2. Η χρήση του μεταφορικού –
αλληγορικού λόγου στον Κάφκα
Η αυτοτελής
παραβολή
Μπροστά στο νόμο

3. Αλληγορία
Με τον όρο αλληγορία (από το αλληγορώ <
άλλος + αγορεύω) εννοείται μια ιστορία, ένα
ποίημα ή μια συμβολική εικόνα που μπορεί να
ερμηνευθεί, για να αποκαλυφθεί η αλήθεια.
2

4. Ένας χωρικός πλησιάζει την πύλη με την ελπίδα να
εισέλθει, ο φύλακας όμως του απαγορεύει την
είσοδο, δίχως να του κάνει σαφές ότι θα τον
εμποδίσει έμπρακτα, αν προσπαθήσει να εισέλθει.
Με πολυάριθμες προσπάθειες, τεχνάσματα και
δωροδοκίες, περνάνε τα χρόνια και ο γέρος και
αδύναμος χωρικός, λίγο πριν πεθάνει, ρωτά το
φρουρό, γιατί κανείς άλλος δε ζήτησε να περάσει
μέσα. Αυτός, αφού του απαντά ότι η πύλη
προοριζόταν μόνο για τον ίδιον, την κλείνει μια για
πάντα.
Η ιστορία

5. Συνδυασμός της μεταφοράς
με την κυριολεξία
Εντοπίζουμε τη σχέση ανάμεσα, αφ΄ ενός μεν, στον
πατέρα – νόμο, τον Άλλο, αφ΄ ετέρου δε, στο γιο –
απλό πολίτη, την αποτυχία να επικοινωνήσουν, η
οποία αποδεικνύεται μοιραία.

6. Η σχέση με τον πατέρα
Ο Κάφκα βιώνει τον πατέρα του ως μια κυριαρχική
φιγούρα στο χώρο, που φέρει απόλυτο κύρος. Γι’
αυτόν, κάθε κίνηση του μικρού Κάφκα
προσδιορίζεται και πραγματοποιείται σε σχέση με
το βλέμμα, την κρίση και το σχόλιο του πατέρα του.
1

7. Ο φόβος
Πάσα επικοινωνία με τον "άλλον" και τον εαυτό
του εκλείπει και τη θέση της παίρνουν η αμηχανία
και ο φόβος, ο φόβος πρωτίστως έναντι του
Νόμου.

8. Η ισχύς του Νόμου
Η ισχύς του Νόμου εντοπίζεται ακριβώς στην αδυναμία
εισόδου στο ήδη ανοιχτό. Ο χωρικός δε δύναται να
εισέλθει, γιατί οντολογικώς είναι αδύνατο να
εισέλθουμε στο ανοιχτό πεδίο. Η ανοιχτή πόρτα, η
οποία προορίζεται μόνο για τον ίδιο, τον περιλαμβάνει,
αποκλείοντάς τον, τον αποκλείει περιλαμβάνοντάς τον.
Και αυτή ακριβώς είναι η κορύφωση, η υπέρτατη
πληρότητα και η πρωταρχική ρίζα κάθε νόμου. 1

9. Η αναμονή
Κάποιος περιμένει για κάποιον ή κάτι με κάποιον
τρόπο. Θεωρεί ότι η μόνη λύση είναι η αναμονή.
Η πράξη αυτή εγκαθιδρύει έναν αδιάσπαστο και
δυναμικό δεσμό ανάμεσα σε αυτόν που περιμένει
και στο αναμενόμενο πρόσωπο ή αγαθό.

10. Η αποκάλυψη της
αλήθειας
Ένας μύθος, μια παραβολή ή αλληγορία, δεν
αποτελείται από στοιχεία που χρησιμοποιούνται για
να αποδείξουν τη μία αλήθεια, είναι μόνο νύξεις,
που προωθούν τον προετοιμασμένο μελετητή, στον
δρόμο για την αποκάλυψη της αλήθειας 2
του αφηγητή.

11. Η αδυναμία του χωρικού
Ο χωρικός τελικά δεν διασχίζει τη θύρα του
νόμου, επειδή αδυνατεί να τον προσεγγίσει. 1

12. 1. http://www.aformi.gr
2. http://www.innerpedia.gr/index.php
?page=%CE%91%CE%BB%CE%BB%CE%B7%CE%B3
3. http://klub.posluh.hr/lektira/analize/kafkaa.htm
4. http://www.digiworldinc.com/users/j/james/masters.htm
Διαδικτυακοί τόποι

13. Βιβλιογραφία
Λεξικό λογοτεχνικών όρων, ΟΕΔΒ
Κείμενα νεοελληνικής λογοτεχνίας Γ΄ Λυκείου