2. Μετά τη μελέτη της
ενότητας θα πρέπει
να μπορώ:
Να αναφέρω τους τρόπους μονογονικής αναπαραγωγής των φυτών.
Να διακρίνω κοινά άνθη σε αρσενικά, θηλυκά ή τέλεια ανάλογα με τους
σχηματισμούς που παρατηρώ.
Να περιγράφω την διαδικασία γονιμοποίησης των φυτών και το σχηματισμό
του καρπού.
Να ταξινομώ συνήθη φυτά σε αγγειόσπερμα και γυμνόσπερμα.
Να αντιληφθώ τη διαφορά γονιμοποίησης και επικονίασης.
Να αναφέρω μερικούς επικονιαστές.
3. Άραγε υπάρχουν φυτά που
αναπαράγονται μονογονικά;
Από τους κονδύλους, τα «μάτια»
μιας ξεχασμένης πατάτας μπορεί να
προκύψει νέο φυτό, αν την
φυτέψουμε.
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 3
5. Η φραουλιά αναπαράγεται με παραφυάδες.
Παραφυάδες είναι πλάγιοι κλάδοι που
φυτρώνουν δίπλα στον βλαστό του φυτού.
Αναπτύσσονται οριζόντια και σε ορισμένα
σημεία που αγγίζουν το έδαφος
σχηματίζονται οι ρίζες του νέου φυτού.
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 5
6. Το αμπέλι αναπαράγεται με
καταβολάδες. Ο καλλιεργητής
λυγίζει βλαστούς από ένα αμπέλι
και τους βυθίζει στο έδαφος. Στα
βυθισμένα τμήματα
δημιουργούνται ρίζες και νέοι
βλαστοί
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 6
7. Το γεράνι αναπαράγεται με
μοσχεύματα. Τα μοσχεύματα είναι
τμήματα διαφόρων φυτικών οργάνων
κυρίως βλαστών, τα οποία αν
τοποθετήσουμε σε νερό ή χώμα
αναπτύσσονται νέα φυτά.
Πλεονεκτήματα:
1) δημιουργία φυτών που έχουν τα ίδια επιθυμητά
χαρακτηριστικά με τον γονιό.
2) Γρήγορη παραγωγή πολλών νέων φυτών
7
9. Ωραία, κάποια φυτά αναπαράγονται
μονογονικά. Με τα υπόλοιπα τι γίνεται;
Υπάρχει αναπαραγωγικό όργανο στα
φυτά;
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 9
10. Τα ανθόφυτα αναπαράγονται αμφιγονικά.
Το άνθος είναι το αναπαραγωγικό όργανο του
φυτού και παράγει τους γαμέτες.
Ανθος από το φυτό kiwi
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 10
10
Jatropha integerrima
14. Υπάρχουν φυτά που έχουν και αρσενικά και θηλυκά άνθη στο ίδιο άτομο ή
τέλεια άνθη και τότε ονομάζονται μόνοικα (ένας οίκος δηλαδή σπίτι)
Άρα υπάρχουν μόνο αρσενικά φυτά ή
Άλλα φυτά έχουν αρσενικά και θηλυκά άνθη σε διαφορετικά άτομα του ίδιου
μόνο θηλυκά ή μόνο τέλεια;
είδους και τότε ονομάζονται δίοικα (δύο οίκοι).
Βελανιδιά: αρσενικά και
θηλυκά άνθη στο ίδιο
άτομο(φυτό)
Συκιά: αρσενικά και
θηλυκά άνθη σε
διαφορετικά άτομα(φυτά)
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 14
Πορτοκαλιά: τέλεια
άνθη
16. Αφού τα άνθη δεν
μετακινούνται, πώς να
μεταφέρονται οι γυρεόκοκκοι
από το αρσενικό στο θηλυκό
άνθος;
Για να γίνει η γονιμοποίηση πρέπει να
μεταφερθούν οι γυρεόκοκκοι από τους
ανθήρες των στημόνων στο στίγμα του
υπέρου. Η διαδικασία αυτή ονομάζεται
επικονίαση.
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 16
17. Μόνο με τον αέρα
πραγματοποιείται η
επικονίαση;
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 17
17
18. Υπάρχουν άραγε άλλα ζώα
εκτός από τις μέλισσες που
να βοηθούν στην επικονίαση;
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 18
19. Την ίδια γύρη έχουν τα φυτά που
επικονιάζονται με τον άνεμο και αυτά που
επικονιάζονται με τα ζώα;
Τα χαρακτηριστικά της γύρης
του κάθε είδους φυτού
διαφέρουν ανάλογα με τον
τον τρόπο της επικονίασης.
φυτά στα οποία η
Τα
επικονίαση γίνεται με ζώα
έχουν κολλώδεις
γυρεόκοκκους
αυτά που η επικονίαση
Σε
γίνεται με τον άνεμο έχουν
ελαφριούς , μικρούς
γυρεόκοκκους,.
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 19
20. Ο καρπός δημιουργείται πριν
ή μετά την γονιμοποίηση;
προεκβολή
Όταν φτάσει ο γυρεόκοκκος στο
στίγμα του υπέρου τότε
αναπτύσσεται μια προεκβολή η
οποία φτάνει στην ωοθήκη.
Μέσα από την προεκβολή
μεταφέρεται ο γαμέτης στην
σπερματική βλάστη που φέρει το
ωάριο.
Ακολουθεί συνένωση των δύο
γαμετών (γονιμοποίηση) και
δημιουργία του ζυγωτού.
ωάριο
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 20
21. Το ζυγωτό εξελίσσεται σε φυτικό έμβρυο και σπέρμα.
Η ωοθήκη μεταβάλλεται σχηματίζοντας τον καρπό.
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 21
23. Στον καρπό περικλείονται ένα ή
περισσότερα σπέρματα.
Τα σπέρματα της πορτοκαλιάς, του μάγκο, του
πεπονιού κ.α. βρίσκονται μέσα στον καρπό, σαν
να βρίσκονται μέσα σε αγγείο. Τα φυτά αυτά
ονομάζονται αγγειόσπερμα. Γενικά τα
ανθόφυτα είναι αγγειόσπερμα.
Κάθε σπέρμα περικλείει το φυτικό
έμβρυο το οποίο θα εξελιχθεί σε νέο
φυτό.
Τα σπέρματα στα κωνοφόρα και σε
κάποια τροπικά φυτά είναι γυμνά δεν
περιβάλλονται από καρπό. Τέτοια φυτά
ονομάζονται γυμνόσπερμα
Δέσποινα Σετάκη - Αναπαραγωγή στα φυτά
Διαφάνεια 23