1. ΓΕ.Λ. Ν. ΠΕΡΑΜΟΥ ΚΑΒΑΛΑΣ
«Μουσεία και Αρχαιολογικοί Χώροι
Περιοχής Καβάλας»
Ερευνητική Εργασία
Τάξη Α’, Τετράμηνο
Β’
Σχ. έτος: 2013-14

2. «Δε γυρεύω μήτε το σταμάτημα, μήτε το γύρισμα
προς τα πίσω, γυρεύω το νου, την ευαισθησία και
το κουράγιο των ανθρώπων που προχωρούν
εμπρός»
Γιώργος Σεφέρης Από τους σημαντικότερους Έλληνες
ποιητές. Βραβεύτηκε με Νόμπελ λογοτεχνίας

4. Μουσείο
Με τον όρο Μουσείο εννοείται: «ένα μόνιμο
ίδρυμα, μη κερδοσκοπικού χαρακτήρα, στην
υπηρεσία της κοινωνίας και της ανάπτυξής
της, ανοικτό στο κοινό, που έχει ως έργο του
τη συλλογή, τη μελέτη, τη διατήρηση, τη
γνωστοποίηση και την έκθεση τεκμηρίων του
ανθρώπινου πολιτισμού και περιβάλλοντος,
με στόχο τη μελέτη, την εκπαίδευση και την
ψυχαγωγία»

5. Αρχαιολογικοί Χώροι
Ως «Αρχαιολογικοί Χώροι» νοούνται
εκτάσεις στην ξηρά ή στη θάλασσα ή στις
λίμνες ή στους ποταμούς, οι οποίες
περιέχουν ή στις οποίες υπάρχουν ενδείξεις
ότι περιέχονται αρχαία μνημεία ή αποτέλεσαν
ή υπάρχουν ενδείξεις ότι αποτέλεσαν από
τους αρχαιοτάτους χρόνους έως και το 1830
μνημειακά, οικιστικά ή ταφικά σύνολα
Οι αρχαιολογικοί χώροι περιλαμβάνουν
και το απαραίτητο ελεύθερο περιβάλλον
που επιτρέπει στα σωζόμενα μνημεία να
συντίθενται σε ιστορική, αισθητική και
λειτουργική ενότητα

6. Ιστορική Αναδρομή -
Σπουδαιότητα 1/3
Η τέχνη, με την ευρύτερη έννοια, είναι η
έκφραση της ανθρώπινης δημιουργικότητας
και φαντασίας, αυτή που ακόμη και σε
καιρούς κρίσης, μας μεταφέρει την ομορφιά
σε όλο της το μεγαλείο
Τα μουσεία, συλλέγουν και συντηρούν
αντικείμενα επιστημονικής, καλλιτεχνικής ή
ιστορικής σημασίας και τα καθιστούν
διαθέσιμα για δημόσια προβολή μέσα από
μόνιμες ή προσωρινές εκθέσεις

7. Ιστορική Αναδρομή –
Σπουδαιότητα 2/3
Τα περισσότερα μεγάλα μουσεία βρίσκονται
σε μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο, ενώ
μικρότερα, σε πιο μικρές πόλεις,
κωμοπόλεις, ακόμη και στην ύπαιθρο
Τα πρώτα μουσεία ξεκίνησαν ως ιδιωτικές
συλλογές πλούσιων ατόμων, οικογενειών
ή ιδρυμάτων τέχνης και σπάνιων φυσικών
αντικειμένων και έργων τέχνης

8. Ιστορική Αναδρομή –
Σπουδαιότητα 3/3
Τα πρώτα δημόσια μουσεία στον κόσμο
άνοιξαν στην Ευρώπη κατά τον 18ο αιώνα
και την εποχή του Διαφωτισμού
Μερικές φορές, ένα μουσείο μπορεί να
αποτελεί αφ’ εαυτού του, έναν ταξιδιωτικό
προορισμό. Ακόμη κι αν δεν ήμαστε ειδικοί
της τέχνης, θα εντυπωσιαστούμε από τη
μαγεία των αρχαίων και νεότερων εκθεμάτων

10. Περιοχή Καβάλας 1/2
Τα μουσεία και οι αρχαιολογικοί χώροι της
περιοχής μας, είναι:
•Αρχαιολογικό μουσείο Καβάλας
•Μουσείο & αρχαιολογικός χώρος Φιλίππων
•Μουσείο & αρχαιολογικός χώρος Θάσου
•Μουσείο καπνού Δήμου Καβάλας
•Δημοτικό μουσείο Καβάλας

11. Περιοχή Καβάλας 2/2
•Ναυτικό μουσείο Καβάλας
•Μουσείο προσφυγικού Ελληνισμού Καβάλας
•Εθνολογικό μουσείο Ελλήνων της Καππαδοκίας
Νέας Καρβάλης
•Μουσείο κέρινων ομοιωμάτων στα Κηπιά

12. Χάρτης Περιοχής

15. Αρχαιολογικό Μουσείο 1/3
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας ιδρύθηκε
το 1934. Από το 1964 στεγάζεται στο κτήριο
στην παραλία. Επεκτάθηκε στα τέλη της
δεκαετίας του 2000, προκειμένου να
αποκτήσει νέους χώρους. Από το 2009
ενσωματώθηκε νέα πτέρυγα
Είναι το κεντρικό αρχαιολογικό μουσείο της
Ανατολικής Μακεδονίας. Στεγάζει
προϊστορικά ευρήματα από όλη την
περιφέρεια Καβάλας καθώς και ευρήματα
από τις ανασκαφές της πόλης της Καβάλας,
της Αμφίπολης, καθώς και από άλλες
περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας

16. Αρχαιολογικό Μουσείο 2/3
Στο ισόγειο του κτηρίου, η πρώτη αίθουσα
είναι αφιερωμένη στις ανασκαφικές έρευνες
της Νεάπολης – Χριστούπολης – Καβάλας.
Τα τρία ονόματα της πόλης κατά την
αρχαιότητα, τα βυζαντινά και τα νεότερα
χρόνια, αντίστοιχα
Η δεύτερη αίθουσα είναι αφιερωμένη στις
ανασκαφές της Αμφίπολης. Τα περισσότερα
εκθέματα είναι δείγματα της κλασικής και
ελληνιστικής περιόδου και της ρωμαϊκής
εποχής και προέρχονται από το νεκροταφείο
της πόλης

17. Αρχαιολογικό Μουσείο 3/3
Στο μουσείο εκτίθενται αρχαιότητες από τη
Γαληψό, την Οισύμη, τη Νικήσιανη, την
αρχαία Τόπειρο, τα Άβδηρα, τη Μεσημβρία
και την αρχαία Τράγιλο
Στην αυλή και στο αίθριο του μουσείου
υπάρχουν επιτύμβιες και αναθηματικές
στήλες, ανάγλυφες και ενεπίγραφες, καθώς
και αρχιτεκτονικά μέλη από διάφορες
περιοχές της ανατολικής Μακεδονίας, που
χρονολογούνται στη ρωμαϊκή εποχή

30. Αρχαιολογικό Μουσείο 1/2
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Φιλίππων είναι
κτισμένο τη δεκαετία του 1960 και είναι
συνυφασμένο με τον ομώνυμο αρχαιολογικό
χώρο
Διαθέτει δύο ενότητες εκθεσιακών χώρων για
τη μόνιμη παρουσίαση των ευρημάτων από
τις ανασκαφές της αρχαίας πόλης

31. Αρχαιολογικό Μουσείο 2/2
Στο ισόγειο, όπου είναι η πρώτη ενότητα,
παρουσιάζεται αρχαιολογικό, ιστορικό και
εποπτικό υλικό της πόλης των Φιλίππων και
της περιοχής της, από τους προϊστορικούς
χρόνους ως το τέλος της ρωμαϊκής
αρχαιότητας
Στον όροφο του κτιρίου, όπου είναι η δεύτερη
ενότητα, παρουσιάζεται η χριστιανική πόλη
από τα παλαιοχριστιανικά χρόνια της ακμής
ως την συρρίκνωσή της, τον 7ο
μ.Χ. αιώνα
και ως την οριστική ερήμωσή της, στα τέλη
του 14ου
αιώνα

42. Αρχαιολογικός Χώρος 1/7
Ο Αρχαιολογικός Χώρος Φιλίππων βρίσκεται
17χλμ. από την πόλη της Καβάλας, δίπλα
στη σημερινή κωμόπολη των Κρηνίδων
Εδώ συναντιούνται τρεις πολιτισμοί.
Ο αρχαίος Ελληνικός, ο Ρωμαϊκός και
ο Βυζαντινός

43. Αρχαιολογικός Χώρος 2/7
Οι ανασκαφές φέρουν ακόμη στο φως
σημαντικά ευρήματα, όπως:
•Τμήμα της αρχαίας Εγνατίας Οδού
•Ερείπια της Ρωμαϊκής Αγοράς
•Τη φυλακή του Αποστόλου Παύλου
•Τις παλαιοχριστιανικές εκκλησίες
•Το αρχαίο θέατρο των Φιλίππων

44. Αρχαιολογικός Χώρος 3/7
Οι Φίλιπποι υπήρξαν από τις σημαντικότερες
πόλεις της Ανατολικής Μακεδονίας.
Τα πρώτα σημάδια ζωής είναι περίπου από
το 5000 π.Χ.
Το αρχικό της όνομα ήταν Κρηνίδες, όπως
και σήμερα. Είχε δοθεί από τους Θάσιοους
στα 360 π.Χ., που την είχαν αποικήσει

45. Αρχαιολογικός Χώρος 4/7
Τέσσερα χρόνια αργότερα, στα 356 π.Χ.,
οι κάτοικοι υπό την απειλή των γειτονικών
θρακικών φύλων, ζήτησαν βοήθεια από την
ανερχόμενη τότε δύναμη του ελληνισμού
Ο βασιλιάς της Μακεδονίας Φίλιππος Β’
προσφέρθηκε να βοηθήσει. Οχύρωσε την
πόλη με ισχυρό τείχος και τη μετονόμασε
σε Φιλίππους

46. Αρχαιολογικός Χώρος 5/7
Οι Φίλιπποι, στα χρόνια που ακολούθησαν,
αναδείχθηκαν σε σημαντική οικονομική
δύναμη. Πέραν της εύφορης γης,
ανακαλύφθηκαν κοιτάσματα χρυσού
Μετά το 168 π.Χ. που οι Ρωμαίοι κατέκτησαν
την περιοχή, οι Φίλιπποι συνέχισαν να έχουν
ανάπτυξη και λόγω της Αρχαίας Εγνατίας
Οδού, που περνούσε από την πόλη

47. Αρχαιολογικός Χώρος 6/7
Το 42 μ.Χ. γίνεται εδώ, η περίφημη μάχη των
Φιλίππων ανάμεσα σε δύο μεγάλες ρωμαϊκές
στρατιές, στους συγκλητικούς που
δολοφόνησαν τον Ιούλιο Καίσαρα και τους
διαδόχους του
Το 49 μ.Χ., ο Απόστολος Παύλος ιδρύει
στους Φιλίππους την πρώτη Χριστιανική
Εκκλησία επί ευρωπαϊκού εδάφους

48. Αρχαιολογικός Χώρος 7/7
Εδώ στους Φιλίππους, ο Απόστολος Παύλος
βαπτίζει και την πρώτη Ευρωπαία Χριστιανή,
τη Λυδία και την οικογένεια της, στον ποταμό
Ζυγάκτη. Σήμερα, Λυδία λέγεται το μικρό
χωριό δίπλα στον αρχαιολογικό χώρο των
Φιλίππων
Το αρχαίο θέατρο των Φιλίππων παραμένει
ολοζώντανο. Φιλοξενεί κάθε χρόνο το
Φεστιβάλ Φιλίππων - Θάσου

59. Ιερό Βαπτιστήριο
Αγίας Λυδίας

63. Διεθνές Φεστιβάλ
Φιλίππων - Θάσου

67. Αρχαιολογικό Μουσείο 1/2
Το Αρχαιολογικό Μουσείο Θάσου άρχισε να
κτίζεται το 1931 και ολοκληρώθηκε το 1935.
Πρόκειται για το παλαιότερο μουσειακό κτίριο
στη Βόρειο Ελλάδα
Κατά τα έτη 1989-1999 κατασκευάστηκε νέα
πτέρυγα. Οι λόγοι που οδήγησαν στην
επέκταση του μουσείου σχετίζονταν με τις
συνεχιζόμενες έρευνες και τη συσσώρευση
του αρχαιολογικού υλικού

68. Αρχαιολογικό Μουσείο 2/2
Η Έκθεση περιλαμβάνει αντικείμενα που
αφορούν την προϊστορία του νησιού, από την
παλαιολιθική ως την εποχή του σιδήρου,
ευρήματα των ιστορικών χρόνων επιγραφές,
αρχιτεκτονικά μέλη δημόσιων και ιδιωτικών
κτιρίων, γλυπτά από τα ιερά της πόλης,
προϊόντα των εργαστηρίων πηλού και
ευρήματα από τα νεκροταφεία της αρχαίας
πόλης

72. Μουσείο Καπνού
Η καλλιέργεια των καπνών φέρνει στα μέσα
του 19ου αιώνα την εγκατάσταση εγχώριων
και ξένων καπνεμπορικών οίκων στην πόλη
της Καβάλας. Όπως γίνεται αντιληπτό η
πορεία του καπνού και το επάγγελμα του
καπνεργάτη είναι άρρηκτα συνδεδεμένα με
την πορεία της πόλης
Το Μουσείο περιλαμβάνει αντικείμενα για την
καλλιέργεια και την παραγωγή του καπνού,
την εμπορική κι αγροτική επεξεργασία του,
τα βιομηχανικά καπνικά προϊόντα και τα
εκθεσιακά δείγματα

76. Δημοτικό Μουσείο
Το Δημοτικό Μουσείο Καβάλας συστάθηκε το
1969 και άνοιξε τις πύλες του στο κοινό το
1988. Τον Μάρτιο του 2011 καταργήθηκε και
οι αρμοδιότητες του πλέον ασκούνται από τη
Δημοτική Κοινωφελή Επιχείρηση
“Δημωφέλεια”
Στεγαζόταν σε νεοκλασικό κτίριο, επί της
οδού Φιλίππου 4. Ο εκθεσιακός χώρος του
μουσείου δε λειτουργεί προσωρινά, ενώ οι
διοικητικές του υπηρεσίες έχουν
μεταστεγαστεί στη Δημοτική Καπναποθήκη

77. Ελευθερές

83. Ναυτικό Μουσείο 1/2
Η αρχαιότερη παραλιακή πόλη της Βόρειας
Ελλάδας είναι η Καβάλα. Η θάλασσα, ήταν
πάντοτε το κυρίαρχο στοιχείο της πόλης στην
ύπαρξής της, η ζωή και ο τροφοδότης της
οικονομίας της
Ένας ακόμη συνδετικός κρίκος στην αλυσίδα
της ναυτικής παράδοσης της Καβάλας, είναι
η Εμπορική της Ναυτιλία. Από τον
7ο π.Χ. αιώνα, οι θαλάσσιοι δρόμοι από τη
Νότια Ελλάδα, τα νησιά του Αιγαίου και τις
Μικρασιατικές πόλεις, κατέληγαν στην αρχαία
Νεάπολη, η οποία έτσι αναδείχθηκε σύντομα
σ’ ένα αξιόλογο εμπορικό λιμάνι

84. Ναυτικό Μουσείο 2/2
Το μουσείο διατηρεί τη ναυτική ιστορία και
παράδοση της πόλης. Έχει σημαντικούς
χορηγούς, πέραν της βοήθειας του
υπουργείου Πολιτισμού
Ο εκθεσιακός χώρος λειτουργεί προσωρινά
στη Δημοτική Καπναποθήκη, ενώ γίνονται
μελέτες να μεταστεγαστεί σε χώρο του
Καρνάγιου

88. Μουσείο Προσφυγικού
Ελληνισμού
Ο Σύλλογος Μικρασιατών Καβάλας «Μνήμη
Μικράς Ασίας», ενενήντα χρόνια μετά τη
Μικρασιατική καταστροφή, δημιούργησε το
«Μουσείο Προσφυγικού Ελληνισμού»
Το μουσείο κρατά ζωντανή τη μνήμη των
αλησμόνητων πατρίδων της Ανατολής, τον
ξεριζωμό και την προσφυγιά, τον αγώνα των
προγόνων μας να ριζώσουν στη νέα τους
πατρίδα

92. Εθνολογικό Μουσείο
της Καππαδοκίας
Στη Νέα Καρβάλη, 8 χιλ. ανατολικά της
Καβάλας, βρίσκεται το Ιστορικό και
Εθνολογικό Μουσείο των Ελλήνων της
Καππαδοκίας
Σ’ αυτό εκτίθενται βαρύτιμες Καππαδοκικές
φορεσιές, χαλιά της φημισμένης
Καππαδοκικής Σχολής, αγιογραφίες,
κοσμήματα και κεντήματα
Το μουσείο βραβεύτηκε από την Ευρωπαϊκή
Ένωση ως το καλύτερο μουσείο της
Ευρώπης για τη χρονιά του 1997

102. Μουσείο Κέρινων
Ομοιωμάτων 1/2
Στα Κηπιά, 8 χιλ. από την Ελευθερούπολη
και 25 χιλ. από την Καβάλα, βρίσκεται το
Μουσείο Κέρινων Ομοιωμάτων του
Θεόδωρου Κοκκινίδη
Το νεοσύστατο μουσείο άνοιξε τις πύλες του
για το κοινό στις 25 Μαρτίου 2010.
Η έκθεση, στο παραδοσιακής αρχιτεκτονικής
ισόγειο κτίσμα, διαρθρώνεται σε δύο
αίθουσες συνολικής έκτασης 150 τ.μ.

103. Μουσείο Κέρινων
Ομοιωμάτων 2/2
Τα πρώτα κέρινα ομοιώματα που
υλοποιήθηκαν από το δημιουργό, ήταν του
Michael Jackson και της Τζένης Καρέζη
Έπειτα ακολούθησαν πολλά άλλα. Στην
έκθεση του μουσείου υπάρχουν ομοιώματα
πολλών δημοφιλών προσώπων
Ανθρώπων της πολιτικής, αθλητικής και
πολιτιστικής σκηνής, έλληνες άλλα και ξένοι

105. Βιβλιογραφία
• Ματσαγκούρας Γ. Ηλίας, 2011, «Η καινοτομία των
ερευνητικών εργασιών στο νέο Λύκειο»
• Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, Χ. Μπακιρτζής 2009,
«Φίλιπποι», Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων
• Χ. Κουκούλη-Χρυσανθάκη, 2002, «Καβάλα –
Αρχαιολογικό Μουσείο Καβάλας», Ταμείο
Αρχαιολογικών Πόρων
• Ζ. Μπόνιας – Σ. Δαδάκη, «Θάσος – Αρχαιότητες Ν.
Καβάλας», Ταμείο Αρχαιολογικών Πόρων
Διαδίκτυο
•http://www.kavalagreece.gr/ «Δημωφέλεια» Δημοτική
Κοινωφελής Επιχείρηση Καβάλας
•http://www.kavala.gov.gr/ Δήμος Καβάλας
•el.wikipedia.org/ Βικιπαίδεια Εγκυκλοπαίδεια

106. Σας ευχαριστούμε για τη προσοχή σας!
«Μουσεία και Αρχαιολογικοί Χώροι
Περιοχής Καβάλας»