1. İŞLETMELERDE MOBBING
201038010 GİZEM KÖSE
201038022 ZEYNEP MUTLU
201333046 YELİZ ÇOTOY

2. MOBBING NEDIR ?
 İşyerinde zorbalık ve
duygusal taciz, ya da
uluslararası kabul görmüş
adıyla mobbing , bir kişinin
ya da bir grubun hedef
seçilmiş kişiye karşı
uyguladıkları ısrarlı,
sistematik, aşağılayıcı,
yıldırıcı, haksız söz ve
davranışlardır.

3. LEYMANN’A GÖRE;
 Çalışma yaşamında mobbing kavramının ilk kez,
80’li yılların başında İsveçli endüstri psikoloğu
Heinz Leymann tarafından kullanıldığı
bilinmektedir.
 Leymann, mobbingi, “iş yaşamında bir ya da
daha fazla kişiye yönelik sistematik olan
düşmanca ve etik dışı iletişim kurma yoluyla
psikolojik terör” olarak tanımlamaktadır.

4. NEDENLERI
 İşletmelerde mobbingin belirli
nedenleri olmamakla birlikte,
pek çok mobbing olayını kişisel
kıskançlıklar tetiklemektedir.
İşletmeler büyüdükçe, daha iyi
görevler, daha çekici mevkiler
ve daha yüksek maaşlar
mobbinge neden
olabilmektedir.

5.  Şiddet uygulayıcılarını amacı,
kurbanı kendi iradesine bağımlı
hale getirip, kişiliğini tartışmasız
kabul etmesini sağlamaktır. Kişi
bu yolla, kurbanın kendisine olan
saygısını yitirerek, benliğini
öldürerek, kendisine karşı saygılı
ve terbiyeli olmasını ve koşulsuz
itaati sağlamayı amaçlamaktadır.

6. MOBBING DAVRANIŞINI KIMLER
YAPABILIR?
 Bireylere; işyerindeki üstleri, eşit
düzeyde çalışanlar ya da astları
tarafından sistematik biçimde
uygulanan her tür kötü muamele,
tehdit, şiddet, aşağılama gibi
davranışlar

7. EN ÇOK KARŞILAŞILAN MOBBING
DAVRANIŞLARI
 Yapılan yanlışlardan sorumlu tutulma
 Kişiye mantıksız işler verilmesi
 Yeteneğinin eleştirilmesi
 Birbiriyle çelişkili kurallara itaat ettirilme
 Görevin kaybettirileceğine ilişkin tehditler
 Küçük düşürülme
 Başarısının olduğundan az gösterilmesi

8. MOBBING TÜRK IŞ DÜNYASINDA NE
KADAR YAYGIN VE NE KADAR BILINIYOR?
 Mobbing Türkiye’de çok çok yaygın.
Kültürümüzün bir uzantısı olarak; geleneklere ve
otorite sahibi büyüklerine uymayan, sorgulayan,
yanlışlıkları ihbar eden, başarısıyla sivrilen,
diğerlerinden farklı olan kişiler ortamdan
çıkarılmak isteniyor. Yapılan az sayıdaki
araştırmalar özel sektörde yaklaşık %30, kamu,
tıp ve eğitim sektörlerinde yaklaşık %40
çalışanın yıldırma kurbanı olduğunu gösteriyor.

9.  Son birkaç yılda özel sektörün insan kaynakları
profesyonelleri “İşyerinde yıldırma amaçlı
duygusal taciz” konusunda biraz fikir sahibi
oldular.
 Kamu sektöründe ise, bu kadar ağır koşullar
varken, bilgilendirme süreçleri yeni başlamış
durumda ve bu bilgilendirmeyi dernekler
yapıyorlar. Kavramın farkındalığı oluşmaya
başladı ama, önlem alma konusunda hemen
hemen hiçbir şey yapılmadı.

11. ÖNEMI VE ETKILERI
 Mobbing, şiddetli bir stres faktörü olup, fiziksel
problemlere, psikolojik bunalımlara ve iş
tatminsizliğine neden olan travmatik hayati bir
olaydır.
 Mobbing sürecinde kurbanı en fazla etkileyen ise,
psikolojik şiddetin sıklığı, tekrarı ve süresidir.
Psikolojik şiddet arttıkça ve süresi uzadıkça,
etkisi de artar. Herkesin psikolojik şiddete
dayanma sınırı farklıdır. Birisi için dayanılabilir
olan bir durum, diğerine büyük zarar verebilir,
psikolojik olarak yaralayabilir.

12. İŞYERİNDE PSİKOLOJİK TACİZİN
SONUÇLARI
İşyerinde uygulanan psikolojik tacizin sonuçları;
mobbing mağdurlarına ilişkin sonuçlar,
mobbingin uygulandığı işletmelere ilişkin sonuçlar,
topluma ve ülke ekonomisine ilişkin sonuçlar
olmak üzere üç grupta incelenebilir:

13. A. MOBBİNG MAĞDURLARINA
İLİŞKİN SONUÇLAR
 1. Ekonomik Sonuçlar
-Ruhsal ve fiziksel sağlığın
iyileştirilmesi amacıyla yapılan
tedavi harcamaları
-İşin yitirilmesi sonucunda düzenli
gelirin kaybı
 2. Sosyal Sonuçlar
-Sosyal imajın zedelenmesi;
-Mesleki kimliğini yitirmesi;
-Aile içinde de zamanla “başarısız,
elindekileri kaçırmış bir birey”
olarak algılanması

14. A. MOBBİNG MAĞDURLARINA
İLİŞKİN SONUÇLAR
 3. Ruhsal ve Fiziksel Sağlığa İlişkin Sonuçlar
- Depresyon,
- Anlamsız korkular ve heyecanlar,
- Yüksek tansiyon,
- Dikkati toplayamama,
- Ellerin terlemesi ve titremesi,
- Baş ve sırt ağrıları,
- Terk edilmişlik duygusu,
- İştahsızlık, zayıflama,
- Özgüven ve özsaygının yitirilmesi,
- Daha ağır olgularda, travma sonrası stres bozukluğu.

15. B. MOBBİNGİN UYGULANDIĞI
ÖRGÜTLERE İLİŞKİN SONUÇLAR
 1. Mobbingin Örgütlere
Psikolojik Maliyetleri
Bireyler arası anlaşmazlık ve
çatışmalar
- Olumsuz örgüt iklimi
- Örgüt kültürü değerlerinde
çöküş
- Güvensizlik ortamı
- Genel saygı duygularında
azalma
- Çalışanlarda isteksizlik
nedeniyle yaratıcılığın
kısıtlanması

16. B. MOBBİNGİN UYGULANDIĞI
ÖRGÜTLERE İLİŞKİN SONUÇLAR
 2. Mobbingin Örgütlere Ekonomik Maliyetleri
- Hastalık izinlerinin artması
- Yetişmiş uzman çalışanların işten ayrılmaları
- İşten ayrılmaların artmasıyla yeni çalışan alımının
getirdiği maliyet
- İşten ayrılmaların artmasıyla eğitim etkinliklerinin
maliyeti
- Genel performans düşüklüğü
- İş kalitesinde düşüklük
- Çalışanlara ödenen tazminatlar
- İşsizlik maliyetleri
- Yasal işlem ve/veya mahkeme masrafları
- Erken emeklilik ödemeleri

17. C. MOBBİNGİN TOPLUMA VE
ÜLKE EKONOMİSİNE İLİŞKİN
SONUÇLARI
- Mağdurun sağlık problemleri nedeniyle
yapılan sağlık harcamalarının artması,
- Sigorta masraflarında artış,
- İşsizlik,
- Nitelikler ve yeteneklerin altında
çalıştırılmadan doğan vergi kayıpları,
- Devletin sağladığı yardım programlarına
yönelen talebin çoğalması
- Erken emeklilik oranının artması,
- İşyerlerinde uygulanan psikolojik taciz
sonucunda mesleki yeterliliğini
yitirmiş, psikolojik yönden tükenmiş,
sağlıksız bireylerin boşta gezdiği bir
toplum
- Mağdurun kaba ve şiddet kullanan bir
birey haline gelmesi sonucunda
boşanmış ve parçalanmış ailelerin
bulunduğu toplum
- Mutsuz bireyler ve ailelerin yer aldığı ve
çalışma barışının bulunmadığı bir iş
yaşamı

18.  Sonuç olarak, mobbing son yıllarda çalışma yaşamında
bireylerin yaşamlarını olumsuz etkileyen bir olgu olarak
yaygınlaşmaktadır. Mobbingin oluşmasına etki eden
faktörlerin arasında, örgütün iş çevresi yer alabilirken,
mağdurun ve mobbing uygulayanın kişilik özellikleri de
etkili olabilmektedir. Birey açısından mobbing, bireyin
çalışma yaşamından kopmasına kadar uzanan, fizyolojik
ve psikolojik sorunları kapsar. Örgütsel açıdan ise,
örgütün verimliliğinin azalması, mobbing
mağduru çalışanların sağlık maliyetlerinin artması gibi
olumsuzlukları barındırır.

19. MOBBING'E MARUZ KALAN KIŞININ
YAPMASI GEREKENLER NELERDIR?
Hukuksal olarak tanınan haklar
 İş sözleşmesinin haklı nedene dayanarak
feshedebilme hakkı vardır.
 Belli şartlarda ayrımcılık tazminatı isteyebilme
hakkı vardır (*).
 Borçlar Kanunu ve Türk Medeni Kanunu’na göre
tazminat isteme hakkı bulunmaktadır.
 Mobing’e uğrayan işçi, mobbing yapan yöneticiyi
dava edebilir ve manevi tazminat talebinde
bulunabilir.
 Koşulları sözkonusu ise işçi, kötü niyet tazminatı
hükümlerine de başvurabilir.

20. MOBBINGLE BAŞA ÇIKMA
YOLLARI VE ÇÖZÜM
TEKNIKLERI
 Mobbingi engelleyebilmek için ilk adım, örgüt
bünyesindeki rahatsızlıkları zamanında
belirleyebilmektir.
 Bunun için de yöneticiler, mobbing eylemleriyle
ilgili olarak erken uyarı belirtilerini izlemeli ve
gereken önlemleri almalıdır.

21.  Çalışanlara verilen görev ve yetkiler, çalışanlardan
beklentiler açık ve net bir şekilde
belirlenmelidir.Çalışanların süreç içerisinde
sorumluluk almaları sağlanmalı, başarılı çalışmaları
takdir edilmelidir.Kişilerin görevleri ve görev yerleri
ne çok sık değiştirilmeli ne de çok uzun süre aynı
kalmalıdır.Son olarak uygulaması gereken ise
şikayetlerin adil ve tarafsız bir şekilde
soruşturulmasıdır.

22. KIŞI YILDIRMA AMAÇLI TACIZE UĞRADIĞINI
ANLADIĞINDA NASIL BIR YOL IZLEMELI?
 Öncelikle yıldırma sürecinin çok başında
fark ettiyse, sağlam ve özgüvenli bir iletişim ile
zorbaya ve çetesine “ Dur” demeyi becermeli,
bunun için yeni davranışlar öğrenmeli.
Haklarına sahip çıkacağını, sınırlarını
hissettirmeli. Çatışmanın çözümlenmesi için
yardım istemeli. Kendi işini yapmalı, işi dışında
verilen önceliksiz işleri yapmak zorunda
bırakılırsa, bunu yazılı istemeli. Susmamalı, içe
atmamalı, onur meselesi yapmamalı, bu
durumdan üstlerini ve İK birimlerini haberdar
etmeli.

23.  Sürecin ileri aşamalarında fark ettiyse,
 mobbing yapanların tek amacının onu işinden
etmek olduğunu, bunun için her şeyi
yapacaklarını ve bu süreç uzadıkça kazananın
onlar olacağını idrak etmeli.
 Yeni bir iş bulabilmek için “akıllıca” bir çıkış
planı yapmalı, yazılı kanıt ve mümkünde tanık
desteği toplamalı, işten çıkarılması durumunda
neler yaşayabileceği konusunda
bilgilenmeli. Yasal haklarını öğrenmeli, bu
konuyu bilen bir terapistten psikolojik destek
almalı.

24. BIREYSEL OLARAK
 İşyerinde mobbinge maruz kalan kişilerin, sürece
karşı mücadelelerinde üç farklı seçenekleri olduğu
öne sürülmüştür. Bu tepkilerden Birincisi istifa
ederek, süreçten kaçmak; İkincisi, finansal veya
benzer nedenlere bağlı olarak süreci kabullenmek;
Üçüncüsü ise işyerinde kalıp, sürece karşı
mücadele etmektir.

25. ‘ ALO 170…..BEN MOBBİNG
KURBANIYIM ’

26. ANALİZLER
 Bir zorbayla karşı karşıya kalan çalışanların
%82’si işyerinden ayrılıyor. Bunların %34’ü
sağlığı bozulduğu için, %44’ü ise kuruluşun
performans değerlendirme sisteminin kolayca
kendilerini “yetersiz” etiketiyle kurban edecek
şekilde düzenlenmesi yüzünden. İnsan
Kaynakları uzmanları, bir çalışanın yerine
yenisini almanın maliyetinin, ilkinin maaşının üç
ila dört katı olduğunu belirtmektedirler.

27. ANALİZLER
% 82 İŞTEN
AYRILANLAR
%18 İŞE DEVAM
EDENLER

28.  Globalcv, kullanıcılarıyla yaptığı ankette mobbing
konusundaki duyarlılığa dikkat çekti. Kullanıcıların
büyük ilgi gösterdiği “İş yerinde mobbingle
karşılaştığınızda tepkiniz ne olur?” sorusuna
katılımcıların;
• % 34.73 ü Mobbing yapan kişiye karşı davranış
geliştireceğini belirtirken,
• % 28.74 ü Haklarını yasal yollarla aramaya
teşebbüs ediyor,
• % 16.77 lik bir kısım durumu yöneticisinin bilgisine
sunarak, olayı onun inisiyatifine bırakmaktan yana.
• Mobbing konusunda fikri olmayanların sayısı ise %
14.97
• Olayı kabullenenlerin sayısı % 4.7

30. SU UYUR MOBBİNG UYUMAZ!!!