Gjeografi

1. 1 Krahaso rajonin Jugor me ate Juglindor;
Denisa Caushi
Rajoni Jugor Rajoni Juglindor
• Shtrihet ne pjesen jugore e jugperendimore te Republikes se
Shqiperis
Siperfaqe; 6200 km2
Gjatesi; 130km
Gjeresi; 100 km
• a) Verilindje; Rajoni Juglindor
b) Veriperendim; Rajoni Perendimor
c) Perendim dhe Jugperendim; Deti Jon dhe Gjiri i Vlores;
d) Juglindje; Greqia
• Pozit e favorshme gjeografike pasi;
Ka lidhje me rajonet e tjera ( rruga e rivjeres dhe Tepelen-
Gjirokaster-Kakavije)
Ka porte detare ( i Sarandes dhe i Himares)
Lidhet me shtetet e tjera ( pika kufitare e Kakavijes, Tri Urave, Qafe
Bote)
• Ndertimi gjeologjik i truallit;
Perbehet kryesisht nga shkembinj gelqeror
Ne relievet e larta malore gjenden kryesisht; dolomite, ndersa
neper lugina e kodra ka ; depozitime terrigjene
Pjesa me e madhe e truallit perbehet nga ; antiklinale dhe
sinkliale asimetrik
Strukturat hors-grabene i gjejm prane Detit Jone, por ka dhe
vende qe kane pesuar kontraste te medha hipsometrike.
• Relievi
• Per shkak te ndertimit gjeologjik format me te ndeshura te relievit
jane vargje te vendosura paralel me lugina te vendosura midis tyre,
mbizoteron drejtimi veriperendim-juglindje.
• Reliev strukturor; malre, malesi, lugina e gropa
• Reliev lumor; i zhvilluar ne luginat lumore
• Reliev karstik; i pranishem ne te gjitha malet por kryesisht ne ate te
Kurveleshit
• Reliev erozivo-dendues; i pranishem ne Tomorr-Melesin, Luftinjes,
Vokopoles e Shushices.
Reliev bregdetar; pergjat bregut Jonian
• Shtrihet nga rrjedha e mesme e Shkumbinit deri ne Leskovik.
Perendim; Kodrat e Suloves, luginen e Tomorices dhe krahinen
e Dangellis
Lindje; me Maqedonin e Greqin
• Ka nje pozit te favorshme gjeografike; pasi ne rajon eshte
projektuar te kaloj nje rrug e cila lidh lindjen me perendimin.
Po ashtu kalojn rruge te cilat lidhin kete rajon me rajonet e
tjera dhe me e rendesishmja ka shume pika kufitare qe lidhin
vendin me shtetet fqinje.
Maqedonin ( Tushemisht, Qafe-Thane, Gorrice)
Greqin ( Kapshtice)
• Ndertimi gjeologjik i truallit;
Shkembinjte terrigjen te llojit molas gjenden ne gropa,
fushgropa, lugina por edhe ne malesi)
Terrigjenet e llojit afish perbejn malet me te larta (Gramozin )
Gelqeroret ndertojn kurrizet, vargjet malore e malesit, ndersa
magmatiket; ndertojn masivet malore.
• Relievi ; perbehet kryesisht nga gropat e fushgropat, maleve,
malesive dhe luginave.
• Klima;
Ne gropa e fushgropa; ka tipare kontinentale
Me rritjen e relievit ndeshet klima malore
Tiparet kontinentale shfaqen ne dimrin e gjate e te ashper, me
rreshje debore e me ngrica.
Ne gropa e fushgropa rreshjet mesatare vjetore shkojn 650-
800mm

2. 2 Krahaso rajonin Jugor me ate Juglindor;
Denisa Caushi
• Klima;
Llojet me te shpeshta te klimes jane; klima mesdhetare fushore,
kodrinore dhe malore.
Perendim te vendit;a) vere e that e gjate dhe e nxehte b) dimer i
shkurter dhe i lagesht
Terrenet malore; klime me dimer te ftohte me ngrica dhe debore
a) temperature mesatare vjetore ; 14⁰C (lindje) 17-18⁰C (perendim)
Janar (6⁰C-9⁰C) Korriku (25⁰C-26⁰C)
Sasia e rreshjeve 1500-1700mm (bregdet) 2700mm (Kurvelesh)
1300-1400mm (lindje te vendit)
• Hidrografia;
Lumejt e shumte; Vjoses, Osumi i Mesem, Devoll i poshtem , Tomoric,
Palas, Dhermi, Kudhe, Bistric, Kalas dhe Pavllo.
Burime ujore karstike; Uji i ftohte Tepelen, Uji i ftohte Vlore, Borshi,
Sotire, Syrin e Kalter, Vrioi, Progonatit etj
Liqenet; Butrintit dhe laguna Pasha Limanit
• Tokat
Hirta kafe dhe kafenjta
Mocalore; ( Orikum, Delvine, Murisi)
Pyjore e livadhore; Tomor, Zaloshnjes, Nermercke
• Bimesia
Perfaqesohet nga shkurret mesdhetare, te tipit makje. Ne pyje me
drure te larte ahu dhe pishe.
• Fauna
• Perfaqesohet nga kafshe te medha si; ariu murrme, ujku, cakalli,
dhelpra, macja e eger, derri i eger dhe lepuri. Shpende si; thelleza
e malit, pellumbi i eger, turtulli, shkurta etj.
• Hidrografia;
Lumej; Shkumbini, Osumi, Devollidhe nje rrjet perrenjsh
Liqene; Ohrit, Prespes se Madhe dhe te Vogel.
• Tokat ; Kafenjta dhe te murrme pyjore
• Rajoni dallohet per njr mbules bimore te pasur ku mbizoteron
kati I ahut, dhe ai i haloreve. Ne kreshtat e maleve shtrihen
kullotat alpine.