1.
Сэдэв: Эссэ хэрхэн бичих вэ?
Шалгасан:..........................
Гүйцэтгэсэн: Б.Оргилтуяа

2.
1. НИЙТЛЭГ ЗҮЙЛ
 Эссэ нь хувь хүний өөрийнхөө үзэл баримтлал,
бодлыг баталгаа нотолгоотойгоор илэрхийлэх
зохион бичлэгийн нэг төрөл юм. Сургалт болон
судалгааны ажлын явцад суралцагч болон
судлаач өөрийн ажигласан...
болоод уншиж судалсан зүйл дээрээ
тулгуурлан тодорхой сэдэв, асуудлаа
өөрийнхөө ойлголт, эргэцүүлэл итгэл үнэмшил
/мэдлэг/-ээ илэрхийлж болно.

3.
ЭССЭНИЙ БҮТЭЦ
1. Сэдэв
Эссэ болгон бодит буюу ил эсвэл битүү буюу далд байгаа ч гэсэн бодит оршин буй
асуудлыг, мөн учирч болзошгүй асуудлыг хөндсөн байна. Эссэний тань үг, өгүүлбэр бүр
тухайн сэдэв рүүгээ чиглэсэн байх ёстой.
2. Удиртгал
-Удиртгал хэсэгтээ, уг эссэд юуны тухай өгүүлж буйг бичнэ.
- Дэвшүүлж буй асуудлаа юу гэж олйгож буйгаа тайлбарлана.
-Өөрийн шинээр гаргаж ирж буй үр дүнг тогтооно.
-Үр дүн тус бүрийн гол санааг товчхон гаргана.
-Удиртгал хэсгийн нийт урт нь 1/10 байхад тохиромжтой.
3. Баталгаа гаргах
Эхний хэсэг:
-Энэ хэсэг нь удиртгал хэсэг рүү хандсан байдалтай байна.
-Эхний өгүүлсэр нь энэ хэсгийн гол санааг өгүүлсэн байна.
-Бусад өгүүлбэрүүд нь уг хэсгийг хөгжүүлсэн, дэлгэрүүлсэн байх бөгөөд хамаарал бүхий
жишээ, баталгаа, ишлэл, бусад бүрэлдэхүүн хэсгүүдйг багтаана.
- Дараагийн хэсэг рүү чиглэсэн өгүүлбэр байна.
Дараа дараагийн хэсгүүд:
-Эхний өгүүлбэр нь өмнөх хэсэгтэй холбогдсон байдалтай байна.
-Хэсгийн гол санааг гаргаж өгнө.
-Бусад өгүүлбэр нь гол санааг дэмжсэн байна.

4.
ЭССЭНИЙ БҮТЭЦ
4. Дүгнэлт
Дүгнэлт ямар нэгэн шинэ материал агуулахгүй.
• Өөрийн баталгаа, гаргасан гол зүйлүүдийг дүгнэнэ.
• Ерөнхий дүнэлтийг тэмдэглэнэ.
• Яагаад энэ дүгнэлт чухал болохыг тодорхой гаргана.
• Сүүлийн хэсгийн өгүүлбэр тань өөрийн баталгааг маш товч сэдэвтэйгээр
холбож дүгнэнэ.
5. Ном зүй ба эх сурвалжийн жагсаалт
Өөрийн эссэндээ ашигласан бүх ном, өгүүлэл, бусад материалыг жагсаан бичнэ.
Ном зүйд эссэдээ шууд ашиглаагүй боловч түүнтэй холбогдуулан ашигласан,
ном зүй тухайн сэдвийн хүрээнд мэдлэгээ тэлэхийн тулд уншсан ном,
материал орно.

5.
ЭССЭ БИЧИХЭД ТАВИГДАХ
ШААРДЛАГУУД
 Эссэ нь бүтэц, агуулга, бичвэрийн хэлбэрийн хувьд
тодорхой шаардлагуудыг хангасан байх ёстой.Эссе нь
бүтцийн хувьд дараах үндсэн хэсгүүдтэй байна. Нүүр
хуудас, сэдвийн нэр
- Удиртгал хэсэг
- Үндсэн тайлбар хэсэг
- Баримт нотолгооны хэсэг
- Дэвшүүлсэн өөрийн санаа дүгнэлтийн хэсэг
- Ашигласан ном материалын жагсаалт
Хэсэг бүрийг бичихдээ хоорондын холбоо логик уялдааг
сайтар гаргаж өгсөн байх ёстой. Эссе нь үг үсгийн алдааг
хянасан, Times New Roman фонтоор, үсгийн хэмжээ нь 12,
мөр хоорондын зай нь 1.5 р1, А4 цаасан дээр, хуудас бүрийг
дугаарласан, хоёр талаас нь зэрэгцүүлж тэгшилэх(Justify )
шаардлагатай. Хэсэг, дэд хэсэг, бүлгүүдийг Font style- ээр
ялгаж өгсөн, цэг таслалындараа заавал нэг зай авч, нийт
10-аас доошгүй хуудас байна.

6.
ЭССЕ БИЧИХ ТАЛААРХ ЗӨВЛӨМЖ
Эссэ бичих нь зөвхөн өөрийн бодлыг илэрхийлэх бус бусдын бичсэн,
бүтээсэн зүйлс, бодит байдлыг судлаж, түүнд үнэлгээ дүгнэлт өгч,
батлаж нотлох, судалгааны ажлын арга барилд суралцах ач
ходбогдолтой, ер нь тийм ч зориулалттай байдаг. Иймд эссэ
бичихэд доорх шаардлага тавигддаг. Үүнд:
1. Уншиж судалсан, ажиглаж туршсан зүйл дээрээ тулгуурлах
2. Тодорхой сэдэв, асуудлыг хөндөхөд зориулагдсан байх
3. Өөрийн үнэлгээ, санаа бодлыг тодорхой илэрхийлэх
4. Тогтоосон хэмжээнд багтсан байх
5. Баталгаа, нотолгоо болох баримт, ишлэлийг авсан байх
6. Бүтэц нь дараах шаардлагыг хангасан байх

7.
ЭССЭ БИЧИХЭД АНХААРАХ ЗАРИМ
ЗҮЙЛС:
• Өөрийн санаа, үзэл бодлыг шууд хүүрнэн өгүүлэхээс зайлсхийх
• Хэвлэл, ном зохиолоос бусдын бүтээлийг товчлон хуулахаас
болгоомжлох
• Хэтэрхий өргөн юм уу олон санааг багтаахаас зайлсхийх
• Бусдын санааг давтан үзүүлэх, нуршихаас зайлсхийх
• Эхлэл, үндсэн хэсэг, төгсгөл нь тодорхой байх
• Эссэ нь найруулан бичлэг биш, тайлан биш, бүтээлч сэтгэлээ,
танин мэдэх ажлын тань үр дүн гэдгийг анхаарах

8.
ЭССЭГ ҮНЭЛЭХЭД:
• Сонгосон сэдэв асуудалдаа хэр зэрэг гүнзгий
орсон
• Холбогдох материалыг хэр зэрэг онож судалсан
• Өөрийн үнэлгээ дүгнэлтийг хэр зэрэг бодитой,
тодорхой гаргасан
• Баталгаа нотолгоог хэр зэрэг оновчтой хийсэн
• Ишлэл зүүлтийг хэр зэрэг соёлтой зөв хийсэн
• Бусдад тавьсан шаардлагуудыг хэр хангасан
зэргийг тооцож үзсэн