Lufta e pare(1914)
Lufta e dyte (1933)

Luftrat boterore(hyrje)
Lufta e pare boterore
• Ethet e luftes se pare
boterore fillun te ndieshin
qe ne vitin 1900,shkaqet
ishin:
• Rivaliteti midis fuqive te
medha per ceshtjen e
kolonive.
• Aleancat ushtarake
Britani-France dhe Rusi-
Britani per ndarjen e
zonave te ndikimit.
• Kriza Ballkanike si
rrjedhoj e levizjeve per
pavarsi.
Lufta e dyte boterore
• Lufta e II boterore ishte
nje nga luftrat me te
pergjakshme ne
histori,shkaqet:
• Vendosja e regjime ve
totalitare ne disa vende te
EU.
• Zhvillimi I nacionalizimit
ekonomik.
• Formimi I boshteve
kundershtare.

Fillimi I luftes se I boterore
(Me 1914)

Lufta e pare boterore_fillimi
• Si pretekst per fillimin e luftes se pare boterore
sherbeu vrasje e Arqidukes Ferdinant ne Sarajeve,
•Nje ngjarje e tille beri qe Austro-Hungaria ti shpallte lufte
Serbise. Ky veprim alarmoi Rusin dhe Francen te cilat I dolen ne
mbrojtje Serbis,ndersa Gjermania iu kundervu Rusis ne mbrojtje
te Austro-Hungarse.Filloi keshtu formimi I dy boshteve
“Antantes” dhe “Fuqive Qendrore”. Lufta filloi kur Gjermanet I
shpallin lufte Rusis me 1 gusht dhe Frances me 3 gusht.

March 3,1918 Traktati I Brest-Litovsk u nenshkrua nga Rusia dhe Gjermania.

Atlanta
Perandoria Austro-
Hungareze
Perandoria Gjermane Perandoria Osmane
Fuqite Qendrore
Britania e madhe Franca Perandoria Russe
..ne luftë me:

Lufta e pare boterore u zhvillua ne tri fronte:
• Ne frontin perendimor:
1. Ne 6 shtator 1914,u zhvilua beteja e Marrnes midis
koalicionit Anglo-Francez dhe Gjermaneve.Beteja
perfundoi me parandalimin te trupave Gjermaneve drejt
Parisit.

July 15,1918 Filloi beteja e dyte e Marnes. Shenoi fillimin e rrezimit te ushtris se
Gjermanis

21 Shkurt ,1916 Filloi beteja e Verdunit. Me e madhja dhe me e
gjata ne histori. (midis Gjermanis dhe
the greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world historythe greatest and lengthiest in world history

4 Korrik, 1916 Filloi ofensiva e lumit Soma ,ku humbjet per te dyja palet ishin
shume te medha,aq sa nuk dihet se kush fitoi.

1 korrik ,1916 Qe ne fillim te betejes se Somas Britania kishte humbur rreth
420000 njesi ushtarake.

September 15,1916 Perdorimi I pare ne mase I tankeve ne nje beteje, ne Soma
David Pentland

Traktatet gjate luftes se pare boterore:
Me 26 Prill, 1915 u nenshkruar traktati I fshehte I Londres midis Atlantes dhe
Italis.Ne raste se Italia do te perkrahte “Antanten” dhe ajo do te fitonte ateher
asaj I premtoheshin territoret ne veri te Italis,ne Dalmaci, dhe aneksimi I nje
pjese te Shqiperis.

SHTETET E BASHKUARA TE AMERIKES
SHBA kishte mbajtur qendrim asnjeanjes deri ne momentin kur Meksika
ben marveshje me Fuqit qendrore ku ne qofte se ajo I perkrahte ne lufte
asaj I premtoheshin teritore ta SHBA-se.Per kete arsye me 2 prill 1917
presidenti I SHBA W.Willson I kerkoi kongresit ti shpallte lufte Gjermanis.
Hyrja e saj ne
lufte….

Betejat ne fronin Lindor_
Ky fron shtrihej nga Deti Baltik deri ne Detin e Zi, ketu luftonin
Ruset kunder Austriakeve Gjermaneve dhe Turqeve.Ne kete front
Rusia pesonte humbje te njepasnjeshme per shkake te
armatimeve te vjetra dhe te pamjaftueshme por edhe per shkak te
mungeses ushtarake dhe ushqimore.
Me mars 1918 , Rusia nenshkroi me Gjermanin traktatin e Brest-
Worksit , ku ajo humbiste 20% te territorit te saj.

6-20 Nentor ,1917 Britania sulmoi me gjithcka kishte fronin lindor dhe me ne fund
korri nje fitore ne “Cambrai”
Cambrai showed the full potential of the tank on the battlefield.

24 Tetor ,1917 Beteja “Caporetto” – Italia u shkaterrua fuqishem.

25 Shtator,1915 Filloj beteja e Loos

31 korrik ,1917 Kjo date shenon fillimin e betejes se “Ypres”.

31 Maj ,1916 Beteja e Jutlandes, beteja me pjesmarrje me te madhe te
lufteanijeve ne histori.

7 Maj ,1915 “Lusitania” u mbyte nga nje lufte anije gjermane.

18 Tetor, 1914 Beteja e pare e Jures.

February 19, 1915 Britaniket bombarduan fortesat Turke ne Dadanele.

8 Gusht ,1918 Atlanta perparon kundrejt Fuqive qendrore.

Fundi i luftes
Ne 1918 Fuqit e Bllokut po pesonin disfata te njepasnjeshme
,Austro-Hungaria ishte thyer ne Frontin Jugor.Perandoria
Osmane po pesonte humbje te njepasnjeshme. Ne shtator
1918 Bullgaria iu nenshtrua antantes keshtu qe Gjermania
mbeti e vetme ne Lufte. Ne territorin e saj shperthyen
kryengritje te shumta qe sollen rrezimin e “Vilhelmit II “Me 9
nentore 1918 Gjermania u shpall Republik.Ne 11 nentor 1918
u nenshkrua armepushimi midis Gjermanis dhe Atantes.

30 Dhjetor , 1918
3 Nentor ,1918
Turqia nenshkroi armpushimin.
Austria nenshkroi armpushimin.

9 Nentor ,1918 Kaiser William II abdikoj nga froni.

11 Nentor ,1918 Gjermania nenshkroi armpushimin me Atlanten– kjo ngjarje shenon
daten zyrtare te perfundimit te luftes se pare boterore.

Perfundon
Lufta e pare boterore
(1918)

15 vjet me vone
(Ne 1933)

Fillimi I luftes se dyte
boterore
(1933)
“
”

Ne Europe shfaqen regjimet totalitare komuniste, shkendija e luftes.

Hitleri merr pushtetin.

Lufta e dyte boterore(fillimi)
• Si preteks per fillimin e luftes sherbeu sulmi I nje
radio stacioni Gjerman nga vete gjermanet por
te veshur si Polak.
• Lufta filloi ne 1 shtatore 1939 me sulmin e
Gjermaneve ndaj Polonis.Me 27 shtatore 1939
gjermanet pushtuan Polonin ndersa qe ne 3
shtator Anglia dhe Franca I kishin shpallur lufte
Gjermanis.
• Ne lindje Forcat Sovjetike kishin filluar pushtimin
e Polonis Lindore dhe ne mars 1940 ato kishin
pushtuar edhe Estonin, Lituanin, Letoni.
• Me 27 shtator u firmos nje protokoll Gjerm-
Sovjet sipas te cilit Rusis I riktheheshin te gjirha
territoret e marra me pare.

1 Shtator ,1939 Gjermania pushton Polanden, Lufta e dyte boterore fillon.

Veprimet ushtarake ne Perendim

• Ndonese Britania dhe Franca ishin ne lufte
me Gjermanine nga shtatori 1939 deri me
prill 1940 nuk u zhvillua asnje beteje.
• Kjo ne histori njihet me emrin “lufte e
cuditshme”.

14 qeshor 1940
22 qeshor 1940
Trupat gjermane hyjne ne Paris
Franca dorezohet

Pas renies se Frances Hitleri mendoi se Britania do te dorezohej lehte.

Lufta me Britanie qe e pergjakshme ajo u zhvillua ne toke,

ne ajer,

Ne uje.
War in Russia

Lufta ne lindje

22 qeshor
1941
21 qeshor
1941
Gjermania sulmon Rusine.
Batalioni gjerman I quajtur “Qendra” pushton Smolenskun, vetem 220
milje larg Moskes
Operacioni Barbarosa fillon kur 4.5 milione trupa naziste pushtojne Rusine ne nje front prej
1.800 miljeje.

6 shtator 1941
15 nentor 1941
21 shtator
1942
Hitleri urdheron trupat qe te pushtojne Mosken.
Fillon mesymja e dyte drejt Moskes e cila perfundon me humbjen e
Gjermanise.
Zhvillohet lufta e Leningradit por ruset arriten ta mbronin.
Beteja e Leningradit
Lufta ne Russi

5 korrik 1943 Zhvillohet beteja me e madhe e tankeve kunder Kirkushit qe mbyllet me
fitoren e sojveteve.

Veprimet ushtarake
ne Ballkan

6 prill1941 Hitleri dergoi trupat per te filluar sulmin ndaj Jugosllavise.

maj 1945 Forcat Aleate dergojne trupa ne Jugosllavi per ta mbeshtetur dhe e clirojne
Ate.

ne mars
1944
U zhvillua lufta me e pergjakshme ajo Italo-Greke por perfundoi me
Clirimin e Greqise.

Veprimet ushtarake
ne Afrike dhe ne
Oqeanin e Qete

• Per te dy blloqet kundershtare rendese kishte
Mesdheu dhe Afrika.
• Me 1940 Italianet filluan sulmin ndaj Egjiptit. El-
Alanej ishte beteja me e madhe por ne fund Forcat
Aleate arriten qe te fitonin ne Afrike.
• Ne Azi vepronte Japonia e cila mendonte te
krijonte nje perandori te madhe qe te perfshinte
Azine Lindore, Juglindore dhe Oqeanin e Qete.
• Me 27 shtator 1940 Japonia firmosi paktin
tripalesh duke formuar boshtin Berlin-Rome-Tokio.
• Me 1941 Japonia dhe BS nenshkruan paktin e
asnjanesimit ndonese ne kufirin sovjetik
ndodheshin ende trupat japoneze.

• Beteja e Koraleve ne pranver 1942
• Beteja e Midueit ne qershor 1942
• Beteja e Birmanise me 1944
• Beteja e Sajpanit ne qershor 1944
• Beteja e Filipineve me 1944
Betejat me te medhe ne Qqeanin e
Qete.

Perfundimi i
Luftes se dyte
Boterore

10 korrik
1943
8 shtator
1943
Ne Siҫili zbarkuan trupat, Anglo-amerikane.
Qeveria Italiane nenshkroi armpushim me Forcat Aleate

13 tetor Italia I shpalli lufte Gjermanise dhe keshtu Gjermania humbi aleatin

30 prill 1945
ne prill
Adolf Hitler vetevritet ne bunkierin e famshem ne Berlin.
.Forcat Aleate nenshkruan deklaraten per kapitullimin e

6 gusht Hidhet bomba e pare atomike ne Hiroshima.
Hiroshima

9 gusht Hidhet bomba e dyte berthamore ne Nagasaki
Nagasaki

2 shtator Japonia nenshkruan kapitullimin. Lufta e Dyte Boterore me ne fund mbaron.

Ju faleminderit per

Punoi: Klasa e
XI-D
Redaktor:Denis Lezo
dhe Dervish Demaj.