1.
[Type here]
UJERAT
Lumenjtë/Liqenet
#MesueseAurela
Ese Dhe Projekte Per Studentet

2.
UJERAT
Lumenjtë/Liqenet dhe cilësia e ujrave sipërfaqësor. Qarku i Kukësit është shumë i pasur në
mjedise ujore dhe burime hidrike.
Ajo që e bën të veçantë janë grumbullimi i të gjitha rrjedhave dhe lumejve që derdhen në
Lumin Drin, që nga Liqenet e Prespës dhe Pogradecit, Bjeshkët e Namuna e deri tek bashkimi i
Lumit Drin me Lumin Buna. Lumenjte kanë shpejtësi të madhe, 0.8 -3.14 m në sek. Në më pak
pak se 30 - 40 km gjatësi përrenjte janë në gjendje të zbresin nga lartësitë 1500 – 2000 m
mbi nivelin e detit në kuotën e Liqenit të fierzës 300 metër mbi nivelin e detit.
Ky disnivel i bën ato të rrëmbyer, gërryes, transformues luginash. Ka mbi 30 ujmbledhës të
shpërndarë në rajon të cilët përdoren për vaditjen e mijërave hektarë tokë dhe gjithashtu ato
janë edhe burim të ardhurash edhe me perdorimin e pishikulturës. Liqeni i Fierzës është qendra
e të gjitha rrjedhave dhe mjediseve ujore. Perreth brigjeve të tij jeton një komunitet prej rreth
8000 familjesh që i kanë të lidhura interesat e tyre direkt me ujrat e Liqenit.
Ai është shumë i përshtatshëm për rritjen e peshve të llojeve të ndryshme. Megjithattë, si
ujmbledhësi kryesor i të gjitha ujrave rrjedhëse ky liqen përballet më shumë se të gjithë me
ndotjet mjedisore. Ndotjet kanë natyrë urbane.
Ato janë ndotje dentritesh organike dhe shplarja e tokave agrare. Kjo sjell përveç mbeturinave
lundruese plastike, edhe një ndotje kimike të ujrave me sasira të konsiderueshme të azotit dhe
fosforit.Ujrat e lumit Drin cilësohen si ujra të cilësisë së mirë për nga përmbajtja e oksigjenit të
tretur në to e cila është brenda intervalit 8.5-9.91 mg l O2 dhe për nga përmbajtja e fosfateve
(0.007-0.011 mg/l P). Vetëm për pjesën e lumit (stacioni Bahcallek) që është nën ndikimin e
shkarkimeve urbane të qytetit të Shkodrës cilësia është e keqe sepse vlera e nitrateve në ujë
është e lartë.
Ndërkohë ne stacionin tjetër të matur të Drinit (Topojan) ato bien në vlera mesatare.Pasuritë
ujore të rajonit përdore edhe si burime energie. Në liqenin e Fierzës është ndërtuar diga e
Hidrocentralit të Fierzës mbi lumin Drin.
Ky hidrocentral shërben si rregullator i furnizimit me ujë për dy hidrocentralet e ngritura në
kaskadën e Drinit, atë të Vaut të Dejës dhe Komanit. Liqeni i Komanit ka të zhvilluar edhe
transportin e brendshëm ujor për pasagjerë e mallra.

3.
Ujërat e Oqeanit Botëror, oqeani botëror, ose oqeani global, është sistem i ndërlidhur i
Oqeanisë së Tokës (apo detare) me ujëra, dhe përbëhet nga pjesa më e madhe e hidrosferës së
Tokës, duke mbuluar pothuajse 70% të sipërfaqes së Tokës, me një volum total prej
1332000000 kilometra kub ujë.
Uji mbulon 71% të sipërfaqes së Tokës.
Në Tokë, 96.5% e ujit të planetit gjendet në oqeane, 1.7% janë ujërat nëntokësore, 1.7% janë
akullnajat dhe kapele në akujt e Arktikut, Antarktidës dhe Grenlandës (Danimarkës), një fraksion
i vogël në organet e tjera të mëdha të ujit, dhe 0,001% në ajër si avujt e reve, (të formuar nga
grimca të ngurta dhe të lëngshme të ujit të pezulluar në ajër), dhe reshjeve atmosferike. Vetëm
2.5 % e ujit të Tokës është e ujërave të ëmbla, dhe 98.8% të atij uji është në akull dhe ujëra
nëntokësore. Më pak se 0.3% e të gjithë ujërave të ëmbla është në lumenj, liqene, dhe
atmosferë, dhe një sasi edhe më e vogël e ujërave të ëmbla të Tokës (0.003%) është që gjendet
brenda organeve biologjike dhe të produkteve të prodhuara.
Toka Sipërfaqja milion km2
Sipërfaqja e planetit Tokë 510.066 milion km2
Sipërfaqja tokësore e planetit 29.1% 148.647 milion km2
Sipërfaqja e Oqeaneve 335.258 milion km2
Sipërfaqja e përgjithshme me ujë 70.9% 361.419 milion km2
Ujë i njelmët 97%
Ujë i freskët (i ëmbël)
Oqeani sipas
madhësisë
Sipërfaqja
milion km2
Thellësia më e madhe
Pacifik 155.557 milion km2 Mariana Hendeku 10920 m
Atlantik 76.762 milion km2 Puerto Riko Hendeku 9219 m
Indian 68.556 milion km2 Java Hendeku 7455 m
Jogor 20.327 milion km2 Oqeani Jugor 7235 m
Arktik 14.056 milion km2 Arktik bazeni 5625 m
335.258 milion km2

4.
Lumenjte ne Shqiperi
Lumi Drin
Lumi Drin është lumi më i gjatë i trojeve
shqiptare. Ai derdhet në Detin Adriatik, afër
Lezhës dhe ne lumin e Bunës, degë qe u
formua pas një përmbytjeje në shekullin e
19. Drini formohet afër qytetit të Kukësit me
bashkimin e dy degëve kryesore të tij: Drinit
të Bardhë që buron afër Pejës, Kosovë dhe
Drinit të Zi që buron në Shën Naumi,
Maqedoni. Drini ka prurje ujore prej 340
m³/sek [1], i dyti për nga kapaciteti pas
Bunës. Për shkak të liqejve artificial të
krijuar, si ai i Fierzës, Komanit, e Vaut të
Dejës, një pjesë e Drinit është bërë i
lundrueshëm. Megjithatë, përmbytjet në
zonen e Lezhës janë të përvjetshme edhe sot
e kësaj dite
Drini i Bardhë
Lum që përshkon pjesën perëndimore të
Kosoves, respektivisht Rrafshin e Dukagjinit.
Drini buron nga një gurrë në Bjeshkën e
Rusolisë, sipër fshati Katundi i Ri në vendin e
ashtuquajtur Radavci (afer qytezes Burimi)ku
krijon edhe një ujëvarë të bukur, para se të
zbresi në rrafshira dhe bashkohet afër
qytetit të Kukësit me Drinin e Zi për të
formuar Drinin që në antikitetë njihet më
emrin Drillon. Në territorin e Kosovës, Drini
gjarpëron për 122 km në drejtimin veri-jug.
Ai mbledhë me vete edhe ujërat e
Lumbardhit të Pejës, Erenikut, e Lumbardhit
të Prizrenit. Me një madhësi prej 4,646 km²,
bazeni i Drinit është më i madhi nga katër
bazenet ujëmbledhëse të Kosovës.
Drini i Zi
Drini Zi: burimi nga Liqeni i OhritDrini i Zi
buron nga burimi i Shën Naumit dhe rrjedha
e tij kalon mes përmes Liqenit të Ohrit deri
në qytetin e Strugës të cilin lumi e ndanë në
dy pjesë.
Urat e shumta që lidhin dy brigjet e Drinit të
Zi i japin Strugës epitetin "Qyteti i Urave".
Lumi rrjedh në veri në drejtim të qytetit të
Dibrës në një zonë malore, ku pastaj e
shënon një pjesë të kufirit Maqedoni -
Shqipëri, për të kaluar pastaj në territorin e
Shqipërisë. Në pjesën e Maqedonisë rrjedha
e lumit është e ndërprerë nga dy liqene
artificiale, të cilat shërbejnë për përfitimin e
rrymës elektrike.
Pranë qytetit të Kukësit Drini i Zi bashkohet
me Drinin e Bardhë duke formuar lumin e
bashkuar
Drini që ka derdhje në Detin Adriatik. Në
ujërat e Drinit të Zi rriten një numër i madh
peshqish si krapi, trofta, ngjala etj.
Lumi Buna
Lumi i vetëm i lundrueshëm në Shqipëri. Buron
nga Liqeni i Shkodrës dhe pasi bashkohet me
lumin Drin derdhet në detin Adriatik pak
kilometra në veri të Velipojës.
Është lumë fushorë i gjatë 44 kilometra dhe
në grykëderdhje ka formuar një deltë te
gjerë. Prurja mesatare vjetore e Bunës arrin
670m kub/sek, kjo e bënë këtë lumë të jetë
ndër lumenjët me prurjen më të madhe në
Mesdheun verior.

5.
Lumi Mat
Lumi Mati buron në malin e Kaptinës
(Shqipëri) dhe duke përshkruar një lugin me
zgjerime e gryka mbi të cilat gjenden
Hidrocentralet (Hidrocentrali i Ulzes dhe
Hidrocentrali i Shkopetit) derdhet në Detin
Adriatik. gjatësia e këtij lumi është 115km
ndërsa prurja e ujit arrin vlerën mesatare
vjetore prej 103m kub/sek.
Lumi Shkumbin
Lumi Shkumbin buron në malin e Valamares
(Shqipëri) dhe duke rrjedh nëpër një lugin të
ngusht e reliev të thyer derdhet në Detin
Adriatik. Gjatësia e këtij lumi është 181km
ndërsa prurja e ujit arrin vlerën mesatare
vjetore prej 61m kub/sek. Shkumbini është
një ndër lumenjtë më të rëndësishëm për
ekonominë shqiptare dhe që ndanë
pothuajse në dy pjesë të barabarta
Shqipërinë.
Lumi Valbona
Lumi Valbona është për një gjatësi rreth 50
km. një nga lumenjtë më të rrëmbyeshëm në
Alpet e Shqipërisë veriore. Lumi buron nga
malet e rrethit të Malësisë së Madhe afër
fshatit Rragam dhe kalon pas rreth dy
kilometrash kufirin ndarës me rrethin e
Tropojës. Pas disa kilometrash diku para
qytetit Bajram Curri, ai kthen për nga fshati i
Gashit dhe pas Bajram Currit vërshon
djathtas drejt fshatit Llukaj, për tu derdhur
më në fund në Liqenin e Komanit.
Lumenjtë dhe liqenet e Shqipërisë
Drini i Zi dhe Drini i Bardhë
Lumenjtë Vjosa dhe Buna

6.
Lumenjtë Shkumbin dhe Mat
Liqeni i Ohrit dhe liqeni i Pogradecit
Liqeni i Prespës së Madhe dhe
Prespës së Vogël
Punoi :
Ese Dhe Projekte Per Studentet
#MesueseAurela

7.
10 liqenet më të mëdha dhe
qetësues në botë
Në botë gjenden një pafundësi me
liqene, të mëdhenj e të vegjël, natyral
ose artificialë, por sigurisht shumë të
bukur, të karakterizuar nga ujërat e
tyre të qetë dhe (pothuajse gjithmonë)
të ëmbël.
1. Deti Kaspik
Me një sipërfaqje prej 371.000 km
katrorë, prek Ajzerbaxhanin, Iranin,
Kazakistanin, Rusinë dhe
Turkmenistanin dhe është liqeni i kripur
më i madh në botë.
2. Liqeni Superior
Ndodhet mes Kanadasë dhe SHBA-ve,
në zonën e Liqeneve të Mëdha. Është
liqeni i parë me ujë të ëmbël në botë
me një sipërfaqje prej 82.414
kilometër katrorë.
3. Liqeni VIKTORIA
Është liqeni më i madh i Afrikës, ka një
sipërfaqje prej 69.485 kilometra
katrorë dhe prek territoret e Kenias,
Tanzanisë dhe Ugandës.

8.
4. Liqeni HURON
Është një nga 5 Liqenet e Mëdhenj të
Amerikës së Veriut përsa i përket
sipërfaqjes, menjëherë pas
liqenit Superior. Edhe ky gjendet mes
Kanadasë dhe SHBA-ve. Sipërfaqja e
tij është 59.596 kilometra katrorë.
5. Liqeni MICHIGAN
Edhe ky liqen hyn tek Liqenet e
Mëdhenj, edhe pse është i vetmi që
bën pjesë në territorin e SHBA-ve. Ka
një siopërfaqje prej 57.750 kilometra
katrorë dhe mbi brigjet e tij shtrihen
qytetet e Chicagos e Milëaukee.
6. LIqeni BAIKAL
Me sipërfaqje 31.500 kilometra
katrorë i përket Rusisë aziatike. Bën
diferencën sepse është liqeni më i
thellë në botë.
7. Liqeni TANGANIKA
Pas atij të Baikal, është liqeni i dytë
më i thellë në botë. Ka një
sipërfaqjeprej 32.893 kilometra
katrorë dhe shtrihet mes shumë
vendeve afrikane në të cilat; Burundi,
Republika Demokratike e Congos,
Tanzania dhe Zambia.

9.
8. Liqeni i MADH i ARIUT
Mbulon një sipërfaqje prej 31.080
kilometrash katrorë dhe për këtë
është liqeni më i madh prej liqeneve
që gjenden në territoret kanadeze
veriperëndimore.
9. Liqeni NYASA
Ka një sipërfaqje prej 30.044
kilometrash katrorë dhe3 shtrihet mes
Malaui, Tanzanisë dhe Mozambikut,
është i njohur si liqeni i Nyasa, Nyassa
ose Niassa.
10.Liqeni i Madh i Skllavit
Ndodhet në Kanada dhe është liqeni
më i thellë i Amerikës së Veriut. Ka një
sipërfaqjeprej 28.930 kilometrash
katrorë.
LIQENET DHE LUMENJTE ME TE
CUDITSHEM NE BOTE
Liqenet dhe lumenjte me te cuditshem
ne bote .
Natyra por edhe ndërhyrja e njeriut
krijojnë modele mahnitëse në liqene
dhe në lumenj në të gjithë botën.
Ndonëse disa nga ato janë krijuar
rastësisht por kanë disa modele shumë
të sofistikuar.
Sido që të jetë, modelet e tyre janë
shumë mahnitëse dhe disa herë ato
bëhen të dukshme vetëm duke i parë
nga lartësia

10.
Ato që nuk janë bërë nga rastësia, në
shumicën e rasteve fshehin ndonjë
mesazh të veçantë përveç frymëzimit
për krijimin e tyre.
Por sigurisht kanë një kombinim shumë
prefekt që i bënë sa të bukur aq edhe
tërheqës për syrin.
Kurse për ato që janë krijuar rastësisht
shumë mendojnë se ato mund të
fshehin ndonjë mesazh, por me sa
duket kjo është një shaka e natyrës.
1. Liqeni në formë zëmre në Kerala
të Indisë.
2. Liqeni në formë A
3. Liqeni Schulensmeer në Belgjik në
formë pistolete.
4.Liqeni McKinley në Alaska.

11.
5.Liqeni në Sao Paolo të Brazilit.
6. Liqeni në formë njeriu,
ndoshta në Angli.
7.Liqeni në formë patkoi në Kanada.
8.Lumi në Fisheating Creek në Florida,
Amerik.
9. Lumi në formë patkoi në
Arizona, Amerik.
10. Liqeni në formë zëmre
në Koren e Jugut.
Punoi :
Ese Dhe Projekte Per Studentet
#MesueseAurela