Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu olan çocuk ve gençlerde sosyal iletişim sorunlarına sıkça rastlanmakta. Bu konuya değindiğim bir kongre sunumunu (2015) paylaşıyorum. ADHD and Social Deficit

1. Dr Yankı Yazgan
@yankiyazgancom
@yankiyazgancom

2. ! Bu sunumu bir taslak olarak okumanızı rica
ederim.
! Sunumun bazı slaytları ingilizce başka bir
sunumumdan aktarmadır.
! Sunum düzeniyle ilgili karışıklıklar sebebiyle rahat
okunamayabilir.
! Maddi hatalar görürseniz, lütfen
yanki.yazgan@gmail.com ‘a yazmanızı rica
ederim.
@yankiyazgancom

3. ! Buna DEHB demiş ama DEHB değil ki
! Hayır, Asperger
! Hayır, atipik otistik
! hayır, bipolar
! Kesin disleksi
! Belki sensory processing disorder
! hayır, gelişimsel koordinasyon bozukluğu
! Semantik pragmatik, aynı zamanda dispraksi
! Tikleri de var
! Tik değil takıntı
@yankiyazgancom

4. ! Tanıdıkları ile daha iyi iletişim kurma
! Dürtü kontrolünün zorluğu
! Sosyal muhakeme yapma zorlukları,
sonuçları hesaplayamama
! Yetersizlik duygusu «yapamam,beceremem»
! Arkadaş gruplarına alınmama
! Fark etmeden arkadaşlarını sinir etme
! Sosyal uyum zorlukları
! Okulda zorbalık mağduru olması
! Dönemsel enkoprezis
! Problem yaratan çocuklardan uzak
duramama
@yankiyazgancom

5. @yankiyazgancom

6. ! Sosyal iletişim ve ilişki kısıtlılığı
! Öğrenme sorunları (söze dayalı öğrenmede
kusurlar, kategorik-kalıpçı öğrenme)
! Tekrarlayıcı/sınırlayıcı ilgi ve davranışsal zorluklar
@yankiyazgancom

7. ! Twin, linkage and family studies indicate that heritable
etiology of ADHD and Autism Spectrum Disorders (ASD) are
shared. Autism or autistic traits have been identified in 20 to
30% of children with ADHD in recent studies.ADHD children
exhibiting autistic traits (ATs) have been shown to have
greater severity of illness and dysfunction.
(Kotte et al. (2013) Autistic Traits in Children With and Without ADHD. Pediatrics 132 (3): e612-
e622)
@yankiyazgancom

8. ! Objectives:
1. The primary purpose of this study was to investigate
the autistic traits in children and adolescents with a
primary diagnosis of ADHD, in a clinical sample, in
Istanbul, Turkey
2. The second aim was to examine the relationship of
the «autistic traits» with the emotional dysregulation
(EdR) and social responsiveness, in this clinical
sample without an ASD diagnosis
@yankiyazgancom

9. ! Participants:
! Study sample were children with a primary diagnosis of
ADHD from a private child and adolescent psychiatry clinic,
who were in clinical follow-up. This private clinic serves to a
population with above average-to-high parental education and
socioeconomic status. Most common reasons for referral are
neurodevelopmental and neuropsychiatric disorders, such as
ADHD, autism spectrum disorders (ASDs), learning disorders
(LD), tic disorders, obsessive compulsive disorder (OCD),
depression and various anxiety disorders.
! The study design was retrospective. Children with co-occuring
ASD were excluded from the study.
@yankiyazgancom

10. ! Measures
! Baseline assessments in addition to a semistructured interview include;
! Sociodemographic Form: Parent-rated form developed for the study
! Child Behavior Checklist for ages 6-18 (CBCL 6-18): This parent-rated
instrument measures competencies and problem behaviors of children and
adolescents aged 4 to 18. Problem behaviors in the past 6 months are rated
on a scale from 0 (never true) to 2 (almost always true) and items are
grouped under several subscales.
! SNAP IV: An 18-item scale derived from DSM-IV ADHD criteria rated by
parents or teachers from 0 to 3. The per item mean scores permits direct
comparison to community surveys in other countries.
! Social Responsiveness Scale (SRS): This is a 65-item scale which
measures motivation and ability for age-appropriate social interaction.
Each item on the scale inquires about an observed aspect of reciprocal
social behavior that is rated on a scale from “0” (never true) to “3” (almost
always true).
@yankiyazgancom

11. Gender
Male 268 (79.3%)
Female 70 (20.7%)
Age (years)
6 – 8 138 (40.8%)
9 – 11 102 (30.2%)
12 – 14 59 (17.5%)
15 – 18 39 (11.6%)
Language development
(parent-rated)
poor 33 (9.8%)
fair 61 (18%)
Very well 171 (50.6%)
Fine motor development
(parent-rated)
poor 62 (18.3%)
fair 105 (31.1%)
Very well 99 (29.3%)
Parent’s Marital status
Living together 236 (69.8)
Separated 18 (5.3)
CBCL-AT
positive 64 (19 %)
negative
197 (58.3 %)
CBCL-EdR
Severely
dysregulated
34 (10.1%)
Deficient emotional
self-regulation 106 (31.4%)
No emotional
dysregulation
121 (36%)
Demographics of 338 children (mean = 10.08 +3.07; range 6 -18
yrs) from a private clinic in Istanbul, Turkey
@yankiyazgancom

12. CBCL-AT profile: An empirically derived profile from the Child Behavior
Checklist (CBCL) to define autistic traits (AT) by using a cutoff of 195
from the combined T scores of the withdrawn, social problems, and the
thought problems subscales that correctly classified 78% of all subjects
with ASD from a psychiatrically referred sample with and without ASD
(Biederman et al. 2010). This profile has been used in a recent study by
Kotte and colleagues (2013).
CBCL-AT (+) : ≥ 195 on CBCL wtihdrawn T + CBCL social problems T
+ CBCL thought problems T
CBCL-EdR profile: This profile was created from the CBCL by summing
the anxiety/ depression, aggression, and attention scales (severe
dysregulation: sum of T scores ≥210; deficient emotional self-
regulation: sum of T scores of 180–210)
Kotte A, Joshi G, Fried R, Uchida M, Spencer TA, Woodworth KY, Kenworthy T, Faraone SV,
Biederman J (2013) Autistic Traits in Children With and Without ADHD. Pediatrics 132 (3): e612-e622
@yankiyazgancom

13. Comparison of parent-rated SRS and SNAP IV and teacher-rated SNAP-IV
scores for ADHD children according to CBCL-AT groups
ADHD children with the AT profile (N=64, 19% of the total sample) had significantly
higher scores on parent-SNAP and SRS (higher scores mean worse social functioning)
than ADHD children without ATs. AT olanlarda DEHB okulda değil evde.
@yankiyazgancom

14. Comparison of parent-rated SRS and SNAP IV and teacher-rated SNAP-IV
scores for ADHD children according to CBCL-EdR groups
Significant between-group differences for EdR profile on parent-SNAP and SRS
scores; severely dysregulated group (N=34) had significantly higher scores than
the group with deficient emotional self-regulation (N=106) and the group without
EdR (N=121); deficient self-regulation group had significantly higher scores than
the EdR-negative group (Tukey post hoc test). EdR yine evde.@yankiyazgancom

15. @yankiyazgancom

16. @yankiyazgancom

17. Parent-rated ADHD symptoms in the ADHD and ADHD + CBCL-AT groups
Scores on individual ADHD symptoms rated by SNAP-IV are higher for
CBCL-AT positive ADHD subjects. Differences were significant for 14
out of 18 symptoms on parent-rated SNAP
@yankiyazgancom

18. Teacher-rated ADHD symptoms in the ADHD and ADHD + CBCL-AT groups
Scores on individual ADHD symptoms rated by SNAP-IV are higher for
CBCL-AT positive ADHD subjects. Differences were significant for 2
out of 18 on teacher-rated SNAP.
@yankiyazgancom

19. Predictors of CBCL-autistic traits in children with ADHD:
DEHB’de “otistik özellikler”i nasıl kestirebiliriz?
Parent-SNAP inattention and total scores (p=0.014 and p=0.042,
respectively), teacher-SNAP inattention score (p=0.039), CBCL- severe EdR
(p=0.003) and SRS total score (p=0.012) predicted CBCL-AT(autistic traits)
@yankiyazgancom

20. @yankiyazgancom

21. ! Otizm özellikleri (AT) : işlevselliği düşük grubun %26.9 (aile) %
16.9 (öğretmen);
! [X2 (1, N = 2650) = 144.71, p < .001. ; X2 (1, N = 2647) = 32.87, p < .001. ]
! Otizm özellikleri taşıyan çocuklar işlevselliği düşük olan grupta
yüksek olana göre daha fazla sayıda.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Impaired Non-impaired Impaired Non-impaired
Aile Öğretmen
Percentage
AT
AT - (<195)
AT + (>195)
@yankiyazgancom

22. ! Duygudurum reg: işlevselliği düşük grubun %56 (aile) % 39.4 (öğretmen);
! [X2 (1, N = 2649) = 144.81, p < .001. ; X2 (1, N = 2647) = 36.12, p < .001. ]
! Duygu regülasyon becerileri düşük olan çocukların işlevselliği düşük olan
grupta yüksek olana göre daha fazla.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Impaired Non-impaired Impaired Non-impaired
Aile Öğretmen
ER
ER - (< 180)
ER (> 180)
@yankiyazgancom

23. ! ADHD özellikleri olan çocuklar SNAP per item skorunda 2 üzerinde alan çocuklar olarak
belirlenmiştir.
! Ailenin bildirdiği işlevsellik skoruna göre işlevselliği düşük olan grubun %48.9’unun; öğretmenin
bildirdiği işlevsellik skoruna göre ise %30.2’sinde ADHD özellikleri olduğu söylenebilir. [X2 (1, N
= 2632) = 216.07, p < .001. ; X2 (1, N = 2636) = 45.84, p < .001. ]
! ADHD’si olan çocukların işlevselliği düşük olan grupta işlevselliği yüksek olanlara göre daha
fazla olduğu görülmektedir. Bu durum hem aile hem de öğretmenin bildirdiği işlevsellik skoru
için geçerlidir.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
Impaired Non-impaired Impaired Non-impaired
Aile Öğretmen
ADHD
SNAP - (<2)
SNAP + (>2)
@yankiyazgancom

24. ! AT özellikleri olan grubun %48.7’sinin, ER becerileri düşük olan grubun
%39.7’sinin ADHD özellikleri taşıdığı tespit edilmiştir. [X2 (1, N = 2849) =
200.93, p < .001. ; X2 (1, N = 2848) = 418.48, p < .001. ]
! ADHD’si olan çocukların otizm özellikleri taşıyan grupta taşımayanlara göre daha
fazla olduğu görülmektedir. Bu durum ER skoru için de geçerlidir.
0
10
20
30
40
50
60
70
80
90
100
+ - + -
AT ER
ADHD
SNAP - (<2)
SNAP + (>2)
@yankiyazgancom

25. ! Sosyal işlevsellik önemli
! DEHB sx okulda işlevselliğin bozulmasının ana
sebeplerinden birisi
! DEHBsi ‘zayıf’ ancak işlevselliği bozuk olanlar
! Kliniğe başvuran DEHB’nin okul ortamında değil
aile ortamında işlevsellik bozucu tipte AT ve EdR
problemleri var.
! Okul ortamında ise öğretmen açısından AT ve
EdR DEHB’ye göre daha az ‘işlev bozucu’
@yankiyazgancom

26. ! OSB ile DEHB arasındaki devamlılık ilişkisi ?
! Problem miktarının belli bir ‘cut-off’un üstünde ya da
altında olmasına bağlı olarak kategorik tanıların
kullanıldığı bir durum.
! Sosyal öğrenme kendiliğinden mevcut değil; ancak
öğretilen bilgiyi dikkat ve konsantrasyonunu iyi
sağladığında çok iyi alabiliyor.
! Zeka ve dil gelişimi iyi bir Otizm Spektrum Bozukluğu
başlangıç tablosunun toparlanma ile beraber ‘tipik’
gelişim sınırlarına yaklaşması “DEHB mi acaba”
sorularını doğurmakta. Başlangıçtaki OSB tanısının
çok hafiflediği bir durum ile sosyal defisiti olan bir
DEHB demek arasında klinik bir fark gözlenmeyebilir.
@yankiyazgancom

27. ! Dürtüsellik ile sosyal pragmatik iletişim kusurları arasındaki
devamlılığın bir örneği O nedenle Atipik otizm ve Dikkat
Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu tanıları eldeki
semptomlarla uyumlu; ancak bütün bu duruma tek bir isim
vermek zor. DSM IV tanı kategorisindeki Asperger
sendromunun bazı özellikleri yanısıra sosyal iletişim
bozukluğunda olduğu gibi (OSB’ye özgü tekrarlayıcı
hareketler dışındaki) sosyal pragmatik bozuklukları da
taşıyor.
! Ancak otizmde eksikliği özgül sayılan ilişkiden zevk alma,
karşılıklı beraberliğe ilgi gösterme gibi eksik yanlarının
önemli ölçüde geliştiğini, dürtüsellik ve dikkatle ilgili
sorunlarının daha ön plana geçtiğini anlıyoruz.
! Gelişimsel Koordinasyon Bozukluğu özellikleri de ayrıca
süreçte kendini önemli ölçüde göstermiş oluyor.
@yankiyazgancom