Reishi (Ganoderma) : το Βότανο της Μακροζωίας στην Ανατολή - μέρος β'
1. http://ganodermablog.weebly.com
Reishi (Ganoderma) : Το Βότανο της Μακροζωίας στην
Ανατολή- Μέρος Β'
Στην Κίνα, οι ιατροί έχουν σημειώσει κάποιες επιτυχίες στην αντιμετώπιση διάφορων
νόσων κολλαγόνου χρησιμοποιώντας ένα ενέσιμο σκεύασμα από μυκήλιο Ganoderma
capense, ένα στενό συγγενή του μανιταριού Ρέισι. Αυτές συμπεριλαμβάνουν την
δερματομυοσίτιδα, μία ασθένεια που εμφανίζει φλεγμονές στους μύες, στον υποδόριο
ιστό και στο δέρμα. Μετά από 3-6 μήνες λήψης, το Γανόδερμα ήταν αποτελεσματικό στο
96.4% από 55 ασθενείς, 34 από τους οποίους έλαβαν επίσης και ενέσεις
κορτικοστεροειδών.
Μια άλλη νόσο του κολλαγόνου που αντιμετώπισαν είναι ο ερυθηματώδης λύκος. Από
84 ασθενείς, το Γανόδερμα ήταν αποτελεσματικό στο 82.1% μετά από 12 εβδομάδες
λήψης.
Στο σκληρόδερμα, μια νόσος που χαρακτηρίζεται από σκληρούς και συρρικνωμένους
ιστούς - της καρδιάς, των πνευμόνων, των νεφρών, του οισοφάγου ή του δέρματος - το
μανιτάρι ήταν αποτελεσματικό στο 79.1% των 17 περιπτώσεων μετά από 3-6 μήνες
χρήσης (3).
Στο 78,9% των 22 περιπτώσεων μετά από 4-12 εβδομάδες, το μανιτάρι ήταν
αποτελεσματικό στην γυροειδή αλωπεκία, μια αυτοάνοση ασθένεια του κολλαγόνου που
προκαλεί τμηματική απώλεια μαλλιών (3). Στο 80% των ασθενών η τρίχα μεγαλώνει
εντός 12 εβδομάδων αλλά στο 20% των περιπτώσεων η διαταραχή δεν σταμάτησε να
εξελίσσεται.
Έρευνα για τα καρκινικά κύτταρα
Παραδοσιακά, θεωρείται χρήσιμο κατά των καρκινικών κυττάρων στην Ιαπωνία για
εκατοντάδες χρόνια (5), το Ganoderma lucidum (4) και το Ganoderma applanatum (5)
και αναγνωρίζονται ως τουλάχιστον δύο από τα είδη του Ganoderma που
χρησιμοποιούνται.
Τόσο στο Ganoderma applanatum όσο και στο Ganoderma Lucidum, βασική δράση
έχουν τα σάκχαρα μακράς αλυσίδας, περισσότερο γνωστά ως πολυσακχαρίτες. Στο
Ganoderma, συνήθως εμφανίζονται ως β-D-γλυκάνες δεσμευμένες σε αμινοξέα. (5, 7-9)
Οι πολυσακχαρίτες από το Γανόδερμα έχουν δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στην Ιαπωνία για
χρήση ως ανοσοτροποποιητές στη αντιμετώπιση των καρκινικών κυττάρων.
Συνδυάζονται με χημειοθεραπεία και ραδιοθεραπεία για τη μείωση των παρενεργειών
και να επιταχύνουν την ανάρρωση από την ασθένεια (10, 11).
Μελέτες στην Κίνα και πιο πρόσφατα στην Ιαπωνία, έχουν δείξει ότι τα κύτταρα του
ανοσοποιητικού συστήματος που ενισχύονται από το Γανόδερμα είναι τα μακροφάγα
(12) και Τ-κύτταρα. Αυτά προσδιορίστηκαν ως ενισχυτές των βοηθητικών Τ-κυττάρων
(13).
2. Στο πλαίσιο της εν εξελίξει έρευνας για «το μηχανισμό πρόληψης της γήρανσης του
πληθυσμού» με τους πολυσακχαρίτες του Ρέισι, μια πιο πρόσφατη μελέτη στην Κίνα από
τον Li Rong Zhi του Ινστιτούτου Ιατρικής Έρευνας της κινεζικής Ακαδημίας Ιατρικής
Επιστήμης στο Πεκίνο διαπίστωσε ότι το Γανόδερμα προκάλεσε σημαντική αύξηση στη
δραστηριότητα των κοιλιακών μακροφάγων των ανθρώπων (14).
Αντι-αλλεργικές / αντιφλεγμονώδεις δράσεις
Υπάρχει γενική ομοφωνία μεταξύ των τοπικών (Βανκούβερ) Κινέζων βοτανολόγων ότι
παραδοσιακά, το Ρέισι χρησιμοποιείται κυρίως για προβλήματα των πνευμόνων και του
ανώτερου αναπνευστικού συστήματος. Σε πιο πρόσφατες περιόδους, η χρόνια βρογχίτιδα
σε ηλικιωμένους ανταποκρίθηκε καλά στο Ρέισι και για το άσθμα έχει αναφερθεί ότι
ανταποκρίνεται εντός 14 ημερών.
Το Ρέισι δοκιμάστηκε το 1973 και το 1974 σε πάνω από 2.000 ασθενείς με χρόνια
βρογχίτιδα στην Κίνα, όπου διαπιστώθηκε ότι είναι αποτελεσματικό, συνολικά, σε 60%
έως 91,6% των περιπτώσεων.
Μετά από λήψη αρκετών μηνών, υπήρξε μια γενική αύξηση στην ποσότητα της
ανοσοσφαιρίνης Α στα πτύελα τους (12). Η IgA είναι η κύρια ανοσοσφαιρίνη που
βρίσκεται στην αναπνευστική οδό. Μια ανεπάρκεια συνδέεται με σοβαρές αλλεργίες
(18), συστημικό λύκο και ρευματοειδή αρθρίτιδα (19).
Απηχώντας την ανησυχία πολλών αμερικανών αλλεργιολόγων και φυσικοπαθητικών, το
Πανεπιστήμιο του Κίνκι εξέφρασε την αυξανόμενη ανάγκη αυτή τη στιγμή για μία τόσο
ευρέους φάσματος αντι-αλλεργική ουσία, ώστε να αντιμετωπιστεί ο αυξανόμενος
αριθμός αλλεργικών «συνδρόμων». Για το σκοπό αυτό ελπίζουν να ξεκινήσουν κλινικές
δοκιμές με το μανιτάρι στο άμεσο μέλλον (21).
Η αντιφλεγμονώδης δράση του Ρέισι πρόσφατα προσέλκυσε την προσοχή Αμερικάνων
ερευνητών. Κατά το Τρίτο Ακαδημαϊκό Συνέδιο στο Σαπόρο της Ιαπωνίας το 1990,
παρουσιάστηκαν στοιχεία για την αντι-φλεγμονώδη δράση του Ρέισι από τον William B.
Stavinoha και από συνεργάτες, φαρμακοποιοί στο Πανεπιστήμιο του Τέξας, του
τμήματος Επιστήμες Υγείας στο Σαν Αντώνιο. Κατά την παρουσίασή του στην Ιαπωνία,
ο Stavinoha συζήτησε τα προβλήματα των σημερινών φαρμάκων για τις φλεγμονώδεις
διαταραχές. Εξήγησε ότι τα αντιφλεγμονώδη φάρμακα, στεροειδή ή μη στεροειδή, έχουν
"σοβαρές" παρενέργειες (22). Το Ρέισι φαίνεται ότι έχει αντιφλεγμονώδη δράση και και
χωρίς παρενέργειες (22)
Οι προσπάθειες για τον προσδιορισμό των ενεργών αντι-αλλεργικών συστατικών έχουν
αποδώσει (23). Το γανοδερικό οξύ C μέχρι στιγμής έχει αποδειχθεί το πιο ενεργό
συστατικό. Ακολουθούν το γανοδερικό οξύ D και Α ενώ το γανοδερικό οξύ Β φαίνεται
να είναι το λιγότερο δραστικό. Τα γανοδερικά οξέα Β και D είναι επίσης αντι-
υπερτασικά (22). Οι ακριβείς μηχανισμοί δράσης δεν έχουν διευκρινισθεί ακόμα.
Δύο άλλα αντι-αλλεργικά συστατικά του Ρέισι απομονώθηκαν ως ουσίες που
αναστέλλουν την απελευθέρωση της ισταμίνης (25-26). Ένα άλλο αντι-αλλεργικό
συστατικό, ένα πολυπεπτίδιο που ονομάζεται "Ling Zhi-8", ανακαλύφθηκε στο μυκήλιο
του Ρέισι (27).
3. Μελέτες που επικεντρώθηκαν αποκλειστικά στις αντι-φλεγμονώδεις δράσεις του
Ganoderma έδειξαν ότι οι πολυσακχαρίτες έχουν αντιφλεγμονώδεις επιδράσεις αλλά οι
εμπλεκόμενοι μηχανισμοί δεν έχουν ακόμη διευκρινιστεί. (33)
Μέρος της δράσης ίσως μπορεί να αποδοθεί στην ικανότητα του Ρέισι να σαρώνει τις
ελεύθερες ρίζες (34-35)
Ηπατικές δράσεις
Το Ρέισι συστήνεται στην Κίνα για την αντιμετώπιση της χρόνιας ηπατίτιδας (36). Οι
αναφορές λένε ότι καλύτερα αποτελέσματα επιτυγχάνονται σε οξεία ηπατίτιδα, όπου η
ηπατική λειτουργία είναι λιγότερο καταπονημένη. Μετά από λήψη 2 έως 15 εβδομάδες,
το συνολικό ποσοστό αποτελεσματικότητας είναι 70,7% έως 98%. Σε αυτήν την
εφαρμογή ένα σιρόπι λαμβάνεται δύο φορές την ημέρα (20 ml), συνήθως για 4-12
εβδομάδες (12)
Από το μυκήλιο, οι ερευνητές στην Ιαπωνία απομόνωσαν δύο «ισχυρά αντι-
ηπατοτοξικά" γανοδερικά οξέα με όνομα R και S, καθώς και ένα λιγότερο δραστικο, το Τ
γανοδερικό οξύ (37). Άλλοι έχουν αναφέρει ένα στεροειδές τη "γανοδεστερόνη", το
οποίο δρα ως διεγερτικό της ηπατικής λειτουργίας (38). Αντίθετα, έξι in vitro
ηπατοτοξικά γανοδερικά οξέα (U, V, W, Χ, Υ, Ζ) απομονώθηκαν από το μυκήλιο του
Ρέισι από μια ομάδα του Πανεπιστημίου Louis Pasteur στη Γαλλία (39). Ωστόσο, η
ηπατοτοξικότητα αυτών των ουσιών δεν αποδείχθηκαν in vivo (12,40 - 42).
Ένα τονωτικό του Τσι (Qi)
Στην παραδοσιακή κινεζική ιατρική, το Ρέισι ανήκει στην κατηγορία των βοτάνων που
ονομάζονται "Τσι τονωτικά": βότανα που πιστεύεται ότι δρουν ως τονωτικά για τη
στήριξη της ενέργειας της ζωής (ή αλλιώς "Τσι") του σώματος. Φαρμακολόγοι έχουν
βρει ότι πολλά από τα Τσι τονωτικά δείχνουν ανοσοτροποποιητικές δράσεις και ότι
χρησιμεύουν για την ενίσχυση της σωματικής αποκατάστασης (43).
Στο Τμήμα Φαρμακολογίας του Πεκίνου (Medical College), οι Gong Zheng και Lin Zhi-
bin, μετά από έρευνα αρκετών ετών, κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι το ευρύ φάσμα των
δραστηριοτήτων που αποδίδεται στο μανιτάρι Ρέισι επιβεβαιώνει την παραδοσιακή φήμη
του ως Τσι τονωτικό. Αυτές οι φαρμακολογικές επιδράσεις είναι «μεγάλης σημασίας για
τη διατήρηση ή την αποκατάσταση της ομοιόστασης του οργανισμού» (44). Ειδικότερα,
αναφέρονται σε μια σειρά δράσεων που συζητούνται στην παρούσα ανασκόπηση:
Το μανιτάρι Ρέισι :
- ενισχύει τους προστατευτικούς μηχανισμούς του κεντρικού νευρικού συστήματος
(αναστέλλοντας τη χημικώς επαγόμενη διέγερση του ΚΝΣ και την ομαλοποίηση της
υπερλειτουργίας του παρασυμπαθητικού),
- βελτιώνει τις καρδιακές λειτουργίες,
- βελτιώνει τη λειτουργία του ήπατος και την προστατεύει από χημικά επαγόμενους
(τετραχλωράνθρακας) τραυματισμούς,
- ανακουφίζει τους τραυματισμούς από ακτινοβολία και στέρηση οξυγόνου (υποξία),
- αυξάνει την επίδραση σάρωσης (φαγοκυττάρωση) των ανοσοκυττάρων,
- και αναστέλλει τις αλλεργικές αντιδράσεις. (44)
4. Δοσολογία και Ασφάλεια
Για πιο σοβαρές περιπτώσεις, η δοσολογία κυμαίνεται από 2-10 γραμμάρια την ημέρα
(4).
Παρά το γεγονός ότι είναι λίγες, υπάρχουν ορισμένες περιπτώσεις όπου έχουν εμφανιστεί
ήπιες αντιδράσεις, όπως:
- χαλαρά κόπρανα: συνηθισμένο όταν η δοσολογία υπερβαίνει τα δύο γραμμάρια
ημερησίως (29).
- ξηροστομία,
- ελαφρά αναστατωμένη πέψη: σταματάνε γρήγορα όταν η λήψη Ρέισι γίνεται μαζί με τα
γεύματα αντί με άδειο στομάχι.
- δερματικά εξανθήματα.
Οι άλλες αντιδράσεις σταματάνε απλά με διακοπή χρήσης του μανιταριού (47) για μια
εβδομάδα ή λιγότερο.
Πρόσφατες Εφαρμογές
Στη Βόρεια Αμερική, οι φυσικοπαθητικοί συστήνουν το μανιτάρι Ρέισι για :
- συμπτωματική ανακούφιση της αρθρίτιδας,
- άγχος που οφείλεται στην εμμηνόπαυση,
- αλλεργικό άσθμα,
- καρδιαγγειακές διαταραχές,
- βρογχίτιδα,
- ηπατίτιδα,
- αϋπνία,
- γενικό άγχος και στρες (29).
Σε συνδυασμό με άλλα βότανα, ή μόνο του συστήνεται και στην αντιμετώπιση του
συνδρόμου χρόνιας κόπωσης (29, 49)
Πηγή : encognitive.com
Παραπομπές
(1.) Collagen disease. In Dorland's Illustrated Medical Dictionary. 26th Edition. W.B.
Saunders, 1981; 387.
(2.) Collagen. Dorland's (1981); 287.
(3.) Bao, T. et al. (Undated). Pharmacological Study of Ganoderma. Institute of Materia
Medica, Chinese Academy of Medical Sciences, Beijing. 5 pp. Also, Cao, R.-L. et al.
1986 (in press). Clinical Report of Bao Gal Ling Zhi Treatment for 232 Cases of
Alopecia. J. Clin. Dermatol. (China) 5(3):128. And Liu, G.D. 1991. Pharmacological
Functions and Clinical applications of the Spore Powder of Red Ganoderma. In National
Conference on Ganoderma. Beijing Medical University, 1991, Beijing; 5-6. Trans.
(4.) Morishige, Fukumi (lecture). 1988. In Becoming Healthy with Reishi, Ill. Kampo I-
yaku Shimbun, Toyo-Igaku Sha Co., Ltd., Tokyo; 12-20. Trans.
(5.) Usui, T. et al. 1983. Isolation and characterization of Antitumor Active Beta-D-
Glucans from the Fruit-Bodies of Ganoderma applanatum. Carbohydr Res 115: 273-280.
(6.) Ikekawa, T. et al. 1968. Antitumor Action of Some Basidiomycetes, Especially
5. Phellinus linteus. Japan J Can Res 59: 155157.
(7.) Miyazaki, T. and M. Nishijima. 1981. Studies on Fungal Polysaccharides. XXVII.
Structural Examination of a Water-Soluble, Antitumor Polysaccharide of Ganoderma
lucidum. Chem Pharm Bull 29: 3611-3616.
(8.) Sasaki, T. et al. 1971. Antitumor Polysaccharides from Some Polyporaceae,
Ganoderma applantum (Pers.) Pat. and Phellinus linteus (Berk. et Curt.) Aoshima. Chem
Pharm Bull 19(4): 821-826.
(9.) Sone, Y. et al. 1985. Structures and Antitumor activities of the Polysaccharides
isolated from the Fruiting Body and the Growing Culture of Mycelium of Ganoderma
lucidum. Agric Biol Chem 49(9): 2641-2653.
(10.) Tsukagoshi, S. et al. 1984. Krestin (PSK). Cancer Treat Rev 11 (2): 131-135.
(11.) Teikoku Chemical Industry Co., Ltd. 1982. Mushroom Glycoproteins as Neoplasm
Inhibitors. Japanese Patent No. 82 75,926, May 12, 1982; in Chem Abstr 97:4431 1j.
(12.) Lingzhi. In Chang, H-.M. and P. P-.H. But, editors. 1986. Pharmacology and
Applications of Chinese Materia Medica. Vol. I. Singapore: World Scientific; 642-653.
(13.) Nakashima, S. et al. 1979. Effect of Polysaccharrides from Ganoderma applanatum
on Immune Responses I. Enhancing Effect on the Induction of Delayed Hypersensitivity
in Mice. Microbiol Immunol 23(6): 501-513.
(14.) Li, R.Z. and Y.Q. Ho. 1991. The Chemical Structure and Aging-Preventive Effect
of the Polysaccharides of Ganoderma. In National Conference on Ganoderma. Beijing
Medical University, Beijing, 1991; 10-14. Trans.
(15.) Li Shih-chen. 1933. Pen T-sao Kang Mu. Shang Wu Printer, Shanghai. Trans.
(16.) Liu, B, and Y.-S, Bau. 1980. Fungi Pharmacopoeia (Sinica). The Kinoko Company,
Oakland, California; 168-169.
(17.) Lin. Z,-B. 1979. The Present Status of Pharmacological Studies of Lingzhi (glossy
Ganoderma: Garnoderma lucidum) in China. Yao Hseuh Hseuh Pao 14(3): 183-192.
(18.) Tizard, I.R. 1984. Immunology: An Introduction. Saunders, Philadelphia; 94 and
323.
(19.) Hayward, A.R. 1988, Immune Deficiency Disease. In Allergic Diseases from
Infancy to Adulthood. Bierman, C. Warren and David S. Pearlman, editors. W.B.
Saunders, 2nd edition, 1988; 34.
(20.) Nogami, M. et al. 1986. Studies on Ganoderma lucidum. VII. Anti-allergic Effect.
(2). Yakugaku Zasshi 106 (7): 600-604.
(21.) Ito, M. et al. 1988. Anti-allergic Effects of "Reishi" (Ganoderma lucidum). Poster
24. International Congress on Natural Products Research. 29th Annual Meeting of the
American Society of Pharmacognosy, Park City, Utah, July 17-21, 1988. University of
Utah, Dept. of Medicinal Chemistry, Salt Lake City, Utah, 1988.
(22.) Stavinoha, W.B. et al. 1990. Study of the Anti-inflammatory Activity of Ganoderma
lucidum. Presented at the Third Academic/Industry Joint Conference (AIJC), Aug. 18-20,
1990, Sapporo, Japan.
(23.) Khoda, H. et al. 1985. The Biologically Active Constituents of Ganoderma lucidum
KARST. Histamine Release-Inhibitory Triterpenes. Chem Pharm Bull 33(4): 1367-1374.
(24.) Nishitoba, T. et al. 1986. Evidence on the (Strain-specific Terpanoid Pattern of
Ganoderma lucidum.) Agric Biol Chem 50(8): 2151-2154.
(25.) Tasaka, T. et al. 1988. Anti-allergic constituents in the culture medium of
Ganoderma lucidum (I) Inhibitory effect of oleic acid on histamine release. Agents and
6. Actions 23(3/4): 153-156.
(26.) Tasaka, T. et al. 1988. Anti-allergic constituents in the culture medium of
Ganoderma lucidum. (II) The Inhibitory effect of cycloctasulpher on histamine release.
Agents and Actions 23(3/4): 157-160.
(27.) Kino, K. et al. 1989. Isolation and Characterization of a New Immunomodulatory
Protein, Ling zhi-8 (LZ-8), from Ganoderma lucidum. J Biol Chem 264(1): 472-478.
(28.) Tanaka, S. et al. 1989. Complete Amino Acid Sequence of an Immunomodulatory
Protein, Ling Zhi-8 (LZ-8). J Biol Chem 264(28): 16372-16377.
(29.) Willard, T. and K. Jones. 1990. Reishi Mushroom. Sylvan Press, Issaquah,
Washington, 1990.
(30.) Cutten, A.E.C. et al. 1988. The basidiomycete ganoderma and asthma: collection,
quantitation and immunogenicity of the spores. NZ Med J 101(847); Part I: 361-363.
(31.) O'Neil, C.E. et al. 1988. Basiodiospore Extracts Evidence for Common
Antigenic/Allergenic Determinants. Int Archs Allergy Appl Immun 85:161-166.
(32.) Ukai, S et al. 1982. Structure of an Alkali-Soluble PolysaCcharide from the Fruit
Body of Ganoderma japonicum Lloyd. Carboydr Res 105(2): 237-245.
(33.) Ukai, S, er al. 1983. Polysaccharides in Fungi. XVI. Anti-Inflammatory Effect of
the Polysaccharides from the Fruit Bodies of Several Fungi. J PharmacobioDyn 6(12):
983-990.
(34.) Chu, F. et al. 1988. Protection of nucleated bone marrow cells of mice against the
effect of radiation-induced micronucleus formation with polysaccharides extracted from
Zizhi (Ganoderma). Fushe Fanghu 8(1): 16-20; in Chem Abstr 109(5): 34562u.
(35.) Wang, J. et al. 1985. Study of the Action of Ganoderma lucidum on scavenging
radical from plasma. J Trod Chin Med 5(1): 55-60.
(36.) Tamura, T. et al.. Fermentation product as food for patients with liver failure. In
Chem Abstr 108(13): 110853m.
(37.) Hirotani, M. et al. 1986. Ganoderic Acids T, S and R, New Triterpenoids from the
Cultured Mycelia of Ganoderma lucidum. Chem Pharm Bull 134(5): 2282-2285.
(38.) Furuya, T. et al. Isolation of ganedosterone and ganoderic acids as liver function
stimulants. In Chem. Abstr. 109(18): 156253q.
(39.) Toth, J. et al. 1983. Cytotoxic Triterpenes from Ganoderma lucidum
(Polyporaceae): Structures of Ganoderic Acids U-Z. J Chem Res (Synoyses) (12): 299.
(40.) Liu, G. et al. 1979. Some Pharmacological Actions of Ganoderma lucidum and G.
japonicum (Fr.) Lloyd Tang Cultivated by Submerged Fermentation. J Med Chin 92(7):
496-500.
(41.) Liu, G. et al. 1979. Some Pharmacological Actions of the Spores of Ganoderma
lucidum and the Mycelium of Ganoderma capense (Lloyd) Teng Cultivated by
Submerged Fermentation. J Med Chin 92(7): 496-500.
(42.) Kijima, J. et al. 1987. Establishing a D-Galactosamine Induced Hepatic Injury
Model Using Primary Cultured Rat Hepatocytes. Sool Sci (Tokyo) 4(6): 1000.
(43.) Dharmananda, S. 1988. Chinese Herbal Therapies for Immune Disorders. Institute
for Traditional Medicine, Portland, Oregon; 8-10.
(44.) Gong, Z. and Z. -B. Lin. 1981. The Pharmacological Study of Lingzhi (Ganoderma
lucidum) and the Research of Therapeutical Principle of "Fuzheng Guben" in Traditional
Chinese Medicine. Pei-Ching I Hseuh Yuan Hseuh Paoi 13: 6-10. Trans.
(45.) Ganoderma. In Oriental Materia Medics, a concise guide. Hong-yen Hsu et al.,
7. editors. Oriental Healing Arts Institute Long Beach, California, 1985; 640-641.
(46.) Kim, M.J. et al. 1986. Studies on Safety of Ganoderma lucidum. Korean J Mycol
4(1): 49-60 (in Korean).
(47.) Dharmananda, S. 1988. Medicinal Mushrooms. Bestways Magazine, July, 1988.
(48.) Cohen, M. 1988. Paths to Wholeness in HIV Infection: A Comprehensive
Approach. In AIDS, Immunity and Chinese Medicine. Proceedings of the Ninth Annual
symposium of the Oriental Healing Arts Institute, Oct. 23, 1988, Long Beach, California.
B.C. Enger and E.R. Long, editors. O.H.A.I., Long Beach, California, 1989; 92-102.
(49.) Pers. comm., Dharmananda, Ph.D., Institute of Traditional Medicine, Portland,
Oregon, March, 1992.
(50.) Jong, S.C. and J.M. Birmingham. 1992. Adv Appl Microbiol 37 (in press).
http://ganodermablog.weebly.com