1. ΘΕΜΑΤΑ ΙΣΤΟΡΙΑΣ Β΄ ΛΥΚΕΙΟΥ
ΤΑ ΚΥΡΙΑ ΣΗΜΕΙΑ
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 1

2. Η Ελληνική εδαφική επέκταση
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 2

3. 1864
Η ένωση των
Επτανήσων με την
Ελλάδα
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 3

4. 1881
Η ένωση της
Θεσσαλίας (χωρίς
την Ελασσόνα) και
της Άρτας με την
Ελλάδα
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 4

5. 1912-13
Η ένωση της
Ηπείρου, της
Μακεδονίας, της
Κρήτης και των
νησιών του ΒΑ
Αιγαίου
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 5

6. 1920
Η Ελλάδα των δύο
Ηπείρων και των
πέντε Θαλασσών
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 6

7. 1923
Η Ελλάδα μετά τη
Συνθήκη της
Λωζάννης
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 7

8. Οικουμενικό Πατριαρχείο
Κων/πολης
Η μουσουλμανική μειονότητα της Δ.
Θράκης
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 8

9. Γιατί απειλείται η ύπαρξη του
Οικουμενικού Πατριαρχείου;
 Η Τουρκία δεν αποδέχεται τον οικουμενικό
χαρακτήρα του Πατριαρχείου
 Δεν επιτρέπει τη χρήση του όρου «Οικουμενικός»
από τον Πατριάρχη και για το Πατριαρχείο.
 Θεωρεί το Πατριαρχείο «μειονοτικό»
εκκλησιαστικό θεσμό.
 Θεωρεί τον θρησκευτικό ηγέτη του, αποκλειστικά
ηγέτη των μειονοτικών Ελλήνων Ορθοδόξων της
Τουρκίας.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 9

10. 1) Η άρνηση Νομικής Προσωπικότητας
Η Τουρκία δεν αναγνωρίζει νομική προσωπικότητα στο
Οικουμενικό Πατριαρχείο.
⇩
 Σοβαρά προσκόμματα στην απόλαυση
ιδιοκτησιακών δικαιωμάτων και πρόσβασης στη
δικαιοσύνη.
 Ο ίδιος ο Πατριαρχικός Οίκος δεν θεωρείται
περιουσία του Πατριαρχείου ενώ, το 2005, η
τουρκική δικαιοσύνη αποφάνθηκε ότι το κτήριο που
στεγαζόταν, δεν του ανήκει.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 10

11. 2) Η αδυναμία εκπαίδευσης νέων κληρικών
Η επαναλειτουργία της Θεολογικής Σχολής της
Χάλκης, την οποία οι τουρκικές αρχές έκλεισαν το
1971
⇣
είναι θεμελιώδες αίτημα του Πατριαρχείου,
προκειμένου αυτό να είναι σε θέση να
 εκπαιδεύει νέους κληρικούς
 εξασφαλίσει την ιστορική συνέχειά του με την
επάνδρωσή του με αυτούς.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 11

12. Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης
 Η Θεολογική Σχολή της Χάλκης ιδρύθηκε το 1844. Από
τότε η Σχολή εκπαίδευε νέους κληρικούς
 Μέχρι το 1971, η Σχολή υπαγόταν απ’ ευθείας στο
Υπουργείο Εθνικής Παιδείας της Τουρκίας και το
καθεστώς της διέπετο από τον «Κανονισμό
λειτουργίας της Θεολογικής Σχολής Χάλκης».
 Η Σχολή παρείχε λυκειακή και επαγγελματική
εκπαίδευση (διέκοψαν την λειτουργία της με
πρόσχημα την απαγόρευση της ιδιωτικής ανώτατης
εκπαίδευσης).
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 12

13. Η Μουσουλμανική Μειονότητα
• Οι μουσουλμάνοι της Θράκης ανήκουν στη μόνη, από το
ελληνικό κράτος, επίσημα αναγνωρισμένη μειονότητα. Με
τη Συνθήκη της Λωζάννης το 1923, εξαιρέθηκαν από την
ανταλλαγή των πληθυσμών μεταξύ Ελλάδας - Τουρκίας,
παρέμειναν στην περιοχή και συγκρότησαν τη
μουσουλμανική μειονότητα της ελληνικής Θράκης.
• Η μουσουλμανική μειονότητα δεν είναι ομοιογενής καθώς
αποτελείται από τρεις διαφορετικούς ως προς τη γλώσσα
και την καταγωγή πληθυσμούς: α) τους Τουρκογενείς
(50%), β) τους Πομάκους (30%) και γ) τους Αθίγγανους
(20%)
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 13

14. Η στάση του Ελληνικού Κράτους
• 1930 – 1990: Η ελληνική πολιτεία υιοθετεί μια
αδέξια πολιτική απομονωτισμού απέναντι στη
μουσουλμανική μειονότητα της Θράκης.
• Η καταπιεστική στάση της Τουρκίας απέναντι στην
ελληνική μειονότητα (Κωνσταντινούπολη) οδήγησε
αντίστοιχα σε σκλήρυνση της Ελλάδας έναντι της
μουσουλμανικής μειονότητας.
• Θύματα της πολιτικής: η παιδεία και οι μελλοντικές
γενιές.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 14

15. Το τίμημα της απομόνωσης ήταν:
4. Αδυναμία ένταξης των παιδιών της μειονότητας
καθώς δεν είχαν εναλλακτική επαφή με την
ελληνική γλώσσα πέραν του σχολείου.
5. Πλήρης απουσία συγχρωτισμού και επικοινωνίας με
τον υπόλοιπο τοπικό πληθυσμό.
6. Πολλοί μουσουλμάνοι βρίσκονταν σε πλήρη
γλωσσική σύγχυση καθώς δεν γνώριζαν ούτε καλά
ελληνικά, ούτε καλά τούρκικα, ενώ και τα αγγλικά
τους δεν ήταν καλύτερα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 15

16. • 1967: Αύξηση της προκατάληψης και ανασφάλειας
προς τους μουσουλμάνους, μετά το ξέσπασμα της
διαμάχης στην Κύπρο στην δεκαετία του 1950.
• 1991κ.ε.: Εφαρμογή της ισονομίας και ισοπολιτείας
χριστιανών και μουσουλμάνων, μετριοπάθεια και
συναίνεση στον χειρισμό των προβλημάτων της
μειονότητας. Στη διαπίστωση αυτή καταλήγουν και
οι Μ.Κ.Ο. που παρακολουθούν συστηματικά τις
εξελίξεις στο χώρο της μειονότητας.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 16

17. Οι αλλαγές στην εκπαιδευτική πολιτική
• Υψηλά στις προτεραιότητες της πολιτείας παραμένει η
μέριμνα και η προσπάθεια του Υπουργείου Παιδείας για την
πληρέστερη εκπαίδευση των μουσουλμανοπαίδων.
• Στη Θράκη λειτουργούν σήμερα 235 μειονοτικά σχολεία
στοιχειώδους εκπαίδευσης, στα οποία η διδασκαλία γίνεται
στην ελληνική και την τουρκική γλώσσα. Στα σχολεία αυτά
υπηρετούν 440 μουσουλμάνοι εκπαιδευτικοί.
• Μία άλλη εξέλιξη στο χώρο της δευτεροβάθμιας
εκπαίδευσης είναι το γεγονός ότι τα δύο Ιεροσπουδαστήρια
της Κομοτηνής και του Εχίνου του νομού Ξάνθης, κατέστησαν
ισότιμα με τα εκκλησιαστικά λύκεια εξαετούς φοιτήσεως.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 17

18. Ποιοι είναι οι Πομάκοι;
• Οι Πομάκοι (βουλγαρικά: помаци) είναι μία πληθυσμιακή
ομάδα της παραμεθορίου Βουλγαρίας και της Ελλάδας, τα
μέλη της οποίας μιλούν την Πομακική γλώσσα, μία διάλεκτο
της Βουλγαρικής, και που ασπάζονται τον Μουσουλμανισμό
από τον 17ο αιώνα, οπότε εξισλαμίστηκαν.
• Η λέξη "Πομάκος" εικάζεται ότι προέρχεται είτε από τα
βουλγαρικά помъчен (βασανισμένος) ή помагач
(συνεργάτης), είτε από το ελληνικό Πομάξ (πότης) εξαιτίας
της παλιάς συνήθειας των Θρακών να πίνουν πολύ, ή από το
"ιππομάχοι" (οι Αρχαίοι Θράκες ήταν δεινοί ιππείς
πολεμιστές).
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 18

19. • Υπάρχουν διάφορες απόψεις σχετικά με την
καταγωγή των Πομάκων όπως ότι προέρχονται από
το Παιονικό φύλο των Αγριάνων, ότι είναι αρχαίο
θρακικό φύλο το οποίο εκρωμαΐστηκε,
εκσλαβίστηκε και εξισλαμίστηκε, ότι είναι
εξισλαμισμένοι Βούλγαροι ή Τούρκοι.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 19

20. Η στάση της Τουρκίας απέναντι στη
μειονότητα
• Η Τουρκία, έχοντας ως στόχο την ομογενοποίηση
της μουσουλμανικής μειονότητας της Θράκης
και την μετατροπή της από θρησκευτική σε
εθνική, τουρκική μειονότητα, εξασφάλισε μέσα
από διμερείς συμφωνίες και μορφωτικά
πρωτόκολλα (του 1951 και του 1968) ότι στο
εσωτερικό της μειονοτικής κοινωνίας η
εκπαίδευση θα παρέχεται – πέραν της ελληνικής
γλώσσας – μονάχα στην τουρκική.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 20

21. Ιστορικά γεγονότα
• Μετά το Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο, οι Πομάκοι ξεσηκώθηκαν
κατά της Βουλγαρικής κατοχής (στην οποία είχε περιέλθει
όλη η Δυτική Θράκη). Στις 16 Αυγούστου του 1913,
ξέσπασε το επαναστατικό κίνημα . Οι επαναστάτες
κατέλαβαν επίσης την Κομοτηνή, την Ξάνθη και το λιμάνι
της Αλεξανδρούπολης . Την 1η Σεπτεμβρίου 1913 ιδρύθηκε
στην Κομοτηνή η "Προσωρινή Διοίκηση Δυτικής Θράκης" .
Η Οθωμανική διοίκηση δεν υποστήριξε τους επαναστάτες
και έτσι, με την ανοχή Ελληνικής και Οθωμανικής
κυβέρνησης, η περιοχή παραδόθηκε στο Βουλγαρικό
στρατό. Οι επαναστάτες (αν και μουσουλμάνοι)
αναζήτησαν στήριξη, κυρίως από την Ελλάδα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 21

22. Μετά το τέλος του Α΄ Παγκοσμίου Πολέμου, 8 Πομάκοι
βουλευτές της Βουλγαρικής βουλής, απευθυνόμενοι στις
κυβερνήσεις της Ελλάδος και Γαλλίας, ζήτησαν να
προστατευτεί η εθνική και θρησκευτική τους ιδιαιτερότητα
από τη Βουλγαρική διοίκηση.
Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο, με αντιπροσώπους τους
στη Διάσκεψη Ειρήνης στο Παρίσι το 1946, οι Πομάκοι της
Βουλγαρίας επανέφεραν το αίτημα για ένωση με την
Ελλάδα. Η προσπάθεια των Πομάκων δεν τελεσφόρησε
διότι είχε προηγηθεί η διανομή της Ευρώπης μεταξύ των
τριών μεγάλων δυνάμεων στη Γιάλτα, τον Φεβρουάριο του
1944.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 22

23. Οι ελληνοτουρκικές διαφορές
Εθνικός Εναέριος Χώρος
Χωρικά Ύδατα, Υφαλοκρηπίδα, ΑΟΖ
Το καθεστώς των νησιών του
Αιγαίου
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 23

24. Η πολιτική της Τουρκίας σχετικά με τον
εναέριο χώρο
Τα τελευταία χρόνια -μετά το 1974- η Τουρκία με
μεθοδευμένες ενέργειες-παραβιάσεις επιδιώκει
αλλαγή του status quo στο Αιγαίο.
3. Αμφισβητεί την ελληνική κυριαρχία στον εθνικό
εναέριο χώρο για το εύρος των 10 Ν.Μ.,
4. Δεν αναγνωρίζει δικαίωμα ελληνικού ελέγχου σε
συγκεκριμένη έκταση
5. Προσπαθεί να τροποποιήσει – στα νατοϊκά πλαίσια
– τις αμυντικές ζώνες ευθύνης.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 24

25. ΕΘΝΙΚΟΣ ΕΝΑΕΡΙΟΣ ΧΩΡΟΣ
Η κυριαρχία της Ελλάδας στον αέρα ασκείται εντός 10
ν.μ. από τις ακτές της
(δυνάμει του Διατάγματος της 6ης Σεπτεμβρίου 1931, σε
συνδυασμό με τους νόμους 5017/1931, 230/1936 και
1815/1988).
Η Ελλάδα, ως κυρίαρχο κράτος, επέλεξε, εντός του
εύρους των 10 ν.μ. των χωρικών της υδάτων που όρισε
το 1931, να ασκεί κυριαρχία στον αέρα μέχρι το όριο
αυτό, ενώ στη θάλασσα να ασκεί κυριαρχία μέχρι τα 6
ν.μ. (Ν. 230/1936 και Ν.Δ. 187/1973).
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 25

26. Η Τουρκία αμφισβητεί και παραβιάζει τον
εθνικό εναέριο χώρο της Ελλάδας από τα 6
έως τα 10 ν.μ.
με το επιχείρημα ότι δεν ταυτίζονται τα όρια
της κυριαρχίας της στον αέρα και στη
θάλασσα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 26

27. ΟΙ ΑΒΑΣΙΜΟΙ ΙΣΧΥΡΙΣΜΟΙ ΤΗΣ ΤΟΥΡΚΙΑΣ
• Δεδομένου ότι ο «δικαιούμενος το μείζον,
δικαιούται και το έλασσον», η άσκηση κυριαρχίας
στον εναέριο χώρο μέχρι τα 10 ν.μ. είναι απολύτως
νόμιμη, αφού δεν υπερβαίνει τα 12 ν.μ. που ορίζει
το δίκαιο της θάλασσας ως ανώτατο όριο του
εύρους της αιγιαλίτιδας ζώνης και του εθνικού
εναέριου χώρου.
• Η Ελλάδα έχει προβεί στη γνωστοποίηση της
ανωτέρω νομοθεσίας.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 27

28. • Η Τουρκία, επί 44 χρόνια, ήτοι από το 1931 που
προσδιορίσθηκε το εύρος των χωρικών υδάτων στα 10
ν.μ. μέχρι το 1975 αποδεχόταν το εύρος των 10 ν.μ. του
ελληνικού εθνικού εναέριου χώρου χωρίς ουδεμία
διαμαρτυρία ή αμφισβήτηση, γεγονός που θεμελιώνει
κατά το διεθνές δίκαιο σιωπηρή αποδοχή.
• Η επίκληση από την Τουρκία της μη ταύτισης των
ορίων της κυριαρχίας στον αέρα και τη θάλασσα είναι
προσχηματική. Και τούτο, διότι η Τουρκία απειλεί με
πόλεμο την Ελλάδα σε περίπτωση που η τελευταία
επεκτείνει την κυριαρχία της στη θάλασσα.
• Τέλος, το καθεστώς των 10 ν.μ. είναι σε ισχύ από το
1931, όταν εκδόθηκε το σχετικό Προεδρικό Διάταγμα
και εφαρμόσθηκε ομοιόμορφα, χωρίς οποιαδήποτε
διαμαρτυρία όσον αφορά στη νομική του βάση.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 28

29. FIR Αθηνών
Το FIR Αθηνών συμφωνήθηκε να καλύπτει
ολόκληρο τον ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο και
επιπλέον διάσπαρτα τμήματα του διεθνούς
εναερίου χώρου.
Σύμφωνα με τους κανόνες του ICAO και τη διεθνή
πρακτική η Ελλάδα απαιτεί, για λόγους
ασφάλειας των πολιτικών πτήσεων, όπως όλα τα
αεροσκάφη, πολιτικά και στρατιωτικά,
υποβάλουν σχέδια πτήσεως πριν από την
είσοδό τους στο FIR Αθηνών.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 29

30. Επεξηγήσεις Όρων
• Η παραβίαση εναερίου χώρου αφορά την άνευ
αδείας πτήση αεροσκάφους άλλου κράτους σε
ελληνικό εθνικό εναέριο χώρο.
• Η παράβαση των κανόνων εναέριας κυκλοφορίας
λαμβάνει κατεξοχήν χώρα, όταν αεροσκάφος
εισέρχεται στο FIR Αθηνών χωρίς να έχει καταθέσει
σχέδιο πτήσεως, ήτοι κατά παράβαση των κανόνων
εναέριας κυκλοφορίας.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 30

31. Υφαλοκρηπίδα (γεωλογικά)
• Το τμήμα του παράκτιου βυθού της θάλασσας.
• Το τμήμα (κατά τη γεωλογία) το οποίο αποτελεί την
ομαλή προέκταση της ακτής κάτω από την
επιφάνεια της θάλασσας ως το σημείο στο οποίο
αυτή διακόπτεται απότομα.
• Η υφαλοκρηπίδα διακόπτεται εκεί όπου ο βυθός
αποκτά απότομη κλίση 30ο – 45ο .
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 31

32. • Το τμήμα με την απότομη κλίση ονομάζεται
υφαλοπρανές. Το μήκος της υφαλοκρηπίδας
ποικίλλει ανάλογα με τη μορφολογία της κάθε
περιοχής.
• Στη βάση του υφαλοπρανούς βρίσκεται το
ηπειρωτικό ανύψωμα και από τα 2.500 μ. βάθος και
πέρα αρχίζει η ωκεάνια άβυσσος.
• Υφαλοκρηπίδα, υφαλοπρανές και ηπειρωτικό
ανύψωμα συναποτελούν το υφαλοπλαίσιο.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 32

33. Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 33

34. Η ΥΦΑΛΟΚΡΗΠΙΔΑ ΣΤΟ ΔΙΕΘΝΕΣ ΔΙΚΑΙΟ
• Η υφαλοκρηπίδα και το καθεστώς της σήμερα ορίζεται στο
Διεθνές Δίκαιο και παραχωρείται στο παράκτιο κράτος, για
λόγους πρακτικούς και πολιτικούς· όμως ο νομικός
ορισμός της διαφέρει από τον γεωλογικό.
• Σύμφωνα με τη Σύμβαση των Ηνωμένων Εθνών για το
Δίκαιο της Θάλασσας (1982) ως υφαλοκρηπίδα ορίζεται
κατά βάση ο βυθός της θάλασσας εντός ακτίνας 200
ναυτικών μιλίων από την ακτή. Αυτό ισχύει ανεξάρτητα
από τη γεωλογική μορφή του βυθού.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 34

35. Τα γεγονότα του 1987
Λόγω της τουρκικής άρνησης να επιλύσει το θέμα της
υφαλοκρηπίδας με προσφυγή στο Διεθνές Δικαστήριο, η
εκκρεμότητα συνεχίστηκε ως το Μάρτιο του 1987, οπότε η
κρίση έφθασε στα όρια ένοπλης αντιπαράθεσης, όταν το
τουρκικό πλοίο Σισμίκ-1, συνοδευόμενο από τουρκικά
πολεμικά, ξεκίνησε για να πραγματοποιήσει έρευνες έξω από
την αιγιαλίτιδα ζώνη ελληνικών νησιών. Η κρίση εκτονώθηκε
με την ανταλλαγή μηνυμάτων μεταξύ των δύο Πρωθυπουργών
(του Ανδρέα Παπανδρέου και του Τουργκούτ Οζάλ), οπότε η
Ελλάδα επαναδιατύπωσε τη θέση της για την οριοθέτηση της
υφαλοκρηπίδας του Αιγαίου, στην οποία εμμένει μέχρι
σήμερα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 35

36. Τι είναι η Α.Ο.Ζ.
Με βάση τα άρθρα 55, 56, 57 της νέας Σύμβασης
(1982), ως Αποκλειστική Οικονομική Ζώνη ορίζεται η
πέραν και παρακείμενη της αιγιαλίτιδας ζώνης
περιοχή, το πλάτος της οποίας μπορεί να φθάσει τα
200 ναυτικά μίλια (ν.μ.) από τις γραμμές βάσης από
τις οποίες μετράται το πλάτος της αιγιαλίτιδας
ζώνης.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 36

37. • Εντός της ΑΟΖ το παράκτιο κράτος ασκεί κυριαρχικά
δικαιώματα σε θέματα που έχουν σχέση
2. με την εξερεύνηση,
3. την εκμετάλλευση,
4. τη διατήρηση και διαχείριση των φυσικών πηγών ζώντων ή
μη των υδάτων, του βυθού και υπεδάφους της θάλασσας,
5. με την εξερεύνηση και οικονομική εκμετάλλευση των
ρευμάτων και των υπερκείμενων της θάλασσας ανέμων.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 37

38. Η οριοθέτηση της Α.Ο.Ζ.
• Η υφαλοκρηπίδα υπάρχει αφ' εαυτής και δεν
χρειάζεται να διακηρυχθεί. Χρειάζεται όμως να
οριοθετηθεί μεταξύ όμορων κρατών και, σε
περίπτωση διαφωνίας, να παραπεμφθεί με κοινό
συμφωνητικό στο αρμόδιο διεθνές δικαστήριο
προς απόφαση.
• Η Α.Ο.Ζ., από την άλλη πλευρά, πρέπει να
διακηρυχθεί και ακολούθως να οριοθετηθεί από
τα ενδιαφερόμενα κράτη.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 38

39. Τα χωρικά ύδατα
Σύμφωνα με το Διεθνές Δίκαιο, εθιμικό και συμβατικό, η Ελλάδα
έχει το δικαίωμα επέκτασης των χωρικών υδάτων στα 12 ν.μ.
Κατά την επικύρωση της Σύμβασης των Η.Ε. για το Δίκαιο της
Θάλασσας, η χώρα μας προέβη στη δήλωση ότι "ο χρόνος και ο
τόπος άσκησης των εν λόγω δικαιωμάτων, χωρίς τούτο να
σημαίνει ούτε κατ’ ελάχιστο απεμπόληση εκ μέρους της των εν
λόγω δικαιωμάτων, είναι ένα ζήτημα που απορρέει από την
εθνική της στρατηγική".
Επιπλέον το άρθρο 2 του Ν.2321/1995, κυρωτικού της Σύμβασης
του Δικαίου της Θάλασσας, προβλέπει ότι «η Ελλάδα έχει το
αναφαίρετο δικαίωμα κατ'εφαρμογή του άρθρου 3 της
κυρούμενης Συμβάσεως να επεκτείνει σε οποιονδήποτε χρόνο το
εύρος της χωρικής θάλασσας μέχρι αποστάσεως 12 ν.μ.»
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 39

40. Η θέση της Τουρκίας – casus belli
Σημειώνεται ότι το δικαίωμα επεκτάσεως των χωρικών
υδάτων μέχρι τα 12 ν.μ. έχει ασκηθεί ήδη από πολλά
κράτη συμπεριλαμβανομένης και της Τουρκίας, η
οποία από το 1964 έχει επεκτείνει τα χωρικά της
ύδατα στον Εύξεινο Πόντο και τη Μεσόγειο στα 12 ν.μ.
Η Τουρκία με αφορμή τη θέση σε ισχύ της Σύμβασης
του Δικαίου της Θάλασσας απείλησε ότι θεωρεί ως
casus belli την ενδεχόμενη επέκταση των ελληνικών
χωρικών υδάτων.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 40

41. • Με την ευκαιρία της κύρωσης της
προαναφερόμενης Σύμβασης από τη χώρα μας στις
31/5/1995, η τουρκική Εθνοσυνέλευση εξέδωσε
ψήφισμα στις 8/6/1995, με το οποίο εκχωρεί στην
τουρκική κυβέρνηση όλες τις αρμοδιότητες
συμπεριλαμβανομένων και των στρατιωτικών, για
τη διατήρηση και υπεράσπιση των ζωτικών
συμφερόντων της Τουρκίας.
• Το εν λόγω ψήφισμα βρίσκεται πάντα εν ισχύ, η δε
Τουρκία δεν έχει ανακαλέσει την πολιτική της αυτή.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 41

42. Κριτική στη στάση της Τουρκίας
Πέραν της ως άνω ανορθόδοξης στάσης της
Τουρκίας έναντι των κανόνων διεθνούς δικαίου, η
απειλή χρήσης βίας (casus belli) παραβιάζει το
άρθρο 2 παρ. 4 του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών
που απαγορεύει στα κράτη μέλη την απειλή ή τη
χρήση βίας στις διεθνείς σχέσεις.
Εξάλλου, η επέκταση των χωρικών υδάτων
οποιασδήποτε χώρας στα 12 ν.μ. είναι απόλυτο και
αναφαίρετο δικαίωμα, σύμφωνα με τη Σύμβαση του
Δικαίου της Θάλασσας η οποία εν προκειμένω
κωδικοποιεί προϋπάρχον εθιμικό δίκαιο.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 42

43. Τα θαλάσσια σύνορα
• Στη θάλασσια περιοχή που εκτείνεται νοτίως του Έβρου μέχρι
τη Σάμο και την Ικαρία, ελλείψει σχετικών συμβατικών
ρυθμίσεων με την Τουρκία εφαρμόζεται η αρχή της ίσης
απόστασης/μέσης γραμμής, σύμφωνα με το εθιμικό δίκαιο.
• Νοτίως της Σάμου, μεταξύ της Δωδεκανήσου και των
τουρκικών ακτών, τα θαλάσσια σύνορα είναι οριοθετημένα
βάσει της Συμφωνίας της 4ης Ιανουαρίου 1932 και του
Πρωτοκόλλου της 28ης Δεκεμβρίου 1932 μεταξύ Ιταλίας και
Τουρκίας. Η Ελλάδα υπεισήλθε ως διάδοχο κράτος στις
σχετικές ρυθμίσεις των συμφωνιών αυτών, βάσει του άρθρου
14(1) της Συνθήκης Ειρήνης των Παρισίων της 10ης
Φεβρουαρίου 1947 που εκχωρεί την κυριαρχία των
Δωδεκανήσων στην Ελλάδα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 43

44. Η τουρκική άποψη για τα θαλάσσια
σύνορα
Η Τουρκία διατείνεται ότι δεν υπάρχουν θαλάσσια σύνορα με την
Ελλάδα με το επιχείρημα ότι δεν υπάρχει διμερής συμφωνία
οριοθετήσεως, ενώ επίσης αμφισβητεί την ισχύ του Πρωτοκόλλου
της 28ης Δεκεμβρίου 1932.
Οι όποιες αμφισβητήσεις της Τουρκίας αναφορικά με το ως άνω
περιγραφόμενο υφιστάμενο καθεστώς, είναι αβάσιμες και
αντίκεινται στο διεθνές δίκαιο. Οι συμφωνίες οριοθετήσεως είναι
απολύτως ισχυρές και δεσμεύουν την Τουρκία, ενώ η εφαρμογή της
μέσης γραμμής ως θαλασσίου συνόρου στις περιοχές ως προς τις
οποίες δεν υπάρχει συμφωνία για το θαλάσσιο σύνορο εφαρμόζεται
η αρχή της ίσης απόστασης/μέσης γραμμής βάσει του εθιμικού
δικαίου που ισχύει έναντι όλων.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 44

45. ΤΟ ΚΑΘΕΣΤΩΣ ΤΩΝ ΝΗΣΙΩΝ ΤΟΥ
ΑΙΓΑΙΟΥ
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 45

46. Τα νησιά Μυτιλήνη, Χίος, Σάμος και Ικαρία
• Ελευθερώθηκαν από το ελληνικό ναυτικό κατά τη διάρκεια των
Βαλκανικών Πολέμων (1912), αλλά ο οριστικός τίτλος ελληνικής
κυριαρχίας σε αυτά καθορίστηκε με το άρθρο 12 της Συνθήκης της
Λοζάνης (1923). Το άρθρο 13 της ίδιας Συνθήκης προέβλεπε τον μερικό
αφοπλισμό τους.
• Η όξυνση που προκάλεσε στις ελληνοτουρκικές σχέσεις το Κυπριακό και
η ίδρυση της τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου (120.000 στρατός, 120
αποβατικά σκάφη) απέναντι από τα ελληνικά νησιά υποχρέωσαν την
ελληνική πλευρά να πάρει μέτρα για την οχύρωση των νησιών αυτών.
• Η τουρκική πλευρά ισχυρίζεται ότι παραβιάζεται έτσι το άρθρο 13 της
Συνθήκης της Λοζάνης. Έχει όμως άδικο, γιατί το άρθρο 51 του Χάρτη του
Ο. Η. Ε. δίνει σε κάθε κράτος το απόλυτο δικαίωμα της νόμιμης άμυνας,
όταν απειλείται.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 46

47. Τα νησιά Λήμνος και Σαμοθράκη
• Με τη Σύμβαση της Λοζάνης περί του καθεστώτος των Στενών
(άρθρο 4) καθιερώθηκε η αποστρατιωτικοποίηση των νησιών
Λήμνου, Σαμοθράκης, Ίμβρου, Τενέδου και της περιοχής
Βοσπόρου και Ελλησπόντου. Επρόκειτο για μια συνολική
ρύθμιση. Το 1936, με πρωτοβουλία της Τουρκίας,
αντικαταστάθηκε στο σύνολο της η Σύμβαση αυτή των Στενών
με τη Σύμβαση του Μοντραί. Έτσι, οι στρατιωτικοί περιορισμοί
έπαψαν να υπάρχουν.
• Σήμερα η Τουρκία απαιτεί την εξαίρεση της Λήμνου από τις
ΝΑΤΟϊκές ασκήσεις με το αιτιολογικό ότι η Σύμβαση του
Μοντραί δεν περιλάμβανε τα δύο ελληνικά νησιά, για τα οποία
ισχύει ακόμα το άρθρο 4 της Σύμβασης της Λοζάνης.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 47

48. Υπάρχουν όμως χειροπιαστά στοιχεία που αποδεικνύουν
ακριβώς το αντίθετο:
2.Πριν από την υπογραφή της Σύμβασης του Μοντραί, η
τουρκική πρεσβεία της Αθήνας διαβεβαίωνε τον Έλληνα
πρωθυπουργό, με επιστολή, για το δικαίωμα των
ελληνικών νησιών να εξοπλιστούν ταυτόχρονα με τα
τουρκικά.
3.Ο Τούρκος υπουργός Εξωτερικών, λίγο μετά τη Σύμβαση
του Μοντραί, δήλωσε στην τουρκική Εθνοσυνέλευση ότι
με τη νέα Σύμβαση καταργήθηκαν και οι διατάξεις της
Σύμβασης της Λοζάνης που αναφέρονταν (περιοριστικά)
στα ελληνικά νησιά.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 48

49. Τα Δωδεκάνησα
• Με τη Συνθήκη της Λοζάνης (άρθρο 15) η Τουρκία
παραιτήθηκε υπέρ της Ιταλίας από την κυριαρχία των
Δωδεκανήσων.
• Μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο τα Δωδεκάνησα
παραχωρήθηκαν στην Ελλάδα (Συνθήκη Παρισίων, 1947), ως
ανταμοιβή για τη συμβολή της στη νίκη.
• Σύμφωνα με το άρθρο 14 της συνθήκης αυτής, η Ελλάδα
υποχρεωνόταν να διατηρεί τα Δωδεκάνησα
αποστρατιωτικοποιημένα.
•Η ίδρυση, όμως, της τουρκικής στρατιάς του Αιγαίου την
ανάγκασε να μεριμνήσει για την άμυνα των νησιών αυτών,
όπως ακριβώς έκανε και για τα νησιά του ανατολικού
Αιγαίου.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 49

50. • Το γεγονός ότι η επιβολή του καθεστώτος
αποστρατικοποίησης στα Δωδεκάνησα έγινε μετά από
αποφασιστική παρέμβαση της Σοβιετικής Ένωσης και
απηχεί τις πολιτικές σκοπιμότητες της Μόσχας εκείνη
τη χρονική περίοδο. Θα πρέπει ωστόσο να
επισημανθεί ότι τα καθεστώτα αποστρατικοποίησης
έχασαν το λόγο ύπαρξής τους με τη δημιουργία των
συνασπισμών του ΝΑΤΟ και του Συμφώνου της
Βαρσοβίας, ως ασύμβατα με τη συμμετοχή χωρών σε
στρατιωτικούς συνασπισμούς. Είναι δύσκολο να
πιστέψει κανείς ότι κατά την παρούσα περίοδο, που
χαρακτηρίζεται από γενική ύφεση, η Τουρκία θα
μπορούσε να απαιτεί μονομερή αποστρατικοποίηση
στα πλαίσια της Ατλαντικής Συμμαχίας.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 50

51. • Και τούτο, μάλιστα, όταν σε όλες τις διεθνείς κρίσεις
στην ευρύτερη περιοχή της ανατολικής Μεσογείου,
κυρίως δε στην κρίση του Κόλπου και μέχρι το 1991,
ολόκληρη η ελληνική επικράτεια,
συμπεριλαμβανομένων βεβαίως του εναερίου
χώρου, των χωρικών υδάτων και του συνόλου των
εγκαταστάσεων (λιμένες, αεροδρόμια) των νήσων
του Αιγαίου διατέθηκαν και χρησιμοποιήθηκαν από
τις δυνάμεις του ΝΑΤΟ για τους σκοπούς της
Συμμαχίας.
• Όσα έχουν προαναφερθεί σε σχέση με το δικαίωμα
της Ελλάδας για νόμιμη άμυνα είναι εφαρμοστέα
και σε αυτήν την περίπτωση.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 51

52. Το Ιστορικό της κρίσης των Ιμίων
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 52

53. Η αρχή της κρίσης Δεκ. 1995
Στις 25 Δεκεμβρίου 1995 το τουρκικό φορτηγό πλοίο
Φιγκέν Ακάτ προσάραξε σε αβαθή ύδατα κοντά στις
βραχονησίδες και εξέπεμψε σήμα κινδύνου. Το
λιμεναρχείο Καλύμνου –το πλησιέστερο στην
περιοχή– διέθεσε ρυμουλκό για να αποκολλήσει το
τουρκικό πλοίο, αλλά ο πλοίαρχος αρνήθηκε,
υποστηρίζοντας ότι βρισκόταν σε τουρκική περιοχή
και άρα οι τουρκικές αρχές είχαν την αρμοδιότητα
να του προσφέρουν βοήθεια.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 53

54. Τελικά, στις 28 Δεκεμβρίου δύο ελληνικά ρυμουλκά
αποκόλλησαν το τουρκικό φορτηγό και το οδήγησαν στο
λιμάνι Κιουλούκ της Τουρκίας. Αξίζει να σημειωθεί ότι
το ίδιο πρωινό ένα πλήρως εξοπλισμένο τουρκικό
μαχητικό αεροσκάφος κατέπεσε στα ελληνικά χωρικά
ύδατα, στην περιοχή της Λέσβου, ύστερα από εμπλοκή
με ελληνικά μαχητικά. Ο Τούρκος πιλότος διασώθηκε με
ελληνική βοήθεια.
Στις 29 Δεκεμβρίου το τουρκικό υπουργείο Εξωτερικών
επιδίδει διακοίνωση στο αντίστοιχο ελληνικό, όπου
αναφέρεται ότι οι βραχονησίδες Ίμια είναι
καταχωρισμένες στο κτηματολόγιο Μουγκλά του νομού
Μπόντρουμ (Αλικαρνασσού) και ανήκουν στην Τουρκία.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 54

55. Οι πρώτες ελληνικές ενέργειες
Ο τότε δήμαρχος της Καλύμνου Δημήτρης
Διακομιχάλης, θορυβημένος από το γεγονός ότι η
Τουρκία εγείρει εδαφικές αξιώσεις στα Ίμια, ύψωσε
την ελληνική σημαία σε ένα από αυτά τα δύο νησιά
στις 25 Ιανουαρίου 1996, συνοδευόμενος από τον
αστυνομικό διευθυντή Καλύμνου Γ. Ριόλα, έναν
ιερέα και δύο κατοίκους του νησιού.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 55

56. Η αντίδραση της Τουρκίας
Τα τουρκικά τηλεοπτικά κανάλια μετέδωσαν εικόνες με την
ελληνική σημαία υψωμένη στα Ίμια, κάτι που προκάλεσε σάλο
στην κοινή γνώμη της Τουρκίας.
Δύο δημοσιογράφοι του γραφείου της εφημερίδας Χουριέτ
στη Σμύρνη, μετέβησαν με ελικόπτερο στη Μεγάλη Ίμια,
υπέστειλαν την ελληνική σημαία και ύψωσαν την τουρκική
σημαία.
Η όλη επιχείρηση των δημοσιογράφων βιντεοσκοπήθηκε και
προβλήθηκε από το τηλεοπτικό κανάλι που ανήκει στη
Χουριέτ. Το γεγονός αυτό πήρε σημαντικές διαστάσεις.
Σύντομα, ελληνικά και τουρκικά πολεμικά σκάφη κινήθηκαν
στην περιοχή.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 56

57. Η κλιμάκωση της κρίσης
Στις 28 Ιανουαρίου 1996 το περιπολικό «Αντωνίου»
του Πολεμικού Ναυτικού κατέβασε την τουρκική
σημαία και ύψωσε την ελληνική.
Επίσης, το βράδυ της 28ης Ιανουαρίου, Έλληνες
βατραχάνθρωποι αποβιβάστηκαν στη Μεγάλη Ίμια
χωρίς να τους αντιληφθούν τα παραπλέοντα εκεί
τουρκικά πολεμικά.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 57

58. Η κορύφωση της κρίσης 31 Ιαν.
• 01:40 Τουρκικές ειδικές δυνάμεις αποβιβάζονται στη
Μικρή Ίμια.
• 05:30 της ίδιας μέρας ελικόπτερο του Ελληνικού
Πολεμικού Ναυτικού, που απονηώθηκε από τη
φρεγάτα Ναυαρίνο για να διαπιστώσει την παρουσία
των Τούρκων στη βραχονησίδα κατέπεσε κατά την
επιστροφή του στη φρεγάτα και τα τρία μέλη του
πληρώματος, ο υποπλοίαρχος Χριστόδουλος
Καραθανάσης, ο υποπλοίαρχος Παναγιώτης Βλαχάκος
και ο αρχικελευστής Έκτορας Γιαλοψός, σκοτώθηκαν.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 58

59. Η παρέμβαση των Αμερικάνων και η
εκτόνωση της κρίσης
• Κατά τη διάρκεια της κρίσης υπήρξαν έντονες πιέσεις από τις
Ηνωμένες Πολιτείες προκειμένου να λήξει το επεισόδιο. Ο αμερικανός
πρόεδρος Μπιλ Κλίντον ενημερώθηκε πρώτα από την Τουρκάλα
πρωθυπουργό Τανσού Τσιλέρ πως Ελλάδα και Τουρκία ξεκινούν
πόλεμο, επειδή δύο τούρκοι δημοσιογράφοι και κάποιοι έλληνες
βαρκάρηδες συνεπλάκησαν σε έναν βράχο που κατοικούσε μία
κατσίκα.
• Ο διπλωμάτης Richard Holbrooke ενημερωμένος από τον αμερικανό
πρόεδρο, επικοινώνησε τηλεφωνικά με τους δύο πρωθυπουργούς που
δεσμεύτηκαν να αποσύρουν τις δυνάμεις τους και να υποστείλουν τις
σημαίες. Τα πολεμικά σκάφη και οι καταδρομείς των δύο χωρών
αποχώρησαν από τις βραχονησίδες το πρωί της 31ης Ιανουαρίου 1996
υπό την επίβλεψη αεροσκαφών του 6ου αμερικανικού στόλου της
Μεσογείου.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 59

60. Οι συνέπειες της κρίσης
• Η κρίση έδωσε αφορμή στο Τουρκικό κράτος να θέσει ζήτημα
των Γκρίζων ζωνών, αμφισβητώντας την κυριαρχία της Ελλάδας
σε αρκετά νησιά, συμπεριλαμβανομένων των Ιμίων.
• Παρόλα αυτά η ελληνική πλευρά δεν αποδέχτηκε ποτέ την
ύπαρξη τέτοιου θέματος, επικαλούμενη διάφορες διεθνείς
συνθήκες.
• Η κρίση επίσης κλόνισε την αξιοπιστία της νέας τότε ελληνικής
κυβέρνησης του Κώστα Σημίτη, ειδικά όταν ο τελευταίος
ευχαρίστησε δημόσια, μέσα στο ελληνικό κοινοβούλιο, τις ΗΠΑ
για το ρόλο τους στην αποκλιμάκωση των γεγονότων.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 60

61. ΤΟ ΚΥΠΡΙΑΚΟ ΖΗΤΗΜΑ
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 61

62. Ο απελευθερωτικός αγώνας
1955-1959
• Την 1η Απριλίου 1955 άρχισε ο ένοπλος
απελευθερωτικός αγώνας της Ε.Ο.Κ.Α. (Εθνική
Οργάνωση Κυπρίων Αγωνιστών). Ο ένοπλος αγώνας,
με τη μορφή του ανταρτοπόλεμου και των
δολιοφθορών καθήλωσε σημαντικές βρετανικές
δυνάμεις και συχνά έφερε σε αμηχανία το αγγλικό
στρατιωτικό επιτελείο.
• Στρατιωτικός ηγέτης της Ε.Ο.Κ.Α. ήταν ο Κύπριος
απόστρατος αντισυνταγματάρχης του ελληνικού
στρατού Γεώργιος Γρίβας, που δρούσε στην Κύπρο με
το ψευδώνυμο Διγενής.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 62

63. • Οι Άγγλοι αντέδρασαν με μέτρα στρατιωτικής
καταστολής, εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά ομάδων
της ΕΟΚΑ, μεγάλης κλίμακας συλλήψεις και φυλακίσεις
σε κρατητήρια και με την επιβολή ποικίλων
περιοριστικών μέτρων σε βάρος του πληθυσμού.
• Παράλληλα, για να καταστείλουν την εξέγερση οι
αποικιακές αρχές, επέβαλαν σκληρά μέτρα που
περιλάμβαναν βασανιστήρια σε βάρος κρατουμένων και
την επιβολή και εκτέλεση της θανατικής ποινής, κατά τα
έτη 1956-1957, σε εννέα νέους ηλικίας μεταξύ 19 και 25
ετών με την κατηγορία ότι ενέχονταν σε ένοπλες
ενέργειες ή σε μεταφορές οπλών.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 63

64. Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 64

65. Οι Συμφωνίες Ζυρίχης - Λονδίνου
• Η αδυναμία της διεθνούς κοινότητας να επιβάλει τις αρχές
του διεθνούς δικαίου και η απειλή, αντίθετα, να επιβληθεί
διχοτομική λύση στην Κύπρο οδήγησαν τελικά στον
συμβιβασμό των Συμφωνιών της Ζυρίχης και του
Λονδίνου τον Φεβρουάριο του 1959.
• Οι βασικές αρχές της λύσης συμφωνήθηκαν μεταξύ των
πρωθυπουργών της Ελλάδας και της Τουρκίας στη Ζυρίχη
και, στη συνέχεια, συγκλήθηκε υπό βρετανική προεδρία
διάσκεψη στο Λονδίνο, στην οποία εκτός από τις
κυβερνήσεις της Ελλάδας και της Τουρκίας πήραν μέρος
και οι εκπρόσωποι των Ελληνοκυπρίων και των
Τουρκοκυπρίων.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 65

66. Οι κυριότεροι όροι της Συμφωνίας
• Η Κύπρος θα ανακηρυσσόταν ανεξάρτητη
δημοκρατία και θα αποκήρυττε στο διηνεκές τόσο
το αίτημα της ένωσης με άλλο κράτος όσο και κάθε
μορφή διαμελισμού.
• Ο πρόεδρος της δημοκρατίας θα ήταν Έλληνας και ο
αντιπρόεδρος Τούρκος και θα εκλεγόταν ο καθένας
χωριστά από την αντίστοιχη κοινότητα.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 66

67. • Εκτεταμένες εγγυήσεις δόθηκαν για την ασφάλεια της
τουρκοκυπριακής μειονότητας, στην οποία
αναγνωρίστηκαν δικαιώματα, που σε πολλά σημεία
παραβίαζαν τη δημοκρατική αρχή της πλειοψηφίας,
όπως το δικαίωμα της αρνησικυρίας σε ζητήματα
φορολογικής νομοθεσίας.
• Οι τρεις δυνάμεις: Μ. Βρετανία, Ελλάδα και Τουρκία
δεσμεύτηκαν να περιφρουρήσουν τη λύση, ενώ η
Βρετανία θα κρατούσε δύο στρατιωτικές βάσεις στο
νότιο τμήμα της Κύπρου, στη Δεκέλεια και στο Ακρωτήρι.
• Το Δεκέμβριο του 1959 ο αρχιεπίσκοπος Μακάριος
εκλέχτηκε πρώτος πρόεδρος της Κυπριακής
δημοκρατίας, ενώ ο Δρ. Φαζίλ Κουτσιούκ εκλέχτηκε
αντιπρόεδρος.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 67

68. Η ανακήρυξη της ανεξαρτησίας (;)
• Στις 16 Αυγούστου 1960 η Κύπρος ανακηρύχτηκε επίσημα
ανεξάρτητη δημοκρατία. Τρεις συνθήκες (Εγκαθιδρύσεως,
Εγγυήσεως, Συμμαχίας)
• Η Συνθήκη Εγγυήσεως, εγγυάται το συνταγματικό
καθεστώς και την ανεξαρτησία της Κυπριακής Δημοκρατίας
και αναγνωρίζει στις τρεις δυνάμεις, που συμβάλλονται με
την Κυπριακή Δημοκρατία, το δικαίωμα από κοινού ή
καθεμία χωριστά να επεμβαίνει, για να αποκαθιστά την
κατάσταση πραγμάτων στην Κύπρο που εγγυάται η
συνθήκη σε περίπτωση παραβίασης της.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 68

69. Η Συνθήκη Συμμαχίας,
συνάπτει στρατιωτική
συμμαχία μεταξύ της
Κυπριακής Δημοκρατίας και
της Ελλάδας και της
Τουρκίας, στις οποίες
επιτρέπει να διατηρούν
καθορισμένες στρατιωτικές
μονάδες στην Κύπρο
(ΕΛ.ΔΥ.Κ. και ΤΟΥΡ.ΔΥ.Κ.
αντίστοιχα).
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 69

70. Ο ρόλος της Χούντας στην εισβολή του
1974
• H επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας στην Ελλάδα το 1967
δημιούργησε νέες περιπλοκές στο Κυπριακό, γιατί η δικτατορία και
τα όργανα της στην Κύπρο επιδόθηκαν σε εκστρατεία
υπονόμευσης και αποσταθεροποίησης, με πρόσχημα την
προώθηση «ενωτικής» λύσης.
• Στην ουσία όμως η «ένωση» θα συγκάλυπτε τη διχοτόμηση της
νήσου, αφού θα περιλάμβανε παραχώρηση εδαφικού τμήματος ή
«βάσης» προς την Τουρκία. Γι' αυτό και ο αρχιεπίσκοπος
Μακάριος σθεναρά απόκρουσε κάθε πρόταση τέτοιας λύσης κατά
την περίοδο μετά το 1964.
• Οι ενέργειες αυτές, που κλιμακώθηκαν την περίοδο 1967-1974,
άνοιξαν το δρόμο προς την Κυπριακή τραγωδία που άρχισε τον
Ιούλιο του 1974 και συνεχίζεται.
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 70

71. Οι άμεσες συνέπειες της εισβολής
• Απόσπαση των πλουσιότερων και πιο
αναπτυγμένων περιοχών του νησιού
• Βίαιος εκτοπισμός 200.000 Ελληνοκυπρίων
• Φρικαλεότητες εις βάρος του άμαχου πληθυσμού
• 3000 νεκροί + 1619 αγνοούμενοι
• 20.000 εγκλωβισμένοι Ελληνοκύπριοι (Καρπασία) /
εξαναγκασμός φυγής
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 71

72. Οι απώτερες συνέπειες της εισβολής
• Πολιτική εποικισμού των κατεχομένων με εποίκους
από την Τουρκία ⇨ πολιτική αλλοίωση της
δημογραφικής σύνθεσης (75.000 έποικοι)
• Πολιτική εκτουρκισμού, μαζική αλλαγή τοπωνυμίων,
συστηματική καταστροφή αρχαιολογικών χώρων και
εκκλησιών
• 15 Νοεμβρίου 1983: Ανακήρυξη ψευδοκράτους Β.
Κύπρου
Ι.Π. ΑΜΠΕΛΑΣ 72