Alma, een nieuw gemeenschappelijk bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?
1. Alma, een nieuw gemeenschappelijk
bibliotheekbeheerssysteem. Waarom nieuw?
Informatie aan Zee - 2013
Bart Peeters
Hoofd uitbating
diensten - LIBIS
2. Agenda
• Situering
• Evolutie bibliotheeksystemen
• Overzicht en kenmerken nieuwe systemen
• Alma
– Enkele functionaliteiten toegelicht
– Onze ervaringen als “development partner”
• Slotbedenkingen
• Vragen?
Informatie aan Zee sep. 2013
3. Situering
• LIBIS: afdeling van KU Leuven en dienstenleverancier voor:
– Bibliotheken en bibliotheeknetwerken
• LIBISnet (33 instellingen - 85 bibliotheken)
– ca 6 000 000 records en ca 6 700 000 items
• PBS Vlaams-Brabant (31 gemeenten – 60 bibliotheken/uitleenposten)
– ca 6 900 000 records en ca 2 000 000 items
• Open Vlacc
– ca 6 500 000 records
– Archieven & Musea (Lias, Heron)
• Partner in vele projecten: VEP, Europeana inside, Flandrica, …
Informatie aan Zee sep. 2013
4. Informatie aan Zee sep. 2013
AcademicPrint Electronic Digital
Unified Resource
Discovery and Delivery
ALMA
Unified Resource
Management
5. Situering
• Alma ondersteunt alle bibliotheekprocessen:
– Selectie
– Acquisitie
– Metadata management
– Fulfillment
– Digitalisatie
– Resource sharing
– Externe integraties
Informatie aan Zee sep. 2013
6. Evolutie bibliotheeksystemen / 1
• Overgang Mainframe naar Client/Server
– Van tekstgebaseerde naar grafische omgeving
– Naar minder dure servers
– Nadruk blijft liggen op gedrukte materialen
– Elektronische inhoud beperkt tot CD-ROM applicaties
– Geen fundamenteel verschil in onderliggende organisatie ILS
– Traditionele modules (acquisitie, catalografie, circulatie,
tijdschriftenmodule en OPAC) blijven
Informatie aan Zee sep. 2013
7. Evolutie bibliotheeksystemen / 2
• Huidige overgang
– Niet alleen technologische overgang
– Andere factoren zijn belangrijk:
• Elektronische bronnen krijgen bovenhand
• Andere manieren van aankoop/selectie
• Andere verwachtingen rond beschikbaarheid
• Vraag naar kwalitatieve statistieken/rapporten
Informatie aan Zee sep. 2013
8. Evolutie bibliotheeksystemen / 3
• Huidige overgang
– Conceptueel model moet veranderen om aan noden te
voldoen.
– In tussentijd extra producten om noden op te vangen:
• OpenURL link resolvers
• ERM systemen
• Institutionele repositories
• Digital asset management systemen
• Discovery interfaces
Informatie aan Zee sep. 2013
9. Evolutie bibliotheeksystemen / 4
• Resultaat is:
– Informatie van de collectie gefragmenteerd over
verschillende applicaties
– Data heen en weer opladen
– Soms poging om manueel bij te houden (bv. cata van
elektronische tijdschriften)
– Onmogelijk om nog de ‘perfecte’ catalogus op te bouwen
– Discovery interfaces eerste stap
– Tweede stap volgt nu met de nieuwere systemen
Informatie aan Zee sep. 2013
10. Evolutie bibliotheeksystemen / 5
• Namen voor de nieuwste systemen:
– “Library Services Platforms”
– “Library Management Platforms”
– “Library Management Services”
– “Webscale Management Solution”
– “NextGen ILS”
– “The New Library Systems”
Informatie aan Zee sep. 2013
11. Overzicht nieuwe systemen
• “From scratch”:
– Ex Libris – Alma
– OCLC – Worldshare
– SerialsSolutions – Intota
• Voortbouwend op huidige systeem/technologie:
– Innovative Interfaces – Sierra
– VTLS – Open Skies
– SirsiDynix - BLUEcloud
• Tussen de twee, Open Source
– Kuali – Open Library Environment (OLE)
Informatie aan Zee sep. 2013
12. Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe
systemen / 1
• SaaS
• Cloudbased (computing) => “multi-tenancy”
– Amazon, Google, Flickr, Facebook, … bibliotheeksystemen
• Komen niet noodzakelijk met eigen OPAC
• Ondersteunen RDA
• Ondersteunen nog andere formaten dan MARC
• Uniforme workflows
• Knowledge Base = link naar de buitenwereld
• Electronic Resource Management (“Activate”)
Informatie aan Zee sep. 2013
13. Kenmerken Alma en (sommige) andere nieuwe
systemen / 2
• License Management
• User Driven Acquisition
• Trial Database Management
• Statistieken – Analytics
– “multi-tenancy” laat makkelijker benchmarking toe
• Integratie met externe systemen
– Webservices (lookup en update)
– Publishing services
– Data extract en import
– Adapters en interfaces (Z39.50, NCIP, ISO-ILL, SIP2, SAML LDAP, OAI, EDI)
Informatie aan Zee sep. 2013
14. Alma: doelstellingen
• Consolideren:
– Eén softwarepakket. Nu verschillende paketten voor gedrukt,
elektronisch beschikbaar en digitaal materiaal
• Optimaliseren:
– Betere workflows door o.a. gebruik te maken van gedeelde data en
meer samenwerking (bv. “community zone”, “smart fulfillment”, …)
– Pda, Alma analytics
• Uitbreiden:
– Nieuwe dienstverlening
– Open platform, webgebaseerd, adapters en plug-ins
Informatie aan Zee sep. 2013
15. Alma: optimaliseren
• Veel meer geautomatiseerd
– Bv. alle stappen van bestellen zijn gekend, kan zonder
menselijke tussenkomst
– Bv. digitalisatie-aanvraag, alle stappen gekend, systeem kan
aan de hand van cijfergegevens makkelijk zeggen waar
vertraging optreedt en eventueel extra personeel moet
ingezet worden
• Wizards
Informatie aan Zee sep. 2013
17. Alma: optimaliseren
• Collaborative Metadata Management
– Nieuwe mogelijkheden voor automatische dataverrijking.
– Anderen onderhouden mee metadata
– Maar toch nog mogelijkheden voor lokale noden (bv lokale
trefwoorden)
– Meerdere metadata schema’s mogelijk (initieel MARC21,
DC)
Informatie aan Zee sep. 2013
29. Alma: Development Partnership
• 2008: start
• 2012: eerste productieversie
• 2013: start implementatie
• 2014: februari STP
• Conceptuele design
• Development en testen
• Implementatie: migratie, configuratie
Informatie aan Zee sep. 2013
30. Alma: Development Partnership
• Alle workflows worden opnieuw bekeken en in vraag
gesteld
• Change management nodig
• Early adopters
• Bumpy road
• Maar Alma is duidelijk de richting die moet gevolgd
worden
Informatie aan Zee sep. 2013
31. Verdwijnt traditionele ILS dan binnenkort?
• Zeker niet op KT
• Vooral academische-, onderzoeksbibliotheken zullen
switch maken in eerste instantie
• Vele openbare bibliotheken zullen waarschijnlijk nog
een tijdje bij huidige ILS blijven, zolang:
– die huidige systemen mee kunnen evolueren met stijgend
gebruik van ebooks en andere nieuwe media
– de publieksinterface / discovery interfaces meevolgen
• Wel: shift naar Saas van de traditionele ILSen
Informatie aan Zee sep. 2013
32. Wat met het Semantische Web en LOD?
• Hot topic laatste jaren, “… gedaan met de beperkingen van
manueel gecodeerde hyperlinks …”
• Nu discovery d.m.v. harvesten en indexeren, goed als je
grote DB’s doorzoekt, maar je mist ook veel potentiëel
gerelateerde bronnen
• RDF triple stores (subject-predikaat-object) => makkelijker
te verwerken door computers en om relaties te verwerken
• Schuchtere pogingen
– Talis, OCLC
Informatie aan Zee sep. 2013
33. Wat met het Semantische Web en LOD?
• Groot obstakel voorlopig: manier waarop we
bibliografische data encoderen => MARC …
– Data wordt in zo klein mogelijke drager gepropt
– MARCXML is louter mechanische vertaling
• AACR2 (basis voor vele cataregels)
– Voor consistente presentatie op steekkaarten en niet: hoe
deze data door programma’s kan verwerkt worden
• Eerste kleine stap richting semantic web = RDA
– Maar is nog geen volledige scheiding van data en
presentatie ervan
Informatie aan Zee sep. 2013
34. Wat met het Semantische Web en LOD?
• Grote stap richting semantic web: MARC vervangen als
onderliggende drager
– LC: Bibliographic Framework Transition Initiative: mapping van
MARC21 velden naar linked data structuur (BIBFRAME.org)
– Maar MARC is ingebakken in onze systemen en gebruiken…
– Voorlopig dus nog geen volwaardige plaats voor het semantic web
en LOD in de “Library Services Platforms”.
– In eerste plaats opgevangen in de Discovery Interfaces.
– Zit wel op de LT roadmap van Alma
• Eerste stappen zijn het mogelijk maken van andere formaten dan MARC
voor beschrijvingen
Informatie aan Zee sep. 2013