.

1. การพัฒนาและส่งเสริมครู
คณาจารย์และบุคลากรทางการ
ศึกษา พ.ศ.2559-2560

2. 7%
โรงเรียน
7% เพื่อน
30% ครู
49% ตัวผู้เรียน
ปัจจัยที่มีผลต่อผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน จากรายงาของน
ธนาคารโลก ( World Bank )
7% พ่อแม่ และ

3. การพัฒนาครูประจาการ การเปลี่ยนระบบการผลิตครูจาก 5 ปี เป็น
4 ปี แบบเดิม
01 02
นโยบายด้านการผลิตและพัฒนาครูที่ควรพิจารณา มี 2 ประเด็น ดังนี้
นโยบายด้านการผลิตและ
พัฒนาครู

4. I. จากรายงานของธนาคารโลก( World Bank) จะเห็นได้ว่า ตัวผู้เรียนกับครูเป็นสอง
ปัจจัยที่สาคัญมากที่สุดที่มีผลต่อผลสัมฤทธิ์ของผู้เรียน ดังนั้นครูจึงต้องปรับการเรียนการสอน
ให้สอดคล้องกับผู้เรียนแต่ละคน เพื่อให้ได้ครูที่มีประสิทธิผลหรือมีคุณภาพ การผลิตและ
พัฒนาครูจะต้องพิจารณา 8 ประเด็น คือ
1.ตั้งเป้าหมายที่ชัดเจนสาหรับครู
2.ดึงดูดคนดีคนเก่งเข้าสู่วิชาชีพครู
3.เตรียมครูด้วยการฝึกประสบการณ์ที่มีประโยชน์
4.จัดครูให้ตรงกับความต้องการของผู้เรียน
5.ผู้บริหารมีภาวะผู้นาที่เข้มแข็งในการบริหารครู
6.มีการนิเทศ ติดตามการเรียนการสอน
7.สนับสนุนครูให้ปรับปรุงการสอน
8.สร้างแรงจูงใจให้ครูปฏิบัติ หน้าที่อย่างดีที่สุด

5. 01. การพัฒนา
ครูประจาการ

6. 1.ไม่กระจายโอกาสให้ครูอย่างทั่วถึง ครูบางคนได้รับการ
อบรมจากหลายหน่วยงานในแต่ละปี ขณะที่ครูบางคนอาจไม่มีโอกาส
เลย
2.มีความซ้าซ้อนใน การอบรม
3.หลักสูตรการอบรมอาจจัดขึ้นตามความต้องการของผู้จัด
ไม่สอดคล้องกับความต้องการที่แท้จริงของครู
4.การอบรมที่ดึงครูออกจากห้องเรียน ทาให้ครูละทิ้งเด็ก
และการสอน โดยเฉพาะอย่างยิ่ง ในการจัดทาผลงานเพื่อเลื่อนวิทยฐานะ
ครูมักทิ้งห้องเรียนไปทาผลงาน
5.ในการพัฒนาครูสังกัดสานักงานคณะกรรมการ
การศึกษาขั้นพื้นฐานนั้น งบประมาณเพื่อการพัฒนาครูที่หน่วยงานต่างๆ
จัดไว้ เมื่อนามารวมกัน มีจานวนถึงกว่า 1 หมื่นล้านบาท
ปัญหาของการพัฒนาวิชาชีพครูใ
อดีต

7. แนวทางการแก้ปัญหาโดยใช้แนวคิดให้ใช้แนวทางการปฏิรูปครูครบวงจรเชื่อมการพัฒนาครูกับ
วิทยฐานะ โดยวัดจากชั่วโมงการสอน โดยจัดงบพัฒนาครูเป็นระบบคูปองมูลค่า 10,000 บาท โดยครู
สามารถเลือกหลักสูตรการอบรมเพื่อพัฒนาตนเองและนาความรู้ไปใช้ในการจัดการเรียนการสอน ซึ่งจะ
เชื่อมโยงกับหลักเกณฑ์การขอมีและเลื่อนวิทยฐานะตามหลักเกณฑ์ใหม่ที่กาหนดให้ครูต้องเข้ารับการอบรม
พัฒนาตนเองไม่น้อยกว่า 12-20 ชั่วโมงต่อปี โดยครุสุภาได้กาหนดให้มีสถาบัน คุรุพัฒนา ทาหน้าที่รับรอง
หลักสูตรพัฒนาครูที่เสนอโดยหน่วยงานหรือสถาบันทั้งภาครัฐและเอกชน เพื่อนาไปสู่การพัฒนาครูสังกัด
สพฐ.ทั่วประเทศ ทั้งสิ้นประมาณ 400,000 คน รวมงบประมาณที่ใช้จานวน 4,000 ล้านบาทเท่านั้น จะ
ทาให้สามารถประหยัดงบประมาณได้จานวนมาก

8. หลักคิดการอบรมแนวใหม่
ให้เป็นไปตามสภาพปัญหาความต้องการของครูและโรงเรียน (bottom up)
ครูทุกคนต้องได้รับการพัฒนา (ไม่ให้มีมือปืนรับจ้างอบรม)
นาสิ่งที่ได้จากการพัฒนาหรืออบรม ไปใช้จริงในห้องเรียนกับนักเรียน
การอบรมเชื่อมโยงกับการพัฒนานวัตกรรมการเรียนรู้และพัฒนาการของ
นักเรียนรวมทั้งความก้าวหน้าทางวิชาชีพของครู (การขอมี ขอเลื่อน ขอคง
วิทยฐานะ) ตามร่างหลักเกณฑ์ และวิธีการให้ข้าราชการครูและบุคลากร
ทางการศึกษามีวิทยฐานะและเลื่อนวิทยฐานะใหม่สายงานการสอน

9. บทบาทหน้าที่ของครูต่อการพัฒนาตนเองตามแนวทางใหม่
วิเคราะห์ปัญหา ความต้องการในการพัฒนาตนเอง
Step 1
Step 2
กาหนดแนวทางในการพัฒนาตนเองร่วมกับ
ผู้บริหารสถานศึกษา โดยเลือกหลักสูตรฝึกอบรมที่สอดคล้อง
กับสภาพปัญหา/ความต้องการพัฒนาตนเอง ตามหลักสูตรที่
สถาบันคุรุพัฒนากาหนด
Step 3
ลงทะเบียนออนไลน์กับสานักพัฒนาครูและ
บุคลากรทางการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพค.) และ
ให้ผู้บริหารอนุมัติ
Step 4
เข้ารับการอบรม และนาความรู้ ทักษะ มาใช้ในการ
ปรับการเรียนเปลี่ยนการสอน หรือ อื่นๆ ตามที่ครู
คาดหวังหรือเป้าหมายของการอบรม

10. Step 5
Step 6
Step 7
รายงานความก้าวหน้าหรือผลงานที่เกิดจากการพัฒนา
ตนเองให้ผู้บริหารทราบและรับรองการทางาน
บันทึกผลการอบรม ผลงานที่เกิดจากการอบรม
ลงใน e-portfolio/logbook
สะสมชั่วโมงสอน ชั่วโมงอบรม ผลงาน ในทุกๆปีเป็นระยะๆ เมื่อได้
ตามเกณฑ์ นาไปขอมี ขอเลื่อน ขอคงวิทยฐานะ และการต่อใบ
ประกอบวิชาชีพครูต่อไป

11. การพัฒนาครูควรมีรูปแบบที่หลากหลาย ครูต้องพัฒนาตนเอง
ตลอดเวลา การพัฒนาตามหลักสูตรการอบรมประจาปีในระบบคูปองพัฒนาครูก็เป็น
ส่วนหนึ่งที่จะ ทาให้ครูมีโอกาสพัฒนาตนเองอย่างทั่วถึง แต่ครูต้องพัฒนาตนเอง
อย่างต่อเนื่องจนเป็นวิถีชีวิตเพื่อเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ให้ก้าวทันโลกที่เปลี่ยนแปลงอย่าง
รวดเร็ว
แต่เรื่องสาคัญที่สุดสาหรับครูคือ การปรับปรุงการเรียนการสอนที่จะ
ส่งผลให้เด็กมีผลสัมฤทธิ์ที่ดีขึ้นตามวัตถุประสงค์ของการจัดการศึกษา โดยเฉพาะ
การวิจัยในชั้นเรียนเพื่อดูแลเด็กเป็นรายคนให้ได้พัฒนาเต็มศักยภาพและเรียน อย่าง
มีความสุข

12. 02. การเปลี่ยนระบบการ
ผลิตครูจาก 5 ปี เป็น 4 ปี
แบบเดิม

13. สานักงานเลขาธิการคุรุสภาจะดาเนินการปรับมาตรฐานการผลิตครูใหม่
เพื่อให้สอดคล้องกับบริบทยุคใหม่ และการผลิตครูในแนวทางใหม่ หลังจาก
คณะกรรมการคุรุสภาพิจารณารับรองมาตรฐานการผลิตครูใหม่ สานักงาน
คณะกรรมการการอุดมศึกษา (สกอ.) ดาเนินการปรับมาตรฐานหลักสูตรครุศาสตร์
และศึกษาศาสตร์ซึ่งจะทาให้หลักสูตรดังกล่าวลดเหลือเพียง 4ปี และตรงตาม
มาตรฐานของคุรุสภา ซึ่งคาดว่าจะสามารถผลิตครูตามมาตรฐานหลักสูตรใหม่ 4 ปี
ได้ในปีการศึกษา 2561

14. แต่ไม่ว่าหลักสูตรผลิตครูจะเป็น 4 ปี หรือ 5 ปี สิ่งสาคัญที่สุด คือ ต้องคัดเลือกคนดีคนเก่งที่มี
ผลสัมฤทธิ์ทางการศึกษาสูงและมีความรักที่จะเป็นครูเข้าสู่คณะครุศาสตร์/ศึกษาศาสตร์ การผลิตและพัฒนาครูควร
ศึกษากรณีตัวอย่างจากวิธีการดาเนินงานของ “โครงการคุรุทายาท” ในอดีต แต่เสียดายที่ต่อมาโครงการดังกล่าว
ต้องยุติไป
ปัจจุบันกระทรวงศึกษาธิการ โดยสานักงานคณะกรรมการการอุดมศึกษา ได้มี “โครงการผลิตครูเพื่อ
พัฒนาท้องถิ่น” (พ.ศ.2559-2572) ตามมติคณะรัฐมนตรี เมื่อวันที่ 29 มีนาคม 2559 ที่ได้เห็นชอบโครงการ
ดังกล่าว ซึ่งแต่เดิมคือชื่อโครงการคุรุทายาทแต่เปลี่ยนชื่อเป็น “โครงการผลิตครูเพื่อพัฒนาท้องถิ่น” โดยมี
วัตถุประสงค์เพื่อคัดเลือกคนดี คนเก่ง เข้ามาเป็นครู เข้ารับการศึกษาในสถาบันอุดมศึกษา เมื่อสาเร็จการศึกษาแล้ว
บัณฑิตครูจะได้รับการบรรจุแต่งตั้งเป็นข้าราชการครู โดยเริ่มดาเนินการ ในปี 2559 เป็นปีแรก

15. ป้องกันไม่ให้ โครงการผลิตครูเพื่อพัฒนาท้องถิ่นล้มเหลวเพราะการทุจริตและ
ประพฤติมิชอบอีกต่อไป พร้อมทั้งจัดสรร ตาแหน่งงานไว้รองรับเมื่อสาเร็จการศึกษา และต้อง
สร้างประกันความต่อเนื่องของโครงการ
ข้อเสนอเชิงนโยบาย
ในการพัฒนาครูประจาการ ขอให้ใช้รูปแบบการพัฒนาครูโดยใช้โรงเรียนเป็น
ฐาน และ ส่งเสริมให้ครูได้พัฒนาตนเองอย่างต่อเนื่องตลอดเวลา โดยแลกเปลี่ยนเรียนรู้กับครู
ที่มีแนวปฏิบัติที่ดี
การประเมินวิทยฐานะต้องเชื่อมโยงกับผลสัมฤทธิ์ทางการเรียนของผู้เรียน ครูยัง
จาเป็นต้องทาวิจัยในชั้นเรียนเพื่อสร้างนวัตกรรมและพัฒนาการเรียนการสอนให้ผู้เรียนมี
คุณภาพ แต่ฝ่ายบริหารต้องส่งเสริมและจัดเวทีให้ครูได้มีโอกาสนาผลการวิจัยมาแลกเปลี่ยน
และเรียนรู้ร่วมกัน