SlideShare a Scribd company logo
1 of 27
Biologiya 9 
müəllim: Ülviyyə Mahmudova 
Mövzu: SİNİR SİSTEMİ.
Sinir sisteminin sadədən mürəkkəbə 
inkişafı:hidra,planari,cücü,balıq, suda-quruda yaşayan, 
sürünən,quş,məməlilər,insan.
Insan bütün ömrü boyu xarici və daxili mühitdən qıcıqlar alır və buna uyğun 
müəyyən hərəkət edir. insanın aldığı bütün qıcıqlara verdiyi cavab reaksiyası 
refleks adlanır. Orqanizmin bütün fəaliyyəti 2 sistemin nəzarəti altında olur: 
1.sinir sistemi, 2.endokrin sistem.
Neyronun və peyk hüceyrələrini quruluşu. 
3 cür neyron var: 1.hissi, 2.hərəki, 3.ara
Neyronun xaricində Na, daxilində K ionu toplanır. Impuls ötürülən 
zaman, neyronun membranındakı kanaldan Na daxil, K xaricə keçir. Bu 
zaman enerji -70-(+)50 mv arasında dəyişir, impils ötürülür.
bir neyronun aksonunun digər neyronun dendritinə birləşdiyi yer 
sinaptik region, impulsların ötürülməsi isə sinapsis adlanır. 
Impulslar neyrondan neyrona 6 yolla ötürülür.
Uşaq böyüyüb inkişaf etdikcə neyronların 
sayı yox, arasında əlaqə artır.
Mərkəzi sinir sisteminin təşkili: neyron, sinir lifi, sinir düyünü, 
onurğa beyin, baş beyin.
Baş beyin kəllə qutusunda yerləşir, m=1300-1400q, 
S=2000-2500 kv sm, 12-18 milyard neyron 10 dəfə 
çox peyk hüceyrə var.
Baş beyin ibarətdir:1.böyük yarımkürələr, 
2.beyincik,3.ara beyin, 4.beyin kötüyü(uzunsov 
beyin, ortabeyin, varol körpüsü.)
Insanın ali sinir fəaliyyətləri də baş beyinin 
yarımkürələrinin qabığı ilə əlaqədardır.
Beyin qabığındakı mərkəzlər
Insanın sağ yarımkürəsi yazılı sol 
yarımkürəsi şifahi nitqin mərkəzidir.
Sinirlər sinir dəstələrindən, onlar da 
sinir liflərindən yaranır.
Sinir lifləri: 1.hissi, 2.hərəki, 3.qarışıq.
Büyin kötüyündən 12 cüt(1 cüt azan sinir bütün daxili 
orqanlardan keçir), onurğa beynindən 31 cüt sinir çıxır.
Boyundan 8, döşdən 12, beldən 5, omadan 5, 
büzdümdən 1 cüt sinir çıxır.
Onurğa beynindən 31 cüt sinir çıxır, hər sinirin 2 
kökü var: 1.ön kök-hərəki sinir, 2.dal kök-hissi sinir.
Mürəkkəb refleks
Sinir sisteminin infeksion xəstəlikləri
DİQQƏTİNİZƏ 
GÖRƏ 
TƏŞƏKKÜR 
EDİRƏM.

More Related Content

What's hot

Biology1
Biology1Biology1
Biology1atuya68
 
Uloga bubrega
Uloga bubregaUloga bubrega
Uloga bubregadr Šarac
 
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.mimio_azerbaijan
 
Opsta neurologija
Opsta neurologijaOpsta neurologija
Opsta neurologijadr Šarac
 
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaan
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaanMongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaan
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaanП. Эрдэнэсайхан
 
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )www.tipfakultesi. org
 
Qrupla iş
Qrupla işQrupla iş
Qrupla işvusala94
 
biologiya canlilar
 biologiya canlilar biologiya canlilar
biologiya canlilarTimur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)Timur Ulvi
 
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоолекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцооE-Gazarchin Online University
 
Građa moždanog stabla
Građa moždanog stablaGrađa moždanog stabla
Građa moždanog stabladr Šarac
 
22. Prednji mozak
22. Prednji mozak22. Prednji mozak
22. Prednji mozakltixomir
 
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)Timur Ulvi
 
цахим ном цээгий 2
цахим ном цээгий 2цахим ном цээгий 2
цахим ном цээгий 2TSETSEGMAA53
 

What's hot (20)

Biology1
Biology1Biology1
Biology1
 
Uloga bubrega
Uloga bubregaUloga bubrega
Uloga bubrega
 
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.
Heyvanlarda daşıyıcı sistem. Qan-damar sistemi.
 
Opsta neurologija
Opsta neurologijaOpsta neurologija
Opsta neurologija
 
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaan
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaanMongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaan
Mongoliin uls toriin hymral gadaad dotood shaltgaan
 
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
Lenf dolaşimi (fazlası için www.tipfakultesi.org )
 
Qrupla iş
Qrupla işQrupla iş
Qrupla iş
 
biologiya canlilar
 biologiya canlilar biologiya canlilar
biologiya canlilar
 
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)
Zoologiya 7 dərs 2 (bağırsaq boşluqlular)
 
Göbələklər
GöbələklərGöbələklər
Göbələklər
 
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоолекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо
лекц 5 мэдрэлийн эрхтэн тогтолцоо
 
Građa moždanog stabla
Građa moždanog stablaGrađa moždanog stabla
Građa moždanog stabla
 
Halal pul
Halal pulHalal pul
Halal pul
 
Atalar sözləri
Atalar sözləri Atalar sözləri
Atalar sözləri
 
Kičmena moždina
Kičmena moždinaKičmena moždina
Kičmena moždina
 
22. Prednji mozak
22. Prednji mozak22. Prednji mozak
22. Prednji mozak
 
Заг тарьж ургуулах гарын авлага
Заг тарьж ургуулах гарын авлагаЗаг тарьж ургуулах гарын авлага
Заг тарьж ургуулах гарын авлага
 
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
Biologiya 9 dərs 11 (həzm sistemi)
 
цахим ном цээгий 2
цахим ном цээгий 2цахим ном цээгий 2
цахим ном цээгий 2
 
Fayl. Qovluq
Fayl. QovluqFayl. Qovluq
Fayl. Qovluq
 

Viewers also liked

Biologiya insanın ifrazat sistemi
Biologiya insanın ifrazat sistemiBiologiya insanın ifrazat sistemi
Biologiya insanın ifrazat sistemiTimur Ulvi
 
Biologiya 9 (insanın çoxalma orqanları)
Biologiya 9  (insanın çoxalma orqanları)Biologiya 9  (insanın çoxalma orqanları)
Biologiya 9 (insanın çoxalma orqanları)Timur Ulvi
 
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)Timur Ulvi
 
Hüceyrənin ümumi quruluşu
Hüceyrənin ümumi quruluşuHüceyrənin ümumi quruluşu
Hüceyrənin ümumi quruluşuEsmer592
 
Biologiya hüceyrə
Biologiya  hüceyrəBiologiya  hüceyrə
Biologiya hüceyrəTimur Ulvi
 
высшая нервная деятельность
высшая нервная деятельностьвысшая нервная деятельность
высшая нервная деятельностьAlex Sarsenova
 
Hüceyrələrin bölünməsi
Hüceyrələrin bölünməsiHüceyrələrin bölünməsi
Hüceyrələrin bölünməsiEsmer592
 
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)Timur Ulvi
 
Biologiya (insanın çoxalması)
Biologiya  (insanın çoxalması)Biologiya  (insanın çoxalması)
Biologiya (insanın çoxalması)Timur Ulvi
 
Biologiya (gövdə)
Biologiya (gövdə)Biologiya (gövdə)
Biologiya (gövdə)Timur Ulvi
 
Biologiya 9 eşi̇tmə
Biologiya 9 eşi̇tməBiologiya 9 eşi̇tmə
Biologiya 9 eşi̇tməTimur Ulvi
 
Hezim sis
Hezim sisHezim sis
Hezim siscq1990
 
Biologiya 10 (çoxalma)
Biologiya 10 (çoxalma)Biologiya 10 (çoxalma)
Biologiya 10 (çoxalma)Timur Ulvi
 
Yarpağın xarici quruluşu
Yarpağın xarici quruluşuYarpağın xarici quruluşu
Yarpağın xarici quruluşumimio_azerbaijan
 

Viewers also liked (20)

Biologiya insanın ifrazat sistemi
Biologiya insanın ifrazat sistemiBiologiya insanın ifrazat sistemi
Biologiya insanın ifrazat sistemi
 
Biologiya 9 (insanın çoxalma orqanları)
Biologiya 9  (insanın çoxalma orqanları)Biologiya 9  (insanın çoxalma orqanları)
Biologiya 9 (insanın çoxalma orqanları)
 
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)
Biologiya 10 (hüceyrənin qeyri üzvi və üzvi tərkibi)
 
Hüceyrənin ümumi quruluşu
Hüceyrənin ümumi quruluşuHüceyrənin ümumi quruluşu
Hüceyrənin ümumi quruluşu
 
Biologiya hüceyrə
Biologiya  hüceyrəBiologiya  hüceyrə
Biologiya hüceyrə
 
высшая нервная деятельность
высшая нервная деятельностьвысшая нервная деятельность
высшая нервная деятельность
 
Hüceyrələrin bölünməsi
Hüceyrələrin bölünməsiHüceyrələrin bölünməsi
Hüceyrələrin bölünməsi
 
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)
Zoologiya 8 dərs 2(cücülər)
 
Biologiya (insanın çoxalması)
Biologiya  (insanın çoxalması)Biologiya  (insanın çoxalması)
Biologiya (insanın çoxalması)
 
Biologiya (gövdə)
Biologiya (gövdə)Biologiya (gövdə)
Biologiya (gövdə)
 
Biologiya 9 eşi̇tmə
Biologiya 9 eşi̇tməBiologiya 9 eşi̇tmə
Biologiya 9 eşi̇tmə
 
Hezim sis
Hezim sisHezim sis
Hezim sis
 
Qanaxma
QanaxmaQanaxma
Qanaxma
 
Anatomiya Hezim Sistemi
Anatomiya Hezim SistemiAnatomiya Hezim Sistemi
Anatomiya Hezim Sistemi
 
Biologiya 10 (çoxalma)
Biologiya 10 (çoxalma)Biologiya 10 (çoxalma)
Biologiya 10 (çoxalma)
 
Çiçəyin quruluşu
Çiçəyin quruluşuÇiçəyin quruluşu
Çiçəyin quruluşu
 
Qeyri-cinsi çoxalma
Qeyri-cinsi çoxalmaQeyri-cinsi çoxalma
Qeyri-cinsi çoxalma
 
Yarpağın xarici quruluşu
Yarpağın xarici quruluşuYarpağın xarici quruluşu
Yarpağın xarici quruluşu
 
Sinir sistemi
Sinir sistemiSinir sistemi
Sinir sistemi
 
Qan bəhsi
Qan bəhsiQan bəhsi
Qan bəhsi
 

More from Timur Ulvi

12 (çılpaqtoxumlular)
12 (çılpaqtoxumlular)12 (çılpaqtoxumlular)
12 (çılpaqtoxumlular)Timur Ulvi
 
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)Timur Ulvi
 
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)Timur Ulvi
 
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)Timur Ulvi
 
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)Timur Ulvi
 
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)Timur Ulvi
 
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)Timur Ulvi
 
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvə
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvəBiologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvə
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvəTimur Ulvi
 
Düzgün qidalanma
Düzgün qidalanmaDüzgün qidalanma
Düzgün qidalanmaTimur Ulvi
 
Kurikulum əsas tələbləri
Kurikulum əsas tələbləriKurikulum əsas tələbləri
Kurikulum əsas tələbləriTimur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalar
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalarZoologiya 7 dərs 6 molyuskalar
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalarTimur Ulvi
 
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)Timur Ulvi
 
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)Timur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)Timur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)Timur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarZoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarTimur Ulvi
 
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarZoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarTimur Ulvi
 
Biologiya dünyasi
Biologiya dünyasiBiologiya dünyasi
Biologiya dünyasiTimur Ulvi
 
biologiya meşələri qoruyaq
biologiya meşələri qoruyaqbiologiya meşələri qoruyaq
biologiya meşələri qoruyaqTimur Ulvi
 
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇Timur Ulvi
 

More from Timur Ulvi (20)

12 (çılpaqtoxumlular)
12 (çılpaqtoxumlular)12 (çılpaqtoxumlular)
12 (çılpaqtoxumlular)
 
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)
8 9 (mamırkimilər və qıjıkimilər)
 
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)
Biologiya 7 dərs 4(mürəkkəbçiçəklilər əməköməci üzüm)
 
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)
Biologiya 7 dərs 3(paxlalılar badımcançiçəklilər)
 
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)
Biologiya 7 dərs 2(xaççiçəklilər gülçiçıklilər)
 
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)
Biologiya 7 dərs 1 (biologiya sistematika)
 
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)
Biologiya 7 dərs 5( taxıllar zambaqlar)
 
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvə
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvəBiologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvə
Biologiya 6 dərs 11 çiçək və meyvə
 
Düzgün qidalanma
Düzgün qidalanmaDüzgün qidalanma
Düzgün qidalanma
 
Kurikulum əsas tələbləri
Kurikulum əsas tələbləriKurikulum əsas tələbləri
Kurikulum əsas tələbləri
 
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalar
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalarZoologiya 7 dərs 6 molyuskalar
Zoologiya 7 dərs 6 molyuskalar
 
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)
Biologiya 9 dərs 10 (tənəffüs sistemi)
 
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)
Zoologiya 8 dərs 4(zarqanadlılar ikiqanadlılar)
 
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)
Zoologiya 7 dərs 3 (yastı qurdlar)
 
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)
Zoologiya 7 dərs 1( ibtidailər)
 
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarZoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
 
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlarZoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
Zoologiya 7 dərs 5 həlqəvi qurdlar
 
Biologiya dünyasi
Biologiya dünyasiBiologiya dünyasi
Biologiya dünyasi
 
biologiya meşələri qoruyaq
biologiya meşələri qoruyaqbiologiya meşələri qoruyaq
biologiya meşələri qoruyaq
 
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇
Vi si̇ni̇f heyvanlarin orqanlari və orqanlar si̇stemi̇
 

Biologiya sinir sistemi