Sosyoloji Yöntemleri Ve
Araştırma Teknikleri

Metot:Bir konuda amaca ulaşabilmek için
izlenen sistemli yoldur.
• Arasştırma Tekniği:Bir alanda veri elde etmek amacıyla uygulanan araç
ve gereçlerdir.
• Sosyoloji hem tüm bilimlerde uygulanan bazı genel metotları
benimser, hemde konusu gereği özel teknikleri kullanır.
• Metot genel bir yolu ifade eder, Teknik daha özeldir.
• Diger bilimlerle ortak kullanılan metotlara GENEL METOT
denir.Bunlar;
•1)Tümevarım 2)Tümdengelim

1) Tümevarım
• Bir düşünme biçimide olan tüme varım tek tek olaylardan yola çıkarak
genele ulaşmak ,Olaylardan olgulara ulaşmak demektir.
• Bu metodu sosyolojıde ılk kez uygulayan E.Durkheim olmuştur. Tek tek
intiharların inceleyip sebeb-sonuç ilişkısı olarak açıklamaya
çalışmıştırbunu yaparken araştırma teknıgı olarakta İstatistiği
kullanmıştır.İntiharların sosyal nedeni olduğunu göstermiştir.

2)Tümdengelim
• Daha önce yapılan çalışmalar ile elde edilmiş genel ilkelere dayanarak
tek tek olayların açıklanmasına çalışmaktır. Burada genelden özele bir
akıl yürtme esastır.Örneğin «PİYASALARDA FİYATLAR ARZ- TALEP
DENGESİ İLE OLUŞUR.»genel düşündeşinden hareketle piyasaya
olaylarını anlamaya çalışmak Tümdengelimçi yaklaşımdır.

Araştırma Teknikleri
•1)Gözlem: Sosyal olayların araştırmacı
tarfında izlenmesidir.Veri toplanması
amacını taşır, iki biçimde uygulanır.

a)Dogal Gözlem (olguları dışarıdan
izleme)
•Olayların doğal oluşumuna hiç etki etmeden
olayın dışında kalarak olayı izlemektir.
Araştırmacı kimliğini ve amacını açıkça ortaya
koyar. Bu gözlemin olumsuz yanı kişilerin
izlendiklerini bilmelerinden olayı olayın
doğallığını kayıp etmesidir .ÖRNEĞİN Bir
sosyolog köy düğününü bu şekilde izleyebilir.

b)Katılımlı Gözlem(olgulara katılarak
yappılan)
•Araştırmacının araştıracagı alanda kimliğini
gizleyip, grubun bir üyesi gibi olaya katılarak
yaptığı gözlemdir. Olayın doğallığını
bozulmaz ancak bu türde de araştırmacının
gruptan etkilenerek nesnelliğini yitirme
kaygısı vardır.

2)Anket
•Kişilerin belirli konularda ki duygu, düşünce
ve tutumlarını öğrenmek amacıyla
geliştirilmiş soru formlarıdır.Bireye ya da
gruba uygulana bilen anket testi, yazılı veya
sözlü biçimde biçimde yapılabilir.

3)Monografi
•Dar alanda derinlemesine inceleme
imkanı veren belirli bir plana göre özel
bir gözlem yoludur.İlk kez F. Le Play
tarafından uygulanıp geliştırılmiştır.

4)Sosyometri
• İlk kez Amerika'da Moreno tarafından uygulanmıştır. Küçük
gruplardaki bireysel yönelişleri tespit etmek amacıyla kullanılır.
• Grup bireyler arasındaki ilişkilerin yönünü, gurubu nelerin ve kimlerin
etkileyip yönlendirdiğini açıklama amacı taşır. Uygulanan bu test
sonucunda grubun bir haritası çıkarılır .Buna sosyogram denir

5)İstatistik
•Sayılıp ölçüle bilen olayların değerlendirilip
karşılaştırılması, yorumlanıp bir anlam ifade
etmesini sağlayan tekniktir. TOPLUMUN yakından
tanınmasını sağlaması ve olaylar arasındaki
neden-sonuç ilişkilerini göstermesi bakımından
önemli bit araştırma tekniğidir.

6)Tarihsel İnceleme
•Tarihin verilerinden yararlanma esasına
dayanır. Toplumu inceleyen sosyoloji diğer
bilim dalları gibi laboratuvar imkanına sahip
değildir. Bu yüzden yaşanılan olay tekrar
edilemez sadece örneklerini tarih
kaynaklarından bularak karşılaştırma
yapmakla yetinir.