Accenture olarak din, dil, ırk, cinsiyet, cinsel tercih veya yaş gözetmeksizin herkesin eşit derecede kabul gördüğü bir iş yeri kültürüne inanıyoruz. Bu, insanların dürüstçe ve korkusuzca diyaloğa girebildiği, hatta ırk veya din gibi tabu konularda bile rahat bir şekilde kendilerini ifade edebilmelerinin sağlandığı bir işyeri sunmak anlamına geliyor.
Farklılıklarımızın bizi daha güçlü kıldığını ve beraberinde yenilik, yaratıcılık ve rekabet avantajı sağladığını düşünüyoruz. Hedefimiz dünyanın en kapsayıcı ve farklı özelliklerde çalışanı bir arada barındıran kurumu olabilmek.
Bu seneki “İş Yerinde Eşitlik 2018” araştırmamızla da bu kavrama öncülük ediyor ve çok önemli bir soruya değiniyoruz: Erkeklerin ve kadınların eşit olduğu bir işyeri kültürü yaratmak için ne gerekiyor? Detaylar araştırmamızda.
2. Accenture olarak din, dil, ırk, cinsiyet, cinsel tercih veya yaş gözetmeksizin herkesin
eşit derecede kabul gördüğü bir iş yeri kültürüne inanıyoruz. Bu, insanların dürüstçe ve
korkusuzca diyaloğa girebildiği, hatta ırk veya din gibi tabu konularda bile rahat bir
şekilde kendilerini ifade edebilmelerinin sağlandığı bir işyeri sunmak anlamına geliyor.
Farklılıklarımızın bizi daha güçlü kıldığını ve beraberinde yenilik, yaratıcılık ve rekabet
avantajı sağladığını düşünüyoruz. Hedefimiz dünyanın en kapsayıcı ve farklı
özelliklerde çalışanı bir arada barındıran kurumu olabilmek.
Bu seneki “İş Yerinde Eşitlik 2018” araştırmamızla da bu kavrama öncülük ediyor ve çok
önemli bir soruya değiniyoruz: Erkeklerin ve kadınların eşit olduğu bir işyeri kültürü
yaratmak için ne gerekiyor?
Sonuçlarımız oldukça cesaret verici: Bugünün iş liderleri, kariyer yolu ve ücretlerde
cinsiyet ayrımından kaynaklı farklılığı yok etme gücüne sahip. Araştırmalarımız, eşitlik
kültürünün yaratılmasının, çalışanların potansiyelini daha da açığa çıkaracağını
gösteriyor.
Dilnişin Bayel
Accenture Türkiye
Genel Müdürü
3. Birlikte on dördüncüsünü kutladığımız “Dünya Kadınlar Günü”nde, 2018 araştırmamız
kapsamında 34 ülkede 22.000’in üzerinde kişi ile görüşüldü ve kadın ve erkeklerin
kariyer gelişimine etkisi istatistiksel olarak kanıtlanmş 40 etken bulundu. Türkiye olarak
bu araştırmanın bir parçası olmaktan gurur duyuyoruz.
Toplumsal cinsiyet eşitliğine giden yolda Accenture olarak emin adımlarla ilerliyor ve
kadınlara ilham vermek ve onları daha da ileri taşımak adına var gücümüzle
çalışmalarımıza devam ediyoruz. Yine bu kapsamda 2025 yılına kadar %50 kadın, %50
erkek olacak şekilde cinsiyet eşitliğine dayalı bir iş gücüne kavuşmayı taahhüd
ediyoruz.
Çalışmamızın bizler için olduğu kadar sizin için de ufuk açıcı olmasını dilerim.
Dilnişin Bayel
Accenture Türkiye Genel Müdürü
Dilnişin Bayel
Accenture Türkiye
Genel Müdürü
4. TÜSİAD olarak ülkemizde kadın-erkek eşitliğinin sağlanmasını, “demokratik gelişmişlik, kapsayıcı
büyüme ve sürdürülebilir kalkınmanın” vazgeçilmez bir unsuru olarak görüyoruz. Kadınların eğitim,
çalışma hayatı ve karar alma mekanizmalarına katılımı, şiddetten korunması, iletişimde toplumsal
cinsiyet eşitliği gibi, cinsiyet eşitliğiyle ilgili tüm konuları yakından izliyoruz. Gerek iş dünyasındaki
gerekse toplumdaki farkındalığın yükselmesi için projeler gerçekleştiriyoruz. Bu çalışmaları, özel
sektörün dönüştürücü gücüne olan inancımızla sürdürmekteyiz.
Toplumsal cinsiyet eşitliği çok boyutlu yapısı, çok yönlü çalışmaların eş zamanlı olarak bütüncül bir
yaklaşımla hayata geçirilmesini gerektiriyor. Etkili kamu politikaları başta olmak üzere, kamu-özel
sektör ve sivil toplum iş birlikleri ile çözüme odaklanmak gerekiyor.
Kız çocuklarının eğitimine sonuna kadar devam etmesini sağlayan politikalar olmazsa olmaz
nitelikte. Eğitim seviyesi yükseldikçe kadınların işgücüne katılım oranları da anlamlı derecede
artıyor. Dijital çağda kadınları özellikle STEM alanlarında eğitime ve çalışmaya yönlendirmek aslında
geleceğe çok kıymetli bir yatırım olacaktır. Bununla birlikte eğitim işgücüne katılım için yeterli değil.
Kadınların doğum sonrasında iş yaşamından kopmalarını önlemek de gerekiyor. Güvenceli esnek
çalışma imkanları, yurt çapında çocuk/yaşlı bakım kurumları gibi araçları yaygınlaştırmak, kadın
yeteneklerin hem kendi potansiyelini hayata geçirmesi hem de şirketlerin değerli insan kaynağını
yitirmemesi açısından önem taşıyor.
4
Erol Bilecik
TÜSİAD
Yönetim Kurulu Başkanı
5. Özel sektörün, toplumsal cinsiyet eşitliği önündeki zihinsel ve uygulamadaki engelleri aşmak ve
toplumsal dönüşüme katkı sağlamak bakımından müthiş bir potansiyel taşıdığına inanıyorum.
Şirketlerin esas zenginliği, kadın-erkek eşitliğinin ve çeşitliliğinin sağlanmasında yatıyor.
Kurumlarımızda toplumsal cinsiyet eşitliğine uygun bir kültürün yerleşmesini sağlayacak adımların
bütüncül bir anlayışla hayata geçmesi gerekli. Bu amaçla tepe yönetiminin taahhüdü ve liderlik
sergilemesi büyük önem taşıyor.
Kurumsal politikalarımızda toplumsal cinsiyet eşitliğinin stratejik önceliklerden biri olarak
belirlenmesi ve hedefler konması, mentorluk ve liderlik gelişim programları, iş-aile dengesinin
kurulmasına yardımcı uygulamalar gibi programların hayata geçirilmesi bu bütüncül bakışla ele
alınmalı. Sürekli ve tutarlı bir uygulama gerektiğini unutmadan kararlılıkla hareket edilmeli. Kurumsal
hayatımızdan özel hayatımıza kadar, iletişim dilimizi toplumsal cinsiyet ayrımcılığından arındırmamız
da farkındalığı artırıcı ve güçlendirici bir adım olacaktır.
Ülkemizde son yıllarda sosyal sorumluluk olarak başlayan daha sonra kurumsal politikanın ayrılmaz
bir parçası haline gelen pek çok özel sektör girişimini görmekten memnuniyet duyuyoruz. Örneğin,
UN Women ve UN Global Compact’ın “Kadının Güçlendirilmesi Prensipleri”ni imzalayan şirket sayısı
en yüksek ülke, 258 şirket ile Türkiye. Aslında yapılması gerekenler belli, sıra etkili uygulamada ve
gelecek için umut verici sonuçlar görmekte.
5
Erol Bilecik
TÜSİAD
Yönetim Kurulu Başkanı
6. Koşulların görünmez bir el tarafından bir anda değiştirilmesini bekleyemeyiz, dönüşümün
tetikleyicisi olmamız şart. Her bireyin ve her kurumun kendi etki alanlarından başlayarak bir “kelebek
etkisiyle” bu dönüşüme büyük katkı sağlayacağına inancım sonsuz.
Hedeflerimizi veriye dayalı analizlerle belirlemek, hedefin kendisine ulaşmak kadar önemlidir. Bu
kapsamda Accenture Dünya Kadınlar Günü Özel Araştırması nerede olduğumuzu görmemiz kadar,
nereye gitmek istediğimizi hedeflemek için de katkı sağlayacaktır. Bu değerli araştırmayı ülkemize
kazandırdığı için Accenture Türkiye’ye teşekkürlerimizi sunuyorum.
Erol Bilecik
TÜSİAD Yönetim Kurulu Başkanı
6
Erol Bilecik
TÜSİAD
Yönetim Kurulu Başkanı
8. ARAŞTIRMA ODAĞIMIZ
Dijitalleşme ve teknolojideki gelişmeler
konusundaki bulgularımızdan yola çıkarak bu yıl, iş
yerinde eşitlik sağlamada önemli bir yeri olan iş yeri
kültürünün, kariyer gelişimi üzerindeki etkisini
araştırdık.
9. İş yerinde kadınlar ve erkekler için eşit kariyer gelişimi ve eşit maaş
olanakları sağlamak için gereken nedir?
Kadın ve erkeklerin
kariyerlerinin
gelişimde etkisi
istatistiksel olarak
kanıtlanmş 40
etken bulduk
SONUÇ
200 üzerinde
potansiyel iş yeri
kültürü etkeni
belirledik
Bu etkenleri 34
ülkede
22bin’den fazla
kişiyle
ölçümledik
NEYİ ARAŞTIRMAK İÇİN YOLA ÇIKTIK…
ARAŞTIRMAVERİ
10. Örneklem: çalışan kadın ve erkekler arasında eşit dağılım
Amerika:
Arjantin
Brezilya
Kanada
Meksika
ABD
Avrupa:
Avusturya
Danimarka
Finlandiya
Fransa
Almanya
İrlanda
İtalya
Hollanda
Norveç
Polonya
İspanya
İsveç
İsviçre
Türkiye
İngiltere
Orta Doğu:
Suudi Arabistan
BAE
Güney Afrika
Asya Pasifik:
Avustralya/ Yeni Zelanda
Çin
Hindistan
Endonezya
Japonya
Malezya
Filipinler
Singapur
2018’de gerçekleşen güncelleme:
Yeni Zelanda, Polonya ve Türkiye
eklendi
ARAŞTIRMA: 34 ÜLKEDE 22,000’İ AŞKIN
ONLINE GÖRÜŞME
Türkiye
DEMOGRAFİSİ
350 349
12. İş yerindeki kültür değişimi kadınların potansiyelini ortaya
çıkartıyor
BULGULARIMIZ
• Cesur ve Açık Liderlik: eşitlik hedeflerini açıkça belirleyen, paylaşan ve
ölçümleyen kapsayıcı liderlik
• Geniş Kapsamlı Aksiyonlar: her iki cinsiyeti de destekleyen, kaynak
çekme ve korumada önyargısız ve aile dostu politika ve uygulamalar
• Özgürleştirici Çalışma Ortamı: çalışanlarına güvenir, bireylere saygı
duyar, yaratıcılık ve esnek çalışma ve öğrenme özgürlüğü sunar
Araştırmamız, kariyer gelişiminde rol oynayan 40 etkeni ortaya koydu. Bu
40 etkeni üç kategoride grupladık:
13. • Türkiye’de, her 100 erkek yöneticiye karşılık gelen mevcuttaki 18
kadın yönetici sayısı 83’e çıkabilir.
• Bununla beraber, kadın çalışan başına maaşlarında %35 artış...
• … veya kadın çalışan başına toplam 23,889 dolarlık artış olabilir.
• Bu artış kadınların kazancında toplamda 30.5 milyar dolarlık
yükseliş anlamına gelir.
BU ETKENLERİN ÇOĞUNUN MEVCUT OLMASI
HALİNDE, KARİYER GELİŞİMİNE VE MAAŞA ETKİSİ NE
OLUR?
23,889$
Bu etkenlerin iş yerinde eşitlik ve kadınların maaşına potansiyel etkisini
modelledik.
Araştırmamız kariyer gelişimine etkisi olan ve üç ana kategoriye işaret
eden 40 etkeni ortaya koydu:
18 83
100
16. ÇALIŞANLARINA BU ETKENLERİ SUNABİLEN ŞİRKETLERDE BAŞARIYA
ULAŞMA OLASILIĞI ÇOK DAHA YÜKSEK
%94
%99
%77
%84
%39
%45
Kariyer gelişimlerinden memnun İşini seviyor
Etkenler daha çok mevcut Ortalama Etkenler daha az mevcut
Şirketinizde kariyer gelişiminizden ne kadar memnunsunuz? Memnun veya Çok Memnun
İşinizi seviyor musunuz? Her zaman veya Çoğu Zaman
• Bu etkenleri sunan şirketlerde çalışanların %94’ü kariyer gelişimlerinden memnun.
• Ve %99’u çoğu zaman işlerini seviyorlar.
Baz= Türkiye Örneklemi;Etkenler daha
çok mevcut= 142; Ortalama = 418;
Etkenler daha az mevcut = 140
S1, S2
17. BU ETKENLERİN SUNULDUĞU ŞİRKETLERDE ÇALIŞANLARIN KARİYER
HEDEFLERİ DAHA YÜKSEK
%95 %94%94 %94
%89
%94
Terfi hedefliyor Üst düzey yönetici olmak istiyor
Etkenler daha çok mevcut Ortalama Etkenler daha az mevcut
Şirketinizde bir sonraki seviyeye terfi etmeyi hedefliyor musunuz? Evet (Üst seviye rollerde yer almayan çalışanlar)
İş yerinizde üst düzey lider olmak istiyor musunuz? Evet (Üst seviyede lider olmayan çalışanlar)
• Daha fazla etkenin mevcut olduğu şirketlerde çalışanların %95’i terfi almayı hedefliyor
• Ve çalışanların %94’ü üst düzey yönetici olmak istiyor
Baz = Üst seviye rollerde ve yönetimde yer almayan çalışanlar;
Etkenler daha çok mevcut= 121/103; Ortalama= 375/320;
Etkenler daha az mevcut= 125/109S9, S10
18. DAHA FAZLA ETKENİN MEVCUT OLDUĞU ŞİRKETLERDE
KADINLAR KARİYERLERİNDE DAHA HIZLI İLERLİYOR
%37
%29
%17
Etkenler daha çok mevcut Ortalama Etkenler daha az mevcut
Hızlı ilerleme yolundaki kadınların oranı Hızlı ilerleyen çalışanlar araştırma grubumuzun beşte birini temsil ediyor ve genellikle ilk beş
yılda yönetici seviyesine ulaşarak iş yerinde ilerlemede akran gruplarının önüne geçiyorlar.
Baz = Tüm kadınlar; Etkenler daha çok mevcut = 65;
Ortalama = 219; Etkenler daha az mevcut = 65
19. Endüstri 4.0 teknolojilerinin yarattığı dönüşümle iş dünyasında olanları biraz da kışkırtıcı
bir tanımla Kapitalist düzenden Marksist düzene geçiş olarak tanımlıyorum. Rekabetin
kıran kırana olduğu, çalışanların beden ve ruhlarını bile işlerine verdikleri bir kapitalist
düzenden daha insancıl çalışanın kendi ihtiyacı kadar kendi istediği işlerde kendi istediği
zamanlarda çalışmasına imkan veren açık sistemlere doğru evriliyoruz. Tabii ki ortaya
çıkacak model ikisinin karışımı bir model olacaktır. Ama görünen o ki ‘sağlıklı, beyaz,
zengin’ erkek egemen ya da erkeksi güçlerin egemen olduğu kapitalist düzenden daha
insancıl bir düzene geçiyoruz. Ancak eşitlik sadece erkek ve kadın arasında değil, beyaz
ve siyah ya da güçlü ve zayıf diye kısaca tanımlayabileceğimiz tüm insani özelliklerde.
Bu geçiş döneminde ayakta kalmak ve yeni düzende kilit roller almak için (kilit roller artık
hep tepe roller olmayacak diye düşünüyorum) dersimizi iyi çalışmamız gerek. Her şeye
yetişmeye çalışmak kapitalizmin bir öğretisi, çizilen yollar, başarmak için mutlaka
yapılması gereken şeyler. Ancak iyi olduğumuz yönleri parlatmak, aynı zamanda veriyi
(sadece rakamlar değil, işin sosyolojisi, tarihi, ekonomisi…) okumaya ve anlamaya önem
vermek , ölçekleri karşılaştırmalı olarak kavrayabilmek fark yaratacak. Büyük resmi
görmek. Eşit değil belki ama kadınların farklı ve otorite olmalarını sağlayacaktır.
Sertaç Yerlikaya
Boğaziçi Üniversitesi Executive MBA
Program Direktörü,
Endüstri 4.0 Danışma Kurulu Yöneticisi
20. Etki alanımıza göre yapabileceklerimiz değişmekte, kendi alanlarında güçlü (kendinin ve
çevresinin farkında, özgüveni yüksek, empati kurabilen) ve donanımlı (öğrenmeye ve
öğrendiğini paylaşmaya açık, yazılı ve sözlü ifade yeteneği kuvvetli) bireyler yetiştirmek,
iş ve karar ortamlarında farklılıklara (diversity’e) ortam sağlamak.
Eşitliği artırıcı programlarda kadın-erkek beraber olmak ve bu ikilileri denk yapılarla
kurmak önemli. Söylenen sözden çok davranış nasıl çocukları etkiliyor ve yönlendiriyorsa
aynı şekilde yetişkinleri de yönlendiriyor. Rol model aldıkları kişileri kadın-erkek birlikte
eşitlik mücadelesinde görmek ama denk bir ilişki içinde görmek etki alanını
genişletecektir. Dizilerdeki karakterler, güç dengeleri topluma verdiği rol örneklerinin ne
kadar etkin olduğunu söylemeye gerek yok. Çizgi filmden, dizilere, filmlere, çocuk
kitaplarından romanlara… Medyanın gücü kişiliklerimizin oluşumunda ve değişiminde çok
etkin. İnsanlara ne yapmalarını söylemektense yaptıklarında ne olacağını göstermek
vizyon çalışmalarında her zaman önerdiğimiz bir yöntem değil mi?
Sertaç Yerlikaya
Boğaziçi Üniversitesi Executive MBA Program Direktörü,
Endüstri 4.0 Danışma Kurulu Yöneticisi
Sertaç Yerlikaya
Boğaziçi Üniversitesi Executive MBA
Program Direktörü,
Endüstri 4.0 Danışma Kurulu Yöneticisi
23. Model
Accenture’ın regresyon bazlı
ekonometrik yaklaşımı, arka
planda yer alan bazı önemli
gelir belirleyicilerini de göz
önünde bulunduruyor
örnek: çalışma süresi,
öğrenim düzeyi, sektör, şirket
büyüklüğü
Araştırmadan
Gelen Maaş
Verisi*
Modelle birlikte, 40
etkenin kadın ve
erkeklerin gelirindeki ve
aralarındaki gelir farkının
azaltılmasınıdaki rolünün
belirlenmesi amacıyla
veriyi ayrıştırdık.
*Araştırma verisi beyana dayalıdır
ETKENLERİMİZİN MAAŞ ÜZERİNDEKİ ETKİSİ NEDİR?
+ CESUR VE AÇIK
LİDERLİK
+ GENİŞ KAPSAMLI
AKSİYONLAR
+ ÖZGÜRLEŞTİRİCİ
ÇALIŞMA ORTAMI
24. Etkenlerin daha fazlası
herkes için mevcut
olsaydı, kadın-erkek
maaşları arasındaki
farka etkisi ne olurdu
sorusuna cevap
bulduk
Daha sonra, modelin
sonuçlarını Global İş
Gücü Pazarı
Verisinden edinilen
ortalama kadın ve
erkek maaşlarına
uyguladık
ERKEKLERİN KAZANDIĞI HER 100$’A KARŞILIK, KADINLAR
89$ KAZANABİLİR VE FARKI KAPATMAYA YAKLAŞABİLİR
• Kadınlar şu anda, erkeklerin kazandığı her
100$’a karşılık 82$ kazanıyor.
• Etkenlerin çoğu tüm çalışanlar için mevcut
olsa, kadınlar, erkeklerin kazandığı her
100$’a karşılık 89$ kazanabilir.
• Bu da maaşlarında %35’lik bir artış
anlamına gelir.
Sonuç
Modelin
Sonucu
Global
İş Gücü
Pazarı
Verisi
82$ 89$
100$
26. Farklılıkların kabullenilmesine dair
hedefler/amaçlar şirket dışında da
paylaşılmıştır
Kadın-erkek eşitliği yönetim için bir
öncelik teşkil eder
Kadın- erkek arasındaki maaş
farkının giderilmesi konusunda şirket
net bir hedef belirlemiştir
Çalışanlardan hiçbir zaman şirket kültürüne uyum
sağlamaları adına dış görünüşlerini değiştirmeleri talep
edilmez
Çalışanların yaratıcı ve yenilikçi olma özgürlüğü
tanınmaktadır
Uzaktan veya esnek çalışma mümkün ve yaygın şekilde
uygulanmaktadır
Şirket, yetkinlikleri güncel kılan eğitimler
sağlamaktadır
Çalışanlar sanal veya uzaktan toplantılar sayesinde
uzun mesafe veya yurtdışı seyahati yapmak zorunda
kalmazlar
Çalışanlar kişisel sorumluluklarına bağlı sepeblerle bazı
günler evden çalışabilirler
Çalışanlar ayırımcılık vakalarını şirketlerine
bildirebilirler
Kadınların işe alımı, şirkette
tutulmaları ve ilerlemeleri konusunda
gelişme kaydedilmiştir
Şirketin yalnızca kadınlara açık olan bir
kadın sosyal ağı (network)
bulunmaktadır
Şirketin hem kadınlara hem erkeklere
açık olan bir kadın sosyal ağı (network)
bulunmaktadır
Erkeklerin babalık izni almaları teşvik
edilir
40 ETKENİN 10’U POZİTİF KÜLTÜREL DEĞİŞİM İÇİN BİR
KATALİST ROLÜ OYNAYABİLİR
CESURVE AÇIK
LİDERLİK
GENİŞ KAPSAMLI
AKSİYONLAR
ÖZGÜRLEŞTİRİCİ
ÇALIŞMA ORTAMI
28. Kadınların, en az bir kadın üst yöneticinin olduğu
şirketlerde hızlı bir kariyer planında yer almaları çok daha
olası
CESUR VE
AÇIK
LİDERLİK
Lider yönetim kadrosunun kadın-erkek eşitliği
konusunda iyileştirmelerden sorumlu tutulduğu
şirketlerde kadınların üst yönetimde yer alma olasılığı
daha yüksek.
Kadın-erkek eşitliği, CEO
ve lider yönetim kadrosu
için stratejik bir öncelik
olmalı
Farklılıkların kucaklanmasına yönelik hedef
belirlemiş şirketlerde kadınların hızlı kariyer planı
çizme olanakları daha fazla
29. KADINLARIN EN AZ BİR KADIN ÜST YÖNETİCİNİN OLDUĞU ŞİRKETLERDE
HIZLANDIRILMIŞ KARİYER PLANI ÇİZMELERİ ÇOK DAHA OLASI
Hızlı kariyer planındaki kadın oranı. Hızlı kariyer planındaki çalışanlar araştırma örneklemimizin beşte birini oluşturuyor ve genelde 5
yıl içinde yönetici seviyesine yükselerek iş yerinde ilerleme konusunda akran gruplarının önüne geçiyor
Şirketinizdeki üst düzey yöneticiler içinde (örnek: CEO, Genel Müdür, CFO, COO)yaklaşık kadın oranı nedir?
S13
%23
%29
Tamamı erkek yönetici ekip¹ Lider yönetici ekipte en az bir kadın
Baz = Tüm kadınlar; Bir kadın olan: 326; Hiç kadın olmayan: 22
¹Uyarı: düşük baz
30. İŞ YERİNDE KAPSAYICILIK KONUSUNDA SORUMLULUKLAR BELİRLEMİŞ İŞ
YERLERİNDE KADIN LİDERLER DAHA BAŞARILI
Son 5 yılda yönetim ekibinizdeki kadın oranı nasıl değişiklik gösterdi? Arttı
• Lider yönetim ekibinin iş yerinde eşitlik ve kapsayıcılık konusunda sorumlu tutulduğu şirketlerde çalışanların
%63’ü, şirketlerinde son 5 yılda yönetim ekibindeki kadın oranının arttığını söyledi
Baz = Türkiye Örneklemi; Sorumlu olan: 134; Sorumlu olmayan: 143S14
%52
%63
Lider yöneticiler iş yerinde eşitlik ve kapsayıcılık
konusunda sorumlu tutulmuyor
Lider yöneticiler iş yerinde eşitlik ve kapsayıcılık
konusunda sorumlu tutuluyor
31. HIZLI KARİYER PLANINDAKİ KADINLAR DAHA ÇOK İŞ YERİNDE
KAPSAYICILIK HEDEFLERİ OLAN ŞİRKETLERDE ÇALIŞIYORLAR
Şirketiniz iş yerinde kapsayıcılığı artırma hedefi belirledi mi?
S15 Baz = Tüm kadınlar; Hızlı kariyer planındaki kadınlar = 99
• Hızlı kariyer planındaki kadınların %88’i kapsayıcılık hedefi olan şirketlerde çalışıyor
• Bu rakam tüm kadınlar için olan ortalamadan daha yüksek (72%)
%28
%12
%49
%61
%23
%27
Tüm kadınlar
Hızlı kariyer planındaki kadınlar
Hayır/Bilmiyorum Evet, şirket içinde açıklandı Evet, şirket dışına açıklandı
%88
%72
33. Doğum izninin bir tek annelere verilmesi
kadınları kariyerlerinde ilerlemeden
alıkoyar – pek çok şirket bu izni babalara
kullandırma konusunda geride
kalmaktadır
GENİŞ KAPSAMLI
AKSİYONLAR
Kadın sosyal ağlarına dahil olmak
kadınların kariyer gelişimleri ile yakinen
bağlantılıdır
İş yeri politikaları, uygulama ve
programları kadın-erkek eşitliğini
destekler amaçlı oluşturulmalıdır
34. ŞİREKETLERİN ÇOĞU ŞEFFAF BİR DOĞUM İZNİ POLİTİKASI VEYA
TEŞVİKİ SUNMUYOR
Lütfen şirketinizin kadınlar ve erkekler için doğum izni yaklaşımını ve politikasını tanımlayın. Evet
Baz = Türkiye Örneklemi; Global ÖrneklemS54
Global içgörü: Sadece
kadınları hedef alan
politikalar ve prosedürler
istenmeyen sonuçlar
doğurabilir – Fakat,
erkeklere de doğum izni
sunduğunuzda, kadınların
doğum iznine çıkmasının
negatif etkisi nötralize olur
ve hatta pozitif anlam
kazanır.%41
%53
%60
%74
%45
%58
%67
%73
Erkeklerin doğum izni alması teşvik ediliyor
Babalar için şeffaf bir doğum izni politikası var
Kadınların doğum izni alması teşvik ediliyor
Kadınlar için şeffaf bir doğum izni politikası
Global Türkiye
• Çalışanların yaklaşık dörtte üçü şeffaf bir doğum izni politikası olan şirketlerde çalışıyor
• Çok daha az sayıda çalışan, erkeklerin doğum izni almalarını teşvik eden şirketlerde çalışıyor
35. HIZLI KARİYER PLANINDAKİ KADINLARIN BİR SOSYAL KADIN AĞINA
ÜYE OLMALARI DAHA OLASI
İş yerinizde bir kadın sosyal ağına (network) üye misiniz?
• Hızlı kariyer planındaki kadınların %81’i bir kadın sosyal ağına üye
• Kadınların %24’ü bir kadın sosyal ağı olmayan şirketlerde çalışıyor
Baz = Tüm kadınlar; Hızlı kariyer planındaki kadınlar= 99S41
%68
%77
%4
%4
%4
%2
%24
%17
All women
Fast-track women
Yes - for men and women Yes - women only No - I choose not to No - none exists
%81
%72
Hızlı kariyer planındaki
kadınlar
Tüm kadınlar
Hem kadın hem erkekler
için bir sosyal ağa üye
Kadınlar için bir
sosyal ağa üye
Üye olmamayı
tercih ediyor
Hiçbir ağa üye
değil
37. Güzel haberlerle başlayalım. İş dünyasının kuralları yeniden yazılıyor. Dijital dönüşümün
tetiklediği geleceğin işgücü, geleceğin meslekleri ve yetkinlikleriyle birlikte gelecek.
Bugün ilkokuldaki çocukların yapacağı mesleklerin %65‘inin daha icat edilmediğini
düşünecek olursak, meslek seçiminde bizi yönlendiren herkesle birlikte farklı bir
yolculuğa çıkacağız. Kötü haberlere gelince, Dünya Ekonomi Forumu'nun 2017 Küresel
Cinsiyet Aralığı raporuna göre 144 ülkenin arasında 131‘inci sıradayız. Fırsatımız ise,
Türkiye'nin kullanmadığı en önemli doğal kaynak olan çalışmayan, ekonomiye katkı
sağlamayan kadınlarımız. Türkiye'de kadınların istihdam katılımı OECD seviyelerini
yakaladığında, katılım %30‘lardan %60‘lara çıktığında ülke gelirimizin en azından %20
artacağını biliyoruz. Kadın çalışacak, Türkiye tam potansiyelinde dijital dönüşümü ve
rekabeti global anlamda yakalayacak.
Neden kadınlarımız çalışmıyor? Hepimiz sorunun bir parçasıyız. Kültürümüzün annelik ve
ebeveynliğe yüklediği eşit olmayan yükümlülükler, rol model eksikliği, kurumların çalışan
anneleri yeterli derecede desteklememesi, network eksikliği, sevdiği kariyeri keşifte
eğitim sistemimizin getirdiği sertlikler nedeniyle bugün üniversite mezunlarının yalnızca
%70‘i okuduğu mesleği iş hayatında devam ettiriyor. #istekizkardeslik dayanışması bu
konuda destek sağlayan yeni bir oluşum.
Melek Pulatkonak
TurkishWIN ve Binyaprak Kurucusu
38. Kadının iş hayatında yeri var, işi zor. Farkındalığı artırıp, birlikte bu zorlukları aşabiliriz.
Arkamıza geleceğin işgücü dinamiklerinin getirdiği "Zero gravity" rüzgarını alıp, kapsamlı
bir hareket planını el ele aktive edebiliriz. Fırsat eşitliği sağlayan kurumların çalışan anneyi
desteklemesi kritik. Araştırma sonuçlarımıza göre katılımcıların %68’i kadın dostu
şirketlerin tanıması gereken haklar içerisinde esnek çalışma saatlerini ilk sırada belirtiyor.
Diğer kadın dostu uygulamaların başında çocuk bakımı için yardım ve özel günlerde izin
uygulamaları geliyor. Kadınların daha çok rol model ve networklerle bir araya gelmesi,
farklı kariyer fırsatlarını kendi gibi kadınlardan öğrenmeleri de çok önemli. Bu bağlamda
dijitalin gücüne güvenimiz tam. Bireylerin ise -kadın ve erkek- hane ekonomisini
geliştirmek için üstlerine düşen eşit ebeveynlik, eşit sorumluluk konusunda bilinçlenmeye
ve birbirinden öğrenmeye ihtiyacı var. Eşit ebeveynlik hak ve görevlerini kadınlar
erkeklere teslim edecek kadar güvenmeliler. Çocuklarımızın bir anne, bir de babaları
var. Eşit ebeveynlik hak ve görevlerini erkekler kadınlardan istemeliler. Ev, iş ve çocuk
görevlerinin altında ezilen bir kadın mutlu olmayacağı, kendine yetemediği için,
başkalarına yetmesi çok zor. Kadının istihdama katılımı, dijital dönüşümün yakında "flip"
edeceği bugünlerde Türkiye'nin önündeki en büyük fırsat. Biz varız, siz de #isteesitlik
hareketine katılın. Kazanan şirketiniz, Türkiye ve çocuklarımız olacak.
Melek Pulatkonak
TurkishWIN ve Binyaprak Kurucusu
Melek Pulatkonak
TurkishWIN ve Binyaprak Kurucusu
41. Kadınlar için de erkekler için de kariyerlerinin
gelişimi, güvenilmek ve kendilerine sorumluluk
verilmesi ile doğrudan ilişkili.
ÖZGÜRLEŞTİRİCİ
ÇALIŞMA
ORTAMI
Şirketlerin, kendileri
olabilmeleri için çalışanlarını
yetkilendirmeleri ve onlara
güvenmeleri gerekir.
Bu 40 etkenden daha fazlasının mevcut olduğu
şirketlerde, eğitim hem faydalı hem de herkese
açıktır.
42. GÜVEN VE SORUMLULUK, KADIN VE ERKEKLERİN KARİYERLERİNİN
GELİŞİMLERİNDE KRİTİK ROL OYNUYOR
%8
%10
%10
%20
%21
%32
%42
%45
%64
Hemcinslerimden rol modellerin oluşu
Kadın-erkek eşitliğine olan bağlılık
Mentör desteği
Lider yönetici ekibinde çeşitlilik
Esnek çalışma koşullarına bağlılık
Sunulan eğitim olanakları
Yaratıcı/yenilikçi olma teşviki
İşyerinde kendim olma özgürlüğü
Güven ve sorumluluk teslim edilmesi
Aşağıda yer alan, iş yerinizdeki çalışma ortamı hakkındaki özelliklerden hangileri kariyer gelişiminizde en çok etki sahibidir? İlk
üçü seçiniz
Baz = Türkiye Örneklemi
• Kendilerine güven ve sorumluluk teslim edilmesi çalışanların %64’ü için önem taşıyor
S7
43. 40 ETKENDEN DAHA FAZLASININ MEVCUT OLDUĞU ŞİRKETLERDE,
EĞİTİMDE ÇALIŞAN DENEYİMİ ÇOK DAHA İYİ
%90
%85
%60 %58
%24
%17
Yetkinlik odaklı eğitimler Talep üzerine alınabilen eğitimler
Etkenler daha çok mevcut Ortalama Etkenler daha az mevcut
Aşağıdakiler şirketiniz için ne sıklıkta geçerlidir: İş yerim, yetkinliklerimi güncel tutma amaçlı eğitimler sunar? Her zaman/Çoğunlukla
Şirketinizin sunduğu eğitimlerin erişilebilirliğini nasıl tanımlarsınız? Talep üzerine erişilebilir
• 40 etkenin daha fazlasının mevcut olduğu şirketlerdeki çalışanların %90’ı, iş verenlerinin her zaman veya
çoğunlukla yetkinliklerini güncel tutma amaçlı eğitimler sunduklarını söylüyor
• Ve çalışanların %85’i eğitimlerin sunumunu esnek veya talep-üzerine olarak tanımlıyor
Baz = Türkiye örneklemi;
Etkenler dha çok mevcut= 142; Ortalama = 418;
Etkenler daha az mevcut = 140
S21, S42
44. Tüm dünyada olduğu gibi Türkiye’de de ortak paylaşımlı ofislerin varlığı beraberinde
başka kavramlar da getirdi: Ortak fikir, ortak akıl, ortak iş, ortak sağduyu… İş dünyasında
hiç olmadığı kadar sık telaffuz edilen terimler bunlar. Yaşa, başa ve cinsiyete bakmayan
yeni bir düzlem, ‘ortak paylaşım’ın doğasında var. Cinsiyete göre ayırım yapmak, artık
yerçekimine karşı gelmek kadar gereksiz bir çaba; er ya da geç yere yapışan siz
olursunuz. Avrupa Ekonomik İşbirliği Teşkilatı'nın (OECD) açıkladığı son rakamlar da bunu
gösteriyor zaten. Almanya, İsveç, Norveç gibi kadın-erkek eşitliği konusunda ortalamanın
üzerinde olan ülkelerin ekonomisi adeta ışıldıyor.
Artık kadın-erkek eşitliğini değil, kadının kendisi olarak, özgünlüğünden taviz vermeden
eşit olabilmesini konuşmalıyız. Bizce asıl önemli olan bu. Kadın olmak, başlı başına politik
bir duruş; “Kadın başına…” cümlesiyle yaşayan bir toplumun iş dünyasında kadın olmak
adata bir başkaldırış. Stajyerinden CEO’suna, girişimcisinden yatırımcısına toplumu değil
kendi içsesini dinleyerek iş dünyasına adım atan tüm kadınların özgünce var
olabilmelerine destek olmak, iş dünyasındaki her markanın ve hepimizin insanlık görevi.
Dünya Ekonomi Forumu'nun (World Economic Forum/WEF) dünya genelinde yaptığı bir
araştırmaya göre, kadınların erkeklerle aynı maaşı almaları ve iş yerinde eşit bir şekilde
temsil edilmeleri için 217 yıl beklemesi gerekiyor. Kadınlar şu an erkeklerin neredeyse
yarısı kadar maaş alıyor. Bu da iki cinsiyet arası yüzde 58 oranlık bir ekonomik uçurum
sebebi. Türkiye’nin de ekonomik istikrara giden yolda kadınların ekonomiye olan katkısı
için her şirkete eşit istihdam sağlamak görevi düşüyor.
Ahmet Onur
Kolektif House Kurucu Ortak
45. Sağlıklı bir değişimin gerçekleşmesi; bu değişime yol gösterecek bilinç inşasıyla başlar.
Değişim, ancak ‘bir’den çoğalıp domino efektiyle genele yayıldığında mümkündür. Eşitlik
konusunda toplumdaki her bireye görev düşüyor. Hepimiz aynı toplumsal rüya içinde
yetiştirildik, büyüdük, geliştik. İnanç sistemi, ‘kadın’ın yeri, ‘erkek’ iktidarı… Adeta kodları
genlerimize işlenmiş durumda. Oysa gördüğümüze inanmamak ve bu anlaşmaya
katılmamak bizim elimizde. Eşitlik, önce içten doğmalı; içimizden çıkan kullandığımız
sözcüklerden başlamalı. Ayrımcı ve seksist sözler yasaklanmalı. Kolay değil, çoğu dilimize
ve kültürümüze yerleşmiş, normalleştirdiğimiz sözlerden bahsediyoruz. Cinsiyet
ayrımcılığın toplumsal belleğe kazındığı bir toplumda, belleğe yeni veriler yükleyerek
kanıksananın tersini aşılamak da yine hepimizin görevi. Gücün yettiği, ulaşabildiğin kadar.
Mesela: Kadın girişimcilerin, yatırımcıların özgün duruşlarını ve cesaretlerini kutladığımız
bir hikaye serisi geliştirdik, “Hayallerine Koşan Kadınlar” başlığında kendinden taviz
vermeden hayallerine koşan kadınları heyecan, onur ve ilhamla paylaşıyoruz. Bir şirketin
çalışanları arasında kadın-erkek oranın en az eşit olması da zorunluluk haline getirilmeli.
Kolektif’te bu oranın şu an yüzde 51 olması, bizim için en gurur verici durum.
Ahmet Onur
Kolektif House Kurucu Ortak
Ahmet Onur
Kolektif House Kurucu Ortak
47. Accenture hakkında
Accenture strateji, yönetim danışmanlığı, dijital, teknoloji ve operasyon alanlarında geniş hizmet ve
çözümler sunan uluslararası profesyonel danışmanlık şirketidir. 40’tan fazla sektörde ve tüm iş kollarında
sahip olduğu eşsiz tecrübesi, uzmanlıkları ve dünyanın en gelişmiş servis ağı sayesinde Accenture,
müşterilerini teknoloji ile buluşturarak müşterilerinin yüksek performansa sahip olmalarına ve sürdürülebilir
bir değer oluşturmalarına yardımcı olmaktadır. 120’nin üzerinde ülkede 435 binden fazla çalışanıyla
müşterilerine hizmet veren Accenture, inovasyon ile dünyanın yaşam ve iş yapış biçimlerine yön
vermektedir. Accenture’ın dünyadaki yedinci IoT Merkezi (Internet of Things – Nesnelerin İnterneti) olan
Accenture İstanbul IoT Mükemmelliyet Merkezi’nde Nesnelerin İnterneti ve Endüstri 4.0 alanlarında
şirketlere özel prototip tasarımlar ve üretimler gerçekleştirilmektedir. İçinde Fjord Design Studio ve İzmir
Delivery Center’ın da yer aldığı, İstanbul ve İzmir’de toplam 4 ofisi bulunan Accenture’ın 500’ü aşkın
uzman danışmanıyla Türkiye’de 18 yıldır profesyonel hizmetler sunmaktadır. Accenture’ın Türkiye’de
uzmanlaştığı sektörler arasında Finans, Telekomünikasyon, Üretim, Ulaşım, Perakende ve Enerji yer alırken
yerel sektör ve mevzuatı uygun şekilde yorumlayarak sektör tecrübe ve birikimlerini aktarmaktadır. Daha
fazla bilgiye www.accenture.com.tr adresinden ulaşılabilir.
Bu raporda Türkiye Cumhuriyeti Kanunlarına yapılan her türlü atıf,
Accenture Danışmanlık Limited Şirketi tarafından bilgilendirme amacı
ile kullanılmıştır. Bu raporda yer alan bilginin güvenilir kaynaklardan
alınması hususunda gerekli özen gösterilmiş olup, herhangi bir
yanlışlık veya eksiklikten dolayı Accenture Danışmanlık Limited Şirketi
sorumlu tutulamaz. Burada yer alan hiçbir bilgi profesyonel veya
hukuki alanda tavsiye niteliğinde değildir. Accenture Danışmanlık
Limited Şirketi işbu raporda yer alan bilgiye dayanılarak yapılan hiç bir
işlemden dolayı sorumluluk kabul etmemektedir. Bu sebeple işbu
raporda yer alan bilgiyi kullanmadan önce profesyonel danışmanlara
başvurmanız tavsiye edilmektedir.