Regionale archiefnetwerken in Vlaanderen

1. Kennisdeling over
gemeentegrenzen heen…
De synergie van intergemeentelijke archiefinitiatieven in Vlaanderen
BRAM DIERCKX
Intergemeentelijk Archivaris
Interlokale Vereniging ‘Intergemeentelijk Archiefbeheer’

2. Intergemeentelijk samenwerken in een notendop
• Regelgevend kader = duidelijk afgelijnd én uitgebreid
• Gemeentedecreet
• OCMW-decreet
• Decreet Intergemeentelijke samenwerking 6 juli 2001
• Decreet Lokaal Bestuur 22 december 2017
• Recent gegeven: 2007-2021
• Samenwerken op het vlak van archief- en informatiebeheer
• Streekarchivariaat vs. Streekarchieven
• Stand van zaken

3. Situatie in Vlaanderen: 2007-2021

4. Situatie in Vlaanderen: 2007-2021

5. Waarom samenwerken? En hoe?
Intergemeentelijke win-win
[…] “Deze materie vraagt de nodige aandacht, vakkennis, ervaring en tijdsinvestering”,
verduidelijkt Liesbeth Verstreken, burgemeester van gemeente & OCMW Zoersel. “Door er
een intergemeentelijke functie van te maken, zorgen we voor meer uniformiteit,
efficiëntie, kennis- en kostendeling. Op vele vlakken een win-win.”
“Dat het een gezamenlijke functie is, mag je vrij letterlijk nemen”, vult Harry Hendrickx,
burgemeester van gemeente Malle, aan. “De nieuwe intergemeentelijke expert
informatiebeheer zal halftijds voor Zoersel en halftijds voor Malle werken. Hij of zij
rapporteert daarbij aan een gezamenlijke stuurgroep. Onze nieuwe collega zal uiteraard
zowel een werkplek bij gemeente & OCMW Zoersel als bij de gemeente Malle krijgen.” […]
ATV, 12/11/2020.
Aanwervingsbericht intergemeentelijk expert
informatiebeheer Zoersel en Malle.

6. De formele invulling van een concrete nood
• Decreet Lokaal Bestuur:
• Breed gamma aan mogelijkheden
• In de praktijk
• Samenwerkingsovereenkomst (SOK)
• Interlokale vereniging (ILV)
• Project vereniging (PV)
• Dienstverlenende vereniging (DVV)
• Welzijnsvereniging (WV)
• Doel en uitgangspunten van de samenwerking
• Randvoorwaarden en uitdagingen
• Lokale kennisdeling en -netwerken

7. Intergemeentelijke samenwerkingsverbanden
archief- en informatiebeheer
Samenwerkingsvorm Start VTE
Stadsarchief Poperinge – Gemeentearchief Vleteren ILV 2007 1
Welzijnsband Meetjesland – Aalter, Assenede, Deinze, Eeklo, Evergem, Kaprijke, Lievegem,
Maldegem, Sint-Laureins, Wachtebeke, Zelzate
WV 2007 3
Welzijnskoepel West-Brabant – OCMW en gemeente Drogenbos, OCMW en gemeente
Liedekerke, OCMW en gemeente Kampenhout, OCMW en gemeente Roosdaal, OCMW Ternat,
OCMW Linkebeek, OCMW Machelen, OCMW Meise, OCMW Wemmel, gemeente Affligem en
Welzijnskoepel West-Brabant
WV 2013 1,5
Interlokale Vereniging (ILV) ‘intergemeentelijk archiefbeheer’ – Balen, Dessel, Laakdal,
Meerhout, Retie (gemeenten en OCMW’s)
ILV 2014 1
Erfgoedcel Land van Dendermonde – Buggenhout, Hamme, Laarne, Lebbeke, Wichelen, Zele
(gemeenten en OCMW’s)
PV 2014 1
Intergemeentelijke Archiefdienst (IGA) Midwest – Izegem, Hooglede, Moorslede, Ledegem,
Wielsbeke, Wingene (gemeenten en OCMW’s) DVV
2015 3
Erfgoed Noorderkempen – Beerse, Kasterlee, Oud-Turnhout, Ravels, Rijkevorsel, Vosselaar
(gemeenten en OCMW’s)
PV 2018 1
Interlokale Vereniging (ILV) ‘Informatiemanagement’ – Brasschaat, Essen, Kalmthout, Schoten,
Stabroek, Wijnegem (gemeenten en OCMW’s)
ILV 2020 1
Intergemeentelijk expert informatiebeheer – Malle en Zoersel (gemeenten en OCMW’s) SOK 2021 1

8. Doel en uitgangspunten
• Spilfiguur: 1 of 1,5 of 3 informatiebeheerder(s)
• Expertisedeling én kruisbestuiving
• Ook een kritiek punt…
• Slagkracht van samenwerkingsverbanden
• Formele samenwerkingsvorm
• Inzet van middelen in de praktijk
• Verhouding tussen partners én schaalgrootte van het werkingsgebied
• Het ideale aantal partners…
• Het ideale netwerk…

9. Randvoorwaarden en uitdagingen
• Breed draagvlak = dé basis voor goede en productieve samenwerking
• Van boven én van onder uit
• Uitbouw van een functioneel netwerk én initiëren van kennisdelingsmomenten
• Intern
• Lokaal
• Bovenlokaal
• Overkoepelend
• Concreet?!

10. Lokale kennisdeling en -netwerken
• Aanspreekpunt én uithangbord én … vs. Realiteit
• Interne erkenning en ondersteuning
• Schakelfiguren
• Archief of Informatie Ambassadeurs
• Functioneel én duurzaam
• Spreekbuis
• Verankerd in de werking
• Gemeenschappelijk overleg
• Zichtbaarheid
• Slagkracht

11. Slotbemerking
• Tijdelijke experimenten worden duurzame samenwerkingsvormen
• Samenwerking loont… maar staat nooit op zichzelf
• Wie samen zaait…
• Iets… maakt het verschil!

12. Synergie
SAMENwerken
kennisdeling
Functioneel netwerk
Intergemeentelijk
Archivaris
Informatiebeheer
Archiefambassadeurs
IETS
Win-Win
Kostendeling
EFFICIENTIE
Duurzame samenwerkingsvormen
Experimenteel
Streekarchivariaat
Verschil
maken!
Partners
1
op
6
Uitdagingen
Over grenzen heen