1. Punuar nga:
•Duresa Bytyqi
•Dhurata Avdyli
Universiteti “Haxhi Zeka” –Pejë
PUNIM SEMINARIK
Lënda: Menaxhmenti
TEMA:Planifikimi
Vlersonë
•MCs. Driton Sylqa
•MSc. Rajan Arapi
PEJЁ 2014
2. Në këtë pnimi seminarik do mundohemi të trajtojmë temen planifikimit injë
biznesi,cila është rendësia dhe natyra e
planifikimit,qellimi,misioni,objektivat,strategjite,politikat,proçedurat,rregullat,p
rogramet dhe buxhetet,klasifikimin e planeve si dhe teknikat ndihmse ne
planifikim. Pas trajtimit të të gjitha ketyre ne do mundohemi qe me një rast
studimi ta sqarojmë ne hodhësi planifikimin e një biznesi,ku ne si rast studimi
kemi marrim biznesin local:
HYRJE
3. Rendesia dhe natyra e planifikimit dhe hirarkia e
planeve
Planifikimi është funksion baz i menaxhimit,sepse të gjitha funksionet e
tjera(organizimi,udhëheqjadhe kontrolli) zbatojnë vendimmet e marra ne
momentin e planifikimit. Shumë menaxher të suksesshem e trajtojnë planifikimin
si funksionin më të rëndësishem menaxherial për arsye se ai është esencial për
arritjen e një niveli të lart të përformancës së tregut.
Pavarësishtë nga problemet konkrete me të cilat ballafaqohet çdo biznes si edhe
nga rruga e ndjekur prej tyre,menaxheret ,në procesin e hartimitë të planeve,duhet
të udhëheqen nga disa parime,të cilat janë të një kategorie të përgjithshmë:
Përcaktimi i qartë i objektivave dhe sigurimi i një informacioni të saktë e të
mjaftueshëm për një planifikim efektiv.
Anazliz e kujdesshme e mjedisit për përcaktimin e drejtë të faktorvë që
favorizojnë dhe pengojnë arritjen e objektivave të përcaktuara.
Planet duhet merren në konsideratë mundësit potenciale të biznesit,nivelin e
organizimit si dhe mundësit që ekzistojnë për të bër një kontroll efektiv të
përformancës.
Planet duhet të jenë sa më të qarat me qëllim që t’u japin orientimet e nevojshme
njërëzve,por jo më të detajuara se ç’duhet. Gjithashtu planet duhet te paraqiten ne
mënyren më të thjesht të mundshmë. Përveç këtyre ,plani duhet të jetë sa më tepër
praktik për tu zbatuar.
Planet duhet të ofrojnë një shkallë të caktuar fleksibiliteti me qëllim që në qoftë
se kushtet dhe faktorët ndryshojnë,atëher të kemi mundësi të bëjmë adoptim dhe
ndryshimë në to pa e humbur efektivitetin e tyre. Sa më i vështir të jet parashikimi i
4. Duke pasur parasyshë se plani është qdo tërsi veprimësh të ardhshme,atëher në kategorinë
“Planë” mundë të përfshimë një specter të gjër prej tyre hierarkizuara në këtë mënyr:
Qëllimi dhe misioni-disa autorë të menaxhimit nuk bëjnë asnjë dallim midis qëllimit
dhe misionit të biznesit. Në faktë të dyja këtë kategori kanë ndryshimët esenciale midis
tyre. Në çdo system shoqëror firmat kanë një qëllim i cili u është caktuar atyre nga
shoqëria.Objektiva-funksioni i planifikimit fillon pikërisht me identifikimin e objektivave të
ardhshme. Objektivat përcaktohen si ato përfundime që duhen arritur me qëllim që të
realizohet misioni i firmës.
Objektivat organiztaive mund të diferencohen:
sipas nivelit ku ato përcaktohën:
sipas fushës së veprimtarisë së tyre
sipas kohës së shtrirjesë .
Strategjitë-përcaktohen si programe të gjëra të aktiviteteve që duhet për të aritur
objektivat e vendosura.
5. Strategjia e një biznesi mund të paraqitet në formë hierakike në tre nivele:
strategjia e korporatës,e cila tregon kursin nga duhet të orjentohet aktivitete e
organizatës dhe synon ti përgjigjet pyetjes se në cilin biznes duhet të orjentohet,
strategjia e biznesit,e cila është e vacantë për çdo biznes Brenda firmos, dhe
strategjia funksionale,e cila hartohët për çdo fushë funksionale si:
Prodhimi
Financa
Marketing
Burimet njërzore etj.
Politika-është një nga aspektet më të rëndësishme të planifikimit në veqanti dhe
menaxhimit në përgjithësi,sepse përcaktimi i planifikimit dhe i përcaktimit të
objektivave bëhet efektiv kur ato gjëjnë shprehjën e duhur në formën e politikës.
Edhe politikat janë plane ,në kuptimin që ato shërbejnë sin jë guidë për të orientuar
idete dhe mendimet e njërzve në procesin e marrjës së vendimeve.
Procedurat-janë plane që pasqyrojnë politikën dhe japin metodën e kryerjes së
aktivitetve të ardhshmë nëpërmjet një tërsie kronologjike të vëprimeve të
domosdoshme. Procëdurat në shumë raste nuk hartohën vetëm për një segment
apo department të caktuar.
Rregullat-janë udhëheqje për veprimet sikur edhe procedurat,por ato nuk i bëjnë
specifikimin në lidhje me kohën se kur duhet kryer keto apo ato veprimtari të
caktuara. Përvq kësaj ,rregullat mund të jenë ose jo pjesë përbërse e procedurave.
6. Buxheti-mundë të përcaktohet si shprehja në aspektin sasior e planeve. Ato mundë të
konsiderohen edhe vet si plane me një përdorim ku pasqyrohen burimet e domosdoshme për
realizimin e aktiviteteve të inkluduara në një program apo project të caktuar. Buxheti, sin jë
përdorim,mund të shprehen në gjuhën financiare nëpërmjet burimeve financiare që
mbështesin objektivat që synojmë të arrijmë nëpërmjet një plani të caktuar. Buxhetet
ndryshojnë në varësi të qëllimit,saktësis dhe shkallës së detajimit të tyre.
Buxhetet financiare janë forma më e rëndësishme e tërsisë së buxheteve. Ato janë të
dobishme sepse na ofrojnë mundësinë që aktivitete e ndryshme të organizatës “të
përkthehen” në një gjuhë apo matës universal siç është paraja.
7. Klasifikimi i planeve
Për realizimin e suksesshëm të objektivave të tyre,organizata e biznesit hartojnë
një serë planësh,të cilat mundë të klasifikohën në tre grupe kryesore:
Sipas nivelit të tyre
Sipasa kohëzgjatjes dhe
Sipas përdorimit
Klasifikimi baze i planeve është ai që bëhet duke u mbështetur në nivelin hirerakik
të menaxhimit. Konkretisht ky nivel i rendit plane strategjike,plane taktike dhe
plane operacionale.
Planet strategjike-hartohen nga menagjerët e nivelit më të lartë të drejtimit. Në
këto lloj planesh përfshihet formulimi i objektivave të përgjithshme e më kryesore
të biznesit,të cilat shërbejnë si udhëheqje për gjithë njësitë organizative dhe
aktivitetet e tyre.
Planet taktike-janë ato plane të hartuara për mbeshtetjën e realizimit të planeve e
objektivave operacionale. Në qoftë se planet taktike kanë një diapason të
ndërmjetëm kohe që varojnë nga 1-5 vjet,këto plane nuk e kalojnë kufirin kohor të
një viti. Këto plane mund të jenë edhe mujore,javore dhe ditore.
Planet operacionale-jan] ato plane të hartuara për mbeshtetjen e realizimit të
planeve e objekteve operacionale. Në qoftë se planet taktike kanë një diapason të
ndërmjetëm kohe që varojnë nga 1-5 vjetë, këto plane nuk e kalojnë kufirin kohor të
një viti. Këto mund të jenë edhe javore,mujore madje edhe ditore.
8. Klasifikimi i planeve në vartësi të kohës- është e rëndësishme që menaxherët ta njohin dh eta
vlerësojnë siç duhet rolin e faktorit koh. Planët në vartësi të kohës ndahen në:
Planet afatëgjata-këto pane zakonisht i kanë firmat e mëdha të biznesit. Këto lloje planësh
mbulojnë një përiudhë kohe nga disa vjet deri në disa dekada.
Planet afatmesme-janë parafabrikatet apo blloqet që do të mbushin këtë godin sipas një radhe
të përcaktuar qartë nga inxhinerët projektues.
Planet afatshkurtera-diapazoni që mbulojnë këto lloje planësh është deri në një vit. Këto plane
përqendrohetn në aktivitetet e përditshme dhe përbëjnë bazën për realizimin e planeve
afatmesme dhe afatgjata.
9. Teknikat ndihmese ne planifikim
Menaxheret gjatë procesit të punës planifikuese duhet të marrin nën shqyrtim një
sërë faktorësh të brendshëm dhe të jashtëm që parishikohen të influencojnë në të
ardhmen, të konsiderojnë jo vëtëm burimet e tyre njërzore,material e
financiare,por edhe shanset e rreziqet që ofron mjedisi ku veprojnë,me qëllim që të
marrin ato vendime të cilat kanë një shkallë të lartë saktësie e sigurie.
Prognozimi
Planifikimi dhe prognozimi,ndonëse janë shumë të lidhura midis tyre,nuk janë e
njejta gjë. Prognozimi projekton atë çka do të ndodhë në të ardhmën në disa
rrethana të caktuara,ndërsa planifikimi përcakton hapat që duhen ndjekur për
të arritur një objektivë të dhënë.Prognozimi është i rëndësishem si për procesin e
planifikimit ashtu edhe për marrjen e vendimeve menaxheriale,sepse secili prej
tyre varet në mënyr të konsiderushme nga parashikimi i zhvillimeve të
ardhshme.
10. Prognozimi i shitjeve është moment vendimtar i të gjithë procesit të prognozimit,sepse ai
është kyçi i planifikimit të brëndshëm. të gjitha organizatat janë të varura nga të
ardhurat,sepse pa to asnjëra prej tyre nuk qëndronë dot në biznes. Për prognozimin e
shitjeve,në literature bashkohore jepën një sërë metodash,ndër të cilat mund të veçojmë:
•Cikli i jetës së produktit
•Metoda e prognozimit me anën e gjykimit të një grupi njërëzish.
Cikli i jetës së produktit-mbeshtetet në parimin themelor se të gjitha produktet jetën e tyre e
kanë të ndarë në katër faza:
•Paraqitja
•Rritja
•Maturimi
•Renia
12. Rast Studim
Ne kemi shkuar dhe kemi marrur informacione të ndërrmarja tregtare Luani AG-2 e cila merret
me shitjen e produkteve të ndryshme .
HISTORIKU i SHKURTER
Ndërmarja tregtare Luani Ag-2 me pronarë vëllëzirit Gashi ka filluar me një depo ku bëntë
shitjen me shumicë të pijeve në fshatin Qyshkë të Pejës pasta ajo filloj të zgjerohej ku bëri
hapjet e marketave në qëndërt të Pejës ku tani kan tre marketa dhe nje depo me shumic në
qëndër të Pejës. Këto market dhe depo ofrojnë shërbime të shumta dhe më qmimet më të
volitshmë në vend, edhe pse ka konkurent të shum prap se para këto market mbetne më të
vizituarat nga konsumatorët jo vetëm për shkak të qmimit më të volitshëm po edhe për shum
arsyejet tjera siq janë: produktet cilosore ,mirmbajtja dhe mikpritja e konsumatorëvë nga ana
e puntorëve dhe sinqiriteti qe ka ky market.
Qëllimi i këti biznesi si edhe të gjitha bizneseve privatë është fitimi ndërsa misoini i tijë është
përmbushja e kërkesave të konsumatorvë me produkte cilësore dhe të favorshmë
ekonomikishë për konsumatorin.
13. Në pytjet rreth Planifikimit se sa mund të ndikojnë ne suksesin e
organizatës ata na janë përgjigjur në këtë menyrë :
Numri, mosha dhe kualifikimi i punëtorëve?
Numri i puntorvë në këtë biznes është 35 puntorë . Punëtoret në kompaninë janë të moshave të
ndryshme dhe janë të klasifikuar në bazë të përgjegjësive të cilat ata e posedojnë, mesatarja e
moshës është 20-45. Kualifikimi i punëtorve nvaret nga pozita që posedon një firmë
,kualifikime te duhura kanë kalkulantët,teknikët tanë,dhe të gjithë ata të cilët janë
më përgjegjësi të lartë, mirëpo nuk kisha thenë që të gjithë punetorët tanë
posedojnë kualifikime, psh.nuk nevojitet kualifikimi apo shkollimi për pastrim,pra
përveq kësaj kategorie punëtoret e tjerë kanë kualifikim.
Cilësia e produkteve ?
Ne fillimet e ndërrmarjes ka pasur probleme në plansmanin e produkteve në treg si
pasojë e cilësisë së dobët të produkteve të ofruara nga furnizuesit , mirëpo në vitet e
fundit një përmiresim i qartë shihet ne cilësinë e produkteve si pasojë e afrimit
tëfurnizuesve të rinjë me produket më cilësore dhe me ekonomike që ka ndikur edhe
në fitimin e një pozicioni konkurrues në treg , fitim e klientëve të ri mbi të gjitha.
Humbja e klientëve?
Siq e cekëm më lart ata kanë pasur humbje të theksuar të klientëve në vitet e
mëhershme si pasojë e cilësisë së dobët të produkteve, por tani me me përmirësimin
e cilësisë së produkteve ata jo vetëm kanë rikthyer klientët e humbur por i kanë
lejuar vetes fitimin e një klientele krejtësisht të re.
14. Konkurrenca ?
Konkurrenca paraqet njërin nga rreziqet kryesore të kësaj ndërrmarje. Pasi që, kjo
ndërmarje nuk është një ndërrmarje e madhe asaj i është dashur dhe ende i duhet që
të punojë më shumë rreth cilësisë së produkteve dhe kualifikimit të punëtorëve në
menyrë që të jetë konkurrente në treg me kompanitë e tjera të mëdha dhe siç dihet
që vendi jonë është në një ekonomi tranzicioni kjo e bënë edhe më të vështirë që të
bëjë hapin e saj të madh në tregun konkurrues.
Ndërrimi i përfjegjsive dhe trajnimet e nevojshme ?
Nuk ndodh shpesh që të ndërrohet përgjegjësia e punëtorve mirëpo në qoftëse
ndodh atëherë mund të ndodhë me kerkesën e punëtorve merr një shembull ku thotë
se psh. në market ka ndodhur që te ketë kerkesa që nga pozita e arkatarës ta nderroj
poziten në sektoriste,se përndryshe nuk bejmë lëvizje ne përgjegjësi.
Në qoftëse e shohin të arsyeshme për ti bërë trajtimet ndonjë puntori nuk hezitojnë
pra ne raste të veqanta kur shohin qe punëtori është i motivuar dhe është produktiv
pë ta ngritur atë në një nivel më të lartë atëherë i mundësojnë një trajtim adekuat.
Shpërblimi dhe ndëshkimi ?
Shpërblimi është një mënyrë për ti motivuar ata që ta rrisin produktivitetin në
punë,sa i përket kategorisë së kush i merr shpërblimet janë ato kategori e punëtorve
që tregojn sukses të vazhdueshëm në punë ata të cilët janë të rregulltë dhe
shpërblimet mund të jenë të ndryshme si ngritja në pozitë,pushimet vjetore,ngritja
e pages,të marrin pjesë në evinimente dhe projekte të cilat i ndërrmerr firma.
Përveq shpërblimit janë edhe denimet,për të gjithë ata të cilët nuk i përmbahen
rregullave të caktuara më parë nga firma, dënimet mund të jenë të ndryshme si
15. Mardhënjet dhe ndikimi i kvalifikimit ?
Bashkëpunimi dhe marrdhëniet në mes këtyre dy palëve është konstant i
qendrushëm dhe respektohet nga të dy anët, në qoftëse ka keqkuptime apo
konflikte atëherë ne si bordë mundohemi ta zgjidhin sa më shpejtë që të jetë e
mundur.
Kvalifikimi është njëri ndër faktorët më eveniment, është faktori kyq për
produktivitetin e punës dhe që direkt kualifikimi apo punëtoret e mire ngrisin të
ardhurat e firmës.
Fillimi i planifikimit dhe planifikimi situacional ?
Planifikimi fillon nga menaxheret e nivelit të lart.
Kjo ndërmarje praktikon planet situacionale ose alternative për arsyejet se duke
marrë parasyshë konkurentët e shumtë që ka , hartimi i këtij plani është i
domostdoshmë për biznesit ton dhe hartimi i tij bën që biznesi ynë të ketë një posit
konkuruese se sa rivalet tjerë, me përdorimin e këtij plani evitojnë situatat e
paprituara.
Hartimi i planeve ?
Për realizimin e suksesshëm të objektivave të tyre ky biznes sipas nivelit
menaxherial përdorë planet taktike ku përqendrohën tek njërzit dhe burimet,në
mënyr se si të organizohën burimet ndërsa sipas kohëzgjatjës përdorin planet
16. Etapat e planifikimit ?
Etapat nëpër të cilat kalon ndërrmarja janë:
Analiza e mjedisit të brendshëm dhe të jashtëm organizativë,
Identifikimi i alternatives me të mundshme,
Vlerësimi dhe zgjedhja e alternativës më të mirë,
Buxhetimi i planeve,
Zbatimi i planeve dhe kontrolli i vazhdueshëm i tyre.
Ç’planifikime keni për vitin 2014 ?
Planifikojm të zgjërohemi qe te jemi sa më afër klientve,të ofrojmë produkte të
reja,cilsore dhe sa më ekonomike për konsumatoret dhe pas zgjerimit kemi
mendura qe të punsuarit të jen student të cilve do ju mundësohet qe edhe të
punojnë edhe të studiojnë.
Një tjetër planifikim qe kemi bër për këtë vit është poashtu rritja e prodhimeve
vendore duke bër zevendesimin e produkteve të huaja dhe duke stimuluar
prodhuesit vendor që të prodhojnë produkte cilsore dhe të ulim importin e
produkteve të huaj kryesisht atyre rajaonale arsyeja pse atyre rajonale është sepse
shumica e prodhimeve rajonale ka mundësi që edhe vendi yn ti prodhoj prandaj
kemi planifikuar që të ulim importin e atyre produkteve që kanë mundësit e
prodhohen ne vendin ton.
17. PËRFUNDIM
Si përfundim nga gjith kjo që u tha më lart mundë të konkludojmë se planifikimi është një
element kyq për suksesin e një biznesi. Planifikimi i mir në një biznesë e bëna atë të fuqishëm
dhe dominues ndaj rivalvë të tjerë. Po ashtu kuptuam se qfarë Hiearkia e
planeve,objektivat,strategjitë,llojet e planeve, etapat e planifikimit,si dhe menaxhimi në
procesin e planifikimit
Po ashtu ne pasi bëmë rastin e studimit ne në biznes ne patëm mundesi që atë që e kemi mesuar
nga literaturat e ndryshme ta shohim se si praktikohët ajo në praktikë dhe se sa i kushtojnë
rendësi planifikimit, dhe nga ajo qe ne na është ofruar nga menaxheri i këtij biznesi , dhe ne nga
biseda që bëm e të pam se ky biznes i kushtonte një rendësi të madhe planifikimit. Po ashtu
patem mundësi qe të shohim se bëhet udhëheqja në këtë biznes se trajtohën puntoret se si i
trajtojnë puntrët konsumatore etj.