1. Morpema- ito ay ang pinakamaliit na yunitMorpema- ito ay ang pinakamaliit na yunit
ng wika na may kahulugan.ng wika na may kahulugan.
Malayang morpema- ito ang mgaMalayang morpema- ito ang mga
salitang-ugat o tinatawag dingsalitang-ugat o tinatawag ding
payak ang anyo o kayarian dahilpayak ang anyo o kayarian dahil
may taglay itong tiyak namay taglay itong tiyak na
kahulugan.kahulugan.
Di-malayang morpema –Di-malayang morpema –
kinakailangan pa itong ilapi sakinakailangan pa itong ilapi sa
ibang morpema upang magingibang morpema upang maging
malinaw at tiyak ang kahulugan.malinaw at tiyak ang kahulugan.

2. Mga Anyo ng Morfema :Mga Anyo ng Morfema :
►1. Morpemang binubuo ng salitang-ugat –1. Morpemang binubuo ng salitang-ugat –
ito ay mga salitang payak, walangito ay mga salitang payak, walang
kasamang panlapi. Halimbawa: tanim, sulat,kasamang panlapi. Halimbawa: tanim, sulat,
gawa, itlog, bahay atbp.gawa, itlog, bahay atbp.
►2. Morpemang binubuo ng panlapi – Kilala2. Morpemang binubuo ng panlapi – Kilala
rin ito bilang di- malayang morpemarin ito bilang di- malayang morpema
sapagkat inilalapi sa ibang morpema. Hal:sapagkat inilalapi sa ibang morpema. Hal:
alamin, antukin, hikain atbp.alamin, antukin, hikain atbp.
►3. Morpemang binubuo ng isang ponema –3. Morpemang binubuo ng isang ponema –
Ito ay nangangahulugang kasariangIto ay nangangahulugang kasariang
pambabae na isinasaad ng salitang-ugat.pambabae na isinasaad ng salitang-ugat.
Hal: duktor-duktoraHal: duktor-duktora

3. Mga Uri ng Morpema:Mga Uri ng Morpema:
►1. Morpemang Pangkayarian – Ito ay1. Morpemang Pangkayarian – Ito ay
nakapagpapalinaw ng kahulugan ng buongnakapagpapalinaw ng kahulugan ng buong
pangungusap katulad ng: ang, si, ng, sa,pangungusap katulad ng: ang, si, ng, sa,
pero, ka, ang, ba atbp.pero, ka, ang, ba atbp.
►2. Morpemang Pangnilalaman – Ito ay mga2. Morpemang Pangnilalaman – Ito ay mga
salitang may tiyak na kahulugan atsalitang may tiyak na kahulugan at
nagsisilbing mahalagang salita sa loob ngnagsisilbing mahalagang salita sa loob ng
pangungusap. Hal: sipag, tiyaga, hirap atbp.pangungusap. Hal: sipag, tiyaga, hirap atbp.

4. Mga Pagbabagong Morpoponemiko:Mga Pagbabagong Morpoponemiko:
►1. Asimilasyon – ito ay ang pagbabagong1. Asimilasyon – ito ay ang pagbabagong
karaniwang nangyari sa tunog na /ng/ sakaraniwang nangyari sa tunog na /ng/ sa
mga panlaping pang-, mang-, hing- o sing-mga panlaping pang-, mang-, hing- o sing-
dahilan sa impluwensiya ng kasunod nadahilan sa impluwensiya ng kasunod na
tunog ( unang tunog ng salitang nilalapian).tunog ( unang tunog ng salitang nilalapian).
Halimbawa:Halimbawa:
pang- + bansa = pangbansa = pambansapang- + bansa = pangbansa = pambansa
mang- + bola = mangbola = mambolamang- + bola = mangbola = mambola
sing- + tamis = singtamis = sintamissing- + tamis = singtamis = sintamis

5. Dalawang uri ng asimilasyon:Dalawang uri ng asimilasyon:
►1.1 Asimilasyong di-ganap – ito ang1.1 Asimilasyong di-ganap – ito ang
pagbabagong nagaganap sa pusisyongpagbabagong nagaganap sa pusisyong
pinal ng isang morpema dahilan sapinal ng isang morpema dahilan sa
impluwensiya ng kasunod na tunog.impluwensiya ng kasunod na tunog.
Halimbawa:Halimbawa:
pang- + dakot = pangdakot = pandakotpang- + dakot = pangdakot = pandakot
sing- + puti = singputi = simputising- + puti = singputi = simputi
sing- + rupok = singrupok = sinrupoksing- + rupok = singrupok = sinrupok

6. ►1.2 Asimilasyong di-ganap – nawawala ang1.2 Asimilasyong di-ganap – nawawala ang
unang tunog ng nilalapian.unang tunog ng nilalapian.
Halimbawa:Halimbawa:
pan- + talo = pantalo = panalopan- + talo = pantalo = panalo
mang- + kuha = mangkuha = manguhamang- + kuha = mangkuha = manguha

7. Pagkawala ng Ponema – sa uring ito,Pagkawala ng Ponema – sa uring ito,
nawawala ang huling patinig ng salitang-ugatnawawala ang huling patinig ng salitang-ugat
kapag nilagyan ito ng hulapikapag nilagyan ito ng hulapi
►Halimbawa:Halimbawa:
 tira + -an = tirahan = tirhantira + -an = tirahan = tirhan
 dakip + -in = dakipin = dakpindakip + -in = dakipin = dakpin
 kamit + -an = kamitan = kamtankamit + -an = kamitan = kamtan

8. 3. Paglilipat-diin – ito ay nagaganap kapag3. Paglilipat-diin – ito ay nagaganap kapag
ang salitang-ugat ay hinuhulapianang salitang-ugat ay hinuhulapian..
►Halimbawa:Halimbawa:
 sira:insira:in hawa:kanhawa:kan putu:linputu:lin

9. 4. Pagbabago ng Ponema- may mga tunog4. Pagbabago ng Ponema- may mga tunog
na nababago sa pagbuo ng mga salitana nababago sa pagbuo ng mga salita..
►Halimbawa:Halimbawa:
 ma- + dami = madami = maramima- + dami = madami = marami
 ka- + dagat + -an = kadagatan = karagatanka- + dagat + -an = kadagatan = karagatan
 ka- + palad + -an = kapaladan = kapalaranka- + palad + -an = kapaladan = kapalaran

10. 5. Pagkakaltas ng Ponema – nangyayari ang5. Pagkakaltas ng Ponema – nangyayari ang
pagbabagong ito kung ang huling ponemang patinigpagbabagong ito kung ang huling ponemang patinig
ng salitang-ugat ay nawawala kapag nilalagyan ngng salitang-ugat ay nawawala kapag nilalagyan ng
hulapi.hulapi.
►Halimbawa:Halimbawa:
 bili + han = bilihan = bilhanbili + han = bilihan = bilhan
 bukas + an = bukasan = buksanbukas + an = bukasan = buksan

11. 6. Metatesis – ito ay ang pagpapalitan ng posisyon6. Metatesis – ito ay ang pagpapalitan ng posisyon
ng mga tunog sa isang salitang nilalapian.ng mga tunog sa isang salitang nilalapian.
►Halimbawa:Halimbawa:
 lipad + -in = linipad = nilipadlipad + -in = linipad = nilipad
 yaya + -in = yinaya = niyayayaya + -in = yinaya = niyaya
 -in- + regalo + han = rinegaluhan = niregaluhan-in- + regalo + han = rinegaluhan = niregaluhan