2. I. Hyrje
Për realizimin e suksesshëm të strategjisë së marketingut është
me rëndësi furnizimi i konsumatorëve me produkte të caktuara.
Po ashtu produktet duhet të jenë në dispozicion në sasi të
caktuara, në vende të caktuara si dhe në kohën kur i kërkon
konsumatori.
Ndërmjet prodhuesve dhe konsumatorëve final paraqiten shumë
ndërmjetës.
3. Kanalet e distribucionit i ndajmë në tri lloje:
1. Kanalet për produktet e konsumit final,
2. Kanalet për produktet e konsumit afarist,
3. Kanalet e shumëfishta.
4. A ÇCB
Tregtia me
pakicë
Tregtia me
pakicë
Tregtia me
shumicë
Tregtia me
pakicë
Tregtia me
shumicë
Agjentët tregtar
1. Llojet kryesore te kanaleve për produktet e konsumit final
5. A ÇCB
Distributori
afarist
2. Llojet kryesore te kanaleve për produktet e konsumit afarist
Distributori
afarist
Agjentët tregtar
Agjentët tregtar
6. 3. Kanalet e shumëfishta të distribucionit
Me qëllim të furnizimit efikas të tregjeve të ndryshme,
prodhuesi mundet në të njëjtën kohë të përdorë disa
kanale të distribucioni, ku secili kanal inkuadron bashkësi të
ndryshme të ndërmjetësve.
P.sh. “Fama Cola”.
7. III. Arsyet për përdorimin e kanaleve të distribucionit
Si përparësi më kryesore të përdorimit të kanaleve janë:
*Shumë prodhues kanë mungesë të mjeteve financiare;
*Shitja e drejtpërdrejtë e produkteve konsumatorëve final do t’i detyronte
prodhuesit që të bëhen ndërmjetës edhe për produkte të tjera
komplementare.
*Prodhuesit të cilët janë në gjendje financiare ta krijojnë rrjetin e vet të
shpërndarjes, në shumicën e rasteve e shikojnë si më të arsyeshëm që
ato mjete t’i investojnë në veprimtarinë e vet kryesore (prodhim)
*Shfrytëzimi i ndërmjetësve në masë të madhe i zvogëlon shpenzimet e
shpërndarjes.
8. Prodhuesit Konsumatorët
1
2
3
4
5
6
7
8
9
Nr. i kontakteve pa distribucioninNr. i kontakteve pa distribucionin
P x K = 3 X 3 = 9P x K = 3 X 3 = 9
Si distribucioni i zvogëlon nr.Si distribucioni i zvogëlon nr.
e transaksioneve?e transaksioneve?
9. P x K = 3 + 3 = 6
Prodhuesit Konsumatoret
Kanali i
distribuimit
10. IV. Funkisonet e kanaleve të distribuimit
Hulumtimi
Promocioni
Kontaktimi
Adaptimi
Negociata
Distribuimi fizik
Financimi
Marrja e rrezikut
11. V. Integrimi i kanaleve të distribucionit
Integrimi i kanaleve të distribucionit mund të jenë:
Vertikal
Në integrimin korporativ,
Në integrimin administrativ,
Integrimin kontraktues.
Horizontal
Shumëkanalëshe (të kombinuara)
12. Praktika e deritanishme
e ndërmarjes
Karakteristikat e
ndërmjetësve
Karakteristikat e
konkurencës
Karakteristikat e
ndërmarjes
15. a) Strategjia intensive e distribuimit
b) Strategjia selektive e distribuimit
c) Strategjia ekskluzive e distribuimit
Notes de l'éditeur
Për realizimin e sukseshëm të startegjisë së marketingut është me rëndësi furnizmi i konsumatorëve me produkte të caktuara në momentin e caktuar. Për furnizimin e konsumatorëve me produkt ekzsistojnë forma të ndryshme. Produktet mund ti shiten drejtë për drejt konsumatorit apo mund t’i shkojnë përmes ndërmjetësuesve. Me kanale të distribuimit nënkuptojmë:
“Tërësinë e institucioneve, të cilat i kryejnë të gjitha aktivitetet që shfrytëzohen gjatë procesit të lëvizjes së produktit dhe pronësisë prej prodhimit deri te konsumatori”.
Kanalet e distribucionit paraqesin tërësinë e individëve dhe ndërmarrjeve të cilat e orientojnë rrjedhën e produktit prej prodhuesit deri te konsumatori.
Shumica e kanaleve të distribucionit përbëhen nga ndërmjetësit. Ekzistojnë dy lloje kryesore të ndërmjetësve:
-tregtarët, dhe
-ndërmjetësit funksional (agjentët dhe brokerët).
Tregtarët e marrin pronësinë ndaj produkteve dhe e bëjnë shitjen e atyre produkteve.
Ndërmjetësit funksional nuk e marrin porosinë mbi produktet. Këta vetëm e lehtësojnë këmbimin ndërmjet prodhuesve dhe stërshitësve tjerë.
Ndërmjetësuesit më të zakonshëm në Kosovë janë shitësit me shumicë dhe ata me pakicë. Ndërmarrja ia shet produktet e veta shitësit me shumicë i cili pastaj i shet ato në tregun me pakicë . Një strategji tjetër e distribucionit që përdoret në Kosovë është rasti kur , kur ndërmjetësuesi e shet mallin me përqindje. Ndërmjetësuesi e shet mallin mirëpo nuk e merr atë si pronë të veten. Ndërmjetësuesi është përfaqësues i ndërmmarjes mirëpo sillet sikur të ishte një nga shitësit e ndërmarrjes.Shuma e përqindjes në shitje do ti takoj përfaqësuesit pasi të kryhet shitja.
Kanali A – paraqetlevizjen e drejteperdrejte te produkteve nga prodhuesi te kosnumatori.Edhe pse ky kanal eshte me i thejshti nuk do te thote se edhte me i lire ose me efikas.
Kanali B – produkti leviz nga prodhuesi deri te tregtia me pakice dhe mandej deri te konsumatori final.Eshte nje kanal qe perdoret shpesh nga ndermarrjet prodhuese, te produkteve ushqimore, te tekstilit, teknikes se barhd edhe produkteve tjera.
Kanali C – produkti leviz nga prodhuesi deri te tregtia me shumice, mandej deri te tregtia me pakice dhe ne fund te konsumatori final.Prodhuesi e kupton se hase ne veshtiresi te punohet drejtepersedrejti me mkija ndermarrje tregtare me pakice, p.sh. Nje prodhues i madh i pijeve joalkoholike si Coca cola, has ne veshtiresi te punoje me mijra ndremarrje me pakice, apo edh eprodhuesi i duhanit, te aparatave per amviseri, tekompjutereve etj
Kanali ç – produikti leviz nga prodhuesi deri te agjenti, mandejshkon te tregtia me shumice, tregtia me pakice dhe ne fund deri te konsumatori final. Me se shpeshti perdoret per produktet ushqimore.
Kanali A – paraqet kanalin drejteperdrejte per produktet e konsumit afarist, zakonisht per produkte te shtrenjta te konsumit afarist, siq janë: gjeneratoret, aeroplanet, pajisjet e ndrzshme prodhuese qe drejte per drejte ju shiten konsumatoreve afariste.
Kanali B –kz kanal inkuadron edhe distributorin industrial,tregtarin i cili merr pronesin mbi produktin. Produktet per klimatizim dhe te ndertimtarise me shpeshti shhiten ndepermjet distributorit industrial.
Kanali C – ketu prodhuesi nepermjet agjentit ia shet produktet e veta konsumatoreve afariste. Perdoret te ata prodhues qe nuk kane ne kuader te struktures organizative te tyre sektorine marketingut, dhe ne ato raste kur ndermarrja eshte shume e vogel per te poseduar objekte te veta per shitje.
Kanali D – produkti leviz prej prodhuesit te agjenti mandej te distributori industrial dhe ne fund deri te konsumatori afarist.
Si përparësi më kryesore të përdorimit të kanaleve janë:
*Shumë prodhues kanë mungesë të mjeteve financiare;
*Shitja e drejtpërdrejtë e produkteve konsumatorëve final do t’i detyronte prodhuesit që të bëhen ndërmjetës edhe për produkte të tjera komplementare.
*Prodhuesit të cilët janë në gjendje financiare ta krijojnë rrjetin e vet të shpërndarjes, në shumicën e rasteve e shikojnë si më të arsyeshëm që ato mjete t’i investojnë në veprimtarinë e vet kryesore (prodhim)
*Shfrytëzimi i ndërmjetësve në masë të madhe i zvogëlon shpenzimet e shpërndarjes.
Nga kjo figure shihet se numri i transaksioneve eshte i barabarte me 9 qe do te thote shpenzimet jane me te medha
Nga kjo figure shohim se numri i transaksioneve eshte 6 qe dmth se me perdorimin e kanaleve te distribuimit zvoglohen shpenzimet.
Hulumtimi – mbledhja e informacioneve të nevojshme për planifikim dhe lehtësim të procesit të prodhimit.
Promocioni – zhvillimi dhe lansimi i informacioneve bindëse për ofertën e caktuar në treg.
Kontaktimi – gjetja dhe komunikimi mirë konsumatorët potencialë në treg.
Adaptimi – formulimi dhe adaptimi i ofertës sipas nevojave të konsumatorëve.
Negociata – përpjekja që të arrihet marrëveshja mbi çmimin dhe kushtet e tjera të ofertës.
Distribuimi fizik – transportimi dhe deponimi i produkteve
Financimi – grumbullimi dhe shpërndarja e mjeteve për mbulimin e shpenzimeve të kanaleve.
Marrja e rrezikut – lidhur me aktivitetet e distribucionit.
Integrimi Vertikal i kanalit – bashkimi i dy ose më shumë fazave të kanalit nën një udhëheqje paraqet integrimin vertikal të kanalit.
Shumica e integrimeve vertikale të kanalit mund të bëjnë pjesë njërën nga këto lloje të integrimeve:
-në integrimin korporativ- i bashkon të gjitha fazat e kanalit prej prodhuesit deri te konsumatori nën një pronësi.
-në integrimin administrativ – anëtarët e kanalit janë të pavarur dhe koordinimin e fazave të kanalit e bëjnë në bazë të madhësisë dhe fuqisë njërit nga pjesëmarrësit në integrim.
-integrimin kontraktues – raportet ndërmjet anëtarëve të kanalit rregullohen nëpërmjet kontratës. Anëtarët e kanalit janë të lidhur nëpërmjet kontratës, ku janë të paraqitura të gjitha të drejtat dhe obligimet e secilit.
Integrimi Horizontal i kanalit – kombinimi i institucioneve të të njëjtit nivel të kanalit nën një udhëheqje paraqet integrimin horizontal të kanalit.
Integrimet shumëkanalëshe – ndërmarrjet për të pushtuar tregjet e njëjta ose të ndryshme gjithnjë e më tepër po përkrahin integrimin e kombinuar të distribuimit.
Karakteristikat e produkteve: çmimi për njësi, qëndrueshmëria, masiviteti, standardizimi, nevoja për instalime dhe meremetime.
Karakteristikat e konsumatorit: numri, shpërndarja gjeografike, kanalet e preferuara, sjelljet e blerësve, përdorimi i teknologjisë.
Karakteristikat e ndërmjetësve: disponueshmëri, gatishmëria për transp. e produkteve, shërbimet e tregut, mundësia për konflikt dhe konkurrencë, produkte tjera të propozuara, kushtet financiare, fuqitë dhe dobësitë.
Karakteristikat e konkurrencës: numri dhe madhësia, strategjia e distribuimit, kushtet financiare, madhësia e linjave të produktit, produktet mikse, objektivat, strategjitë dhe buxheti, fuqitë dhe dobësitë.
Karakteristikat rrethuese: kushtet ekonomike, çështjet politike, ligjet, rregullat dhe etika, ndryshimet kulturore dhe sociale, ndryshimet teknologjike.
Karakteristikat e ndërmarrjes: madhësia dhe shpërndarja e tregut, kushtet financiare, madhësia e linjave të produkteve miks, aftësia për të përmbushur funk. distributive, qëllimet, strategjia dhe buxheti, përvoja e kanaleve fuqitë dhe dobësitë.
Kriteri ekonomik – çdo ndermarrje perpiqet t’i zvogëloje shpenzimet dhe te rrise sa me shume shitjen, duke plotesuar sa me mire kerkesat e konsumatoreve. Kriteri ekonomik shpjegon se duhet zgjedhur ate sistem te kanaleve i cili siguron nje shpenzim me t vogla te distribucionit per vellimin e caktuar te shitjes.
Kriteret e kontrollit – ne disa raste menaxheri i ndermarrjes percaktohet per kanale te caktuara te distribucionit te cilat kushtojneme shtrenjte me qellim qe te mund te kontrolloje distrubuimin e produkteve te veta ne treg.
Kriteret e adaptimit – kur ndermarrja ka presione nga ndryshimet e mjedisit te saj afarist, shpesh paraqitet nevoja per t’i ndryshuar kanalet e distribucionit, duke iu pershtatur rrethanave te reja.
Strategjia intensive – Suksesi i shitjes se disa produkteve te rendomta varet nga numri i vendshitjeve neper te cilat shitet produkti.Prandaj prodhuesit e produkteve te tilla perpiqen t’i nxjerin ato nepermejet nje numer te madh te vendhsitjeve, pshproduktet e perditshme, siq janë : cigaret, produktet ushqimore te perditshme, produktet t higjienes etj
Strategjia selektive – Shumica e prodhuesve udheheqin nje politike te zgjedhjes te ndermjetesve, dmth njepolitik te reduktimit te numrit te ndermjetesve ne disa prej tyre.
Strategjia ekskluzive – Ne disa raste prodhuesi mund t’ia besoje distribuimin e produkteve te veta nje grupi te vogel te ndermarrjeve , duke i dhene seciles prej tyre te drejta ekskluzive per shitje ne territore te caktuara.