1. Part 2 of 3
Jessie Grace Rubrico, PhD
Syntax Consultant, Presenter, Writer
www.languagelinks.org
2. 3.3 S VP (+ V pred) NP (Subject)
Mag-
Maka-
Makapag-
Makipag-
-an
naga-
Magka-
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
ga-
Verbal Affixes
3. MAG-
1 Mag - + Verbbase
Madali kaming mag-welcóme ng foreigner dito
Kinabukasan magsimba muna ako
Ngayon magtinda ako ng mga ulam
paminsan-minsan lang
2 Nag- + Verbbase
Nágbaba akó sa hotel ng mga 3 pm
Nag-invest na sila sa mga pasalubong
Dati nagtanggap ako ng labada
4 Mag - + C1V1 reduplication
magdyidyip kami
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
3 Nag- + C1V1 (Verbbase)
Early in the morning naglalákad ako dito sa Burnham
Meron namang naghu-whole sale d’yan
Naglilihis ang bagyo pag malapit na dito
3.3.1
4. KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
Naga- + Verbbase
Nagátúlong din s’ya sa amin
Yong nánay at saka tátay n’ya nagábigáy
talagá yan
Kamí rin mga nagátrabáho sa kanyá
Naga-
Doón kami nágkakain ng pananghalian maliit pa kami
Nagkahiwalay kami ng misis ko
5. 2 -um- + C1V1 Verbbase
Sumusuportá ang gobyerno
Marami ring tao na gumagala gabi at araw
Doón ako umúuwì
1 -um- + Verbbase
Umatend akó ng training
Pumunta sila sa Sinulog
Medyo kumunti ‘yong users
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
3 C1V1R + Verbbase
hapon uuwi naman ako sa amin
araw-araw maraming dadaan sa opisina para magtinda
-um-
3.3.2
6. 1 ma- + Verbbase
Minsan masakit dito.
At least maenjoy ko ang pension ko
Pampubliko dagat manatili sa amin
2 na- + Verbbase
May naawa sa akin na foreigner ba.
Na-push through ‘yon
Kayâ napilit ako mag-Inglis
4 ma- C1V1R -Verbbase
May makukuha rin sila sa GSIS.
Hindi naman kami mapo-promote
3 na – C1V1 -Verbbase
Proud ako dahil may natutulongan kami ng asawa ko
Usually ang mgâ naa-assign dito, hindî mga tagarito
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
MA-
ma-1
ma-2
3.3.3
7. maka- + Verbbase Makasalubong mo sila
nakaka- + Verbbase Lahat naman kami halos nakakacommunicate
sa mismong Visayan language
naka- + Verbbase Naka-squat na lang sila doon sa sahig.
makaka- + Verbbase Lahat dun makakapasok, sa Peoples Park
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
Maka-
Makapag-
Makipag-
3.3.4
8. Makipag- + Verbbase Maraming mabubuting tao na
makipaghalubilo sayo
Makipag- + Verbbase + -an Makipag-anuhan ka lang sa amin
Nakikipag + Verbbase Nakikipag-coordinate kami sa mga officers
nila
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
makapag- + Vbase Dì s’ya makapagsalita ng tagalog
nakakapag- + Vbase May taga- bulacan pero nakakapagsalita na
rin ng Visayan language
nakapag- + Vbase Kasi nuun hindî sila nakapag-ultra sound
Nakapag-asawa na at mayroon namang pamilya
Nakapagpa-anak ako nang suhi
9. 3 -in- + Verbbase
Hinanàp ko talagá ang father ko
Kinat (cinut) ko na yung chord
Meron silang sinunod na procedure
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
2 -in- + C1V1 Verbbase
Nirerecognized talaga nila naman yong honesty
parang 15 days sometimes 1 week siya sini-celebrate.
Tinitext ko po yung mga information
4 C1V1R + Verbbase
Babasahin ko pa sa book
-in/-in- 1 Verbbase + -in
Tanggalin yan sa office namin
4 Gi - /Gina - + Verbbase
Eh gitanong ko s’ya, kay Pilipino man an bosis n’ya.
Yung Chinese , Inglis man an gina-apply nila.
3.3.5
10. I- + Vbase I-abolish yung item namin
I- + Vbase (C1-in-V1R + Vroot) Isinusulat ko ang mga ulat ko dito sa
Cebu
I- + Vbase (-in- + Vroot) Ibinalik ko yung paa
I- + C1V1R + Vroot ‘Yong kandila sa loob ibebenta ‘yon
Ig- + C1V1R + Vroot Igpapadalá ko yan sa LBC
Ig- + Vbase Ig-anó mo namán akó ng tamalus
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
i-
ig-
3.3.6 i-
11. Vbase + -an Téstingán námin silá
Vbase + –in- + - an Binigyán akó check pay to cash
Vbase + C1V1R + -in- + -an Tinútulúngan pô nila kami
Vbase (ma- + Vroot) + -(h)an Hindi niya maintindihan yong
Cuyunin
Vbase (ma- + C1V1R + Vroot) + -(h)an Marámi kang mapúpuntaháng hótél
Vbase (na- + C1V1R + Vroot) + -an Nahihirapan akó dun
Vbase (na- + Vroot) + -an Natubigan yung ano sahig naming
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
-an
-an
-han
3.3.6
12. KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
Focus
marking NP with ang
verb affixation
NP Comp Focus NP Vtindaafiks
Tilapia ang tilapia -in- Tininda ni lola ang tilapia sa
kabataan
Lola si Lola nag- Nagtinda si Lola ng tilapia sa
kabataan
Kabataan ang
kabataan
-in- . . . -
an
Tinindahan ng Lola ng tilapia ang
kabataan.
3.3.7
13. Verbs:
actor focus : mag- ; -um- ; ma- ; maka- ; makapag-; makipag-
o m > n = action is begun: mag- > nag; ma- > na –; maka- >
naka-; makapag- > nakapag-; makipag- > nakipag-
o realizations of mag- : mag-, nag-, naga-, ga-
o realizations of -in : - in / -in- ; gina- ; gi-
o maka- /naka- in the AB form : -ka-R > makaka- / nakaka-
object/patient/conveyance focus:
–in- ; -an, i- ; ma- (aptative/accidental)
i- > i- ; ig-
KWF: SINTAKS ng FILIPINO Jessie Grace Rubrico, PhD/12/122014
3.3.8