1. City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
May-akda: Raquel Dizon-Poliquit
Tagaguhit: Paolo N. Tardecilla
FILIPINO
(Pagbasa tungo sa Pananaliksik)
Ikatlong Markahan-Modyul 10:
Pagsulat ng Reaksyong Papel
SHS
2. 1
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Ang modyul na ito ay binubuo lamang ng isang aralin.
Aralin 1 – Pagsulat ng Reaksyong Papel
Sa pag-aaral ng modyul na ito, inaasahang maisagawa mo ang
sumusunod:
A. napagbabalik-aralan ang pagsulat ng reaksyong papel
B. nakasusulat ng reaksyong papel batay sa binasang teksto ayon
sa katangian at kabuluhan nito sa pamilya, komunidad, bansa
at daigdig.
Isulat ang iyong reaksyon kaugnay ng sumusunod na mga pahayag.
1. Mapapaamo ang anomang uri ng hayop ngunit hindi ang dila ng tao.
-Pilipinas
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. May ilang libong landas tungo sa bawat pagkakamali.
-Poland
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
3. Mas mainam na ang bumalik kaysa maligaw
-Russia
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Aralin
1
Pagsulat ng Reaksyong Papel
Sa araling ito ay pag-aaralan mo ang pagsulat ng reaksyong papel batay sa
binasang teksto ayon sa katangian at kabuluhan nito sa pamilya, komunidad,
bansa at daigdig. Malilinang ito kung maisasagawa mo nang matapat ang mga
gawain.
Subukin
Alamin
3. 2
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Balik-aralan mo ang mahahalagang gabay sa pagsulat ng reaksyong papel.
Gawin ito sa pamamagitan ng paglalagay ng letrang “T” kung ang isinasaad ng
pangungusap ay tumutukoy sa pagsulat ng reaksyong papel at letrang “M” kung
hindi.
_____1. Magdagdag ng mga kawili-wiling pangungusap sa bawat talata para
makabuo ng komprehensibong kongklusyon.
_____2. Iugnay ang bawat talata sa mga sinundang pahayag.
_____3. Pagpasiyahan ang uri o lebel ng pagbabalangkas.
_____4. Siguraduhing maayos ang estruktura ng panimula na nagtatapos sa tesis
na pahayag.
_____5. Magkaroon ng malinaw na panimulang talata.
_____6. Tiyakin kung paano ilalahad nang maayos ang mga ideya. Ang
pagsasaayos ng mga ideya ay maaaring kronolohikal, ayon sa heograpiya,
o bahagi na ibig linawin.
_____7. Humanap ng makakausap upang ipasuri ang planong paksa.
_____8. Bawat talata ay naglalaman ng katibayan (halimbawa, direktang sipi,
katotohanan).
_____9. Siguraduhing makikita ang katotohanan ng tesis na pahayag kapag
nabasa ang kabuuan ng sulatin.
_____10. Isulat ang paksang pangungusap sa bawat talata.
A. Panimula
Sagutin ang mga sumusunod na tanong.
1. Ano para sa iyo ang reaksiyong papel? Ipaliwanag ang iyong sagot.
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
2. Sa iyong palagay, ano ang kabuluhan ng pagsulat ng reaksyong papel?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
3. Paano magagamit sa pagsulat ng reaksyong papel ang mga impormasyong
iyong nakuha sa teksto?
___________________________________________________________________________
___________________________________________________________________________
Tuklasin
Balikan
4. 3
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
B. Pagbasa
Basahin at unawaing mabuti ang akda. Suriin at bigyang-pansin ang
mga pahayag sa teksto
Militarisasyon sa Kampus
ni Neil Ambion
February 1, 2021
“Itirik ang barikada! Ang sigaw ng mga estudyante noong Diliman Commune
ng 1971. Muling handa ang komunidad ng UP at iba pang inaatakeng kampus na
ipaglaban ang kanilang kalayaag akademiko at karapatan”.
Maaaring kasuhan ng paglabag sa Anti-Terrorism Law ang mga mag-aaral,
guro at pamunuan ng University of the Philippines. Ito’y kung pagbabatayan lang
ang mga akusasyon ni Lt. Gen. Antonio Parlade Jr., tagapagsalita ng National Task
Force to End Local Communist Armed Conflict (NTF-Elcac).
Giit kasi ni Parlade, napakaraming nagaganap na paglabag sa batas kontra-
terorismo. Tumutulong umano ang ilang taga-UP sa mga “underground” na
aktibidad gaya ng mga anibersaryo ng New People’s Army (NPA), ang armadong
puwersa ng Communist Party of the Philippines (CPP) na itinuturing na terorista
ng gobyernong Duterte.
Nagpapalaganap din umano ang mga taga-UP ng materyales sa propaganda
na nanghihikayat sa mga tao na ibagsak ang gobyerno at maging paglilimbag ng
materyales sa paggawa ng bomba. “Nangyayari lahat ito sa mga kampus. Matagal
na nilang ginagawa yan,” giit ni Parlade.
Pero hindi umano sila makapagsampa ng kaso laban sa mga taga-UP dahil
kulang ang kanilang ebidensiya mula sa intelligence na mayroon sila.
“Hindi namin kayang gawin iyon. Kailangan pang dumaan sa tamang
proseso,” ani Parlade.
Itinuturing niyang sagabal ang kasunduan sa pagitan ng UP at Department
of National Defense (DND) nagbabawal sa pagpasok ng mga armadong puwersa ng
gobyerno sa mga kampus nang walang koordinasyon sa pamunuan ng UP.
Matagal nang iginigiit ng mga tutol sa Anti-Terror Law na gagamitin lang
ang batas para supilin ang mga kritiko ng pamahalaan.
Noong 2020, sunud-sunod ang mga protesta laban sa maling pagtugon ng
gobyerno sa pandemya at laban sa pagpasa ng Anti-Terror Law ang idinaos sa loob
ng mga kampus ng UP.
Bukod sa UP, naglabas din kamakailan ang NTF-Elcac ng listahan ng 37 iba
pang paaralan na pinararatangan nilang pugad ng rekrutment ng NPA kabilang
ang Polytechnic University of the Philippines, Ateneo de Manila University,
University of Santo Tomas, Far Eastern University at De La Salle University.
-https://pinoyweekly.org/2021/02/militarisasyon-sa-kampus/
C. Pag-unawa sa Binasa
1. Sa iyong sariling pagkakaunawa, tungkol saan ang nilalaman ng teksto?
______________________________________________________________________
______________________________________________________________________
2. Ano-anong tanong ang lumitaw sa iyong isipan pagkatapos basahin ang
teksto?
______________________________________________________________________
5. 4
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
________________________________________________________________________
3. Anong kaisipan ang nakapukaw sa iyo habang binabasa ang teksto?
_____________________________________________________________________
_____________________________________________________________________
4. Ano ang kaugnayan o kabuluhan ng tekstong iyong binasa sa mga
sumusunod:
pamilya,
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
komunidad
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
bansa at daigdig
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
5. Paano sinasalamain ng paksa ng teksto ang kasalukuyang mga
pangyayari sa lipunan?
________________________________________________________________________
________________________________________________________________________
Iba’t iba ang dahilan kung bakit tayo ay nagsusulat. Maaaring ito ay bunga
ng ating obserbasyon sa ating paligid, nabasa o napapanood sa iba’t ibang uri ng
midya o maging sa mga taong ating nakakasalamuha sa araw-araw. Anoman ang
dahilan, palagi tayong may reaksyon. Ito ang rason kung bakit mahalaga na
magkaroon ang bawat isa ng kabatiran sa pagsulat ng reaksyon bilang
pamamaraan ng ating pagpapahayag.
Pagsulat ng Reaksyong Papel
Laman ng akademikong sulating ito ang reaksiyon sa isang napapanahong
isyu. Ang reaksyon ay nagmula sa paniniwalaang panig ng manunulat. Masusi na
tinimbang-timbang ang mga maaaring maging bunga ng isyung iikutan ng
reaksyong papel.
Napapalawak ang lalamaning reaksyon dahil sa dating kaaalaman o iskema
ng manunulat. Ang dating kaalaman ay bunga ng kabatirang ibinigay ng mga iba
pang babasahin, napanood, napakinggan, at higit sa lahat mga naranasan.
Madaling maisagawa ang pagbuo ng reaksyong papel sapagkat nakasandig ito sa
opinyon ng indibiduwal.
Madaling maipahayag ang opinyon lalo na kung ito ay interes ng manunulat.
Kaya naman ang reaksiyong papel ay umiikot sa paninindigan o pananaw ng
manunulat. Mas maigsi itong maituturing sa ibang akademikong sulatin. Subalit
hindi matatawaran ang bias nito bilang akademikong sulatin
Suriin
6. 5
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
sapagkat mababakas dito ang kaalaman, kasanayan, at paninindigan sa usapin ng
pagsulat ng may-akda.
Mga Bahagi ng Reaksyong Papel
1. Panimula
Isinasagawa rito ang pagpapakilala ng paksa. Introduksiyon ito at
pinupukaw ang interes ng mga mambabasa. Marapat na pagbutihin ang
pagkakasulat nito upang mahikayat ang mga mambabasa na magpatuloy sa
pagbabasa hanggang wakas. Karaniwan nang nagsisimula ito sa pangkalahatang
pangungusap tungkol sa paksa Ang huling pangungusap sa panimula ay ang tesis
na pahayag ng pangunahing ideya. Inilalahad din dito ang authorial stance o
pananaw ng may-akda.
2. Katawan
Isinasaad din dito ang nilalaman ng teksto kung saan pinagsama-sama ang
mga kaisipang magkakasing-uri at isinasaayos ang mga kaisipan sa isang
makatuwirang pagkakasunod-sunod. Ang bawat talata ay may sariling simula,
gitna, at wakas upang makabuo ng mas malawak na kabuoan.
3. Wakas
Ito ang pinakabuod o kongklusyon ng teksto. Depende ang haba nito sa
haba ng buong teksto. Maituturing na kongklusyon ang wakas kung nakapaghain
ka ng mga katibayan at pangangatuwiran sa iyong sulatin.
-Pagbasa at Pagsusuri ng Iba’t ibang Teksto tungo sa
Pananaliksik nina L. Badril, A.Bautista, D. Palmes, V. Villanueva
Basahin at unawaing mabuti ang teksto. Sumulat ng isang reaksyong
papel ayon sa katangian at kabuluhan nito sa pamilya, komunidad, bansa at
daigdig.
Sining sa mga Kuko ng Terror Law
ni Roma Estrada
Enero 22, 2021
Hindi nagpasindak sa lantarang pasismo ang maraming artista!
Hindi pandemya ang hadlang sa paglikha ng sining sa panahong ito.
Patunay ang pagpapatuloy nito sa mga platapormang online sa kabila ng
pagkaudlot ng iba’t ibang festival o tuluyang pagsasara ng mga espasyo. Online na
ang mga pagtatanghal, panonood ng sine, pagbebenta ng libro, mga panayam at
iba pang anyo ng pagtitipon. Maging ang nilalaman ng mga palabas ay nag-adjust
din tulad ng isang soap operang nag-viral dahil ang multong karakter dito ay naka-
face shield.
7. 6
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Kamakailan lang ay inilabas na ang Implementing Rules and Regulations
(IRR) ng Anti-Terrorism Act (ATA) of 2020. Nakasaad dito na hindi ituturing na
terorismo ang mga malikhaing pagtitipon at inisyatiba KUNG hindi ito nagdudulot
ng karahasan o naglalagay sa peligro sa nakararami. Ang kondisyong ito ng ATA
2020 ang tunay na hadlang sa paglikha ng sining mula kasalukuyan hanggang sa
hinaharap.
Atake sa lumilikha- Wala pang nakakasuhang artista dahil sa kaniyang
sining sa ilalim ng ATA 2020–sa ngayon.
Ngunit matagal nang may mga pag-atake sa mga artista bago pa man
maipasá ang Terror Law noong Hulyo. Noong 2019 ay bayolenteng dinampot ng
mga pulis ang ilang kasapi ng Panday Sining dahil sa kanilang mga graffiti sa mga
pader ng Maynila. Karahasan ang naging katumbas ng kaunting pintura, papel, at
pandikit na gamit sa pagpapahayag ng saloobin.
Lalong umigting ang mga pag-atake ngayong panahon ng pandemya. Hindi
na ganoon kalaya ang malayang pamamahayag na siyang batayang pundasyon ng
masining na paglikha. Patunay diyan ang hindi pag-renew sa prangkisa ng ABS-
CBN, ang pinakamalaking broadcast network sa Pilipinas. Kasabay nito ang
sunod-sunod na pag-aresto noong mga unang buwan ng lockdown dahil umano sa
pagpapakalat ng maling balita na labag sa Bayanihan to Heal As One Act. Biktima
nito si Bambi Beltran, isang artista sa Cebu na nagpaskil ng satirikal na content sa
kaniyang Facebook account. Kung hindi nauunawaan ng rehimeng Duterte ang
street art at satire, paano pa kaya ang ibang anyo ng masining na pagpapahayag?
Maging ang mga monumentong nagpapaalala sa ating kasaysayan ay pinag-
iinitan din ng kasalukuyang rehimen. Noong 2018, sa reklamo ng Embahada ng
Hapon ay ipinatanggal ang Comfort Woman statue na nasa kahabaan ng Roxas
Boulevard. Tinanggal na rin ang monumento nina Macliing Dulag na nagbuwis ng
buhay laban sa Chico Dam sa Kordilyera noong panahon ng Batas Militar.
Gamit ang bilyon-bilyong pondo ng National Task Force to End Local
Communist Armed Conflict (NTF-Elcac), red-tagging na ng mga artista ang
pinagkakaabalahan ng rehimeng Duterte ngayon. Kabilang sa mga biktima
sina Angel Locsin, Catriona Gray, at Liza Soberano. Pinatungkulan din ng isang
nagpakilalang witness sa isang hearing ang National Artists na sina Lino
Brocka at Ishmael Bernal.
-https://pinoyweekly.org/2021/sining-sa-mga-kuko-ng-terror-law
PAMANTAYAN SA PAGMAMARKA
Malinaw ang nilalaman ng reaksyong papel
na isinulat
10 puntos
Malinaw na naiugnay ang binasang teksto sa
pamilya, komunidad, bansa at daigdig.
10 puntos
Sumusunod sa wastong balarila, baybay at
mga panuntunan sa pagsulat ng angkop,
wasto ang paggamit ng salita.
10 puntos
Kabuoan 30 puntos
8. 7
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Bakuna vs. Covid-19 sa Pilipinas Sierra Madre at Kaliwa Dam
Death Penalty
Ang pagsulat ng reaksyong papel ay hindi lamang tumutukoy sa pagpuri
ng mga kalakasan o pagpuna sa kahinaan ng isang tekstong nakahain. Bagkus ay
kinapapalooban din ito ng mga elemento o sangkap upang mas maging
makatarungan at katanggap-tanggap ang binuo mong reaksyon.
Sa puntong pedagohikal, maituturing na mga pahayag ang paggamit ng
wika bilang instrumento sa mabisang paglalahad ng pansariling reaksyon,
impluwensiyang rehiyunal, at kaligirang kultural. Nagpapakita rin ito ng
kagustuhang mapaunlad ang bokabularyo ng salita.
Proseso sa Pagsulat ng Reaksyong Papel:
-Brainstorming
-Pagsulat ng mga panimulang pahayag
-Rebisyon
-Pinal na Pagsulat
Magsaliksik at magbasa ng isang teksto tungkol sa mga paksa na nasa
ibaba. Sumulat ng isang reaksyong papel batay sa napili mong paksa. Isaalang-
alang ang pamantayan sa pagsulat na makikita sa bahaging “Pagyamanin” ng
modyul na ito.
Ngayong naunawaan mo na ang ating aralin, susukatin natin ang iyong
natutuhan. Sagutin ang sumusunod na tanong.
1. Base sa ginawang pagtalakay, pumili ng isang dahilan kung bakit nagsusulat ng
reaksyong papel. Ipaliwang ang iyong sagot.
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
2. Paano mo magagamit ang mga impormasyon mula sa binasang teksto para sa
pagsulat ng isang reaksyong papel?
__________________________________________________________________________________
__________________________________________________________________________________
Isaisip
Tayahin
Isagawa
9. 8
City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Lalo pang palawakin ang iyong kakayahan kaugnay sa aralin. Gawin ang
sumusunod:
1. Magsaliksik o humanap ng teksto na tumatalakay sa isang kasalukuyang
usaping panlipunan. Basahin ito at suriin.
2. Sumulat ng maikling reaksyong papel sa tekstong binasa. Gawing
pamantayan sa pagsulat ang rubrik na nasa bahaging “Pagyamanin” ng
modyul na ito.
Natutuwa ako sa iyong ipinakitang kagalingan sa pag-aaral.
Binabati kita! Sige, hanggang sa muli!
Aguilar, J., Cañega, J., Aguilar, H., Fallarcuna, EG., 2016 Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Filipino. JENHER Publishing House
Cantillo, ML., Gime, A., Gozales, A. 2016. Sikhay: Aklat sa Komunikasyon at Pananaliksik
sa Wika at Kulturang Filipino para sa Ika-11 Baitang. Quezon City.
St. Bernadette Publishing House Corporation
Dayag, M.at del Rosario, MG 2017 Pinagyamang Pluma (K to 12) Komunikasyon at
Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino. Quezon City: Pheonix Publishing House., Inc.
Jocson, M. 2016. Komunikasyon at Pananaliksik sa Wika at Kulturang Filipino. Quezon City:
Vibal Group Inc.
https://pinoyweekly.org/2021/02/militarisasyon-sa-kampus/
https://pinoyweekly.org/2021/sining-sa-mga-kuko-ng-terror-law
Karagdagang Gawain
Sanggunian
Susi ng Pagwawasto
10. City of Good Character
DISCIPLINE • GOOD TASTE • EXCELLENCE
Bumubuo sa Pagsulat ng Modyul
Manunulat: Raquel Dizon-Poliquit (Guro, MSHS)
Mga Editor: Gladys P. Rafols (Guro, FHS)
Christian Paul I. Camposano (Guro, CISSL)
Tagasuri- Panloob: Galcoso C. Alburo (EPS, Filipino)
Tagasuri Panlabas:
Tagaguhit: Paolo N. Tardecilla (Guro, KNHS)
Tagalapat:
Tagapamahala:
Sheryll T. Gayola
Pangalawang Tagapamanihala
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Tagapamanihala
Elisa O. Cerveza
Hepe – Curriculum Implementation Division
Pinunong Nanunuparan - Tanggapan ng Pangalawang Tagapamanihala
Galcoso C. Alburo
Superbisor sa Filipino
Ivy Coney A. Gamatero
Superbisor sa LRMS