วิธีปฏิบัติงานเป็นเลิศ

1. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
วิธีปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice)
การคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
โรงเรียนในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
กระทรวงศึกษาธิการ

2. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
คานา
ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา
สระบุรี เขต ๒ (ฉก.ชน.สพป.สบ.๒) ได้จัดตั้งขึ้นเพื่อบริหารจัดการเกี่ยวกับการป้องกันและแก้ไขปัญหา
การละเมิดสิทธิเด็กและเยาวชน ปัญหาความเสี่ยงในการถูกคุกคามทางเพศ ปัญหายาเสพติด และปัญหา
เด็กและเยาวชนที่ประพฤติตนที่ไม่เหมาะสม รวมทั้งเป็นการส่งเสริมดูแลเด็กและเยาวชนที่ประสบปัญหา
ในการดาเนินชีวิตให้มีโอกาสได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างมีคุณภาพ และให้มี ฉก.ชน.ในระดับโรงเรียน
ระดับเครือข่าย และระดับอาเภอ เพื่อดูแลช่วยเหลือเด็กนักเรียนที่เผชิญเหตุต่าง ๆ ได้รับโอกาส
และประโยชน์สูงสุดจากการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน จึงมีความจาเป็นในการที่จะต้องพัฒนา
ระบบการให้ความคุ้มครองและดูแลช่วยเหลือนักเรียนเป็นไปด้วยความเหมาะสมและมีประสิทธิภาพ
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษาจึงได้คิดค้นแนวทางและวิธีการพัฒนางานไปสู่ความเป็นเลิศ โดยได้จัดทา
เอกสาร “วิธีปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice) เรื่องการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน โรงเรียน
ในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ฉบับนี้ขึ้น
ขอขอบคุณท่านผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
รองผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ผู้บริหารสถานศึกษา ครู
นักเรียน บุคลากรในสังกัด และผู้มีส่วนเกี่ยวข้องทุกท่าน ที่ได้ให้คาปรึกษา ข้อเสนอแนะ และให้ความ
ร่วมมือในการดาเนินงานจนประสบผลสาเร็จ คณะผู้จัดทาหวังเป็นอย่างยิ่งว่าเอกสารฉบับนี้จะเป็น
ประโยชน์ในการส่งเสริม พัฒนา และดูแลช่วยเหลือเด็กให้มีคุณภาพชีวิตที่ดีต่อไป
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา
คณะผู้จัดทา
ก

3. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
สารบัญ
หน้า
คานา ………………………………………………………………………………………………………………............
สารบัญ ……………………………………………………………………………………………………………………..
ก
ข
ชื่อผลงาน : การคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน โรงเรียนในสังกัดสานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒…………………………………………….
๑. ความสาคัญของผลงาน ……………………………………………..……………...…………………………….
๑.๑ ความเป็นมาและสภาพปัญหา …………………………………………………..………………………
๑.๒ แนวทางการแก้ปัญหาและการพัฒนา ..........................................................................
๑
๑
๑
๑
๒. วัตถุประสงค์ ……………………………………………………………………………………………………..…… ๒
๓. อานาจและบทบาทหน้าที่ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ …………………………………………………………. ๒
๔. กระบวนการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน ................................................ ๔
๕. ผลการดาเนินงาน ................................................................................................................ ๕
๖. การนาไปใช้/ประโยชน์ ........................................................................................................
๗. ปัจจัยความสาเร็จการดาเนินงาน ........................................................................................
๘. ข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนา ................................................................................................
๑๖
๑๖
๑๗
ข

4. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
วิธีปฏิบัติงานที่เป็นเลิศ (Best Practice)
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
ชื่อผลงาน การคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
โรงเรียนในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
ผู้เสนอผลงาน กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
ปีที่ดาเนินงาน ปีงบประมาณ ๒๕๖๑
๑. ความสาคัญของผลงาน
๑.๑ ความเป็นมาและสภาพของปัญหา
กระแสโลกาภิวัตน์และความเปลี่ยนแปลงของโลกที่เกิดขึ้นอย่างรวดเร็ว ทั้งด้านวิทยาการ
ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยี และการเปิดรับข้อมูลข่าวสารแบบไร้พรมแดน ก่อให้เกิดการหลั่งไหล
แลกเปลี่ยนของวัฒนธรรมทั่วโลก ส่งผลให้เด็กและเยาวชนมีการรับรู้ ความคิด เจตคติ และพฤติกรรม
ที่เสี่ยงต่อการเกิดปัญหาสังคมมีมากขึ้น โดยเฉพาะปัญหายาเสพติดที่แพร่ระบาดในหมู่นักเรียนนักศึกษา
ปัญหาพฤติกรรมวัยรุ่นที่นิยมความฟุ่มเฟือยและไม่เหมาะสม ปัญหาพฤติกรรมทางเพศ ทั้งในด้าน
การมีเพศสัมพันธ์ในช่วงอายุที่เร็วขึ้น ปัญหาการพนัน ปัญหาการก่ออาชญากรรม ที่เกิดจากการควบคุม
ตัวเองไม่ได้จากฤทธิ์ของยาเสพติด ล้วนกระทบต่อคุณภาพชีวิตและความสงบสุขของสังคม ดังนั้น
ภาพความสาเร็จที่เกิดจากการพัฒนานักเรียนให้เป็นไปตามความมุ่งหวังนั้นจึงจาเป็นต้องอาศัยความ
ร่วมมือจากผู้เกี่ยวข้องทุกฝ่ายทุกคน เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของเยาวชนให้เติบโตงอกงามเป็นบุคคลที่มี
คุณค่าในสังคมต่อไป
จากนโยบายสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ปีงบประมาณ ๒๕๖๑ ในเรื่อง
“การลดความเหลื่อมล้าทั้งเชิงปริมาณและคุณภาพการศึกษา” ได้แบ่งงานการพัฒนาทางการศึกษา
ออกเป็น ๒ ส่วน คือ ๑) การสนับสนุนส่งเสริมและพัฒนาคุณภาพการศึกษาให้นักเรียนมีผลสัมฤทธิ์
ทางการเรียนดีขึ้น นักเรียนมีความรู้ความสามารถ และสามารถแข่งขันได้กับอารยประเทศ ๒) การให้
ความช่วยเหลือและแก้ไขปัญหาสาหรับเด็กนักเรียน ซึ่งในส่วนนี้ สานักงานคณะกรรมการการศึกษา
ขั้นพื้นฐานได้ให้ความสาคัญในการดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยการจัดตั้งศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและ
ช่วยเหลือเด็กนักเรียน (ฉก.ชน.สพฐ.) และได้มอบหมายให้สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาจัดตั้งศูนย์เฉพาะ
กิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขตพื้นที่การศึกษา (ฉก.ชน.สพป./สพม.) ทั่วประเทศ

5. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
จานวน ๒๒๕ ศูนย์ เพื่อการปฏิบัติงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนให้ได้รับโอกาสจากระบบ
การศึกษาอย่างเต็มที่และมีคุณภาพ ดังปณิธานของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐานที่ว่า
“เราจะไม่ทิ้งเด็ก...แม้แต่คนเดียวไว้เบื้องหลัง”...
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ จึงได้ดาเนินงานจัดตั้งศูนย์เฉพาะกิจ
คุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน โดยใช้ชื่อย่อว่า ฉก.ชน.สพป.สบ.๒ เพื่อบริหารจัดการเกี่ยวกับการ
ป้องกันและแก้ไขปัญหาการละเมิดสิทธิเด็กและเยาวชน ปัญหาความเสี่ยงในการถูกคุกคามทางเพศ
ปัญหายาเสพติด ปัญหาเด็กและเยาวชนที่ประพฤติไม่เหมาะสม รวมทั้งเป็นการส่งเสริมดูแลเด็กและ
เยาวชนที่ประสบปัญหาในการดาเนินชีวิตให้มีโอกาสได้รับการศึกษาขั้นพื้นฐานอย่างมีคุณภาพ และให้มี
ฉก.ชน.ในระดับโรงเรียน ระดับเครือข่าย และระดับอาเภอ เพื่อดูแลช่วยเหลือเด็กนักเรียนที่เผชิญเหตุ
ต่าง ๆ ได้รับโอกาสและประโยชน์สูงสุดจากการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
๑.๒ แนวทางการแก้ปัญหาและการพัฒนา
ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา
สระบุรี เขต ๒ ได้เล็งเห็นความสาคัญในการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนโรงเรียนในสังกัด จึงได้
คิดค้นแนวทาง วิธีการพัฒนางานไปสู่ความเป็นเลิศ และได้ดาเนินการดังนี้ ๑) มาตรการระบบดูแล
ช่วยเหลือนักเรียน ๒) แนวทางการดาเนินการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ เพื่อให้ความคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนโรงเรียนในสังกัด
ได้อย่างเหมาะสม และพัฒนาคุณภาพนักเรียนให้สามารถดารงตนอยู่ในสังคมได้อย่างมีความสุข
๒. วัตถุประสงค์
๒.๑ เพื่อให้การดาเนินงานคุ้มครองดูแลและช่วยเหลือเด็กนักเรียนเป็นไปอย่างมีระบบและ
มีประสิทธิภาพ
๒.๒ เพื่อให้นักเรียนได้รับการดูแลช่วยเหลืออย่างทั่วถึงและตรงตามสภาพปัญหาและความต้องการ
๓. อานาจและบทบาทหน้าที่ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา
สระบุรี เขต ๒ มีอานาจและบทบาทหน้าที่ดังต่อไปนี้
๑. รายงานสถานการณ์และผลการดาเนินงานที่รวดเร็วทันต่อสถานการณ์ถูกต้องแม่นยาไปยัง
ศูนย์ ฉก.ชน.สพฐ.
๒. พัฒนาเครือข่ายการคุ้มครองเด็กนักเรียนทั้งในหน่วยงานในกากับและภาคีเครือข่าย
๒

6. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๓. เตรียมความพร้อมจัดการเหตุฉุกเฉิน เช่น ตรวจสอบข่าวทุกเช้า ปฏิบัติงานทันทีที่ทราบข่าว
๔. เน้นระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้มีความเข้มแข็งรวมทั้งการพัฒนาระบบข้อมูล ในการใช้
พัฒนาแก้ไขปัญหานักเรียน โดยเฉพาะเน้นการเยี่ยมบ้านนักเรียนที่เสี่ยงต่อการออกกลางคันเป็นกรณี
พิเศษ
๕. การเสริมสร้างทักษะชีวิตเพื่อสร้างภูมิคุ้มกันให้กับนักเรียนสามารถป้องกัน และแก้ไขปัญหา
พฤติกรรมต่างๆ โดยเฉพาะการลดการใช้ความรุนแรง
๖. การป้องกันและแก้ไขปัญหาต่างๆ ที่เกี่ยวข้องกับการใช้ความรุนแรง การท้องในวัยเรียน
การติดเกม การแก้ไขปัญหาสารเสพติดในสถานศึกษา โดยประสานการทางานกับทุกภาคส่วน
๗. งานรับเรื่องร้องเรียนและวิเคราะห์ข้อมูล
๑) รับเรื่องร้องเรียนกรณีเด็กนักเรียนที่มีพฤติกรรมไม่เหมาะสมหรือถูกล่วงละเมิด
ทางร่างกายหรือทางจิตใจ หรือไม่ได้รับความเป็นธรรมทางการศึกษา
๒) วิเคราะห์และประมวลผลข้อมูล ประสานโรงเรียนในสังกัด เพื่อตรวจสอบรายละเอียด
เพิ่มเติมเสนอผู้บังคับบัญชาเพื่อพิจารณาสั่งการ
๓) จัดทาสารสนเทศและระบบเฝ้าระวังสถานการณ์ เช่น จัดทาฐานข้อมูลโรงเรียนเชิงลึก
จัดทาฐานข้อมูลการร้องเรียนด้านต่าง ๆ
๔) ประสานความร่วมมือและให้คาปรึกษาแก่โรงเรียนในสังกัด และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
เพื่อดาเนินการช่วยเหลือในการดาเนินงานของโรงเรียนในสังกัด
๘. งานคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียน
๑) ดาเนินการคุ้มครองและช่วยเหลือนักเรียนกรณีที่ร้องเรียนมาที่ศูนย์เฉพาะกิจคุ้มครองและ
ช่วยเหลือเด็กนักเรียน
๒) ประสานและอานวยความสะดวกให้เครือข่ายที่เกี่ยวข้องในการเข้าช่วยเหลือเด็กนักเรียน
ให้อยู่ในสภาวะที่ปลอดภัย
๓) ติดตามและประสานงานการช่วยเหลือแบบองค์รวม เพื่อให้ผู้ที่เกี่ยวข้องและเครือข่ายเข้า
ช่วยเหลือเยียวยาครบทุกด้านรวมถึงการพัฒนาเครือข่าย
๔) ปฏิบัติงานร่วมกับหรือสนับสนุนการปฏิบัติงานของหน่วยงานอื่นที่เกี่ยวข้องหรือได้รับ
มอบหมาย
เครือข่ายสถานศึกษาของเขตพื้นที่
๑. เครือข่ายพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา (พสน.)
๒. การออกแผนเฝ้าระวังพื้นที่เสี่ยงและป้องกันการทะเลาะวิวาท
๓

7. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๔. กระบวนการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
การดาเนินการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนเป็นกระบวนการที่มีขั้นตอน วิธีการปฏิบัติงาน
และเครื่องมือ โดยมีผู้บริหารสถานศึกษา ครูเป็นบุคลากรหลักในการดาเนินงานและบุคลากรทุกฝ่าย
ที่เกี่ยวข้องทั้งในและนอกสถานศึกษา ได้แก่ ผู้ปกครอง ชุมชน คณะกรรมการสถานศึกษามีส่วนร่วม
ในการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน ซึ่งมีกระบวนการดังต่อไปนี้
๑. ผู้บริหารสถานศึกษา ครูที่ได้รับแจ้งเหตุ หรือประสบเหตุ
๒. บันทึกข้อมูลตามแบบรายงาน ฉก.๐๑ รายงานเหตุการณ์ และแจ้งไปยังศูนย์เฉพาะกิจ
คุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน หากกรณีต้องการ
พนักงาน เจ้าหน้าที่ ให้แจ้งตามสภาพปัญหาที่ต้องการช่วยเหลือ เช่น ผู้มีหน้าที่คุ้มครองสวัสดิภาพ
เด็กนักเรียนตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ. ๒๕๔๖ มาตรา ๒๔ ตารวจ พนักงาน ฝ่ายปกครอง
โรงพยาบาล ฯลฯ
๓. ผู้ที่ได้รับแจ้งเหตุดาเนินการช่วยเหลือด้านร่างกาย และจิตใจ พร้อมประเมินสถานการณ์
เบื้องต้น โดยทันที
๔. ให้การคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนโดยคานึงถึงความปลอดภัยของเด็กนักเรียน
๕. กรณีเด็กนักเรียนมีความเสี่ยงต้องได้รับการคุ้มครอง และจัดเจ้าหน้าที่ให้ความคุ้มครองขั้นต้น
กับเด็กนักเรียนผู้ประสบเหตุทันที ซึ่งจะต้องคานึงถึงผลความปลอดภัยของเด็กนักเรียน พร้อมดาเนินการ
หาข้อมูล ข้อเท็จจริง และกรณีเร่งด่วนให้รายงานหน่วยงานต้นสังกัดทันที
๖. กรณีเด็กนักเรียนพึงได้รับการสงเคราะห์ โดยให้เจ้าหน้าที่ ส่งต่อไปรับบริการสงเคราะห์
๗. ประสานข้อมูล จัดทา/จัดเก็บข้อมูลสถานศึกษา และรายงานไปยัง สพป./สพฐ. และ
ผู้เกี่ยวข้องทราบ
๘. รายงานและประสานความร่วมมือเพื่อส่งต่อความรับผิดชอบด้านข้อมูลแก่ผู้เกี่ยวข้อง
๙. ติดตามสถานการณ์และทบทวนการดาเนินงานและรายงานสถานการณ์ต่อศูนย์เฉพาะกิจ
คุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
๔

8. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
แผนผังกระบวนการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
โรงเรียนในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
๕. ผลการดาเนินงาน (ทุกงบประมาณ) แยกตามรายด้าน
๕.๑ ด้านการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินโครงการ/กิจกรรม และ
ส่งเสริมให้สถานศึกษาจัดกิจกรรมป้องกัน/เฝ้าระวังปัญหายาเสพติดดังนี้
๑. โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
๒. กิจกรรมรณรงค์วันต่อต้านยาเสพติดโลก (๒๖ มิถุนายน) ประจาปี ๒๕๖๑
๓. โครงการการศึกษาเพื่อต่อต้านการใช้ยาเสพติดในเด็กนักเรียน (ครู D.A.R.E)
๔. กิจกรรมการป้องกันการเล่นพนันฟุตบอลในสถานศึกษา
ผู้บริหารสถานศึกษาได้รับแจ้งเหตุหรือประสบ
เหตุ
บันทึกแบบรายงาน ฉก.01 รายงานเหตุการณ์และแจ้งเหตุ
เหตุ
กรณีต้องการพนักงานเจ้าหน้าที่
ให้แจ้งขอรับการช่วยเหลือ
ผู้ที่ได้รับแจ้งเหตุดาเนินการช่วยเหลือและประเมินสถานการณ์เบื้องต้น
ให้การดูแลช่วยเหลือ/คุ้มครอง
กรณีมีความเสี่ยงต้องได้รับการคุ้มครอง
กรณีพึงได้รับการสงเคราะห์
เจ้าหน้าที่ให้ความคุ้มครองชั้นต้นกรณีเร่งด่วนให้รายงานทันที
เจ้าหน้าที่ส่งต่อไปรับบริการสงเคราะห์
ตามระเบียบกระทรวงว่าด้วยการสงเคราะห์เด็ก
ประสาน/จัดเก็บข้อมูล ตรวจสอบ และรายงานไปยัง สพป./สพฐ.
และหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง
ติดตามและรายงานสถานการณ์ต่อ ฉก.ชน.สพฐ.
๕

9. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๕. โครงการฝึกอบรมหลักสูตรพัฒนาครูผู้สอนและครูผู้ดูแลเด็ก เพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
ยาเสพติดในเด็กปฐมวัยพื้นที่ภาค ๑ (จังหวัดสระบุรี)
๖. จัดกิจกรรมในช่วงปิดภาคเรียน
๗. กิจกรรมด้านศิลปะ ดนตรี กีฬา
๘. กิจกรรมค่ายคุณธรรม
๙. กิจกรรมวันสาคัญทางศาสนา
๑๐. กิจกรรมจิตอาสา/ผู้บาเพ็ญประโยชน์
๑๑. กิจกรรมอื่น ๆ
๑. โครงการสถานศึกษาสีขาว ปลอดยาเสพติดและอบายมุข
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินการตาม
ประกาศกระทรวงศึกษาธิการ เรื่อง นโยบายการป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด โครงการสถานศึกษาสีขาว
ปลอดยาเสพติดและอบายมุข และส่งเสริมให้สถานศึกษาดาเนินการ
 ผลการดาเนินงาน
ปีการศึกษา ๒๕๕๙ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
มีสถานศึกษาในสังกัดที่ผ่านการประเมินได้รับรางวัลเชิดชูเกียรติเสมา ป.ป.ส. ประเภทดีเด่น ระดับทอง
จานวน ๒ โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนบ้านโป่งเกตุ และ โรงเรียนบ้านหนองผักหนอก
ปีการศึกษา ๒๕๖๐ สถานศึกษาในสังกัด เสนอผลงานขอรับการประเมิน
เพื่อรับรางวัลเชิดชูเกียรติเสมา ป.ป.ส. ประเภทดีเด่น ระดับเงิน จานวน ๑ โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียน
บ้านบางกง ระดับเพชร จานวน ๒ โรงเรียน ได้แก่ โรงเรียนบ้านโป่งเกตุ และโรงเรียนบ้านหนองผักหนอก
 ผลการดาเนินงานที่ประสบความสาเร็จเป็นแบบอย่าง
รางวัลเชิดชูเกียรติเสมา ป.ป.ส.ดีเด่น ของสานักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ สถานศึกษาในสังกัด ผู้บริหารและครูโรงเรียนในสังกัด
๒. กิจกรรมรณรงค์วันต่อต้านยาเสพติดโลก (๒๖ มิถุนายน) ประจาปี ๒๕๖๑
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2 และสถานศึกษา
ในสังกัด จัดกิจกรรมรณรงค์เนื่องในวันต่อต่อต้านยาเสพติดโลก (๒๖ มิถุนายน) ประจาปี ๒๕๖๑ โดย
ดาเนินกิจกรรมตามกรอบแนวคิด และคาขวัญ “ไทยนิยม ยั่งยืน ร่วมแก้ไขปัญหายาเสพติด”
๖

10. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
 เป้าหมาย
 ผลการดาเนินงาน
บุคลากรในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
และสถานศึกษาในสังกัด ๑๓๙ โรงเรียน ได้จัดกิจกรรมแสดงพลังต่อต้านยาเสพติด เนื่องในวันต่อต้าน
ยาเสพติดโลก (๒๖ มิถุนายน) ประจาปี ๒๕๖๑ เมื่อวันที่ ๒๖ มิถุนายน ๒๕๖๑
๓. โครงการการศึกษาเพื่อต่อต้านการใช้ยาเสพติดในเด็กนักเรียน (ครู D.A.R.E)
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ดาเนินการตาม
นโยบายของรัฐบาลในการแก้ไขปัญหายาเสพติด และตามข้อตกลงความร่วมมือระหว่าง
กระทรวงศึกษาธิการ กระทรวงสาธารณสุข กระทรวงมหาดไทย และกรุงเทพมหานคร โดยใช้หลักการ
ป้องกันนาหน้าการปราบปรามและมุ่งเน้นกลุ่มผู้มีโอกาสเข้าไปใช้ยาเสพติดให้มีภูมิต้านทานยาเสพติด
โดยใช้ปรัชญาของการศึกษาแผนใหม่ ที่มีเด็กเป็นศูนย์กลางในการเรียนรู้ ตลอดจนจัดให้มีกิจกรรม
ที่ผู้ปกครองและชุมชนได้มีส่วนร่วมในการเสริมสร้างภูมิคุ้มกันให้แก่เด็ก ลักษณะของโครงการ
คือ สานักงานตารวจแห่งชาติจัดข้าราชการตารวจในพื้นที่ที่สาเร็จการฝึกอบรมหลักสูตรตารวน D.A.R.E.
(ตารวจ D.A.R.E.) เข้าทาการฝึกอบรมให้เด็กนักเรียนชั้นประถมศึกษาปีที่ ๖ ในโรงเรียนที่อยู่ในพื้นที่
รับผิดชอบตามเนื้อหาสาระของหลักสูตร D.A.R.E. อย่างน้อย ๑ ห้องเรียนต่อภาคเรียน สัปดาห์ละ
๑ ชั่วโมง เป็นระยะเวลา ๑๓ สัปดาห์ต่อเนื่องกัน เพื่อให้เด็กนักเรียนรู้จักวิธีหลีกเลี่ยงและปฏิเสธการใช้
ยาเสพติด
๔. กิจกรรมการป้องกันการเล่นพนันฟุตบอลในสถานศึกษา
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ดาเนินการตาม
มาตรการป้องกันการเล่นพนันฟุตบอลในสถานศึกษา มีความตระหนักถึงผลกระทบที่เกิดขึ้นแก่นักเรียน
และผู้ปกครองเกี่ยวกับปัญหาการเล่นการพนันทายผลฟุตบอลทั้งในประเทศและต่างประเทศอันเป็นสิ่งที่
วันอังคารที่ ๒๖ มิถุนายน ๒๕๖๑ เวลา ๐๙.๐๐ น.
สพป.สระบุรี เขต ๒ โดย นายเล็ก ทาเพชร
รองผู้อานวยการ สพป.สระบุรี เขต ๒ และว่าที่
ร้อยตรีศุภกฤต ตรีมงคล รองผู้อานวยการ สพป.
สระบุรี เขต ๒ พร้อมด้วย ผู้อานวยการกลุ่ม/หน่วย
บุคลากรในสานักงานและลูกจ้าง ร่วมกล่าวคา
ปฏิญาณตนประกาศเจตนารมณ์ต่อต้านยาเสพติด
เนื่องในวันต่อต้านยาเสพติดโลก (๒๖ มิถุนายน )
ประจาปี ๒๕๖๑ เพื่อแสดงการยึดถือปฏิบัติและ
ยืนยันเจตนารมณ์ที่จะเข้าร่วมกับประชาคมโลก
ในการรณรงค์ต่อต้านยาเสพติด พร้อมทั้งร่วมกัน
เดินรณรงค์โดยรอบ ณ บริเวณอาคารวิทยบริการ
สพป.สระบุรี เขต ๒
๗

11. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
บั่นทอนและทาลายอนาคตทางการศึกษาของนักเรียนโดยตรง ซึ่งกาหนดขั้นตอนการดาเนินงานออกเป็น
๔ ระยะ ดังนี้
ระยะที่ ๑ ระยะก่อนเริ่มการแข่งขัน
ระยะที่ ๒ ระหว่างการแข่งขัน
ระยะที่ ๓ หลังการแข่งขัน
ระยะที่ ๔ สรุปผลการปฏิบัติ
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ร่วมกับ
สถานีตารวจภูธรในพื้นที่ทั้ง ๕ อาเภอ ร่วมกันดาเนินการขับเคลื่อนมาตรการการเล่นฟุตบอล
ในสถานศึกษา
ระยะที่ ๑ ได้กาหนดให้มีการประชาสัมพันธ์มาตรการ ใน ๒ กิจกรรมดังต่อไปนี้
๑) ผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี
เขต ๒ พร้อมด้วยรองผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ผู้อานวยการกลุ่ม
และผู้บังคับการตารวจในพื้นที่ทั้ง ๕ อาเภอ เข้าร่วมประชุมรายการพุธเช้า ข่าว สพฐ. ในวันพุธที่ ๖
มิถุนายน ๒๕๖๑ เวลา ๐๘.๐๐ น. ณ ห้องรวมใจ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
๒) จัดกิจกรรม kickoff การรณรงค์ป้องกันการเล่นพนันฟุตบอล
ในสถานศึกษาสถานศึกษา ร่วมกับสถานีตารวจภูธรแก่งคอย ในวันพฤหัสบดีที่ ๗ มิถุนายน ๒๕๖๑ เวลา
๑๐.๓๐ น. โรงเรียนอนุบาลทับกวาง ตาบลทับกวาง อาเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี พร้อมกับส่วนกลาง
โดยมีเจ้าหน้าที่ตารวจในพื้นที่ร่วมกิจกรรมด้วย
๘

12. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
ระยะที่ ๒ ระหว่างการแข่งขัน สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษา
สระบุรี เขต ๒ ได้กาชับให้ผู้บริหาร ครู และบุคลากรทางการศึกษา สอดส่องดูแลพฤติกรรมนักเรียน
เกี่ยวกับการเล่นพนันฟุตบอลในสถานศึกษา หากตรวจพบและมีข้อมูลให้รายงานให้สานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ทราบทันที
ระยะที่ ๓ หลังการแข่งขัน
ระยะที่ ๔ สรุปผลการปฏิบัติ
๑) รองผู้อานวยการสานักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ผู้อานวยการกลุ่ม และผู้บังคับการตารวจในพื้นที่
ทั้ง ๕ อาเภอ เข้าร่วมประชุมรายการพุธเช้า ข่าว สพฐ. ในวันพุธที่ ๒๒
สิงหาคม ๒๕๖๑ เวลา ๐๘.๐๐ น. สรุปผลการเฝ้าระวังการเล่นพนันทายผล
ฟุตบอลหลังจากการแข่งขันฟุตบอลโลกเสร็จสิ้น ไม่พบเหตุการณ์พนัน
ในสถานศึกษา และให้ ๒ หน่วยงานดาเนินการอย่างต่อเนื่อง รวมทั้ง
บูรณาการในการให้ความร่วมมือในเรื่องอื่น ๆ ที่เกี่ยวข้องระหว่างสานักงาน
ตารวจแห่งชาติกับสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
 ผลการดาเนินงาน
ผู้บริหาร ครู บุคลากรทางการศึกษา และนักเรียน ให้ความร่วมมือในการ
ดาเนินงานป้องกันและแก้ไขการเล่นพนันทายผลฟุตบอล และไม่ได้รับรายงานการเล่นพนันทายผล
ฟุตบอลในสถานศึกษาแต่อย่างใด
๕. โครงการฝึกอบรมหลักสูตรพัฒนาครูผู้สอนและครูผู้ดูแลเด็ก เพื่อเสริมสร้าง
ภูมิคุ้มกันยาเสพติดในเด็กปฐมวัยพื้นที่ภาค ๑ (จังหวัดสระบุรี)
 กิจกรรม
กระทรวงศึกษาธิการ ร่วมกับสานักงาน ป.ป.ส. ดาเนินการบูรณาการ
ประยุกต์ใช้องค์ความรู้ในการพัฒนาทักษะสมองเพื่อการบริหารจัดการชีวิต (Brain Executive Function
: EF) ทั้งในด้านการจัดการเรียนการสอนในโรงเรียนอนุบาลและศูนย์พัฒนาเด็กเล็ก ด้านการแก้ไข
พฤติกรรมเบี่ยงเบนต่าง ๆ เช่น เหล้า บุหรี่ การทุจริต และส่งเสริมให้กลไกพัฒนาคุณภาพชีวิตระดับ
อาเภอ (พชอ.) เข้ามามีส่วนร่วมเพื่อให้เกิดการพัฒนาคุณภาพชีวิตแบบองค์รวมในการเข้าร่วมขับเคลื่อน
การป้องกันยาเสพติดในเด็กปฐมวัย ในโครงการพัฒนาครูผู้สอนและครูผู้ดูแลเด็กเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกัน
ยาเสพติดในเด็กปฐมวัย
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ร่วมกับสานักงาน
ป.ป.ส.ภาค ๑ ขับเคลื่อนการพัฒนาครูผู้สอนและครูผู้ดูแลเด็กเพื่อเสริมสร้างภูมิคุ้มกันยาเสพติด
ในเด็กปฐมวัย มีความรู้ความเข้าใจเกี่ยวกับแนวคิด ทฤษฎี Executive Functions (EF) กระบวน
การสอนและออกแบบกิจกรรมส่งเสริมทักษะ EF เพื่อพัฒนาสมองในเด็กปฐมวัย
 ผลการดาเนินงาน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ มีครูผู้สอนระดับ
ปฐมวัยของสถานศึกษาในสังกัดผ่านการฝึกอบรมตามหลักสูตรพัฒนาครูผู้สอนและครูผู้แลเด็ก
๙

13. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๕.๒ ด้านการคุ้มครองและดูแลช่วยเหลือนักเรียน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ส่งเสริม สนับสนุนให้
สถานศึกษาดาเนินงานตามระบบการดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างมีประสิทธิภาพ ซึ่งมีกระบวนการและ
ขั้นตอนการดาเนินงานเป็นระบบ ต่อเนื่อง และทั่วถึง ตามกระบวนการและขั้นตอน ๕ ขั้นตอน ดังนี้
๑. การศึกษาข้อมูลสถานศึกษา
๒. การคัดกรองสถานศึกษา
๓. การส่งเสริมและพัฒนาสถานศึกษา
๔. การป้องกันและแก้ไขปัญหาของสถานศึกษา
๕. การเร่งพัฒนาสถานศึกษา
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินโครงการและ
กิจกรรม ในด้านการคุ้มครองดูแลและช่วยเหลือเด็กนักเรียน ดังนี้
๑. โครงการติดตามและช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนในสังกัด ประจาปีงบประมาณ
๒๕๖๑
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินการตาม
สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในการเยี่ยมบ้านนักเรียน เพื่อทาการรู้จักนักเรียน
รายบุคคล ศึกษาสภาพความเป็นอยู่และครอบครัวของนักเรียน รับฟังความคาดหวังและความต้องการ
ของผู้ปกครอง ความช่วยเหลือและแนวทางส่งเสริมสนับสนุนนักเรียนให้สามารถพัฒนาตามศักยภาพรวมทั้ง
เป็นการป้องกันและการแก้ปัญหานักเรียนตามโครงการระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยได้ดาเนินการ
เยี่ยมบ้านนักเรียน ประจาปีงบประมาณ ๒๕๖๑ จานวน ๒ ครั้ง คือ
ครั้งที่ ๑ เดือนธันวาคม ๒๕๖๐ ดาเนินการเยี่ยมบ้านนักเรียนจากสถานศึกษา
ในสังกัด ๕ อาเภอ ๆ ละ ๑ คน รวม ๕ คน
ครั้งที่ ๒ เดือนสิงหาคม ๒๕๖๑ ดาเนินการเยี่ยมบ้านนักเรียนจากสถานศึกษา
ในสังกัด ๕ อาเภอ ๆ ละ ๒ คน รวม ๑๐ คน
 ผลการดาเนินงาน
ครั้งที่ ๑ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ออกเยี่ยม
ระหว่างวันที่ ๑๘ ธันวาคม ๒๕๖๑ – ๑๑ มกราคม ๒๕๖๑ ครั้งที่ ๒ระหว่างวันที่ ๑๔– ๒๔ สิงหาคม
๒๕๖๑
๑๐

14. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๒. โครงการยกระดับคุณภาพระบบการดูแลช่วยเหลือและคุ้มครองนักเรียน
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ มีความตระหนัก
ในความสาคัญและเล็งเห็นความจาเป็นเร่งด่วนที่สถานศึกษาและผู้ที่มีส่วนเกี่ยวข้องทุกฝ่าย จะต้อง
ร่วมกันหาแนวทางที่เป็นรูปธรรม ในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนให้ได้เรียนรู้อย่างมีความสุข เป็นไปตาม
หลักสูตร มีทักษะชีวิตที่จะดูแลตนเองให้ปลอดภัยท่ามกลางสภาพแวดล้อมทางสังคม อุบัติเหตุ และ
อุบัติภัย ที่จะก่อให้เกิดความเสียหายแก่นักเรียนดังนั้นสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี
เขต ๒ ซึ่งมีภารกิจและความรับผิดชอบในการจัดการศึกษา ต้องดาเนินการอย่างทั่วถึง มีคุณภาพความ
ปลอดภัยของนักเรียนเป็นเรื่องที่มีความสาคัญต่อการจัดการศึกษาของสถานศึกษา เพราะนอกจากจะทาให้
นักเรียนได้เรียนรู้อย่างมีความสุขแล้ว ยังมีผลต่อการพัฒนาด้านอื่น ๆ
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินการตาม
มาตรการรักษาความปลอดภัยของสถานศึกษา ได้จัดการประชุมสร้างความปลอดภัยในสถานศึกษา
โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อสร้างความตระหนักด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย และสร้างเครือข่ายในการ
พัฒนาและรณรงค์ความปลอดภัยในสถานศึกษา
เมื่อวันที่ ๑๙ กรกฎาคม ๒๕๖๑ สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
จัดประชุม “ความปลอดภัยในสถานศึกษา” เพื่อให้ความรู้แก่ผู้บริหาร ครู ผู้รับผิดชอบงาน
ดูแลช่วยเหลือนักเรียนโรงเรียนในสังกัดจานวน ๑๓๙ คน ณ อาคารวิทยบริการ สานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อป้องกันอุบัติภัย
ในสถานศึกษา ครูมีความเข้าใจแนวทางการดาเนินงานในด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย
และมีเครือข่ายในการพัฒนาและรณรงค์ความปลอดภัยในสถานศึกษา
๑๑

15. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
 ผลการดาเนินงาน
สถานศึกษามีแนวทางในการดาเนินงานในด้านความปลอดภัย อาชีวอนามัย
และมีเครือข่ายในการพัฒนาและรณรงค์ความปลอดภัยในสถานศึกษา
๓. โครงการค่ายทักษะชีวิต“ศาสนธรรมสร้างภูมิคุ้มกันยาเสพติด” ประจาปี ๒๕๖๑
 กิจกรรม
กระทรวงศึกษาธิการได้กาหนดนโยบายในการเสริมสร้างทักษะการดารงชีวิต
ของผู้เรียน เพื่อให้มีคุณลักษณะที่พึงประสงค์ ๓ ด้าน คือ ยึดมั่นประชาธิปไตย มีคุณธรรมความเป็นไทย
และห่างไกลยาเสพติด โดยมุ่งเน้นให้สถานศึกษาจัดกิจกรรมที่ส่งเสริมการพัฒนาผู้เรียน มีแนวทาง
กิจกรรมคือเป็นกิจกรรมที่นาไปสู่ผลสัมฤทธิ์ที่ทาให้ผู้เรียนเกิดมโนสานึก รู้ผิดชอบชั่วดี มีวิถีปฏิบัติอันดี
งามในชีวิตจริง และมีส่วนร่วมกิจกรรมอย่างแท้จริงจัง ให้ครอบคลุมผู้เรียนทุกกลุ่มเป้าหมาย ทั้งในระบบ
สถานศึกษาและการศึกษานอกระบบ
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินกิจกรรม
ที่สอดคล้องกับความมุ่งหมายในการดาเนินงานจัดการศึกษา ที่ส่งผลให้การดาเนินงานพัฒนาผู้เรียน
เป็นไปอย่างมีประสิทธิภาพ และดาเนินการตามแนวทางการดาเนินงานป้องกันและแก้ไขปัญหายาเสพติด
ในสถานศึกษาของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน ในการดาเนินการจัดค่ายทักษะชีวิต
จานวน ๑ ค่าย
 ผลการดาเนินงาน
นักเรียนมีความรู้ ความเข้าใจในหลักธรรมคาสอนของศาสนา และ
หลักคุณธรรม จริยธรรมที่ดีงาม และสามารถเป็นแบบอย่างที่ดีงามแก่ผู้อื่น
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
จัดกิจกรรมค่ายทักษะชีวิต “ศาสนธรรมสร้างภูมิคุ้มกัน
ยาเสพติด ประจาปี ๒๕๖๑ ระหว่างวันที่ ๒๕-๒๖
มิถุนายน ๒๕๖๑ ณ สถานปฏิบัติธรรมป่านะฤาชา
ตาบลชะอม อาเภอแก่งคอย จังหวัดสระบุรี
๑๒

16. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๔. โครงการนิเทศ ติดตามการดาเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน และ
เฝ้าระวังป้องกันสารเสพติดในสถานศึกษา
 กิจกรรม
รัฐบาลได้มีนโยบายแก้ไขปัญหายาเสพติดเป็นวาระแห่งชาติ และมอบหมายให้
กระทรวงศึกษาธิการเป็นผู้รับผิดชอบในการสร้างภูมิคุ้มกัน และป้องกันยาเสพติดในสถานศึกษาโดยมีการ
สุ่มตรวจสารเสพติดและคัดกรองผู้ติดยาในสถานศึกษาอย่างต่อเนื่อง ซึ่งสานักงานเขตพื้นที่การศึกษา
ประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินการตามนโยบายโดยดาเนินการสุ่มตรวจสารเสพติดในปัสสาวะ
นักเรียนอย่างต่อเนื่อง โดยได้รับความอนุเคราะห์อุปกรณ์ชุดตรวจและเจ้าหน้าที่จากศูนย์อานวยการ
ป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดสระบุรีเข้ามาร่วมดาเนินการ
 เป้าหมาย
นักเรียนระดับชั้นมัธยมศึกษาปีที่ ๑ - ๓ ของโรงเรียนขยายโอกาส
ทางการศึกษาในสังกัด ๓๕ โรงเรียน ๑,๘๗๔ คน
 ผลการดาเนินงาน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ร่วมกับศูนย์
อานวยการป้องกันและปราบปรามยาเสพติดจังหวัดสระบุรี ออกสุ่มตรวจสารเสพติดในปัสสาวะนักเรียน
โรงเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัด ๓๕ โรงเรียน
 ผลการดาเนินงานที่ประสบความสาเร็จและเป็นแบบอย่าง
จากการดาเนินการออกสุ่มตรวจสารเสพติดในปัสสาวะนักเรียนตาม
โครงการดังกล่าว ทาให้ปริมาณนักเรียนที่พบสารเสพติดมีจานวนลดลง และผู้บริหาร คณะครู ได้ดูแล
เอาใจใส่นักเรียนอย่างทั่วถึงส่งผลให้นักเรียนมีความประพฤติที่ดี เข้าใจถึงโทษพิษภัยยาเสพติด
ไม่ยุ่งเกี่ยวกับยาเสพติด และมีคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น
๕.๓ ด้านการสร้างภูมิคุ้มกันยาเสพติด
รัฐบาลมีแนวทางในการสร้างภูมิคุ้มกันเสพติดในสถานศึกษา ดังนี้
๑. มอบกระทรวงศึกษาธิการจัดทาข้อตกลงร่วมระหว่างหน่วยงานที่เกี่ยวข้อง ได้แก่
กระทรวง มหาดไทย สานักการศึกษา กทม. กระทรวงวัฒนธรรม กระทรวงการท่องเที่ยวและกีฬา
๑๓

17. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
สานักงานตารวจแห่งชาติ ในการดาเนินโครงการป้องกันยาเสพติดในสถานศึกษาทั่วประเทศ โดยใช้ ครู
ตารวจ ครูพระ เข้าดาเนินการป้องกันยาเสพติดใน ชั้นเรียน
๒. มอบ ศพส.จ./กทม. สารวจข้อมูลความพร้อมของวิทยากรเพื่อการป้องกันยาเสพติด
ในสถานศึกษา เช่น ครู D.A.R.E ครูตารวจรูปแบบอื่น ๆ ครูพระ ฯลฯ ที่ปฏิบัติงานด้านเผยแพร่ความรู้
ด้านยาเสพติดในสถานศึกษา โดยดาเนินการคัดเลือก และดาเนินการอบรมตามหลักสูตรที่เป็นมาตรฐาน
๓. มอบ ศพส.จ./กทม. สนับสนุนครูตารวจ ปฏิบัติงานอบรมในโรงเรียนเป้าหมาย
ที่กาหนด และประสานงานกับโรงเรียนอย่างต่อเนื่องในการจัดกิจกรรมต่อต้านยาเสพติด
๔. มอบ ศพส.จ./กทม. สนับสนุนครูพระประจาโรงเรียน มีบทบาทสอนศาสนา สร้าง
คุณธรรม และสร้างภูมิคุ้มกันป้องกันยาเสพติดให้กับนักเรียน สาหรับศาสนาอื่น พิจารณาประยุกต์
ตามหลักการเดียวกัน
๕. มอบกระทรวงศึกษาธิการบรรจุการสอนทักษะชีวิตและสร้างเจตคติป้องกันยาเสพติด
ในหลักสูตรระดับชั้นประถมศึกษา มัธยมศึกษา และอาชีวะศึกษา ในสถานศึกษาทุกสังกัดทั่วประเทศ
๖. จัดกิจกรรมป้องกันและเฝ้าระวังยาเสพติดในสถานศึกษาให้ครอบคลุมทุกสถานศึกษา
ที่กาหนดเป็นเป้าหมาย
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินโครงการ/
กิจกรรมที่สอดคล้องกับนโยบาย ดังนี้
๑. โครงการฝึกอบรมลูกเสือต้านภัยยาเสพติด ประจาปี ๒๕๖๑
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต 2 จัดอบรมลูกเสือ
ต้านภัยยาเสพติด ประจาปี ๒๕๖๑ ระหว่างวันที่ ๒๗ – ๒๙ มีนาคม ๒๕๖๑ ณ ค่ายลูกเสือศรีกะอาง
แคมป์ อ.บ้านนา จ.นครนายก เพื่อเสริมสร้างความรู้ความเข้าใจ สร้างภูมิคุ้มกันและทักษะในการป้องกัน
ตนเองให้ห่างไกลจากยาเสพติด และเป็นแกนนาในการป้องกัน ร่วมกันแก้ไขปัญหายาเสพติดใน
สถานศึกษาและชุมชน โดยมีนักเรียนขยายโอกาสทางการศึกษาในสังกัด สพฐ. จานวน ๓๕ โรงเรียน ๆ
ละ ๘ คน และครูที่ผ่านการฝึกอบรมผู้บังคับบัญชาลูกเสือต้านภัยยาเสพติด โรงเรียนละ ๑ คน รวมทั้งสิ้น
๓๑๕ คน เข้ารับการอบรม งบประมาณจากสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน จานวนเงิน
๒๘๐,๐๐๐ บาท (สองแสนแปดหมื่นบาทถ้วน)
 ผลการดาเนินงาน
ลูกเสือ-เนตรนารี โรงเรียนในสังกัด จานวน ๒๘๐ คน ผ่านหลักสูตรลูกเสือ
ต้านภัยยาเสพติด ได้รับความรู้เกี่ยวกับยาเสพติด รู้จักป้องกันตนเองให้ห่างไกลจากยาเสพติด และ
เป็นแกนนาในการป้องกัน ร่วมกันแก้ไขปัญหายาเสพติดในสถานศึกษาและชุมชน
๑๔

18. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๕.๔ ด้านการส่งเสริมความประพฤตินักเรียนนักศึกษา
ในปีการศึกษา ๒๕๖๐ – ๒๕๖๑ สานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน
เน้นการพัฒนาส่งเสริม ความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา โดยให้ดาเนินงานยกระดับและเฝ้าระวัง
ป้องกัน พร้อมทั้งหาแนวทางแก้ไขพฤติกรรมนักเรียนไม่เหมาะสม โดยจัดพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริม
ความประพฤตินักเรียน และนักศึกษา (พสน.) สนธิกาลังกับหน่วยราชการอื่น ๆ เช่น เจ้าหน้าที่ตารวจ
ทหาร ชุมชน ผู้ปกครอง ร่วมกันออกตรวจพื้นที่จุดเสี่ยง จุดอับ ต่าง ๆ โดยเฉพาะพื้นที่นอกสถานศึกษา
เพื่อดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างทั่วถึง และต่อเนื่อง ตามพระราชบัญญัติคุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖
หมวด ๗ ว่าด้วยการส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา กระทรวงศึกษาธิการ
เพื่อให้การดาเนินการตามภารกิจหน้าที่ ดาเนินงานตาม พรบ.คุ้มครองเด็ก พ.ศ.๒๕๔๖
หมวด ๗ การส่งเสริมความประพฤติ นักเรียนและนักศึกษา สานักงานเขตพื้นที่การศึกประถมศึกษา
สระบุรี เขต ๒ ได้ดาเนินการจัดอบรมผู้บริหาร ครู และบุคลากรทางการศึกษาโรงเรียนในสังกัด เพื่อเป็น
เจ้าพนักงานส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา ในสถานศึกษาในสังกัดและสานักงานเขตพื้นที่
การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ จานวน ๒ รุ่น รวมทั้งสิ้น ๒๖๕ คน และได้ดาเนินการโครงการดังนี้
๑. โครงการประชุมเครือข่ายการตรวจติดตามเฝ้าระวังความประพฤตินักเรียน
ประจาปีงบประมาณ ๒๕๖๑
 กิจกรรม
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ดาเนินการตาม
นโยบายของสานักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน และร่วมกับสถานศึกษาในสังกัดในการ
ขับเคลื่อนการบริหารจัดการและดาเนินงานระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน โดยจัดประชุมเครือข่ายการ
ตรวจติดตามเฝ้าระวังความประพฤตินักเรียน โดยมีเป้าหมายคือพนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤติ
นักเรียนและนักศึกษา (พสน.) สถานศึกษาในสังกัด จานวน ๑๓๙ โรงเรียน ๑๓๙ คน และได้รับ
งบประมาณสนับสนุนจากสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ จานวน ๓๓,๖๐๐ บาท
(สามหมื่นสามพันหกร้อยบาทถ้วน)
 ผลการดาเนินงาน
๑. สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ สถานศึกษา และ
ภาคีเครือข่าย มีแผนติดตาม เฝ้าระวังนักเรียนที่มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม นาไปใช้ในการป้องกัน และ
แก้ไขปัญหาพฤติกรรมเสี่ยงของนักเรียนในสังกัด
๒. พนักงานเจ้าหน้าที่ส่งเสริมความประพฤตินักเรียนและนักศึกษา มีแนวทาง
ในการปฏิบัติหน้าที่อย่างเหมาะและมีประสิทธิภาพ
๑๕

19. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๖. การนาไปใช้/ประโยชน์
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาได้ดาเนินการพัฒนานวัตกรรมในการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็ก
นักเรียนโรงเรียนในสังกัดสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ โดยจัดทามาตรการ
ระบบดูแลช่วยเหลือนักเรียน และคู่มือแนวทางการดาเนินการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ ทาให้สามารถดาเนินการคุ้มครองดูแลและ
ช่วยเหลือเด็กนักเรียนได้อย่างเป็นระบบและมีประสิทธิภาพ อย่างเป็นรูปธรรม เหมาะสม รวดเร็ว
ตรงตามสภาพปัญหาและความต้องการ
สรุปผลการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
ที่ประสบปัญหาต่าง ๆ ของสานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒
ตั้งแต่ปี ๒๕๕๙ – ๒๕๖๑
รายการ ปี ๒๕๕๙ ปี ๒๕๖๐ ปี ๒๕๖๑
๑. ปัญหาความยากจน ๑๕๕ ๑๔๓ ๒๔๑
๒. ปัญหาความรุนแรง ๔ ๕ -
๓. ปัญหาทางเศรษฐกิจ ๑๑ ๒ -
๔. ปัญหาการล่วงละเมิดทางเพศ ๑ ๑ -
๕. ปัญหาอื่น ๆ (จมน้าเสียชีวิต, ไฟไหม้,
ไฟฟ้าช็อต,อุบัติเหตุ ฯลฯ)
๔ ๕ ๗
รวมทั้งสิ้น ๑๗๕ ๑๕๖ ๒๔๘
๗. ปัจจัยความสาเร็จการดาเนินงาน
๑. สานักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ มีโครงสร้างและเจ้าหน้าที่
ฉก.ชน.สพป.สบ.๒ ผู้รับผิดชอบการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียนอย่างชัดเจน
๒. บุคลากรมีความรู้ ความเข้าใจ ในการดูแลช่วยเหลือนักเรียนอย่างเข้มแข็ง
๓. มีระบบข้อมูลสารสนเทศที่มีประสิทธิภาพ
๔. มีกระบวนการ/วิธีการที่เป็นระบบ
๕. มีนโยบาย/แผนงาน/โครงการ/กิจกรรม อย่างเหมาะสม
๖. ส่งเสริมและพัฒนาครูและบุคลากรในสังกัด ในเรื่องการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน
อย่างครอบคลุมทุกมิติและดาเนินการอย่างต่อเนื่อง
๗. สนับสนุนปัจจัยที่เอื้อต่อการดาเนินการ ได้แก่ งบประมาณ ทรัพยากร วัสดุอุปกรณ์ สื่อ
เครื่องมือต่าง ๆ จากทุกภาคส่วน
๘. มีการประสานสัมพันธ์ระหว่างเขตพื้นที่การศึกษา สถานศึกษา และเครือข่ายสหวิชาชีพ
ที่เกี่ยวข้อง เช่น ตารวจ แพทย์ นักกฎหมาย นักสังคมสงเคราะห์ นักจิตวิทยา ฯลฯ ให้ความช่วยเหลือเด็ก
นักเรียนและร่วมกันแก้ไขปัญหาต่าง ๆ
๙. มีการนิเทศ กากับ ติดตาม ประเมินผลงานอย่างต่อเนื่อง รายงานผลการดาเนินงานและ
เผยแพร่ประชาสัมพันธ์
๑๐. มีการถอดบทเรียนและการสร้าง Best Practice
๑๖

20. Best Practice
กลุ่มส่งเสริมการจัดการศึกษา สพป.สระบุรี เขต ๒
๘. ข้อเสนอแนะเพื่อการพัฒนา
จากการสรุปผลการดาเนินงานคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน โรงเรียนในสังกัดสานักงาน
เขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ โดยพัฒนานวัตกรรมในการจัดทามาตรการระบบดูแล
ช่วยเหลือนักเรียน และคู่มือแนวทางการดาเนินการคุ้มครองและช่วยเหลือเด็กนักเรียน สานักงานเขต
พื้นที่การศึกษาประถมศึกษาสระบุรี เขต ๒ และมีปัจจัยเอื้อต่อการดาเนินงานอย่างเป็นระบบและ
มีประสิทธิภาพดังที่กล่าวมาแล้ว มีข้อเสนอแนะการพัฒนาในโอกาสต่อไป ดังนี้
๑. ครูที่ปรึกษา ครูแนะแนว ทุกคนควรได้รับการการพัฒนาความรู้ ทักษะ และเทคนิคการให้
คาปรึกษา และมีการอบรมต่อยอด
๒. เห็นควรได้กาหนดไว้ในหลักสูตรให้ทุกคนที่เรียนครูต้องเรียนเรื่องการให้คาปรึกษา
เพื่อลดปัญหา และเป็นการป้องกันความเสี่ยงในอันที่เกิดขึ้นกับนักเรียนต่อไป
๓. ควรได้มีการพัฒนาบุคลากรทุกภาคส่วน ด้านคุณธรรม จริยธรรม และวัฒนธรรมไทย
เพื่อเป็นต้นแบบที่ดีแก่เด็กและเยาวชนในการดารงชีวิตในสังคมที่เปลี่ยนแปลง
๑๗