1. 127
Module 12
6666
Filipino
Ano ang Iyong Reaksyon?
A DepEd-BEAM Distance Learning Program supported by the Australian Agency for International Development
2. 128
Maaga ka bang gumising ngayon? Siguro, mas madali mong
matatapos ang bagong araling ito. Nasagot mo na ba lahat? Palagi
mong isaisip na itong lahat ay para sa iyong kabutihan.
Sa bawat mababasa natin ay mahalagang magbibigay tayo ng
reaksiyon o kaya’y sa ating narinig maging ito man ay mabuti o di-
pag-sang-ayon sa ating iniisip.
Sa modyul na ito ay matutuhan mong magbigay ng reaksiyon sa
pangyayari, tauhan, istilo ng awtor na ginamit sa akda.
Isulat ang titik ng angkop na reaksiyon sa sumusunod ayon sa
pangyayari:
______ 1. Madalas ay ubod ng taas ang ating lipad at nalilimutan
nating tayo’y nakayapak sa lupa.
a. Iwasang maging mapagmataas sa pagsasalita, tingnan
muna ang sarili.
b. Mahilig makipagkwentuhan sa ilan.
c. Gustong lumipad paitaas.
______ 2. Upang lumusog at lumakas, mag-eehersisyo tayo. Ngunit sa
pagmamadali, kulang naman tayo sa tulog at pahinga. Kaya
sa halip na lumakas tayo ay nanghihina’t nagkakasakit.
Subukin Natin
Sa Mag-aaral
Mga Dapat Matutuhan
3. 129
a. Hindi nakabubuti sa katawan ang ehersisyo.
b. Minsan, hindi natin iniintindi ang ating sariling kakayahan.
c. Sa lahat ng panahon, ang ehersisyo ay nakabubuti sa tao.
______ 3. Sa ating mga sarili mismo maaaring mag-ugat ang pagiging
pinakamahusay. Kung sisimulan natin sa mga bagay o
karanasang malapit sa atin ay higit na magiging madali.
a. Maghingi ng tulong sa ibang tao.
b. Pagandahin ang paligid.
c. Sisimulan muna sa sarili ang paggawa ng mabuti o tama
bago sa iba.
______ 4. Ikaw ay binibigyan ng pagkakataong baguhin ang takbo ng
panahon upang maibalik ang dating ganda ng kapaligiran.
a. Iwasan ang paggawa ng nakakasira sa ating kapaligiran.
b. Mag-aral nang mabuti.
c. Palaging iikutin ang paligid.
______ 5. Pinatunayan ni Teresa Magbanua na ang Pilipino ay handang
magsakripisyo at magbuwis ng buhay para sa kalayaan ng
bayan. Nanalaytay sa kanyang dugo ang giting at tapang ng
isang tunay na Pilipino.
a. Ipagmalaki na ang mga Pilipino ay handang ipaglaban
ang kalayaan ng ating bansa.
b. Matigas ang ulo ng mga Pilipino.
c. Mahilig makipagdigmaan ang mga tao sa Pilipinas.
Tingnan ang wastong sagot sa Gabay sa Pagwawasto.
Isulat ang iskor sa kahon.
Iskor
4. 130
Marami ba kayong kapitbahay? Kung wala basahin mo muna ang
maikling seleksyong ito.
O, ano ang reaksiyon mo? Nakakabuti ba na magkaroon ng
kapitbahay o ang walang kapitbahay?
Ganito ba ang sagot mo?
• Nakabubuti ang may kapitbahay kung nagkakaintindihan at
may pagmamalasakit sa isa’t-isa.
Pag-aralan Natin
ISANG MATANDANG KAUGALIAN
Isang matandang kaugalian nating mga Pilipino ang
mabuting pakikipagkapitbahay. Nais nating lahat ang
mamuhay nang mapayapa at tahimik sa piling ng mababait at
matutulunging mga kapitbahay. Kahit saan naninirahan ang
mga tao, sa maliit na nayon o sa lungsod man, magkakatulad
ang pagnanais nilang ito.
Naipapakita natin ang mabuting pakikipagkapitbahay
sa maraming paraan. Ilan sa mga halimbawa ay ang hindi
pagpapatugtog ng radyo nang malakas lalo kung hatinggabi
na at ang hindi pagpapabayang gumala ang ating mga alagang
hayop sa halamanan ng ating mga kapitbahay. Mabuti ring
pakikipagkapitbahay ang hindi pagtatapon ng basura sa
bakuran ng kapitbahay.
5. 131
Piliin ang angkop na reaksiyon sa sumusunod na paglalahad:
1. May inilunsad na proyektong Pera sa Basura ang paaralan upang
maging malinis ang kapaligiran at kumita ng pera buhat sa
basurang itinatapon ng mga mag-aaral.
a. Lalong dumami ang nagkalat na basura sa paaralan.
b. Nalutas ang suliranin sa maruming kapaligiran at kumita pa
ng salapi.
c. Walang pakialam ang namumuno sa paaralan sa maruming
kapaligiran.
2. Unang araw ng pasukan. Masayang gumising si Seth at
nasasabik na pumasok. Tinawag sila isa-isa ng guro upang
magpakilala. Hindi nakapagsalita si Seth.
a. Hindi nakinig si Seth dahil siya’y naglaro.
b. Nahiya siya sa kanyang mga kaklase kaya hindi siya
nakapagsalita.
c. Tumalikod siya sa guro at kaklase.
Gawin Natin
Mahalaga ang pagbibigay ng reaksiyon sa anumang
mga kaisipang nabasa o narinig, upang mapalalawak at
mabibigyang-diin ang mga kaisipang ipinahahayag sa
anumang binabasa, maging ito’y sumang-ayon o
sumalungat, pumupuna o pumupuri.
6. 132
3. Mula sa ibang bansa si Joana. Bagong lipat siya sa paaralan. Sabi
ng kanyang kaklase, huwag siyang kausapin ng Ingles upang
mapilitang magsalita sa Filipino. Hindi nila alam na Wikang
Filipino ang kanilang ginagamit na salita sa bahay dahil mga
Pilipino ang kanyang mga magulang.
a. Kailangang hindi kaagad mag-isip ng patapos, dapat alamin
at kilalanin ang baguhan.
b. Pabayaan lamang na ang bagong dating ang lalapit.
c. Iwasang na mapalapit sa baguhan.
4. Isang gabi hindi nakatulog si Joey; ayaw humiwalay sa kanyang
isipan ang usapang patigilin sila sa pag-aaral, dahil wala na
talaga silang pera.
a. Gustong-gusto niya ang pasiya ng kanyang ina.
b. Nagbibiro lang ang kanyang ina.
c. Mag-isip ng siya ng paraan upang makapagpatuloy sa pag-
aaral.
5. Gutom na gutom sina Omar at Calib galing sa paaralan. Tamang-
tama ring naluto na ang pagkaing inihanda ng kanilang kapatid
at agad inihain para sa kanila.
a. Natugunan ang gutom na kanilang naramdaman.
b. Naubos na lahat ang pagkain.
c. Silang dalawa ang nagluluto pagdating sa bahay.
Ilan ang iskor mo? Isulat sa kahon.
Iskor
7. 133
Basahin ang pahayag at piliin ang titik ng angkop na reaksiyon.
1. Sa mga liblib na pook, ang mga manggagamot ay kailangang-
kailangan.
a. Malaking pera ang kikitain doon
b. Napakarami nang doktor sa siyudad
c. Dumulog sa pamahalaan at humingi ng doktor na
maipadadala roon.
2. Ang manggagawa ay nagpatulo ng pawis sa bukid.
a. Tulungan ang manggagawa sa paghahanap ng gawain.
b. Ang manggagawa ay hindi masipag sa gawain sa bukid.
c. Pahalagahan ang produkto ng mga manggagawa.
3. Naibibigay ng magulang ang lahat ng pangangailangan ng
kanilang mga anak.
a. Balewalain ang ibinigay ng mga magulang.
b. Huwag humingi sa mga magulang.
c. Magpasalamat sa mga magualng.
4. Inubos lahat ng bunsong anak ang kabuhayang ibinigay sa
kanya.
a. Siya at matulungin sa kapwa tao.
b. Siya ay mahilig sa pakitang tao.
c. Siya ay walang hinayang magtapon ng hindi niya
pinaghirapan.
5. Ayon sa kanyang ama, ang kanyang kapatid ay namatay na at
muling nabuhay.
Mga Dagdag na Gawain
8. 134
Ang pagbibigay ng reaksiyon ay mahalaga sa anumang
kaisipang nabasa o narinig maging ito ay sumasalungat o
sumasang-ayon upang mapalawak at mabigyang-diin ang
kaisipang ipinahahayag sa anumang binabasa.
a. Ang kanyang kapatid ay namatay na at muling bumangon sa
libingan.
b. Ang kanyang kapatid ay nagkasala at bumalik na nagsisi sa
maling nagawa.
c. Naghihirap ang loob ng kanyang kapatid.
Isulat sa sagutang papel ang reaksiyong angkop sa mga
pahayag o pangyayari.
1.
Sagot: __________________________________________________________
Sariling Pagsusulit
Tandaan Natin
Nagtitinda ng lobo si Jimmy. Lumapit si Celso sa
kanya at gustong upahan ang mga lobo. Kumuha ng
basket si Celso at itinali ang maraming lobo at sumakay
siya sa basket ngunit hindi siya tumaas. Siyang
pagdaraanan ng eroplano at napatingin silang dalawa at
nabitiwan ang basket na may nakataling lobo. Sinikap
nila itong habulin ngunit napakataas na nito.
9. 135
2.
Sagot: __________________________________________________________
Ano’ng iskor mo?
Ibigay ang reaksiyon sa seleksiyon.
Sagot: _________________________________________________________
Pagyamanin Natin
Malaki ang manukan ni Mang Felix, kaya marami
siyang katulong sa pag-aalaga ng mga manok. Kahit na
mahirap magkaroon ng manukan, malaki rin naman ang
kinikita nito. Dinarayo ang mga manok ni Mang Felix at
binibili ang mga ito nang buhay o malinis na.
Ang mag-anak ni Mang Roman ay galing sa isang
pulong sa barangay. Nang dumating sila sa bahay ay
madilim na madilim na. Namatay ang apoy sa kanilang
kalanan. Pinatakbo ng ina si Josie sa kapitbahay habang
may inilalagay siya sa kamay ng anak.
10. 136
Subukin Natin
1. a
2. b
3. c
4. a
5. a
Gawin Natin
1. b
2. b
3. a
4. c
5. a
Mga Dagdag na Gawain
1. c
2. b
3. b
4. c
5. b
Sariling Pagsusulit
Mga Posibleng Sagot (Isangguni sa guro kung may iba pa kayong mga
sagot.)
1. – Maging maingat sa lahat ng mga gawain.
- Isipin ang mga epekto ng bawat desisyong gagawin.
2. – Maaaring tularan ang ginawa ni Mang Felix.
- Alagaang mabuti ang anumang kabuhayan.
Pagyamanin Natin
Mga Posibleng Sagot (Isangguni sa guro kung may iba pa kayong mga
sagot.)
- Maging handa sa lahat ng pagkakataon.
- Maging maingat upang maiwasan ang mga sakuna.
Gabay sa Pagwawasto
