحدت‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫سڌارڪ‬ ‫شناس‬ ‫نبض‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬
‫ڏنو‬ ‫پيغام‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬.‫بندي‬ ‫۽‬ ‫خدا‬ ‫سان‬ ‫روِء‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ان‬‫نفاستون‬ ‫ته‬ ‫ڇا‬ ‫جون‬ ‫تعلق‬ ‫۾‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 12
‫هيون‬!‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نفاستن‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬”‫لهان‬ َ‫م‬ ‫ڳوليان‬ ‫ڳوليان‬”‫مان‬ ‫کورا‬ ‫هورا‬ ‫جي‬
‫گذريوئ‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬.”‫آهن‬ ‫عيال‬ ‫جو‬ ‫اهلل‬ ‫ماڻهو‬“‫۽‬”‫برابر‬ ‫۾‬ ‫حقن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ماڻهو‬ ‫سڀ‬
‫آهن‬“‫سماجي‬ ‫شاندار‬ ‫جو‬ ‫ايثار‬ ‫۽‬ ‫ايڪتا‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫اصولن‬ ‫الوجدي‬ ‫وحدت‬ ‫جهڙن‬ ،
‫ان‬‫سگهيو‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬ ‫بنياد‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارا‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫برپا‬ ‫قالب‬.‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫جي‬ ‫ڀانت‬ ‫ڀانت‬ ‫سان‬ ‫وراڪن‬ ‫ور‬ ‫بجاِء‬ ‫هلڻ‬ ‫تي‬ ‫دڳ‬ ‫سڌي‬ ‫ڏسيل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫کي‬
‫هئي‬ ‫وئي‬ ‫پئجي‬ ‫هير‬ ‫جي‬ ‫ڀٽڪڻ‬.‫ٻيهر‬ ‫۽‬ ‫ڪريا‬ ‫ٿاٻڙجندي‬ ،‫ٿاٻڙيا‬ ‫ڪيترا‬ ‫۾‬ ‫اوجهڙ‬ ‫اوهان‬
‫پيا‬ ‫پئي‬ ‫هلي‬ ‫وري‬ ‫ڇنڊي‬ ‫پلو‬ ‫اٿي‬.‫جي‬ ‫اوهان‬‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫دانشوراڻي‬ ‫۽‬ ‫سرڪشي‬ ‫اديباڻي‬
‫ويا‬ ‫وهامندا‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سالن‬ ‫ايئن‬ ‫۽‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سنڀلجڻ‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫.غرور‬
‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫پوڻو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫وڃڻ‬ ‫وهامي‬ ‫وقت‬ ‫ايئن‬.‫۾‬ ‫نالي‬ ‫اوهان‬
‫آر‬ ‫پي‬ ‫اوهانجي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫سان‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫هئا‬ ‫افراد‬ ‫چونڊ‬ ‫رجهيل‬ُ‫پ‬ ‫جا‬ ‫سماج‬ ‫هن‬
‫هئي‬.‫سماجي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫حاصل‬ ‫مڃتائون‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫ان‬
‫جو‬ ‫مجلسن‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫ملنديون‬ ‫به‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫اسٽيٽس‬
‫رهيون‬ ‫رکنديون‬ ‫ريجهائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫مهمانيون‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫صدارتون‬.‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫حا‬ ‫معمولي‬ ‫غير‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫دوريَء‬ ‫کان‬ ‫الالئي‬ ‫۽‬ ‫لوچ‬‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫صالت‬
‫ماڻهن‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫ڪسن‬ ‫بي‬ ،‫غريبن‬ ‫ڪروڙين‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫بهرحال‬ ‫ڪيتو‬ ‫جو‬ ‫جنهن‬
‫پيو‬ ‫ڀوڳڻو‬.‫گورن‬ ‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫طبقو‬ ‫موثر‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫طبقن‬ ‫موثر‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫اوهان‬
‫ڇڏائڻ‬ ‫جان‬ ‫مان‬ ‫غالميَء‬ ‫نئين‬ ‫جي‬ ‫ڪارن‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫هن‬ ‫کانپوِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬ ‫غالميَء‬ ‫جي‬
‫پئي‬ ‫ٻڌائي‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫عمل‬ ‫الِء‬‫سگهيا‬.‫اهليت‬ ‫جي‬ ‫مالڪي‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫واسين‬ ‫ديس‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پيدا‬.‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫سندن‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫گرمائي‬ ‫کي‬ ‫خون‬.‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫سان‬ ‫پيٽي‬ ‫تاڃي‬ ‫جي‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫اوهان‬
‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫نروار‬ ‫وٿون‬.‫ڏئ‬ ‫الٽ‬ ‫کي‬ ‫ٻاٽ‬ ‫ٻاري‬ ‫مشعلون‬ ‫جون‬ ‫انقالب‬ ‫اوهان‬‫پئي‬ ‫ي‬
‫سگهيا‬.‫بيان‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫بجاِء‬ ‫جي‬ ‫ادائيَء‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫منصبن‬ ‫هيڏن‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬
‫جي‬ ‫سيمينارن‬ ‫۽‬ ‫ملهائڻ‬ ‫شامون‬ ‫سان‬ ‫هڪٻئي‬ ،‫ڀرمار‬ ‫جي‬ ‫قراردادن‬ ،‫مهم‬ ‫جي‬ ‫بازيَء‬
‫رهيا‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫مڃرائڻ‬ ‫مهانتائون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫کان‬ ‫قوم‬ ‫سان‬ ‫انعقاد‬.‫ويو‬ ‫وهامندو‬ ‫وقت‬ ‫ائين‬
‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫ڳٽ‬ ‫جا‬ ‫غالميَء‬ ‫۽‬‫ويا‬ ‫ٻوساٽيندا‬ ‫۽‬ ‫گهٽيندا‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ .
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 13
‫رياست‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫عرصي‬ ‫سڄي‬ ‫واري‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫جي‬ ‫ٻوسٽ‬ ،‫هٽ‬
ُ
‫گ‬ ‫ان‬
‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ميسر‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫۽‬ ‫پنهنجائپ‬ ‫جي‬.‫تائين‬ ‫حد‬ ‫ظالماڻي‬ ‫کان‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫کي‬ ‫انهن‬
‫ويو‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬.‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ور‬ ‫بهره‬ ‫کان‬ ‫موقعن‬ ‫جديد‬ ‫کان‬ ‫جديد‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫کين‬
‫ت‬ ‫جاِء‬‫به‬ ‫کي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫جياپي‬ ‫سندن‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫اڏي‬ ‫ڊيم‬ ‫۽‬ ‫بئراج‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫الٽو‬ ،‫ي‬
‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬.‫۽‬ ‫اغوائن‬ ،‫ڌاڙن‬ ‫کي‬ ‫ڪالس‬ ‫مڊل‬ ‫جي‬ ‫انهن‬
‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تباهه‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫ڪلچر‬ ‫سياسي‬ ‫جڳاڙي‬.‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫معاشرت‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫سندن‬
‫ويو‬ ‫بگاڙيو‬ ‫وٺي‬.‫ب‬ ‫اوپري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫صنعت‬ ‫۽‬ ‫تجارت‬ ،‫شهر‬‫وئي‬ ‫ڻائي‬.‫جا‬ ‫عذاب‬ ‫۽‬ ‫ڪرب‬
‫ويو‬ ‫رهڙيو‬ ‫کي‬ ‫جسمن‬ ‫۽‬ ‫روحن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي‬ ‫طريقا‬ ‫نوان‬ ‫.نوان‬
‫وئي‬ ‫کسڪائي‬ ‫حاڪميت‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ،‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫حوالي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫وسيال‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬!‫شهر‬
‫وجهي‬ ‫بندشون‬ ‫تي‬ ‫نوڪرين‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫حڪومتن‬ ‫شهري‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻايا‬ ‫اوپرا‬ ‫الِء‬ ‫ڄاون‬ ‫ڌرتي‬
‫ڇڏيون‬.‫محرو‬ ‫به‬ ‫کان‬ ‫انصاف‬ ‫۽‬ ‫امن‬‫غريب‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ڪٿي‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫م‬
‫رهي‬ ‫نه‬ ‫ضمانت‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫حفاظت‬ ‫۽‬ ‫تحفظ‬ ‫الِء‬ ‫ماڻهوَء‬.‫ڪروڙ‬ ‫ٽي‬ ‫ساڍا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬
‫قيامت‬ ‫جي‬ ‫اوپرائپ‬ ‫رياستي‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫سنڌين‬ ‫باقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫لکن‬ ‫چند‬ ‫مان‬ ‫سنڌين‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫گذرندي‬.‫ڊوڙائي‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫۽‬ ‫انصاف‬ ،‫تحفظ‬ ،‫امن‬ ‫اهي‬
‫و‬ ‫ماريا‬‫آهن‬ ‫يا‬.‫ٻي‬ ‫۽‬ ‫ڪوئلو‬ ،‫گئس‬ ،‫تيل‬ ‫جو‬ ‫رپين‬ ‫کربين‬ ‫۾‬ ‫سيني‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬
‫حاصل‬ ‫به‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫مانيَء‬ ‫جي‬ ‫ويلن‬ ‫ٽن‬ ‫ڄاوا‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫ان‬ ‫پر‬ ‫آهي‬ ‫موجود‬ ‫معدنيات‬
‫آهن‬ ‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫.ڪري‬
‫مان‬ ‫سنگهرن‬ ‫قسمين‬ ‫قسمين‬ ‫۽‬ ‫ڇوٽڪارو‬ ‫مان‬ ‫حالتن‬ ‫بدترين‬ ‫اهڙين‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬
‫ف‬ ‫رهنمائي‬ ‫جي‬ ‫آزاديَء‬‫سرگرميَء‬ ‫۽‬ ‫اعتماد‬ ،‫محبت‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫ڪير‬ ‫ته‬ ‫ڪري‬ ‫راهم‬
‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي؟‬ ‫ڇڪي‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫ڌٻڻ‬ ‫جي‬ ‫جهالتن‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اڀاري؟‬ ‫ڪير‬ ‫سال‬ ‫جا‬
‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫قابليتن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫روشن‬ ‫ڪير‬ ‫ڏيئا‬ ‫جا‬ ‫امنگ‬ ‫۽‬ ‫اميد‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬
‫ڪري؟‬ ‫منظم‬ ‫ڪير‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقابلي‬ ‫۽‬ ‫مسابقت‬ ‫کين‬ ‫۽‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫ڪير‬ ‫کي‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 14
‫اسا‬‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫ن‬
‫فيصله‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬ ‫اسين‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫چڪو‬ ‫وهي‬ ‫پاڻي‬ ‫گهڻو‬ ‫هيٺان‬ ‫جي‬ ‫ل‬ُ‫پ‬ ‫هيستائين‬
‫آهيون‬ ‫بيٺل‬ ‫تي‬ ‫صورتحال‬ ‫ڪن‬.‫الِء‬ ‫آجپي‬ ‫پنهنجي‬ ‫طرفان‬ ‫قومن‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫وقت‬ ‫اهڙي‬
‫ڪيون‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫بدالئڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اسان‬ ‫رکندي‬ ‫۾‬ ‫نظر‬ ‫کي‬ ‫جدوجهد‬ ‫ڪامياب‬ ‫ڪيل‬.
‫۾‬ ‫سنگهرن‬ ‫جي‬ ‫غالميَء‬ ‫ظالماڻي‬ ‫۽‬ ‫جهالت‬ ‫قهاري‬‫جي‬ ‫ڪڍڻ‬ ‫اڪاري‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڦاٿل‬
‫هٺ‬ ‫جون‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫جاکوڙ‬ ‫۽‬ ‫انقالب‬ ‫جنهن‬ ‫الِء‬
‫پونديون‬ ‫ڇڏڻيون‬ ‫انائون‬ ‫۽‬ ‫ضديتون‬ ،‫ڌرميون‬.‫جي‬ ‫نالي‬ ‫۽‬ ‫طريقن‬ ‫ادبي‬ ‫رسمي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬
‫وجهڻا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫سياسي‬ ‫۽‬ ‫سماجي‬ ‫وڏي‬ ‫هڪ‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫رينگٽ‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬
‫پوندا‬.‫انهيَء‬‫ناڪامين‬ ‫۽‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫ماضيَء‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫هيَء‬ ‫پيشرفت‬ ‫فوري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬
‫ڪريون‬ ‫پيدا‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫۽‬ ‫بداليون‬ ‫پاڻ‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬.‫اسان‬
‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫پتوڙيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫صدين‬
‫وٺون‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫بانين‬.‫خاتم‬ ‫جي‬ ‫پستيَء‬ ‫۽‬ ‫پرستي‬ ‫توهم‬ ،‫ظلم‬‫محسن‬ ‫پيغمبر‬ ‫آخري‬ ‫الِء‬ ‫ي‬
‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫انسانيت‬ٰ‫بڻايون‬ ‫مثال‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫طريقي‬ ‫واري‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ .
‫سلسلي‬ ‫جي‬ ‫رهنمائي‬ ‫۽‬ ‫هدايت‬ ‫ابدي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫اسين‬ ‫سان‬ ‫عمل‬ ‫انهيَء‬
‫ٿيل‬ ‫مسخ‬ ‫بلڪه‬ ‫وٺنداسون‬ ‫ڪري‬ ‫تخليق‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫نون‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جڙي‬ ‫سان‬
‫ڪروڌن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫مذهبيت‬‫جيڪا‬ ،‫وٺنداسين‬ ‫ڪري‬ ‫آجو‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫به‬ ‫کان‬
‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫بڻجندي‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫سورن‬ ‫سندن‬ ‫ڀٽڪائي‬ ‫کين‬ ‫کان‬ ‫ايامن‬.
‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫سنڌجا‬ ‫اي‬
‫پوِء‬ ،‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫نڀائڻ‬ ‫ڳالهيون‬ ‫پنج‬ ‫هي‬ ‫صرف‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬
‫ٿين‬ ‫تخليق‬ ‫ٿا‬ ‫ڪيئن‬ ‫امڪان‬ ‫سوين‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫ته‬ ‫ڏسو‬:
1.‫پ‬‫اعلي‬ ‫۽‬ ‫چٽي‬ ‫هڪ‬ ‫زندگي‬ ‫نهنجي‬ٰ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫گذارڻ‬ ‫هيٺ‬ ‫مقصد‬
‫ڪريو‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬ ‫۽‬ ‫ارپنا‬ ‫واري‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڀلي‬ ‫جي‬.
2.‫ا‬‫تبديليَء‬ ‫سان‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫۽‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫تنقيد‬ ‫۽‬ ‫بحثن‬ ‫جاين‬
‫۽‬ ‫سنوارڻ‬ ‫کي‬ ‫ادارن‬ ‫بگڙيل‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫وٺو‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬‫ذمو‬ ‫جو‬ ‫قيام‬ ‫جي‬ ‫ادارن‬ ‫نون‬
Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 15
‫کڻو‬.
3.‫جي‬ ‫عوام‬ ‫بڻائي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫علمي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫رياضيَء‬ ‫۽‬ ‫فلسفي‬ ،‫سائنس‬
‫ڪريو‬ ‫ڪوششون‬ ‫رخيون‬ ‫گهڻ‬ ‫جون‬ ‫ڪرڻ‬ ‫سگهاري‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫صالحيتن‬.
4.‫الِء‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫بڻائي‬ ‫محرڪ‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫۽‬ ‫ڌرتي‬ ،‫انسان‬
‫يق‬ ‫کي‬ ‫ڪردار‬ ‫ذميداراڻي‬‫بڻايو‬ ‫يني‬. .
5.‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫ٻاري‬ ‫چڻنگ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫تي‬ ‫واٽ‬ ‫فڪري‬ ‫ٻڌايل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬
‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫طريقن‬ ‫جي‬ ‫مزاحمت‬ ‫۽‬ ‫سوچ‬ ‫جي‬ ‫اجتماعيت‬ ،‫پختگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫جي‬
‫ڪيو‬.
‫ڏسو‬ ‫ڪري‬ ‫مطالعو‬ ‫گهرو‬ ‫جو‬ ‫تاريخ‬ ‫انساني‬ ‫سڄي‬ ‫اوهان‬!
‫ا‬ ‫ڪردار‬ ‫پنهنجو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اتان‬ ‫۾‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫جنهن‬‫انهن‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫دا‬
‫تبديل‬ ‫واقعي‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫ڳالهين‬ ‫مٿين‬ ‫سان‬ ‫فڪريَء‬ ‫روشن‬ ‫پنهنجي‬
‫آهي‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫ڪري‬.‫وقت‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫بڻبو‬ ‫پانڌيئڙا‬ ‫جا‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫جڏهن‬
‫انقالب‬ ‫جيڪا‬ ‫وٺندو‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫حاصالت‬ ‫عظيم‬ ‫انهيَء‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬
‫اکين‬ ‫کي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬ ‫فرانس‬‫انقالب‬ ‫هن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫ٿي‬ ‫حاصل‬ ‫کي‬ ‫ڪانٽ‬ ‫ڏسي‬ ‫سان‬
‫ته‬ ‫هيو‬ ‫چيو‬ ‫ٻڌندي‬ ‫خبر‬ ‫جي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬”‫خلقڻهار‬ ‫منهنجا‬!‫تنهنجي‬ ‫اکين‬ ‫منهنجي‬
‫سان‬ ‫سرخروئي‬ ‫کي‬ ‫بندي‬ ‫هن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هاڻي‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ورتو‬ ‫ڏسي‬ ‫منظر‬ ‫جو‬ ‫نجات‬ ‫ڪيل‬ ‫عطا‬
‫ڪر‬ ‫عطا‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫حاضر‬ ‫۾‬ ‫بارگاهه‬ ‫پنهنجي‬.

More Related Content

Similar to اي سنڌ جا دانشورئو A QUESTIONNAIRE FOR SINDHI SCHOLARS, EDUCATORS, WRITERS, POLITICIANS, PHILOSOPHERS LIVING IN COUNTRY OR ABROAD.

الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة Abdelrahman Zmeili
 
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراكشعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراكjomhory
 
نادي القراءة تمهيد للمشروع
 نادي القراءة تمهيد للمشروع نادي القراءة تمهيد للمشروع
نادي القراءة تمهيد للمشروعBrahim Khababa
 
باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)yasmeen hinnawi
 
رئيس الجمهورية المغربية
رئيس الجمهورية المغربية رئيس الجمهورية المغربية
رئيس الجمهورية المغربية jomhory
 
أحلام يقظة ام هوان هِمم
أحلام يقظة ام هوان هِمم أحلام يقظة ام هوان هِمم
أحلام يقظة ام هوان هِمم jomhory
 
جماعة الديوان
جماعة الديوانجماعة الديوان
جماعة الديوانEman Alabdeen
 
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1Maryam Bayshak
 
دستور الملكية العلوية الممنوح بالأرقام
دستور الملكية العلوية الممنوح  بالأرقامدستور الملكية العلوية الممنوح  بالأرقام
دستور الملكية العلوية الممنوح بالأرقامjomhory
 
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...osama gharieb
 
Alislah magasine N°71
Alislah magasine N°71Alislah magasine N°71
Alislah magasine N°71Faycal Elleuch
 
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptx
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptxبناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptx
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptxGitafitriramadhani
 
من هم الجمهوريون المغاربة ؟
من هم الجمهوريون المغاربة ؟من هم الجمهوريون المغاربة ؟
من هم الجمهوريون المغاربة ؟jomhory
 
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016Eladeb Marouan
 
الوحدة السادسة (1)
الوحدة السادسة (1)الوحدة السادسة (1)
الوحدة السادسة (1)Saif Eddin
 
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba SarahMazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba SarahJamal Mirza
 

Similar to اي سنڌ جا دانشورئو A QUESTIONNAIRE FOR SINDHI SCHOLARS, EDUCATORS, WRITERS, POLITICIANS, PHILOSOPHERS LIVING IN COUNTRY OR ABROAD. (20)

الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة الثقافة والقراءة
الثقافة والقراءة
 
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراكشعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
شعبنا الجريح ومعضلة الإدراك
 
نادي القراءة تمهيد للمشروع
 نادي القراءة تمهيد للمشروع نادي القراءة تمهيد للمشروع
نادي القراءة تمهيد للمشروع
 
باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)باب شخصية مبدعة (حواء)
باب شخصية مبدعة (حواء)
 
سلطة العقل
سلطة العقلسلطة العقل
سلطة العقل
 
رئيس الجمهورية المغربية
رئيس الجمهورية المغربية رئيس الجمهورية المغربية
رئيس الجمهورية المغربية
 
أحلام يقظة ام هوان هِمم
أحلام يقظة ام هوان هِمم أحلام يقظة ام هوان هِمم
أحلام يقظة ام هوان هِمم
 
جماعة الديوان
جماعة الديوانجماعة الديوان
جماعة الديوان
 
1
11
1
 
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
زايد معلم ورائد التطوع الإنساني 1
 
دستور الملكية العلوية الممنوح بالأرقام
دستور الملكية العلوية الممنوح  بالأرقامدستور الملكية العلوية الممنوح  بالأرقام
دستور الملكية العلوية الممنوح بالأرقام
 
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
مبادرات المكتبات: نموذج لبناء الإنسان رغم إختلاف إنتماءاته الفكرية، المذهبية،...
 
Alislah magasine N°71
Alislah magasine N°71Alislah magasine N°71
Alislah magasine N°71
 
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptx
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptxبناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptx
بناء الدؤل والمجتمع في السنة النبوي.pptx
 
من هم الجمهوريون المغاربة ؟
من هم الجمهوريون المغاربة ؟من هم الجمهوريون المغاربة ؟
من هم الجمهوريون المغاربة ؟
 
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016
تدريب 9أ دراسة نص المحور الثاني 2016
 
الوحدة السادسة (1)
الوحدة السادسة (1)الوحدة السادسة (1)
الوحدة السادسة (1)
 
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba SarahMazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
Mazhab o aql - Ayatullah al Uzma syed ali naqi naqvi Taba Sarah
 
focus aleppo-2
focus aleppo-2focus aleppo-2
focus aleppo-2
 
focus aleppo 2
focus aleppo 2focus aleppo 2
focus aleppo 2
 

More from Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh

More from Sollywood Production Publication research center New Saidabad Sindh (20)

بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
بالڪ (Puhinja Sujatum Howa Dhariyan Sa Dharey Mey)
 
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمنYajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
Yajooj & majooj ( فتنه ياجوج و ماجوج) تحرير و تحقيق : عبدالرزاق ميمن
 
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻSamjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
Samjhoto hik rah (سمجهوتو هڪ راه ) تحرير، مُڪالما ۽ منظر ڪشي : عبدالزاق ميمڻ
 
Bibi sahiba
Bibi sahibaBibi sahiba
Bibi sahiba
 
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque MemonSharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
Sharafat Ji Had (عورت ڪٿا : (شرافت جي حد WriterL Abdul Razzaque Memon
 
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
Birthday & deathday of MUHAMMAD (SALALAHU ALLEH WASALM) Proved historically &...
 
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
A COMPLETE (SOLO PLAY's) MAKING DIRECTIVES > FROM THE FIRST STEP TOWARD LAST ...
 
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
General knowledge about prophets of islam in sindhi (educate sindh)
 
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
Tenses course in sindhi language (EDUCATE SINDH)
 
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
حضرت مُحمد مُصطفيٰ صلي الله عليه وسلم THE LAST MESSENGER OF ISLAM (PBUH)
 
حضرت علي مُرتضيٰ رضيه ALI MURTAZA (R.A) THE 4TH & FINAL HEAD OF (KHILAFAT E R...
حضرت علي مُرتضيٰ رضيه ALI MURTAZA (R.A) THE 4TH & FINAL HEAD OF (KHILAFAT E R...حضرت علي مُرتضيٰ رضيه ALI MURTAZA (R.A) THE 4TH & FINAL HEAD OF (KHILAFAT E R...
حضرت علي مُرتضيٰ رضيه ALI MURTAZA (R.A) THE 4TH & FINAL HEAD OF (KHILAFAT E R...
 
گُلو ان ڪراچي
گُلو ان ڪراچيگُلو ان ڪراچي
گُلو ان ڪراچي
 
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMONSINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
SINDHI SCREEN PLAY پاڪباز BY: ABDUL RAZZAQ MEMON
 
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (هاءِ مُهنجي ڪار مزڊا ٿائوزنڊ) By: Abdul Razzaque Memon
 
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play(ڪوڙڪي )By Abdul Razzaque Memon
 
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
ڪوڙڪي (SINDHI TELE FILM / SERIAL SCRIPT) on SOCIAL ISSUES (PART-1)
 
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play/Tele Film (پاپا ) By: Abdul Razzaque Memon
 
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play ( هڪ لاوارث ٻار ) By Abdul Razzaque Memon
 
Sindhi Screen Play (رشتا رت يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (رشتا رت  يا احساس جا) By: Abdul Razzaque MemonSindhi Screen Play (رشتا رت  يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
Sindhi Screen Play (رشتا رت يا احساس جا) By: Abdul Razzaque Memon
 
Kazib dajal
Kazib dajalKazib dajal
Kazib dajal
 

Recently uploaded

دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكردمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكرMaher Asaad Baker
 
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptالأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptAliOtherman
 
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxREKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxEvaNathylea1
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...MaymonSalim
 
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptby modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptmodarsaleh3
 
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfالصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfv2mt8mtspw
 
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)Arabic Dawateislami
 
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةالاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةNawalDahmani
 
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1alialbaghdadi9969
 
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...Idrees.Hishyar
 
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrامتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrmhosn627
 

Recently uploaded (11)

دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكردمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
دمشق تاريخ معطر بالياسمين - ماهر أسعد بكر
 
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.pptالأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
الأركان التربوية بأقسام التعليم الأولي و الابتدائي.ppt
 
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptxREKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
REKOD TRANSIT BAHASA ARAB SK Tahun 3.pptx
 
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
الكامل في أسانيد وتصحيح حديث الدنيا سجن المؤمن وجنة الكافر من ( 15 ) طريقا عن...
 
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .pptby modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
by modar saleh في التصوير التلفزيوني أحجام اللقطات .ppt
 
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdfالصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
الصف الثاني الاعدادي - العلوم -الموجات.pdf
 
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
الشوق إلى حجّ بيت الله الحرام (فضائل الحج)
 
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفيةالاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
الاستعداد للامتحانات.pptx عرض حولك كيفية
 
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
تنوع الفطريات وأنواعها الكثيرة المتنوعة 1
 
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
تێکچوونا خەموکییا مەزن ژخەموکی چیە و خەموکی چەوا پەیدا دبیت ، چارەسەریا خەموک...
 
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrrامتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
امتحانات النحو وإجاباتها.pdfrrrrrrrrrrrrrr
 

اي سنڌ جا دانشورئو A QUESTIONNAIRE FOR SINDHI SCHOLARS, EDUCATORS, WRITERS, POLITICIANS, PHILOSOPHERS LIVING IN COUNTRY OR ABROAD.

  • 1. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 1 ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫اي‬!‫آهن؟‬ ‫جواب‬ ‫جا‬ ‫سوچن‬ ‫۽‬ ‫سوالن‬ ‫هنن‬ ‫وٽ‬ ‫توهان‬ ‫ڇا‬ ‫ت‬‫حرير‬‫تحقيق‬ ‫۽‬:‫ميمڻ‬ ‫عبدالرزاق‬ ‫نامون‬ ‫وال‬ُ‫س‬ ‫هزار‬ ‫ٻاهٺ‬ ‫۽‬ ‫شاعرن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫هزار‬ ‫چوويهه‬ ‫لک‬ ‫هڪ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫موجود‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫ليکڪن‬ ‫۽‬ ‫ڪهاڻيڪارن‬ ‫وڌيڪ‬ ‫کان‬ ‫پن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬‫اچو‬ ‫پيا‬ ‫ڏيندا‬ ‫آگاهي‬ ‫کان‬ ‫افڪار‬ ‫۽‬ ‫خيالن‬ ‫هنجي‬.‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫مشاعرن‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ملهائڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫خاص‬ ‫توڙي‬ ‫شامون‬ ،‫سانجهيون‬ ‫رهيون‬ُ‫س‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڇڏي‬ ‫نه‬ ‫ڪسر‬ ‫ڪا‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪفيل‬ ‫خود‬.‫به‬ ‫سيمينار‬ ‫۽‬ َ‫ٿو‬ َ ‫ا‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫رهڻ‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کوٽ‬ ‫جي‬ ‫ڪانفرنسن‬ ‫آهن‬ ‫آيا‬ ‫رهندا‬ ‫کيل‬ ‫جو‬ ‫هٿ‬ ‫کٻي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬.‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اوهان‬‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫سنڌو‬ ‫۽‬ ‫دڙي‬ ‫نئين‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاري‬ ‫به‬ ‫ڪارگذاري‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سج‬ ‫ويندڙ‬ ‫جي‬ ‫سال‬ ‫آهن‬ ‫ڀريون‬ ‫به‬ ‫سالميون‬ ‫جون‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جو‬ ‫صبح‬ ‫پهرئين‬ ‫جي‬ ‫سال‬.‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫هميشه‬ ‫به‬ ‫گونج‬ ‫جي‬ ‫گڏجاڻين‬ ‫۽‬ ‫آهيو‬ ‫ٿيا‬ ‫به‬ ‫ڳاهٽ‬. ‫باوجود‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫ايترو‬: ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬‫ڏٺو‬ ‫ڪونه‬ ‫عروج‬ ‫ڪو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫۽‬ ‫علم‬.‫آبياري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫قدرن‬ ‫اخالقي‬ ‫ٿي‬ ‫ڪانه‬.‫ٿي‬ ‫ڪانه‬ ‫ترقي‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫مهارتن‬.‫جڙي‬ ‫ڪانه‬ ‫نرسري‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬. ‫ملي‬ ‫ڪانه‬ ‫واٽ‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫سرگردان‬ ‫الِء‬ ‫سک‬.‫سگهارن‬ ‫ڪي‬ ‫نه‬ ‫ٿيون‬ ‫نروار‬ ‫وٿون‬ ‫جون‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬‫ويڳاڻپ‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ، ‫نه‬ ،‫آيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫ڪلفتن‬ ‫ڪو‬ ‫نه‬ ،‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫صحتمند‬ ‫ڪا‬ ‫نه‬ ،‫ٿي‬ ‫ختم‬
  • 2. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 2 ‫ٿيو‬ ‫آغاز‬ ‫جو‬ ‫عمل‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫سگهاري‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫نه‬ ،‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫محبتن‬ ‫ڪو‬. ‫ها‬!‫البت‬‫ه‬: ‫ٿيو‬ ‫عروج‬ ‫جو‬ ‫ڪاروبار‬ ‫جي‬ ‫نڊاپٽ‬ ُ ‫ڄ‬.‫ٿيو‬ ‫متعارف‬ ‫ڪلچر‬ ‫نرالو‬ ‫جو‬ ‫تعريف‬ ‫۽‬ ‫تنقيد‬. ‫پٽڪ‬ ‫جي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬،‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫بندي‬ ‫گروپ‬ ،‫ٿي‬ ‫آبياري‬ ‫جي‬ ‫رسم‬ ‫واري‬ ‫الهڻ‬ ‫ي‬ ‫لٿا‬ ‫فصل‬ ‫جا‬ ‫جڳاڙين‬.‫مليا‬ ‫رستا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬.‫پيئڻ‬ ‫تي‬ ‫اختتام‬ ‫جي‬ ‫نشستن‬ ‫ٿي‬ ‫ترقي‬ ‫جي‬ ‫مڃڻ‬ ‫مهانتائن‬ ‫هروڀرو‬ ‫الِء‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫۽‬ ‫پيا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫پيئارڻ‬ ‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫وارو‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫رويو‬ ‫جو‬ ‫رياست‬ ‫سان‬ ‫اسان‬ ‫کانپوِء‬ ‫ورهاڱي‬.‫صورت‬ ‫ان‬‫اسان‬ ‫۾‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جوڙي‬ ‫ادارا‬ ‫سان‬ ‫تنظيم‬ ‫۽‬ ‫ترتيب‬ ‫کي‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬ ‫تربيت‬.‫پاسداري‬ ‫جي‬ ‫روايتن‬ ‫جٽادار‬ ‫۽‬ ‫ڪلچر‬ ‫مهذب‬ ،‫فڪر‬ ‫سگهاري‬ ‫هئي‬ ‫ڪرڻي‬.‫ميالپ‬ ‫کي‬ ‫عمل‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫ڌارا‬ ‫اجتماعي‬ ‫ا‬ ‫سان‬ ‫بدقسمتيَء‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫بنائڻو‬ ‫شاندار‬ ‫ڏياري‬‫به‬ ‫ڪم‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫مان‬ ‫نهن‬ ‫ٿيو‬ ‫ڪونه‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫انداز‬ ‫مشنري‬ ‫۽‬ ‫تحريڪي‬. ‫اديب‬ ‫اي‬‫ئ‬‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫و‬ ‫ڪرڻو‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫اهم‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫قائم‬ ‫توازن‬ ‫جو‬ ‫عقليت‬ ‫۽‬ ‫جذبن‬ ‫۾‬ ‫مزاج‬ ‫قومي‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫توازن‬ ‫ان‬ ‫ئي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ،‫سگهيو‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ممڪن‬ ‫ائين‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬‫قوم‬ ‫بلڪه‬ ‫رهيا‬ ‫وهندا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫جي‬ ‫جذباتيت‬ ‫ٺلهي‬ ‫پاڻ‬ ‫رڳو‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫کارائيندا‬ ‫غوطا‬ ‫۾‬ ‫وهڪري‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫کي‬.‫اوهان‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ل‬ ُ ‫ڪ‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫هيون‬ ‫لکڻيون‬ ‫پنهنجون‬ ‫۽‬ ‫شاعري‬ ‫مبني‬ ‫تي‬ ‫محرومين‬ ‫داخلي‬ ،‫ذات‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬.‫اوهان‬ ‫م‬ ‫هر‬ ‫۽‬ ‫پيو‬ ‫گهرجي‬ ‫به‬ ‫رنگ‬ ‫راڳ‬ ‫۾‬ ‫تقريب‬ ‫سنجيده‬ ‫جي‬ ‫قسم‬ ‫هر‬ ‫کي‬‫گڏ‬ ‫سان‬ ‫تصور‬ ‫هذب‬ ‫پيو‬ ‫کپي‬ ‫به‬ ‫تماشو‬ ‫کيل‬ ‫۽‬ ‫پيالو‬ ‫پيگ‬.‫سال‬ ‫ايندڙ‬ ‫۽‬ ‫ڪرڻ‬ ‫الوداع‬ ‫کي‬ ‫سال‬ ‫ويندڙ‬ ‫ٻاري‬ ‫ڏيئا‬ ‫وڏي‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫الِء‬ ‫اوهان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫تي‬ ‫هنڌ‬ ‫خاص‬ ‫ڪنهن‬ ‫سالمي‬ ‫جي‬ ‫سج‬ ‫اڀرندڙ‬ ‫جي‬ ‫هئي‬ ‫سرگرمي‬ ‫اجتماعي‬.‫۽‬ ‫ائپروچ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جهد‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫طريقا‬ ‫علمي‬ ،‫رويا‬ ‫علمي‬‫ا‬‫ڻ‬ ‫هئا‬ ‫نه‬ ‫شامل‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫تڻ‬.
  • 3. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 3 ‫و‬‫نه‬ ‫ديوانگي‬ ‫ڪابه‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫علمن‬ ‫جي‬ ‫سائنس‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫بدقسمتي‬ ‫ڏي‬ ‫ڪو‬ ‫الِء‬ ‫بنائڻ‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬ ‫۽‬ ‫مهارتن‬ ‫اجتماعي‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫هئي‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬.‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫جي‬ ‫زندگي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫فلسفي‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫ه‬ ‫نه‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫منظم‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫ترتيب‬‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ئي‬ ‫عمل‬ ‫۽‬ ‫ادراڪ‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫۽‬ ‫حسن‬ ،‫زندگي‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬ ‫مان‬ ‫نوجوانن‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬.‫مادي‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫ذريعي‬ ‫فارمولن‬ ‫۽‬ ‫مشقن‬ ‫جي‬ ‫رياضيَء‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫ڪئي‬ ‫ڪانه‬ ‫ڳوت‬ ‫ڳڻ‬ ‫جي‬ ‫بنائڻ‬ ‫رياضياتي‬ ‫۽‬ ‫سائنٽيفڪ‬ ‫کي‬ ‫حقيقتن‬ ‫جوئيَء‬ ‫مهم‬ ‫۽‬ ‫چٽاڀيٽي‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫اوهان‬‫سگهو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫ميدانن‬ ‫جي‬.‫وقت‬ ‫هر‬ ‫اوهان‬ ‫محبتن‬ ‫کي‬ ‫نوجوانن‬ ‫۾‬ ‫صورت‬ ‫جي‬ ‫نعرن‬ ‫اجاين‬ ‫۽‬ ‫راڳ‬ ‫غيرمعياري‬ ،‫شاعري‬ ‫مقصد‬ ‫بي‬ ‫رڳو‬ ‫ڏنا‬ ‫يڪي‬ِ‫ل‬ ‫پئي‬ ‫پيچرا‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫جا‬ ‫نفرتن‬ ‫۽‬.‫تي‬ ‫پيچرن‬ ‫منزل‬ ‫بي‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫محبتن‬ ‫انڌين‬ ‫و‬ ‫بڻجي‬ ‫پتلو‬ ‫جو‬ ‫نباهڻ‬ ‫عقيدتون‬ ‫سان‬ ‫رهبرن‬ ‫حصو‬ ‫وڏو‬ ‫جو‬ ‫نوجوانن‬ ‫رهي‬ ‫روان‬‫يو‬. ‫هر‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫حرام‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫استعمال‬ ‫جو‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫راِء‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫ڪڏهن‬ ‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫باشي‬ ‫ياري‬ ‫۽‬ ‫وابستگيون‬ ‫شخصي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫شرڪت‬ ‫۾‬ ‫عمل‬ ‫اجتماعي‬.‫وري‬ ‫بڻجي‬ ‫ورشپ‬ ‫هيرو‬ ‫سندن‬ ‫ئي‬ ‫نفرتون‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫ويا‬ ‫چڙهي‬ ‫ور‬ ‫جي‬ ‫نفرتن‬ ‫انڌين‬ ‫نوجوان‬ ‫جڏهن‬ ‫ويون‬.‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫دليل‬ ‫۽‬ ‫عقل‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫دستڪ‬ ‫تي‬ ‫دل‬ ‫پنهنجي‬ ‫ڳالهه‬ ‫دماغن‬ ‫پنهنجن‬ ‫الِء‬ ‫سوچڻ‬ ‫سان‬ ‫جانبداريَء‬ ‫غير‬ ‫تي‬ ‫مسئلي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫۽‬ ‫ڏني‬ ‫نه‬ ‫پهچڻ‬ ‫ڇڏي‬ ‫ڪري‬ ‫تاالبندي‬ ‫جي‬. ‫ور‬ ‫ديده‬ ‫اي‬‫ئ‬‫دانشور‬ ‫اي‬ ،‫و‬‫ئ‬‫و‬ ‫ڪري‬ ‫مسلط‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫کي‬ ‫روايتن‬ ‫فضول‬ ‫جي‬ ‫پرستيَء‬ ‫ماضي‬ ‫اوهان‬ ‫ڇڏيو‬:‫وارث‬ ‫جا‬ ‫دڙي‬ ‫جي‬ ‫موهن‬ ‫اسين‬!‫ا‬‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ،‫عظيم‬ ‫وٺي‬ ‫کان‬ ‫دور‬ ‫جي‬ ‫پٿر‬ ‫سين‬ ‫عظيم‬ ‫کان‬ ‫قومن‬!‫۾‬ ‫ڊگهي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫تنظيم‬ ‫ادبي‬ ‫وڏي‬ ‫کان‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اسانجي‬ ‫به‬ ‫قبرستان‬ ‫وڏو‬ ‫۾‬ ‫وڏي‬ ‫جو‬ ‫دنيا‬ ،‫وٽ‬ ‫اسان‬ ‫به‬ ‫ماڻهو‬ ‫ڊگهو‬...،‫عظيم‬ ‫اسين‬ ‫قديم‬ ‫اسين‬ ،‫عظيم‬ ‫اسين‬!‫م‬ ‫اهڙي‬ ‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫کان‬ ‫قومن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬‫اوهان‬ ‫جوئيَء‬ ‫هم‬ ‫کان‬ ‫اسان‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬ ‫ته‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سوچڻ‬ ‫هيُء‬ ‫ڪڏهن‬ ‫کي‬ ‫آهن‬ ‫ٿيون‬ ‫به‬ ‫غلطيون‬ ‫ڪي‬.‫جيڪي‬ ‫آهن‬ ‫به‬ ‫ڪوتاهيون‬ ‫اجتماعي‬ ‫ڪي‬ ‫جون‬ ‫اسان‬ ‫آهن‬ ‫بڻيون‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬ ‫مرحليوار‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫بڻجي‬ ‫.روڳ‬
  • 4. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 4 ‫۽‬ ‫سلوگن‬ ،‫ڳالهيون‬ ‫ڪيتريون‬ ‫ته‬ ‫سوچيو‬ ‫اهو‬ ‫ڪڏهن‬ ‫توهان‬‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫فيصال‬ ‫تائيدن‬ ‫۽‬ ‫تجويزن‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫بيان‬ ‫انداز‬ ‫دونهيندار‬ ،‫ويڙهي‬ ‫۾‬ ‫لفظن‬ ‫خوبصورت‬ ‫عقلي‬ ‫غير‬ ‫انهن‬ ‫ليڪن‬ ‫رهيا‬ ‫ٿيندا‬ ‫ڳاهٽ‬ ‫پٺيان‬ ‫ليڊرن‬ ‫۾‬ ‫سحر‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ماڻهو‬ ‫۽‬ ‫مليا‬ ‫الِء‬ ‫ويا‬ ‫پئجي‬ ‫لوڙڻا‬ ‫ڪيتا‬ ‫کي‬ ‫نسلن‬ ‫ڪيترن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫جا‬ ‫فيصلن‬. ‫پنهنجي‬‫جي‬ ‫قوم‬‫تذڪر‬ ‫به‬ ‫جڏهن‬ ‫جو‬ ‫بدحاليَء‬‫ته‬ ‫نڪتو‬ ‫و‬: ‫سين‬ ‫لڳايو‬ ‫تي‬ ‫طاقتن‬ ‫ڌارين‬ ‫۽‬ ‫قومن‬ ‫ٻين‬ ‫رڳو‬ ‫الزام‬ ‫جو‬ ‫ان‬.‫اندروني‬ ‫پنهنجي‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫نه‬ ‫محسوس‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ويچار‬ ‫تي‬ ‫سببن‬.‫اخالقي‬ ‫نه‬ ،‫تي‬ ‫سببن‬ ‫سياسي‬ ‫نه‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫غور‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫سببن‬ ‫فڪري‬ ‫نه‬ ‫۽‬ ‫تي‬ ‫ڪارڻن‬ ‫معاشي‬ ‫۽‬.‫۽‬ ‫بگڙڻ‬ ‫جو‬ ‫قومن‬ ‫تي‬ ‫سفر‬ ‫جي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫ڏهاڪن‬ ‫بنجڻ‬‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫ذميداري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫هوندو‬ ‫ڦهليل‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫نه‬ ‫تي‬ ‫ذميدار‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ‫يا‬ ‫ڌارئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪنهن‬ ،‫واقعي‬.‫کي‬ ‫ڌارئي‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬ ‫بدحال‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫اندروني‬ ‫قوم‬ ‫اها‬ ‫جڏهن‬ ‫آهي‬ ‫ملندو‬ ‫تڏهن‬ ‫به‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫تسلط‬ ‫ئي‬ ‫تڪليف‬ ‫ڪڏهن‬ ‫جي‬ ‫ٻڌائڻ‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫بدحالي‬ ‫۽‬ ‫ڪمزوري‬ ‫اها‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫گوا‬‫ڪئي‬ ‫ڪونه‬ ‫را‬.‫ته‬ ‫هو‬ ‫کان‬ ‫خيال‬ ‫هن‬ ‫جيڪڏهن‬ ‫ڪرڻ‬ ‫نه‬ ‫گوارا‬ ‫تڪليف‬ ‫اها‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫مسئلو‬ ‫ذاتي‬ ‫پنهنجو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫ماڻڻ‬ ‫شعور‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫بابت‬ ‫بدحاليَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫پاڻ‬ ،‫آهن‬ ‫بالغ‬ ‫عاقل‬ ‫پاڻ‬ ‫ماڻهو‬ ،‫آهي‬ ‫دور‬ ‫جو‬ ‫معلومات‬ ‫هيُء‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ‫وٺندا‬ ‫ڄاڻي‬ ‫سبب‬ ‫جا‬ ‫بدحالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫معلومات‬...‫ته‬‫جي‬ ‫درجي‬ ‫حد‬ ‫اوهانجي‬ ‫اها‬ ‫هئي‬ ‫سادگي‬ ‫ذهني‬.‫کي‬ ‫سببن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫واڻي‬ ‫ڄاڻي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫ممڪن‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫خالصي‬ ‫جان‬ ‫پنهنجي‬ ‫ٿي‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫کڻڻ‬ ‫ي‬ ‫ذميوار‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫هڻي‬ ‫۾‬ ‫کاتي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫گهري‬ ‫ٿي‬ ‫ڪرائڻ‬.‫سببن‬ ‫سماجياتي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫بدحاليَء‬ ‫قومي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڇاڪاڻ‬ ‫ن‬ ‫جي‬ ‫نشاندهيَء‬ ‫جي‬‫۽‬ ‫پيو‬ ‫پئي‬ ‫گذرڻو‬ ‫مان‬ ‫مشقتن‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫تيجي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫ان‬ ‫الِء‬ ‫تشڪيل‬ ‫جي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫هئا‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تيار‬ ‫الِء‬ ‫گذرڻ‬ ‫تان‬ ‫پلصراط‬. ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫رڙيون‬ ‫اوهان‬:‫جيڪڏهن‬ ‫ته‬ َ‫ٻڌايو‬ ‫نه‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫آهن‬ ‫غدار‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬ ‫پ‬ ‫غدار‬ ‫ڪي‬ ‫۾‬ ‫قوم‬ ‫پنهنجي‬‫رستو‬ ‫جو‬ ‫ڇوٽڪاري‬ ‫کان‬ ‫غدارن‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ٿيا؟‬ ‫ڇو‬ ‫ته‬ ‫ٿيا‬ ‫يدا‬ ‫پلئه‬ ‫ناڪاميون‬ ‫جيڪي‬ ‫۾‬ ‫سفر‬ ‫قومي‬ ‫ته‬ ‫ٻڌايو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫اهو‬ ‫اوهان‬ ‫آهي؟‬ ‫ڪهڙو‬
  • 5. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 5 ‫هئا‬ ‫ڪهڙا‬ ‫ڪارڻ‬ ‫حقيقي‬ ‫جا‬ ‫انهن‬ ،‫پيون‬.‫جي‬ ‫ناڪاميَء‬ ‫هر‬ ‫پنهنجي‬ ‫قومون‬ ‫زندهه‬ ‫بقا‬ ‫جي‬ ‫وجود‬ ‫قومي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫سنڌي‬ ‫هتي‬ ‫ليڪن‬ ‫آهن‬ ‫ڪنديون‬ ‫مرتب‬ ‫رپورٽ‬ ‫ال‬‫دانشور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫رپورٽ‬ ‫تفصيلي‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ‫سببن‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫مزاحمتي‬ ‫ٿيندڙ‬ ‫ِء‬ ‫سگهي‬ ‫ملي‬ ‫نه‬ ‫پاران‬ ‫جي‬!‫ٺهرائي‬ ‫يادگار‬ ‫جو‬ ‫شڪست‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫ويٽنام‬ ‫وارن‬ ‫آمريڪا‬ ‫ڏياري‬ ‫يادگيري‬ ‫جي‬ ‫ناڪامين‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫هنن‬ ‫يادگار‬ ‫اهو‬ ‫ته‬ ‫ڇڏيو‬ ‫سجائي‬ ‫تي‬ ‫چوڪ‬ ‫ليڪ‬ ،‫رهي‬ ‫بڻيو‬ ‫عالمت‬ ‫جي‬ ‫بچڻ‬ ‫کان‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫آئنده‬‫جي‬ ‫غلطين‬ ‫هتي‬ ‫اوهان‬ ‫ن‬ ‫رهيا‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫به‬ ‫جا‬ ‫اعتراف‬ ‫سادي‬. ‫هئا‬ ‫پڙهيل‬ ‫وڌيڪ‬ ‫اکر‬ ‫چار‬ ‫ٻه‬ ‫جيڪي‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬: ‫سڻڀين‬ ‫بجاِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ارپي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫قومي‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪن‬ ‫کي‬ ‫قابليتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫رکيو‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫۾‬ ‫رڃ‬ ‫جي‬ ‫خواهشن‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نوڪرين‬ ‫سرڪاري‬ ‫سڻڀيون‬ ‫اهي‬ ‫جيستائين‬‫واري‬ ‫ماڻڻ‬ ‫مرتبي‬ ‫واري‬ ‫اشرافيه‬ ‫شهري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نوڪريون‬ ‫ايئرڪنڊيشنڊ‬ ‫آرامده‬ ‫۽‬ ‫ڪرسين‬ ‫ڦرڻين‬ ‫اوهان‬ ،‫آيون‬ ‫پئي‬ ‫ڪنديون‬ ‫پورائو‬ ‫جو‬ ‫حسرت‬ ‫تان‬ ‫پوسٽن‬ ‫سڻڀين‬ ‫انهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ئي‬ ‫جيئن‬ ‫پر‬ ‫رهيا‬ ‫پئي‬ ‫غلطان‬ ‫۾‬ ‫نشي‬ ‫جي‬ ‫آفيسن‬ ‫خط‬ ‫الِء‬ ‫ٻوليَء‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫ڪنن‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫ويندو‬ ‫ڪيو‬ ‫پاسيرو‬‫جون‬ ‫ري‬ ‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫ڪنڊيشنڊ‬ ‫ايئر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پوِء‬ ‫۽‬ ‫هيون‬ ‫ٿينديون‬ ‫شروع‬ ‫وڄڻ‬ ‫گهنٽيون‬ ‫۾‬”‫ڀلي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬“‫ٿي‬ ‫شروع‬ ‫گڏجاڻيون‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬‫و‬‫ينديون‬‫هيون‬. ‫لکڻ‬ ‫وٽن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جي‬ ‫ڪمال‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫۽‬ ‫اديبن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫ڏانُء‬ ‫جو‬: ‫ماڻ‬ ‫سنڌي‬ ‫۽‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫ليڪن‬ ‫هو‬‫جي‬ ‫لکتن‬ ‫اردو‬ ‫۽‬ ‫انگريزي‬ ‫ڪيس‬ ‫جو‬ ‫هن‬ ‫ڏيکاري‬ ‫ڪانه‬ ‫جوئي‬ ‫مهم‬ ‫ڪا‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫پڄائڻ‬ ‫تائين‬ ‫دنيا‬ ‫ذريعي‬.‫جڏهن‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ٻيو‬ ‫آباد‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫هتي‬ ‫سان‬ ‫دانش‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ويو‬ ‫بڻجي‬ ‫صوبو‬ ‫النسل‬ ‫مخلوط‬ ‫سنڌ‬ ‫سگهيو‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫ديوانو‬ ‫جو‬ ‫خوشبوِء‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬. ‫جي‬ ‫ڌڻين‬ ‫ڌرتي‬ ‫اوهان‬‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫سڄي‬ ‫جو‬ ‫ڪيس‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫مسئلن‬ ‫جي‬ ‫موت‬ ‫۽‬ ‫زندگي‬
  • 6. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 6 ‫مختلف‬ ‫۽‬ ‫ذريعن‬ ‫ابالغي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫جتان‬ ،َ‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬ ‫به‬ ‫مرڪز‬ ‫معلوماتي‬ ‫هڪڙو‬ ‫سگهجي‬ ‫ڪري‬ ‫فيڊنگ‬ ‫انفارميشن‬ ‫کي‬ ‫ڪردارن‬ ‫عملي‬ ‫وڙهندڙ‬ ‫تي‬ ‫محاذن‬. ‫تي‬ ‫صفحن‬ ‫اندرين‬ ‫جي‬ ‫اخبارن‬ ‫سنڌي‬ ‫جڏهن‬ ‫ڪالم‬ ‫جا‬ ‫جن‬ ‫هئا‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫سا‬ ‫فوٽوئن‬‫ته‬ ‫لڳا‬ ‫ڇپجڻ‬ ‫ن‬: ‫ڪرائي‬ ‫شمار‬ ‫۾‬ ‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫اهي‬”‫لسٽ‬ ‫استحقاقي‬ ‫قومي‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬“‫۾‬ ‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬.،‫قيام‬ ‫جي‬ ‫مرڪزن‬ ‫تربيتي‬ ،‫آغاز‬ ‫جي‬ ‫مڪالمن‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کانپوِء‬ ‫ان‬ ‫جي‬ ‫اوسر‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ،‫جوڙجڪ‬ ‫جي‬ ‫سينٽرن‬ ‫معلوماتي‬ ‫هئي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫ضرورت‬ ‫ڄڻ‬ ‫اوهانکي‬!‫ها‬‫جون‬ ‫صدارت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫دانشورن‬ ‫مهان‬ ‫اهڙن‬ ‫ڻي‬ ‫جي‬ ‫مقصدن‬ ‫ٻنهي‬ ‫انهن‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻجي‬ ‫ضرورت‬ ‫قومي‬ ‫تمغا‬ ‫جا‬ ‫مهمان‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫ڪرسيون‬ ‫رهيو‬ ‫وڃي‬ ‫سمان‬ ‫جو‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫بو‬ ‫آدم‬ ‫الِء‬. ‫هئا‬ ‫ماڻهو‬ ‫اهڙا‬ ‫ڪيترا‬: ‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫جي‬ ‫باشيَء‬ ‫ياري‬ ‫۾‬ ‫رسالي‬ ‫ڪنهن‬ ‫يا‬ ‫ڪڍيو‬ ‫رسالو‬ ‫هڪ‬ ‫ڪو‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬ ‫جن‬ ‫هئا‬ ‫ويا‬ ‫ڪيا‬ ‫شريڪ‬.‫ڪ‬‫ڪن‬ ‫۽‬ ‫هو‬ ‫ڪڍيو‬ ‫بيان‬ ‫ڪندڙ‬ ‫متاثر‬ ‫هڪڙو‬ ‫ڪو‬ ‫ن‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫هاڻي‬ ‫پر‬ ‫هئي‬ ‫ڪئي‬ ‫شرڪت‬ ‫ئي‬ ‫۾‬ ‫جلوس‬ ‫احتجاجي‬ ‫هڪڙي‬ ‫ڪنهن‬ ‫انهي‬ ‫پنهنجي‬ ‫اهي‬ ‫ته‬ ‫پيو‬ ‫بڻجي‬ ‫استحقاق‬”‫عظيم‬“‫کٽيو‬ ‫ڄمار‬ ‫سڄي‬ ‫جو‬ ‫ڪارڪردگيَء‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫۾‬ ‫غم‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫بظاهر‬ ‫ته‬ ‫ڇو‬ ،‫وڃن‬ ‫ليکيا‬ ‫سڄڻ‬ ‫مهان‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫۽‬ ‫رهن‬ ‫کائيندا‬ ‫هان‬ ‫سندن‬‫ٿو‬ ‫ڦاٽي‬ ‫ُء‬.‫۽‬ ‫ڪهاڻي‬ ،‫رسالي‬ ،‫بيان‬ ‫هڪڙي‬ ‫ان‬ ‫ڪيل‬ ‫جاري‬ ‫تي‬ ‫نالي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫سامهون‬ ‫ڪردار‬ ‫ساز‬ ‫شخصيت‬ ‫۽‬ ‫ساز‬ ‫اداره‬ ‫ڪوبه‬ ‫اهڙو‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫پوِء‬ ‫کان‬ ‫جلوس‬ ‫الِء‬ ‫هميشه‬ ‫اهي‬ ‫ڪري‬ ‫ويهڻ‬ ‫ٿڻ‬ ُ ‫ا‬ ‫۾‬ ‫ميڙاڪن‬ ‫ادبي‬ ‫۽‬ ‫لکڻ‬ ‫لکڻيون‬ ‫رسمي‬ ‫پر‬ ‫آيو‬ ‫نه‬”‫مهان‬ ‫ماڻهو‬“‫ويا‬ ‫بڻجي‬.‫پ‬ ‫جون‬ ‫ماڻهن‬ ‫انهن‬ ‫جو‬ ‫ڇاڪاڻ‬‫۽‬ ‫ڪئمپون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫نهنجيون‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ،‫هيون‬ ‫البيون‬”‫حاجي‬ ‫۽‬ ‫قاضي‬“‫سان‬ ‫خوبيَء‬ ‫ريت‬ ‫جي‬ ‫چوڻ‬ ‫نڀائجندي‬‫رهي‬. ‫اهڙن‬”‫حاجين‬“‫۽‬”‫قاضين‬“‫ڏسو‬ ‫کولي‬ ‫پروفائيل‬ ‫پورو‬ ‫جو‬:‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬”‫شانتي‬ ‫نڪيتن‬“‫جوڙيو‬ ‫ڪونه‬.‫جو‬ ‫مڪالمي‬ ‫به‬ ‫هڪ‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫انهن‬”‫ڪولوزيم‬“‫ڪونه‬ ‫برپا‬
  • 7. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 7 ‫انهن‬ ،‫ڪيو‬‫ڪوبه‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬”‫ندوه‬“‫۽‬”‫عليگڙهه‬“‫آندو‬ ‫نه‬ ‫۾‬ ‫وجود‬.‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫مان‬ ‫انهن‬ ‫به‬ ‫تحرڪ‬ ‫بابت‬ ‫حقن‬ ‫زائفاڻن‬ ‫جيترو‬ ‫راِء‬ ‫ڌتي‬ ‫ارون‬ ‫پر‬ ‫ٺهيو‬ ‫ته‬ ‫ڪم‬ ‫جيترو‬ ‫سعيد‬ ‫ائڊورڊ‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫.ڪونه‬ ‫اعتماد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫دور‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڏيڻ‬ ‫جنم‬ ‫کي‬ ‫تحريڪ‬ ‫۽‬ ‫تحرڪ‬ ‫ناڪا‬ ‫به‬ ‫۾‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ،‫هو‬ ‫ڪرڻو‬ ‫حاصل‬‫رهيا‬ ‫م‬.‫به‬ ‫دانشور‬ ‫ذهين‬ ‫وڌ‬ ‫۾‬ ‫وڌ‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫فڪرمندي‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫رومن‬ ‫ڊرائنگ‬ ‫جوڙي‬ ‫چوياري‬ ‫جي‬ ‫يارن‬ ‫چئن‬ ‫سگهيا‬ ‫وڌي‬ ‫ڪونه‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پاس‬ ‫قراردادن‬ ‫عمر‬ ‫سڄي‬ ‫ڪندي‬.‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ناڪام‬ ‫۾‬ ‫ڪرڻ‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫سان‬ ‫روح‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫عوام‬ ‫کي‬ ‫ڌارائن‬ ‫فڪري‬ ‫ال‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫آڻي‬ ‫۾‬ ‫وجود‬ ‫کي‬ ‫سگهه‬ ‫فڪري‬ ‫موثر‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ِء‬.‫جڏهن‬ ‫غالمن‬ ‫جي‬ ‫غرضن‬ ‫۽‬ ‫مفاد‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫سڀ‬ ‫اهو‬ ‫وڄايو‬ ‫وارو‬ ‫پنهنجو‬.‫لڳنديون‬ ‫۾‬ ‫مٿي‬ ‫هچائون‬ ‫ڀٽڪائيندڙ‬ ‫کي‬ ‫ويچارن‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬ ‫هتي‬ ‫ايئن‬ ‫رهيو‬ ‫ٿيندو‬ ‫سگهارو‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫ڀٽڪڻ‬ ‫ڏينهن‬ ‫ڏينهون‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬. ‫ا‬‫اديبو‬ ‫۽‬ ‫دانشورو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫ي‬! ‫تي‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫الحق‬ ‫فڪر‬ ‫۽‬ ‫درد‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬ ‫۾‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هميشه‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪونهن‬ ‫رايا‬ ‫ٻه‬ ‫به‬ ‫ڪي‬.‫جي‬ ‫ٻارڻ‬ ‫ٻوٽو‬ ‫ڪجهه‬ ‫نه‬ ‫ڪجهه‬ ‫۾‬ ‫پر‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪونهي‬ ‫اختالف‬ ‫به‬ ‫سان‬ ‫انهيَء‬ ،‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫ڪندا‬ ‫ڪوشش‬.‫وکريل‬ ‫اهڙين‬ ‫پر‬ ‫اوه‬ ‫فائدو‬ ‫گهڻو‬ ‫ٿورو‬ ‫جو‬ ‫ڪوششن‬‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫معرفت‬ ‫دنيا‬ ‫ادبي‬ ‫موجود‬ ‫چوڌاري‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫عمليت‬ ‫۽‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جيتري‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫اسان‬ ‫پر‬ ،‫آهي‬ ‫رهيو‬ ‫ملندو‬ ‫ته‬ ‫آهيو‬ ‫رهيا‬ ‫قاصر‬ ‫کان‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫اعتراف‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ،‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬. ‫و‬ ‫اهو‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫حساب‬ ‫ان‬ ،‫ٿيون‬ ‫بڻجن‬ ‫ذميداريون‬ ‫جيتريون‬ ‫جون‬ ‫اوهان‬‫اها‬ ‫۽‬ ‫لولو‬ ‫آهي‬ ‫سگهي‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫پيدا‬ ‫مستعدي‬.‫رڪاوٽ‬ ‫۾‬ ‫ادائيگيَء‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫موثر‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫بحران‬ ‫فڪري‬ ‫جو‬ ‫اوهان‬.‫ٽڪرن‬ ‫۽‬ ‫ڪانهي‬ ‫وحدت‬ ‫فڪري‬ ‫ڪابه‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫آهيو‬ ‫ورهايل‬ ‫۾‬ ‫ٽڪرن‬.‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ڪنهن‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ‫ادبي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ادبي‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫قابليت‬ ‫جي‬ ‫ذات‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫بجاِء‬ ‫اوسر‬‫رهي‬ ‫ٿي‬ ‫استعمال‬ ‫تي‬ ‫ڄمائڻ‬ ‫ڌاڪي‬
  • 8. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 8 ‫آهي‬.،‫هيگل‬ ،‫افالطون‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ٿيڻ‬ ‫دانشور‬ ‫مهان‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫تحريرن‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫چڪر‬ ‫جي‬ ‫ڪرائڻ‬ ‫باور‬ ‫۽‬ ‫بنائڻ‬ ‫وارث‬ ‫علمي‬ ‫جو‬ ‫فرائيڊ‬ ‫۽‬ ‫ڊيڪارٽ‬ ‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫هٿيار‬ ‫جو‬ ‫وجهڻ‬ ‫رعب‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫خواص‬ ‫کي‬.‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫اوهان‬ ‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬‫جي‬ ‫رهنمائن‬ ‫آڻيندڙ‬ ‫تبديليون‬ ‫بنيادي‬ ‫۾‬ ‫ماضيَء‬ ‫۽‬ ‫بانين‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫ڪونه‬ ‫آهنگ‬ ‫هم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫طريقن‬ ‫طور‬ ‫۽‬ ‫ذميدارين‬.‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ذميداري‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫جنهن‬ ،‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫نه‬ ‫عطا‬ ‫فڪري‬ ‫روشن‬ ‫کي‬ ‫روحن‬ ‫ڪر‬ ‫پڻ‬ ‫رهنمائي‬ ‫سماجي‬ ‫۽‬ ‫فڪري‬ ‫جي‬ ‫عوام‬ ‫۽‬ ‫پئي‬ ‫سگهيا‬ ‫ڪري‬ ‫پيدا‬ ‫به‬ ‫شعور‬ ‫۽‬‫ي‬ ‫پئي‬ ‫سگهيا‬. ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫پوي‬ ‫ٿو‬ ‫چوڻو‬ ‫سان‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ‫آهيو‬ ‫دعويدار‬ ‫جا‬ ‫هجڻ‬ ‫تخليقڪار‬ ‫سڀئي‬ ‫اوهان‬ ‫آهي‬ ‫تقليدي‬ ‫رڳو‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ڄاڻ‬ ‫جي‬ ‫اڪثريت‬ ‫مان‬.‫رکي‬ ‫سوچ‬ ‫جيڪا‬ ‫گرو‬ ‫جو‬ ‫گروپ‬ ‫ٿا‬ ‫وتن‬ ‫هلندا‬ ‫۾‬ ‫پوئواريَء‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫چيال‬ ،‫ٿو‬.‫گهٽ‬ ‫بنهه‬ ‫تعداد‬ ‫جو‬ ‫ماڻهن‬ ‫اهڙن‬ ‫ج‬ ‫۽فهم‬ ‫فڪر‬ ‫جيڪي‬ ‫آهي‬‫حقيقتن‬ ‫زميني‬ ‫ٿي‬ ‫هٿياربند‬ ‫سان‬ ‫حجت‬ ‫۽‬ ‫دليل‬ ،‫تي‬ ‫بنياد‬ ‫ي‬ ‫هجن‬ ‫ڪندا‬ ‫متعين‬ ‫قبلو‬ ‫پنهنجو‬ ‫تي‬ ‫سگهه‬ ‫جي‬ ‫افڪار‬ ‫سماجي‬ ‫۾‬ ‫ماحول‬ ‫ميسر‬ ‫پٽاندڙ‬. ‫ئي‬ ‫اندران‬ ‫وانگر‬ ‫اڏوهي‬ ‫کي‬ ‫صالحيتن‬ ‫سمورين‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پسندي‬ ‫انفراديت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪ‬ ‫ئي‬ ‫شعور‬ ‫جو‬ ‫انهيَء‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫وڃي‬ ‫ٿي‬ ‫ڪندي‬ ‫ناس‬ ‫کائي‬ ‫اندران‬‫رهي‬ ‫ٿو‬ ‫ونه‬. ‫اجتماعيت‬ ‫ڪمال‬ ‫اها‬ ‫گهرجي‬ ‫هئڻ‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫جيڪا‬ ‫۾‬ ‫اديب‬ ‫باضمير‬ ‫هڪ‬ ‫جي‬ ‫گريزي‬ ‫اجتماعيت‬ ‫سان‬ ‫بدقمستيَء‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ٿيندي‬ ‫حاصل‬ ‫سان‬ ‫رجحانن‬ ‫جي‬ ‫پسنديَء‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫وڏن‬ ‫ڪري‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫جوهر‬ ‫جي‬ ‫جرئت‬ ‫اقدامي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫رحجانن‬ ‫ڇڏي‬ ‫ڪري‬ ‫بيگانو‬ ‫۽‬ ‫التعلق‬ ‫کان‬ ‫سرانجاميَء‬ ‫جي‬ ‫ڪمن‬‫آهي‬ ‫و‬. ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫ڀرڻ‬ ‫کي‬ ‫خال‬ ‫واري‬ ‫اڻهوند‬ ‫جي‬ ‫چينيَء‬ ‫بي‬ ‫اٿندڙ‬ ‫مان‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫گروهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫پرستيَء‬ ‫تقليد‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫پئي‬ ‫گهرجي‬ ‫هوند‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫ڪابه‬ ‫کي‬ ‫ڇڏيو‬ ‫بڻائي‬ ‫مجاور‬ ‫جو‬.‫جي‬ ‫مغرب‬ ‫۾‬ ‫ڳالهه‬ ‫هر‬ ‫ٻوٽي‬ ‫اکيون‬ ‫گروهن‬ ‫انهن‬ ‫جڏهن‬ ‫پوِء‬ ‫اخ‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫پوئواريَء‬‫ويوئ‬ ‫ٿي‬ ‫شامل‬ ‫۾‬ ‫قطار‬ ‫ان‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫ڪئي‬ ‫تيار‬.‫۾‬ ‫مغرب‬
  • 9. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 9 ‫وئي‬ ‫نڪري‬ ‫هوا‬ ‫سڄي‬ ‫جي‬ ‫ڏاهن‬ ‫سماجي‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ته‬ ‫ٿيو‬ ‫زوال‬ ‫جو‬ ‫يونين‬ ‫سوويت‬.‫فرائيڊ‬ ‫سرمائيداراڻي‬ ‫۾‬ ‫نتيجن‬ ‫۽‬ ‫حالتن‬ ‫مخصوص‬ ،‫جي‬ ‫سوسائٽيَء‬ ‫سرمائيدارانه‬ ‫جي‬ ‫تان‬ ُ ‫ا‬ ‫سارتر‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫ڏني‬ ‫ڪڍي‬ ‫واٽ‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬ ‫ويڳاڻپ‬‫به‬ ‫۾‬ ‫نقل‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڪڻ‬ ُ ‫ڊ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫پاڻ‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫پائي‬ ‫ڊوڙون‬ ‫بدران‬ ‫وٺڻ‬ ‫ڪم‬ ‫کان‬ ‫عقل‬ ‫کي‬ ‫اڻڄاڻن‬ ‫ٻين‬ ‫جي‬ ‫سوسائٽي‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫غريب‬ ‫انتهائي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫پر‬ ‫ڪيو‬ ‫شروع‬ ‫ڊوڙائڻ‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫به‬.‫ڪانه‬ ‫خبر‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫جي‬ ‫واٽن‬ ‫انهن‬ ‫جديد‬ ‫اهو‬ ‫پر‬ ‫هئي‬‫هو‬ ‫الزم‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫طور‬ ‫فيشن‬ ‫جي‬ ‫يت‬.‫کي‬ ‫توهان‬ ‫جيڪي‬ ‫پر‬ ‫سهڪائي‬ ‫به‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬ ،‫ڊوڙيا‬ ‫پويان‬ ‫اوهان‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫منزل‬ ‫سمجهي‬ ‫معتبر‬ ‫وڌو‬ ‫نه‬ ‫پلئه‬ ‫کين‬ ‫به‬ ‫ڪجهه‬ ‫کانسواِء‬ ‫ڇڏڻ‬ ‫ڪري‬ ‫بيحال‬ ‫.سهڪائي‬ ‫هئي‬ ‫پڙهي‬ ‫جدليات‬ ‫جي‬ ‫هيگل‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڪيترن‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬.‫جي‬ ‫جدليات‬ ‫ان‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ر‬‫پنهنجي‬ ‫وڌي‬ ‫اڳتي‬ ‫کان‬ ‫نسبت‬ ‫يا‬ ‫حد‬ ‫هڪ‬ ‫تصور‬ ‫هر‬ ‫ته‬ ‫هو‬ ‫حاصل‬ ‫شعور‬ ‫هي‬ ‫۾‬ ‫وشنيَء‬ ‫ليڪن‬ ،‫آهي‬ ‫ٿيندو‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئون‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫ٽڪراَء‬ ‫جي‬ ‫تصورن‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ڪندو‬ ‫نفي‬ ‫رهي‬ ‫نه‬ ‫جاري‬ ‫خودبخود‬ ‫عمل‬ ‫اهو‬ ‫جو‬ ‫جدليات‬ ‫ته‬ ‫رهيا‬ ‫عاري‬ ‫کان‬ ‫شعور‬ ‫انهيَء‬ ‫اوهان‬ ‫شعو‬ ‫الِء‬ ‫رکڻ‬ ‫جاري‬ ‫کي‬ ‫انهيَء‬ ‫بلڪه‬ ،‫آهي‬ ‫سگهندو‬‫هوندي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫ارادي‬ ‫۽‬ ‫فڪر‬ ،‫ر‬ ‫آهي‬.‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫پيدا‬ ‫تصور‬ ‫نئين‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫تصادم‬ ‫جي‬ ‫تصورات‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫امام‬ ‫۾‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫ڌريون‬ ‫مذهبي‬ ‫جيئن‬ ،‫رهيا‬ ‫۾‬ ‫انتظار‬ ‫جي‬ ‫ڏسڻ‬ ‫ڪرشمو‬ ‫روس‬ ‫الِء‬ ‫بدلجڻ‬ ‫جي‬ ‫حالتن‬ ‫هڪڙا‬ ‫مان‬ ‫اوهان‬ ‫تيئن‬ ،‫رهيون‬ ‫ڪنديون‬ ‫انتظار‬ ‫جو‬ ‫مهديَء‬ ‫سوشلسٽ‬ ‫ٻيهر‬ ‫۾‬‫عالمي‬ ‫بدلجندڙ‬ ‫وري‬ ‫ٻيا‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫تڪيندا‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫جي‬ ‫انقالب‬ ‫دلداريون‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫قسمت‬ ‫خودبخود‬ ‫کي‬ ‫ٻئي‬ ‫هڪ‬ ‫تي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫تبديلين‬ ‫ڊيموگرافڪ‬ ‫رهيا‬ ‫ڏيندا‬.‫اهو‬ ‫کي‬ ‫حواس‬ ‫هوش‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫عمل‬ ‫جو‬ ‫کائڻ‬ ‫شڪست‬ ‫جي‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫محي‬ ‫تي‬ ‫صدين‬ ‫۽‬ ‫شعور‬ ‫جي‬ ‫مڪان‬ ‫۽‬ ‫زمان‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫سگهيو‬ ‫ڪرائي‬ ‫نه‬ ‫باور‬‫پنهنجي‬ ‫ط‬ ‫وڃو‬ ‫سامهون‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫کڻي‬ ‫ارادو‬ ‫۽‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫سان‬ ‫روايتن‬ ‫فڪري‬. ‫اي‬‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫سنڌ‬ ‫جي‬ ‫شعور‬ ‫۽‬ ‫ڏاهپ‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫هئي‬ ‫ويئي‬ ‫کسجي‬ ‫ڪري‬ ‫انهيَء‬ ‫مت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫بڻايو‬ ‫نه‬ ‫شريڪ‬ ‫۽‬ ‫ساڻي‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫بنيادن‬.‫خلقڻهار‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬
  • 10. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 10 ‫ب‬ ‫جي‬‫تڙپندڙ‬ ‫پنهنجي‬ ‫هن‬ ‫جيڪا‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کي‬ ‫پاڻ‬ ‫کان‬ ‫عطا‬ ‫۽‬ ‫سمجهه‬ ‫انهيَء‬ ‫خشيل‬ ‫آهي‬ ‫رکي‬ ‫محفوظ‬ ‫۾‬ ‫الشعور‬ ‫تحت‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫تي‬ ‫طور‬ ‫جي‬ ‫۽عظمت‬ ‫همت‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫بندن‬. ‫انهيَء‬ ‫جستجو‬ ‫۽‬ ‫تڙپ‬ ،‫وابستگي‬ ‫سان‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫سماج‬ ‫۾‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫رسي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫تي‬ ‫منزل‬‫جي‬ ‫هئڻ‬ ‫سڌارڪ‬ ‫۽‬ ‫سڄڻ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫پوي‬ ‫ٿي‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬.‫۽‬ ‫سڄڻن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫جيڪا‬ ‫ارپنا‬ ‫۽‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫مرڪ‬ ‫جو‬ ‫سڌارڪن‬.‫انهن‬ ‫الِء‬ ‫ڪمن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫جيڪا‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬ ‫هئي‬ ‫رکندي‬ ‫بڻائي‬ ‫بيخود‬ ‫کي‬.‫کان‬ ‫سقراط‬ ‫الِء‬ ‫ساٿ‬ ‫جي‬ ‫سچ‬ ‫۽‬ ‫حق‬ ‫جنهن‬ ‫ديوانگي‬ ‫اهڙي‬ ‫پ‬ ‫پيالو‬ ‫جو‬ ‫زهر‬‫يارايو‬.‫حضرت‬ ‫الِء‬ ‫تڪميل‬ ‫جي‬ ‫مشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫جنهن‬ ‫بيتابي‬ ‫اهڙي‬ ‫عيسي‬ٰ‫اعلي‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬ ‫جنهن‬ ‫امنگ‬ ‫اهڙي‬ ،‫ڇڏيو‬ ‫پهچائي‬ ‫تي‬ ‫صليب‬ ‫کي‬ ‫عه‬ٰ‫قدرن‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫۾‬ ‫ذميداريَء‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫سرفراز‬ ‫کان‬ ‫معاشري‬ ‫فالحي‬ ‫۽‬ٰ‫جي‬ ‫طائف‬ ‫کي‬ ‫کارايا‬ ‫پٿر‬ ‫۾‬ ‫بازارين‬.‫چئلين‬ ‫کي‬ ‫آمريت‬ ‫۽‬ ‫ملوڪيت‬ ‫جنهن‬ ‫حوالگي‬ ‫اهڙي‬‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫ج‬ ‫هو‬ ‫پڄايو‬ ‫تي‬ ‫دار‬ ‫تخته‬ ‫کي‬ ‫حالج‬ ‫بن‬ ‫منصور‬ ‫الِء‬ ‫تحفظ‬ ‫جي‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫جي‬ ‫عوام‬.‫اهڙي‬ ‫پيسرايو‬ ‫۾‬ ‫گهاڻي‬ ‫کي‬ ‫بالول‬ ‫مخدوم‬ ‫بڻجي‬ ‫للڪار‬ ‫الِء‬ ‫تسلط‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫جنهن‬ ‫وابستگي‬ ‫هو‬.‫الِء‬ ‫ڏيارڻ‬ ‫حق‬ ‫پنهنجو‬ ‫کي‬ ‫هارين‬ ‫پيڙهيل‬ ‫۽‬ ‫مظلوم‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫جنهن‬ ‫قرباني‬ ‫اهڙي‬ ‫شهاد‬ ‫کي‬ ‫عنايت‬ ‫شاهه‬‫ڪرايو‬ ‫فائز‬ ‫تي‬ ‫مرتبي‬ ‫جي‬ ‫ت‬ . ‫پنهنجي‬ ‫انسان‬ ‫بحيثيت‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫اهو‬ ‫ڪارڻ‬ ‫اصل‬ ‫جو‬ ‫بحران‬ ‫شخصي‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ڏني‬ ‫ڇڏي‬ ‫تالش‬ ‫جي‬ ‫شناخت‬.”‫منهنجي‬ ‫آهيان؟‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫پيدا‬ ‫ڇو‬ ‫آهيان؟‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫آهي؟‬ ‫ڇا‬ ‫مقصد‬ ‫جو‬ ‫زندگيَء‬“‫نه‬ ‫جي‬ ‫جواب‬ ‫جي‬ ‫سوالن‬ ‫بنيادي‬ ‫انهن‬ ‫۾‬ ‫زندگيَء‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫نه‬ ،‫رهي‬ ‫تالش‬ ‫ڪا‬‫رهي‬ ‫اهميت‬ ‫ڪا‬.‫حقيقتن‬ ‫۽‬ ‫روين‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫وٽ‬ ‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫ويا‬ ‫ايندا‬ ‫تي‬ ‫منظر‬ ‫تضاد‬ ‫بوقت‬ ‫وقت‬ ‫۾‬.‫تصور‬ ‫جو‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫۾‬ ‫باري‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬ ‫جڏهن‬ ‫۾‬ ‫جنهن‬ ،‫ويٺئو‬ ‫وڃائي‬ ‫لقاُء‬ ‫۽‬ ‫صالحيت‬ ،‫استعداد‬ ،‫جوهر‬ ‫اهو‬ ‫مان‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ته‬ ‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫خاص‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫قبول‬ ‫کي‬ ‫حسناڪين‬ ‫۽‬ ‫چٽاين‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬‫آهي‬ ‫هوندي‬ ‫يت‬.‫اهو‬ ‫جڏهن‬ ‫ساري‬ ‫هيڏي‬ ‫۽‬ ‫پسمنظر‬ ‫علمي‬ ‫۽‬ ‫تهذيبي‬ ‫ڊگهو‬ ‫هيڏو‬ ‫پوِء‬ ‫ته‬ ‫چڪو‬ ‫وڃائجي‬ ‫ئي‬ ‫استعداد‬ ‫بقا‬ ‫قومي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫سگهي‬ ‫بڻائي‬ ‫نه‬ ‫الئق‬ ‫ن‬ِ‫ا‬ ‫بچائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫زرخيزي‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫صوفي‬ ‫سگهو‬ ‫ڪري‬ ‫ادا‬ ‫ڪردار‬ ‫فعال‬ ‫الِء‬ ‫.جي‬
  • 11. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 11 ‫ڀٽائي‬ ‫عبداللطيف‬ ‫شاهه‬ ‫جوهر‬ ‫جو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫محسن‬ ‫جو‬ ‫سنڌ‬‫جي‬ ‫غنيمن‬ ‫ڌارين‬ ‫تي‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫سڌاري‬ ‫جي‬ ‫خرابين‬ ‫ٿيل‬ ‫پيدا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫جي‬ ‫نظام‬ ‫ڪمزور‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫يلغارن‬ ‫مسلسل‬ ‫اڀريو‬ ‫بڻجي‬ ‫گونجار‬.‫الِء‬ ‫عمل‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫انتها‬ ‫جي‬ ‫تڙپ‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ،‫پرواز‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ‫سڄي‬ ،‫ڏسي‬ ‫شناسي‬ ‫نبض‬ ‫جي‬ ‫قوم‬ ‫وڪوڙيل‬ ‫۾‬ ‫آزارن‬ ‫انيڪ‬ ‫۽‬ ‫گهرائي‬ ‫جي‬ ‫اتساهيت‬ ‫ج‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫هن‬ ‫سنڌ‬‫ويٺي‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫و‬.‫پنهنجو‬ ‫کيس‬ ‫ته‬ ‫ماتر‬ ‫نالي‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫ٿيو‬ ‫ثابت‬ ‫عاشق‬ ‫سڌڙيا‬ ‫جا‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫افسوس‬ ‫پر‬ ،‫ورتو‬ ‫ڪري‬ ‫رهبر‬.‫کي‬ ‫ڀٽائي‬ ‫اوهان‬ ‫اوهان‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫مڃي‬ ‫مسيحائي‬ ‫جي‬ ‫ان‬ ‫اوتري‬ ‫لڌو‬ ‫پورو‬ ‫تي‬ ‫پيمانن‬ ‫جي‬ ‫سوچ‬ ‫پنهنجي‬ ‫جيترو‬ ‫قب‬ ‫جي‬ ‫پيغام‬ ‫آفاقي‬ ‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مسئلو‬ ‫جو‬ ‫خواهشن‬ ‫نفسي‬ ‫جي‬‫جتي‬ ،‫هو‬ ‫مطالبو‬ ‫جو‬ ‫وليت‬ ‫طرفان‬ ‫اوهانجي‬ ‫اتي‬ ،‫هئي‬ ‫مرڻي‬ ‫کي‬ ‫سوڀ‬ ‫سورهيائپ‬ ‫جتي‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫جهد‬ ‫جتي‬ ،‫هئي‬ ‫لوچ‬ ‫هيون‬ ‫تاويلون‬ ‫۽‬ ‫بهانا‬ ‫حيال‬.‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫مسلمان‬ ‫واري‬ ‫عقيدي‬ ‫پختي‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬ ‫پنهنجي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ،‫ڪيو‬ ‫پيش‬ ‫ڪري‬ ‫تفصيل‬ ‫جو‬ ‫آيتن‬ ‫االهي‬ ‫کي‬ ‫رسالي‬ ‫پنهنجي‬ ‫پا‬ ‫۾‬ ‫شعبن‬ ‫سڀني‬ ‫جي‬ ‫زندگيَء‬‫رهيو‬ ‫نه‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫پابنديَء‬ ‫جي‬ ‫ضابطن‬ ‫جي‬ ‫لڻهار‬.‫پالڻهار‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫مجيد‬ ‫قرآن‬ ‫ايڊيشن‬ ‫آخري‬ ‫جو‬ ‫ضابطن‬ ‫آفاقي‬ ‫پنهنجي‬ٰ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫جوڙي‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫نسبت‬ ‫ڪا‬ ‫جي‬ ‫وابستگيَء‬ ‫سان‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ،‫ڪيو‬ ‫عطا‬ ‫کي‬ ‫انسانيت‬. ‫فالح‬ ‫۽‬ ‫ڪامراني‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫ڀنڊار‬ ‫جو‬ ‫ڏاهپ‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ‫فطري‬ ‫جي‬‫جو‬ ‫منزل‬ ‫۽‬ ‫العين‬ ‫نصب‬ ‫جي‬ ‫انسان‬ ‫ڪتاب‬ ‫جيڪو‬ ،‫هو‬ ‫سرچشمو‬ ‫جو‬ ‫اصولن‬ ‫ڏنو‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬ ‫پوڻ‬ ‫پاڇو‬ ‫جو‬ ‫ان‬ ‫تي‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ،‫هو‬ ‫ڪندڙ‬ ‫.تعين‬ ‫پنهنجي‬ ‫۾‬ ‫وچ‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫پنهنجي‬ ‫وانگر‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫سڄي‬ ‫ڀٽائي‬ ‫هميشه‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫بڻايو‬ ‫ٽڪنڊو‬ ‫جو‬ ‫اتساهيت‬ ‫۽‬ ‫عمل‬ ‫بڻائي‬ ‫شاهد‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫لڪيرن‬‫سگهي‬ ‫ڪانه‬ ‫ٿي‬ ‫ڪابه‬ ‫کان‬ ‫اوهان‬ ‫تشڪيل‬ ‫۽‬ ‫رهيا‬ ‫ڊوڙندا‬ ‫تي‬.‫اوهان‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫به‬ ‫توقع‬ ‫جي‬ ‫ڪارگذاريَء‬ ‫غيرمعمولي‬ ‫۽‬ ‫ادائيگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫وڏي‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کان‬ ‫رهي‬ ‫ڪونه‬. ‫الوجودي‬ ‫وحدت‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫۾‬ ‫حيثيت‬ ‫جي‬ ‫سڌارڪ‬ ‫شناس‬ ‫نبض‬ ‫هڪ‬ ‫ڀٽائي‬ ‫ڏنو‬ ‫پيغام‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬.‫بندي‬ ‫۽‬ ‫خدا‬ ‫سان‬ ‫روِء‬ ‫جي‬ ‫فڪر‬ ‫ان‬‫نفاستون‬ ‫ته‬ ‫ڇا‬ ‫جون‬ ‫تعلق‬ ‫۾‬
  • 12. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 12 ‫هيون‬!‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫نفاستن‬ ‫انهن‬ ‫اوهان‬”‫لهان‬ َ‫م‬ ‫ڳوليان‬ ‫ڳوليان‬”‫مان‬ ‫کورا‬ ‫هورا‬ ‫جي‬ ‫گذريوئ‬ ‫ڪونه‬ ‫ئي‬.”‫آهن‬ ‫عيال‬ ‫جو‬ ‫اهلل‬ ‫ماڻهو‬“‫۽‬”‫برابر‬ ‫۾‬ ‫حقن‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫ماڻهو‬ ‫سڀ‬ ‫آهن‬“‫سماجي‬ ‫شاندار‬ ‫جو‬ ‫ايثار‬ ‫۽‬ ‫ايڪتا‬ ‫۾‬ ‫سنڌ‬ ‫اوهان‬ ‫سان‬ ‫اصولن‬ ‫الوجدي‬ ‫وحدت‬ ‫جهڙن‬ ، ‫ان‬‫سگهيو‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫فراهم‬ ‫بنياد‬ ‫فڪري‬ ‫سگهارا‬ ‫الِء‬ ‫ڪرڻ‬ ‫برپا‬ ‫قالب‬.‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫تي‬ ‫واٽن‬ ‫جي‬ ‫ڀانت‬ ‫ڀانت‬ ‫سان‬ ‫وراڪن‬ ‫ور‬ ‫بجاِء‬ ‫هلڻ‬ ‫تي‬ ‫دڳ‬ ‫سڌي‬ ‫ڏسيل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫کي‬ ‫هئي‬ ‫وئي‬ ‫پئجي‬ ‫هير‬ ‫جي‬ ‫ڀٽڪڻ‬.‫ٻيهر‬ ‫۽‬ ‫ڪريا‬ ‫ٿاٻڙجندي‬ ،‫ٿاٻڙيا‬ ‫ڪيترا‬ ‫۾‬ ‫اوجهڙ‬ ‫اوهان‬ ‫پيا‬ ‫پئي‬ ‫هلي‬ ‫وري‬ ‫ڇنڊي‬ ‫پلو‬ ‫اٿي‬.‫جي‬ ‫اوهان‬‫جي‬ ‫برتريَء‬ ‫دانشوراڻي‬ ‫۽‬ ‫سرڪشي‬ ‫اديباڻي‬ ‫ويا‬ ‫وهامندا‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫سالن‬ ‫ايئن‬ ‫۽‬ ‫ڏنو‬ ‫نه‬ ‫ئي‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫سنڀلجڻ‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫.غرور‬ ‫هو‬ ‫ڪونه‬ ‫پوڻو‬ ‫اثر‬ ‫ڪو‬ ‫تي‬ ‫صحت‬ ‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫جو‬ ‫وڃڻ‬ ‫وهامي‬ ‫وقت‬ ‫ايئن‬.‫۾‬ ‫نالي‬ ‫اوهان‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫اوهانجي‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫لکيتن‬ ‫سان‬ ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫هئا‬ ‫افراد‬ ‫چونڊ‬ ‫رجهيل‬ُ‫پ‬ ‫جا‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫هئي‬.‫سماجي‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫حاصل‬ ‫مڃتائون‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫آر‬ ‫پي‬ ‫ان‬ ‫جو‬ ‫مجلسن‬ ‫۽‬ ‫رهيون‬ ‫ملنديون‬ ‫به‬ ‫نوڪريون‬ ‫سڻڀيون‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫ڪري‬ ‫جي‬ ‫اسٽيٽس‬ ‫رهيون‬ ‫رکنديون‬ ‫ريجهائي‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫به‬ ‫مهمانيون‬ ‫خاص‬ ‫۽‬ ‫صدارتون‬.‫جي‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫حا‬ ‫معمولي‬ ‫غير‬ ‫به‬ ‫ڪنهن‬ ‫کي‬ ‫اوهان‬ ‫دوريَء‬ ‫کان‬ ‫الالئي‬ ‫۽‬ ‫لوچ‬‫رکيو‬ ‫محروم‬ ‫کان‬ ‫صالت‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڏتڙيل‬ ‫۽‬ ‫ڪسن‬ ‫بي‬ ،‫غريبن‬ ‫ڪروڙين‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫هن‬ ‫بهرحال‬ ‫ڪيتو‬ ‫جو‬ ‫جنهن‬ ‫پيو‬ ‫ڀوڳڻو‬.‫گورن‬ ‫جيڪي‬ ‫هئا‬ ‫طبقو‬ ‫موثر‬ ‫هڪ‬ ‫مان‬ ‫طبقن‬ ‫موثر‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫اوهان‬ ‫ڇڏائڻ‬ ‫جان‬ ‫مان‬ ‫غالميَء‬ ‫نئين‬ ‫جي‬ ‫ڪارن‬ ‫کي‬ ‫قوم‬ ‫هن‬ ‫کانپوِء‬ ‫خاتمي‬ ‫جي‬ ‫غالميَء‬ ‫جي‬ ‫پئي‬ ‫ٻڌائي‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫عمل‬ ‫الِء‬‫سگهيا‬.‫اهليت‬ ‫جي‬ ‫مالڪي‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫واسين‬ ‫ديس‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫تربيت‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫پيدا‬.‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫سندن‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫گرمائي‬ ‫کي‬ ‫خون‬.‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫سماجي‬ ‫سان‬ ‫پيٽي‬ ‫تاڃي‬ ‫جي‬ ‫روين‬ ‫فڪري‬ ‫اوهان‬ ‫سگهيا‬ ‫پئي‬ ‫ڪري‬ ‫نروار‬ ‫وٿون‬.‫ڏئ‬ ‫الٽ‬ ‫کي‬ ‫ٻاٽ‬ ‫ٻاري‬ ‫مشعلون‬ ‫جون‬ ‫انقالب‬ ‫اوهان‬‫پئي‬ ‫ي‬ ‫سگهيا‬.‫بيان‬ ‫تي‬ ‫مسئلن‬ ‫وقتي‬ ‫بجاِء‬ ‫جي‬ ‫ادائيَء‬ ‫حق‬ ‫جي‬ ‫منصبن‬ ‫هيڏن‬ ‫اوهان‬ ‫ليڪن‬ ‫جي‬ ‫سيمينارن‬ ‫۽‬ ‫ملهائڻ‬ ‫شامون‬ ‫سان‬ ‫هڪٻئي‬ ،‫ڀرمار‬ ‫جي‬ ‫قراردادن‬ ،‫مهم‬ ‫جي‬ ‫بازيَء‬ ‫رهيا‬ ‫روادار‬ ‫جا‬ ‫مڃرائڻ‬ ‫مهانتائون‬ ‫پنهنجيون‬ ‫کان‬ ‫قوم‬ ‫سان‬ ‫انعقاد‬.‫ويو‬ ‫وهامندو‬ ‫وقت‬ ‫ائين‬ ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫ڳٽ‬ ‫جا‬ ‫غالميَء‬ ‫۽‬‫ويا‬ ‫ٻوساٽيندا‬ ‫۽‬ ‫گهٽيندا‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ .
  • 13. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 13 ‫رياست‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫ديس‬ ‫هن‬ ‫۾‬ ‫عرصي‬ ‫سڄي‬ ‫واري‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫جي‬ ‫ٻوسٽ‬ ،‫هٽ‬ ُ ‫گ‬ ‫ان‬ ‫ٿي‬ ‫نه‬ ‫ميسر‬ ‫سڄڻائپ‬ ‫۽‬ ‫پنهنجائپ‬ ‫جي‬.‫تائين‬ ‫حد‬ ‫ظالماڻي‬ ‫کان‬ ‫حقن‬ ‫بنيادي‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫ويو‬ ‫رکيو‬ ‫محروم‬.‫پنهنجي‬ ‫ته‬ ‫ٿيڻ‬ ‫ور‬ ‫بهره‬ ‫کان‬ ‫موقعن‬ ‫جديد‬ ‫کان‬ ‫جديد‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫کين‬ ‫ت‬ ‫جاِء‬‫به‬ ‫کي‬ ‫آسري‬ ‫جي‬ ‫جياپي‬ ‫سندن‬ ‫کان‬ ‫سالن‬ ‫هزارين‬ ‫اڏي‬ ‫ڊيم‬ ‫۽‬ ‫بئراج‬ ‫تي‬ ‫درياهه‬ ‫الٽو‬ ،‫ي‬ ‫وئي‬ ‫ڪئي‬ ‫ڪوشش‬ ‫جي‬ ‫ڪرڻ‬ ‫ختم‬.‫۽‬ ‫اغوائن‬ ،‫ڌاڙن‬ ‫کي‬ ‫ڪالس‬ ‫مڊل‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫تباهه‬ ‫ذريعي‬ ‫جي‬ ‫ڪلچر‬ ‫سياسي‬ ‫جڳاڙي‬.‫هٿ‬ ‫کي‬ ‫معاشرت‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫سندن‬ ‫ويو‬ ‫بگاڙيو‬ ‫وٺي‬.‫ب‬ ‫اوپري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫صنعت‬ ‫۽‬ ‫تجارت‬ ،‫شهر‬‫وئي‬ ‫ڻائي‬.‫جا‬ ‫عذاب‬ ‫۽‬ ‫ڪرب‬ ‫ويو‬ ‫رهڙيو‬ ‫کي‬ ‫جسمن‬ ‫۽‬ ‫روحن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي‬ ‫طريقا‬ ‫نوان‬ ‫.نوان‬ ‫وئي‬ ‫کسڪائي‬ ‫حاڪميت‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ،‫ويا‬ ‫ٿي‬ ‫حوالي‬ ‫جي‬ ‫ڌارين‬ ‫وسيال‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬!‫شهر‬ ‫وجهي‬ ‫بندشون‬ ‫تي‬ ‫نوڪرين‬ ‫۽‬ ‫تعليم‬ ‫حڪومتن‬ ‫شهري‬ ‫۽‬ ‫ويا‬ ‫بڻايا‬ ‫اوپرا‬ ‫الِء‬ ‫ڄاون‬ ‫ڌرتي‬ ‫ڇڏيون‬.‫محرو‬ ‫به‬ ‫کان‬ ‫انصاف‬ ‫۽‬ ‫امن‬‫غريب‬ ‫۽‬ ‫ڪمزور‬ ‫ڪنهن‬ ‫به‬ ‫ڪٿي‬ ‫۽‬ ‫ويو‬ ‫ڪيو‬ ‫م‬ ‫رهي‬ ‫نه‬ ‫ضمانت‬ ‫ڪابه‬ ‫جي‬ ‫حفاظت‬ ‫۽‬ ‫تحفظ‬ ‫الِء‬ ‫ماڻهوَء‬.‫ڪروڙ‬ ‫ٽي‬ ‫ساڍا‬ ‫۾‬ ‫نتيجي‬ ‫قيامت‬ ‫جي‬ ‫اوپرائپ‬ ‫رياستي‬ ‫مٿان‬ ‫جي‬ ‫سنڌين‬ ‫باقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫لکن‬ ‫چند‬ ‫مان‬ ‫سنڌين‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫گذرندي‬.‫ڊوڙائي‬ ‫ڊوڙائي‬ ‫الِء‬ ‫حاصالت‬ ‫جي‬ ‫روزگار‬ ‫۽‬ ‫انصاف‬ ،‫تحفظ‬ ،‫امن‬ ‫اهي‬ ‫و‬ ‫ماريا‬‫آهن‬ ‫يا‬.‫ٻي‬ ‫۽‬ ‫ڪوئلو‬ ،‫گئس‬ ،‫تيل‬ ‫جو‬ ‫رپين‬ ‫کربين‬ ‫۾‬ ‫سيني‬ ‫جي‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫حاصل‬ ‫به‬ ‫اطمينان‬ ‫جو‬ ‫مانيَء‬ ‫جي‬ ‫ويلن‬ ‫ٽن‬ ‫ڄاوا‬ ‫جا‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫ان‬ ‫پر‬ ‫آهي‬ ‫موجود‬ ‫معدنيات‬ ‫آهن‬ ‫سگهيا‬ ‫نه‬ ‫.ڪري‬ ‫مان‬ ‫سنگهرن‬ ‫قسمين‬ ‫قسمين‬ ‫۽‬ ‫ڇوٽڪارو‬ ‫مان‬ ‫حالتن‬ ‫بدترين‬ ‫اهڙين‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫هتان‬ ‫ف‬ ‫رهنمائي‬ ‫جي‬ ‫آزاديَء‬‫سرگرميَء‬ ‫۽‬ ‫اعتماد‬ ،‫محبت‬ ‫۾‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫ڪير‬ ‫ته‬ ‫ڪري‬ ‫راهم‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪڍي؟‬ ‫ڇڪي‬ ‫ڪير‬ ‫مان‬ ‫ڌٻڻ‬ ‫جي‬ ‫جهالتن‬ ‫کي‬ ‫انهن‬ ‫اڀاري؟‬ ‫ڪير‬ ‫سال‬ ‫جا‬ ‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫قابليتن‬ ‫جي‬ ‫انهن‬ ‫ڪري؟‬ ‫روشن‬ ‫ڪير‬ ‫ڏيئا‬ ‫جا‬ ‫امنگ‬ ‫۽‬ ‫اميد‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫۽‬ ‫ذهنن‬ ‫ڪري؟‬ ‫منظم‬ ‫ڪير‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫مقابلي‬ ‫۽‬ ‫مسابقت‬ ‫کين‬ ‫۽‬ ‫ڪري‬ ‫سگهارو‬ ‫ڪير‬ ‫کي‬
  • 14. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 14 ‫اسا‬‫اديبو‬ ‫جا‬ ‫ن‬ ‫فيصله‬ ‫قوم‬ ‫بحيثيت‬ ‫اسين‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫چڪو‬ ‫وهي‬ ‫پاڻي‬ ‫گهڻو‬ ‫هيٺان‬ ‫جي‬ ‫ل‬ُ‫پ‬ ‫هيستائين‬ ‫آهيون‬ ‫بيٺل‬ ‫تي‬ ‫صورتحال‬ ‫ڪن‬.‫الِء‬ ‫آجپي‬ ‫پنهنجي‬ ‫طرفان‬ ‫قومن‬ ‫جي‬ ‫دنيا‬ ‫وقت‬ ‫اهڙي‬ ‫ڪيون‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫بدالئڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اسان‬ ‫رکندي‬ ‫۾‬ ‫نظر‬ ‫کي‬ ‫جدوجهد‬ ‫ڪامياب‬ ‫ڪيل‬. ‫۾‬ ‫سنگهرن‬ ‫جي‬ ‫غالميَء‬ ‫ظالماڻي‬ ‫۽‬ ‫جهالت‬ ‫قهاري‬‫جي‬ ‫ڪڍڻ‬ ‫اڪاري‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫ڦاٿل‬ ‫هٺ‬ ‫جون‬ ‫سالن‬ ‫سٺ‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫الِء‬ ‫ان‬ ،‫آهي‬ ‫ضرورت‬ ‫جي‬ ‫جاکوڙ‬ ‫۽‬ ‫انقالب‬ ‫جنهن‬ ‫الِء‬ ‫پونديون‬ ‫ڇڏڻيون‬ ‫انائون‬ ‫۽‬ ‫ضديتون‬ ،‫ڌرميون‬.‫جي‬ ‫نالي‬ ‫۽‬ ‫طريقن‬ ‫ادبي‬ ‫رسمي‬ ‫کي‬ ‫اسان‬ ‫وجهڻا‬ ‫بنياد‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫سياسي‬ ‫۽‬ ‫سماجي‬ ‫وڏي‬ ‫هڪ‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫رينگٽ‬ ‫جي‬ ‫دانشوريَء‬ ‫پوندا‬.‫انهيَء‬‫ناڪامين‬ ‫۽‬ ‫غلطين‬ ‫جي‬ ‫ماضيَء‬ ‫اسان‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫هيَء‬ ‫پيشرفت‬ ‫فوري‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫ڪريون‬ ‫پيدا‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫۾‬ ‫پاڻ‬ ‫۽‬ ‫بداليون‬ ‫پاڻ‬ ‫ڪري‬ ‫اعتراف‬ ‫جو‬.‫اسان‬ ‫جي‬ ‫مذهبن‬ ‫۽‬ ‫سڌارڪن‬ ‫سماج‬ ‫عملي‬ ‫پتوڙيندڙ‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ ‫سماج‬ ‫کان‬ ‫صدين‬ ‫وٺون‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫بانين‬.‫خاتم‬ ‫جي‬ ‫پستيَء‬ ‫۽‬ ‫پرستي‬ ‫توهم‬ ،‫ظلم‬‫محسن‬ ‫پيغمبر‬ ‫آخري‬ ‫الِء‬ ‫ي‬ ‫محمد‬ ‫حضرت‬ ‫انسانيت‬ٰ‫بڻايون‬ ‫مثال‬ ‫الِء‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫طريقي‬ ‫واري‬ ‫تبديليَء‬ ‫جي‬ . ‫سلسلي‬ ‫جي‬ ‫رهنمائي‬ ‫۽‬ ‫هدايت‬ ‫ابدي‬ ‫الِء‬ ‫جي‬ ‫انسانيت‬ ‫صرف‬ ‫نه‬ ‫اسين‬ ‫سان‬ ‫عمل‬ ‫انهيَء‬ ‫ٿيل‬ ‫مسخ‬ ‫بلڪه‬ ‫وٺنداسون‬ ‫ڪري‬ ‫تخليق‬ ‫کي‬ ‫امڪانن‬ ‫نون‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫جڙي‬ ‫سان‬ ‫ڪروڌن‬ ‫انهن‬ ‫جي‬ ‫مذهبيت‬‫جيڪا‬ ،‫وٺنداسين‬ ‫ڪري‬ ‫آجو‬ ‫کي‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ‫به‬ ‫کان‬ ‫آهي‬ ‫رهي‬ ‫بڻجندي‬ ‫ڪارڻ‬ ‫جو‬ ‫سورن‬ ‫سندن‬ ‫ڀٽڪائي‬ ‫کين‬ ‫کان‬ ‫ايامن‬. ‫دانشورو‬ ‫۽‬ ‫اديبو‬ ‫سنڌجا‬ ‫اي‬ ‫پوِء‬ ،‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫نڀائڻ‬ ‫ڳالهيون‬ ‫پنج‬ ‫هي‬ ‫صرف‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عهد‬ ‫جو‬ ‫بدلجڻ‬ ‫پاڻ‬ ‫اوهان‬ ‫ٿين‬ ‫تخليق‬ ‫ٿا‬ ‫ڪيئن‬ ‫امڪان‬ ‫سوين‬ ‫جا‬ ‫تبديليَء‬ ‫ته‬ ‫ڏسو‬: 1.‫پ‬‫اعلي‬ ‫۽‬ ‫چٽي‬ ‫هڪ‬ ‫زندگي‬ ‫نهنجي‬ٰ‫سماج‬ ‫۽‬ ‫ڪريو‬ ‫عزم‬ ‫جو‬ ‫گذارڻ‬ ‫هيٺ‬ ‫مقصد‬ ‫ڪريو‬ ‫پيدا‬ ‫ديوانگي‬ ‫۽‬ ‫ارپنا‬ ‫واري‬ ‫ماڻهن‬ ‫مثالي‬ ‫اندر‬ ‫پنهنجي‬ ‫الِء‬ ‫ڀلي‬ ‫جي‬. 2.‫ا‬‫تبديليَء‬ ‫سان‬ ‫ڪردار‬ ‫عملي‬ ‫۽‬ ‫شعوري‬ ‫خود‬ ‫پسند‬ ‫ترقي‬ ‫ڇڏي‬ ‫کي‬ ‫تنقيد‬ ‫۽‬ ‫بحثن‬ ‫جاين‬ ‫۽‬ ‫سنوارڻ‬ ‫کي‬ ‫ادارن‬ ‫بگڙيل‬ ‫چوڌاري‬ ‫پنهنجي‬ ‫۽‬ ‫وٺو‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬‫ذمو‬ ‫جو‬ ‫قيام‬ ‫جي‬ ‫ادارن‬ ‫نون‬
  • 15. Writer : Abdul Razzaque Memon (All Rights of Screen Play are Reserved Under Copy Write Act) Contact: 0300 2895691 Page 15 ‫کڻو‬. 3.‫جي‬ ‫عوام‬ ‫بڻائي‬ ‫بنياد‬ ‫جو‬ ‫ترقيَء‬ ‫علمي‬ ‫پنهنجي‬ ‫کي‬ ‫رياضيَء‬ ‫۽‬ ‫فلسفي‬ ،‫سائنس‬ ‫ڪريو‬ ‫ڪوششون‬ ‫رخيون‬ ‫گهڻ‬ ‫جون‬ ‫ڪرڻ‬ ‫سگهاري‬ ‫کي‬ ‫مهارتن‬ ‫۽‬ ‫صالحيتن‬. 4.‫الِء‬ ‫ڌرتيَء‬ ‫۽‬ ‫ماڻهن‬ ‫پنهنجي‬ ،‫بڻائي‬ ‫محرڪ‬ ‫جو‬ ‫فڪر‬ ‫کي‬ ‫خلقڻهار‬ ‫۽‬ ‫ڌرتي‬ ،‫انسان‬ ‫يق‬ ‫کي‬ ‫ڪردار‬ ‫ذميداراڻي‬‫بڻايو‬ ‫يني‬. . 5.‫ماڻهن‬ ‫جي‬ ‫سنڌ‬ ‫ٻاري‬ ‫چڻنگ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫۾‬ ‫دلين‬ ‫تي‬ ‫واٽ‬ ‫فڪري‬ ‫ٻڌايل‬ ‫جي‬ ‫ڀٽائيَء‬ ‫سگهارو‬ ‫کي‬ ‫طريقن‬ ‫جي‬ ‫مزاحمت‬ ‫۽‬ ‫سوچ‬ ‫جي‬ ‫اجتماعيت‬ ،‫پختگي‬ ‫جي‬ ‫ڪردار‬ ‫جي‬ ‫ڪيو‬. ‫ڏسو‬ ‫ڪري‬ ‫مطالعو‬ ‫گهرو‬ ‫جو‬ ‫تاريخ‬ ‫انساني‬ ‫سڄي‬ ‫اوهان‬! ‫ا‬ ‫ڪردار‬ ‫پنهنجو‬ ‫دانش‬ ‫۽‬ ‫علم‬ ‫صاحبان‬ ‫جي‬ ‫اتان‬ ‫۾‬ ‫دور‬ ‫به‬ ‫جنهن‬‫انهن‬ ‫ته‬ ‫آهي‬ ‫ڪيو‬ ‫دا‬ ‫تبديل‬ ‫واقعي‬ ‫کي‬ ‫سماج‬ ‫پنهنجي‬ ‫ذريعي‬ ‫ڳالهين‬ ‫مٿين‬ ‫سان‬ ‫فڪريَء‬ ‫روشن‬ ‫پنهنجي‬ ‫آهي‬ ‫ڏيکاريو‬ ‫ڪري‬.‫وقت‬ ‫ان‬ ‫ته‬ ‫بڻبو‬ ‫پانڌيئڙا‬ ‫جا‬ ‫واٽ‬ ‫جي‬ ‫تبديليَء‬ ‫ان‬ ‫اوهان‬ ‫جڏهن‬ ‫انقالب‬ ‫جيڪا‬ ‫وٺندو‬ ‫ڪري‬ ‫حاصل‬ ‫به‬ ‫اوهان‬ ‫کي‬ ‫حاصالت‬ ‫عظيم‬ ‫انهيَء‬ ‫جي‬ ‫اطمينان‬ ‫اکين‬ ‫کي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬ ‫فرانس‬‫انقالب‬ ‫هن‬ ‫۽‬ ‫هئي‬ ‫ٿي‬ ‫حاصل‬ ‫کي‬ ‫ڪانٽ‬ ‫ڏسي‬ ‫سان‬ ‫ته‬ ‫هيو‬ ‫چيو‬ ‫ٻڌندي‬ ‫خبر‬ ‫جي‬ ‫ڪاميابيَء‬ ‫جي‬”‫خلقڻهار‬ ‫منهنجا‬!‫تنهنجي‬ ‫اکين‬ ‫منهنجي‬ ‫سان‬ ‫سرخروئي‬ ‫کي‬ ‫بندي‬ ‫هن‬ ‫پنهنجي‬ ‫هاڻي‬ ‫۽‬ ‫آهي‬ ‫ورتو‬ ‫ڏسي‬ ‫منظر‬ ‫جو‬ ‫نجات‬ ‫ڪيل‬ ‫عطا‬ ‫ڪر‬ ‫عطا‬ ‫موقعو‬ ‫جو‬ ‫ٿيڻ‬ ‫حاضر‬ ‫۾‬ ‫بارگاهه‬ ‫پنهنجي‬.