ARALIN 14 AT 17
BUOD

ARALIN 14
A. PAGBASA PARA SA PANGUNAHING IDEYA
PANGUNAHING PUNTO = PANGUNAHING IDEYA
1. Pagtukoy sa pagkakaiba ng pangunahing ideya at tiyak na detalye
2. Pagtukoy sa pangunahing ideya ng talata
Pasaklaw
Pabuod
B. Pagkilala sa mga detalye
1. Pagtukoy sa mahahalagang detalye
2. Aproksimasyon ng mga detalyeng may kaugnayan sa bilang
C. Paghahambing, Paghihinuha, Pagbibigay ng
kongklusyon, at Paghatol
1. Paghahambing
2. Paghihinuha
3. Paggawa ng kongklusyon
4. Paghatol

D. Estilo
Mga elemento:
1. Debelopment ng mga ideya
2. Kalidad ng tunog
3. Elementong biswal
4. Mga pangungusap
5. Mga salita
6. Imahen
7. Tayutay
8. Alusyong literari
E. Tono at Mood

a. Pagbasa para sa
Pangunahing Ideya

Ano ba ang Pangunahing Ideya?
Pangunahing ideya
Hindi Tuwirang
Pamaksang Pangugusap
inilalahad
Unahan Gitna Wakas

Napansin ng mga tanod na ang matandang
nakatira sa may creek ay may mapupula at
magang mata kaya tila nahihirapan itong
tumingin lalo na sa maliwanag. Maputla rin ito at
mukhang laging nanghihina. Ngunit ang
nakababahala ay nang masaksihan nila itong
umubo ng dugo kaya naman sila ay agad na
humingi ng tulong sa pinakamalapit na ospital.
Nang malaman nila ang sakit ng matanda, inilapit
nila ito sa lokal na pamahalaan ng kanilang bayan
at sa Philippine Tuberculosis Society.

A.1 Pagtukoy sa
pagkakaiba ng
Pangunahing Ideya at
Tiyak na Detalye

Tiyak na Detalye
Tiyak na Detalye
Mahalagang
Sumusuporta Nagpapalawak
detalye

- Kapag mataas ang lebel ng kolesterol delikado
na sa sakit sa puso.
- May saturated fat sa butter at lard, pies, cakes
at biscuits, fatty cuts ng karne, sausages at
bacon, at keso at cream.
- Ang saturated fat ay nakukuha sa iba’t ibang
pagkain at maaari itong magpataas sa
kolesterol sa dugo.
- Sa mantika hindi rin nawawala ang saturated
fat.

Sa ngayon, napatunayan ang pagiging masipag ng
mga Pilipino dahil sa mahigit 11 milyong overseas
Filipino workers (OFWs) na nagtatrabaho sa iba't
ibang bansa sa daigdig. Isa ang mga Pilipino sa
mga pinakagustong manggagawa dahil sa
kanilang katangian ng pagiging masipag. Ayon sa
Bangko Sentral ng Pilipinas, umabot sa $14.7
bilyon ang naipadalang salapi ng mga OFW sa
Pilipinas noong 2007. Dahil dito, ang masisipag na
Pilipinong ito ay isang mahalagang bahagi ng
ekonomiya ng bansa.

A. 2 Pagtukoy sa pangunahing
ideya ng talata
1. Pasaklaw na talata
2. Pabuod na talata

1. Pagtukoy sa Pangunahing
Ideya ng Pasaklaw na Talata
-Nagsisimula sa pamaksang
pangungusap.
-Sumusunod ay mga detalye.

Subukang Hanapin ang Pangunahing
Ideya ng Pasaklaw na Talata
Ang buhay kolehiyo ay sadyang
napakahirap. Bilang isang estudyante sa
kolehiyo, kailangan mong matutong magsikap
mag-isa dahil walang tutulong sayo kundi ang
sarili mo lang. Kailangan mo rin talagang
magsunog ng kilay para makakuha ng mataas
na marka. At ugaliing magbasa ng aralin na
napag-aralan at mapag-aaralan palang.

Upang matukoy ang pangunahing
ideya:
• Tignan kung magkakaugnay ang mga
salita sa talata.
• Tignan ang nauulit na salita.
• Hanapin ang pamaksang
pangungusap na nagpapahayag ng
pangunahing ideya.

Pangunahing Ideya (pamaksang
pangungusap)
Pantulong na detalye
Pantulong na detalye
Pantulong na detalye
Pantulong na detalye
Pantulong na detalye

Subukang Hanapin ang Pangunahing
Ideya ng Pasaklaw na Talata
• Ang buhay kolehiyo ay sadyang napakahirap.
Bilang isang estudyante sa kolehiyo, kailangan
mong matutong magsikap mag-isa dahil
walang tutulong sayo kundi ang sarili mo lang.
Kailangan mo rin talagang magsunog ng kilay
para makakuha ng mataas na marka. At
ugaliing magbasa ng aralin na napag-aralan at
mapag-aaralan palang.

2. Pagtukoy sa
Pangunahing Ideya ng
Pabuod na Talata
Pabuod na Talata
Naglalahad ng mga detalye at ibinibigay
ang pangunahing ideya sa bandang hulihan
nito.

Ayon sa pananaliksik ng mga estudyante sa
Flos Carmeli Institution of Quezon City, malaki ang
epekto ng problema sa pamilya sa pag-iisip ng mga
estudyante. Dahil dito, hindi sila makapagpokus sa
klase. Maaari rin makaapekto ang ugali ng isang
estudyante sa kanyang pag-aaral. Kapag ang isang
estudyante ay tamad at ayaw matuto, makakakuha
ito ng mababang marka o minsan wala pa nga.
Kaya naman, ang kapaligiran at pag-uugali ay sanhi
ng mga bumabagsak at mababang marka ng mga
estudyante.

Pantulong na Detalye
Pantulong na Detalye
Pantulong na Detalye
Pantulong na Detalye
Pantulong na Detalye
Pantulong na Detalye
Pangunahing Ideya
(Pamaksang pangungusap)

B. Pagkilala sa mga Detalye
-Detalye
- pangunahing ideya
- punto ng awtor
- detalyeng hindi mahalaga
-palamuti
-makadagdag ng interes

B. 1 Pagtukoy sa Mahalagang
Detalye
-Kaugnayan ng detalye sa
pangunahing ideya
- Sumsuporta sa pangunahing
ideya o palamuti lamang?

B. 2 Aproksimasyon ng mga
Detalyeng may kaugnayan sa
Bilang
-Pang suporta sa pangunahing ideya
- Tignan ang hustong bilang at gumawa ng
pagtatantiya

C.
Paghahambing, Paghihinuha, Pagbibigay
ng kongklusyon, at Paghatol
1. Paghahambing
2. Paghihinuha
3. Paggawa ng kongklusyon
4. Paghatol

Paghahambing
-dalawa o higit pa na aytem
-mahalagang katangian
-pagkakatulad/pagkakaiba

Paghihinuha/Panghuhula
Ikalawang paraan upang
maging aktibo sa pagbabasa
ay paghihinuha ng kaugnayan
na hindi binanggit ng awtor.

Paggawa ng Konklusyon
Ikatlong paraan ng pag-iisip na
naglalahat ukol sa paksa.

Paghatol
Ikaapat na paraan ng pag-iisip na
lumilinang sa sarili sa pagbibigay ng
hatol ukol sa nilalaman ng binabasa.

D. ESTILO
- Paraang kung paano ipinahahayag ng awtor ang kanyang sarili
MGA ELEMENTO AYON KAY PORTER PERRIN:
1. Debelopment ng mga ideya –
1.
paglinang ng awtor ng kanyang iniisip
pabuod o pasaklaw?
2. Kalidad ng tunog – tunog ng salita kung
binabasa ng malakas
3. Elementong biswal – paggamit ng
espasyo at hugis sa kahulugan

4. Mga pangungusap – paano binuo ang
pangungusap?
5. Mga salita – maiikli o mahahabang salita?
Pamilyar o di pamilyar na mga salita?
6. Imahen – nailarawan ba ang mensahe sa
iyong diwa?
7. Tayutay – masining na paggamit ng salita
8. Alusyong literari – mga siniping pahayag

E. Tono at Mood
Tono (tone) Mood
- Paraan ng manunulat -Damdaming
upang iparamdam ang ipinadarama
kanyang nadarama

ARALIN 17
Kasanayan sa Pagsulat

Ano ba ang pagsulat?
The World’s Writing Systems- Peter Daniels
The Blackwell Encyclopedia of Writings Systems- Florian
Coulmas
A History of Writing- Steven Roger Fischer

Ang sistema ng pagsulat ay fanksyunal
Biswal na pamamaraan=wika
Simboliko=kultura at mga tao
*The writing systems of the world- Florian Coulmas
-iskripto at ortograpiya
-simbolikong sistema ng kahalagahang panlipunan

Paghahanap ng Pokus: Proseso ng
Pagsulat
Kahalagahan:
- Organisasyon ng mga ideya
- Magkaroon ng mabisa at produktibong iskema

Proseso ng Pagsulat
1. IMBENSYON – paglikha ng paksa
^ KLASTERING
PAGLILISTA >

Sa mga manunulat ng mga kolum sa dyaryo o
mga artikulo sa mga magasin, kinakailangan
nila ng mga paksa para sa kanilang mga
susunod na isusulat.
Halimbawa
Ang pangangalap ng mga posibleng paksa para
sa mga magasin na pandalaga gamit ang
paglilista (isahan o grupong gawain)

1. Mga usong damit (fashion)
2. Mga lugar kung saan makakabili ng mga
murang damit, sapatos bag at mga palamuti
3. Mga tips sa hairstyle, makeup, o pag-aayos
sa sarili
4.
5.
6.

Klastering/Pagmamapa ng mga ideya
para sa mga posibleng paksa para sa
mga pandalagang magasin (isahan o
grupong gawain)
DAMIT
MGA PAKSA
PARA SA MGA
FASHION PANDALAGANG
MAGASIN
TRENDS
BAG
MGA
BAGONG
SAPATOS TINDAHAN

BRAINSTORMING PARA SA MGA
POSIBLENG PAKSA PARA SA MGA
PANDALAGANG MAGASIN
• Kadalasan, ito ay ginagawa ng higit sa isang
tao dahil kailangan nito ng pagpapalitan ng
mga ideya.

2. Pangangalap ng impormasyon
3. Pag-oorganisa
BALANGKAS
I. Introduksyon
II. Katawan
III. Kongklusyon

4. Pagsulat ng Burador
Ang mananaliksik ay handa nang
magsulat ng unang burador ng
sulating pananaliksik kung ang mga
datos at mga materyales ay
kumpleto na.

5. Pagrerebisa: muling pagsusuri sa ideya

6. Proofreading
http://doug-stern.com/blog/tag/proofreading/