Graafschade bij kabels en leidingen is nog steeds actueel. In de presentatie gaan wij nogmaals in op het voorkomen van graafschades, de rol van het agentschap telecom en presenteren wij de nieuwe instructiekaart zorgvuldig graven die in het voorjaar van 2013 het licht zag tijdens het KLO congres. U hoort tijdens de sessie de laatste stand van zaken van acties die genomen worden om het aantal graafschades verder terug te brengen.
4. Verantwoordelijkheden
• De opdrachtgever draagt er zorg voor dat de
graafwerkzaamheden waartoe hij opdracht geeft, op
zorgvuldige wijze kunnen worden verricht
• De grondroerder verricht de graafwerkzaamheden
op zorgvuldigewijze.
- tenminste: een graafmelding
- onderzoek is verricht naar de precieze ligging
- gebiedsinformatie aanwezig op graaflocatie
• De netbeheerder verstrekt ligginggegevens
5. Graafwerkzaamheden
• Artikel 1c. Graafwerkzaamheden:
het mechanisch verrichten van werkzaamheden in
de ondergrond
www.palenrammer.nl
8. Hoe kan ik zorgvuldig graven?
• Richtlijnen 250 – 308
• Invullen van het begrip zorgvuldig graven
9. Graafproces
Publicatie 250
Publicatie 308
Fase A: oriënteren en voorbereiden
Initiatieffase
Onderzoeksfase
Ontwerpfase
Fase B: Overdragen informatie
Contractfase
Fase C: voorbereiding van de
graafwerkzaamheden
Uitvoeringsfase
Fase D: verrichten van de
graafwerkzaamheden
Fase E: verrichten van nazorg
- Voorbereidingfase uitvoering
- Zorgvuldig uitvoeren
Oplevering
beheer- en onderhoudsfase
10. Fase A: Oriënteren en
voorbereiden
• Initiatieffase
- Informatie verzamelen
- Werkzaam bij een water of waterkering?
• Onderzoeksfase
- vergelijken van informatie en bespreken
• Ontwerpfase
- ontwerp en netten op elkaar afstemmen
- ligging kabels en leidingen controleren
(lokaliseren) en in het ontwerp meenemen
11. Fase B: Overdragen informatie
• Contractfase
- opstellen contractstukken
- aanbesteding van de werkzaamheden
- contractvorming
- Opdrachtverstrekking
12. Fase C: Voorbereiden
graafwerkzaamheden
1.
2.
3.
4.
Inzetten onderaannemers
Houden van bouwbespreking
Graafmelding
Beoordelen van de gebiedsinformatie
- Net met gevaarlijke inhoud of met grote waarde
- Invloedsgebied van de werkzaamheden (K&L
rond wateren en waterkeringen)
13. Net met gevaarlijke inhoud
Net met gevaarlijke inhoud of met een grote waarde
De beheerder treft de
voorzorgsmaatregelen
binnen drie werkdagen
nadat de grondroerder
contact met hem heeft
opgenomen, tenzij hij in
overleg met de grondroerder
andere afspraken maakt.
Bron: LSNed
15. Fase D: Voorbereiden
graafwerkzaamheden
1.
2.
3.
4.
Inzetten onderaannemers
Houden van bouwbespreking
Graafmelding
Beoordelen van de gebiedsinformatie
- Net met gevaarlijke inhoud of met grote waarde
- Invloedsgebied van de werkzaamheden (K&L
rond wateren en waterkeringen)
1. Verrichten onderzoek naar precieze ligging van
onderdelen van netten
16. Onderzoek naar de precieze
ligging
insteek
insteek
graafprofiel
1,50 m
1,50 m
zoekgebied
0,25 m
max.
1,50 m
17. Afmetingen proefsleuf
max.
1,00 m
proefsleuf a
ligging van de netten
volgens tekening
proefsleuf b
max.
1,00 m
max.
1,00 m
LET OP: niet vinden is geen vrijbrief
proefsleuven tot 1,00 m
ter weerszijden van het
net maar niet buiten het
zoekgebied
diepte:
0,25 m onder bodem
graafprofiel met
maximum van 1,50 m
19. Fase E: Verrichten
graafwerkzaamheden
• De laatste controles:
- zijn eventuele voorzorgsmaatregelen getroffen?
- zijn de tekeningen op de locatie aanwezig?
- is de ligging van de netten vastgesteld?
- is de situatie duidelijk?
- waar nodig ontgraven met voorsteken
- zonodig netten beschermen/ ondersteunen
- bij onduidelijke situatie: STOPPEN
22. Grondroerder en feitelijk graver
• Grondroerder:
- Degene onder wiens verantwoordelijkheid of
leiding de graafwerkzaamheden wordt verricht
• Feitelijke graver
- Degene onder verantwoordelijkheid of leiding van
de grondroerder de feitelijke
graafwerkzaamheden verricht
23. Kern van zorgvuldig graven:
- nagaan OF er iets ligt
- vaststellen WAT er ligt
- opzoeken WAAR het ligt
- dan pas zorgvuldig ontgraven
30. Succes met zorgvuldig graven
Vragen?
www.crow.nl
www.crow.nl/Helpdesk
0318 – 699 855
30
Notes de l'éditeur
Zorgvuldig graven, wat kunt u verwachten:
Waarom zorgvuldig graven nodig is
Wetgeving waar zorgvuldig graven in geregeld is
Enkele termen die veel gebruikt worden
Toepassen van de wetgeving: begrip zorgvuldig graven ingevuld met publicatie 250 en later aangevuld door 308 rond wateren en waterkeringen.
Hoe moet dit in het bouwproces / in uw project opgenomen worden? Initiatief naar uitvoering.
Wat doet u nu en hoe gaat u het straks aanpakken?
Niet behandeld wordt, hoe de site van Kadaster werkt, tekenen van polygonen etc. Er zit wel e.e.a. aan informatie in de cursusmap.
Bij aanvang 3 filmpjes:
Boring Leidsche Rijn
aanleg glasvezel Veenendaal
schieten glasvezel
Aan de hand van de filmpjes gevoel krijgen wat mensen nu zouden doen in de verschillende situaties ten aanzien van zorgvuldig graven, start discussie en aanzet tot sheet 2 – waarom zorgvuldig graven-
DIA informatie:
3 films aangegeven, volgorden links naar rechts, zoals hiervoor beschreven.
Waarom zorgvuldig graven? -> Ter voorkoming van graafschade.
Essentie van het vraagstuk neerzetten aan de hand van beelden en artikelen
Deze grotere incidenten komen in het nieuws, maar er zijn vele kleinere schades die we niet zien.
Iedereen heeft wel voorbeelden van schade aan kabels en leidingen
Enkele voorbeelden laten noemen door cursisten.
Wat is de reden van de graafschade? (kan gebruikt worden in vervolg van de cursus)
NB. Niet altijd heeft men door dat iets een schade is, vooral in de uitvoering worden kleine schades snel opgelost en niet bekeken alsof ze voorkomen hadden kunnen worden.
Optie: Verkenningsronde zorgvuldig graven onder cursisten
Wie kent publicaties CROW?
Wie kent wet WION?
Wat doet u ten aanzien van zorgvuldig graven?
Doet u aan risicobeheersing in projecten?
Hoe komen de graafwerkzaamheden daar in voor?
Onzekerheden in de ondergrond?
De zorgvuldig graven procedures helpen bij het verkleinen van projectrisico’s. Het zal bijdragen aan gestructureerd werken.
Waarom willen we graafschade voorkomen?
gezien de artikelen wil men zo niet in het journaal komen, maar er zijn andere (belangrijkere ) redenen
Gevolgen graafschade:
veiligheid van de werknemer kan in gevaar zijn
leveringszekerheid van de dienst
economische schade / gevolgen
gevolgen voor project: denk aan planning, herstelkosten etc.
Hoe kan je zorgvuldig werken?
Wat is er voor nodig om zorgvuldig te werken?
Wie is er verantwoordelijk?
DIA informatie: Animatie: na klik komen 2 graafschade voorbeelden naar voren en verdwijnen vanzelf weer.
Wetgeving:
In de wet wordt ten behoeve van zorgvuldig graven de informatie uitwisseling geregeld betreffende de ligging van netten.
Waarom is deze wet opgesteld?
Enkele grote graafincidenten (Gasexplosie Gellingen) en de aandacht voor ordening in de ondergrond zijn de basis voor de wetgeving.
Ter voorkoming van graafschades moet op een juiste wijze informatie uitgewisseld worden over de ondergrondse netten.
In de wet wordt gesproken over gebiedsinformatie (is het geheel van informatie dat door de beheerders verstrekt wordt, zie artikel 1 lid r). In de praktijk wordt veelal de term liggingsgegevens gebruikt.
DIA informatie:
animatie na klikken: Gasexplosie Gellingen, met belangrijkste data (zie wikipedia voor info over Gellingen)
De gasexplosie werd veroorzaakt na beschadiging van de leiding tijdens werken met een graafmachine enkele weken eerder. Toen op 28 juli 2004 de gas-netbeheerder de druk verhoogde in de pijpleiding, is die volledig opengebarsten.
De gasexplosie bracht een discussie op gang over hoe dergelijke ongevallen in de toekomst vermeden konden worden. Normaal gezien is iedere aannemer verplicht om na te trekken of er zich een gasleiding bevindt onder de plaats van de werken. Als dat het geval is, moet de netbeheerder van de leiding ingelicht worden over de werken, en mogen er geen graafmachines gebruikt worden vlakbij de leiding. Er kwam echter aan het licht dat in de praktijk de tekeningen van de ondergrondse gasleiding niet bestonden of onvolledig waren.
Er zijn 3 belangrijke spelers in de wetgeving: - Opdrachtgever; - grondroerder, - netbeheerder.
Aandachtspunt:
Het is dus niet alleen de verantwoordelijkheid van de aannemer.
Ook kunnen partijen verschillende ‘petten’ op hebben. Een netbeheerder, die werkzaamheden laat uitvoeren is dan bijvoorbeeld ook een opdrachtgever, maar als zij zelf werkzaamheden uitvoeren zijn ze ook grondroerder in die situatie.
Optie: enkele begrippen uit de wet doornemen zie artikel 1: bv opdrachtgever, grondroerder en beheerder. Dit geeft gevoel en maakt Wettekst minder afstandelijk.
LET OP: Feitelijk graver, die in publicatie 250 genoemd wordt is geen wettelijke term.
Deze persoon is volgens de wet een grondroerder.
In publicatie 250 wordt onder feitelijk graver verstaan: ‘De machinist met (graaf)machine en eventueel een grondwerker, die onder verantwoordelijkheid of leiding van de grondroerder de (graaf)werkzaamheden verricht (zie begrippenlijst p.250)
Teksten uit WION:
De opdrachtgever: (Artikel 2)
1. De opdrachtgever draagt er zorg voor dat de graafwerkzaamheden waartoe hij opdracht geeft, op zorgvuldige wijze kunnen worden verricht.
De grondroerder: (Artikel 2)
2. De grondroerder verricht de graafwerkzaamheden op zorgvuldige wijze.
3. Ter uitvoering van het tweede lid zorgt de grondroerder ten minste dat:
a)vóór aanvang van de graafwerkzaamheden een graafmelding is gedaan,
b)onderzoek is verricht naar de precieze ligging van onderdelen van netten op de graaflocatie, en
c)op de graaflocatie de van de Dienst ontvangen gebiedsinformatie aanwezig is.
De beheerder: (Artikel 10)
1. Onverwijld doch uiterlijk binnen één werkdag na verzending van een
graafbericht verstrekt een beheerder via het elektronische informatiesysteem
in ieder geval de volgende informatie aan de Dienst:
a)de liggingsgegevens,
b)de relevante eigenschappen van zijn net binnen de betreffende oriëntatiepolygoon dan wel graafpolygoon,
c)in voorkomend geval welke voorzorgsmaatregelen als bedoeld in artikel 13, eerste of tweede lid, zullen worden getroffen, en
d)zijn contactgegevens.
Tekst uit de wet en voorbeelden wat mechanische verrichten van werkzaamheden in de ondergrond zijn.
Voorbeelden:
Graven met machine
Damwanden aanbrengen
heien
paal van een hekwerk intrillen
Baggeren
spudpaal aanbrengen
Etc…..
Dus alles wat niet met handkracht gedaan wordt. Uitgangspunt is dat bij handmatig graven niet direct een kabel of leiding beschadigd wordt.
Hoe verloopt de informatie-uitwisseling.
Om de informatie-uitwisseling te stroomlijnen is er een dienst belast met het beheer van het elektronische informatiesysteem.
Deze dienst is het Kadaster. Dit is geregeld in Artikel 5 van de wet.
De informatievoorziening voor de graafmelding loopt volgens het schema op de sheet.
Het voorbeeld is gegeven met een graafmelding, maar er zijn nog andere meldingen:
Oriëntatieverzoek(U krijgt dan dezelfde informatie als een graafmelding, maar een groter gebied)
Graafmelding(voordat u gaat graven)
Calamiteitenmelding(in geval van een calamiteit moet u graafwerkzaamheden uitvoeren)
Kadaster is ook het loket voor het melden van een niet aangetroffen net of een net met afwijkende ligging.
In de cursusmap is informatie over de digitale uitwisseling en het melden van een afwijkende situatie terug te vinden.
Artikel 5
1. De Dienst is belast met het beheer van het elektronische informatiesysteem.
2. De Dienst verstrekt op verzoek via het elektronische informatiesysteem
gebiedsinformatie aan:
opdrachtgevers en grondroerders ten behoeve van het voorbereiden van graafwerkzaamheden en het op zorgvuldige wijze verrichten van graafwerkzaamheden;
bestuursorganen voor zover deze gebiedsinformatie noodzakelijk is voor de uitvoering van hun taak.
Om te zorgen dat men volgens de wet gaat werken moet er gehandhaafd worden.
De WION wordt gehandhaafd door Agentschap Telecom.
Let op: Op overtreding staan boetes!
In artikel 26 staat hoe hoog de boete kan oplopen (€ 100.000 en tot €450.000)
Agentschap telecom geeft ook advies, zie hiervoor de website en doet ook onderzoek, bijvoorbeeld:
een onderzoek naar aanleiding van graafschade bij de aanleg van glasvezel’ deze is in de syllabus toegevoegd.
In het onderzoek staan weer aanbevelingen t.a.v. zorgvuldig graven.
Daar staat onder andere verwezen naar publicatie 250!
Los van toezicht is er ook aansprakelijkheid. Daar wordt niet verder op ingegaan. Dit is tussen partijen onderling.
DIA informatie:
Animatie: bij klik komen aanbevelingen Kadaster ‘graafschade bij aanleg van glasvezel’ naar voren. Volgende klik is deze weer weg.
Terugkoppelen wat allemaal besproken is:
Wetgeving
Dienst voor informatie-uitwisselen
Toezicht op de wet
De wet schept kaders, maar vult begrippen niet volledig in.
Dit is aan de markt overgelaten.
Zorgvuldig graven, wat is dat? Hoe doe ik dat?
Publicatie 250 ‘richtlijn zorgvuldig graafproces vult dit in.
De publicatie 308 ‘Kabels en leidingen rond wateren en waterkeringen’ is in december 2011 uitgekomen. Deze publicatie is een aanvulling op publicatie 250, omdat kabels en leidingen rond wateren en waterkeringen doorgaans moeilijk waarneembaar en bereikbaar zijn. Extra zorgvuldigheid en afstemming is daardoor noodzakelijk.
De processen uit beide publicatie passen op elkaar, maar het is mogelijk om de publicaties los van elkaar te gebruiken.
We behandelen aan de hand van het graafproces beschreven in publicatie 250 het zorgvuldig graven, waar nodig verdiepen we ons in kabels en leidingen rond wateren en waterkeringen.
NB. Veel gemeenten schrijven in bestekken die op de markt gebracht worden. Ook staat er in diverse gemeente in verordeningen naar verwezen.
Eerst even stilstaan bij het bouw / graafproces, of hoe uw projecten eruit zien.
Het graafproces (beschreven in publicatie 250) is ingedeeld in verschillende fasen.
Op deze sheet zijn de fasen van het graafproces weergegeven, met in de tweede kolom projectfase omschrijvingen, die ook in de processchema’s en publicatie 308 terugkomen.
In de bijlagen van de richtlijnen zijn processchema’s toegevoegd.
De processchema’s geven een kort en helder overzicht van de te ondernemen acties.
In de beschrijving van de richtlijn worden de acties verder uitgewerkt en toegelicht.
Zie publicatie 250, hoofdstuk 3, beschrijving regulier graafproces – tabel 1 ‘Overzicht van fasen en stappen bij het regulier graafproces’
Door de verschillende doelgroepen, zal bij de ene groep de fase omschrijving aanspreken en bij de andere de projectfase (zoals in schema’s en publicatie 308 zijn gehanteerd).
Voor gebruik van de publicatie moet men wel weten in welke fase men werkzaam is.
Vraag aan cursisten:
Met wat voor contractvormen wordt door u gewerkt?
Hoe passen deze contractvormen in het schema?
Omgang met verschillende contractvormen:
Om de richtlijnen eenvoudig te houden, worden niet alle contractsoorten behandeld, maar is uitgegaan van een standaardproces, waarbij een initiatiefnemer en opdrachtgever de ontwerpwerkzaamheden uitvoert en vervolgens de aannemer (grondroerder) een contract voor de uitvoering aanneemt.
De contractfase kan verschuiven, wat betekent dat er meer of minder onderdelen in binnen het contract vallen:
Voorbeeld bij geïntegreerde contracten (design en construct), waar ook de ontwerpfase binnen de contractafspraken ligt.
Belangrijk is om dit goed in de gaten te hebben, welke acties er t.a.v. zorgvuldig graven gedaan moeten worden.
NB. Gevaar van het proces is om er te lang bij stil te blijven staan.
Stap A: Oriënteren en voorbereiden
In deze stap zijn de initiatieffase, onderzoeksfase en ontwerpfase onder te brengen.
Primair voor het graafproces wordt eerst informatie de WION gebiedsinformatie verzameld, maar voor het project zal er in die fase ook andere informatie uitgezocht worden.
Vraag aan cursisten:
Welke informatie verzamelen zij?
Belangrijk is om in af te vragen of de werkzaamheden binnen ze kern- of beschermingszone van een water of waterkering liggen.
In p.308 (tabel 1) staan hier specifieke aandachtspunten voor het verzamelen van informatie genoemd waar rekening mee gehouden moet worden rond wateren en waterkeringen.
Vraag aan cursisten:
Hoe weet u of werkzaamheden bij een water of waterkering uitgevoerd gaan worden?
Waar is dit op te vragen?
Op laten zoeken in publicatie 308
Antwoord:
p.308 pagina 12 en 13, hier staan standaardindelingen van verschillende kern- en beschermingszones.
Beschermingszones kunnen enkele honderden meters buiten het object doorlopen.
Ook kunnen er verborgen waterkeringen zijn.
Opvragen
gemeente: dit is het officiële loket
een waterschap: zij wijzen door als een ander de beheerder is.
Ontwerpfase:
Ontwerp en netten op elkaar afstemmen en onderzoek doen naar de ligging. In p 250 niet verplicht, maar wel zeer verstandig. Hiermee voorkom je later afwijkende liggingen en onbekende netten. Er is nu nog tijd om e.e.a. uit te zoeken.
Bij wateren en waterkeringen heel belangrijk en in de procedure opgenomen. (zie hoofdstuk 3 publicatie 308, planning en risico’s)
Waarom zo belangrijk: zie film gasleiding Sappermeer
Rond wateren en waterkeringen wordt het invloedsgebied van de werkzaamheden bepaald, om ontwerp en netten op elkaar af te stemmen.
DIA informatie:
Film, door klikken op Zinkerbord (gasleiding)
Informatie over film:
SAPPEMEER - Tijdens het slaan van een stalen damwand in het Winschoterdiep bij Sappemeer is maandag rond het middag uur brand ontstaan in een gasleiding. De damwand was dwars door een gasleiding heen geslagen waarna er bijna direct brand ontstond. De brandweer heeft het vuur met een waterscherm afgeschermd en gekoeld totdat medewerkers van Enexis de leiding hadden afgesloten, zover kwam het echter niet omdat de leiding na ongeveer anderhalf uur spontaan dicht ging. Medewerkers van Enexis zijn lang bezig geweest om de leiding te vinden en af te sluiten. De brandweer kon na dik twee uur terugkeren naar de kazerne
Verwerk alle informatie in een contract, zodat het voor de aannemer (grondroerder) duidelijk is wat gedaan moet worden.
Een goede voorbereiding is altijd weer de basis van een goed uitvoeringsproces.
Aandachtspunten:
Tekeningen kabels en leidingen
Wat wordt er van de aannemer verwacht in de uitvoering
Welke afspraken zijn er gemaakt met netbeheerders
Welke onderzoeken zijn er uitgevoerd
Welke onderzoeken worden er nog verwacht
Dit is dus meer dan alleen een opmerking: ‘zorgvuldig graven…..’
Vraag aan cursisten:
Wat is uw ervaring hoe er omgegaan wordt met zorgvuldig graven in contracten?
Is het duidelijk wat er moet gebeuren?
Welke informatie wordt meegegeven in het contract?
In de RAW standaard 2010 is publicatie 250 opgenomen.
In hoofdstuk 01.09 Kabels en leidingen zijn de administratieve voorwaarden aangegeven en in er is voorzien in standaard voor de resultaatsbeschrijvingen (zie cursusmap ….).
DIA informatie: Animatie RAW beelden verschijnen na muisklik
Na het overdragen van informatie, bij veel werkzaamheden is dit na aannemen van de werkzaamheden door de aannemer (grondroerder) start de voorbereiding van de graafwerkzaamheden
In deze fase worden de volgende stappen doorlopen:
1. Inzetten onderaannemers
Worden er onderaannemers ingezet, zorg voor heldere afspraken en leg daar ook de verantwoordelijkheden in vast.
2. Houden van bouwbespreking
Een bouwbespreking houden t.b.v. de werkzaamheden rond kabels en leidingen (zorgvuldig graven).
Ter informatie:
Als de UAV van toepassing is (in iedergeval is dat bij RAW contracten), dan zal (indien de aard van het werk daar aanleiding toegeeft) er conform paragraaf 5 van de UAV ‘verplichtingen van de opdrachtgever’ een bouwbespreking met aannemer en de leidingbeheerder gehouden worden.
3. Graafmelding
Een graafmelding doen bij Kadaster. Deze kan maximaal 20 werkdagen en minimaal 2 werkdagen voor de uitvoering gedaan worden.
Eerder is het mogelijk om een Oriëntatieverzoek te doen. (groter gebied)
4. beoordelen van de gebiedsinformatie
Controleer gebiedsinformatie met aangeleverde contractdocumenten en eventuele eerdere verkregen gegevens uit de oriëntatieverzoek.
Extra aandacht voor:
een net met gevaarlijke inhoud of met een grote waarde
het invloedsgebied van de werkzaamheden (bij werken rond wateren en waterkeringen)
Vraag aan cursist: (4a)
Wat moet je doen bij een net met gevaarlijke inhoud of met een grote waarde?
Zie WION artikel 13. NB. Vaak neemt netbeheerder contact op, maar de verplichting ligt formeel bij de grondroerder.
Net met gevaarlijke inhoud of met een grote waarde:
Zie artikel 13 WION:
- Netbeheerder treft voorzorgsmaatregelen
- Grondroerder vangt niet aan
- Grondroerder neemt contact op met de netbeheerder
- Grondroerder neemt ook maatregelen
Beelden als voorbeelden van gevaarlijke inhoud of grote waarde:
- Evides drinkwaterleiding in de buisleidingenstraat
- Kaart gasleidingennet Nederland
DIA informatie:
Gasleiding kaart komt binnen na muisklik, verdwijnt bij volgende muisklik.
Het andere punt waar extra aandacht voor moet zijn bij het beoordelen van de gebiedsinformatie is het invloedsgebied van de werkzaamheden. Dit is alleen van toepassing op bij werkzaamheden rond wateren en waterkeringen.
Het invloedsgebied van de werkzaamheden wordt bepaald door aan de hand van de afmetingen van de werkzaamheden, vermeerderd met de maak- en meettoleranties.
De maak- en meettoleranties zijn afhankelijk van vele factoren
Vraag aan cursisten:
Kunt u aangegeven welke factoren een rol kunnen spelen, bij de werkzaamheden rond wateren en waterkeringen?
Antwoord: bekijken in publicatie 308
publicatie 308 pagina 19 staat een beeld van diverse factoren die invloed uitoefenen op de maak en meettoleranties.
NB.
Afspreken van 1 vaste maat om te zoeken is dus niet mogelijk in deze situatie.
Tijdens ontwerpfase is het invloedsgebied bepaald, dan moet u het controleren.
Is het invloedsgebied niet bepaald, dan moet u dit alsnog doen.
Dan over naar stap 5: onderzoek naar de precieze ligging
Het laatste punt voordat daadwerkelijk met de graafwerkzaamheden gestart kan worden is het verrichten van onderzoek naar de precieze ligging van onderdelen van netten.
5. Verrichten onderzoek naar precieze ligging van onderdelen van netten
Hoe doen we dat?
Inleiding om te vragen is fimpje ’vraag onderzoek verrichten’.
(kan leuk onderbreking zijn, niet noodzakelijk om film te laten zien)
DIA informatie:
Film ‘vraag onderzoek verrichten
De laatste stap van de voorbereiding is het onderzoek verrichten naar de precieze ligging.
Hoe doe je dat?
• Bepaal het graafprofiel
• Bepaal het zoekgebied
Horizontaal: 1,50 meter om het graafprofiel
Verticaal: 0,25 meter onder het graafprofiel, maximaal 1,50 diepte
Liggen K&L binnen het zoekgebied, dan moet daar de precieze ligging van bepaald worden.
Dit doen d.m.v. proefsleuven graven.
Hoe ziet een proefsleuf eruit? Zie volgende sheet.
Het graven van een proefsleuf:
Alleen kabels en leidingen binnen het zoekgebied moeten opgezocht worden.
De proefsleuf wordt gegraven 1 meter aan weerszijde van het net (theoretische ligging)
Volgende keuzes zijn er:
het net wordt niet aangetroffen: (figuur 3a)
Contact opnemen met de netbeheerder
Ontgraven met voorsteken
Het net wordt wel aangetroffen in graafprofiel: (figuur 3b)
Het net wordt aangetroffen onder het graafprofiel: (figuur 4.a, 4b en 4c)
Er wordt een onbekend net aangetroffen -> Melden bij Kadaster
Net ligt met afwijkende ligging (> 1 meter uit de zijkant van het net) -> melden bij Kadaster (formulier afwijkende situatie, zie cursusmap)
DIA informatie:
Film: ‘aannemer verantwoordelijk voor stroomstoring’
Met het aanbrengen van een stalenbuispaal voor de bovenleiding van de tram is een elektriciteitskabel geraakt.
Extra informatie: naar verluid is alles onderzocht en zelf proefsleuven gegraven, echter in het werk is de paal 1,5 meter verplaatst aangebracht. Gevolg: kabelschade.
Rond wateren en waterkeringen is het niet altijd mogelijk om proefsleuven te graven.
Als deze visuele controle niet mogelijk is dan moeten de kabels en leidingen gelokaliseerd worden.
De meest gebruikte technieken zijn:
Aftasten met spuitlans (water of lucht)
Aftasten met prikstok
Akoestische detectie
(elektro)magnetische detectie
Grondpenetrerende radar (Grondradar)
Toepassing van deze methoden is specialistisch werk.
In publicatie 308 zijn technieken beschreven en aandachtspunten gegeven voor het lokaliseren.
Leg de positie van de aangetroffen Kabels en leidingen vast, zie paragraaf. 2.4 publicatie 308.
De voorbereiding van de werkzaamheden zijn zorgvuldig doorlopen, nu start de fase verrichten van de graafwerkzaamheden.
Eerst nog even de laatste controles bij aanvang van de graafwerkzaamheden.
Belangrijk als je niet bij de voorbereiding betrokken bent geweest.
Resultaten proefsleuven zijn verwerkt, de laatste controles uitgevoerd.
Hoe kan u nu zorgvuldig graven en waar moet u graven met voorsteken.
Net binnen 0,75 m naast het graafprofiel, dan ontgraven met voorsteken vanaf 0,50 m boven theoretische ligging
Het net in graafprofiel: (figuur 3b)
Ontgraven met voorsteken vanaf 0,25 m boven theoretische ligging en max. 1,50 m minus maaiveld
Het net onder het graafprofiel: (figuur 4.a, 4b en 4c)
Ontgraven met voorsteken bij ligging 0 – 0,50 m onder graafprofiel
Ontgraven zonder voorwaarden bij ligging >0,50 m onder graafprofiel
Ontgraven met voorsteken.
20 cm handmatig
Verwijder de voorgestoken laag over een diepte van 15 cm door schrapen met de graafbak van de graafmachine.
Pulicatie 250 kent naast de grondroerder ook een feitelijk graver.
De feitelijke graver is degene die in opdracht van de grondroerder het graafwerk uitvoert. Dat kan zijn als werknemer van de grondroerder of als ingehuurde zelfstandige. Niet als hij het graafwerk in onderaanneming uitvoert. In dat geval is hij grondroerder en feitelijke graver in één.
Als laatste schakel in de keten is de feitelijke graver degene die altijd de schade daadwerkelijk veroorzaakt.
Tenzij hij kan aantonen dat hij ‘alles’ in het werk heeft gesteld om schade te voorkomen, wordt hij (of, als hij werknemer is: zijn baas) daar volgens de huidige jurisprudentie ook meestal aansprakelijk voor gehouden. De richtlijn verandert daar niets aan.
Getracht is om door een zorgvuldig voorafgaand proces te volgen het risico in die laatste fase te beperken.
Nu is het advies om in onduidelijke situaties niet te graven gemakkelijker gegeven dan opgevolgd. De praktijk is weerbarstiger dan de theorie.
Tijdsdruk of aandrang van derden kan soms aanleiding zijn met gebrekkige informatie voorhanden toch te graven.
Hij zal zich er in dat geval bewust van moeten zijn dat hij dan op een eigen en aantoonbare manier invulling moet geven aan de verlangde zorgvuldigheid. Doet hij dat niet, dan zal hij nog steeds voor eventuele graafschade worden aangesproken.
Online bij CROW webshop zijn te verkrijgen:
Instructiekaart zorgvuldig graven (zit ook in cursusmap)
Basis toolbox presentaties (p250), om kort en bondig de hoofdpunten te instrueren