Info bescherming Leuven bondgenotenlaan

Wederopbouwarchitectuur in Leuven
Bondgenotenlaan

Beschermingen Bondgenotenlaan Leuven
Infovergadering 08.01.2014

Programma
Inleiding
Inventarisatie & werkwijze
Historische schets
Selectie
Beschermingsprocedure

Beheer van monumenten en dorpsgezichten
Contactgegevens
Vragen

Inleiding
Agentschap Onroerend Erfgoed
(Vlaamse Overheid)
Inventariseren
↓
selecteren
Beschermen
↓
vrijwaren
Beheren


Herinventarisatie binnenstad Leuven
afgerond eind 2009
↓
prioriteitenlijst (jan. 2010)
↓
doorkoppeling beschermingen
- opportuniteiten OE
- beleidsnota minister Bourgeois
↓
thema-onderzoek wederopbouw in Leuven
- gelijkaardige trajecten Dendermonde, Diksmuide, Aarschot,
Lier


Werkwijze
Contextueel onderzoek rond wederopbouw in Leuven
↓
algemene inleiding
aftoetsing aan de inventaris bouwkundig erfgoed
interieurbezoeken
aftoetsing aan decretale waarden en criteria
aftoetsing aan stedelijke verordeningen (kernwinkelgebied),
vergunningen
↓
selectie & afbakening

bijkomend literatuur- en archiefonderzoek
historiek
↓
beschrijving
evaluatie
beschermingsbesluit


Historische schets
Oostelijke stadsuitbreiding (1839)
- tracé volgens plan Laenen (1839)

- verbinding tussen station (°1839)
en stadscentrum
- realisatie in verschillende fasen


- resultaat: een typisch 19de-eeuws ensemble met bepleisterde lijstgevels
en een mix van functies


De ‘Groote Brand’ (25-26 augustus 1914)

- Duitse inval
- brandstichting om vermeende “franc-tireurs”
- Statiestraat nagenoeg volledig in as gelegd (1/6 basisbebouwing gespaard)

De Statiestraat ca, 1918


Herstel en wederopbouw
Eerste zorg stadsbestuur:
- voedselvoorziening
- (nood)huisvesting
- puin ruimen

Wederopbouw
- beschadigde panden: onmiddellijk herstel zonder bouwvergunning
- verwoeste panden: wederopbouw enkel mits bouwvergunning
→ binnen de „kernzone‟ - wederopbouw vanaf 1919 (rooilijnplan)

→ buiten de „kernzone‟ - wederopbouw tijdens WO I


De ‘Statiestraat’ wordt ‘Bondgenotenlaan’
Bondgenotenlaan na de wederopbouw:

- Relicten van de 19de-eeuwse basisbebouwing
- Wederopbouwpanden opgetrokken tijdens WO I
- Wederopbouwpanden opgetrokken na WO I


Selectie
De Bondgenotenlaan: 1 stadsgezicht, 7 monumenten


Bescherming omwille van historische en socio-culturele
waarde
→ monument: een onroerend goed dat van algemeen belang is omwille
van zijn erfgoedwaarde, met inbegrip van de cultuurgoederen die er
integrerend deel van uitmaken, in het bijzonder de bijhorende uitrusting en
de decoratieve elementen.
individuele waarde
exterieur en interieur zijn beschermd

→ stadsgezicht: een groepering van één of meer monumenten en/of
onroerende goederen met omgevende bestanddelen (bv. beplantingen,
straten, pleinen, etc) die vanwege haar erfgoedwaarde van algemeen
belang is.
contextuele waarde
enkel exterieur is beschermd


Stadsgezicht Bondgenotenlaan
Historische waarde:
- getuige stadsuitbreiding Laenen
- getuige van een belangrijke fase in het
uitbreken van WO I
Architectuurhistorische waarde:
- kwalitatief ensemble van
- schaarste relicten van de basisbebouwing
- wederopbouwpanden
Socio-culturele waarde:
- geheel herinnert aan vernielingen van 25
en 26 augustus 1914
- geheel symboliseert „wederopstanding‟ van
Leuven (cf. „wederopbouwsteen‟)


Bondgenotenlaan 81, Huis Delsart

Historische waarde:
- 1915, Georges Decock
- winkelpand met woonst en
leerverwerkingsatelier
- getuige van de luxe-detailhandel die
Statiestraat typeerde voor WO I
- Winkel-woonhuis met neoclassicistische
lijstgevel en neobarok dakvenster
- Hoge ensemblewaarde door behouden
planindeling, interieurafwerking,
winkelinrichting en leerverwerkingsatelier


Bondgenotenlaan 99, herenhuis Crabbeels
Historische waarde:
- representatieve getuige 19de-eeuwse
basisbebouwing
- bij wijze van „relict‟ geïntegreerd in de
wederopbouw en daardoor hoge
contextwaarde
- 1869, Vital Vingeroedt
- gaaf bewaarde gevel, rijkelijk uitgewerkt in
neoclassicistische stijl
- hoge ensemblewaarde door goed bewaarde
planindeling en interieurafwerking met
weelderige stucplafonds
- authentieke getuige van de rijke woonsfeer
aan de vroegere Statiestaat

Bondgenotenlaan 104, herenwoning Donckers

Historische waarde:
- Als wederopbouwpand, indirecte getuige
van de brandstichting in Leuven op 25 en
26 augustus 1914
- 1931, Joseph Leroy
- herenwoning met een bij de art deco
aanleunende gevelfront
- voorbeeld van een op de eigentijdse
vormentaal geïnspireerd wederopbouwpand
met goed bewaarde interieurelementen


Bondgenotenlaan 106, woning De Moor

Historische waarde:
26 augustus 1914
- 1926, Paul Stevens
- Bel-etagewoning in met art deco-inslag
- conceptueel vernieuwend en atypisch door
inpandige garage
- goed bewaarde planindeling en behouden
art deco-interieurafwerking
- gehandhaafde woonfunctie


Bondgenotenlaan 116, architectenwoning Bosmans
Historische waarde:
- representatieve getuige 19de-eeuwse
basisbebouwing
- bij wijze van „relict‟ geïntegreerd in de
wederopbouw en daardoor hoge
contextwaarde
- 1868, L. Bosmans
- 19de-eeuwse architectenwoning
- gave, rijkelijk uitgewerkte lijstgevel in
Second-Empirestijl stijl
- goed bewaarde planindeling en interieur
- ruime tuin met 19de-eeuwse tuinaanleg
- authentieke getuige van de rijke woonsfeer
aan de vroegere Statiestaat

Bondgenotenlaan 136, herenwoning Vander Elst

Historische waarde:
26 augustus 1914

- 1922, René Notéris
- voor Leuven unieke art deco-herenwoning
- verzorgd en gedetailleerd uitgewerkt
geometrisch gevelfront
- representatieve getuige van de prestigieuze
woonsfeer aan de wederopgebouwde
Bondgenotenlaan


Bondgenotenlaan 140, herenwoning Bauchau
Historische waarde:
26 augustus 1914
- 1921, Alphonse Stevens
- ruime herenwoning met gaaf bewaarde
neorococo-lijstgevel
- behouden planindeling en oorspronkelijke
interieurafwerking in Lodewijk XVI-stijl
- representatieve getuige van de prestigieuze
woonsfeer aan de wederopgebouwde
Bondgenotenlaan


Beschermingsprocedure
Beschermingsvoorstel
Ministerieel besluit & afbakeningsplan

Ontwerp van lijst

Definitieve bescherming



Ontwerp van lijst of voorlopige bescherming
Betekening eigenaars, openbare besturen
Publicatie in Belgisch Staatsblad
Opmerkingen eigenaars
Openbaar onderzoek: - duur: 30 dagen
- PV naar OE
Advisering administratieve overheid
Dossier beëindigd onderzoek (DBO)
Advies K.C.M.L. 1ste afdeling
Termijn: 1 jaar, éénmalig verlengbaar met 6 maanden



Ontwerp van lijst

Ministerieel besluit
Betekening eigenaars, openbare besturen
Publicatie in Belgisch Staatsblad


Beheer van beschermd erfgoed
D

Doel = beheer van onroerend erfgoed ondersteunen


Gevolgen van de bescherming
• Doel bescherming = behoud
• Decreet van 3 maart 1976: onderhoudsplicht
• ‘De eigenaars of vruchtgebruikers van een beschermd
monument of van een in een beschermd stads- of
dorpsgezicht gelegen onroerend goed, zijn ertoe
gehouden, door de nodige instandhoudings- en
onderhoudswerken, het in goede staat te behouden en
het niet te ontsieren, te beschadigen of te vernielen’.


Wat houdt onderhoudsplicht concreet in ?
• ‘als een goede huisvader’
• instandhouding
- bescherming tegen alle weersomstandigheden
(dak, gebroken en gebarsten ruiten herstellen,
tijdig vensters sluiten)
- beschermen tegen dierlijke vervuiling
…
• onderhoud
- reinigen van dakgoten
- ontstoppen van afvoerleidingen
- schilderen schrijnwerk (deur, vensters, dakgoot)
- snoeien van bomen
…


Vereiste adviezen en vergunningen voor werken en/of
herbestemmingen
• Monument
 Stedenbouwkundige vergunning via gemeente, machtiging OE door middel van
een advies binnen de stedenbouwkundige vergunningsprocedure
 Toelating of machtiging via Onroerend Erfgoed voor werken waarvoor geen
stedenbouwkundige vergunning vereist is

• Stadsgezicht
 Stedenbouwkundige vergunning via gemeente, machtiging Onroerend Erfgoed
door middel van een advies binnen de stedenbouwkundige vergunningsprocedure
 Toelating nodig voor werken vrijgesteld van een stedenbouwkundige vergunning.
De toelating wordt verkregen via de meldingsplicht aan de stad

Formulieren op www.onroerenderfgoed.be

Adviezen en vergunningen voor werken of herbestemmingen
Beoordeling
• Criteria
– Erfgoedwaarden behouden
– Historisch belangrijke erfgoedkenmerken of erfgoedelementen in stand houden
– Specifiek: het optimale behoud van de waardevolle gevelwanden en volumes van de uit de
19de eeuw stammende basisbebouwing en de 20ste-eeuwse
wederopbouwpanden.
bijzondere aandacht voor o.m. oorspronkelijke gevelordonnantie, -ritmiek en
gabarit, gevelafwerking en -detaillering, oorspronkelijke materialen,
(winkel)puien, schrijnwerk, kroonlijsten, dakvensters en dakkapellen.


Adviezen en vergunningen voor werken of herbestemmingen
Beoordeling
• Richtlijnen omtrent publiciteit
– Elke vorm van publiciteit moet geïntegreerd zijn in het architecturale geheel van de gevel en
wordt beperkt tot het gelijkvloers.
– Het gebruik van storende neonletters en (licht)bakken is niet toegestaan. Onze dienst schrijft
het gebruik van letters of karakters, zonder gebruik te maken van een paneel voor.
– Vlakke panelen met opschriften en publiciteit mogen de verticale geleding van de gevel niet
ondermijnen.
– Haakse panelen en vaandels mogen niet hoger komen dan de onderdorpels van de vensters
op de eerste verdieping en blijven beperkt in aantal.
– Ramen en deuren mogen niet afgedekt worden


• Bescherming sluit verbouwing, verbetering of aanpassing aan
nieuwe comforteisen niet uit
• Garanties ‘kernwinkelgebied’ verankerd in bescherming

• Neem vooraf contact op met Onroerend Erfgoed voor raad en
advies


Financiële stimuli
Monument

Stadsgezicht

• Belastingvermindering

• Belastingvermindering
mits toelating

• Restauratiepremie
• Onderhoudspremie

• Onderhoudspremie
mits herwaarderingsplan


Belastingvermindering
•

Helft van het eigen aandeel in de uitgaven voor werken kan voor
30% in mindering worden gebracht van de netto te betalen
belastingen (max. 37.640 euro).

•

Voorwaarden
 Werken van onderhoud, herstel, restauratie aan de delen
zichtbaar van op de openbare weg (niet voor nieuwe delen)
 Personenbelasting
 Niet verhuurd
 Attest ‘publieke toegankelijkheid’ (FOD Financiën)
 Attest ‘uitgevoerde werken’ (OE)


Monument: Restauratiepremie
• Beschermd monument
• Verregaand restauratief ingrijpen
• Premie van 40%, bedrag niet gelimiteerd
• Aanstelling architect noodzakelijk
• Opmaak restauratiedossier


Monument: Onderhoudspremie
• Werken voor onderhoud en instandhouding
Bvb. - herstel of vernieuwen dak, goten, …
- herstel schrijnwerk of vernieuwen naar oud model
- herstel metselwerk

• Wie? Private eigenaar, houder zakelijke rechten of huurder
• Jaarlijks
• Premie van 40% op uitgaven 1.000 – 30.000 euro (+ BTW)

• Vastgelegd op offerte/ raming, voorafgaand aan de werken
• Beperkte dossiersamenstelling

Stadsgezicht: Onderhoudspremie
mits herwaarderingsplan
WAT

Een herwaarderingsplan is een beleidsinstrument om de toekomstige
werken in het stadsgezicht te begeleiden:
• omschrijft de erfgoedwaarden.

• geeft aan hoe deze erfgoedwaarden in stand gehouden/hersteld/
geherwaardeerd worden met als doel VERSTERKING van de
erfgoedwaarden.
• bevat een lijst van werken waarvoor een onderhoudspremie kan
worden verkregen.
• biedt rechtszekerheid aan de eigenaar.

OPMAAK
Indien de stad Leuven initiatiefnemer is →
premie voor de opmaak van het plan = max. 5.000 Euro

GELDIGHEIDSDUUR
10 jaar


Contactgegevens
Vragen rond beschermingsprocedure ?
Claartje Verloove, teamverantwoordelijke bescherming bouwkundig erfgoed
clara.verloove@rwo.vlaanderen.be
T. 02-553 16 06

Vragen rond beheer van beschermd erfgoed ?
Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant
Diestsepoort 6, bus 94, 3000 Leuven
vlaams-brabant@onroerenderfgoed.be
T. 016 - 66 59 00


Onroerend Erfgoed Vlaams-Brabant
Diestsepoort 6, bus 94, 3000 Leuven
vlaams-brabant@onroerenderfgoed.be
T. 016 66 59 00

Info, brochures en formulieren: www.onroerenderfgoed.be


Vragen


Info bescherming Leuven bondgenotenlaan

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

Tendances

Tendances (20)

Similaire à Info bescherming Leuven bondgenotenlaan

Similaire à Info bescherming Leuven bondgenotenlaan (9)

Plus de Onroerend Erfgoed

Plus de Onroerend Erfgoed (20)

Info bescherming Leuven bondgenotenlaan