2. SOSYAL EĞİTİM
• E-eğitim sistemine sahip veya kurma
arifesindeki bazı işletmeler sistem içindeki
eğitim videolarını aynen bir video sosyal ağı
mantığı işleterek eğitim katılımcılarının hem
yorumlarını almakta hem de onlara bireysel
eğitim videolarını sisteme yükleme imkanı
vermektedir. Aksigorta Dijital Akademi sosyal
eğitim uygulaması için hem yerel hem de
başarılı bir örnek olarak gösterilebilir.
3. İnsan Kaynaklarının Sosyal Medyada
İzlemesi Gereken 11 Adım
• Sosyal medya insan kaynakları bölümleri için
yenidir. Dolayısıyla bu yeni maceraya girerken
çok dikkatli olunmalı, işletmeye yarar
sağlamak için çıkılan yoldan zararla
çıkılmamalıdır.
4. 1- Liderlik: Liderin sosyal medyada içerik üretiyor olması
kurumun itibarını artırmaktadır. Turkcell CEO’su
Süreyya Ciliv’in bir profesyonel olarak sahip olduğu
blog; gerek insan kaynakları gerek bütün şirket
çalışanları gerekse iş piyasası için güzel bir örnektir.
2- Sosyal Medya Politikası: Ülkemizde sosyal medya
kullanımı pek çok şirkette yasaktır. Esasen bütün
çalışanlar sosyal ağlarda şirketlerinin birer ortağıdır.
Sosyal medyayı yasaklayarak iş ortaklığı yolunu
kapatmanın işletmelere zararı dokunduğunu üst
yönetimler yakın gelecekte görecektir. Diğer taraftan
son dönemde yapılan araştırmalar dış kaynaklı sosyal
ağların ve sosyal intranetin kullanımının çalışanların
şirkete olan güven ve bağlılığını artırdığını ortaya
çıkarmıştır. Çalışanlar için kurumsal sosyal medya
politikası çalışması yapılmalı ve eğitimi verilmelidir.
5. • 3- Stratejik amaç, planlama, hedefler ve ölçütler:
İnsan kaynakları bölümleri sosyal medyaya girme
amaçlarını mutlaka belirlemelidir. Ardından her
işe olduğu gibi bir planlama yapılması gerekir.
İnsan kaynakları sosyal medya planlaması
döngüsel bir şekilde sürdürülebilir olmalıdır.
Sosyal medyaya girdikten sonra çıkmaya çalışmak
işveren markasına büyük zarar verebilir. Bu
süreçte ölçümlenebilirlik çok önemlidir. Sosyal
medyaya giriş amaç ve planlamasını hangi
hedefler doğrultusunda hayata geçirileceği ve her
hedefin hangi kritik performans ölçütleri ile takip
edileceği de mutlaka netleştirilmelidir.
7. • Sosyal medya işveren markanızı nasıl konumlandıracağınızı
hangi marka değerinizi ön plana çıkartacağınıza karar
vererek başlayabilirsiniz. Ardından kurumunuzun insan
kaynakları planlaması çerçevesinde hangi yaş ve tecrübe
gruplarını hedeflediğini tanımlamalısınız. Bu tanımların
ardından nasıl içeriklerle hedef kitlelerinizin karşınıza
çıkacağınızı tartışmalısınız. İçerik, sosyal medya için altın
değerindedir. İşvereni rakiplerden farklılaştırabilecek en
zahmetli iştir. Hedef kitlelerinize cazip gelecek içerikleri
hangi sosyal ağları ve araçları kullanarak ulaştıracağınız bir
diğer kritik karardır. Uygulama sürecinde enerjik, samimi ve
istikrarlı olmak çok önemlidir. Hedef kitlelerle kurulan
diyaloga çok dikkat edilmelidir. Sizin hakkında kimin olumlu
kimin olumsuz yorumlarda bulunduğunu takip etmeli,
ancak takipçilerinizi hiçbir zaman sorgulamamalı,
engellememelisiniz. Bu süreçte ölçümlenebilirlik çok
önemlidir.
8. • 4-Benchmark-Kıyaslama:Dünyadaki pek çok başarılı pazarlama ve insan
kaynakları uygulamasını inceleyerek ilham alınabilir.Sodexso USA,bir insan
kaynaları bölümünün geliştirip işletebileceği ‘en kapsamlı’ sosyal medya
platform örneği olarak verilebilir.
• 5-Eğitim:İnsan kaynakları bölümleri sosyal medyaya girişte bütün şirket
çalışanlarına eğitim aldırmalıdır.Ardından insan kaynakları bölümleri sosyal
medyada üretken konuma geçecekleri için uzman seviyesinde sertifika
programlarına katılarak bilgilerini geliştirmelidir.
• 6-İş Birliği:İnsan kaynakları bölümleri sosyal medyada tek başına
çalışamaz.Sokaktaki insana büyük kitleler halinde dokunabilmek çok farklı
iş disiplinlerini bilmeyi takip etmeyi gerektirir.Pazarlama,kurumsal
işletim,müşteri ilişkileri,medya planlama,reklam,halkla
ilişkiler,satış,hukuk,bilişim teknolojileri sosyal medyadaki faaliyetleri
süresince sürekli bir araya gelmesi gereken bölümlerdir.İnsan kaynaklarının
şirket içindeki en kritik iş ortağı şirket çalışanıdır.Sosyal ağlarda veya
kariyer blogunda içerik üretmek üzere sosyal medyayı aktif kullanan,blog
sahibi olan şirket çalışanlarından destek talep edilebilir.İnsan kaynakları
bölümlerinin sosyal medyadaki faaliyetlerinin geliştirilmesi,uygulanması ve
ölçümlenmesinde sadece iş kaynak kullanımı yeterli olmayacaktır.Bu
kapsamda dijital ajanslar ve sosyal medya takip hizmeti veren kuruluşlar
sürecin birlikte yürütüldüğü dış kaynaklar olarak tanımlanabilir.
9. • 7-İşletme:İnsan kaynakları bölümlerinin sosyal medya
uygulamalarının nasıl işleteceğine dair kaynak
planlaması ve çok iyi yapması gerekmektedir.Bölüm
içinden kimlerin hangi sorumluluklara sahip
olacağı,şirket dışından hangi tedarikçiler ile nasıl
çalışacağı cevaplanması gereken öncelikli sorular
arasındadır.
• 8-Teknoloji:Sosyal medyada geliştirilecek
uygulamalarda kullanılacak teknolojileri
bilmek,teknolojik gelişmeleri takip etmek artık insan
kaynaklarının görev tanımına girmiştir.
• 9-Deneme:İnsan kaynakları bölümleri baştan hangi
sosyal ağlarda aktif olacağını veya hangi uygulamaları
geliştireceğine kara verebilir ancak sosyal medyada
hiçbir tecrübesi olamayan insan kaynakları
bölümlerinin bütün kararlarını eş zamanlı hayata
geçirmesi çok risklidir.Bu nedenle kararlarını teker teker
10. • 10-İçerik:Sosyal medyanın en zor tarafı hedef
kitlelere yönelik farklılaşan,istikrarlı,kaliteli,güncel
içerik üretebilmektir.Sosyal ağlarda kullanılacak
içereğin hedef kitleye cazip gelmesi,onlara artı
değer katması,zihinde bırakacak bir hatırasının
olması gerekir.
• 11-Monitoring-Gözlemleme:İnsan kaynaklarına
kimlerin,ne zaman nereden,ne kadar süre ile,ne
amaçla geldiğinin gözlemlemesini yapmalıdır.Bu
takip hem kritik performans ölçütlerini
gerçekleştirilmesi,hem de gelecek projelere alt
yapı oluşturması bakımından önemlidir.Şu anda
sosyal medya gözlemleme süreçlerinde
12. • Sosyal medya hızla gelişimine devam ederken sürekli yeni
eğilimler,yeni servisler hayatımıza giriyor.Bunların bir kısmı kısa
süreler için popüleritesini koruyabilirken,bir kısmı da sektöre yön
veren etkiler yaratabiliyor.
• Sosyal Ticaret:Sosyal ticaret dendiğinde ise hala tam olarak
tanımlanabilmiş bir modelden bahsetmek mümkün değildir.
• Tamam sosyal medya servisleri üzerinden gerçekleşen ticaret
• Facebook üzerinde ödeme yaparak oynadığımız başta Farmville gibi
bir çok oyun aslında bu modele örnek olarak kanul
edilebilir.Facebook’un bu model için Facebook Credits adıyla kendi
ödeme sistemini de devreye aldığını belirmekte yarar var.Fiziksel
kart olarak da satışa sunulacak olan Facebook Credits,Facebook
evreninde geçerli bir para birimi olacaktır.Facebook Credits ile film
kiralayıp,yine Facebook üzerinden bu filmleri izleyebildiğimiz ve
arkadaşlarımızla paylaşabildiğimiz Miramax Movies uygulaması.
• Sosyal medyada başlayarak kendi platformumuzdan
sonuçlandırdığımız ticaret
• Bu modelde ürünlerin sunumunu Facebook üzerinden
gerçekleştirirken alışveriş sepeti ve ödeme gibi e-ticaret bölümlerini
kendi platformumuz üzerinden çalıştırıyoruz.Bu tarz bir modelin
amacı müşteriyi zaten günlük olarak ziyaret ettiği kendi ortamından
çıkarmadan satın alma kararını verdirip daha sonra satın alama
işlemini kendi sitemiz üzerinde devam ettirebilmek.Buna
13. • Kendi platformlarımızı sosyalleştirdiğimiz
ticaret
• Ülkemizde Biletix’in de sahibi olan
Ticketmaster’ın bilet satış sistemi ile
gerçekleştirdiği Facebook entegrasyonu bu
alanda önemli bir örnek olarak
verilebilir.Ticketmaster üzerinden bilet alırken
Facebook hesabınızı paylaştığınızda seçtiğiniz
etkinlik için bilet almış diğer arkadaşlarınızı ve
onların oturdukları koltukları
görebiliyorsunuz.Yine sosyal ticaret dendiğinde
akla gelen ilk Türk girişimi olan Sosyotik’in
kendini anlattığı ‘nasıl çalışır?’bölümü ise
14. 1-Sosyal ağlardaki veriyi alarak müşteriye çok
anlamlı,kişiselleşebilen ürünler ve fırsatlar
sunmak bütün e-ticaret sitesini bu veriler
etrafında şekilendirerek sonrasında
davranışsal verilerle harmanlamak.
2-Yenilikçi e-ticaret sitelerinin yapması gereken,
siteyi ürünler etrafında değil insanların
etrafında şekilendirmesi.Sosyal ticarette bu
tavsiye mekanizmasını daha dijitale taşıyarak
ve sosyal ağların gücünü kulanarak
sürtünmesiz bir halde tüketicinin önüne
sunuyoruz.
15. • Oyunlaştırma:Oyunlaştırma,oyun olarak düşünülmemiş ve asıl işlevi
oyun olmayan süreç ve yapılara,oyun kurgu ve mekanizmaların
entegre edilmesidir.kahve zincirlerinin her yeni kahve aldığımızda
bize verdikleri kartlarını damgalıyarak,10 damgayı tamamlayanlara
bedava kahve verilmesi bile basit bir oyunlaştırma kurgusu olarak
kabul edilebilir.
• Aksiyonlar:Her oyunlaştırma kurgusu aksiyonların belirlenmesi ile
başlar öncelikle sürecimiz ne olursa olsun,bu e-ticaret sitemizden
bir ürün alınması veya şirket çalışanlarımızın masarf formlarını
doldurması olabilir,bu sürecin tamamlanması gerekli aksiyonların
tamamını listelemeliyiz.Bu konuda yapacağımız bir diğer çalışma da
bu aksiyonlarla iligili bizim ne zaman, nasıl, nerede ve neden
yapılmalarını beklediğimizin ortaya dökülmesidir.
• Görevler:Görevler oyun mekanizmalarının en önemli araçlarıdır.Bir
oyun oynarken belli bir göreviniz yoksa o oyunu oynamanız,en
azından zevk alarak oynamanız, mümkün değildir.Oyuncular oyun
sırasında görevlerini bilmeye ve bunları en başarılı şekilde
tamamlamaya istekli olacaklardır.
• Ödüller:Her oyun kurgusunda oyuncuların görevleri tamamlama
isteklerinin ana nedeni görev tamamlanınca kazanılacak
ödüldür.Ödül dediğimiz de büyük,maddi değerleri olan ödüllerden
bahsetmiyoruz.Bu ödüller aksiyonların zorluğuna ya da önemi göre
kazanılan puanlar,rozetler veya girilmesine izin verilen yeni gruplar
olabilir.
16. • Rekabet:Oyun kurgularında ödüllerden daha çok motivasyon sağlayan bir
araç varsa o da rekabettir.Oyunlaştırma sürecimizde rekabet unsurunu
doğru şekilde kulanabilmek başarının önemli kriterlerinden biri
olacaktır.Liderlik tablosu,aktivite akışı,bildirimler rekabeti hep ön planda
tutmak için kulanılan araçlardır.
• İşte Oyun:Oyunlaştırma konusunda dünyada faaliyet gösteren büyük
şirketlerin yanında Türkiye’den dikkat çeken bir girişim de bulunuyor.İşte
Oyun.İşte Oyun’un Gartner’ın oyunlaştırma sektörü ile ilgili yayınladığı
oyunlaştırma uygulamalarının başarısız olacağını ön gördüğü bir raporuna
cevaben yayınladığı metin sektörle ilgili önemli bilgiler
içeriyor:TechCrunch,Mashable,BBC Future gibi sektörün nabzını tutan
çevrimiçi yayınlarda yer verilen raporda 2013 yılında oyunlaştırma
uygulamalarının tavan yapacağı vurgulanırken,2014 yılında ise bu
uygulamaların %80 gibi bir oranda başarısız sonuçlar alacağı öngörülüyor.
• Gartner’da başkan yardımcısı olarak görev alan Brian Burke ‘zayıf oyun
tasarımının şirket hedeflerini yakalamaktaki başarısızlığına’ atıfta
bulunuyor ve ekliyor:‘Bir çok örnekte şirketlerin puanları toplamak ve
etkileşimlere anlamsız şekilde rozetler vermekten öteye gidebilen bir
oyunlaştırma kurgusuna rastlanmıyor ve bu da hedef kitlenin uzun vadeli
sadakatini sağlamaktan oldukça uzak.Kısaca söylemek gerekirse,balık
baştan kokuyor ve oyunlaştırma rüzgarına kapılan aceleci şirketler bu
akıma yön vermekten ziyade rüzgarda dağılan yapraklar gibi
savruluyorlar.Yani iyi bir oyun kurgusu ve tasarımla zenginleştirilmeyen
oyunlaştırma uygulamaları büyük oranda başarısız oluyor.
• Oyunlaştırma=iyi bir kurgu,estetik tasarım,güçlü hikaye
• Sürdürülebilir bir uygunlaştırmaya giden yol,oyun kurgusu ile
17. • Sürdülebilir bir uygulama içi gereken dört adım:Oyun kurgularının
motivasyonu en iyi nasıl sağlayacağını anlamak ve davranışları eğlenceye
harmanlayarak yönlendirmek,oyunlaştırma uygulamanızı başarıya
taşıyacaktır.Bunun için iyi bir danışmanlık,oyundan anlayan parlak zihinler
ve hedef kitleyi çözümleyebilecek bir psikolojik altyapıya sahip olmak
yeterli.
• 1-Mevcut kullanıcı deneyimi üzerine değinmelisiniz:Değerli ve tekrar
edilen kullanıcı davranışlarını belirlemeli;oyun kurugusu bunlardan
yararlanarak yaratılmalıdır.
• 2-‘Kimin için?’ve ‘nasıl?’ sorularını cevalamalısınız:Hedef kitle ile doğrudan
bağ kuracak eğlenceli bir oyun deneyiminin yaratılmasıdır.
• 3-Oyun kurgusun anlam yüklemeli,bir hikaye yaratmalısınız:Oyun,doğası
gereği bir akışa ve hikayeye sahiptir.Bu hikaye ne kadar güçlüyse ve
oynanabilirlikle birlikte iyi bir denge oluşturuyorsa o kadar başarılıdır.
• 4-Asıl önemi dikkat çekmeye değil,sürdürülebilirliğe vermelisiniz:İyi oyun
tasarımı reklam yapma amacından ziyade çekilen ilginin ve harcanan
emeğin uzun süreli geri dönüşümünü hedefler.Katılım,paylaşım,etkileşim
ve değerli davranış tekrarın ne kadar sürdürlebilirse o kadar başarılı bir
oyun kurgunuz var demektir.
18. • Büyük veri:Büyük veri(big data)geleneksel veri tabanı
sistemlerimizin işlem gücünün aşacak kadar büyük ve
hızlı akan veri miktarını tamamlamak için
kullanılır.Dünya üzerindeki tüm verilerin %90’nın son 24
ay oluşturduğunu düşünürsek,günümüzde üretilen
verinin nasıl bir hızla önümüzden aktığını kafamızda
canlandırmak daha kolay olacaktır.Geleneksel veri
tabanı sistemleri,bu kadar veri karşısında oldukça
yetersiz kalıyor ancak artan veri hızı ve miktarı ile
birlikte bu verileri işlememize izin veren teknolojilerde
gelişiyor ve özellikle bulut teknolojisi sayesinde artık
çok daha ulaşılabilir maliyetler bu verileri
kullanabilmemiz mümkün olabiliyor.