Historiako emakume indartsuetan oinarritutako alfabetoa

1. Alice Paulek borroka egin zuen
emakumeek botoa emateko aukera
izan zezaten AEBetan, gizonek
zituzten eskubide berberekin.
Etxe Zuriaren aurrean manifestazioa
egin zuen emakumearen boto
eskubidea aldarrikatzeko.
1885
-
1977
AEB

2. Betty Friedan, Bigarren Mundu
Gerraren ondoren, emakumeek euren
bizitzan izan nahi zutena erabaki
zezaten borrokatzen hasi zen.
Askatasunaren alde borrokatu zuen,
etxekoandreak baino gehiago izan
zitezen. Hainbat liburu idatzi zituen.
1921
-
2006
AEB

3. Coco Chanel moda diseinatzaileak
emakumeei askatasuna ematea lortu zuen
garaiko moda aldatuz: emakumeak
galtzak erabiltzen eta ilea motzago
eramaten hasi ziren.
"Emakumeak bi gauza izan behar ditu:
berak nahi duena eta berak izan nahi
duena"
1883
-
1971
Frantzia

4. Delia Akeley, laguntza barik, Afrika
esploratu zuen lehen emakumea izan
zen.
Tribu batekin bizi izan zen bere
tradizioak dokumentatzeko eta
emakumearen papera ezagutzeko.
New Yorken bere argazki eta bizipen
guztiak argitaratu zituen.
1875
-
1970
AEB

5. Ellen O'Neal 70eko hamarkadan
Skateboarding egiten hasi zen lehen
emakumea izan zen.
Emakumeek modu profesionalean
lehiatu ahal izatea lortu zuen, eta
kirol-arropa eta marken babesarekin
hastea.
1959
-
2020
AEB

6. Frida Khalo artista handia izan zen,
emakumea izanik batere erraza ez zen
garai batean.
Bere etxeetan erreprimitutako
emakumeak defendatu eta politikan
ahotsa ematen zien.
Mexikoko emakumeen eskubide
indigenen alde borrokatu zuen.
1907
-
1954
Mexiko

7. Gertrude Bell emakume abenturazalea
izan zen. Egipto, Iran eta
mendebaldeko herrialdeak aurkitu
zituen.
Politikan eta eremu gatazkatsuak
banatzen zituzten planoetan lan
egiten hasi zen.
1868
-
1926
Ingalaterra

8. Hedy Lamarr Hollywoodeko aktore
handia izan zen. Bere senarraren tratu
txarretik ihes egitea lortu zuen eta
ingeniaritza ikasketak bukatu zituen.
Gaur egun erabiltzen ditugun WI-FIa,
BLUETOOTH eta GPSa deitzen diogun
telekomunikazio sistemak sortu
zituen.
1914
-
2000
Austria

9. Irena Sendler Bigarren Mundu Gerran erizain
lanetan aritu zen emakume ausarta izan zen.
Gaixotasun faltsuak asmatuz, kontzentrazio
eremu nazietatik 2.500 haur judu askatu
zituen.
"Varsoviako aingerua" ezizena jarri zioten eta
2007an Bakearen Nobel sarirako izendatu
zuten.
1910
-
2008
Polonia

10. Julia Ward emakume iraultzailea izan
zen. Manifestu bat idatzi zuen amaren
eguna aldarrikatzeko eta gure gizartean
ikusgarritasuna eta aintzatespena
emateko.
1908an Estatu Batuetako Arte eta Letren
Akademiarako aukeratutako lehen
emakumea izatera iritsi zen.
1819
-
1910
AEB

11. Kathrine Switzerrek kirolaren mundua
irauli zuen. Emakumeek maratoi batean
parte hartu ezin zuten garaian korrikan
hasi zen eta antolatzaile bat konturatu
zenean indarrez ateratzen saiatu zen.
Beste parte-hartzaileek saihestu egin
zuten eta lasterketa amaitzera animatu
zuten. Maratoi bat ofizialki amaitu zuen
lehen emakumea izan zen.
1947
-
Alemania

12. Leymah Gbowee emakume talde
batekin Liberiako Gerra Zibila
gelditzea lortu zuen aktibista bat da.
Berari esker, Afrikako lehen herrialdea
izan zen emakume presidente bat izan
zuena.
2011n, lankide batzuekin batera
Bakearen Nobel Saria jaso zuen.
1972
-
Liberia

13. Malala Yousafzaik 11 urte zituen
eskolara joaten uzten ez zieten
neskatoen egoera salatu zuenean.
Bera hiltzen saiatu ziren eta bere
herrialdetik joan behar izan zuen.
Nesken eskubideen alde borrokatzen
jarraitzen du. 2014an Bakearen Nobel
Saria irabazi zuen.
1997
-
Pakistan

14. Nina Simonek AEBetako lehen piano-
jotzailea izan nahi zuen, baina ez zuen
aukera hori izan emakume beltzarana
izateagatik.
Blues eta Jazz musikara hurbildu zen.
Emakume afroamerikarren eskubide
zibilen borrokan parte hartu zuen bere
abestien bidez.
1933
-
2003
AEB

15. Olympe de Gougese berdintasunaren
alde hainbat arlotan borrokatu zuen
idazlea izan zen: bozkatzeko
eskubidea, etxetik kanpo lan egiteko
eta pertsona guztiek heziketa bera
izan zezaten lortu nahi izan zuen.
Ideia horiek gillotinan hiltzera eraman
zuten. 1748
-
1793
Frantzia

16. Prudencia Ayala bere kabuz ikasi zuen
eta hainbat liburu idatzi zituen eta
egunkari bat sortu zuen.
Emakumeek bozkatzea debekatuta
zuten arren, herrialdeko presidentea
izateko hautagai gisa aurkeztu zen.
Emakumearen eskubideen alde
borrokatzea erabaki zuen.
1885
-
1936
El
Salvador

17. Qiu Jin heroitzat hartzen da Txinan.
Qing inperioaren aurka borrokatu
zuen eta bere egunkari propioa
fundatu zuen, non ezkontzeko
askatasuna edo nesken hezkuntza
eskubidea defendatzeko idazten zuen.
1875
-
1907
Txina

18. Rosa Parksek autobusean eserita
zihoala, ez zion eserlekua utzi
zutitzeko eskatzen zion gizon zuri bati.
Matxinada hau, eskubide zibilen
berdintasunaren aldeko mugimendu
baten hasiera izan zen.
1913
-
2005
AEB

19. Simone de Beauvoir emakume idazle
eta filosofoa izan zen.
Neskatoek jasotzen zuten heziketa
salatu zuen, eta emakumeak
ezkontzara mugatzen ziren gizartea
kritikatu zuen.
1908
-
1986
Frantzia

20. Kalkutako Teresa munduko
bidegabekerien aurka borrokatzen
zuen sinbolo bihurtu zen.
45 urte baino gehiagoz pobreak,
gaixoak, umezurtzak eta hilzorian
zeudenak artatu zituen.
1910
-
1997
Mazedonia

21. Ursula K. le Guin zientzia-fikziozko eta
fantasiazko liburuen idazle handia zen
Emakumearen rolaren defendatzailea
izan zen, bere lanetan gizonak ez dira
beti heroiak, eta bere pertsonaiak
ahalik eta bidezkoenak izatea bilatzen
zuen.
1929
-
2018
AEB

22. Valentina Tereshkova kosmonauta,
errusiar politikaria eta ingeniaria da.
Espaziora joan zen lehen emakumea
izan zen.
Astronauta izan aurretik, ehungintza
lantegi batean lan egiten zuen eta
paraxutismoarekiko zaletasuna zuen.
1937
-
Errusia

23. Williamina Fleming, Harvardeko
behatokian laguntzaile bezala
kontratatua izan zen.
Izar gorputzen aurkikuntza ugari egin
zituen, Izar Katalogoa egiten modu
erabakigarrian lagundu zuelarik.
Azkenean astronomo bihurtu zen.
1857
-
1911
Eskozia

24. Historian zehar izan diren eta jaso
dituzten lorpen handiengatik
aintzatetsi ez diren emakume guztiei
egindako omenaldia da.
Gaur
egun

25. Yegna bost gaztek osatzen dute, eta
abestien istorioak eta letrak erabiltzen
dituzte gizarte-ohiturak eta gai
eztabaidagarriak aztertzeko.
Musikaren eta antzerkiaren bidez,
haurren ezkontzari, indarkeriari eta
hezkuntzaren garrantziari buruzko
kontzientzia sortzen dute.
2010
-
Etiopia

26. Zabou Londresen bizi den grafitigile
Frantziar bat da. Bere lanak
maitasunean, dibertimenduan eta
matxinadan oinarritzen dira.
Emakumeak dira bere obraren
erdigunea, hiriko arteari ikuspegi
feminista emanez.
1990
-
Frantzia