Intellectuele eigendom op internet (Comeos e-commerce legal university 13 maart 2014)

Intellectuele eigendom op het internet
Comeos e-commerce legal university – 13 maart 2014
Bart Van Besien
Advocaat – of counsel
Sirius Legal advocaten
www.siriuslegal.be
bartvb@siriuslegal.be

IE op het internet
Intellectuele eigendom = bescherming van merk, octrooi, auteursrecht,
domeinnaam, knowhow, enz.
• Hoe bescherm je je merk?
• Hoe bescherm je je domeinnaam?
• Hoe bescherm je de inhoud van je website?
• Hoe bescherm je je knowhow?
• Praktische vragen: bijv. hoe ga je om met SEA & SEO?

Update i.v.m. merken
Merk = handelsmerk ≠ handelsnaam
• Met merk duidt je je product of dienst aan
• Met handelsnaam duidt je handelsonderneming aan (soms =
vennootschapsnaam)
• Merk: registratie nodig (niet nodig bij handelsnaam)
• Merk geeft ruimere bescherming dan handelsnaam
• Handelsnaam: beperkt tot streek waar je naam effectief gebruikt
• Jongere handelsnaam < ouder merk
• Aangeraden om merkregistratie te doen
• Handelsnaam mag beschrijvend zijn (merk niet)

Merken:
• Exclusief recht om merk te gebruiken voor goederen/diensten die je bij
aanvraag aanduidt
• Gelijkaardig merk kan verschillende goederen/diensten aanduiden
• Geldig voor 10 jaar
• Verlengbaar
• Vooral woordmerken en beeldmerken (“logo”)
• Ook vormmerken, kleurmerken, geluidsmerken, geurmerken

Merken
• Als je merk 5 jaar niet gebruikt  rechter kan merk vervallen verklaren
• Als je 5 jaar niet optreedt tegen latere merkregistratie  je kan die
latere registratie niet meer aanvechten
• Verwatering mogelijk (merk wordt soortnaam door toedoen of nalaten
van merkhouder)  rechter kan merk vervallen verklaren

Tips voor het kiezen van een merk
• Onderscheidend vermogen (herkomstfunctie): niet algemeen, niet
beschrijvend
• Vooral bij woordmerken, minder van belang bij logos
• Bijv.: niet: e-server etc.
• Bijv.: appel voor computers ≠ appel voor fruit
• Uitzonderingen
• Niet misleidend
• Geen officiele symbolen gebruiken (bijv.: niet vlag van EU)
• Let op culturele verschillen, taalverschillen, etc.

Merken: hoe registreren?
• Benelux merk
• Gemeenschapsmerk (of ‘Europees merk’)
• Internationaal merk

Benelux merk:
• Registreren bij Benelux Bureau voor de Intellectuele Eigendom (BBIE)
• Geldig in België, Nederland en Luxemburg
• Procedure: 4 tot 6 maand
• Spoedprocedure mogelijk
• Standaard kost: 240 euro (+ kosten advocaat, merkbureau, enz.)
• Vraag advies aan specialist…

Gemeenschapsmerk (EU):
• Registreren bij Europees merkenbureau (‘Office for Harmonisation in
the Internal Market’ – OHIM)
• Geldig in 28 EU lidstaten (“all our nothing”)
• Effectief gebruik vereist in aanzienlijk deel van de EU
• Standaard kost: 900 euro (+ kosten advocaat, merkbureau, enz.)
• Vraag advies aan specialist…

Internationaal merk:
• Combinatie van nationale registraties via 1 procedure
• Bijvoorbeeld als je bescherming zoekt buiten EU
• Bijvoorbeeld als je bescherming zoekt in slechts enkele EU landen

Mag je merk van iemand anders gebruiken?
• Niet als er verwarringsgevaar is
• Je mag merk, handelsnaam of vennootschapsnaam van concurrent
gebruiken bij vergelijkende reclame
• Maar niet als misleidende of oneerlijke reclame
• Ook concurrent niet zwart maken (laster – eerroof)
• Gebruik voor andere producten / diensten mag als er geen
verwarringsgevaar is

Mag je merk van iemand anders gebruiken in Google AdWords enz.?
• Uitspraken Hof van Justie EU & nationale rechtbanken
• Merk van iemand anders gebruiken in advertentietekst (of url) mag niet
• Merk van iemand anders gebruiken als keyword mag onder voorwaarden:
• Je mag het voor de gemiddelde internetgebruiker niet moeilijk of
onmogelijk maken om te zien van wie de producten afkomstig zijn
• Je mag het merk niet “aantasten” (merk verliest wervende kracht) of
“verwateren” (merk wordt algemene term)
• Je mag niet meeliften op succes van een ander (bijv. namaakproducten
aanbieden mag niet)
• Geen inbreuk plegen op andere regels zoals ivm vergelijkende reclame

Wat als iemand jouw merk gebruikt in Google AdWords enz.?
• Merkhouder kan eerst klacht indienen bij Google (verwarring claimen)
• Adverteerder aanschrijven (eventueel via advocaat)
• Procedure voor rechtbank: tegen adverteerder (eventueel ook tegen Google)
• Distributeurs en resellers: guidelines opstellen voor gebruik merk als keyword
enz.

Hoe optreden tegen online misbruik van je merk?
• Bijvoorbeeld fake brand pages, gebruikersnamen op sociale media, namen
die verwarrend veel lijken op je merknaam, enz.
• Impact / schade inschatten: gepaste reactie, niet overreageren
• 5 jaar niet optreden tegen merkmisbruik  rechten vervallen
• Is minnelijke oplossing mogelijk? Bijvoorbeeld niet als potentiele schade
groot, als kwaad opzet, enz.

• ‘Cease and desist letters’ & takedown notices: stop inbreuk, verwijder
data, koop licentie (advocaat)
• Zoekmotoren, hostingbedrijven, sociale media aanschrijven
(gebruiksvoorwaarden checken)
• Oppositie voeren tegen latere merkinschrijvingen: 2 maand vanaf
publicatie merk

• Rechtbank:
• Efficient: stopzetting, dwangsom, inbeslagname, schadevergoeding,
voorlopige maatregelen, publicatie vonnis, enz.
• Vordering tot staking; kort geding; beslag inzake namaak
• Probleem: territoriale bevoegdheid, negatieve perceptie, deelname aan
economisch verkeer?
• Soms is aantasting van reputatie of onderscheidend vermogen van merk
voldoende

Pro-actief: Hoe problemen vermijden?
• Internet brand policy en social media brand policy opstellen
• Registreren van domeinnamen, pagina’s, profielen, accounts, app names,
enz. die overeenkomen met merken, handelsnaam en vennootschapsnaam
• Monitoren van merkregistraties, domeinnamen, sociale media, internet
(bijv. merkregisters, Google Alerts e.d.)
• Deelnemen aan discussies op sociale media (bijv. negatieve commentaren
weerleggen)
• Werknemers en medewerkers inlichten ivm online merkgebruik: bijv. merk
niet als werkwoord, soortnaam, meervoud gebruiken, enz.
• ® and TM tekens niet nodig maar kunnen wel handig zijn

Update i.v.m. domeinnamen
Domeinnamen:
• Merk geeft niet automatisch recht op domeinnaam, profielnaam of
paginanaam
• Registratie volgens ‘first come, first served’
• Wat als domeinnaam niet meer beschikbaar?
• Soms kan merkhouder zich verzetten tegen gebruik, maar niet altijd
• Bijvoorbeeld: bewijzen dat houder domeinnaam geen rechtmatig
belang heeft en te kwader trouw is (ok bij cybersquatters, maar soms
ook conflicterende rechtmatige belangen)

2 manieren om een domeinnaam te recupereren:
• Arbitrage: Cepani (.be) of ICANN (.com, .net, .org, enz.)
• Rechtbank: Belgische rechtbank voor .be domeinnamen en andere
domeinnamen als geregistreerd door iemand die gevestigd in België
• Vooral effeciënt tegen cybersquatters en typysquatters

Arbitrage: Cepani (.be domeinnamen)
• Doorhaling van inschrijving vragen of overdracht van domeinnaam
• Geen vergoeding voor kosten, schade, enz.
• Kosten (1750 euro + BTW) worden terugbetaald aan klager die wint
• Cijfers: 64% gegrond – 22% afgewezen – 14% minnelijke schikking of
stopgezet

• Volgende 3 voorwaarden bewijzen:
• De domeinnaam is gelijk aan of vertoont grote gelijkenis met een
merk, handelsnaam, maatschappelijke benaming,
vennootschapsnaam, geografische aanduiding, persoonsnaam, of een
benaming van een geografische entiteit waarop de aanklager rechten
heeft;
• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen op
de domeinnaam; en
• De domeinnaam werd te kwader trouw geregistreerd of gebruikt.

• Domeinnaam is gelijk aan of vertoont grote gelijkenis met een merk, enz.:
• Bewijzen dat je exclusief recht hebt: bijv. zaak “kadaster.be”  overheid
bewijst niet dat ze exclusief recht heeft op woord “kadaster”
• Bewijzen dat domeinnaam identiek is of zodanig overeenstemt dat er
verwarring mogelijk is
• Lidwoorden, koppeltekens, meervoud, punt, beschrijvende
termen, enz. meestal geen relevant verschil
• Bijv.: zaak “piperheidsieck.be”: weglaten van koppelteken neemt
verwarring niet weg;
• Bijv.: zaak “catverhuur.be”: toevoegen van woord “verhuur” neemt
verwarring met merk “CAT” niet weg.

• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen op de
domeinnaam:
• Geen hard bewijs nodig - aannemelijk maken  bewijslast schuift naar
domeinnaam houder
• Bijv.: klager stelt dat domeinnaam houder geen relatie heeft met klager
(merkhouder) of geen licentie heeft of niet bekend is onder de
domeinnaam
• Bijv.: klager toont aan dat domeinnaam verwijst naar inactieve pagina

• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen op
de domeinnaam;
• Tegenbewijs door domeinnaam houder:
• Gebruik van domeinnaam om te goeder trouw producten of
diensten aan te bieden (of aantoonbare voorbereidingen; niet:
“underconstruction”, enz.)
• Domeinnaam houder is algemeen bekend onder de domeinnaam
• Domeinnaam houder gebruikt domeinnaam op legitieme en niet-
commerciële / eerlijke wijze, zonder de intentie om consumenten
te misleiden of het merk te bekladden.

• De domeinnaam werd te kwader trouw geregistreerd of gebruikt
• Bewijzen dat domeinnaam houder wist of moest weten dat registratie of
gebruik een inbreuk is
• Bijv.: registratie om domeinnaam te verkopen voor prijs die hoger is dan
kosten voor verwerving
• Bijv.: registratie om handelsactiviteiten van concurrent te verstoren
• Bijv.: gebruik om bewust en uit commercieel oogmerk gebruikers naar
site te lokken steunend op verwarring met merk

• Kwade trouw: concrete voorbeelden
• Zaak “jambondeparme.be”: parking page – prijs 840 euro
• Zaak “duratherm.be”: inactieve pagina – concurrenten
• Zaak “gebrola.be”: omleiding naar site met gesponsorde links van
concurrenten
• Webdesigners, hosting firma’s en resellers die domeinnaam in eigen naam
registreren: bijv. zaak “technoglobe.be” (discussie over facturen –
webdesigner zet domeinnaam “underconstruction”).

Arbitrage: andere geschillenregelingen
• Per land: “ccTLDs”
• Internationaal:
• WIPO: gTLDs, meeste ccTLDs
• USA: National Arbitration Forum: gTLDs, .us, enz.
• Europa: CzechArbitrationCourt: gTLDs, .eu, enz.
• ADNDRC (Asia), ACDR (Arab), enz. (gTLDs en ccTLDs)

Rechtbank:
• Wet van 26 juni 2003 mbt wederrechtelijk registreren van
domeinnamen = cybersquatting
• Belgische rechtbank bevoegd? Voor .be domeinnamen en andere
domeinnamen als geregistreerd door iemand gevestigd in België
• Doorhaling of overdracht van domeinnaam bekomen
• Niet: schadevergoeding, vergoeding kosten advocaten, enz.

Rechtbank: Drie voorwaarden:
• Domeinnaam is gelijk aan of stemt overeen (in die mate dat verwarring
mogelijk is) met een merk, handelsnaam, vennootschapsnaam, enz.;
• De domeinnaam houder heeft geen rechten of legitieme belangen in de
domeinnaam; en
• De domeinnaam werd geregistreerd met de bedoeling om schade te
berokkenen of om een ongerechtvaardigd voordeel te halen (kwade trouw).
• Enkel moment van registratie van belang – later gebruik te kwader trouw
niet relevant!
• Voorbeeld: hoge verkoopprijs, zich voorstellen als officële verdeler, enz.

Rechtbank: Voorbeeld:
Zaak Marino Keulen
• Overdracht van marinokeulen.be
• Doorhaling van mari-noke-ulen.be
• Vonnis publiceren op homepagina
• Dwangsom van 500 euro per dag vertraging

Conclusie:
• Voordeel: snelle en efficiënte procedure om overdracht van
domeinnaam te bekomen (vooral arbitrage: schriftelijke procedure -
gemiddeld 55 dagen)
• Nadeel: niet efficiënt als domeinnaam houder een conflicterend recht
of rechtmatig belang heeft: bijv. merkhouder versus domeinnaam
houder die domeinnaam als handelsnaam gebruikt  klassieke
procedure o.b.v. merkinbreuk.
• Nadeel: kwade trouw bewijzen.
• Nadeel: geen schadevergoeding

Nieuwe internet extensies:
• 2014: .gent, .vlaanderen, .brussels
• .hotel, .music, .bank, .shop, .app, .clothing, .ads, .booking, .cars, .finance,
.games, .gratis, .holiday, .insurance, .legal, .news, .rental, .restaurant, .sale,
.sport, enz.
• Alles voor het (.) teken wordt beschikbaar
• Ook merken (bijv. .deloitte, .nike, .google): registratie enkel mogelijk door
merkhouder

Nieuwe internet extensies:
• Meer domeinnaam geschillen en gevallen van cybersquatting verwacht
• “Clearinghouse” databank voor merkhouders:
• “Sunriseperiod”: “priority right” registratie merkhouders vóór naam publiek
beschikbaar wordt
•vb. Volkswagen krijgt voorkeur voor volkswagen.cars
• merk registreren bij Clearinghouse vóór “sunriseperiod” start en
domeinnaam claimen tijdens “sunriseperiod”
• daarna: “firstcome, firstserved”
• Verwittigt als iemand internet adres koopt waar merknaam in zit
• 150 $ per jaar per merk

Hoe bescherm je inhoud van website?
Auteursrecht
• Vooral belangrijk als veel kwalitatieve teksten, foto’s, video’s op
website
• Auteursrecht: automatisch, geen registratie nodig
• Gebruik online = gebruik offline
• Originaliteit vereist: heel soepel geïnterpreteerd
• Ideeën, stijlen, concepten niet beschermd
• Wat wel beschermd?: tekst, foto, video, grafisch element, muziek,
software, lay-out, databank
• Copyright symbool © (+ je naam): niet nodig maar wel aangeraden

Auteursrecht
• Principe: inhoud website niet kopiëren of herpubliceren zonder
toestemming
• Teksten, afbeeldingen, enz. kopiëren mag dus niet!
• Zelfs als er geen expliciete © bijstaat
• Uitzonderingen: privégebruik, citaatrecht, actualiteitsverslaggeving, enz.
• Voorbeeld: citaatrecht: strenge voorwaarden:
• Beelden of teksten die rechtmatig openbaar gemaakt zijn
• Commentaar, bespreking, kritiek, enz. (bijv. niet als reclame)
• Geen oneerlijke concurrentie & beperkte omvang
• Bron en naam van auteur vermelden

Wat als iemand de inhoud van je site overneemt?
• Gebruik plagiaat checkers (bijv. Copyscape, Google Alerts, enz.)
• Tynt: stuk javascript die link toevoegt naar je site als tekst gekopieerd wordt
• Nut van disclaimers?
• Hoe optreden tegen auteursrechtinbreuk?
• Bewijsmateriaal verzamelen: foto’s, evt. notaris, print-screens (met datum)
• Is er schade?
• Per email / brief vragen om content te verwijderen of naam / bron / link toe te
voegen (advocaat): deadline toevoegen enz.
• Webhost of ISP aanspreken

• Rechtbank:
• Stakingsvordering (eventueel met dwangsom)
• Schadevergoeding: hoe schade begroten/bewijzen?
• Economische verliezen, winstderving, morele schade
• Evt. tarieven online beeldmateriaal SABAM
• Je moet niet bewijzen dat inbreukpleger een fout heeft begaan, nalatig
was of te kwader trouw

Wat doen tegen parodie op website of reclamecampagne?
• Parodie is in principe toegelaten
• Verschillen in rechtspraak – concrete feiten?
• Criteria (subjectief!):
• Kritische functie t.o.v. het originele werk
• Geen louter commercieel oogmerk (bijv. parodie concurrent om klanten te lokken)
• Parodie moet origineel zijn (slechts beperkt kopiëren)
• Geen verwarring stichten met origineel werk
• Voldoende humoristisch karakter
• Geen schade toebrengen aan origineel werk (eer/reputatie, markt)
• Concreet: vordering tot staking (evt. in kortgeding) – dwangsom - schadevergoeding

Wat m.b.t. sociale media?
• Je blijft eigenaar van auteursrecht en geeft licentie aan sociale media om content
te gebruiken
• Argument dat men blij moet zijn dat foto’s gedeeld worden  niet
• “Notice and takedown” procedures van sociale media
• Voorbeeld: Pinterest: toestemming nodig om foto te “pinnen”
• Geen grote rechtzaken
• Hoe beperk je risico?
• Eigen foto’s of foto’s waarvoor je licentie hebt (check Creative Commons
licentie)
• Foto’s met “Pin this” (als die door rechthebber geïnstalleerd werd)
• Foto’s zonder auteursrecht (openbaar domein)
• “nopin” metatag (bijv. bij Flickr foto’s)

Mag je linken naar filmpjes op Youtube enz.?
• Hyperlink op zich geen inbreuk op auteursrecht (tenzij voor content met
pay wall, inlog, enz.)
• Je weet niet of Youtube filmpje legaal gepost werd
• Strafrecht: kwaadwillig of bedrieglijk opzet bewijzen
• Burgerlijk recht (stopzetting / schadevergoeding): inbreuk, schade &
oorzakelijk verband bewijzen
• Af te raden om te linken naar filmpjes (of te “embedden” / “framen”)
waarvan je weet / vermoedt / zou moeten weten dat die illegaal gepost
werden

Mag je naam / foto van gebruikers, klanten, followers gebruiken?
• Enkel met toestemming van betrokkenen (zeker als voor commercieel
doel)
• Specifieke & ondubbelzinnige toestemming voor elk gebruik (evt.
eenmalig gegeven voor meerdere gebruiken)
• Personen kunnen steeds toestemming intrekken (maar mogen hier geen
misbruik van maken)

Muziek op je website: auteursrechten betalen!
• Soms verschillende beheersmaatschappijen: bijv.: SABAM int rechten van
auteurs + PlayRight int rechten van uitvoerende kunstenaars + Simim int
rechten van muziekproducenten
• www.eengemaakteaangifte.be

Contracten rond overdracht van auteursrechten:
• Contracten moeten duidelijk en schriftelijk zijn
• Wat moet in contract staan? voorbeeld: toegelaten exploitatiewijzen,
vergoeding voor auteur, geografische reikwijdte, duur van overdracht,
online gebruik (uitz. voor reclame sector)
• Voorbeeld: vermijden dat fotograaf foto’s opnieuw gebruikt voor
concurrent
• Bij twijfel: interpretatie in voordeel van auteur
• “Morele rechten” kunnen niet afgestaan worden: bijv.: auteur heeft steeds
recht om als auteur vermeld te worden
• Rechten voor online gebruik (of gebruik in sociale media) niet automatisch
inbegrepen  duidelijk vermelden in contract

Voorbeeld: je bestelt een website of reclamecampagne
• Auteursrecht ligt bij makers van website of reclamecampagne
• Opdrachtgever moet expliciet overdracht auteursrecht in contract opnemen
• Schriftelijk contract dat duidelijk vermeldt wie welke rechten verwerft voor
welk element van de website of campagne en voor welk platform
• Afbeelding: auteursrecht
• Portretrecht: toestemming van afgebeelde persoon nodig
• Foto kunstwerk: toestemming kunstenaar nodig
• Foto gebouw: toestemming architect nodig
• betalendelicentie op databank

Update i.v.m. know-how bescherming
Non-disclosure agreements (NDAs):
• Bescherming van confidentiele informatie
• Best kort, duidelijk en wederkerig
• Problemen rond afdwingbaarheid – bewijsproblemen
• Wat m.b.t. mondelinge informatie?
• Wat m.b.t. correcte definitie van “confidential information”?
• Forfaitair schadebeding moet afschrikwekkend zijn maar mag geen
boetebeding zijn
• “Trade secrets” wettelijk gezien niet efficient beschermd (voorstel EU
Commissie + vrijhandelsbesprekingen EU - VS)

Update i.v.m. know-how bescherming
I-depot doen om datum van creatie te bewijzen (BBIE)
• Verleent geen recht maar bewijst datum
• Bijv.: als partner octrooi-aanvraag indient kan i-depot bewijzen
dat uitvinding al bestond

Intellectuele eigendom op internet (Comeos e-commerce legal university 13 maart 2014)

Recommandé

Recommandé

Contenu connexe

En vedette

En vedette (20)

Intellectuele eigendom op internet (Comeos e-commerce legal university 13 maart 2014)