ILLIADA

1. KRITIKA PER VEPREN

2.  Iliada rrëfen për luftën dhjetëvjeçare të Trojës, por në fakt ky epos shtjellon ngjarjet e 40
ditëve të fundit të luftës përkatëse. Ndërsa Odisea tregon për aventurat e Uliksit, mbretit
të Itakës, gjatë kthimit të tij pas dhjetë vjetëve nga lufta në atdhe. Të dy poemat kanë nga
24 këngë. Të krijuara dhe më parë të kënduara nga aedët pellazgë, pastaj duke u bartur
brez pas brezi me ndryshime e përmirësime kanë arritur deri tek grekët e vjetër, të cilët
edhe i kanë përvetësuar. Nëse bazohemi në mitologji, lufta e Trojës fillon kinse për shkak
të mbrojtjes së moralit, nderit dhe dinjitetit njerëzor, ngase, siç thuhet, djali i mbretit të
Trojës, Priamit dhe vëllaj i heroit trojan Hektorit, princi bukurosh Paridi kishte grabitur
gruan e mbretit të Spartës, Meneleut , bukuroshen Helenë. Megjithatë, në shumë vende të
lliadës pohohet se Helena vullnetarisht kishte ikur për Pardin, mirëpo për këte fajin ajo ia
hedh hyjneshës Afroditë, e cila e kishte mashtruar, siç pohon ajo.
 I prekur keq në sedër, Menalau tok me vëllajn e tij Agamemnonin, mbretin e Mikenës, u
drejtohen me ftesë për ndihmë të gjithë mbretërve të Heladës me synim që ta kthenin
Helenën me çdo kusht, sipas deklarimit të tyre, të rrëmbyer nga Paridi. Përndryshe,
Helena shpesh paraqitet në Iliadë si lavire dhe tradhtare ndaj burrit të saj, Menelaut. Miti
rreth ikjes së Helenës për Paridin predikon si vijon: Kur e bija e mbretit të detit, Nereut,
hyjnesha Tetidë, martohet me Peleun, në dasëm ishin grishur gjithë perënditë dhe
perendeshat, me përjashtim të hyjneshës së grindjes, Erida, të cilën e kishin harruar, andaj
Erida e zemëruar në shenjë hakmarrjeje gjatë argëtimit të krushqëve që festonin
solemnisht, për t’ ua prishur gazmendin hodhi një mollë ari mes tyre me mbishkrimin në
të: Më të bukurës. Nisin të zihen: Hera, Atina dhe Afrodita duke insistuar se molla i
takonte secilës pretenduese. Pas një shamate ranë në ujdi që më në fund këtë problem ta
zgjidhte Paridi. Meqë Afrodita i kishte premtuar femrën më të bukur për grua Helenën, ai
mollën ia ndau asaj. Mitologjinë e lëmë anash. Shkaku i luftës faktikisht ka qenë pushtimi
i Trojës dhe plaçkitja e pasurisë së këtij qyteti me rrethinë prej sulmuesve. Në Iliadë
shpesh përdoret shprehja plaçkitje. Figura qëndrore dhe kryetrimi i Iliadës është Akil
Peleu nga Ftia e Larisës në Tesali, përndryshe pellazg i kulluar. Ndërsa komandanti
suprem i forcave antitrojane ka qenë Agamemnoni. Kryetrimi dhe figura më markante
trojane ishte Hektori, i cili asnjëherë nuk qan si Akili.

3.  Libri eshte nje poeme legjendare-historike shume e arritur nga ana
stilistikore dhe kuptimore per sa I perket periudhes ne te cilen eshte
shkruar. Homeri eshte autori I pare qe edhe pse pas disa kohesh e ka
pershkruajtur ekzatesisht nga ana heroike nje lufte te madhe dhe te
pameshirshme sic ishte ajo eTrojes.
 Kjo veper e pershkruan e menyre shume te detajuar varg pas vargu dhe
kenge pas kenge ate qe ne te vertete ka ndodhur ne 51 ditet e fundit te
nje lufte 4 vjecare.
 Iliada eshte e mbushur me pershkrime te fuqishme te ndjesive te
njerezeve dhe sikonizimi I tyre me perendite me te fuqishme te asaj
kohe.
Ai perfshine dhe anet e perendive ne kete lufte te pergjakshme duke I
permenndur ato shume here ne proze karakteristike ne kete kohes se
mesjetes .

4. Duke ngacmuar kuriozitetin e lexuesit ai ka rrezikuar pak ne fillim te
librit duke e zgjatur me teper,por duke qene se eshte nje nga veprat e
para te mirefillta te Greqise ,kjo I jep atij nje plus te madh.
Ngjarjet ne liber kane nje fjalor te pasur morfologjike dhe grek, gje gje
e ben me te veshtire leximin dhe kuptimin e kesaj vepre.
Kjo gje nuk ka ndikuar ne njohjen e njerezve me kete perl te mitologjise
greke dhe po ashtu boterore.
Akoma nuk eshte e qarte se kush eshte ne te vertete Homeri ose me
sakte akoma nuk eshte vertetuar qe ka ekzistuar nje person I tille
keshtu qe njerezit dhe mund te jene gabuar duke I dhene meritat nje
personi I cili mund te mos kete ekzistuar kurre ,por kjo nuk ka me
rendsi se shenjat qe ka lene ai ne kohen e mesjetes.
Ai ka qene nje dizenjues I nje kulture te re letersie qe ndoshta filloi nje
revolucion te ri ne histori, nje poezi ne vargje ndryshe nga te tjerat ,nje
poezi epike 6 kembesh ose ndryshe 18 rrokeshe.
Shenja qe ka lene ne histori apo dhe letersi ky liber do te jete I pa
harruerrueshem per njerezimin.

5.  Libri eshte nje poeme legjendare-historike shume e arritur nga ana stilistikore
dhe kuptimore per sa I perket periudhes ne te cilen eshte shkruar. Homeri
eshte autori I pare qe edhe pse pas disa kohesh e ka pershkruajtur ekzatesisht
nga ana heroike nje lufte te madhe dhe te pameshirshme sic ishte ajo e
Trojes.Kjo veper e pershkruan e menyre shume te detajuar varg pas vargu dhe
kenge pas kenge ate qe ne te vertete ka ndodhur ne 51 ditet e fundit te nje lufte
4 vjecare. Iliada eshte e mbushur me pershkrime te fuqishme te ndjesive te
njerezeve dhe sikonizimi I tyre me perendite me te fuqishme te asaj kohe. Ai
perfshine dhe anet e perendive ne kete lufte te pergjakshme duke I
permenndur ato shume here ne proze karakteristike kjo e kohes se mesjetes
.Duke ngacmuar kuriozitetin e lexuesit ai ka rrezikuar pak ne fillim te librit
duke e zgjatur me teper,por duke qene se eshte nje nga veprat e para te
mirefillta te Greqise ,kjo I jep atij nje plus te madh.
 Ngjarjet ne liber kane nje fjalor te pasur morfologjike dhe grek, gje gje e ben
me te veshtire leximin dhe kuptimin e kesaj vepre.Kjo gje nuk ka ndikuar ne
njohjen e njerezve me kete perl te mitologjise greke dhe po ashtu boterore.
Akoma nuk eshte e qarte se kush eshte ne te vertete Homeri ose me sakte
akoma nuk eshte vertetuar qe ka ekzistuar nje person I tille keshtu qe njerezit
dhe mund te jene gabuar duke I dhene meritat nje personi I cili mund te mos
kete ekzistuar kurre ,por kjo nuk ka me rendsi se shenjat qe ka lene ai ne kohen
e mesjetes.Ai ka qene nje dizenjues I nje kulture te re letersie qe ndoshta filloi
nje revolucion te ri ne histori, nje poezi ne vargje ndryshe nga te tjerat ,nje
poezi epike 6 kembesh ose ndryshe 18 rrokeshe.Shenja qe ka lene ne histori apo
dhe letersi ky liber do te jete I pa harruerrueshem per njerezimin.