ການສອນແບບພິສູດ ທົດລອງ

1. AOD 1
ວິຊາ: ແບບວິທີສິດສອນ
ໃບທີ:
ເວລາ:
ໃບຄວາມຮູ້
ບົດທີ 6 : ແບບວິທີສິດສອນ
(ວິທີສອນແບບພິສດ/ທົດລອງ)
ຜູ້ສອນ: ອຈ ອ໋ອດ ທໍາມະວົງ
ຜູ້ຮຽນ: ນັກສຶກສາ ປຕ ຮຸ່ນ 9
ວິທີສອນແບບພິສດ/ທົດລອງ (Experiment)
“ເປັນວິທີສອນທີີ່ຜູ້ຮຽນໄດູ້ຮັບປະສົບການໂດຍກົງ ເຊິີ່ງໄດູ້ຜ່ານຂະບວນການຕ່າງໆ, ໄດູ້ພິສດ, ທົດສອບ
ແລະ ເຫັນຜົນປະຈັກຕາດ້ວຍຕົນເອງ ຈຶີ່ງເກີດການຮຽນຮູ້ໄດູ້ດີ ມີຄວາມເຂົົ້າໃຈ ແລະຈົີ່ຈໍາການຮຽນຮູ້ນັົ້ນໄດູ້ດົນ”
1. ຄວາມຫມາຍ
ວິທີສອນໂດຍໃຊູ້ການທົດລອງ ຄຂະບວນການທີີ່ຜູ້ສອນໃຊູ້ໃນການຊ່ວຍໃຫູ້ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ຕາມ
ຈດປະສົງທີີ່ກໍານົດໄວູ້ ໂດຍການໃຫູ້ຜູ້ຮຽນເປັນຜູ້ກໍານົດບັນຫາ ແລະ ສົມມດຕິຖານໃນການທົດລອງ ແລະ ລົງມ
ທົດລອງປະຕິບັດຕາມຂັົ້ນຕອນທີີ່ກໍານົດໄວູ້ ໂດຍໃຊູ້ວັດສະດອປະກອນທີີ່ຈໍາເປັນ, ເກັບກໍາຮວບຮວມຂໍົ້ມນ, ວິ
ເຄາະຂໍົ້ມນ ສະຫລບອະທິຜົນການທົດລອງ ແລະ ສະຫລບການຮຽນຮູ້ທີີ່ໄດູ້ຮັບຈາກການທົດລອງ.
2. ຈດປະສົງ
ວິທີສອນໂດຍໃຊູ້ການທົດລອງ ເປັນວິທີການທີີ່ເນັົ້ນໃນການຊ່ວຍໃຫູ້ຜູ້ຮຽນລາຍບກຄົນ ຫລ ລາຍກຸ່ມ ເຮັດ
ໃຫູ້ເກີດການຮຽນຮູ້ໂດຍການເຫັນຜົນຢຸ່າງຄັກແນຸ່ຈາກການຄິດ ແລະ ການກະທໍາຂອງຕົນເອງ, ເຮັດໃຫູ້ການຮຽນຮູ້
ນັົ້ນກົງກັບຄວາມເປັນຈິງ ເຊິີ່ງມີຄວາມຫມາຍສໍາລັບຜູ້ຮຽນ ແລະ ຈໍາໄດູ້ດົນ.
3. ອົງປະກອບ (ທີີ່ຂາດບໍີ່ໄດູ້) ຂອງວິທີສອນ
1) ມີບັນຫາ ແລະ ສົມມດຕິຖານໃນການທົດລອງ
2) ມີວັດສະດອປະກອນສໍາລັບການທົດລອງ
3) ມີການທົດລອງ
4) ມີຜົນການຮຽນຮູ້ຂອງຜູ້ຮຽນທີີ່ເກີດຂຶົ້ນຈາກການທົດລອງ
4. ຂັົ້ນຕອນສໍາຄັນ (ທີີ່ຂາດບໍີ່ໄດູ້) ຂອງການສອນ
1) ຜູ້ສອນ / ຜູ້ຮຽນກໍານົດບັນຫາ ແລະ ສົມມດຕິຖານໃນການທົດລອງ
2) ຜູ້ສອນໃຫູ້ຄວາມຮູ້ທີີ່ຈໍາເປັນຕໍີ່ການທົດລອງ ໃຫູ້ຂັົ້ນຕອນ ແລະ ລາຍລະອຽດໃນການທົດລອງແກຸ່ຜູ້ຮຽນ
ໂດຍໃຊູ້ວິທີການຕ່າງໆ ຕາມຄວາມເໝາະສົມ
3) ຜູ້ຮຽນລົງມທົດລອງໂດຍໃຊູ້ວັດສະດອປະກອນທີີ່ຈໍາເປັນຕາມຂັົ້ນຕອນທີີ່ກໍານົດ ແລະ ບັນທຶກຂໍົ້ມນທົດລອງ
4) ຜູ້ຮຽນວິເຄາະ ແລະ ສະຫລບຜົນການທົດລອງ
5) ຜູ້ສອນ ແລະ ຜູ້ຮຽນອະທິບາຍຜົນການທົດລອງ ແລະ ສະຫລບການຮຽນຮູ້

2. AOD 2
5. ເຕັກນິກ ແລະ ຂໍົ້ແນະນໍາຕ່າງໆ ໃນການໃຊູ້ວິທີສອນແບບທົດລອງໃຫູ້ມີປະສິດຕິພາບ
1) ການກະກຽມ
ຜູ້ສອນຈະຕ້ອງກໍານົດເປົົ້າໝາຍ, ກໍານົດບັນຫາທີີ່ຈະໃຊູ້ໃນການທົດລອງ ແລະ ຂະບວນການ ຫລ ຂັົ້ນຕອນ
ໃນການດໍາເນີນການທົດລອງໃຫູ້ຊັດເຈນທັງຫມົດ ທັງການກະກຽມວັດສະດອປະກອນທີີ່ຈະໃຊູ້ໃນການທົດລອງ
ໃຫູ້ພ້ອມ ແລະ ລອງຊ້ອມການທົດລອງດ້ວຍຕົນເອງ ເພີ່ອຈະໄດູ້ຮຽນຮູ້ປະເດັນບັນຫາ ຂໍົ້ຂັດຂ້ອງ ຫລ ອປະສັກ
ຕ່າງ ໆ ເຊິີ່ງອາດນໍາມາໃຊູ້ໃນການປັບຂັົ້ນຕອນການດໍາເນີນການ ແລະ ລາຍລະອຽດຕ່າງໆ ໃຫູ້ຮັດກມຂຶົ້ນ, ຜູ້ສອນ
ອາດຈໍາເປັນຕ້ອງເຮັດເອກະສານຄຸ່ມການທົດລອງໃຫູ້ຜູ້ຮຽນ ແລະ ຄວນຕັົ້ງຄໍາຖາມທີີ່ຈະໃຫູ້ຜູ້ຮຽນຫາຄໍາຕອບ ຫລ
ແນວທາງທີີ່ຈະໃຫູ້ຜູ້ຮຽນສັງເກດຜົນການທົດລອງ, ນອກຈາກນັົ້ນໃນບາງກໍລະນີທີີ່ການທົດລອງຕ້ອງອາໄສພົ້ນຖານ
ຄວາມຮູ້ທີີ່ຈໍາເປັນ ເຊິີ່ງຫາກຜູ້ຮຽນຂາດຄວາມຮູ້ດັີ່ງກລ່າວຈະບໍີ່ສາມາດທົດລອງໄດູ້, ສະນັົ້ນຈຶີ່ງຄວນມີການກວດ
ສອບຄວາມຮູ້ຜູ້ຮຽນກ່ອນໃຫູ້ນັກຮຽນເຮັດການທົດລອງ ໂດຍຜູ້ສອນຈະຕ້ອງກະກຽມແບບທົດສອບໄວູ້ນໍາ.
ສໍາລັບການທົດລອງທີີ່ມີອັນຕະລາຍ ເຊັີ່ນ: ການທົດລອງທາງເຄມີ ຜູ້ສອນຈະຕ້ອງກວດສອບຄວາມປລອດໄພທັງ
ຫມົດ ທັງກະກຽມດ້ານຄວາມປອດໄພແລະ ແກູ້ໄຂບັນຫາທີີ່ອາດຈະເກີດຂຶົ້ນດ້ວຍ.
2) ການນໍາສະເໜີເລີ່ອງ / ບັນຫາທີີ່ຈະໃຊູ້ໃນການທົດລອງ
ຜູ້ສອນອາດເປັນຜູ້ນໍາສະເໜີບັນຫາທີີ່ຈະໃຊູ້ໃນການທົດລອງ ແຕຸ່ຖ້າເຮັດໃຫູ້ຜູ້ຮຽນມີຄວາມຮູ້ສຶກວ່າບັນຫາ
ມາຈາກຕັວຜູ້ຮຽນເອງໄດູ້ ກໍຈະຍິີ່ງເປັນການດີ ທີີ່ຈະເຮັດໃຫູ້ການຮຽນຮູ້ຫລການທົດລອງນັົ້ນມີຄວາມຫມາຍສໍາລັບ
ຜູ້ຮຽນຫລາຍຂຶົ້ນ.
3) ການໃຫູ້ຄວາມຮູ້ / ຂັົ້ນຕອນ / ລາຍລະອຽດໃນການທົດລອງ
ຜູ້ສອນອາດເປັນຜູ້ກໍານົດຂັົ້ນຕອນ ແລະ ລາຍລະອຽດໃນການທົດລອງເອງ ຫລອາດໃຫູ້ຜູ້ຮຽນຮ່ວມກັນວາງ
ແຜນ ແລະ ກໍານົດຂັົ້ນຕອນໃນການດໍາເນີນການທົດລອງກໍໄດູ້ ແລູ້ວແຕຸ່ຄວາມເໝາະສົມກັບເນົ້ອໃນ ແຕຸ່ການໃຫູ້ຜູ້
ຮຽນຮ່ວມກັນດໍາເນີນການນັົ້ນ ຈະຊ່ວຍໃຫູ້ຜູ້ຮຽນພັດທະນາທັກສະຕ່າງໆ ໄດູ້ເພີີ່ມຂຶົ້ນອີກ ແລະ ຜູ້ຮຽນຈະກະຕລ
ລົົ້ນຫລາຍຂຶົ້ນ ເພາະເປັນຜູ້ຄິດເອງ ຢຸ່າງໃດກໍຕາມ ຄຈໍາເປັນຕ້ອງຄອຍຖ້າເບິີ່ງແຍງໃຫູ້ຄໍາປຶກສາ ແລະ ຄວາມຊ່ວຍ
ເຫລອຢຸ່າງໃກູ້ຊິດ.
4) ການທົດລອງ
ການທົດລອງເຮັດໄດູ້ຫຼາຍແບບ ຜູ້ສອນອາດໃຫູ້ຜູ້ຮຽນລົງມທົດລອງຕາມຂັົ້ນຕອນທີີ່ໄດູ້ກໍານົດໄວູ້ທັງໝົດ
ໂດຍຄເຮັດຫນ້າທີີ່ສັງເກດ ແລະ ໃຫູ້ຄໍາແນະນໍາຫລໃຫູ້ຂໍົ້ມນປູ້ອນໃຫູ້ແກຸ່ຜູ້ຮຽນ ຫລ ຜູ້ສອນອາດລົງມຕໍີ່ການທົດ
ລອງເອງໃຫູ້ຜູ້ຮຽນສັງເກດ ແລູ້ວກໍີ່ການທົດລອງຕາມໄປເທີ່ອລະຂັົ້ນ ຫລ ຜູ້ສອນອາດລົງມຕໍີ່ການທົດລອງໃຫູ້ຜູ້
ຮຽນເບິີ່ງຂະບວນການ ແລູ້ວໃຫູ້ຜູ້ຮຽນໄປກໍີ່ການທົດລອງດ້ວຍຕົນເອງ ຜູ້ສອນຈະໃຊູ້ເຕັກນິກໃດນັົ້ນຂຶົ້ນກັບຄວາມ
ເໝາະສົມກັບລັກສະນະຂອງການທົດລອງເທີ່ອນັົ້ນ ຜູ້ສອນຈຶີ່ງຄວນຝຶກຝົນທັກສະດັີ່ງກລ່າວໃຫູ້ຜູ້ຮຽນ ກ່ອນໃຫູ້ຜູ້
ຮຽນເຮັດການທົດລອງ ຫລ ບໍີ່ກໍີ່ຕ້ອງຝຶກໄປພ້ອມໆ ກັນ, ເຊິີ່ງທັກສະຂະບວນການທົດລອງທາງວິທະຍາສາດດັີ່ງ
ກລ່າວມີ 13 ທັກສະດັີ່ງນີົ້:
1) ທັກສະການສັງເກດ
2) ທັກສະການລົງຄວາມເຫັນຈາກຂໍົ້ມນ
3) ທັກສະການຈໍາແນກປະເພດ
4) ທັກສະການວັດແທກ
5) ທັກສະການໃຊູ້ຕັວເລກ
6) ທັກສະການສີ່ຄວາມຫມາຍ
7) ທັກສະການພະຍາກອນ
8) ທັກສະການຫາຄວາມສໍາພັນລະຫວ່າງພົ້ນທີີ່ (space) ກັບເວລາ
9) ທັກສະການກໍານົດ ແລະ ຄວບຄມຕົວປຸ່ຽນ

3. AOD 3
10) ທັກສະການຕັົ້ງສົມມດຕິຖານ
11) ທັກສະການກໍານົດນິຍາມ ແບບປະຕິບັດການ ຂອງຕົວປຸ່ຽນ
12) ທັກສະການທົດລອງ
13) ທັກສະການຕີຄວາມຫມາຍຂໍົ້ມນ ແລະ ການຫາຂໍົ້ສະຫລບ
ຜູ້ສອນຈະສອນດ້ວຍວິທີນີົ້ໃຫູ້ໄດູ້ຜົນດີີ ຈໍາເປັນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂົົ້າໃຈ ແລະທັກສະ 13 ປະການດັີ່ງ
ກ່າວ ຈຶີ່ງຈະສາມາດຊ່ວຍຝຶກຝົນຜູ້ຮຽນ ຕາມບັນຫາ ແລະ ຄວາມຕ້ອງການຂອງຜູ້ຮຽນໄດູ້.
5) ການຮວບຮວມຂໍົ້ມນ
ຜູ້ສອນຄວນໃຫູ້ຄໍາແນະນໍາແກຸ່ນັກຮຽນໃນການສັງເກດການທົດລອງ, ບັນທຶກຂໍົ້ມນການທົດລອງ ແລະ
ເກັບຮວມຮວມຂໍົ້ມນຢຸ່າງເປັນລະບົບທັງຫມົດ ທັງໃຫູ້ຄວາມເອົາໃຈໃສຸ່ໃນຂະບວນການທົດລອງ ແລະ ຂະບວນ
ການເຮັດວຽກງານຮ່ວມກັນຂອງຜູ້ຮຽນດ້ວຍ.
6) ການວິເຄາະສະຫລບຜົນການທົດລອງ ແລະ ສະຫລບຜົນການຮຽນ
ຜູ້ສອນຄວນໃຫູ້ຄໍາແນະນໍາແກຸ່ຜູ້ຮຽນກ່ຽວກັບວິທີການວິເຄາະຂໍົ້ມນ ແລະ ການສະຫລບຜົນ ຊຶີ່ງຈະຊ່ວຍ
ໃຫູ້ຜູ້ຮຽນໄດູ້ພັດທະນາທັກສະຂະບວນການຄິດ ແລະ ທັກສະຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ ຊຶີ່ງສາມາດນໍາໄປໃຊູ້
ປະໂຫຍດໃນເລີ່ອງອີ່ນໆໄດູ້ອີກຫລາຍ, ນອກຈາກນັົ້ນຜູ້ສອນຄວນໃຫູ້ຜູ້ຮຽນວິເຄາະ, ອະທິບາຍກ່ຽວກັບຂະບວນ
ການໃນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້, ຂະບວນການເຮັດວຽກງານ ແລະ ຂະບວນການອີ່ນໆ ແລະ ສະຫລບການຮຽນ
ຮູ້ຮ່ວມກັນດ້ວຍ.
6. ຂໍົ້ດີ ແລະ ຂໍົ້ຈໍາກັດຂອງວິທີສອນແບບທົດລອງ
ຂໍົ້ດີ
1) ເປັນວິທີສອນທີີ່ຜູ້ຮຽນໄດູ້ຮັບປະສົບການກົງໂດຍຜ່ານຂະບວນການຕ່າງໆ, ໄດູ້ພິສດ, ທົດສອບ ແລະ
ເຫັນຜົນປະຈັກຕາດ້ວຍຕົນເອງ ຈຶີ່ງເກີດການຮຽນຮູ້ໄດູ້ດີ, ມີຄວາມເຂົົ້າໃຈ ແລະ ຈະຈົດຈໍາການຮຽນຮູ້ນັົ້ນ
ໄດູ້ດົນ.
2) ເປັນວິທີສອນທີີ່ຜູ້ຮຽນມີໂອກາດໄດູ້ຮຽນຮູ້ ແລະ ພັດທະນາທັກສະຂະບວນການຕ່າງໆ ຈໍານວນຫລາຍ
ເຊັີ່ນ ທັກສະຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ, ທັກສະຂະບວນການສະແຫວງຫາຄວາມຮູ້, ທັກສະຂະບວນ
ການຄິດ ແລະ ທັກສະຂະບວນການເຮັດວຽກເປັນກຸ່ມ ແລະ ໄດູ້ພັດທະນາລັກສະນະນິໄສໄຟຸ່ຮູ້.
3) ເປັນວິທີສອນທີີ່ຜູ້ຮຽນມີສ່ວນຮ່ວມໃນກິດຈະກໍາຫລາຍຈະເຮັດໃຫູ້ເກີດຄວາມກະຕລລົົ້ນໃນການຮຽນ.
ຂໍົ້ຈໍາກັດ
1) ເປັນວິທີສອນທີີ່ມີຄ່າໃຊູ້ຈ່າຍສງ ເນີ່ອງຈາກຕ້ອງມີອປະກອນເຄີ່ອງມວັດດ ສໍາລັບຜູ້ຮຽນຈໍານວນຫລາຍ
ຫລໃນກໍລະນີທີີ່ຕ້ອງອອກໄປເກັບຂໍົ້ມນນອກສະຖານທີີ່ກໍີ່ຕ້ອງມີຄ່າໃຊູ້ຈ່າຍຄ່າພາຫະນະທີີ່ພັກ ແລະ ວັດ
ສະດຕ່າງໆ ດ້ວຍ.
2) ເປັນວິທີສອນທີີ່ໃຊູ້ເວລາຫລາຍເນີ່ອງຈາກການດໍາເນີນການແຕຸ່ລະຂັົ້ນຕອນຕ້ອງໃຊູ້ເວລາ
3) ເປັນວິທີສອນທີີ່ຜູ້ສອນຕ້ອງມີຄວາມຮູ້ ຄວາມເຂົົ້າໃຈ ແລະ ມີທັກສະຂະບວນການທາງວິທະຍາສາດ ຈຶີ່ງ
ຈະສາມາດສອນແລະຝຶກຝົນໃຫູ້ຜູ້ຮຽນເກີດການຮຽນຮູ້ໄດູ້ດີ.