Para sa asignaturang Filipino: Kahulugan, Uri, Elemento, Layunin, Katangian, Kaligirang Pangkasaysayan at Mga Kilalang Manunulat ng Nobela. Gramatika: Pagbibigay-komentaryo Pleasenote: Kung gagamitin po, kindly messaged me at my facebook account listed on my slieshare profile. Tnx!

1. ANG
NOBELA

2. MAHAHALAGANG
TANONG:
 Bakit nag-iiba-iba ang paksa ng nobela sa bawat panahon at
bansang pinanggalingan nito?
 Paano lumaganap ang nobela sa mga bansa sa Asya?
 Paano ang tamang paraan ng pagbibigay ng komentaryo, positibo o
negatibo man ito?

3. KAHULUGAN NG
NOBELA:
 Ang nobela ay binubuo ng mga yugto na nagsasalaysay ng mga kawing-
kawing na pangyayari ng buhay ng mga tao na bukod sa nagbibigay-aliw ay
nagpapakilos at pumupukaw sa damdamin at kamalayan ng mga
mambabasa.
 Iisa ang balangkas ng nobela, nagkakaiba lamang ito sa nilalaman dahil
ang mga pangyayaring isinasalaysaydito ay may kaugnayan sa lipunang
ginagalawan ng mga mamamayan at naglalarawan ng kultura ng bawat
bansang pinanggagalingan nito.

4. URI NG NOBELA:
1. Nobelang Romansa - ukol sa pag-iibigan
2. Kasaysayan - binibigyang-diin ang kasaysayan
o pangyayaring nakalipas na
3. Nobelang Banghay - isang akdang nasa
pagkakabalangkas ng mga pangyayari ang
ikawiwili ng mga mambabasa

5. 4. Nobelang Masining - paglalarawan sa tauhan at
pagkakasunud-sunod ng pangyayari ang ikinawiwili ng
mga mambabasa
5. Layunin - mga layunin at mga simulan, lubhang
mahalaga sa buhay ng tao
6. Nobelang Tauhan - binibigyang-diin sa nobelang ito
ang katauhan ng pangunahing tauhan, mga
hangarin, kalagayan, sitwasyon, at pangangailangan
7. Nobelang Pagbabago - ukol sa mga pangyayari na
nakakapagpabago ng ating buhay o sistema

6. ELEMENTO NG
NOBELA:
1. tagpuan - lugar at panahon ng mga pinangyarihan
2. tauhan - nagpapagalaw at nagbibigay buhay sa nobela
3. banghay - pagkakasunud-sunod ng mga pangyayari sa
nobela
4. pananaw - panauhang ginagamit ng may-akda
a. una - kapag kasali ang may-akda sa kwento
b. pangalawa - ang may-akda ay nakikipag-usap
c. pangatlo - batay sa nakikita o obserbasyon ng may-akda

7. 5. tema - paksang-diwang binibigyan ng diin sa nobela
6. damdamin - nagbibigay kulay sa mga pangyayari
7. pamamaraan - istilo ng manunulat
8. pananalita - diyalogong ginagamit sa nobela
9. simbolismo - nagbibigay ng mas malalim na
kahulugan sa tao, bagay at pangyayari

8. LAYUNIN NG
NOBELA:
1. gumising sa diwa at damdamin
2. nananawagan sa talino ng guni-guni
3. mapukaw ang damdamin ng mambabasa
4. magbigay ng aral tungo sa pag-unlad ng buhay at
lipunan
5. nagsisilbing daan tungo sa pagbabago ng sarili at
lipunan

9. KATANGIAN NG
NOBELA:
 1. maliwanag at maayos na pagsulat ng mga tagpo at kaisipan
2. pumupuna ng lahat ng larangan ng buhay
3. dapat maging malikhain at maguni-guni ang paglalahad
4. pumupukaw ng damdamin ng mambabasa kaya ito nagiging kawili-wili
5. binubuo ng 20 000-40 000 na salitaTemplate:Fact
6. kailangang isaalang-alang ang ukol sa kaasalan
7. maraming ligaw na tagpo at kaganapan
8. ang balangkas ng mga pangyayari ay tumutukoy sa kaisahang ibig
mangyari

10. KASAYASAYAN NG PAG-
UNLAD NG NOBELA SA ASYA
Sinaunang Panahon
 Isinulat ang mga kathang salaysay na tuluyan at itinuring na nobela ang
ilan sa mga kathang ito na karamihan ay nagmula sa Ehipto.
 Sa India, may itinuring na tagapagpauna ng nobela—ito ay ang
Dashakumaracarita (Mga Kwento ng Tatlong Prinsipe) na isang tuluyang
romansa na isinulat ni Dandin sa wikang Sanskrit noong ika-16 na siglo.
 Sa Japan naman, noong ika-16 na siglo, naisulat ang Tale of Genji ni
Boroness Shikibu Murasaki.

11. Gitnang Panahon
 Sa Europa, sumikat ang mahahabang kwentong berso at ang
Fabliau, isang nakakatuwang akda na karaniwan ay nakikita sa
sinaunang Pransya. Ang mga ito ang siyang nakatulong sa paglinang
ng Nobela sa Asya.
 Sa pagitan ng 1605 at 1612, ipinalimbag ni Miguel de Cervantes
ang itinuturing na unang mahalagang nobela sa Kanluraning daigdig,
ito ang Don Quixote De la Mancha, isang nobelang espanyol na
nagsasalaysay ng mga adbentura.

12. Modernong Nobela sa Ingles
 Nadagdagan ang kasikatan ng nobela noong ika-18 siglo, si
Daniel Defoe ang sumulat ng Robinson Crusoe (1719) at Moll
Flanders (1722)
 Si Samuel Richardon naman ang itinuturing na tagapaglikha ng
nobela ng tauhan, sinulat niya ang Pamela (1740-1741) at Clarissa
(1747-1748)
 Samantala, si Henry Fielding ang unang tuwirang sumulat ng
nobela dahil alam niyang ang isinulat niya ay isang nobela.

13. Mga Impluwensya sa pagsulat ng nobela
 Ayon kay Virgilio S. Almario, naging impluwensiya sa ilang mga
nobelistang Pilipino ang sumusunod na mga akdang banyaga: ang
Hudeo Errante (1844) ni Eugene Sue, ang Conde de Montecristo
(1844-46) at ang La Dama de las Camellias (1848) ni Alexandre
Dumas, ang Les Miserables (1862) ng mga kastila.

14. KALIGIRANG KASAYSAYAN
NG NOBELA SA PILIPINAS
Panahon ng Kastila
 Ang kasaysayan ng nobela sa Pilipinas ay nagsimula noong Panahon ng
Kastila na may paksain tungkol sa relihiyon, kabutihang-asal,
nasyonalismo, at pagbabago. Nagpapatuloy ito hanggang sa kasalukuyang
panahon.
 Sa panahong ito, ang Commission Permanente de Censura ang
sumusuri ng mga akdang pampanitikan na nilalathala upang siguraduhin
na walang ano mang paglaban sa pamahalaang Kastila.

15. 2 uri ng nobela sa panahon ng Kastila.
 Nobelang Pangrelihiyon - nagbibigay diin sa kabutihang-asal
 Nobelang Mapaghimagsik - nagbibigay diin sa kalayaan, reporma,
pagbabago, at diwang nasyonalismo
Mga Nobela sa Panahon ng Kastila.
 Ang Noli me Tangere at El Filbusterismo ni Jose Rizal na ang paksa
ay tungkol sa Himagsikan.
 Doctrina Christiana ni Padre Juan de Placencia at Padre Domingo
Nieva na tungkol sa relihiyon.

16.  Urbana at Felisa ni Padre Modesto de Castro na tungkol
kagandahang asal at relihiyon.
 Barlaan at Josaphat ni Padre Antonio de Borja na tungkol sa
relihiyon.
 Ninay ni Pedro Paterno
 Ang Bandido ng Pilipinas ni Graciano- Lopez Jaena na
tungkol sa paghihimagsik.

17. Panahon ng Amerikano
 Nahahati sa tatlong panahon ang kasaysayan ng nobela noong panahon
ng Amerikano:
 Panahon ng Aklatan-Bayan (1900-1921)
 - naging maunlad ang nobela na tumatalakay sa mga paksain tungkol sa
pag-ibig, paghihimagsik, buhay lalawigan at karanasan. Inilalathala sa
mgapahayagan ang mga nobela na payugtu-yugto o hinahati sa parte ang
nobela sa mga kabanata. Si Lope K. Santos, ama ng Balarilang Tagalog ang
nagsimula ng ganitong paglalathala.
Halimbawa ng pahayagan
 Ang Kapatid ng Bayan

18.  Muling Pagsilang
 Ang Kaliwanagan
 Mga nobelang nailathala ng mga pahayagan.
 Salawahang pag- ibig ni Lope K. Santos
 Unang Bulaklak ni Valeriano Hernandez Peña na nilathala sa Ang
Kaliwanagan
 Nena at Neneng ni Valeriano Hernandez Peña na nilathala sa Ang
Kapatid ng Bayan
 Mag-inang Mahirap ni Valeriano Hernandez Peña na nilathala sa Muling
Pagsilang
 Sampaguitang Walang Bango (1918) ni Inigo Ed Regalado

19.  Panahon ng Ilaw at Panitik (1922-1934)
 -hindi naging maunlad nobela at nahalina ang mga nobelista na
sumulat ng tula at maikling kuwento.
 Mga nobela:
 a. Mutyang itinapon ni Rosalia Aguinaldo
 b. Magmamani ni Teofilo Sanco
 Panahon ng MalasarilingPamahalaan (1934-
1942).
 -bumaba ang uri ng nobela dahil sa pagkakahilig ng mga tao sa mga
tula at maikling kwento gayundin din dahil sa pagbabago ng panahon.

20. Panahon ng mga Hapon
 Noong Panahon ng Hapon, hindi rin naging maunlad ang nobela
dahil sa kakulangan sa materyales (papel) at niliitan ang mga letra (sa
Liwayway).
 Mga Nobela sa panahon ng Hapon
 Tatlong Maria - Jose Esperanza Cruz
 Sa Lundo ng Pangarap - Gervacio Santiago
 Lumubog ang Bitwin - Isidro Castillo
 Sa pula, sa puti ni Francisco Soc rodrigo
 Panahon ng Republika

21. Panahon ng Ikatlong Repulika ng Pilipinas
 -walang pagbabago sa sistema ng pagsulat ng nobela subalit nagkaroon ng
atakeng tradisyunal. Tumatalakay ng mga paksain tungkol sa
nasyonalismo, isyung panlipunan at naglalayong mang-aliw ng mambabasa.
 Halimbawa ng nobela sa panahon na ito:
 Sa Mga Kuko ng Liwanag - Edgardo Reyes
 Binhi at Bunga - Lazaro Francisco
 Dekada 70 - Lualhati Bautista
 Luha ng Buwaya - Amado V. Hernandez
 Mga Ibong Mandaragit - Amado V. Hernandez
 Daluyong - Lazaro Francisco

22. Bagong Lipunan (1972-kasalukuyan)
 Noong panahon ng batas militar hanggang
kasalukuyan, tumatalakay ang mga nobela ng mga paksain tungkol
sa reporma, pag-ibig, ugaling Pilipino, pamilya, pangaraw-araw na
pamumuhay. Nagbalik ang nobela sa romantisismo na nailalathala
sa Liwayway at nasa pamantayang komersyal.
 Mga Nobela ng Panahon ng Republika:
 Ginto ang Kayumangging Lupa - Dominador Mirasol
 Maling Pook, Maling Panahon, Dito, Ngayon - Lualhati Bautista

23. Dekada 50
 Lumaganap sa panahong ito ang problema sa lupa at insureksiyon kung
kaya, lumutang ang mga paksang may kinalaman sa mga suliraning
panlipunan at kakaibang larawan ng buhay sa mga nobela.
 Mga Nobela ng Dekada 50
 ―Maganda pa ang Daigdig‖ ni Lazaro Francisco.
 ―Pagkamulat ni Magdalena‖ nina Alejandro Abadilla at Elpidio
Kapulong.
 ―Ang Tundo man ay may Langit din‖ Ni Andres Kristobal Cruz
 ―Mga Ibong Mandaragit‖ ni Amado V. Hernandez

24. Dekada 60
 -nagsimula na ang kabi- kabilang protesta laban sa bulok na sistema ng pamahalaan.
 -sa unang tatlong taon nito, nanatili ang mga nobelang maromansa, samantalang sa
kalagitnaan ng dekada ay nagsimula na ang pakikilahok sa pagmumulat tungkol sa mga
problemang kinakabaka ng karamihang mamamayan.
 Mga nobela ng Dekada 60
 ―Daluyong‖ ni Lazaro Francisco
 ―Luha ng Buwaya‖ ni Amado V. Hernandez
 ―Apoy sa Madaling Araw‖ nina Dominador Mirasol at rogelio Ordoñez.
 ―Sa Kagubatan ng Lungsod‖ at ―Sa mga Kuko ng Liwanag‖ ni Edgardo M. Reyes.
 ―Dugo sa Kayumangging Lupa‖ ni Efren R. Abueg
 ―Ipaglaban mo ako‖ at ―Nagbabagang Paraiso‖ ni Liwayway Arceo

25. Dekado 70
 -nagpatuloy sa dito ang paglalathala ng mga nobela.
 -isa sa mga namayagpag na magasin ay ang Liwayway. Sa magasing ito,
nalatahala ang karamihan sa mga nobelang nabanggit sa dekada 60.
 -ang lantarang pagwagayway ng bandilang pula ay lumaganap sa panahong
ito. Kabi- kabila ang mga rali at protesta ng mga estudyante, manggagawa at
magsasaka sa kalsada hanggang sa ipatupad ni pangulong Ferdinand Marcos
ang batas militar. Natahimik ang mga lansangan. Nabusalana ang bibig ng
mga mamamayan at halos mapuno ang mga kulungan sa mga bilanggong
pulitikal. Naging maigting ang pamumuna ng mga nobelista sa lipunan.

26.  ga Nobela ng Dekada 70
 ―Mga Buwaya sa Lipunan at Satanas sa Lupa‖ ni Celso Al
Carunungan.
 ―Madilim Ang Langit sa Bayan ko‖ ni Jose Mercedes.
 ―Nangluhod sa Katihan‖ nina Fausto Galaruan at Gervasio
Santiago.
 ―Canal de la Reina‖ ni Liwayway Arceo
 ―Ito ang Rebolusyon at Judas Iscariot‖ nina Clodualdo del Mundo at
Gervasio Santiago
 ―Ginto ng Kayumangging Lupa‖ ni Dominador Mirasol

27. Dekada 80
 -ang nobela sa panahong ito ay karamihang nasa pamantayang komersiyal, lalo na
iyong isinulat na ang pananaw ay nakatuon sa pagkapili nito upang maisapelikula.
 -muling naibalik ang romantisismo sa mga nobelang lumabas sa Liwayway at ang
mga manunulat na may layunin ay nawala.
 Mga Nobela ng Dekada 80
 ―Gapo‖ ni Lualhati Baustista
 ―Mga Tinapay sa Ibabaw ng Tubig‖ ni Reynaldo A. Duque
 ―Tutubi, Tutubi, Wag kang Magpahuli sa Mamang Salbahe‖ ni Jun Cruz Reyes.
 Kulang ng isa sa Sandusena Ba’t di pa magkasya sa sa Labing- isa Nalang‖ NI
Victor Francisco.

28.  ―Bata, Sinaksak isinilid sa Baul‖ ni tony Perez
 Mga Nobela ng Dekada 90
 ―Ang kaulayaw ng Agila‖ ni Lilia Santiago
 ―Bulaklak ng Maynila‖ ni Domingo Landicho
 ―Malaybay‖ ni Edmund Coronel
 ―Moog‖ ni Buenaventura Medina
 Mga Nobela Kasalukuyang panahon
 ―Kung paano Ko Inayos Ang buhok Matapos ang mahab- Haba Ring
Paglalakbay‖ ni Norman Wilwayco
 ―Unang Ulan ng Mayo‖ ni Eleen Sicat
 ―Gerilya‖ ni Norman Wilwayco
 ―Ang Banal na Aklat ng mga Kumag‖ ni Allan Alberto Derain

29. MGA KILALANG MANUNULAT
NG NOBELA SA ASYA
 Jose Rizal- Isang magaling at matalinong manunulat si Rizal. Sumulat siya
ng dalawang nobela tungkol sa lipunang Pilipino noong Panahon ng Kastila.
Ang mga nobelang ito ay ang Noli Me Tangere at El Filibusterismo.

30.  Francisco Baltazar-Isang tanyag na makata at mandudula si Francisco
Balagtas. Florante at Laura ang tanyag na nobelang patulang kanyang
isinulat. Isa ring awitin ito. Maraming dakilang Pilipino, kabilang na si
Rizal, ang naimpluwensyahan ng nasabing tula. Kinikilalang Ama ng
Panulaang Tagalog si Balagtas.

31.  Lope K. Santos-Hindi lamang isang magaling na makata at nobelista
si Lope K. Santos. Maituturing siyang isang dalubwika dahil sa kanyang
mga naiambag na akda hinggil sa balarila ng wikang pambansa. Dahil
dito, tinagurian siyang Ama ng Balarila ng Wikang Pambansa.

32.  Miguel de Cervantes Saavedra- isang Espanyol na nobelista na siyang
may akda ng unang mahalagang nobela sa Europa, ang Don Quixote.
May napakalaki siyang impluwensya sa wika ng Espanya kaya madalas
itong tinatawag na la lengua de Cervantes.

33.  Valeriano Hernandez Pena- itinuturing na Ama ng Nobelang Tagalog.
Itinuring na obra maestra nya ang akdang Kasaysayan ng Magkaibigang si
Nena at si Neneng.

34.  Daniel Defoe- isang Ingles na kilala sa akdang Robinson Crusoe,
siya rin ay isang mahusay na manunulat at tinatayang nakapagsulat na
ng mahigit sa 5oo akda kabilang sa mga ito ay nobela.

35. PAGBIBIGAY-
KOMENTARYO
 Sa anumang kalagayan o pangyayari, lagi tayong nagbibigay ng komentaryo upang
maipahayag an gating mga saloobin sa mga bagay-bagay at pangyayaring nagaganap sa ating
kapaligiran. Ito ay kaugnay ng pagpili ng salita, maayos na pamamaraan ng paggamit ng
salita at tamang intonasyon. Mga uri:
 Pagtanggap – mga pahayag na nagsasaad ng pagkilala, pagpayag, pagsang-ayon at
positibong
 tugon tulad ng oo, sige, tunay, at totoo.
 Pagtanggi – mga pahayag na nagsasaad ng pagsalungat, at negatibong tugon tulad ng
hindi,
 ayaw, di- totoo, at iba pa.