Φυσική Ε΄ δημοτικού

2. Τι πιστεύετε ότι είναι ενέργεια; Τι μπορεί να σημαίνει;
Πού μπορούμε να τη βρούμε;

3. Ενέργεια: εν + έργο - έργο μέσα σε κάτι
Ενέργεια είναι η ικανότητα παραγωγής έργου, η ικανότητα αλλαγής της ύλης.
Δεν μπορούμε να τη δούμε, δεν μπορούμε να την πιάσουμε, δεν έχει
μάζα, δεν καταλαμβάνει χώρο.
Την αντιλαμβανόμαστε όμως μερικές φορές από το έργο που παράγεται
και τις μεταβολές που συμβαίνουν.
Η ενέργεια υπάρχει παντού. Στον Ήλιο, τον άνεμο, το νερό στα ποτάμια
και στις λίμνες...
Χωρίς ενέργεια δε γίνεται καμιά αλλαγή στη φύση!
Τη χρειαζόμαστε την ενέργεια;

4. Φυσικά! Για να ζήσουμε χρειαζόμαστε ενέργεια.
Ενέργεια χρειαζόμαστε για να μαγειρέψουμε το φαγητό μας, για να
πλυθούμε, για να ντυθούμε, για να κινηθούμε..
Τι άλλο;

5. Όλες οι συσκευές που χρησιμοποιούμε καθημερινά, από τις πιο μικρές
ώς τις πιο μεγάλες χρειάζονται ενέργεια, για να λειτουργήσουν. Χωρίς
ενέργεια θα ήταν δύσκολο να ζήσουμε.

6. Ο άνθρωπος, εδώ και χιλιάδες χρόνια, αγωνίζεται διαρκώς, για να ελέγξει
και να χρησιμοποιήσει την ενέργεια, προκειμένου να κάνει τη ζωή του
πιο εύκολη.Πριν από χιλιάδες χρόνια κατάφερε να ανάψει φωτιά και
αξιοποίησε την ενέργεια, για να ζεσταθεί, για να φωτίσει τους χώρους
που ζούσε και για να ψήσει την τροφή του.

7. Για να αξιοποιήσει την ενέργεια, κατασκεύασε διάφορες συσκευές και
μηχανές, άλλες απλές και άλλες πιο σύνθετες.
Κατασκεύασε πλοία, ανεμόμυλους, νερόμυλους, κάτοπτρα.

8. Αξιοποίησε
έτσι την ενέργεια του ανέμου που φυσά, το νερό που ρέει ορμητικά και
την ενέργεια που ακτινοβολεί ο Ήλιος.

9. Η πραγματική επανάσταση όμως στην αξιοποίηση των διαφόρων μορφών
ενέργειας ξεκίνησε, μόλις πριν από δύο αιώνες, με την εξέλιξη της
τεχνολογίας. Κατασκευάσαμε σύνθετες συσκευές, που καθημερινά
μετατρέπουν την ενέργεια από μία μορφή σε μία άλλη, διευκολύνοντας
τη ζωή μας.Χρησιμοποιούμε την ενέργεια, για να μαγειρέψουμε το φαγητό
μας, για να διαμορφώσουμε τις κατάλληλες συνθήκες διαβίωσης, για να
επικοινωνήσουμε, να μετακινηθούμε, να ψυχαγωγηθούμε...

10. Μπορεί οι συσκευές και οι μηχανές που κατασκευάζουμε, να είναι σήμερα
πολύ πιο σύνθετες από τις παλιές, μπορεί να λειτουργούν πιο πολύπλοκα...
...η διαπίστωση όμως δεν άλλαξε:

11. Χωρίς ενέργεια δε γίνεται καμιά αλλαγή στη φύση!

12. Αλλαγές λόγω της ενέργειας δε γίνονται μόνο στο μακρόκοσμο αλλά και
στο μικρόκοσμο. Οι συνεχείς κινήσεις των σωματιδίων του μικρόκοσμου
οφείλονται στην ενέργεια την οποία αυτά έχουν από τη στιγμή της
δημιουργίας του σύμπαντος. Χάρη στην ενέργεια που οφείλεται στις
δυνάμεις μεταξύ των στοιχειωδών σωματιδίων, των ηλεκτρονίων και των
κουάρκ, συγκροτούνται τα μεγαλύτερα σωματίδια:
τα πρωτόνια,
τα νετρόνια,
τα άτομα και τα
μόρια.

13. Η ενέργεια στη φύση αλλάζει διαρκώς μορφή. Κάποιες φορές τα
αποτελέσματα των αλλαγών αυτών είναι ευεργετικά, όπως στη βροχή,
στον άνεμο, στην ανάπτυξη των φυτών και των ζώων, ενώ κάποιες άλλες
είναι καταστροφικά, όπως στις πυρκαγιές, στους σεισμούς, στους τυφώνες.
Πολλές φορές προκαλούμε εμείς οι ίδιοι τη μετατροπή της ενέργειας
στη μορφή που μας είναι κάθε φορά χρήσιμη.

14. Η ΕΝΕΡΓΕΙΑ ΕΧΕΙ ΠΟΛΛΑ «ΠΡΟΣΩΠΑ»
Στην ενέργεια δίνουμε διάφορα ονόματα ανάλογα με την προέλευσή της και
τον τρόπο με τον οποίο τη χρησιμοποιούμε. Τα διάφορα «πρόσωπα» με τα
οποία η ενέργεια «εμφανίζεται» τα ονομάζουμε μορφές ενέργειας.

15. Παρατήρησε τις παρακάτω εικόνες και συζήτησε για τις διάφορες μορφές
της ενέργειας. Μπορείς να εξηγήσεις τις διαφορετικές ονομασίες της;
ΧΗΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

16. Χημική είναι η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στα ξύλα, στα κάρβουνα,
στο πετρέλαιο, στο φυσικό αέριο, και στα τρόφιμα.
Η χημική ενέργεια απελευθερώνεται με την καύση που είναι μια χημική
αντίδραση.
ΟΠΑ!
Τι καύση γίνεται στα
τρόφιμα;
Γίνεται καύση σε όλα
τα τρόφιμα;

17. ΗΛΕΚΤΡΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

18. Ηλεκτρική ονομάζουμε την ενέργεια που μεταφέρεται από το ηλεκτρικό ρεύμα.
Το ρεύμα μεταφέρεται από τα ηλεκτρικα
κυκλώματα στις διάφορες συσκευές που
έχουμε στο σπίτι.

19. ΠΥΡΗΝΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

20. Πυρηνική ονομάζεται η ενέργεια που είναι αποθηκευμένη στον πυρήνα
των ατόμων.
Για να απελευθερωθεί πρέπει να γίνει σχάση του πυρήνα του Ουρανίου,
να «πυροβοληθεί» δηλαδή ο πυρήνας του στοιχείου αυτού με ένα νετρόνιο
και να διασπαστεί. Τότε απελευθερώνεται η πυρηνική ενέργεια. Βέβαια όλο
αυτό γίνεται στα πυρηνικά εργοστάσια.

21. Σήμερα την πυρηνική ενέργεια τη χρησιμοποιούμε για να δημιουργούμε
κυρίως ρεύμα, αλλά δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι μπορεί να γίνει πολύ
καταστροφική είτε σε έναν πόλεμο είτε σε ένα ατύχημα.
Τσέρνομπιλ
(Ουκρανία)
1986

22. ΘΕΡΜΟΤΗΤΑ ή ΘΕΡΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

23. Θερμότητα ονομάζεται η ενέργεια που ρέει από ένα σώμα σε ένα άλλο,
λόγω της διαφορετικής τους θερμοκρασίας και πάντα από το θερμότερο
στο ψυχρότερο.
Από πού προς πού ρέει η θερμότητα;

24. ΚΙΝΗΤΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

25. Κινητική ονομάζουμε την ενέργεια που έχουν τα σώματα όταν κινούνται.
Για να έχει κινητική ενέργεια ένα σώμα Πρέπει να ΚΙΝΕΙΤΑΙ.
Η κινητική ενέργεια αυξάνεται πολύ με την ταχύτητα.
Πού αλλού μπορούμε να βρούμε κινητική ενέργεια;

26. ΔΥΝΑΜΙΚΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

27. Δυναμική είναι η ενέργεια που έχουν τα σώματα λόγω του ύψους στο
οποίο βρίσκονται ή λόγω της παραμόρφωσής τους.
Στην πραγματικότητα είναι συσσωρευμένη ενέργεια που περιμένει απλώς
να απελευθερωθεί για να μετατραπεί σε άλλες μορφές ενέργειας.

28. ΦΩΤΕΙΝΗ ΕΝΕΡΓΕΙΑ

29. Τι μπορούμε
να συμπεράνουμε;
Φωτεινή ενέργεια η αυτή που μεταφέρει το φως. Το φως είναι ενέργεια.

30. κινητική, δυναμική, φωτεινή, ανάλογα με την προέλευσή της
και τον τρόπο που τη χρησιμοποιούμε.
Ονομάζουμε την ενέργεια χημική, ηλεκτρική, πυρηνική, θερμότητα,

33. ΤΙ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΘΥΜΟΜΑΣΤΕ
Τα διάφορα «πρόσωπα» με τα οποία η ενέργεια «εμφανίζεται» τα
ονομάζουμε μορφές ενέργειας.
Ονομάζουμε την ενέργεια χημική, ηλεκτρική, πυρηνική,
θερμότητα, κινητική, δυναμική, φωτεινή, ανάλογα με την προέλευσή
της και τον τρόπο που τη χρησιμοποιούμε.

34. Παρουσίαση: ΔΗΜΗΤΡΑ ΜΥΛΩΝΑΚΗ